PRAVILNIKO POSTUPKU UNUTRAŠNJEG UZBUNJIVANJA
|
Pravilnikom o postupku unutrašnjeg uzbunjivanja (u daljem tekstu: Pravilnik) uređuje se postupak unutrašnjeg uzbunjivanja u Gradskoj upravi za lokalni ekonomski razvoj grada Čačka (u daljem tekstu: Uprava) u skladu sa odredbama Zakona o zaštiti uzbunjivača i Pravilnika o načinu unutrašnjeg uzbunjivanja, načinu određivanja ovlašćenog lica kod poslodavca, kao i drugim pitanjima od značaja za unutrašnje uzbunjivanje kod poslodavca koji ima više od deset zaposlenih.
U smislu ovog Pravilnika, pojedini izrazi imaju sledeće značenje:
1) "uzbunjivanje" je otkrivanje informacije koja sadrži podatke o kršenju propisa, kršenju ljudskih prava, vršenju javnog ovlašćenja protivno svrsi zbog koje je povereno, opasnosti po život, javno zdravlje, bezbednost, životnu sredinu, kao i radi sprečavanja štete velikih razmera;
2) "uzbunjivač" je fizičko lice koje izvrši uzbunjivanje u vezi sa svojim radnim angažovanjem, postupkom zapošljavanja, korišćenjem usluga državnih i drugih organa, nosilaca javnih ovlašćenja ili javnih službi, poslovnom saradnjom i pravom vlasništva na privrednom društvu;
3) "unutrašnje uzbunjivanje" je otkrivanje informacije Upravi;
4) "radno angažovanje" je radni odnos, rad van radnog odnosa, volontiranje, vršenje funkcije, kao i svaki drugi faktički rad za Upravu;
5) "štetna radnja" je svako činjenje ili nečinjenje u vezi sa uzbunjivanjem kojim se uzbunjivaču ili licu koje ima pravo na zaštitu kao uzbunjivač ugrožava ili povređuje pravo, odnosno kojim se ta lica stavljaju u nepovoljniji položaj.
Postupak unutrašnjeg uzbunjivanja
Pokretanje postupka
Postupak unutrašnjeg uzbunjivanja započinje dostavljanjem informacije licu ovlašćenom za prijem informacije i vođenje postupka u vezi sa uzbunjivanjem (u daljem tekstu: ovlašćeno lice).
Dostavljanje informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem vrši se pismeno ili usmeno ovlašćenom licu.
Pismeno dostavljanje informacije
Pismeno dostavljanje informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može se učiniti:
- neposrednom predajom pismena putem zajedničke pisarnice Gradskih uprava grada Čačka o čemu se sastavlja potvrda o prijemu informacije prilikom prijema pismena.
Dostavljanje informacije može se učiniti i:
- običnom ili preporučenom pošiljkom,
- elektronskom poštom, na email ovlašćenog lica.
O dostavljenoj informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem iz prethodnog stava ovog člana, izdaje se potvrda o prijemu informacije. Datumom prijema preporučene pošiljke navodi se datum prijema pošti, kod obične pošiljke datum prijema pošiljke u pisarnici Gradskih uprava grada Čačka, a kod upućene informacije elektronskom poštom, smatra se vreme koje je naznačeno u potvrdi o prijemu elektronske pošte, u skladu sa zakonom.
Obične i preporučene pošiljke na kojima je naznačeno da se upućuju ovlašćenom licu ili na kojima je vidljivo na omotu da se radi o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može da otvori samo ovlašćeno lice.
Usmeno dostavljanje informacije
Usmeno dostavljanje informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem vrši se usmeno na zapisnik koji sadrži:
35) podatke o Upravi i licu koje sastavlja zapisnik;
36) vreme i mesto sastavljanja;
37) podatke o prisutnim licima;
38) opis činjeničnog stanja o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, podatke o vremenu, mestu i načinu kršenja propisa, kršenju ljudskih prava, vršenju javnog ovlašćenja protivno svrsi zbog koje je povereno, opasnosti po život, javno zdravlje, bezbednost, životnu sredinu, ukazivanje na mogućnost nastanka u cilju sprečavanja štete velikih razmera i drugo;
39) eventualne primedbe uzbunjivača na sadržaj zapisnika;
40) potpis ovlašćenog lica;
41) pečat Uprave.
O prijemu informacije u u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, kada se vrši usmeno, sastavlja se potvrda o prijemu, prilikom uzimanja usmene izjave od uzbunjivača.
Potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem treba da sadrži sledeće podatke:
36) kratak opis činjeničnog stanja o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
37) vreme, mesto i način dostavljanja informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
38) broj i opis priloga podnetih uz informaciju o unutrašnjem uzbunjivanju;
39) podatke o tome da li uzbunjivač želi da podaci o njegovom identitetu ne budu otkriveni;
40) podatke o Upravi;
41) pečat Uprave;
42) potpis ovlašćenog lica.
Potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može sadržati potpis uzbunjivača i podatke o uzbunjivaču, ukoliko on to želi.
U slučaju anonimnih obaveštenja, postupa se u skladu sa Zakonom.
Uprava ne sme preduzimati mere u cilju otkrivanja identiteta anonimnog uzbunjivača.
Provera informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem
Nakon prijema informacije, ovlašćeno lice je dužno da po njoj postupi bez odlaganja, a najkasnije u roku od 15 dana, od dana prijema informacije.
U cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, preduzimaju se odgovarajuće radnje, o čemu se obaveštava rukovodilac organa i uzbunjivač, ukoliko je to moguće na osnovu raspoloživih podataka.
Uprava se obavezuje da preduzme sve raspoložive radnje i mere u cilju utvrđivanja i otklanjanja nepravilnosti ukazanih informacijom, kao i da obustavi sve utvrđene štetne radnje i otkloni njene posledice.
Prilikom vođenja postupka unutrašnjeg uzbunjivanja, ovlašćeno lice koje vodi postupak može uzimati izjave od drugih lica, u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, o čemu se sastavlja zapisnik koji sadrži:
36) podatke o Upravi i licu koje sastavlja zapisnik;
37) vreme i mesto sastavljanja;
38) podatke o prisutnim licima;
39) opis utvrđenog činjeničnog stanja povodom informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
40) primedbe prisutnog lica na sadržaj zapisnika ili njegovu izjavu da nema nikakvih primedbi na zapisnik i da se u potpunosti slaže sa njegovom sadržinom;
41) potpis prisutnih lica i ovlašćenog lica;
42) pečat poslodavca.
Ovlašćeno lice je dužno da pre davanja izjave o informacijama u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem:
11) obavesti uzbunjivača o svojim pravima propisanim Zakonom, a naročito da ne mora otkrivati svoj identitet, odnosno da ne mora potpisati zapisnik i potvrdu o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem,
12) pouči uzbunjivača da svoje informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem daje pod punom materijalnom i krivičnom odgovornošću, te da davanje lažnog iskaza predstavlja krivično delo predviđeno odredbama Krivičnog zakona.
Na zahtev uzbunjivača, poslodavac je dužan da pruži obaveštenja uzbunjivaču o toku i radnjama preduzetim u postupku, kao i da omogući uzbunjivaču da izvrši uvid u spise predmeta i da prisustvuje radnjama u postupku.
Poslodavac je dužan da obavesti uzbunjivača o ishodu, u roku od 15 dana, od dana okončanja postupka.
Izveštaj o preduzetim radnjama
Po okončanju postupka ovlašćeno lice:
11) sastavlja izveštaj o preduzetim radnjama u postupku o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem i dostavlja rukovodiocu organa i uzbunjivaču, o kome se uzbunjivač može izjasniti;
12) ukoliko su uočene nepravilnosti, predlaže mere radi otklanjanja nepravilnosti i posledica štetne radnje nastalih u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem.
Izveštaj o preduzetim radnjama u postupku o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem treba da sadrži:
31) vreme, mesto, način prijema informacije i podaci o izdatoj potvrdi o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
32) radnje koje su nakon toga preduzete u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
33) koja su lica obaveštena o radnjama preduzetim u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem uz navođenje datuma i načina njihovog obaveštavanja;
34) šta je utvrđeno u postupku po informaciji, uz navođenje konkretnog činjeničnog stanja, da li su utvrđene nepravilnosti i štetne radnje kao i njihov opis, kao i da li su takve radnje izazvale štetne posledice;
35) potpis ovlašćenog lica;
36) pečat Uprave.
Uzbunjivač se može izjasniti o izveštaju o preduzetim radnjama u postupku po informaciji u roku od 3 dana, od dana dostavljanja izveštaja.
Na osnovu podnetog izveštaja, ovlašćeno lice predlaže mere radi otklanjanja uočenih nepravilnosti i posledica štetne radnje nastale u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, o čemu donosi Predlog mera u roku od 15 dana, od dana dostavljanja izveštaja.
Predlog mera radi otklanjanja nepravilnosti i posledica štetne radnje nastalih u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem obavezno sadrži:
36) podatke o Upravi i licu koje sastavlja Predlog mera;
37) vreme i mesto sastavljanja;
38) navođenje i detaljan opis nepravilnosti, štetnih radnji i posledica ovih radnji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem utvrđenih izveštajem;
39) konkretne mere koje se predlažu radi otklanjanja navedenih nepravilnosti i posledica štetnih radnji nastalih u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem utvrđenih izveštajem kao i rokovi za njihovo izvršenje;
40) obrazloženje zbog čega se tim predloženim merama otklanjaju utvrđene nepravilnosti i posledice štetne radnje nastale u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
41) ime ovlašćenog lica;
42) pečat Uprave.
Uzbunjivač ima pravo na zaštitu, u skladu sa zakonom, ako:
16) izvrši uzbunjivanje kod poslodavca, ovlašćenog organa ili javnosti na način propisan zakonom;
17) otkrije informaciju koja sadrži podatke o kršenju propisa, kršenju ljudskih prava, vršenju javnog ovlašćenja protivno svrsi zbog koje je povereno, opasnosti po život, javno zdravlje, bezbednost, životnu sredinu, kao i radi sprečavanja štete velikih razmera u roku od jedne godine, od dana saznanja za izvršenu radnju zbog koje vrši uzbunjivanje, a najkasnije u roku od deset godina, od dana izvršenja te radnje;
18) u trenutku uzbunjivanja, na osnovu raspoloživih podataka, u istinitost informacije bi poverovalo lice sa prosečnim znanjem i iskustvom kao i uzbunjivač.
Pravo na zaštitu od uzbunjivanja imaju i povezana lica.
Povezano lice ima pravo na zaštitu kao uzbunjivač ako učini verovatnim da je prema njemu preduzeta štetna radnja zbog povezanosti sa uzbunjivačem.
Pravo na zaštitu kao uzbunjivač, ima lice koje učini verovatnim da je prema njemu preduzeta štetna radnja, ako je lice koje je preduzelo štetnu radnju, pogrešno smatralo da je to lice uzbunjivač, odnosno povezano lice.
Lice koje traži podatke u vezi sa informacijom, ima pravo na zaštitu kao uzbunjivač, ako učini verovatnim da je prema njemu preduzeta štetna radnja zbog traženja tih podataka.
Ovlašćeno lice dužno je da štiti podatke o ličnosti uzbunjivača, odnosno podatke na osnovu kojih se može otkriti identitet uzbunjivača, osim ako se uzbunjivač ne saglasi sa otkrivanjem tih podataka, a u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu podataka o ličnosti.
Svako lice koje sazna podatke iz stava 1. ovog člana, dužno je da štiti te podatke.
Ovlašćeno lice dužno je da prilikom prijema informacije, obavesti uzbunjivača da njegov identitet može biti otkriven nadležnom organu, ako bez otkrivanja identiteta uzbunjivača ne bi bilo moguće postupanje tog organa, kao i da ga obavesti o merama zaštite učesnika u krivičnom postupku.
Ako je u toku postupka neophodno da se otkrije identitet uzbunjivača, ovlašćeno lice dužno je da o tome, pre otkrivanja identiteta, obavesti uzbunjivača.
Podaci iz stava 1. ovog člana ne smeju se saopštiti licu na koje se ukazuje u informaciji, ako posebnim zakonom nije drugačije propisano.
Zabranjena je zloupotreba uzbunjivanja.
Zloupotrebu uzbunjivanja vrši lice koje:
11) dostavi informaciju za koju je znalo da nije istinita;
12) pored zahteva za postupanje u vezi sa informacijom kojom se vrši uzbunjivanje traži protivpravnu korist.
Uprava je dužna da, u okviru svojih ovlašćenja, zaštiti uzbunjivača od štetne radnje, kao i da preduzme neophodne mere radi obustavljanja štetne radnje i otklanjanja posledica štetne radnje.
Uprava ne sme činjenjem ili nečinjenjem da stavi uzbunjivača u nepovoljniji položaj u vezi sa uzbunjivanjem, a naročito ako se nepovoljniji položaj odnosi na:
71) zapošljavanje;
72) sticanje svojstva pripravnika ili volontera;
73) rad van radnog odnosa;
74) obrazovanje, osposobljavanje ili stručno usavršavanje;
75) napredovanje na poslu, ocenjivanje, sticanje ili gubitak zvanja;
76) disciplinske mere i kazne;
77) uslove rada;
78) prestanak radnog odnosa;
79) zaradu i druge naknade iz radnog odnosa;
80) učešće u dobiti poslodavca;
81) isplatu nagrade i otpremnine;
82) raspoređivanje ili premeštaj na drugo radno mesto;
83) nepreduzimanje mera radi zaštite zbog uznemiravanja od strane drugih lica;
84) upućivanje na obavezne zdravstvene preglede ili upućivanje na preglede radi ocene radne sposobnosti.
Zabranjeno je preduzimati štetne radnje.
U slučajevima nanošenja štete zbog uzbunjivanja, uzbunjivač ima pravo na naknadu štete, u skladu sa zakonom koji uređuje obligacione odnose.
Uzbunjivač prema kome je preduzeta štetna radnja u vezi sa uzbunjivanjem ima pravo na sudsku zaštitu.
Sudska zaštita se ostvaruje podnošenjem tužbe za zaštitu u vezi sa uzbunjivanjem nadležnom sudu, u roku od šest meseci, od dana saznanja za preduzetu štetnu radnju, odnosno tri godine, od dana kada je štetna radnja preduzeta.
Ovaj pravilnik objaviti na oglasnoj tabli Gradske uprave grada Čačka, kao i na internet stranici.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana, od dana objavljivanja na oglasnoj tabli Gradske uprave grada Čačka.
Redakcija je zadržala numeraciju tačaka kako je objavljeno u "Sl. listu grada Čačka", br. 19/2024.