ODLUKA O DONOŠENJU METODOLOGIJE ZA ODREĐIVANJE CENE PRISTUPA SISTEMU ZA TRANSPORT PRIRODNOG GASA ("Sl. glasnik RS", br. 12/2025)

1. Donosi se Metodologija za određivanje cene pristupa sistemu za transport prirodnog gasa, koja je odštampana uz ovu odluku i čini njen sastavni deo.

2. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o utvrđivanju Metodologije za određivanje cene pristupa transportnom sistemu za prirodni gas i Metodologija za određivanje cene pristupa transportnom sistemu za prirodni gas ("Službeni glasnik RS", br. 93/12, 123/12, 5/14, 116/14, 30/15, 62/16, 111/17, 4/19, 78/22, 130/22 i 70/24).

3. Ova odluka se objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" i stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja.

 

METODOLOGIJA
ZA ODREĐIVANJE CENE PRISTUPA SISTEMU ZA TRANSPORT PRIRODNOG GASA

 

I PREDMET METODOLOGIJE

Ovom metodologijom se određuje metod regulacije cene pristupa sistemu za transport prirodnog gasa koji je zasnovan na opravdanim troškovima poslovanja i odgovarajućem prinosu na sredstva uložena u efikasno obavljanje energetske delatnosti, elementi za koje se utvrđuju tarife (u daljem tekstu: tarifni elementi) i način izračunavanja regulisanih cena, odnosno tarifa, način obračuna usluge transporta prirodnog gasa, dužina tarifnog i regulatornog perioda kao vremenskog perioda za koji se izračunava cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa, način utvrđivanja opravdanosti troškova, način, postupak i rokovi za dostavljanje dokumentacije i vrsta dokumentacije koju operator transportnog sistema dostavlja Agenciji za energetiku Republike Srbije (u daljem tekstu: Agencija), kao i način utvrđivanja cene pristupa transportnom sistemu, odnosno način utvrđivanja cene pristupa transportnim sistemima kada više od jednog operatora obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije, i principi efikasnog mehanizma za kompenzaciju prihoda i rashoda, nivoi multiplikatora sezonskih faktora i popusta, korišćenje ostvarene aukcijske premije i druga pitanja u skladu sa zakonom koji uređuje energetiku i uredbom koja uređuje mrežna pravila o harmonizovanim tarifama za transport prirodnog gasa.

II METODOLOŠKI PRISTUP

Metod regulacije primenjen u ovoj metodologiji zasniva se na regulatornom režimu "stope povrata", kojim se operatoru transportnog sistema određuje visina dozvoljenog prihoda za regulatorni period, odnosno cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa kojom se obezbeđuje:

1) pokrivanje opravdanih troškova poslovanja i odgovarajućeg prinosa na efikasno uložena sredstva u obavljanje delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas kojima se obezbeđuje kratkoročna i dugoročna sigurnost snabdevanja, odnosno održivi razvoj sistema;

2) bezbednost rada sistema;

3) podsticanje ekonomske i energetske efikasnosti;

4) nediskriminacija, odnosno jednaki položaj korisnika sistema;

5) sprečavanje međusobnog subvencionisanja između pojedinih delatnosti koje obavlja operator transportnog sistema i između pojedinih korisnika sistema;

6) predvidivost cena pristupa transportnim sistemima tokom regulatornog perioda i

7) sprečavanje narušavanja prekogranične trgovine i podrška integraciji tržišta prirodnog gasa.

Raspodela dozvoljenog prihoda na tarifne elemente i izračunavanje tarifa se zasniva na ulazno-izlaznom sistemu i to primenom modela "udaljenost ponderisana kapacitetom".

Ako više od jednog operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije po regulisanim cenama, svi oni saglasno Uredbi imaju obavezu da zajednički primenjuju ovu metodologiju.

III POJMOVI I DEFINICIJE

Pojmovi upotrebljeni u ovoj metodologiji imaju sledeće značenje:

1) Gasna godina - vremenski period koji počinje u 04:00 časova UTC 1. oktobra jedne godine i završava se u 04:00 časova UTC 1. oktobra naredne godine kod letnjeg računanja vremena;

2) Gasni dan - je period od 5:00 UTC do 5:00 UTC sledećeg dana kod zimskog računanja vremena, odnosno od 4:00 UTC do 4:00 UTC sledećeg dana kod letnjeg računanja vremena;

3) Gasni kvartal - vremenski period od tri (3) Gasna meseca koji počinje 1. oktobra, 1. januara, 1. aprila i 1. jula i završava se 1. januara, 1. aprila, 1. jula, 1. oktobra, s tim da je početak i kraj Gasnog kvartala u 05:00 časova UTC kod zimskog računanja vremena, odnosno u 04:00 časova UTC kod letnjeg računanja vremena;

4) Gasni mesec - vremenski period koji počinje u 5:00 časova UTC prvog Gasnog dana u kalendarskom mesecu i završava se u 05:00 časova UTC prvog Gasnog dana narednog kalendarskog meseca kod zimskog računanja vremena, odnosno počinje u 04:00 časova UTC prvog Gasnog dana u kalendarskom mesecu i završava se u 04:00 časova UTC prvog Gasnog dana narednog kalendarskog meseca kod letnjeg računanja vremena;

5) Gornja toplotna vrednost ili GTV - energetski sadržaj za referetnu temperaturu sagorevanja od 298,15 K (25 °C) koji odgovara gornjoj toplotnoj vrednosti izmerenoj u skladu sa ISO15971, u kWh/Nm3;

6) Izlazna tačka iz transportnog sistema - mesto na izlazu iz transportnog sistema za prirodni gas u kojem operator transportnog sistema isporučuje prirodni gas u distributivni sistem, drugi transportni sistem, skladište prirodnog gasa ili krajnjem kupcu priključenom na transportni sistem;

7) Info-pravila - skup energetskih i ekonomskih podataka sistematizovanih u tabelama koji se dostavljaju Agenciji u cilju njenog redovnog izveštavanja kao i za potrebe određivanja cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa;

8) kWh - količina energije prirodnog gasa koja se izračunava kao proizvod zapremine prirodnog gasa u Normalnim kubnim metrima (Nm3) i Gornje toplotne vrednosti prirodnog gasa;

9) Normalni kubni metar ili Nm3 - količina prirodnog gasa koja zauzima zapreminu od jednog kubnog metra pri temperaturi prirodnog gasa od 273,15 K (0 °C) i pri apsolutnom pritisku od 1,01325 bar;

10) Povratni kapacitet - prekidni kapacitet koji se ugovara za transport prirodnog gasa u suprotnom smeru u odnosu na fizički tok prirodnog gasa na ulaznim tačkama u transportni sistem iz drugog transportnog sistema ili iz skladišta, odnosno na izlaznim tačkama iz transportnog sistema u drugi transportni sistem ili u skladište;

11) Regulatorni period - vremenski period u trajanju od pet gasnih godina za koji se ovom metodologijom utvrđuju opšta pravila za dozvoljen prihod operatora transportnog sistema;

12) Spojeni transportni sistem - označava međusobno povezane transportne sisteme za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije na kojima najmanje dva operatora obavlja delatnost transporta prirodnog gasa po regulisanim cenama, u kom slučaju ovi operatori zajednički primenjuju ovu metodologiju, a Agencija određuje zajedničke cene pristupa ovim sistemima koji se posmatraju kao celina (kao jedinstven ulazno-izlazni sistem) koje se iskazuju prema propisanim tarifama za sve ulazne i izlazne tačke, osim za tačke koje su mesta povezivanja ovih sistema (mesta koja su istovremeno izlazne tačke iz jednog i ulazne tačke u drugi transportni sistem);

13) Tarifni elementi - obračunske veličine na koje se raspoređuje prihod od usluga transporta operatora transportnog sistema koji je odobren za tarifni period u skladu sa ovom metodologijom;

14) Tarifni period - vremenski period u trajanju od jedne gasne godine tokom kojeg se primenjuje određen nivo regulisanih cena uključujući i referentnu cenu - u daljem tekstu u formulama i objašnjenjima formula označen sa t;

15) Ugovoreni kapacitet - kapacitet na ulaznoj tački i/ili na izlaznoj tački iz transportnog sistema koji je korisnik sistema ugovorio sa operatorom transportnog sistema radi korišćenja usluge transporta prirodnog gasa u određenom vremenskom periodu, u kWh/dan, i

16) Ulazna tačka u transportni sistem - mesto na ulazu u transportni sistem za prirodni gas u kojem operator transportnog sistema preuzima prirodni gas u transportni sistem iz drugog transportnog sistema za prirodni gas, od proizvođača prirodnog gasa ili iz skladišta prirodnog gasa.

Ostali pojmovi upotrebljeni u ovoj metodologiji imaju isto značenje kao u zakonu kojim se uređuje oblast energetike (u daljem tekstu: Zakon) i uredbi koja uređuje mrežna pravila o harmonizovanim tarifama za transport prirodnog gasa (u daljem tekstu: Uredba).

Pri izračunavanju prema formulama u ovoj metodologiji, sve vrednosti koje se izražavaju u procentima se dele sa 100.

IV ODREĐIVANJE DOZVOLJENOG PRIHODA

Dozvoljeni prihod operatora transportnog sistema se obračunava na osnovu opravdanih troškova poslovanja i odgovarajućeg prinosa na efikasno uložena sredstva u obavljanje delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas.

Opravdanost troškova se ocenjuje prema prirodi konkretnog troška sagledavanjem njegove svrsishodnosti, proverom količina i cene kojom je izazvan konkretan trošak, uporednom analizom troškova operatora transportnog sistema zasnovanom na podacima o troškovima u prethodnom periodu i troškovima drugih operatora transportnog sistema u zemlji i okruženju (benchmarking).

IV.1. Zajednički operativni troškovi, sredstva, troškovi amortizacije i ostali prihodi

Zajedničkim operativnim troškovima se smatraju operativni troškovi nastali radi omogućavanja funkcionisanja operatora transportnog sistema koji pored delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas obavlja drugu energetsku delatnost čija je cena regulisana ili koji pored tih energetskih delatnosti obavlja i druge energetske, odnosno druge delatnosti koje se ne smatraju energetskih delatnostima, a koji se ne mogu direktno alocirati na pojedine delatnosti.

Zajedničkim sredstvima se smatraju sredstva (nematerijalna imovina osim goodwill-a, nekretnine, postrojenja i oprema) koja su neophodna za funkcionisanje operatora transportnog sistema koji, pored delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas, obavlja drugu energetsku delatnost čija je cena regulisana ili koji pored tih energetskih delatnosti obavlja i druge energetske, odnosno druge delatnosti koje se ne smatraju energetskim delatnostima, a koja se ne mogu direktno alocirati na pojedine delatnosti.

Zajedničkim troškovima amortizacije se smatraju troškovi amortizacije zajedničkih sredstava nastali radi omogućavanja funkcionisanja operatora transportnog sistema koji, pored delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas, obavlja drugu energetsku delatnost čija je cena regulisana ili koji pored tih energetskih delatnosti obavlja i druge energetske, odnosno druge delatnosti koje se ne smatraju energetskih delatnostima, a koji se ne mogu direktno alocirati na pojedine delatnosti.

Zajedničkim ostalim prihodima se smatraju ostali prihodi ostvareni angažovanjem zajedničkih resursa operatora transportnog sistema koji se ne mogu direktno alocirati na pojedine delatnosti.

Zajednički operativni troškovi, sredstva, troškovi amortizacije i ostali prihodi se raspoređuju na delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas za koju se utvrđuje dozvoljeni prihod i na druge energetske, odnosno druge delatnosti koje se ne smatraju energetskim delatnostima, na osnovu pravila (ključeva) za raspoređivanje zajedničkih bilansnih pozicija utvrđenih u opštem aktu o računovodstvu i računovodstvenim politikama energetskog subjekta i odlukom o načinu, postupku i rokovima za vođenje knjigovodstvenih evidencija za potrebe regulacije i sprovođenje postupka razdvajanja računa po delatnostima.

IV.2. Obračun dozvoljenog prihoda

Obračun dozvoljenog prihoda operatora transportnog sistema u tarifnom periodu tokom regulatornog perioda vrši se primenom formule:

DPt = PTt + PNTt

gde su:

DPt - dozvoljeni prihod operatora transportnog sistema u periodu t (u dinarima);

PTt - prihod od usluga transporta operatora transportnog sistema u periodu t (u dinarima) i

PNTt - prihod od usluga koje nisu usluge transporta operatora transportnog sistema u periodu t (u dinarima).

Prihod od usluga transporta operatora transportnog sistema ostvaruje se od tarifa za transport zasnovanih na kapacitetu.

Prihod od usluga koje nisu usluge transporta operatora transportnog sistema su prihodi od pružanja nestandardnih usluga i prihodi od usluga priključenja na sistem za transport prirodnog gasa.

Prihodi od usluga koje nisu usluge transporta operator transportnog sistema ostvaruje, u smislu Uredbe, od tarifa za usluge koje nisu usluge transporta, a koje su određene u aktu o cenama nestandardnih usluga i aktu o troškovima priključenja donetim u skladu sa Zakonom, i koje odgovaraju troškovima, nediskriminatorne su, objektivne i transparentne i naplaćuju se od lica koja koriste konkretnu uslugu koja nije usluga transporta u cilju svođenja međusobnog subvencionisanja između korisnika sistema na najmanju moguću meru.

Prihod od usluga transporta operatora transportnog sistema prirodnog gasa po osnovu obavljanja delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas utvrđuje se za svaki tarifni period regulatornog perioda i obračunava se primenom formule:

PTt = OTt + At + PPTK * RSt + TGt + KEt - (PNUt + OPt)

gde su:

PTt - prihod od usluga transporta operatora transportnog sistema u periodu t (u dinarima);

OTt - operativni troškovi u periodu t (u dinarima);

At - troškovi amortizacije u periodu t (u dinarima);

PPTK - stopa prinosa na regulisana sredstva u regulatornom periodu (u %);

RSt - regulisana sredstva u periodu t (u dinarima);

TGt - troškovi prirodnog gasa za nadoknadu gubitaka u sistemu za transport prirodnog gasa u periodu t (u dinarima);

KEt - korekcioni elemenat u periodu t (u dinarima);

PNUt - prihodi od nestandardnih usluga u periodu t (u dinarima), i

OPt - ostali prihodi u periodu t (u dinarima).

Korekcioni element u tarifnom periodu koji je obračunat za kalendarsku godinu koja prethodi tarifnom periodu, odnosno za prethodne kalendarske godine za koje korekcioni element nije obračunat, se uključuje u prihod od usluga transporta u tarifnom periodu najviše do visine od 30% od prihoda od usluga transporta u tarifnom periodu pre uključivanja korekcionog elementa, dok se ostatak korekcionog elementa uključuje u prihod od usluga transporta za naredni tarifni period.

Prihodi od usluga transporta operatora transportnog sistema u tarifnim periodima tokom regulatornog perioda se poravnavaju primenom formula:

PP1 = PT1

PPt = PPt-1 * (1 + A) za t = 2, 3, 4, 5

gde su:

PPt - poravnati prihodi od usluga transporta u periodu t (u dinarima) i

A - koeficijent poravnanja utvrđen iterativnim postupkom kojim se neto sadašnja vrednost poravnatih prihoda od usluga transporta izjednačava sa neto sadašnjom vrednosti prihoda od usluga transporta za sve tarifne periode tokom regulatornog perioda uz uslov da je:

Poravnati prihodi od usluga transporta operatora transportnog sistema, koji su obračunati za tarifne periode tokom regulatornog perioda u skladu sa ovim odeljkom, menjaju se tokom regulatornog perioda po osnovu uključivanja korekcionog elementa u poravnate prihode od usluga transporta za naredne tarifne periode.

KPPt = PPt - KE1+ KEt uz uslov da je:

│KEt│< 0,3 * ((OT1 + A1 + PPTK* RS1 + TG1 - (PNU1 + OP1)) odnosno

KPPt = PPt- KE1 + 0,3 * ((OT1 + A1 + PPTK * RS1 + TG1 - (PNU1 + OP1)), uz uslov da je:

│KEt │> 0,3 * ((OT1 + A1 + PPTK * RS1 + TG1 - (PNU1 + OP1)) i KEt > 0 odnosno

KPPt = PPt- KE1 - 0,3 * ((OT1 + A1 + PPTK * RS1 + TG1 - (PNU1 + OP1)) uz uslov da je:

│KEt │> 0,3 * ((OT1+ A1 + PPTK * RS1 + TG1 - (PNU1 + OP1)) i KEt < 0

gde su:

KPPt - korigovani poravnati prihod od usluge transporta u periodu t, i

1 - indeks koji označava prvi tarifni period.

U izuzetnom slučaju, na obrazložen zahtev operatora transportnih sistema čiju opravdanost ceni Agencija, poravnati prihodi od usluga transporta operatora transportnog sistema koji su obračunati za tarifne periode tokom regulatornog perioda u skladu sa ovim odeljkom mogu se promeniti tokom regulatornog perioda ako nastanu izuzetne okolnosti koje uzrokuju troškove koje operator transportnog sistema nije mogao da planira ili spreči a koje utiču više od 10% na visinu prihoda od usluga transporta za tarifni period.

Tarifni period u kome se promene prihodi od usluga transporta operatora transportnog sistema u skladu sa prethodnim stavom posmatra se kao prvi tarifni period postojećeg regulatornog perioda.

IV.2.1. Operativni troškovi

Operativni troškovi predstavljaju opravdane troškove nastale po osnovu obavljanja delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas i čine ih:

1) nabavna vrednost prirodnog gasa za balansiranje;

2) troškovi materijala i energije;

3) troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi;

4) troškovi proizvodnih usluga;

5) nematerijalni troškovi;

6) deo rezervisanja za naknade i druge beneficije zaposlenih, a koji se isplaćuju u regulatornom periodu, i

7) troškovi lizinga sredstava sa pravom korišćenja preko godinu dana.

U operativnim troškovima sadržani su i:

1) troškovi koji potiču od upotrebe sredstava pribavljenih bez naknade;

2) regulatorna naknada koja čini deo cene za pristup sistemu za transport prirodnog gasa, i

3) naknada vlasniku transportnog sistema kada je operator transportnog sistema organizovan kao nezavisni operator sistema.

Regulatorna naknada se utvrđuje primenom formule:

RNt = 1,50% * (UOTt + At + PPTK * RSt)

gde su:

RNt - regulatorna naknada u periodu t (u dinarima);

UOTt - operativni troškovi utvrđeni pre uključivanja nabavne vrednosti prirodnog gasa za balansiranje i troška regulatorne naknade u periodu t (u dinarima);

At - troškovi amortizacije u periodu t (u dinarima);

PPTKt - stopa prinosa na regulisana sredstva u periodu t (u %) i

RSt - regulisana sredstva u periodu t (u dinarima).

Naknada vlasniku transportnog sistema, kada je operator transportnog sistema organizovan kao nezavisni operator sistema, smatra se opravdanim operativnim troškom i utvrđuje se primenom formule:

Nt = (VAt + PPTK * VPNVSt),

gde su:

Nt - naknada vlasniku transportnog sistema kada je operator transportnog sistema organizovan kao nezavisni operator sistema u periodu t (u dinarima);

VAt - troškovi amortizacije transportnog sistema koji nije u vlasništvu nezavisnog operatora sistema u periodu t (u dinarima);

PPTK - stopa prinosa na regulisana sredstva operatora transportnog sistema u regulatornom periodu (u %) i

VPNVSt - neto vrednost transportnog sistema koji nije u vlasništvu nezavisnog operatora sistema na početku perioda t (u dinarima);

Troškovi amortizacije i neto vrednost transportnog sistema koji nije u vlasništvu nezavisnog operatora sistema utvrđuju se u skladu sa odlukom kojim se uređuje način, postupak i rokovi za vođenje knjigovodstvenih evidencija i sprovođenje postupka razdvajanja računa po delatnostima.

IV.2.2. Troškovi amortizacije

Troškovi amortizacije predstavljaju opravdane troškove amortizacije sredstava koja su u funkciji obavljanja delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas, pri čemu se u troškove amortizacije uključuju i troškovi amortizacije sredstava pribavljenih bez naknade.

Troškovi amortizacije obuhvataju troškove amortizacije postojećih sredstava na početku tarifnog perioda i troškove amortizacije sredstava koja će biti aktivirana u tarifnom periodu.

Troškovi amortizacije postojećih i sredstava koja će biti aktivirana u tarifnom periodu obračunavaju se proporcionalnom metodom u procenjenom korisnom veku trajanja sredstava.

Troškovi amortizacije sredstava koja će biti aktivirana u tarifnom periodu obračunavaju se na osnovicu koju čini 50% vrednosti aktivirane nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme u pripremi.

Troškovi amortizacije se obračunavaju primenom formule:

At = APSt + AASt

gde su:

At - troškovi amortizacije u periodu t (u dinarima);

APSt - troškovi amortizacije postojećih sredstava u periodu t (u dinarima) i

AASt - troškovi amortizacije sredstava koja će biti aktivirana u periodu t (u dinarima).

Troškovi amortizacije postojećih sredstava koja čine sistem za transport prirodnog gasa utvrđuju se na osnovu posebne evidencije o bruto, ispravci i neto vrednosti nekretnina, postrojenja i opreme koja čine sistem za transport prirodnog gasa primenom godišnjih stopa amortizacije u skladu sa odlukom o načinu, postupku i rokovima za vođenje knjigovodstvenih evidencija za potrebe regulacije i sprovođenje postupka razdvajanja računa po delatnostima.

Operator transportnog sistema ima obavezu da obezbedi posebnu evidenciju o troškovima amortizacije sredstava koja čine sistem za transport prirodnog gasa. Troškovi amortizacije ostalih sredstava koja čine ostala nematerijalna imovina, nekretnine, postrojenja i oprema koja su angažovana na obavljanju delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas utvrđuju se na osnovu podataka iskazanim u poslovnim knjigama.

IV.2.3. Regulisana sredstva

Regulisana sredstva predstavljaju neto vrednost nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme koja su angažovana na obavljanju delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas, izuzimajući:

1) goodwill;

2) avanse za nematerijalnu imovinu, nekretnine, postrojenja i opremu;

3) neto vrednost nekretnina, postrojenja i opreme uzetih u lizing sa pravom korišćenja preko godinu dana;

4) neto vrednost sredstava pribavljenih bez naknade, kao što su donacije, učešće trećih lica u izgradnji sistema za transport prirodnog gasa, sredstva prikupljena po osnovu izgradnje priključaka i slično i

5) neto vrednost nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme u pripremi, koja se ne aktiviraju u tarifnom periodu ili koja nisu opravdana i/ili efikasna.

Opravdanost i efikasnost investicija radi potrebe razvoja sistema za transport prirodnog gasa, u cilju zadovoljavanja porasta potražnje za prirodnim gasom, otklanjanja zagušenja u mreži kao i povećanja sigurnosti i kvaliteta isporuke, se utvrđuje na osnovu usklađenosti ulaganja sa planom razvoja sistema za transport prirodnog gasa sa planom investicija i godišnjim programom, odnosno planom poslovanja energetskog subjekta.

Regulisana sredstva su osnovica za obračun prinosa na angažovana sredstva koji operator transportnog sistema može da ostvari u tarifnom periodu.

Vrednost regulisanih sredstava obračunava se kao aritmetička sredina vrednosti regulisanih sredstava na početku tarifnog perioda i vrednosti regulisanih sredstava na kraju tarifnog perioda primenom formule:

RSt = (PRSt + KRSt)/2

gde su:

RSt - regulisana sredstva u periodu t (u dinarima);

PRSt - vrednost regulisanih sredstava na početku perioda t (u dinarima), i

KRSt - vrednost regulisanih sredstava na kraju perioda t (u dinarima).

Vrednost regulisanih sredstava na početku tarifnog perioda obračunava se primenom formule:

PRSt = PNVSt - PSBNt - PNSUPt

gde su:

PNVSt - neto vrednost nematerijalne imovine, nekretnina postrojenja i opreme na početku perioda t (u dinarima);

PSBNt - neto vrednost sredstava pribavljenih bez naknade na početku perioda t (u dinarima), i

PNSUPt - neto vrednost nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme u pripremi na početku perioda t, a koja neće biti aktivirana u periodu t ili koja nisu opravdana i/ili efikasna (u dinarima).

Vrednost regulisanih sredstava na kraju tarifnog perioda obračunava se primenom formule:

KRSt = PRSt - ARSt + ΔSUPt - NOPSt - ΔSBNt - ΔNSUPt

gde su:

ARSt - troškovi amortizacije regulisanih sredstava koji ne uključuju troškove amortizacije sredstava pribavljenih bez naknade u periodu t koji se obračunavaju na način definisan ovom metodologijom (u dinarima);

ΔSUPt - promena vrednosti nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme u pripremi u periodu t, uvećana za neto vrednost nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme u pripremi na početku perioda t, a koja će biti aktivirana u periodu t (u dinarima);

NOPSt - neto vrednost sredstava koja su otuđena i/ili trajno povučena iz upotrebe u periodu t (u dinarima);

ΔSBNt - promena vrednosti sredstava pribavljenih bez naknade u periodu t (u dinarima), i

ΔNSUPt - promena vrednosti nematerijalne imovine, nekretnina, postrojenja i opreme u pripremi koja neće biti aktivirana u periodu t ili koja nisu opravdana i/ili efikasna (u dinarima).

Vrednost regulisanih sredstava utvrđuje se na osnovu podataka o vrednosti sredstava na dan 31. decembar u godini koja prethodi tarifnom periodu za regulisana sredstva na početku tarifnog perioda, i na dan 31. decembar u godini u kojoj počinje tarifni period za regulisana sredstva na kraju tarifnog perioda.

Neto vrednost regulisanih sredstava koja čine nekretnine, postrojenja i oprema za transport prirodnog gasa utvrđuje se na osnovu posebne evidencije o bruto, ispravci i neto vrednosti nekretnina, postrojenja i opreme primenom godišnjih stopa amortizacije u skladu sa odlukom o načinu, postupku i rokovima za vođenje knjigovodstvenih evidencija za potrebe regulacije i sprovođenje postupka razdvajanja računa po delatnostima.

Bruto vrednost nekretnina, postrojenja i opreme koja čine sistem za transport prirodnog gasa, odmerava se po istorijskom trošku, odnosno u iznosu isplaćene gotovine ili gotovinskih ekvivalenata ili fer vrednosti naknade date u vreme sticanja imovine.

U slučaju da operator transportnog sistema izvrši revalorizaciju vrednosti nekretnina, postrojenja i opreme koja čine sistem za transport prirodnog gasa, efekti revalorizacije ne unose se u posebnu evidenciju. Za svaki tarifni period operator transportnog sistema ima obavezu da obezbedi posebnu evidenciju o bruto, ispravci i neto vrednosti nekretnina, postrojenja i opreme koja čine sistem za transport prirodnog gasa.

Neto vrednost regulisanih sredstava koja čine ostala nematerijalna imovina, nekretnine, postrojenja i oprema koja su angažovana na obavljanju delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas utvrđuju se na osnovu podataka iskazanim u poslovnim knjigama, bez obzira na način odmeravanja vrednosti imovine.

IV.2.4. Stopa prinosa na regulisana sredstva

Stopa prinosa na regulisana sredstva se utvrđuje kao nominalni ponderisani prosečni trošak kapitala pre oporezivanja operatora transportnog sistema.

Stopa prinosa na regulisana sredstva se utvrđuje na poslednji dan kalendarske godine koja prethodi regulatornom periodu i nepromenljiva je u regulatornom periodu.

Nominalni ponderisani prosečni trošak kapitala je ponderisani prosek stope prinosa na sopstveni kapital i ponderisane prosečne stope prinosa na pozajmljeni kapital, prema ponderima od 0,4 za sopstveni kapital i 0,6 za pozajmljeni kapital i obračunava se pre oporezivanja primenom formule:

PPTK = (0,4 * SK)/(1 - P) + 0,6 * PK

gde su:

PPTK - stopa prinosa na regulisana sredstva (u %);

SK - stopa prinosa na sopstveni kapital (u %);

P - stopa poreza na dobit prema važećim propisima (u %), i

PK- ponderisana prosečna stopa prinosa na pozajmljeni kapital (u %).

Stopa prinosa na sopstveni kapital se utvrđuje primenom modela vrednovanja dugoročnih ulaganja (Capital Asset Pricing Model) primenom formule:

SK = Rf + β * (Rm - Rf)

gde su:

SK - stopa prinosa na sopstveni kapital (u %);

Rf - stopa prinosa na nerizična ulaganja (u %);

β - beta koeficijent, i

(Rm - Rf) - premija za tržišni rizik (u %).

Stopa prinosa na nerizična ulaganja se utvrđuje na osnovu prosečne nominalne kamatne stope zadnje tri emisije državnih dinarskih obveznica sa dospećem od deset ili više godina izdatih od strane Republike Srbije.

Beta koeficijent odražava stepen rizika ulaganja u delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas u odnosu na rizik investiranja na tržištu i utvrđuje se uporednom analizom beta koeficijenata sa drugim operatorima transportnog sistema u zemlji i okruženju (benchmarking).

Premija za tržišni rizik odražava dodatni prinos investitora iznad stope prinosa za nerizična ulaganja za preuzimanje rizika investiranja na tržištu i utvrđuje se uporednom analizom premija za tržišni rizik sa drugim operatorima transportnog sistema u zemlji i okruženju (benchmarking).

Pozajmljeni kapital u smislu ovog pododeljka predstavlja zbir dugoročnih obaveza i kratkoročnih finansijskih obaveza kojima se finansiraju regulisana sredstva.

Ponderisana prosečna stopa prinosa na pozajmljeni kapital se utvrđuje kao ponderisana prosečna kamatna stopa na ukupno pozajmljena sredstva kojima se finansiraju regulisana sredstva, pri čemu se kao ponderi uzimaju učešća konkretnih pozajmljenih sredstava u ukupno pozajmljenim sredstvima.

Kamatna stopa na pozajmljena sredstva kojima se finansiraju regulisana sredstva je opravdana do nivoa obazrivo, racionalno i efikasno pozajmljenih sredstava.

U slučaju da operator transportnog sistema ne koristi pozajmljeni kapital u smislu ovog pododeljka ponderisana prosečna stopa prinosa na pozajmljeni kapital jednaka je referentnoj kamatnoj stopi na poslednji dan kalendarske godine koja prethodi regulatornom periodu a prema podacima Narodne banke Srbije.

IV.2.5. Troškovi prirodnog gasa za nadoknadu gubitaka

Troškovi prirodnog gasa za nadoknadu gubitaka prirodnog gasa u sistemu za transport prirodnog gasa se utvrđuje na primenom formule:

TGt = Gt *CGt

gde su:

TGt - troškovi prirodnog gasa za nadoknadu gubitaka prirodnog gasa u periodu t (u dinarima);

GGt - količina energije prirodnog gasa potrebna za nadoknadu gubitaka u sistemu za transport prirodnog gasa u periodu t (u kWh), i

CGt - opravdana ponderisana prosečna nabavna cena prirodnog gasa uključujući i sve opravdane zavisne troškove nabavke prirodnog gasa za nadoknadu gubitaka u periodu t (u dinarima/kWh).

Količina energije prirodnog gasa potrebnog za nadoknadu gubitaka u sistemu za transport prirodnog gasa u periodu t se izračunava primenom formule:

GGt = KIt * SGt/(1-SGt)

gde su:

KIt - količina energije prirodnog gasa koja se isporučuje iz sistema za transport prirodnog gasa u periodu t (u kWh), i

SGt - opravdana stopa gubitaka prirodnog gasa u sistemu za transport prirodnog gasa u periodu t (u %).

Opravdana stopa gubitaka prirodnog gasa u sistemu za transport prirodnog gasa u regulatornom periodu određuje se na osnovu: ostvarenih stopa gubitaka prirodnog gasa u poslednje tri godine, analize stanja transportnog sistema i uporedne analize ostvarenih stopa gubitaka drugih operatora transportnog sistema u zemlji i okruženju (benchmarking).

IV.2.6. Usklađivanje prihoda (korekcioni element)

Prihod od usluga transporta operatora transportnog sistema se usklađuje primenom korekcionog elementa.

Usklađivanje prihoda od usluga transporta se vrši utvrđivanjem nedovoljno odnosno prekomerno ostvarenog prihoda od usluga transporta i njegovim uključivanjem u naredni tarifni period.

Korekcioni element je iznos kojim se umanjuje ili uvećava prihod od usluga transporta za tarifni period za iznos odstupanja ostvarenog prihoda po osnovu realizovanih tarifnih elemenata i regulisanih cena na koje je data saglasnost za kalendarsku godinu koja prethodi tarifnom periodu od opravdanog prihoda za kalendarsku godinu koja prethodi tarifnom periodu obračunatog na način utvrđen ovom metodologijom a na osnovu energetskih veličina, troškova i prihoda ostvarenih u kalendarskoj godini koja prethodi tarifnom periodu, odnosno u prethodnim kalendarskim godinama za koje korekcija nije izvršena.

Korekcioni element se obračunava primenom formule:

KEt = (Rag - Rg) * (1 + Ig)

gde su:

KEt - korekcioni element u periodu t (u dinarima);

Rag - opravdani prihod po osnovu obavljanja delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas u kalendarskoj godini koja prethodi tarifnom periodu, obračunat u skladu sa ovom metodologijom na osnovu ostvarenih energetskih veličina, troškova i prihoda (u dinarima);

Rg - ostvareni prihod po osnovu realizovanih tarifnih elemenata i regulisanih cena na koje je data saglasnost u kalendarskoj godini koja prethodi tarifnom periodu uključujući i iznos iz mehanizma za kompenzaciju između operatora transportnog sistema (u dinarima);

Ig - indeks potrošačkih cena u Republici Srbiji u kalendarskoj godini koja prethodi tarifnom periodu, prema objavljenim podacima organa nadležnog za poslove statistike (u %), i

g - kalendarska godina koja prethodi tarifnom periodu.

U slučaju da se regulisane cene nisu primenjivale od početka kalendarske godine korekcioni element se obračunava samo za period u kome su se regulisane cene primenjivale.

Prihod od usluga koje nisu usluge transporta se ne usklađuje jer se obračunavaju na osnovu stvarnih troškova.

Operatori transportnog sistema koriste regulatorni račun na kome se evidentiraju podaci o iznosu korekcionog elementa obračunatog zaključno sa kalendarskom godinom koja prethodi tarifnom periodu kao i podatke o iznosu prihoda na osnovu kojih je korekcioni element obračunat, pri čemu svaki operator transportnog sistema koristi samo jedan regulatorni račun.

IV.2.7. Prihodi od nestandardnih usluga

Prihodi od nestandardnih usluga su prihodi koje operator sistema ostvaruje pružajući usluge na zahtev kupca odnosno korisnika sistema ili usluge u cilju otklanjanja posledica postupanja kupca odnosno korisnika sistema suprotno propisima, na osnovu akta operatora transportnog sistema o cenama nestandardnih usluga kao što su: prihodi po osnovu izdavanja odobrenja sa uslovima za izvođenje radova u zaštitnom pojasu cevovoda, prihodi po osnovu obustave isporuke prirodnog gasa, prihodi po osnovu izdavanja mišljenja za potrebe pribavljanja energetske dozvole i drugi prihodi.

IV.2.8 Ostali prihodi

Ostali prihodi su prihodi ostvareni angažovanjem resursa namenjenih obavljanju delatnosti transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas, kao što su: prihodi po osnovu balansiranja, prihodi od aktiviranja učinaka i robe, dobici od prodaje regulisanih sredstava, prihodi po osnovu prekoračenja ugovorenog kapaciteta, prihodi po osnovu naknađenih šteta, prihodi po osnovu ugovorenog povratnog kapaciteta, prihodi od aukcijske premije i drugi prihodi.

IV.3. Principi mehanizma za kompenzaciju između operatora transportnog sistema

Ako najmanje dva operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije po regulisanim cenama, ti operatori zajednički primenjuju ovu metodologiju i međusobno ugovaraju efikasne mehanizme za kompenzaciju, radi poravnanja razlika koje nastaju između prihoda ostvarenih primenom akta o zajedničkim cenama za pristup transportnim sistemima posmatranim kao celina i prihoda koji su određeni u skladu sa ovom metodologijom za svaki transportni sistem pojedinačno.

Operatori transportnih sistema u sporazumu o primeni efikasnog mehanizma za kompenzaciju iz stava 1. ugovaraju međusobne obaveze u skladu sa sledećim principima:

1) obaveza poravnanja se ugovara u iznosu koji se određuje kao razlika:

- prihoda od usluga transporta za period t utvrđenog na osnovu tarifnih elemenata i tarifa za kapacitet za Spojeni transportni sistem u periodu t, i

- prihoda od usluga transporta za period t utvrđenog na osnovu tarifa i tarifnih elemenata određenih za svaki pojedinačni transportni sistem u periodu t u skladu sa ovom metodologijom;

2) iznos razlike iz podtačke 1) ovog stava utvrđuje Agencija pošto odredi zajedničke cene pristupa transportnim sistemima posmatranim kao celina;

3) u slučaju kada se utvrdi da je razlika iz podtačke 2) pozitivna, operator transportnog sistema je dužan da plati razliku drugim operatorima transportnog sistema kod kojih je razlika negativna, i

4) radi efikasnog poravnanja razlika obaveza plaćanja pozitivne razlike iz podtačke 3) ovog stava ugovara se mesečno u iznosu koji predstavlja 1/12 razlike za period t. Rok za plaćanje je 20. (dvadesetog) u mesecu za razliku obračunatu za prethodni gasni mesec.

V TARIFNI ELEMENTI

Utvrđuju se tarifni elementi za kapacitet na koje se raspoređuje odobreni prihod od usluge transporta za tarifni period.

Odobreni prihod od usluge transporta za svaki tarifni period tokom regulatornog perioda utvrđuje se na način definisan odeljkom IV.2 kao prihod od usluge transporta (za prvi tarifni period), odnosno poravnati prihod od usluge transporta (za ostale tarifne periode tokom regulatornog perioda) i primenjuje se za obračun okvirnih referentnih cena.

Tokom regulatornog perioda nakon uključivanja korekcionog elementa za svaki tarifni period, za obračun tarifa primenjuje se odobreni prihod od usluge transporta utvrđen na način definisan odeljkom IV.2 kao korigovani prihod od usluge transporta.

Tarifni element je obračunska veličina koja se utvrđuje za svaki tarifni period i na koju se raspoređuje odobreni prihod od usluge transporta operatora transportnog sistema.

Tarifni elementi za kapacitet se utvrđuju za ulaze u transportni sistem i za izlaze iz transportnog sistema.

Utvrđuju se tri ulaza u transportni sistem:

1) ulaz transportni sistem, koji je homogeni skup svih ulaznih tačaka koje se povezuju na izlazne tačke iz drugog transportnog sistema (mesta povezivanja dva transportna sistema);

2) ulaz proizvodnja, koji je klaster svih ulaznih tačaka iz proizvodnje, i

3) ulaz skladište, koji je ulazna tačka iz skladišta prirodnog gasa.

Utvrđuju se tri izlaza iz transportnog sistema:

1) izlaz domaća potrošnja, koji je skup svih izlaznih tačaka domaća potrošnja;

2) izlaz interkonektor, koji je izlazna tačka interkonektor, i

3) izlaz skladište, koji je izlazna tačka u skladište prirodnog gasa.

Tarifni element kapacitet se utvrđuje na osnovu plana ugovorenih godišnjih, kvartalnih, mesečnih, dnevnih i unutar-dnevnih kapaciteta u tarifnom periodu.

Tarifni elementi za kapacitet iskazuju se u kWh/dan.

V.1. Tarifni elementi za kapacitet za ulaze u transportni sistem

Tarifni elementi za kapacitet za ulaze u transportni sistem su:

1) "ulazni kapacitet iz transportnog sistema",

2) "ulazni kapacitet proizvodnja" i

3) "ulazni kapacitet skladište".

Tarifni element "ulazni kapacitet iz transportnog sistema" određuje se za sve ulazne tačke u transportni sistem u kojima operator transportnog sistem preuzima prirodni gas iz drugog transportnog sistema, i utvrđuje se kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na ulaznim tačkama iz drugih transportnih sistema.

Tarifni element "ulazni kapacitet proizvodnja" određuje se za sve ulazne tačke u transportni sistem u kojima operator transportnog sistema preuzima prirodni gas od proizvođača prirodnog gasa i utvrđuje se kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na ulaznim tačkama iz proizvodnje.

Tarifni element "ulazni kapacitet skladište" određuje se za ulaznu tačku u transportni sistem u kojoj operator transportnog sistema preuzima prirodni gas iz skladišta prirodnog gasa i utvrđuje se kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na ulaznoj tački iz skladišta.

Ukoliko najmanje dva operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije, tarifni elementi za kapacitet za ulaze određuju se u skladu sa ovim odeljkom, pri čemu se tarifni element "ulazni kapacitet iz transportnog sistema" određuje kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na ulaznim tačkama iz stava 2. ovog odeljka i planiranih maksimalnih dnevnih količina prirodnog gasa na ulaznim tačkama koja su mesta povezivanja transportnih sistema koji čine Spojeni transportni sistem.

V.2. Tarifni elementi za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema

Tarifni elementi za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema su:

1) "izlazni kapacitet domaća potrošnja",

2) "izlazni kapacitet interkonektor" i

3) "izlazni kapacitet skladište".

Tarifni element "izlazni kapacitet domaća potrošnja" određuje se za sve izlazne tačke iz transportnog sistema u kojima operator transportnog sistema isporučuje prirodni gas krajnjim kupcima i distributivnim sistemima na teritoriji Republike Srbije i utvrđuje se kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na svim izlaznim tačkama u kojima operator transportnog sistema isporučuje prirodni gas krajnjim kupcima i distributivnim sistemima.

Tarifni element "izlazni kapacitet interkonektor" određuje se za sve izlazne tačke iz transportnog sistema u kojima operator transportnog sistema isporučuje prirodni gas u transportni sistem susedne države i utvrđuje se kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na izlaznim tačkama iz transportnog sistema u kojima operator transportnog sistema isporučuje prirodni gas u transportni sistem susedne države.

Tarifni element "izlazni kapacitet skladište" određuje se za izlaznu tačku iz transportnog sistema u kojoj operator transportnog sistema isporučuje prirodni gas u skladište prirodnog gasa i utvrđuje se kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na izlaznoj tački u skladište.

Ukoliko najmanje dva operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije, tarifni elementi za kapacitet za izlaze određuju se u skladu sa ovim odeljkom, pri čemu se tarifni element "izlazni kapacitet domaća potrošnja" određuje kao zbir planiranih ugovorenih kapaciteta u tarifnom periodu na izlaznim tačkama iz stava 2. ovog odeljka i planiranih maksimalnih dnevnih količina prirodnog gasa na izlaznim tačkama koja su mesta povezivanja transportnih sistema koji čine Spojeni transportni sistem.

VI RASPODELA ODOBRENOG PRIHODA OD USLUGE TRANSPORTA NA TARIFNE ELEMENTE

Odobreni prihod od usluge transporta za tarifni period se raspoređuje na tarifne elemente za kapacitet na ulaze i na izlaze iz transportnog sistema.

VI.1. Raspodela odobrenog prihoda od usluge transporta na ulaze i na izlaze iz transportnog sistema

Odobreni prihod od usluge transporta raspodeljuje se na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem i na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema u zavisnosti od planiranih ugovorenih kapaciteta za svaki od tarifnih elemenata i u zavisnosti od udaljenosti između svake od ulaznih tačaka i svake od izlaznih tačaka sistema za transport prirodnog gasa.

Odobreni prihod od usluge transporta raspodeljuje se na ulaze u transportni sistem i na izlaze iz transportnog sistema u skladu sa sledećim formulama:

OPTUt = 0,5 * OPTt

OPTIt = 0,5 * OPTt

gde su:

OPTt - odobreni prihod od usluge transporta u tarifnom periodu t (u dinarima);

OPTUt - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem u tarifnom periodu t (u dinarima) i

OPTIt - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema u tarifnom periodu t (u dinarima).

VI.1.1. Raspodela prihoda od usluge transporta raspoređenog na ulaze

Delovi odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređeni na ulaze u transportni sistem utvrđuju se na osnovu ponderisane prosečne udaljenosti za svaku od ulaznih tačaka u transportni sistem.

VI.1.1.1. Ponderisana prosečna udaljenost za ulaznu tačku

Ponderisana prosečna udaljenost za svaku ulaznu tačku u transportni sistem se računa u skladu sa sledećom formulom:

PPUul = Σ iz (KAPiz * Uul,iz)/Σiz KAPiz

gde su:

PPUul - ponderisana prosečna udaljenost za ulaznu tačku u transportni sistem (u km);

KAPiz - planirani ugovoreni kapacitet za svaku izlaznu tačku iz transportnog sistema (u kWh/dan);

Uul,iz - udaljenost između ulazne tačke za koju se računa ponderisana prosečna udaljenosti i svake izlazne tačke iz transportnog sistema (u km).

VI.1.1.2. Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup ulaznih tačaka

Za homogeni skup ulaznih tačaka izračunava se jedinstveno ponderisano učešće i jedinstveni tarifni element.

Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup od "k" ulaznih tačaka se utvrđuje u skladu sa sledećom formulom:

PPUHul = Σk (KAPul,k * PPUul,k)/Σk KAPul,k

gde su:

PPUHul - ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup ulaznih tačaka (u km);

KAPul,k - planirani ugovoreni kapacitet za svaku od "k" ulaznih tačaka iz homogenog skupa (u kWh/dan);

PPUul,k - ponderisana prosečna udaljenost za svaku od "k" ulaznih tačaka iz homogenog skupa (u km).

VI.1.1.3. Ponderisana prosečna udaljenost za ulaz iz skladišta

Ulazna tačka skladište je jedinstvena, te se ponderisana prosečna udaljenost za ulaz iz skladišta izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.1.1.

VI.1.1.4. Ponderisana prosečna udaljenost za ulaz iz proizvodnje

Ulazna tačka proizvodnja je jedinstveni klaster i čini je skup ulaznih tačaka u transportni sistem iz proizvodnje, te se ponderisana prosečna udaljenost za ulaz proizvodnja izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.1.1. sa udaljenosti ulaza iz proizvodnje koji ima najveći kapacitet.

VI.1.1.5. Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup tačaka ulaz iz drugih transportnih sistema

Ulazne tačke iz drugih transportnih sistema čine homogeni skup od "k" ulaznih tačaka iz drugih transportnih sistema za koje se utvrđuje jedinstveni tarifni element ulazni kapacitet iz transportnog sistema.

Ponderisana prosečna udaljenost za svaku od ulaznih tačaka iz drugih transportnih sistema se izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.1.1.

Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup od "k" ulaznih tačaka iz drugih transportnih sistema izračunava se u skladu sa formulom iz tačke VI.1.1.2.

VI.1.1.6. Ponder troška ulaza u transportni sistem u odobrenom prihodu od usluge transporta

Ponder troška u odobrenom prihodu od usluge transporta za svaki od ulaza u transportni sistem "u" u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem, se računa u skladu sa sledećom formulom:

PTUu = KAPu * PPUu/Σ u (KAPu * PPUu)

gde su:

PTUu - ponder troška za ulaz "u" u transportni sistem, u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem;

KAPu - planirani ugovoreni kapacitet za ulaz "u" u transportni sistem (u kWh/dan);

PPUu - ponderisana prosečna udaljenost za ulaz "u" u transportni sistem (u km) i

u - ulaz u transportni sistem iz skladišta, proizvodnje ili drugog transportnog sistema.

VI.1.1.7. Konačni ponderi troška ulaza u transportni sistem u odobrenom prihodu od usluge transporta

Za ulaz iz skladišta se utvrđuje popust, tako da se konačni ponderi troška ulaza u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem računaju u skladu sa sledećim formulama:

PTUKsk = (1-KPUsk) * PTUsk

PTUKKts = PTUts + (KPUsk * PTUsk)* (PTUts /(PTUts + PTUpg))

PTUKpg = PTUpg + (KPUsk * PTUsk)* (PTUpg /(PTUts + PTUpg))

gde su:

PTUKsk - konačni ponder troška ulaza skladište u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem;

KPUsk - 0,9 - koeficijent popusta za ulaz skladište;

PTUsk - ponder troška za ulaz skladište u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem;

PTUKts - konačni ponder troška za ulaz transportni sistem u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem;

PTUts - ponder troška za ulaz transportni sistem u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem;

PTUKpg - konačni ponder troška za ulaz proizvodnja u odobrenom prihodu od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem;

PTUpg - ponder troška za ulaz proizvodnja u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u transportni sistem.

VI.1.1.8. Raspodela dela odobrenog prihoda od usluge transporta na ulaze

Raspodela dela odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente kapacitet po ulazima u transportni sistem se izračunava u skladu sa sledećim formulama:

OPTUts,t = PTUKts * OPTUt

OPTUpg,t = PTUKpg * OPTUt

OPTUsk,t = PTUKsk * OPTUt

gde su:

OPTUts,t - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifni element "ulazni kapacitet iz transportnog sistema" u tarifnom periodu t (u dinarima);

OPTUpg,t - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifni element "ulazni kapacitet proizvodnja" u tarifnom periodu t (u dinarima) i

OPTUsk,t - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifni element "ulazni kapacitet skladište" u tarifnom periodu t (u dinarima).

VI.1.2. Raspodela prihoda od usluge transporta raspoređenog na izlaze

Delovi odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređeni na izlaze iz transportnog sistema utvrđuju se na osnovu težinskog prosečnog rastojanja za svaku od izlaznih tačaka iz transportnog sistema.

VI.1.2.1 Ponderisana prosečna udaljenost za izlaznu tačku

Ponderisana prosečna udaljenost za svaku izlaznu tačku iz transportnog sistema računa se u skladu sa sledećom formulom:

PPUiz = Σ ul (KAPul * Uiz,u)/ Σu KAPul

gde su:

PPUiz - ponderisana prosečna udaljenost za izlaznu tačku iz transportnog sistema (u km);

KAPul - planirani ugovoreni kapacitet za svaku ulaznu tačku iz transportnog sistema (u kWh/dan);

Uiz,ul - udaljenost između izlazne tačke za koju se računa ponderisana prosečna udaljenost i svake ulazne tačke u transportni sistem (u km).

VI.1.2.2. Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup izlaznih tačaka

Homogeni skup izlaznih tačaka se definiše ukoliko postoji veći broj izlaznih tačaka u domaću potrošnju, u interkonektor i u skladište. Za homogeni skup izlaznih tačaka izračunava se jedinstveno ponderisano učešće i jedinstveni tarifni element.

Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup od "m" izlaznih tačaka utvrđuje se u skladu sa sledećom formulom:

PPUHiz = Σm (KAPiz,m * PPUiz,m)/Σm KAPiz,m

gde su:

PPUHiz - ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup izlaznih tačaka (u km);

KAPiz,m - planirani ugovoreni kapacitet za svaku od "m" izlaznih tačaka iz homogenog skupa (u kWh/dan);

PPUiz,m - ponderisana prosečna udaljenost za svaku od "m" izlaznih tačaka iz homogenog skupa (u km).

VI.1.2.3. Ponderisana prosečna udaljenost za izlaz u skladište

Izlazna tačka skladište je jedinstvena, te se ponderisana prosečna udaljenost za izlaz u skladište izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.2.1.

VI.1.2.4. Ponderisana prosečna udaljenost za izlaz interkonektor

Izlazna tačka interkonektor je jedinstvena, te se ponderisana prosečna udaljenost za izlaz interkonektor izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.2.1.

VI.1.2.5. Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup tačaka izlaz domaća potrošnja

Izlazne tačke domaća potrošnja čine homogeni skup od "m" izlaznih tačaka domaća potrošnja sistema za koje se utvrđuje jedinstveni tarifni element izlazni kapacitet domaća potrošnja.

Ponderisana prosečna udaljenost za svaku od izlaznih tačaka domaća potrošnja se izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.2.1.

Ponderisana prosečna udaljenost za homogeni skup od "m" izlaznih tačaka domaća potrošnja se izračunava u skladu sa formulom iz tačke VI.1.2.2.

VI.1.2.6. Ponder troška izlaza iz transportnog sistema u odobrenom prihodu od usluge transporta

Ponder troška u odobrenom prihodu od usluge transporta za svaki od izlaza iz transportnog sistema "i" u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema, računa u skladu sa sledećom formulom:

PTIi = KAPi * PPUi/Σ i (KAPi * PPUi)

gde su:

PTIi - ponder troška za izlaz "i" iz transportnog sistema u delu odobrenog prihoda raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema;

KAPi - planirani ugovoreni kapacitet za izlaz "i" iz transportnog sistema (u kWh/dan);

PPUi - ponderisana prosečna udaljenost za izlaz "i" iz transportnog sistema (u km) i

i - izlaz iz transportnog sistema u: skladište, interkonektor ili domaću potrošnju.

VI.1.2.7. Konačni ponder troška izlaza iz transportnog sistema u odobrenom prihodu od usluge transporta

Za izlaz u skladište se utvrđuje popust, tako da se konačni ponder troška izlaza u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema računaju u skladu sa sledećim formulama:

PTIKsk = (1 - KPIsk) * PTIsk

PTIKdp = TUIdp + (KPIsk * PTIsk)* (PTIdp /(PTIdp + PTIin))

PTIKin = PTIin + (KPIsk * PTIsk)* (PTIin /(PTIdp + PTIin))

gde su:

PTIKsk - konačni ponder troška za izlaz u skladište u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema;

KPIsk - 0,9 - koeficijent popusta za izlaz u skladište;

PTIsk - ponder troška izlaz u skladište u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema;

PTIKdp - konačni ponder troška za izlaz domaća potrošnja u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema;

PTIdp - ponder troška izlaza domaća potrošnja u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema;

PTIKin - konačni ponder troška za izlaz interkonektor u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema;

PTIin - ponder troška izlaz interkonektor u delu odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz transportnog sistema.

VI.1.2.8. Raspodela dela odobrenog prihoda od usluge transporta na izlaze

Raspodela dela odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente po izlazima u transportni sistem izračunava u skladu sa sledećim formulama:

OPTIdp,t = PTIKts * OPTIt

OPTIin,t = PTIKpg * OPTIt

OPTIsk,t = PTIKsk * OPTIt

gde su:

OPTIdp,t - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifni element "izlazni kapacitet domaća potrošnja" u tarifnom periodu t (u dinarima);

OPTIin,t - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifni element "izlazni kapacitet intekonektor" u tarifnom periodu t (u dinarima) i

OPTIsk,t - deo odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređen na tarifni element "izlazni kapacitet skladište" u tarifnom periodu t (u dinarima).

VII TARIFE

Tarife se utvrđuju za svaki od tarifnih elemenata za kapacitet iz odeljaka V.1. i V.2. ove metodologije.

U zavisnosti od vrste ugovorenog kapaciteta (neprekidni kapacitet ili prekidni kapacitet) tarife se utvrđuju kao tarife za neprekidni kapacitet i tarife za prekidni kapacitet, a u zavisnosti od vremenskog perioda za koji se kapacitet ugovara (godina, kvartal, mesec, dan, časovi), tarife se utvrđuju kao godišnje tarife, kvartalne tarife, mesečne tarife, dnevne tarife i unutardnevne tarife, tako da odgovaraju standardnim kapacitetnim proizvodima koji su utvrđeni u uredbi koja uređuje mrežna pravila o proračunu i raspodeli kapaciteta za transport prirodnog gasa.

Tarife za prekidni kapacitet su dnevne tarife za prekidni kapacitet i tarife za povratni kapacitet koje mogu biti godišnje, kvartalne, mesečne i dnevne.

Tarife po tarifnim elementima za kapacitet se izražavaju u dinarima/kWh/dan, zaokruženo na četiri decimalna mesta.

Tarife po tarifnim elementima za kapacitet izračunava operator transportnog sistema u skladu da odeljcima VII.1-VII.4. ove metodologije.

Ukoliko najmanje dva operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom na teritoriji Republike Srbije, Agencija izračunava tarife za kapacitet po tarifnim elementima za transportne sisteme ovih operatora koji se posmatraju kao celina (jedan ulazno izlazni sistem), u kom slučaju stav 5. ovog poglavlja se ne primenjuje.

VII.1. Godišnje tarife za neprekidni kapacitet

Godišnje tarife za neprekidni kapacitet se izračunavaju kao količnik odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na odgovarajući tarifni element za kapacitet u skladu sa pododeljcima VI.1.1. i VI.1.2. i odgovarajućeg tarifnog elementa iz odeljaka V.1. i V.2. ove metodologije, prema sledećim formulama:

TKUts = OPTUts,t/PUKUuts

TKUpg = OPTUpg,t/PUKUpg

TKUsk = OPTUsk,t/PUKUsk

TKIdp = OPTIdp,t/PUKIdp

TKIin = OPTIin,t/PUKIin

TKIsk = OPTIsk,t/PUKIsk

gde su:

TKUts - godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za tarifni element "ulazni kapacitet iz transportnog sistema" (u dinarima/kWh/dan);

TKUpg - godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za tarifni element "ulazni kapacitet proizvodnja" (u dinarima/kWh/dan);

TKUsk - godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za tarifni element "ulazni kapacitet skladište" (u dinarima/kWh/dan);

TKIdp - godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za tarifni element "izlazni kapacitet domaća potrošnja" (u dinarima/kWh/dan);

TKIin - godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za tarifni element "izlazni kapacitet interkonektor" (u dinarima/kWh/dan);

TKIsk - godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za tarifni element "izlazni kapacitet skladište" (u dinarima/kWh/dan);

PUKUts - tarifni element "ulazni kapacitet transportni sistem", utvrđen kao planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period, na ulaznim tačkama u transportni sistem iz drugih transportnih sistema (u kWh/dan);

PUKUpg - tarifni element "ulazni kapacitet proizvodnja", utvrđen kao planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period, na ulaznim tačkama u transportni sistem iz proizvodnje (u kWh/dan);

PUKUsk - tarifni element "ulazni kapacitet skladište", utvrđen kao planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period, na ulaznoj tački u transportni sistem iz skladišta (u kWh/dan);

PUKIdp- tarifni element "izlazni kapacitet domaća potrošnja", utvrđen kao planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period, na izlaznim tačkama iz transportnog sistema ka domaćoj potrošnji (u kWh/dan);

PUKIin - tarifni element "izlazni kapacitet interkonektor", utvrđen kao planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period, na izlaznoj tački iz transportnog sistema ka interkonektoru (u kWh/dan) i

PUKIsk - tarifni element "izlazni kapacitet skladište", utvrđen kao planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period, na izlaznoj tački iz transportnog sistema u skladište prirodnog gasa (u kWh/dan).

Planirani ugovoreni kapacitet za tarifni period za svaku od ulaznih PUKU (PUKUts, PUKUpg, PUKUusk) i svaku od izlaznih tačaka sa transportnog sistema PUKI (PUKIdp, PUKIin, PUKIsk) se izračunava u skladu sa sledećom formulom:

PUK = PUKG + PUKK + PUKM + PUKD + PUKČ

gde su:

PUK - plan ugovorenih kapaciteta za tarifni period (u kWh/dan);

PUKG - plan ugovorenih godišnjih kapaciteta (u kWh/dan);

PUKK - plan ugovorenih kvartalnih kapaciteta preračunat na godišnje kapacitete (u kWh/dan);

PUKM- plan ugovorenih mesečnih kapaciteta preračunat na godišnje kapacitete (u kWh/dan);

PUKD - plan ugovorenih dnevnih kapaciteta preračunat na godišnje kapacitete (u kWh/dan);

PUKČ - plan ugovorenih časovnih kapaciteta preračunat na godišnje kapacitete (u kWh/dan).

Plan ugovorenih kvartalnih, mesečnih, dnevnih i časovnih kapaciteta preračunat na godišnje kapacitete za tarifni period se računaju u skladu sa sledećim formulama:

PUKK = 1.1 * Σk (SFk * PUKk * (BDKk/BDTP))

PUKM = 1.2 * Σm (SFm * PUKm * (BDMm/BDTP))

PUKD = 2 * Σm (SFm * PUKd * (1/BDTP))

PUKČ = 2.2 * Σm (SFm * PUKč * (1/BČTP))

gde su:

SFk - sezonski faktor za odgovarajući k-ti kvartal;

SFm - sezonski faktor za odgovarajući m-ti mesec;

PUKk - plan ugovorenih kvartalnih kapaciteta u odgovarajućem k-tom kvartalu;

PUKm - plan ugovorenih mesečnih kapaciteta u odgovarajućem m-tom mesecu;

PUKd - plan ugovorenih dnevnih kapaciteta u odgovarajućem m-tom mesecu;

PUKč - plan ugovorenih časovnih kapaciteta u odgovarajućem m-tom mesecu;

BDKk - broj gasnih dana u odgovarajućem k-tom kvartalu;

BDMm - broj gasnih dana u odgovarajućem m-tom mesecu;

BČMm - broj časova u odgovarajućem m-tom mesecu;

BDTP - broj gasnih dana u tarifnom periodu;

BČTP - broj časova u tarifnom periodu.

VII.2. Tarife za kvartalne, mesečne, dnevne i unutardnevne neprekidne kapacitete

VII.2.1. Tarife za kvartalne, mesečne i dnevne neprekidne kapacitete

Tarife za kvartalne, mesečne i dnevne neprekidne kapacitete utvrđuju se u skladu sa sledećom formulom:

TKK = NMKK * SF * TK * BD/BDTP

gde su:

TKK - odgovarajuća tarifa za kvartalne, odnosno mesečne, odnosno dnevne neprekidne kapacitete (u dinarima/kWh/dan);

NMKK - nivo multiplikatora godišnje tarife za kratkoročne kapacitete koji se primenjuje za izračunavanje tarifa za neprekidne kapacitete kraće od godinu dana iz pododeljka VII.2.3;

SF - sezonski faktor iz pododeljka VII.2.4.;

TK - odgovarajuća godišnja tarifa za neprekidni kapacitet (u dinarima/kWh/dan);

BD - broj dana u kvartalu, odnosno mesecu, odnosno jedan za dnevne kapacitete;

BDTP - broj dana u tarifnom periodu.

VII.2.2. Tarife za unutardnevni neprekidni kapacitet

Tarife za unutardnevni neprekidni kapacitet utvrđuju se u skladu sa formulom:

TKUD = NMKK * SF * TK * Č/BČTP

gde su:

TKUD - odgovarajuća tarifa za unutardnevne neprekidne kapacitete (u dinarima/kWh/dan);

TK - odgovarajuća godišnja tarifa za neprekidni kapacitet (u dinarima/kWh/dan);

Č - trajanje unutardnevnog kapaciteta u časovima;

BČTP - broj časova u tarifnom periodu

Tarifa za unutardnevni neprekidni kapacitet se utvrđuje za jedan čas, a zatim se množi sa brojem časova za koje je kapacitet ugovoren.

VII.2.3. Nivoi multiplikatora za kvartalne, mesečne, dnevne i unutardnevne tarife za neprekidni kapacitet

Nivoi multiplikatora godišnje tarife za neprekidni kapacitet koji se primenjuju za izračunavanje tarifa za neprekidne kapacitete kraće od godinu dana (NMKK) su:

1) 1,1 - za kvartalne kapacitete;

2) 1,2 - za mesečne kapacitete;

3) 2,0 - za dnevne kapacitete i

4) 2,2 - za unutardnevne kapacitete.

VII.2.4. Sezonski faktori

Sezonski faktori odražavaju različite nivoe korišćenja transportnog sistema po mesecima tokom godine.

Tarifni elementi "ulazni kapacitet iz transportnog sistema", "ulazni kapacitet proizvodnja", "ulazni kapacitet skladište", "izlazni kapacitet domaća potrošnja", "izlazni kapacitet interkonektor" i "izlazni kapacitet skladište" utvrđuju se primenom nivoa sezonskih faktora (SF), koji su utvrđeni za svaki mesec tokom godine na osnovu stvarnog korišćenja transportnog sistema po mesecima u prethodnih pet kalendarskih godina i koji su prikazani u sledećoj tabeli:

Mesec	januar	februar	mart	april	maj	jun	juli	avgust	septembar	oktobar	novembar	decembar
Kvartalni	1.65	1.65	1.65	0.56	0.56	0.56	0.57	0.57	0.57	1.43	1.43	1.43
Mesečni	2.08	1.54	1.33	0.69	0.52	0.48	0.55	0.53	0.63	0.94	1.45	1.91
Dnevni	2.08	1.54	1.33	0.69	0.52	0.48	0.55	0.53	0.63	0.94	1.45	1.91
Unutardnevni	2.08	1.54	1.33	0.69	0.52	0.48	0.55	0.53	0.63	0.94	1.45	1.91

VII.3. Dnevne tarife za prekidni kapacitet

Dnevna tarifa za prekidni kapacitet jednaka je odgovarajućoj dnevnoj tarifi za neprekidni kapacitet utvrđenoj u skladu sa pododeljkom VII.1.3. ove metodologije.

VII.4. Tarife za povratni kapacitet

Tarife za godišnje, kvartalne, mesečne i dnevne povratne kapacitete izračunavaju se u skladu sa sledećim formulama:

TPKG = 0,1 * TK

TPKK = 0,1 * TKKK

TPKM = 0,1 * TKKM

TPKD = 0,1 * TKKD

gde su:

TPKG- godišnja tarifa za povratni kapacitet za ulaz iz drugog transportnog sistema, za ulaz/izlaz skladište gasa i za izlaz interkonektor (u dinarima/kWh/dan);

TK - odgovarajuća godišnja tarifa za neprekidni kapacitet iz pododeljka VII.1.2 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan);

TPKK - kvartalna tarifa za povratni kapacitet za ulaz iz drugog transportnog sistema, za ulaz/izlaz skladište gasa i za izlaz interkonektor (u dinarima/kWh/dan);

TKKK - odgovarajuća kvartalna tarifa za neprekidni kapacitet iz pododeljka VII.1.3 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan);

TPKM - mesečna tarifa za povratni kapacitet za ulaz iz drugog transportnog sistema, za ulaz/izlaz tačku skladište gasa i za izlaz interkonektor (u dinarima/kWh/dan);

TKKM - odgovarajuća mesečna tarifa za neprekidni kapacitet iz pododeljka VII.1.3 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan);

TPKD - dnevna tarifa za povratni kapacitet za ulaz iz drugog transportnog sistema, za ulaz/izlaz tačku skladište gasa i za izlaz interkonektor (u dinarima/kWh/dan);

TKKD - odgovarajuća dnevna tarifa za neprekidni kapacitet iz pododeljka VII.1.3 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan).

VII.5. Tarife za kapacitet za Spojeni transportni sistem

Tarife za kapacitet za Spojeni transportni sistem izračunavaju se u skladu sa odeljkom VII.5. ove metodologije kada najmanje dva operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas na teritoriji Republike Srbije.

Tarife za kapacitet za Spojeni transportni sistem izračunava Agencija u skladu sa odeljkom VII. 5. ove metodologije.

VII.5.1. Tarife za godišnji neprekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem

Tarife za godišnji neprekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem izračunavaju se kao količnik zajedničkog odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenih na odgovarajući tarifni element za kapacitet i odgovarajućeg tarifnog elementa, prema formuli iz odeljka VII.1. ove metodologije.

Zajednički odobreni prihod od usluge transporta je zbir prihoda od usluge transporta svih operatora čiji su sistemi deo Spojenog transportnog sistema.

Zajednički odobreni prihod od usluge transporta raspodeljuje se 50% na ulazne tačke i 50% na izlazne tačke iz Spojenog transportnog sistema.

Utvrđuju se sledeći tarifni elementi za Spojeni transportni sistem:

1) tarifni element "ulazni kapacitet iz transportnog sistema" koji se određuje kao zbir tarifnih elemenata "ulazni kapacitet iz transportnog sistema" svih operatora čiji sistemi su deo Spojenog transportnog sistema, umanjen za planirane maksimalne dnevne količine prirodnog gasa na ulaznoj tački u transportni sistem koja je mesto povezivanja transportnih sistema koji čine Spojeni transportni sistem;

2) tarifni element "ulazni kapacitet proizvodnja" koji se određuje kao zbir tarifnih elemenata "ulazni kapacitet proizvodnja" svih operatora čiji sistemi su deo Spojenog transportnog sistema;

3) tarifni element "ulazni kapacitet skladište" koji se određuje kao zbir tarifnih elemenata "ulazni kapacitet skladište" svih operatora čiji sistemi su deo Spojenog transportnog sistema;

4) tarifni element "izlazni kapacitet domaća potrošnja" koji se određuje kao zbir tarifnih elemenata "izlazni kapacitet domaća potrošnja" svih operatora čiji sistemi su deo Spojenog transportnog sistema, umanjen za planiranu maksimalnu dnevnu količinu prirodnog gasa na izlaznoj tački iz transportnog sistema koja je mesto povezivanja transportnih sistema koji čine Spojeni transportni sistem (izlaz koji je povezan na ulaz u drugi transportni sistem za prirodni gas);

5) tarifni element "izlazni kapacitet interkonektor" koji se određuje kao zbir tarifnih elemenata "izlazni kapacitet interkonektor" svih operatora čiji sistemi su deo Spojenog transportnog sistema, i

6) tarifni element "izlazni kapacitet skladište" koji se određuje kao zbir tarifnih elemenata "izlazni kapacitet skladište" svih operatora spojenog transportnog sistema.

Težinsko prosečno rastojanje za svaku od ulaznih tačaka, težinsko učešće svakog od ulaza, konačna težinska učešća ulaza zbog popusta za ulaz skladište u delu zajedničkog odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za ulaze u Spojeni transportni sistem i raspodela dela ukupno odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na ulaze u Spojeni transportni sistem po ulazima računaju se na prema formulama iz pododeljka VI.1.1. ove metodologije.

Težinsko prosečno rastojanje za svaku od izlaznih tačaka, težinsko učešće svakog od izlaza, konačna težinska učešća izlaza zbog popusta za izlaz skladište u delu zajedničkog odobrenog prihoda od usluge transporta raspoređenog na tarifne elemente za kapacitet za izlaze iz Spojenog transportnog sistema i raspodela dela zajedničkog prihoda od usluge transporta raspoređenog na izlaze Spojenog transportnog sistema po izlazima računaju se prema formulama iz pododeljka VI.1.2. ove metodologije.

Tarife iz stava 1. određene u skladu sa ovom metodologijom, primenjuju se na ulazima i izlazima iz Spojenog transportnog sistema kao referentne cene za godišnji neprekidni kapacitet.

Tarife iz stava 1. koriste se za određivanje tarifa iz pododelj. VII.5.2., VII.5.3. i VII.5.4. ove metodologije.

Tarife iz stava 1. i tarife iz pododelj. VII.5.2, VII.5.3. i VII.5.4. određene u skladu sa ovom metodologijom primenjuju se kao rezervne cene standardnih kapacitetnih proizvoda na ulazima i izlazima iz Spojenog transportnog sistema, u skladu sa uredbom koja uređuje mrežna pravila za proračun i raspodelu kapaciteta za transport prirodnog gasa.

VII.5.2. Tarife za kvartalne, mesečne, dnevne i unutardnevne neprekidne kapacitete za Spojeni transportni sistem

Tarife za kvartalne, mesečne dnevne i unutardnevne neprekidne kapacitete za Spojeni transportni sistem računaju se prema formuli iz pododeljaka VII.2.1. i VII.2.2. s tim što se odgovarajuća godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem utvrđuje u skladu sa pododeljkom VII.5.1. ove metodologije.

VII.5.3. Dnevne tarife za prekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem

Dnevne tarife za prekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem računaju se prema formuli iz odeljka VII.3. s tim što se odgovarajuća godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem utvrđuje u skladu sa pododeljkom VII.5.1. ove metodologije.

VII.5.4. Tarife za povratni kapacitet za Spojeni transportni sistem

Tarife za povratni kapacitet za Spojeni transportni sistem računaju se prema formuli iz odeljka VII.4. s tim što se odgovarajuća godišnja tarifa za neprekidni kapacitet za Spojeni transportni sistem utvrđuje u skladu sa pododeljkom VII.5.1. ove metodologije.

VIII NAČIN OBRAČUNA USLUGE TRANSPORTA PRIRODNOG GASA

VIII.1. Opšta pravila

Usluga transporta prirodnog gasa obračunava se prema ugovorenom kapacitetu primenom tarifa za kapacitet, odnosno tarifa za kapacitet za Spojeni transportni sistem (u daljem tekstu zajedno: tarife za kapacitet) koje su utvrđene u skladu sa ovom metodologijom uvećane za aukcijsku premiju, ako je bilo aukcijske premije, obračunatih iznosa umanjenja ugovorenih prekidnih i neprekidnih kapaciteta ako su prekinuti, i obračunatih naknada za prekoračenje ugovorenog kapaciteta u slučaju prekoračenja.

Obračun usluge transporta vrši se u skladu sa Uredbom primenom propisanog pristupa promenljive cene koja se plaća.

Operator transportnog sistema obračunava uslugu transporta prirodnog gasa prema tarifama za kapacitet koje su u primeni u vreme pružanja ugovorene usluge transporta za koju izdaje obračun u skladu sa ovom metodologijom.

Ukoliko operator transportnog sistema kapacitet na ulaznoj tački i/ili izlaznoj tački ugovori kapacitete na aukcijama na kojima su zahtevi za kapacitetom bili veći od raspoloživog kapaciteta koji je ponuđen na toj aukciji, usluga transporta prirodnog gasa obračunava se tako što se na iznos ugovorenog kapaciteta primenjuje tarifa za kapacitet i iznos ostvarene aukcijske premije.

Rezervne cene kapaciteta na aukcijama jednake su tarifama za kapacitet koje su određene u skladu sa ovom metodologijom.

Usluga transporta prirodnog gasa ugovorena za više gasnih godina, odnosno više tarifnih perioda, obračunava se po tarifama utvrđenim u skladu sa ovom metodologijom za gasnu godinu za koju je ugovoren kapacitet, koje se uvećavaju za aukcijsku premiju ako je bilo aukcijske premije.

Za jednog korisnika sistema tarife za kapacitet se primenjuju na ugovoreni kapacitet za svaku ulaznu tačku u transportni sistem, odnosno izlaznu tačku iz transportnog sistema, s tim što se usluga transporta prirodnog gasa ugovorena korišćenjem godišnjeg i kvartalnog kapaciteta obračunava tako što se iznos utvrđen primenom godišnje, odnosno kvartalne tarife raspoređuje prema broju obračunskih perioda u godini (12), odnosno kvartalu (3).

Za jednog korisnika sistema tarife za povratni kapacitet se primenjuju na ugovoreni povratni kapacitet za ulaz iz drugog transportnog sistema, za ulaz/izlaz iz skladišta gasa i za izlaz interkonektor, s tim što se usluge transporta prirodnog gasa ugovorena korišćenjem godišnjeg i kvartalnog povratnog kapaciteta obračunava tako što se iznos utvrđen primenom godišnje, odnosno kvartalne tarife za povratni kapacitet raspoređuje prema broju obračunskih perioda u godini (12), odnosno kvartalu (3).

Način obračuna usluge transporta prirodnog gasa uređuju operator transportnog sistema i korisnik sistema, u skladu sa Zakonom, Uredbom, propisima o uslovima isporuke i snabdevanja prirodnim gasom, pravilima kojima se uređuje rad transportnog sistema i ovom metodologijom.

VIII.2. Obračun usluge transporta prirodnog gasa po tarifama za dnevni prekidni kapacitet

Ako dođe do prekida celokupnog ugovorenog dnevnog kapaciteta ili dela ugovorenog dnevnog kapaciteta (ograničenje), smatra se da je prekid ovako ugovorene usluge transporta trajao celog Gasnog dana, bez obzira na stvarnu dužinu trajanja prekida tokom tog Gasnog dana.

U slučaju da u Gasnom danu dođe do prekida usluge transporta ugovorene korišćenjem prekidnih dnevnih kapaciteta, operator transportnog sistema je dužan da tom korisniku umanji obračun usluge transporta za iznos jednak trostrukom iznosu tarife za dnevni neprekidni kapacitet.

Mesečni iznos za uslugu transporta prirodnog gasa za ugovoreni dnevni prekidni kapacitet po tarifnim elementima za kapacitet obračunat primenom odgovarajuće dnevne tarife za prekidni kapacitet, se umanjuje za mesečni iznos umanjenja u mesecu "m" utvrđen u skladu sa sledećom formulom:

UDPm = 3 * TKKD * Σ KDPi

gde su:

UDPm - mesečni iznos umanjenja u mesecu "m" obračunat za prekinute dnevne kapacitete (u dinarima);

TKKD - odgovarajuća dnevna tarifa u mesecu "m" za neprekidni kapacitet iz pododeljka VII.1.3 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan) i

Σ KDPi - zbir prekinutih ugovorenih dnevnih prekidnih kapaciteta po danima u mesecu "m" (u kWh/dan).

VIII.3. Obračun naknade za prekoračenje ugovorenog kapaciteta

VIII.3.1.Obračun naknade za prekoračenje ugovorenog kapaciteta korisnika sistema

Naknada za korišćenje kapaciteta većeg od ugovorenog u obračunskom periodu se izračunava za svaki dan za koji je prekoračenje utvrđeno, za svaku ulaznu tačku u transportni sistem ili izlaznu tačku iz transportnog sistema, u skladu sa sledećom formulom:

Npk = 1,2 * TKKD * Kp

gde su:

Npk - iznos za prekoračenje odgovarajućeg ugovorenog kapaciteta (u dinarima);

TKUD - odgovarajuća tarifa za dnevne neprekidne kapacitete iz pododeljka VII.1.4 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan) i;

Kp - prekoračenje ugovorenog kapaciteta, utvrđeno kao razlika između energije prirodnog gasa u toku jednog dana preuzete na ulaznoj tački ili isporučene na izlaznoj tački i zbira ugovorenih neprekidnih i prekidnih kapaciteta za odgovarajuću ulaznu ili izlaznu tačku jednog korisnika za taj dan (u kWh/dan).

VIII.3.2. Obračun naknade za prekoračenje ugovorenog kapaciteta za više korisnika sistema na jednoj ulaznoj ili izlaznoj tački transportnog sistema

Prekoračenje ugovorenog kapaciteta za više korisnika sistema na određenoj ulaznoj ili izlaznoj tački transportnog sistema se obračunava na način iz pododeljka VIII.3.1 ako je ukupna preuzeta ili isporučena dnevna količina prirodnog gasa svih korisnika sistema u toj tački veća od zbira ugovorenih neprekidnih i prekidnih kapaciteta tih korisnika sistema u toj tački.

VIII.4. Umanjenje usluge transporta zbog prekida neprekidnih kapaciteta

Umanjenje obračuna usluge transporta zbog neurednog izvršavanja usluge transporta prirodnog gasa od strane operatora transportnog sistema, utvrđuje se za svaki dan potpunog ili delimičnog prekida (ograničenja) ugovorenih godišnjih, kvartalnih, mesečnih, odnosno dnevnih neprekidnih kapaciteta, na bilo kojoj ulaznoj ili izlaznoj tački sa transportnog sistema, za svaki dan prekida preko pet dana u kalendarskoj godini.

Umanjenje obračuna usluge transporta korisniku sistema zbog potpunog ili delimičnog prekida (ograničenja) neprekidnih kapaciteta, za svaki dan prekida preko pet dana u kalendarskoj godini jednak je trostrukom iznosu tarife za dnevni neprekidni kapacitet.

Ukupni mesečni iznos za uslugu transporta prirodnog gasa za ugovoreni neprekidni kapacitet po tarifnim elementima za kapacitet se umanjuje za mesečni iznos umanjenja u mesecu "m" utvrđen u skladu sa sledećom formulom:

UPNm = 3 * TKKD * (UNKi - NKi)

gde su:

UPNm - mesečni iznos umanjenja u mesecu "m" obračunat za prekinute neprekidne kapacitete (u dinarima);

TKKD - odgovarajuća dnevna tarifa u mesecu "m" za neprekidni kapacitet iz pododeljka VII.1.3 ove metodologije (u dinarima/kWh/dan);

UNKi - zbir ugovorenih godišnjih, kvartalnih, mesečnih i dnevnih neprekidnih kapaciteta korisnika sistema, na ulaznoj ili izlaznoj tački sa transportnog sistema u kojoj je prekinut kapacitet u svakom danu nakon što je bilo pet dana prekida u kalendarskoj godini (u kWh/dan) i

NK - deo ugovorenog neprekidnog kapaciteta koji nije prekinut na ulaznoj ili izlaznoj tački sa transportnog sistema u kojoj je prekinut kapacitet u svakom danu nakon što je bilo pet dana prekida u kalendarskoj godini (u kWh/dan).

IX NAČIN, POSTUPAK I ROKOVI ZA DOSTAVU PODATAKA I DOKUMENTACIJE I ODREĐIVANJE CENE PRISTUPA SISTEMU ZA TARIFNI PERIOD

IX.1. Redovno dostavljanje podataka i dokumentacije

Operator transportnog sistema dužan je da redovno dostavlja Agenciji sledeće podatke i dokumentaciju:

1) podatke i dokumentaciju u skladu sa propisom kojim se utvrđuje način, postupak i rokovi vođenja knjigovodstvenih evidencija, sprovođenje razdvajanja računa po delatnostima i dostava podataka i dokumentacije za potrebe regulacije;

2) popunjene tabele info-pravila za redovno izveštavanje koje se objavljuju na sajtu Agencije, u skladu sa dinamikom definisanom u ovim tabelama, kao i na zahtev Agencije;

3) druge podatke i dokumentaciju na zahtev Agencije, u skladu sa Zakonom

IX.2. Način dostavljanja

Podatke i dokumentaciju iz odeljaka IX.1., IX.3. i IX.4. ove metodologije operator transportnog sistema dostavlja Agenciji u formi elektronskog dokumenta ili u pisanoj formi potpisane od strane ovlašćenog lica s tim da se popunjene tabele info-pravila dostavljaju u elektronskoj formi na e-mail adresu Agencije

IX.3. Način i rokovi za određivanje cene za tarifni period

IX.3.1. Ako samo jedan operator transportnog sistema obavlja delatnost transporta prirodnog gasa i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas po regulisanim cenama na teritoriji Republike Srbije, taj operator najkasnije do 30. aprila u godini u kojoj počinje tarifni period podnosi zahtev za davanje saglasnosti na akt o cenama pristupa transportnom sistemu za prirodni gas koje je odredio za taj i sve naredne tarifne periode u regulatornom periodu.

U prilogu zahteva iz stava 1. operator transportnog sistema prilaže:

1) akt o cenama pristupa transportnom sistemu u kome iskazuje propisane tarife iz odeljaka VII.1., VII.2., VII.3. i VII.4. ove metodologije za tarifne periode iz stava 1. ovog pododeljka;

2) popunjene tabele info-pravila za izračunavanje cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa koje se objavljuju na internet stranici Agencije (www.aers.rs), i

3) druge podatke na zahtev Agencije.

IX.3.1.1. Smatra se da zahtev za davanje saglasnosti na akt o cenama pristupa transportnom sistemu, nije ni podnesen ako podaci i dokumentacija iz pododeljaka IX.3. nije dostavljena Agenciji u rokovima i na način utvrđen ovom metodologijom.

IX.3.2. Ako najmanje dva operatora transportnog sistema obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas po regulisanim cenama na teritoriji Republike Srbije, svaki od njih najkasnije do 30. aprila u godini u kojoj počinje tarifni period, dostavlja Agenciji sledeće:

1) popunjene tabele info-pravila za izračunavanje cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa koje se objavljuju na internet stranici Agencije (www.aers.rs), i

2) sporazum o primeni mehanizmima za kompenzaciju zaključen u skladu sa Uredbom i odeljkom IV. 3. ove metodologije, i

3) druge akte na zahtev Agencije.

IX.4. Izmena cena

IX.4.1 Ukoliko na osnovu dostavljenih podataka i dokumentacije iz odeljaka IX.1. Agencija u obavljanju poslova iz svoje nadležnosti utvrđene Zakonom utvrdi da operator transportnog sistema primenom regulisanih cena ostvaruje prihode koji su veći ili manji od odobrenog prihoda koji se dobija primenom ove metodologije, operator transportnog sistema dužan je da u roku od 30 dana od dana prijema zahteva Agencije, podnese zahtev za davanje saglasnosti na akt o cenama pristupa sistemu za transport prirodnog gasa..

IX.4.2. Ukoliko na osnovu dostavljenih podataka i dokumentacije iz odeljka IX.1. Agencija u obavljanju poslova iz svoje nadležnosti utvrđene Zakonom utvrdi da operatori transportnih sistema primenom zajedničkih cena pristupa transportnim sistemima posmatranim kao celina ostvaruju veće ili manje prihode od zajedničkog opravdanog prihoda koji se dobija primenom ove metodologije, Agencija donosi odluku o zajedničkim cenama pristupa transportnim sistemima za prirodni gas posmatranim kao celina.

IX.4.3. U slučaju nastupanja razloga iz odeljka IV.2. stav 9. ove metodologije operator transportnog sistema podnosi Agenciji podatke i dokumentaciju iz odeljka IX.3. ove metodologije u prilogu zahteva za izmenu akta o cenama koji donosi, odnosno inicijative za izmenu akta Agencije o zajedničkim cenama pristupa transportnim sistemima za prirodni gas posmatranim kao celina.

X PRIMENA METODOLOGIJE

Ukoliko najmanje dva operatora obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas po regulisanim cenama na teritoriji Republike Srbije, ovi operatori saglasno Uredbi zajednički primenjuju ove metodologije tako što:

1) redovno dostavljaju podatke i dokumentaciju u skladu sa ovom metodologijom;

2) primenjuju akt o zajedničkim cenama pristupa transportnim sistemima za prirodni gas posmatranim kao celina koji donosi Agencija u skladu sa Zakonom, i

3) ugovaraju mehanizme za kompenzaciju radi poravnanja prihoda u skladu sa Uredbom i odeljkom IV.3. ove metodologije.

U cilju sprovođenja poravnanja koje su ugovorili operatori transportnih sistema u skladu sa poglavljem IV.3. ove metodologije, Agencija izračunava iznos razlike prihoda koji nastaje u periodu t po osnovu zajedničke primene ove metodologije. Iznos razlike prihoda i operatora transportnog sistema koji ovaj iznos duguje Agencija određuje u aktu koji dostavlja operatorima transportnog sistema radi sprovođenja sporazuma iz poglavlja IV.3. ove metodologije.

U aktu o cenama koji donosi operator transportnog sistema uz saglasnost Agencije, kao i u aktu o zajedničkim cenama pristupa transportnim sistemima posmatranim kao celina koji donosi Agencija, propisane tarife za kapacitet određuju se u skladu sa ovom metodologijom za predstojeći i sve naredne tarifne periode u regulatornom periodu (okvirne referentne cene) i iskazuju se u dinarima/kWh/dan uz navođenje vremenskog trajanja svakog tarifnog perioda u kome se primenjuju.

U slučaju da se 30 dana pre početka aukcija za godišnje kapacitete nisu stekli uslovi za određivanje cena u skladu sa odeljkom IX.3. ove metodologije, operatori transportnog sistema obračunavaju uslugu transporta prirodnog gasa primenom tarifa koje su u važećem aktu o cenama utvrđene da se primenjuju za predstojeći tarifni period i sve naredne tarifne periode.

Prihode ostvarene od aukcijskih premija operatori transportnih sistema koriste za smanjenje tarifa za transport za naredni tarifni period, odnosno tarifne periode.

Operator transportnog sistema u skladu sa propisom koji uređuje mrežna pravila za proračun i raspodelu kapaciteta deli sa susednim operatorom na jednake delove prihode od aukcijskih premija ostvarene prodajom spojenih kapacitetnih proizvoda na zajedničkim aukcijama, osim ako drukčije nije ugovoreno uz saglasnost Agencije.

Agencija će za potrebe primene ove metodologije objaviti na svojoj internet stranici tabele info-pravila koja sadrže obrasce za dostavu ekonomskih i energetsko-tehničkih podataka za regulatorni i tarifni period i druge podatke potrebne za pravilno iskazivanje podataka potrebnih za određivanje dozvoljenog prihoda i određivanje cena pristupa transportnom sistemu, odnosno transportnim sistemima za prirodni gas posmatranim ako celina, u skladu sa ovom metodologijom.

Odredbe ove metodologije ne primenjuju se na operatora transportnog sistema kome je aktom Agencije odobreno izuzeće od primene regulisanih cena.

Regulatorni period traje pet gasnih godina, izuzev prvog regulatornog perioda koji počinje od 1. oktobra 2025. godine i traje do 30. septembra 2028. godine.

XI NAČIN I ROKOVI ZA SPOROVOĐENJE KONSULTACIJA I DOSTAVU PREDLOGA OKVIRNIH REFERENTNIH CENA

Najkasnije do 1. juna u godini u kojoj počinje poslednji tarifni period regulatornog perioda Agencija u skladu sa Uredbom otpočinje sprovođenje periodične konsultacije objavljivanjem na svojoj internet stranici predloženih izmena/dopuna ove metodologije, odnosno nove metodologije i drugih informacija u skladu sa Uredbom.

Operator transportnog sistema za potrebe sprovođenja završne konsultacije najkasnije do 1. oktobra u godini u kojoj počinje poslednji tarifni period regulatornog perioda, dostavlja Agenciji predlog akta o okvirnim referentnim cenama pristupa transportnom sistemu koje računa za sve tarifne periode narednog regulatornog perioda u skladu sa predlogom metodologije iz stava 1. ovog poglavlja., uz koji prilaže:

1) popunjene tabele info-pravila za izračunavanje cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa koje se objavljuju na sajtu Agencije (www.aers.rs);

2) obračun okvirnih referentnih cena pristupa transportnom sistemu za sve tarifne periode u narednom regulatornom periodu, u skladu sa predloženom metodologijom iz stava 1. ovog poglavlja, i

3) druge podatke na zahtev Agencije.

Ako više operatora obavlja delatnost transporta i upravljanja transportnim sistemom za prirodni gas, svaki od njih za potrebe sprovođenja završnih konsultacija dostavlja Agenciji, najkasnije do 1. oktobra u godini u kojoj počinje poslednji tarifni period regulatornog perioda, sledeće:

1) popunjene tabele info-pravila za izračunavanje cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa koje se objavljuju na sajtu Agencije (www.aers.rs);

2) predlog sporazuma o mehanizmima za kompenzaciju sačinjen u skladu sa Uredbom i odeljkom IV.3. ove metodologije, i

3) druge podatke na zahtev Agencije.

Podaci i dokumentacija iz st. 2‒3. ovog odeljka dostavljaju u formi elektronskog dokumenta ili u pismenoj formi potpisane od strane ovlašćenog lica operatora transportnog sistema, s tim da se popunjene tabele info-pravila dostavljaju u elektronskoj formi i na e-mail Agencije.

Agencija najkasnije do 1. decembra godine koja prethodi godini u kojoj počinje novi regulatorni period sprovodi završne konsultacije objavljivanjem predloga okvirnih referentnih cena za tarifne periode u novom regulatornom periodu i druge dokumentacije utvrđene Uredbom.

U zavisnosti od rezultata završnih konsultacija Agencija može da izmeni ovu ili donese novu metodologiju najkasnije do 1. aprila u godini u kojoj počinje novi regulatorni period.

XII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Do prvog obrazovanja cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa u skladu sa odredbama ove metodologije, operatori transportnog sistema primenjuju cene koje su važile i bile u primeni na dan stupanja na snagu ove metodologije.

Usluga transporta prirodnog gasa za korisnika sistema, do prvog obrazovanja cena pristupa sistemu za transport prirodnog gasa u skladu sa odredbama ove metodologije, obračunavaće se na osnovu cena po tarifnim stavovima određenim u skladu sa Odlukom o utvrđivanju Metodologije za određivanje cene pristupa sistemu za transport prirodnog gasa ("Službeni glasnik RS", br. 93/12, 123/12, 5/14, 116/14, 30/15, 62/16, 111/17, 4/19, 78/22, 130/22 i 70/24).

Operatori transportnog sistema za prirodni gas će najkasnije do 30. aprila 2025. godine dostaviti Agenciji podatke i dokaze iz pododeljka IX.3.2. ove metodologije za potrebe određivanja zajedničkih cena pristupa transportnim sistemima za prirodni gas posmatranim kao celina u skladu sa Zakonom i ovo metodologijom.