PRAVILNIKO TEHNIČKIM I DRUGIM ZAHTEVIMA ZA POSTAVLJANJE ELEKTRONSKE KOMUNIKACIONE MREŽE PRILIKOM IZGRADNJE ILI REKONSTRUKCIJE POSLOVNIH I STAMBENIH ZGRADA("Sl. glasnik RS", br. 89/2024) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju tehnički i drugi zahtevi koji su u vezi sa dužnostima investitora izgradnje ili rekonstrukcije poslovnih i stambenih zgrada, i odnose se na izgradnju kablovske kanalizacije i prateće fizičke infrastrukture do prostorija krajnjeg korisnika, prve sabirne ili razdelne tačke mreže, zajedničkog antenskog sistema za prijem medijskih sadržaja (radija i televizije), vertikalnog i horizontalnog kabliranja i druge potrebne opreme za priključenje svih stambenih ili poslovnih jedinica koje se nalaze u zgradi na pristupnu elektronsku komunikacionu mrežu, kao i izuzeća za određene kategorije zgrada i objekata.
Pojedini pojmovi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) zajednički antenski sistem je deo elektronske komunikacione mreže poslovnih i stambenih, kao i poslovno-stambenih zgrada, koji omogućava nezavisan prijem usluga radio i televizijskih programa zemaljskog i satelitskog sistema i njihovu distribuciju krajnjim korisnicima usluge u tim zgradama, uz uslov da se distribucija ne obavlja u komercijalne svrhe;
2) interfejs spoljne mreže za pristup je tačka završetka, koja određuje granicu između kabliranja spoljne mreže za pristup i kabliranja mreže krajnjeg korisnika;
3) kabl okosnice zgrade je kabl koji povezuje razdelnik zgrade sa spratnim razdelnikom u istoj zgradi i opciono, spratne razdelnike u istoj zgradi međusobno;
4) kabl razvoda stana je kabl koji, u okviru generičkog kabliranja stana, povezuje razdelnik stana sa priključkom elektronskih komunikacija, priključkom mreže za prenos podataka, televizijskog i radijskog signala ili sekundarnim razdelnikom stana;
5) kabl sekundarnog razvoda stana je kabl koji, u okviru generičkog kabliranja stana, povezuje sekundarni razdelnik stana sa priključkom mreže za prenos podataka, televizijskog i radijskog signala;
6) pristupna kablovska kanalizacija je kablovska kanalizacija na relaciji zgrada - pristupna tačka parcele, namenjena polaganju pristupnih vodova zgrade;
7) pristupni prostor je prostorija ili orman u zgradi u kojem završavaju sredstva okosnice zgrade/bloka zgrada i spoljne mreže za pristup. Može sadržati razdelnik, uvod u zgradu i služiti za smeštaj opreme operatora;
8) pristupna tačka parcele je tačka na granici građevinske parcele u blizini najbliže ili za priključenje najpogodnije tačke postojeće ili planirane javne elektronske komunikacione mreže ili postojećeg priključka na javnu kablovsku kanalizaciju;
9) razdelna tačka je fizička tačka smeštena unutar ili izvan zgrade, koja je dostupna operatorima radi priključenja krajnjih korisnika, korišćenjem postojećih instalacija i kablova sa ciljem da se većem broju operatora omogući pristup elektronskoj komunikacionoj infrastrukturi zgrade;
10) spoljna mreža za pristup je spoljna javna elektronska komunikaciona mreža za pristup operatora i koja se pristupnim vodovima zgrade ili prijemnom antenom dovodi u zgradu;
11) spratni orman i/ili spratna kutija je kućište opremljeno za smeštaj komponenata sistema kabliranja i specifične opreme.
Obaveze investitora prilikom izgradnje ili rekonstrukcije poslovnih i stambenih zgrada
Investitori su dužni da prilikom izgradnje ili rekonstrukcije poslovnih i stambenih zgrada izgrade kablovsku kanalizaciju do granice građevinske parcele, koja na granici građevinske parcele mora imati investitorsko okno, prateću fizičku infrastrukturu unutar zgrade potrebnu za postavljanje elektronskih komunikacionih mreža visokog kapaciteta, uključujući i mreže vrlo visokog kapaciteta, pripadajućih sredstava i elektronske komunikacione opreme do prostorija krajnjeg korisnika, u skladu sa propisanim tehničkim i drugim zahtevima, kao i da izvedu vertikalno i horizontalno kabliranje od pristupne tačke do svake pojedinačne stambene ili poslovne jedinice.
Elektronska komunikaciona mreža zgrade sastoji se od:
1) elektronske komunikacione opreme (kablovske instalacije, aktivne mrežne opreme i terminalne opreme);
2) fizičke infrastrukture i povezane opreme (cevi i kanalica za vođenje kablova i prostorija za elektronsku komunikacionu opremu).
Elektronsku komunikacionu mrežu zgrade sa više korisnika čine zajednička elektronska komunikaciona mreža zgrade, sa pratećom fizičkom infrastrukturom i povezanom opremom, koja se gradi i postavlja za potrebe svih korisnika u zgradi.
Elektronska komunikaciona mreža zgrade je obavezni infrastrukturni sistem zgrade.
Tehnički i drugi zahtevi iz stava 1. ovog člana odnose se na:
1) opšte uslove za elektronske komunikacione mreže poslovnih i stambenih zgrada;
2) dimenzionisanje i izgradnju elektronske komunikacione mreže zgrade, i to od pristupne tačke parcele, preko pristupne kablovske kanalizacije, tačke razgraničenja i interfejsa spoljne mreže za pristup, kanalice i kabla okosnice zgrade do kabla razvoda stana, odnosno mesta priključenja korisničke opreme;
3) izradu projektne dokumentacije.
Prilikom izgradnje ili rekonstrukcije zgrada sa više poslovnih ili stambenih jedinica investitori su dužni da izgrade prvu sabirnu ili razdelnu tačku mreže unutar zgrade ili izvan nje kako bi se omogućio pristup infrastrukturi unutar objekta.
Pod rekonstrukcijom zgrada se smatraju radovi definisani zakonom kojim se uređuje prostorno planiranje i izgradnja, dok se sve obaveze iz ovog pravilnika, koje su propisane za investitora, odnose na stambenu zajednicu, ukoliko ima ulogu investitora, u skladu sa zakonom koji uređuje stanovanje i održavanje zgrada.
Opšti uslovi za elektronske komunikacione mreže zgrada
Elektronska komunikaciona mreža zgrade se mora planirati, projektovati, izgraditi, koristiti i održavati, tako da:
1) se svim operatorima omogućava pristup poslovnim i stambenim zgradama, uz ravnopravne i nediskriminatorne uslove na mestima koja su projektom predviđena za interfejs spoljne mreže za pristup;
2) se svim krajnjim korisnicima usluga u stambenim, poslovnim i poslovno-stambenim zgradama omogućava slobodan izbor pružaoca usluge elektronskih komunikacija, u skladu sa tehničkim mogućnostima;
3) se svim krajnjim korisnicima usluga u stambenim, poslovnim i poslovno-stambenim zgradama omogućava korišćenje usluga na nivou propisanog kvaliteta;
4) upotreba fizičke infrastrukture za pristup i povezane opreme zgrada bude besplatna, kako za korisnike, tako i za privredne subjekte, uz mogućnost ugovaranja usluge održavanja i upravljanja infrastrukturom;
5) bude u skladu sa relevantnim propisima iz oblasti planiranja i izgradnje, bezbednosti i zdravlja na radu, zaštite od požara i zaštite životne sredine.
Vrste elektronske komunikacione mreže zgrada
Prema nameni izgrađene zgrade, razlikuje se dimenzionisanje i izgradnja elektronske komunikacione mreže u poslovnim, stambenim i poslovno-stambenim zgradama.
Prema korisnicima prostora postoje zgrade sa jednim ili više korisnika poslovnog ili stambenog prostora.
Prema funkcionalnoj povezanosti elektronskih komunikacionih mreža zgrada postoje mreže u pojedinačnim zgradama i mreže u blokovima zgrada.
Uslovi koji se odnose na broj i dimenzije cevi kablovske kanalizacije za pristup za stambene, poslovno-stambene i poslovne zgrade navedeni su u Prilogu 1, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Dimenzionisanje i izgradnja elektronske komunikacione mreže stambene zgrade
Elektronska komunikaciona mreža stambene zgrade sa više stambenih jedinica se gradi tako da omogući pristup zgradi za najmanje četiri operatora, odnosno da od pristupne tačke parcele do ulaza u zgradu, odnosno interfejsa spoljne mreže za pristup, odakle započinje kabliranje za stambene jedinice bude položena najmanje jedna cev od 110 mm za stambene zgrade do 40 stambenih jedinica i najmanje dve cevi od 110 mm za stambene zgrade preko 40 stambenih jedinica.
Ukoliko se gradi elektronska komunikaciona mreža bloka zgrada (zgrada sa više ulaza), potrebno je pristupni deo elektronske komunikacione mreže dimenzionisati tako da po pojedinačnom ulazu bude ispunjen uslov iz stava 1. ovog člana.
Od interfejsa spoljne mreže za pristup ili prostorije odakle započinje kabliranje za stambene jedinice, pa do stambenih jedinica, elektronska komunikaciona mreža zgrade se gradi tako da obavezno omogući pristup za najmanje dva privredna subjekta, odnosno operatora po stambenoj jedinici.
Dimenzionisanje i izgradnja elektronske komunikacione mreže poslovne zgrade
Elektronska komunikaciona mreža poslovne zgrade sa više korisnika se gradi tako da omogući pristup zgradi za najmanje četiri operatora, odnosno da od pristupne tačke parcele do ulaza u zgradu, odnosno interfejsa spoljne mreže za pristup, odakle započinje kabliranje za pojedinačne poslovne jedinice, budu položene najmanje dve cevi od 110 mm za poslovne zgrade do 50 poslovnih jedinica i najmanje četiri cevi od 110 mm za poslovne zgrade preko 50 poslovnih jedinica.
Izuzetno, ukoliko se gradi elektronska komunikaciona mreža poslovne zgrade sa jednom poslovnom jedinicom, ista se gradi tako da od pristupne tačke parcele do ulaza u zgradu, odnosno interfejsa spoljne mreže za pristup, odakle započinje kabliranje za poslovnu jedinicu, bude položena najmanje jedna cev od 50 mm.
Od interfejsa spoljne mreže za pristup do poslovnih jedinica, elektronska komunikaciona mreža zgrade se gradi tako da obavezno omogući pristup za najmanje dva privredna subjekta po poslovnoj jedinici.
Dimenzionisanje i izgradnja elektronske komunikacione mreže poslovno-stambene zgrade
Dimenzionisanje elektronske komunikacione mreže poslovno-stambene zgrade, u delu namenjenom stanovanju, vrši se na način propisan odredbama člana 6. ovog pravilnika, koje se odnose na stambene zgrade.
Dimenzionisanje elektronske komunikacione mreže poslovno-stambene zgrade, u delu namenjenom poslovanju, vrši se na način propisan odredbama člana 7. ovog pravilnika, koje se odnose na poslovne zgrade.
Tačka razgraničenja i interfejs spoljne mreže za pristup
Tačka razgraničenja ka spoljnoj mreži za pristup operatora i elektronske komunikacione mreže zgrade je tačka u kojoj između te dve mreže dolazi do promene vlasništva i/ili nadzora rada (upravljanja, održavanja i sl.). Po pravilu to je investitorsko okno, koje se nalazi na granici građevinske parcele. Investitorsko okno i ulaz u zgradu spajaju cevi koje, kao i privodne cevi, moraju da zadovolje uslove dimenzionisanja iz Priloga 1. ovog pravilnika.
Interfejs spoljne mreže za pristup je tačka završetka koja određuje granicu između kabliranja spoljne mreže za pristup i kabliranja elektronske komunikacione mreže zgrade. Interfejs spoljne mreže za pristup je istovremeno i prva razdelna tačka za povezivanje operatora.
Interfejs spoljne mreže za pristup je smešten u pristupnoj prostoriji ili ormanu, koji se po pravilu nalazi blizu mesta gde se spoljna mreža za pristup uvodi u zgradu. Pristupna prostorija ili orman treba da bude jasno obeležen i smešten u posebnom i lako dostupnom delu zgrade ili prostoru van zgrade, koji je pristupačan za povezivanje spoljne mreže za pristup. Takođe, pristupna prostorija ili orman treba da bude zaštićen od neovlašćenog fizičkog pristupa i postavljena na mestu koje je zaštićeno od ulaska vode, prašine i sl, kao i da obezbeđuje osnovnu zaštitu za opremu. Veličina pristupne prostorije ili ormana treba da bude takva da omogući smeštaj pristupnih kablova i opreme za četiri operatora.
Elektronsku komunikacionu mrežu unutar zgrade čini kabliranje od pristupne prostorije ili ormana do razvoda stana ili, ukoliko postoji, sekundarnog razvoda stana, odnosno mesta priključenja korisničke opreme i može da sadrži: kabl okosnice zgrade, spratne ormane/kutije, kabl razvoda stana i završnu kutiju.
U Prilogu 2, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, dat je fizički prikaz elektronske komunikacione mreže zgrade, odnosno infrastrukture od tačke razgraničenja do interfejsa spoljne mreže za pristup.
U Prilogu 3, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, dat je prikaz dela elektronske komunikacione mreže zgrade od interfejsa spoljne mreže za pristup do završne kutije.
Izrada projektne dokumentacije
Elektronska komunikaciona mreža poslovnih, stambenih i poslovno-stambenih zgrada i njeno dimenzionisanje određuju se generalnim projektom elektronske komunikacione mreže zgrade, vodeći računa o minimalnim vrednostima propisanim čl. 6-8. ovog pravilnika.
Nakon završetka gradnje obavezno se izrađuje projekat izvedenog objekta elektronske komunikacione mreže zgrade.
Elektronska komunikaciona mreža i eventualni prostori za tu namenu se grade u skladu su sa relevantnim nacionalnim, evropskim i međunarodnim propisima i standardima, a posebno u pogledu sigurnosti ljudi i dobara u zgradi, odnosno same zgrade, evakuacionih puteva, bezbednosti i zdravlja na radu, zaštite od požara i zaštite od neovlašćenog pristupa.
Obaveze investitora prilikom izgradnje zajedničkog antenskog sistema
Investitor zgrade je u obavezi da izgradi zajednički antenski sistem za prijem medijskih sadržaja (radija i televizije), izvede vertikalno i horizontalno kabliranje od pristupne tačke do svake pojedinačne stambene ili poslovne jedinice, kao i da postavi svu drugu potrebnu opremu za priključenje svih stambenih ili poslovnih jedinica koje se nalaze u zgradi, na elektronsku komunikacionu mrežu za pristup.
Zajednički antenski sistem mora biti postavljen u okviru stambenih zgrada sa više korisnika prostora i stambenih delova poslovno-stambenih zgrada.
Zajednički antenski sistem se realizuje kao mreža za prenos medijskih sadržaja, koja sadrži sve delove elektronske komunikacione mreže, osim terminalne opreme. Terminalnu opremu dobavlja, instalira i spaja na korisnički priključak zajedničkog antenskog sistema krajnji korisnik usluge, u skladu sa propisanim uslovima. Kao minimum, zajednički antenski sistem mora omogućiti prijem nekodovanih digitalnih zemaljskih televizijskih signala odgovarajućeg nivoa na mestu zgrade.
Zajednički antenski sistem zgrade sadrži sledeće podsisteme:
1) spoljni podsistem kabliranja i okosnice mreže za pružanje radiodifuznih usluga;
2) okosnica zgrade za mrežu radiodifuznih usluga;
3) etažni razvod mreže radiodifuznih usluga.
Izuzeće za određene kategorije zgrada i objekata
Tehnički zahtevi iz čl. 10. i 11. ovog pravilnika ne odnose se na zgrade u kojima je ispunjavanje tih zahteva nesrazmerno u smislu troškova individualnih ili etažnih vlasnika, kao i na objekte sa jedinstvenim stambenim prostorom, vikendice, zgrade koje predstavljaju kulturno dobro, vojne zgrade i druge zgrade koje se koriste za potrebe državne bezbednosti.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o tehničkim i drugim zahtevima pri izgradnji prateće infrastrukture potrebne za postavljanje elektronskih komunikacionih mreža, pripadajućih sredstava i elektronske komunikacione opreme prilikom izgradnje poslovnih i stambenih objekata ("Službeni glasnik RS", broj 123/12).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
USLOVI KOJI SE ODNOSE NA BROJ I DIMENZIJE CEVI KABLOVSKE KANALIZACIJE ZA PRISTUP ZA STAMBENE, POSLOVNO-STAMBENE I POSLOVNE ZGRADE
Vrsta zgrade |
Broj korisnika |
Min. broj cevi |
Min. prečnik cevi (mm) |
Stambena i poslovno-stambena |
≤40 |
1 |
110 |
>40 |
2 |
110 |
|
Poslovna |
1 |
1 |
50 |
≤50 |
2 |
110 |
|
>50 |
4 |
110 |
FIZIČKI PRIKAZ ELEKTRONSKE KOMUNIKACIONE MREŽE ZGRADE, ODNOSNO INFRASTRUKTURE OD TAČKE RAZGRANIČENJA DO INTERFEJSA SPOLJNE MREŽE ZA PRISTUP
PRIKAZ DELA ELEKTRONSKE KOMUNIKACIONE MREŽE ZGRADE OD INTERFEJSA SPOLJNE MREŽE ZA PRISTUP DO ZAVRŠNE KUTIJE
