ODLUKAO PROGLAŠENJU ZAŠTIĆENOG STANIŠTA "GLINARA"("Sl. list grada Beograda", br. 114/2024) |
Područje Glinare proglašava se zaštićenim područjem kao zaštićeno stanište "Glinara" i svrstava se u III kategoriju kao zaštićeno područje lokalnog značaja.
Zaštićeno stanište "Glinara" proglašava se zaštićenim područjem kao prirodno stanište značajno za očuvanje određenih organskih vrsta i njihovih staništa, od kojih se prema Pravilniku o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva ("Službeni glasnik RS", br. 5/10, 47/11, 32/16 i 98/16), izdvajaju tri strogo zaštićene vrste ptica: pčelarica (Merops apiaster), bregunica (Riparia riparia) i crna čiopa (Apus apus), koje se gnezde u lesnim odsecima u severnom delu zaštićenog područja.
Glinara je značajan lokalni ekološki koridor za određeni broj vrsta ptica koje su od nacionalne i međunarodne važnosti za zaštitu. Ukupno 25 vrsta ptica ima status gnezdarica, dok su 13 vrsta moguće/verovatne gnezdarice. Prema Direktivi o očuvanju divljih ptica ovde je evidentirano šest vrsta ptica. Dve vrste ptica su evropske vrste od globalnog značaja.
Područje Glinare nalazi se na teritoriji gradske opštine Palilula, u severoistočnom delu grada Beograda, u okuci Dunava nizvodno od grada, u naselju Višnjica (Višnjička kosa), na oko 7 km od centra Beograda. Najviša tačka je 196 m (Popova strana). Nalazi se u sklopu zaštićene vizure (Plan generalne regulacije sistema zelenih površina grada Beograda, "Službeni list Grada Beograda", broj 110/19) koja se pruža sa Milićevog brda ka ušću Save u Dunav.
Ukupna površina zaštićenog staništa "Glinara" iznosi: 30 ha 38 a 33 m2. od čega se u državnoj svojini nalazi 10 ha 87 a 31 m2 (35,79%), u privatnoj 4 ha 67 a 70 m2 (15,39%), a u javnoj 14 ha 83 a 32 m2 (48,82%).
Opis i grafički prikaz granice zaštićenog područja sastavni je deo ove odluke.
Na zaštićenom području ustanovljava se režim zaštite III stepena, kao zaštićeno područje lokalnog značaja.
U režimu III stepena zaštite mogu se vršiti upravljačke intervencije u cilju restauracije, revitalizacije i ukupnog unapređenja zaštićenog područja.
Osim mera zabrana koje su definisane članom 35. Zakona o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09, 88/10, 91/10, 14/16, 95/18 - dr. zakon i 71/21) i Uredbom o režimima zaštite ("Službeni glasnik RS", broj 31/12) određuju se i dodatne mere zaštite kako bi se izbeglo ugrožavanje temeljnih vrednosti zaštićenog područja.
U režimu zaštite III stepena zabranjuje se:
1) kretanje posetilaca i bilo kog tipa vozila i mehanizacije u zoni od najmanje 200 m od vertikalnih odseka sa rupama u kojima se gnezde ptice u periodu gnežđenja ptica od 25. aprila do 25. jula,
2) iskopavanje i korišćenje lesa,
3) svaki oblik degradacije lesnih odseka - bušenje rupa, postavljanje kočića za penjanje i bilo kakvih privremenih objekata, osim za potrebe centra za posetioce od strane upravljača,
4) organizovanje masovnih manifestacija,
5) buka u periodu razmnožavanja i podizanja mladih bregunica, pčelarica i crnih čiopa,
6) isušivanje i zasipanje bara,
7) paljenje vatre,
8) vožnja motornih vozila bilo kog tipa uključujući kvadove i motocikle,
9) formiranje deponija,
10) primenjena geološka istraživanja u cilju utvrđivanja rezervi za komercijalnu eksploataciju mineralnih sirovina, podzemne vode i geotermalnih resursa,
11) izgradnja solarnih elektrana,
12) izgradnja vikendica, naselja i otvaranje građevinskog područja,
13) izgradnja privrednih, industrijskih i energetskih objekata,
14) izgradnja sportsko-rekreativnih kompleksa, sportskih objekata (sportske hale, zatvoreni bazeni, sportski baloni, sportski stadion),
15) izgradnja objekata za upravljanje otpadom.
U režimu zaštite III stepena ograničava se:
1) kretanje posetilaca i bilo kog tipa vozila i mehanizacije u zoni od najmanje 200 m od vertikalnih odseka sa rupama u kojima se gnezde ptice izvan perioda gnežđenja ptica (pre 25. aprila ili posle 25. jula),
2) sprovođenje antierozionih mera,
3) radovi na održavanju i revitalizaciji autohtonih staništa,
4) uklanjanje invazivnih i alohtonih vrsta,
5) izgradnja objekata za potrebe očuvanja, unapređenja i prikazivanja prirodnog dobra,
6) turizam manjeg obima koji za cilj ima promociju i prezentaciju prirodnih vrednosti,
7) izgradnja turističke infrastrukture na manje, privremene objekte koji su primarno namenjeni prezentaciji prirodnih vrednosti,
8) izgradnja manjih privremenih sportskih objekata, trim staze, staze zdravlja, biciklističke staze i pratećih objekata manjeg gabarita u funkciji turističke infrastrukture i u skladu sa sportskom namenom, čijim korišćenjem ne bi bile ugrožene temeljne vrednosti prirodnog dobra.
Sve aktivnosti iz ovog člana mogu se planirati i sprovoditi ako su prethodno pribavljeni uslovi zaštite prirode koje utvrđuje organizacija za zaštitu prirode.
Zabrane i ograničenja propisana ovom odlukom ne odnose se na vojne objekte, vojne komplekse, instalacije i pristupne puteve, koji su izgrađeni ili se planiraju graditi za potrebe Vojske Srbije, kao i aktivnosti koje Vojska Srbije izvodi ili će izvoditi za potrebe odbrane Republike Srbije.
Zaštićeno stanište "Glinara" poverava se na upravljanje Udruženju "Zeleno plavi koridori" iz Beograda (u daljem tekstu: upravljač), koji ispunjava zakonom propisane uslove u pogledu stručne, kadrovske i organizacione osposobljenosti za obavljanje poslova očuvanja, unapređenja i promovisanja prirodnih i drugih vrednosti i održivog korišćenja zaštićenog područja.
Upravljač ima pravo aktivne legitimacije u pogledu ostvarivanja i sprovođenja ustanovljenog režima zaštite, odnosno pravo pokretanja krivičnih, prekršajnih i upravnih postupaka pred sudskim, državnim i lokalnim organima, pravo na naknadu od pravnih i fizičkih lica za korišćenje zaštićenog područja i druga prava utvrđena zakonom i propisima donetim na osnovu zakona.
Upravljač je dužan da:
1) čuva zaštićeno područje i sprovodi propisane režime zaštite,
2) unapređuje i promoviše zaštićeno područje i obezbeđuje uslove za razvoj edukativno-obrazovnih i naučno-istraživačkih, informativno-propagandnih i drugih aktivnosti, koje treba da doprinesu afirmaciji zaštićenog područja,
3) obeležava zaštićeno područje, granice i režime zaštite u skladu sa Pravilnikom o načinu obeležavanja zaštićenih prirodnih dobara ("Službeni glasnik RS", br. 30/1992, 24/1994, 17/1996),
4) donosi plan upravljanja zaštićenim područjem a na osnovu njega i godišnje programe upravljanja zaštićenim područjem,
5) kroz plan upravljanja usaglašava aktivnosti drugih korisnika,
6) nadležnom organu dostavlja izveštaj o ostvarivanju godišnjeg programa upravljanja za prethodnu godinu i godišnji program za narednu godinu, kao i izveštaj o ostvarivanju plana upravljanja,
7) donosi Pravilnik o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi,
8) donosi akt kojim se utvrđuje visina, način obračuna i plaćanja naknade za korišćenje zaštićenog područja,
9) osigurava nesmetano odvijanje prirodnih procesa i održivog korišćenja zaštićenog područja,
10) daje saglasnost za obavljanje naučnih istraživanja, izvođenje istražnih radova, snimanje filmova, postavljanje privremenih objekata na površinama u zaštićenom području i daje druga odobrenja u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode i Pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi,
11) obezbeđuje nadzor nad sprovođenjem uslova i mera zaštite prirode,
12) izdaje dozvole za posećivanje zaštićenog područja u cilju obrazovanja,
13) prati kretanje i aktivnosti posetilaca i obezbeđuje obučene vodiče za turističke posete,
14) stara se o zaštićenim vrstama na zaštićenom području, planiranjem i sprovođenjem mera i aktivnosti na upravljanju populacijama, u okviru planova i programa upravljanja,
15) formira bazu podataka u funkciji upravljanja, korišćenja i monitoringa stanja u zaštićenom području, tj. vodi evidencije o prirodnim vrednostima i o tome dostavlja podatke Zavodu za zaštitu prirode Srbije,
16) vodi evidenciju o ljudskim aktivnostima, delatnostima i procesima koji predstavljaju faktor ugrožavanja i oštećenja zaštićenog područja i o tome dostavlja podatke Zavodu i organu nadležnom za poslove zaštite životne sredine lokalne samouprave,
17) vodi evidenciju o nepokretnostima sa podacima od značaja za upravljanje zaštićenim područjem,
18) u saradnji sa republičkom inspekcijom i organima bezbednosti sprečava sve aktivnosti i delatnosti koje su u suprotnosti sa aktom o zaštiti i predstavljaju faktor ugrožavanja i devastacije zaštićenog područja,
19) obezbeđuje finansijska sredstva iz budžeta i iz naknada za korišćenje zaštićenog područja, kao i drugih izvora utvrđenih zakonom,
20) donosi akt o naknadi za korišćenje zaštićenog područja,
21) vrši i druge poslove utvrđene Zakonom o zaštiti prirode i aktom o zaštiti.
Ukoliko se u postupku nadzora nad radom, stručnog i inspekcijskog nadzora utvrdi da upravljač ne izvršava obaveze ustanovljene aktom o zaštiti, upravljanje zaštićenim područjem se oduzima i poverava drugom upravljaču.
U cilju međusobne saradnje na zaštiti i održivom korišćenju prirodnih vrednosti i resursa, kao i obezbeđivanja interesa lokalnog stanovništva i drugih korisnika zaštićenog područja, u skladu sa članom 68a. Zakona o zaštiti prirode, upravljač će osnovati Savet korisnika zaštićenog područja "Glinara".
Plan upravljanja zaštićenim područjem donosi upravljač za period od 10 godina (u daljem tekstu: plan upravljanja).
Planom upravljanja određuju se način sprovođenja zaštite, korišćenja i upravljanja zaštićenim područjem, smernice i prioriteti za zaštitu i očuvanje prirodnih vrednosti zaštićenog područja, kao i razvojne smernice uz uvažavanje potreba lokalnog stanovništva, i sadrži naročito:
1) prikaz glavnih prirodnih i stvorenih vrednosti, kao i prirodnih resursa,
2) ocenu stanja životne sredine zaštićenog područja,
3) pregled konkretnih aktivnosti, delatnosti i procesa koji predstavljaju faktor ugrožavanja zaštićenog područja,
4) dugoročne ciljeve zaštite, očuvanja, unapređenja i održivog razvoja,
5) analizu i ocenu uslova za ostvarivanje tih ciljeva,
6) prioritetne aktivnosti i mere na zaštiti, održavanju, praćenju stanja i unapređenju prirodnih i stvorenih vrednosti,
7) prioritetne zadatke naučnoistraživačkog i obrazovnog rada,
8) planirane aktivnosti na održivom korišćenju prirodnih vrednosti, razvoju i uređenju prostora,
9) prostornu identifikaciju planskih namena i režima korišćenja zemljišta,
10) aktivnosti na promociji vrednosti zaštićenog područja,
11) studijsku (istraživačku), programsku, plansku i projektnu dokumentaciju potrebnu za sprovođenje ciljeva i aktivnosti,
12) oblike saradnje i partnerstva sa lokalnim stanovništvom i drugim vlasnicima i korisnicima nepokretnosti,
13) aktivnosti i mere na sprovođenju plana sa dinamikom i subjektima realizacije plana upravljanja i način ocene uspešnosti njegove primene,
14) finansijska sredstva i druge materijalne pretpostavke za izvršavanje poverenih poslova u upravljanju zaštićenim područjem i način njihovog obezbeđenja.
Na plan upravljanja saglasnost daje organizaciona jedinica Gradske uprave Grada Beograda nadležna za zaštitu životne sredine po prethodno pribavljenom mišljenju Zavoda za zaštitu prirode Srbije.
O predlogu plana upravljanja upravljač je dužan da obavesti javnost i da obezbedi javni uvid u predloženi plan, u trajanju od 30 dana, uz organizovanje javne rasprave.
Plan upravljanja se može revidirati u periodu njegove važnosti.
Izveštaj o ostvarivanju plana upravljanja podnosi se organizacionoj jedinici Gradske uprave Grada Beograda nadležnoj za zaštitu životne sredine najkasnije 60 dana pre isteka perioda za koji je plan donet.
Plan upravljanja se razrađuje i sprovodi kroz godišnje programe upravljanja zaštićenim područjem (u daljem tekstu: program upravljanja) na koje saglasnost daje organizaciona jedinica Gradske uprave Grada Beograda nadležna za zaštitu životne sredine, uz pribavljanje uslova zaštite prirode i mišljenja o ispunjenosti uslova Zavoda za zaštitu prirode.
Programom upravljanja iz stava 1. ovog člana određuju se mere i aktivnosti zaštite, očuvanja, unapređenja i korišćenja zaštićenog područja, sa obimom i dinamikom njihove realizacije i iznosom potrebnih finansijskih sredstava za jednu godinu.
Izveštaj o ostvarivanju programa upravljanja za tekuću godinu upravljač podnosi organizacionoj jedinici Gradske uprave Grada Beograda nadležnoj za poslove zaštite životne sredine najkasnije do 15. decembra tekuće godine, dok program upravljanja za narednu godinu dostavlja nadležnom organu do 15. novembra tekuće godine.
Upravljač je dužan da obezbedi unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa aktom koji donosi, uz saglasnost organizacione jedinice Gradske uprave Grada Beograda nadležne za zaštitu životne sredine.
Aktom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se pravila unutrašnjeg reda u zaštićenom području.
Čuvarska služba kontroliše sprovođenje pravila unutrašnjeg reda i obavlja poslove čuvanja zaštićenog područja, sa pravima i dužnostima utvrđenim zakonom.
Pravila utvrđena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije o sprovođenju režima zaštite, upravljač je dužan javno da oglasi i na pogodan način učini dostupnim posetiocima i korisnicima zaštićenog područja.
Sredstva potrebna za sprovođenje režima zaštite zaštićenog područja obezbeđuju se iz u budžeta Grada Beograda, naknada za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih u obavljanju delatnosti i upravljanja zaštićenim područjem, sredstava obezbeđenih za realizaciju programa, planova i projekata u oblasti zaštite prirode i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Sredstva obezbeđena u budžetu Grada Beograda za tekuću godinu isplaćuju se upravljaču u skladu sa obimom i dinamikom mera i aktivnosti utvrđenih godišnjim programom upravljanja iz člana 9. ove odluke.
Vlasnik, odnosno korisnik zemljišta u granicama zaštićenog područja, dužan je da ga učini pristupačnim javnosti i upravljaču omogući sprovođenje ustanovljenog režima zaštite i da, u slučaju potrebe, od organizacije za zaštitu prirode zahteva potrebna uputstva o načinu čuvanja, zaštite i održavanja zaštićenog područja.
Vlasnik, odnosno korisnik iz stava 1. ovog člana dužan je da, bez odlaganja, obavesti upravljača ili organizaciju za zaštitu prirode ili nadležnog inspektora, ako dođe do promena koje zaštićeno područje mogu uništiti, oštetiti ili narušiti njegova bitna svojstva.
Stručni nadzor nad sprovođenjem ove odluke i akata donetih na osnovu ove odluke vrši organizacija za zaštitu prirode u skladu sa zakonom.
Planiranje, uređenje i korišćenje prostora koji obuhvata zaštićeno područje mora biti u skladu sa ovom odlukom, prostornim i urbanističkim planovima, planske i projektne dokumentacije, osnova, planova i programa upravljanja, u skladu sa merama i uslovima zaštite prirode.
Osnove, planovi i programi i koji obuhvataju zaštićeno područje, a koji su doneti pre stupanja na snagu ove odluke, usaglasiće se sa odredbama ove odluke u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ove odluke.
Za sve osnove, planove i programe iz st. 1. i 2. ovog člana pribavljaju se uslovi zaštite prirode od organizacije za zaštitu prirode, kao i uslovi zaštite životne sredine od organizacione jedinice Gradske uprave Grada Beograda nadležne za zaštitu životne sredine.
Plan upravljanja i pravilnik o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, upravljač je dužan da donese u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove odluke, uz saglasnost Sekretarijata za zaštitu životne sredine.
Godišnji program upravljanja upravljač je dužan da donese u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove odluke.
Upravljač je dužan da zaštićeno područje obeleži u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove odluke.
Organizaciona jedinica Gradske uprave Grada Beograda nadležna za poslove zaštite životne sredine dužna je da, u roku od 30 dana od dana donošenja ove odluke, dostavi odluku organizaciji za zaštitu prirode radi upisa u registar zaštićenih prirodnih dobara i organu nadležnom za katastar nepokretnosti radi upisa.
Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Grada Beograda".
1. KARTOGRAFSKI PRILOG GRANICA PODRUČJA
2. GEOGRAFSKI POLOŽAJ ZAŠTIĆENOG PODRUČJA
Glinara se nalazi na teritoriji opštine Palilula, u severoistočnom delu grada Beograda, u okuci Dunava nizvodno od grada, u naselju Višnjica (Višnjička kosa), na oko 7 km od centra Beograda. Najviša tačka je 196 m (Popova strana).
Glinara se nalazi na južnom obodu Panonskog basena, na teritoriji grada Beograda, u opštini Palilula, naselju Višnjica (Višnjička kosa), u blizini desne obale Dunava.
Zaštićeno stanište "Glinara" pripada Beogradskom pobrđu. Na ovom terenu je prisutan veći broj uzvišenja Lipak (251 m n.v.), Milićevo brdo (279 m n.v.), Višnjičko brdo (270 m n.v.) i Nikino brdo (256 m n.v.). Ova uzvišenja, kao i celokupan izgled reljefa okolnog prostora, posledica su geološke građe, tektonskog sklopa i najverovatnije, nasleđenog paleoreljefa formiranog pre neogena. Reljef je naknadno oblikovan brojnim procesima spiranja, jaružanja i klizanja u neogenu i kvartaru. Najviša tačka u granicama Zaštićenog staništa "Glinara" je 196 m n.v. (Popova strana).
Geografski posmatrano, zaštićeno područje se nalazi unutar granica koje su definisane sledećim pravcima:
Granične tačke |
X |
Y |
E |
N |
Sever |
464478 |
4963700 |
20° 33’ 02" |
44° 49’ 33" |
Zapad |
464373 |
4963244 |
20° 32’ 58" |
44° 49’ 18" |
Istok |
464984 |
4962807 |
20° 33’ 26" |
44° 49’ 04" |
Jug |
464490 |
4962625 |
20° 33’ 03" |
44° 48’ 58" |
Centralna tačka |
464657 |
4963130 |
20° 33’ 11" |
44° 49’ 14" |
3. GRANICE ZAŠTIĆENOG PODRUČJA
Granica zaštićenog staništa "Glinara" počinje od najjužnije tačke dobra tj. od tromeđe katastarskih parcela br. 2015/64, 2015/115 i 2015/49 (KO Višnjica) i nastavlja u smeru severa spoljašnjom granicom kp: 2015/49, 2015/48, 2015/34, 2015/28, 2015/27, 2015/26, 2015/25, 2015/24, 2015/23, 2015/22, 2015/21 do kp 2103 koju preseca u tačkama sa koordinatama X=464569 Y=4963098 i X=464573 Y=4963101 odakle nastavlja ka severu spoljnom granicom kp: 1824/88, 1824/87, 1824/86, 1824/85, 1824/84, 1824/83, 1824/82, 1824/81, 1824/80, 1824/64 do kp 1824/68 koju preseca u tačkama sa koordinatama X=464533 Y=4963414 i X=464537 Y=4963416 odakle nastavlja ka severu spoljnom granicom kp: 1824/28, 1824/27, 1823, 1824/23, 1823 do najsevernije tačke dobra tj. tromeđe kp 2109, 1822, 1823. Odavde granica nastavlja ka jugu spoljnom granicom kp: 1823, 1812, opet 1813, 1824/43, 1824/42, 1824/68, 1824/51, 1824/45 do tački sa koordinatama X=464752 Y=4963161 i X=464755 Y=4963162 odakle nastavlja ka jugu spoljnom granicom kp: 1824/49, 1824/50, 1824/45, 1824/94, 1824/95, 1824/96, 1824/97, 2103, 1824/99, 1824/102, 1824/103, 1824/104, 1824/105, 1824/106, 1824/107, 1824/101, 1824/100 do tromeđe kp 1824/100, 2103 i 2105 gde preseca kp 2103 u tačkama sa koordinatama X=464860 Y=4962709 i X=464854 Y=4962706 odakle nastavlja ka zapadu spoljnom granicom kp: 2015/63, 2015/62, 2015/61, 2015/60, 2015/59, 2015/58, 2015/57, 2015/56, 2015/55, 2015/54, 2015/53, 2015/52, 2015/51, 2015/50, 2015/49 do početne tačke opisa granice tj. tromeđe katastarskih parcela br. 2015/64, 2015/115 i 2015/49 (KO Višnjica).
Zaštićeno stanište obuhvata sledeće katastarske parcele: KO Višnjica, 1812, 1823, 1824/23, 1824/27, 1824/28, 1824/29, 1824/30, 1824/31, 1824/32, 1824/33, 1824/34, 1824/35, 1824/36, 1824/37, 1824/38, 1824/39, 1824/40, 1824/41, 1824/42, 1824/43, 1824/45 (deo), 1824/49, 1824/50, 1824/51, 1824/55, 1824/56, 1824/57, 1824/58, 1824/59, 1824/60, 1824/61, 1824/62, 1824/63, 1824/64, 1824/68 (deo), 1824/80, 1824/81, 1824/82, 1824/83, 1824/84, 1824/85, 1824/86, 1824/87, 1824/88, 1824/89, 1824/90, 1824/91, 1824/92, 1824/93, 1824/94, 1824/95, 1824/96, 1824/97, 1824/99, 1824/100, 1824/101, 1824/102, 1824/103, 1824/104, 1824/105, 1824/106, 1824/107, 2015/21, 2015/22, 2015/23, 2015/24, 2015/25, 2015/26, 2015/27, 2015/28, 2015/34 (deo), 2015/35, 2015/36, 2015/37, 2015/38, 2015/39, 2015/40, 2015/41, 2015/42, 2015/43, 2015/44, 2015/45, 2015/46, 2015/47, 2015/48, 2015/49, 2015/50, 2015/51, 2015/52, 2015/53, 2015/54, 2015/55, 2015/56, 2015/57, 2015/58, 2015/59, 2015/60, 2015/61, 20