PRAVILNIKO USLOVIMA U POGLEDU OBJEKATA I OPREME KOJE MORAJU ISPUNJAVATI ODGAJIVAČKE ORGANIZACIJE I ORGANIZACIJE SA POSEBNIM OVLAŠĆENJIMA, KAO I O USLOVIMA U POGLEDU STRUČNOG KADRA KOJE MORAJU ISPUNJAVATI ORGANIZACIJE SA POSEBNIM OVLAŠĆENJIMA("Sl. glasnik RS", br. 90/2019, 99/2021 i 87/2024) |
Ovim pravilnikom propisuju se uslovi u pogledu objekata i odgovarajuće opreme koje moraju ispunjavati odgajivačke organizacije i organizacije sa posebnim ovlašćenjima, kao i o uslovima u pogledu stručnog kadra koje moraju ispunjavati organizacije sa posebnim ovlašćenjima.
II USLOVI U POGLEDU OBJEKATA I OPREME KOJE MORAJU ISPUNJAVATI ODGAJIVAČKE ORGANIZACIJE
Odgajivačka organizacija mora da ima kancelarijski prostor za smeštaj zaposlenih i prijem stranaka.
Kancelarijski prostor iz stava 1. ovog člana mora da ima:
1) priključak za električnu mrežu;
2) priključak za internet komunikaciju;
3) telefonski priključak;
4) sanitarni čvor.
Osnovna odgajivačka organizacija mora da ispunjava uslove u pogledu opreme, i to da ima:
1) najmanje jedno vozilo;
2) računarsku opremu;
3) opremu za obavljanje poslova u stočarstvu, i to po vrstama domaćih životinja:
(1) za goveda: uređaj za utvrđivanje količine mleka (u skladu sa odgajivačkim programom), kantu za merenje količine pomuženog mleka, uređaj za utvrđivanje kvaliteta sirovog mleka do zaključenja ugovora sa akreditovanom laboratorijom za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka, litinov štap za krupnu stoku, pantljiku za merenje, tetovir klešta,
(2) za ovce i koze za proizvodnju mleka: uređaj za utvrđivanje količine mleka (u skladu sa odgajivačkim programom), kantu za merenje količine pomuženog mleka, uređaj za utvrđivanje kvaliteta sirovog mleka do zaključenja ugovora sa akreditovanom laboratorijom za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka, litinov štap za sitnu stoku, pantljiku za merenje, tetovir klešta,
(3) za ovce za proizvodnju mesa: litinov štap za sitnu stoku, pantljiku za merenje, tetovir klešta, klešta za stavljanje ušnih markica,
(4) za svinje: tetovir klešta, vagu za utvrđivanje telesne mase grla,
(5) za kopitare: litinov štap za krupnu stoku, pantljiku za merenje, opremu za obeležavanje kopitara.
Regionalna odgajivačka organizacija mora da ispunjava uslove u pogledu opreme, i to da ima:
1) najmanje jedno vozilo;
2) računarsku opremu;
3) opremu za obavljanje poslova u stočarstvu, i to po vrstama domaćih životinja:
(1) za goveda i za kopitare: litinov štap za krupnu stoku, pantljiku za merenje,
(2) za ovce i koze: litinov štap za sitnu stoku, pantljiku za merenje.
Glavna odgajivačka organizacija mora da ispunjava uslove u pogledu opreme, i to da ima:
1) najmanje jedno vozilo;
2) računarsku opremu;
3) opremu za obavljanje poslova u stočarstvu, i to po vrstama domaćih životinja:
(1) za goveda i kopitare: litinov štap za krupnu stoku, pantljiku za merenje,
(2) za ovce i koze: litinov štap za sitnu stoku, pantljiku za merenje,
(3) za svinje: aparat za utvrđivanje mesnatosti na živim grlima;
4) softver za vođenje matične evidencije;
5) softver za procenu priplodne vrednosti po vrstama domaćih životinja.
Računarska oprema iz stava 1. tačka 2) ovog člana mora da ima tehničke mogućnosti za praćenje svih aktivnosti iz odgajivačkog programa, kao i za povezivanje s relevantnim informacionim sistemom u stočarstvu, a koja je usklađena s međunarodnim informacionim standardima.
III USLOVI U POGLEDU OBJEKATA I OPREME KOJE MORAJU ISPUNJAVATI ORGANIZACIJE SA POSEBNIM OVLAŠĆENJIMA
1) Centar za reprodukciju životinja i veštačko osemenjavanje
Centar za reprodukciju životinja i veštačko osemenjavanje mora da ispunjava uslove u pogledu objekata i opreme propisane posebnim propisom o uslovima u pogledu objekata, opreme i sredstava za rad, kao i u pogledu stručnog kadra koje mora da ispunjava centar za reprodukciju životinja i veštačko osemenjavanje.
Testna stanica mora da ima objekat za smeštaj kvalitetnih muških priplodnih grla u kojima se izvode ispitivanja njihovih proizvodnih osobina.
Objekat iz stava 1. ovog člana mora da ima boksove za smeštaj kvalitetnih muških priplodnih grla.
Objekat za smeštaj kvalitetnih muških priplodnih grla mora da:
1) je izrađen od čvrstog materijala;
2) ima podove i zidove od vodootpornog materijala, koji se može lako čistiti i dezinfikovati;
3) ima prirodnu i veštačku osvetljenost;
4) ima hranilice i pojilice za ishranu i napajanje kvalitetnih muških priplodnih grla;
5) omogućava jednake uslove za sve životinje u testu - u pogledu smeštaja i pristupa hrani i vodi.
Testna stanica mora da ima odgovarajuću opremu koja je neophodna za izvođenje testova, i to:
1) litinov štap;
2) pantljiku;
3) vagu za merenje telesne mase;
4) računarsku opremu kojom se obezbeđuje čuvanje podataka najmanje pet godina od završetka testa.
3) Laboratorija za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka
Laboratorija za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka mora da ima objekat sa sledećim radnim prostorijama, i to za:
1) preuzimanje i ispravno čuvanje uzoraka;
2) smeštaj uređaja i instrumenata za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka;
3) smeštaj hemikalija, laboratorijske opreme i posuđa;
4) pranje i sušenje laboratorijskog posuđa i opreme;
5) obradu rezultata i pripremu izveštaja.
Prostorije iz člana 10. ovog pravilnika moraju:
1) da su izgrađene od čvrstog materijala;
2) da imaju podove i zidove od glatkih površina i vodootpornog materijala koji se može lako čistiti i dezinfikovati;
3) da imaju vodovod i kanalizaciju;
4) da su priključene na električnu mrežu.
Laboratorija za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka mora da ima sledeće merne uređaje, kao i instrumente i drugu opremu za uzorkovanje i ispitivanje kvaliteta sirovog mleka, i to:
1) instrument za automatsku i brzu analizu sastava sirovog mleka i određivanje broja somatskih ćelija u sirovom mleku;
2) vozilo za transport uzoraka sa termoizolacionim rashladnim uređajem;
3) odgovarajuće flašice i gajbice za transport uzoraka sirovog mleka;
4) rashladni uređaj za čuvanje uzoraka;
5) odgovarajuću sitnu laboratorijsku opremu koja je neophodna za analizu sirovog mleka (mikropipete, termometre, magnetsku mešalicu i dr).
Merni uređaji iz stava 1. ovog člana moraju da ispunjavaju uslove propisane posebnim propisom o merilima.
Laboratorija za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka mora imati pisana uputstva za sprovođenje ispitivanja i za upotrebu i rad svih mernih uređaja i instrumenata koji se koriste za pripremu uzoraka i ispitivanje i mora biti akreditovana u skladu sa zahtevima standarda ISO/IEC 17025 za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka.
4) Laboratorija za molekularno-genetske testove
Laboratorija za molekularno-genetske testove mora da ima objekat sa sledećim radnim prostorijama, i to za:
1) preuzimanje, pripremu i ispravno čuvanje uzoraka;
2) smeštaj uređaja i instrumenata za ispitivanje;
3) obradu rezultata i pripremu izveštaja.
Prostorije iz stava 1. ovog člana moraju da ispunjavaju uslove iz člana 11. ovog pravilnika.
Laboratorija za molekularno-genetske testove mora raspolagati aparatima koji su servisirani od strane ovlašćenog servisera i koji u redovnim intervalima proverava i potvrđuje njihovu ispravnost.
Merni uređaji (termometri, higrometri, vage i mikropipete) treba da budu etalonirani i da prate metrološku sledljivost, a laboratorija mora da ima evidentiran neprekidan lanac etaloniranja.
Obavezni instrumenti i druga oprema za molekularno-genetske testove su:
1) sistemi za horizontalnu elektroforezu (kadice, kalupi, češljevi, ispravljači);
2) mikrofuga (po potrebi i mikrofuga sa hlađenjem);
3) centrifuga;
4) vodeno kupatilo;
5) magnetna mešalica;
6) PCR aparat;
7) vaga (precizna sa dve decimale);
8) vorteks;
9) sistem za očitavanje gelova;
10) frižider;
11) zamrzivač;
12) sekvencer.
Merni uređaji iz stava 2. ovog člana moraju da ispunjavaju uslove propisane posebnim propisom o merilima.
Laboratorija za molekularno-genetske testove mora biti akreditovana od organizacije nadležne za akreditaciju u skladu sa SRPS ISO/IEC 17025 i mora imati pisana uputstva za sprovođenje ispitivanja i za upotrebu i rad svih mernih uređaja i instrumenata koji se koriste za pripremu uzoraka i ispitivanje.
5) Organizacija za sakupljanje, dobijanje i presađivanje embriona
Organizacija za sakupljanje, dobijanje i presađivanje embriona mora da ima sledeće objekte, i to za:
1) uzimanje i obradu jajnih ćelija i embriona;
2) smeštaj, ishranu i negu kvalitetnih priplodnih ženskih grla;
3) karantin kvalitetnih priplodnih ženskih grla.
Objekat za uzimanje i obradu jajnih ćelija i embriona mora da ima sledeće prostorije, i to:
1) laboratoriju za obradu jajnih ćelija i embriona;
2) prostor za čuvanje i otpremu jajnih ćelija i embriona;
3) prostoriju za čuvanje lekova, medicinskih sredstava, potrebnih reagenasa i potrošnog materijala;
4) prostor za zaposlene;
5) sanitarne prostorije;
6) ostale pomoćne objekte koji osiguravaju valjano držanje priplodnih životinja.
Prostorije iz stava 1. ovog člana moraju da ispunjavaju uslove iz člana 11. ovog pravilnika.
Objekat za smeštaj, ishranu i negu kvalitetnih priplodnih ženskih grla i karantin kvalitetnih priplodnih ženskih grla mora da ispunjava uslove iz člana 8. tač. 1)-4) ovog pravilnika.
Organizacija za sakupljanje, dobijanje i presađivanje embriona mora da ima sledeću opremu, i to:
1) stereomikroskop;
2) grejnu ploču za petri šolje;
3) aparat za zamrzavanje embriona;
4) vodeno kupatilo;
5) sterilizator za suvu sterilizaciju;
6) katetere za ispiranje donora i prenos embriona;
7) konusne čaše, špriceve, igle, petri šolje i sl.
6) Centar za selekciju pčelinjih matica
Centar za selekciju pčelinjih matica mora da ima odgovarajuću prirodnu površinu za gajenje i praćenje rodonačelničkih linija, smeštaj odgajivačkih društava i oplodnjaka.
Za potrebe presađivanja i manipulaciju sa pčelinjim priplodnim materijalom centar za selekciju pčelinjih matica mora da ima objekat sa:
1) opremom za presađivanje (izolator za maticu, odgajivačke ramove, matične osnove, igle za presađivanje);
2) računarskom opremom za elektronsku obradu podataka;
3) opremom za grejanje i ovlaživanje vazduha radi održavanja potrebnih mikroklimatskih uslova.
Inkubatorska stanica mora da ima sledeće prostorije, i to za:
1) prijem jaja za nasad sa komorom za fumigaciju jaja;
2) ležionike (predvalionike);
3) izvodionike (valionike);
4) vađenje, klasiranje i lagerovanje izvedenih pilića;
5) pranje i dezinfekciju opreme.
Inkubatorska stanica koja koristi tip inkubatora sa ležionikom i izvodionikom u jednom uređaju može da ima jednu prostoriju za smeštaj inkubatora.
Prostorije iz člana 22. ovog pravilnika međusobno su povezane prolazima u pravcu proizvodnje (uloženo jaje - proizvedeno pile). Od ulaza u prostoriju za prijem jaja, prolaz vodi u prostoriju za ležionike, a iz ove prostorije u prostoriju za izvodionike koja ima i ulazna vrata. Prostorija za izvodionike povezana je prolazom sa prostorijom za pranje i dezinfekciju opreme.
Prostorija za inkubiranje mora da ima uređaje za grejanje koji omogućavaju održavanje potrebne temperature i koji ispunjavaju zoohigijenske uslove u pogledu čišćenja, pranja i dezinfekcije.
Prostorija ležionika ima ventilaciju koja obezbeđuje najmanje 15, a prostorija za izvodionike najmanje 30 izmena vazduha na sat.
Inkubatorska stanica mora da ima uređaj za spaljivanje ili odgovarajuće mesto (jamu) za neškodljivo uklanjanje otpadaka od inkubiranja (ljuske od jaja, jaja sa uginulim zametkom, uginulu živinu i dr).
Inkubatorska stanica u procesu proizvodnje koristi jaja iz kontrolisanih jata živine.
Živina proizvedena u inkubatoru pakuje se i transportuje u odgovarajućoj opremi, kao što su:
1) kartonska kutija;
2) plastična kutija;
3) plastični kontejner opšte namene.
Oprema iz stava 1. tačka 1) ovog člana, ne vraća se u inkubatorsku stanicu na ponovno korišćenje.
Oprema iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana, posle pranja i dezinfekcije može se ponovo koristiti.
Oprema za transport mora imati deklaraciju koja sadrži: oznaku proizvođača živine, njegovu adresu, vrstu, rasu i tip, odnosno naziv hibrida živine, njenu proizvodnu namenu i datum proizvodnje živine u inkubatoru.
Oprema za transport jednodnevnog podmlatka živine mora da bude u skladu sa vrstom živine, dužinom transporta, vremenskim uslovima i drugim činiocima koji mogu da utiču na transport.
Živina proizvedena u inkubatoru transportuje se sredstvima i čuva u prostorijama u kojima je obezbeđen uređaj za grejanje i ventilaciju.
8) Odgajivalište matica riba, mlađi i oplođene ikre
Odgajivalište matica riba, mlađi i oplođene ikre mora da ima sledeće objekte, i to:
1) matičnjake po vrstama riba;
2) veštačko mrešćenje riba - mrestilište (zidani ili montažni objekat);
3) rastilišta po vrstama riba.
Odgajivalište matica riba, mlađi i oplođene ikre mora da ima sledeću opremu, i to za:
1) pripremu vode za kontrolisano upuštanje i ispuštanje vode iz objekta;
2) sprečavanje prolaza ribe, riblje mlađi i ikre u mrestilište, kao i iz mrestilišta u recipijent;
3) mrest (stolovi za mrest);
4) inkubaciju ikre (inkubatore);
5) gajenje najmlađih uzrasnih kategorija riba (ležnice).
9) Distributivni centar za promet reproduktivnog materijala
Distributivni centar za promet reproduktivnog materijala mora da ispunjava uslove u pogledu objekata i opreme propisane posebnim propisom o uslovima u pogledu objekata, opreme, sredstava za rad i stručnog kadra koje mora da ispunjava centar za skladištenje i distribuciju semena za veštačko osemenjavanje.
IV USLOVI U POGLEDU STRUČNOG KADRA KOJE MORAJU ISPUNJAVATI ORGANIZACIJE SA POSEBNIM OVLAŠĆENJIMA
Testna stanica može da vrši kontrolu proizvodnih sposobnosti domaćih životinja, radi sprovođenja odgajivačkog programa i druga testiranja u skladu sa zakonom kojim se uređuje stočarstvo, ako ima u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike, odnosno na studijama prvog stepena (osnovne akademske studije, osnovne strukovne studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na studijama u trajanju do tri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike.
Laboratorija za ispitivanje kvaliteta sirovog mleka može da vrši ispitivanje kvaliteta sirovog mleka domaćih životinja, radi sprovođenja odgajivačkog programa, ako ima:
1) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike ili stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti veterinarske nauke na integrisanim akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, sa najmanje dve godine radnog iskustva na odgovarajućim poslovima;
2) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti tehnologije ili oblasti hemije, sa najmanje dve godine radnog iskustva na odgovarajućim poslovima;
3) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice tehničara stočarskog smera, veterinarskog ili hemijskog tehničara, osposobljenog za rad na odgovarajućim poslovima.
Laboratorija za molekularno-genetske testove može da vrši molekularno-genetske testove, radi sprovođenja odgajivačkog programa, ako ima:
1) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice sa naučnim stepenom doktora nauka - biohemijskih nauka, doktora nauka - bioloških nauka ili doktora nauka - biotehničkih nauka iz oblasti stočarstva ili veterinarskih nauka, sa najmanje dve godine radnog iskustva na odgovarajućim poslovima;
2) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice - tehničara, odgovarajućeg biotehničkog, veterinarskog ili biološkog smera, osposobljenog za rad na odgovarajućim poslovima.
Organizacija za sakupljanje, dobijanje i presađivanje embriona može da vrši poslove sabiranja, dobijanja i presađivanja embriona, radi sprovođenja odgajivačkog programa, ako ima:
1) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (specijalističke akademske studije - kontrola reprodukcije i zdravlja stada) iz oblasti veterinarstva;
2) u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice - veterinarskog tehničara, odnosno poljoprivrednog tehničara stočarskog smera.
Centar za selekciju pčelinjih matica može da vrši merenja, testiranja, ocenjivanja osobina i kontrolisanu oplodnju matica majki za potrebe selekcijskog programa iz pčelarstva, kao i gajenje i promet priplodnog materijala pčela u skladu sa odgajivačkim programom, ako ima u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike.
Inkubatorska stanica može da vrši proizvodnju živine u inkubatoru, radi sprovođenja odgajivačkog programa, ako ima u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike, odnosno na studijama prvog stepena (osnovne akademske studije, osnovne strukovne studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na studijama u trajanju do tri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike.
Odgajalište matica riba, mlađi i oplođene ikre može da vrši gajenje i promet priplodnog materijala za ovu vrstu i rasu domaćih životinja, radi sprovođenja odgajivačkog programa, ako ima u radnom odnosu na neodređeno vreme najmanje jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike, odnosno na studijama prvog stepena (osnovne akademske studije, osnovne strukovne studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na studijama u trajanju do tri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike, odnosno koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti biologije.
Distributivni centar za promet reproduktivnog materijala može da vrši skladištenje i promet semena za veštačko osemenjavanje domaćih životinja, radi sprovođenja odgajivačkog programa, ako ima u radnom odnosu na neodređeno vreme, kao odgovorno lice, jednog diplomiranog veterinara sa licencom, u skladu sa zakonom kojim se uređuje veterinarstvo ili jedno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije, master strukovne studije), odnosno koje je steklo obrazovanje na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine iz oblasti stočarstva ili zootehnike.
Početkom primene ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o uslovima u pogledu objekata i opreme koje moraju ispunjavati odgajivačke organizacije i organizacije sa posebnim ovlašćenjima, kao i o uslovima u pogledu stručnog kadra koje moraju ispunjavati organizacije sa posebnim ovlašćenjima ("Službeni glasnik RS", br. 103/09, 104/18 i 4/19).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. januara 2020. godine.
Samostalni član Pravilnika o izmeni
Pravilnika o uslovima u pogledu objekata i opreme koje moraju ispunjavati odgajivačke organizacije i organizacije sa posebnim ovlašćenjima, kao i o uslovima u pogledu stručnog kadra koje moraju ispunjavati organizacije sa posebnim ovlašćenjima
("Sl. glasnik RS", br. 99/2021)
Član 2
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni član Pravilnika o izmenama
Pravilnika o uslovima u pogledu objekata i opreme koje moraju ispunjavati odgajivačke organizacije i organizacije sa posebnim ovlašćenjima, kao i o uslovima u pogledu stručnog kadra koje moraju ispunjavati organizacije sa posebnim ovlašćenjima
("Sl. glasnik RS", br. 87/2024)
Član 3
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".