PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU GODIŠNJEG PROGRAMA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA ZA 2025. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 28/2025) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Godišnji program osnovnih geoloških istraživanja iz oblasti: osnovnih geoloških istraživanja za izradu geoloških karata, hidrogeoloških istraživanja, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja mineralnih resursa, geodiverziteta i geoekoloških istraživanja.
Osnovna geološka istraživanja iz člana 1. ovog pravilnika, vršiće se prema Godišnjem programu osnovnih geoloških istraživanja za 2025. godinu, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
GODIŠNJI PROGRAM
OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA ZA 2025. GODINU
CILJ IZVOĐENJA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Cilj realizacije Programa osnovnih geoloških istraživanja za 2025. godinu (u daljem tekstu: Program) je izučavanje litosfere; utvrđivanje potencijalnosti područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina; utvrđivanje stanja i karakteristika stena i tla; utvrđivanje geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju; obavljanje istraživanja radi izrade geoloških karata i zaštite životne sredine, na prostoru Republike Srbije.
Planirana je realizacija osnovnih geoloških istraživanja prema godišnjem programu, koja će obuhvatiti:
1) osnovna geološka istraživanja za izradu geoloških karata;
2) osnovna istraživanja geoloških resursa u oblasti hidrogeoloških, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja metaličnih i nemetaličnih mineralnih resursa;
3) izradu projekata i studija iz oblasti geodiverziteta i geoekologije;
4) ostale stručne aktivnosti.
I OSNOVNA GEOLOŠKA ISTRAŽIVANJA ZA IZRADU GEOLOŠKIH KARATA OPŠTEG TIPA I PRATEĆIH TUMAČA
Programom se planira nastavak terenskih, laboratorijskih i kabinetskih istraživanja na započetim projektima izrade Geološke karte Srbije razmere 1:50.000 (u daljem tekstu: GK Srbije). Uz predviđene radove, obavezan segment radova je i vektorizacija i uvođenje u Geološki informacioni sistem Srbije (u daljem tekstu: GeolISS) pripremljenih listova geoloških karata, što podrazumeva i nov pristup istraživanju korišćenjem svih dostupnih podataka dobijenih izradom tematske geološke karte, podataka istraživanja energetskih, nemetaličnih i metaličnih mineralnih sirovina, inženjerskogeoloških i hidrogeoloških istraživanja i korišćenjem aero i satelitskih snimaka.
1. Geološka karta Srbije razmere 1:50.000
Osnovni značaj geološke karte jedne zemlje se ogleda u formiranju visokog nivoa poznavanja geološke građe državne teritorije sa ciljem sagledavanja postojećih prirodnih geoloških resursa i planiranja njihovih daljih istraživanja. Izradom geološke karte dobija se nova kvalitetna geološka osnova formacionog tipa, koja će poslužiti kao osnova za brojne radove koji čine stručnu nadgradnju i formiranje niza aplikativnih metalogenetskih, inženjerskogeoloških, hidrogeoloških, ekogeoloških, seizmoloških i drugih, za privredu izuzetno značajnih karata.
GK Srbije se radi na formatizovanoj topografskoj osnovi iste razmere, pravougaonog oblika prosečne površine oko 550 km2.
Izrada GK Srbije, predstavlja višegodišnji istraživački posao, čija se realizacija mora vezati za rad po listovima. U tom smislu, za izradu jednog lista GK Srbije (zavisno od geološke složenosti proučavanog terena) predlaže se dvogodišnja ili trogodišnja faza izrade. Vreme izrade lista geološke karte zavisi u velikoj meri od složenosti geološke građe i stepena dosadašnje istraženosti.
U 2025. godini planira se nastavak geoloških istraživanja na izradi GK Srbije na tri lista i početak geoloških istraživanja na jednom listu, i to:
- list Sjenica 1 i Peć 1, II godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Lapovo 1, II godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Šabac 1 i 2, II godina istraživanja, nastavak istraživanja i
- list Požarevac 1 i 2, I godina istraživanja, započinjanje istraživanja.
Radovi na listovima Sjenica 1 i Peć 1, Lapovo 1 i Šabac 1 i 2, predstavljaju nastavak istraživanja iz prethodnih godina u skladu sa osnovnim Projektom istraživanja i Aneksima Projekata za svaku godinu. U 2025. godini planirani su kabinetski i terenski istražni radovi. Kabinetski istražni radovi obuhvataju pripremne radove (prikupljanje dokumentacije, izrada faktografske karte, izrada fotogeološke karte i dr.) i finalne radove posle terenskih i laboratorijskih istraživanja (pisanje različitih izveštaja. Terenski istražni radovi obuhvataju geološko kartiranje kao osnovnu metodu terenskog rada.
U 2025. godini planirano je da se započnu geološka istraživanja na novim listovima Požarevac 1 i 2. Oni se nalaze na trasi važnog koridora i zbog toga je neophodno obezediti veći nivo poznavanja geoloških karakteristika na područjima koje pokrivaju ovi listovi kao osnove za detaljna istraživanja prilikom izgradnje većih putnih pravaca, kao i povezivanja neposrednog područja i uklapanja u celinu radi definisanja formacija u području Panonskog basena i početka definisanja formacija kao podloge za jasniju definiciju - adopciju formacija. Definisanje vrste i obima terenskih radova biće definisano u osnovnim projektima i aneksima projekata.
2. Sinteza geoloških formacija na završenim listovima Geološke karte Srbije razmere 1:50.000
Osnovni zadatak realizacije ovog projekta je priprema urađenih i recenziranih Geoloških karata i tumača za štampu.
U 2025. godini planirana je izrada Stratigrafskog leksikona za grupu listova u severoistočnoj Srbiji u sklopu geotektonske jedinice Karpatobalkanidi (listovi Kladovo 3, Negotin 1 i 3, Bor 1, 2 i 4, Oršava 3 i 4, Žagubica 2 i 4 i V. Gradište 3) i to definisanje mezozojskih formacija i preostalih paleozojskih jedinica na pomenutim listovima.
Nastavak radova na izradi Stratigrafskog leksikona predstavlja kontinuirani rad do usvajanja i adopcije svih neformalnih formacija izdvojenih tokom izrade druge generacije Osnovne geološke karte Srbije.
II OSNOVNA ISTRAŽIVANJA GEOLOŠKIH RESURSA U OBLASTI HIDROGEOLOŠKIH, INŽENJERSKOGEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA, ISTRAŽIVANJA METALIČNIH I NEMETALIČNIH MINERALNIH RESURSA
Izvođenje hidrogeoloških istraživanja ima za cilj izradu Osnovne hidrogeološke karte 1:100.000, utvrđivanje stanja, potencijala i mogućnosti korišćenja resursa podzemnih voda i geotermalne toplote na teritoriji Republike Srbije.
1.1. Izrada Osnovne hidrogeološke karte razmere 1:100.000
Osnovna hidrogeološka karta Republike Srbije, razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: OHGK), predstavlja grafički i tekstualni prikaz osnovnih hidrogeoloških svojstava stenskih masa i rasprostranjenja običnih, termalnih i mineralnih podzemnih voda. Kartom se prikazuje rasprostranjenje stena po vodopropusnosti i klase izdani klasifikovane po hidrogeološkim svojstvima - hidrogeološkim parametrima koji pokazuju mogućnosti njihovog formiranja, prihranjivanja i dreniranja. Karta sadrži prikaz kvantitativnih i kvalitativnih karakteristika podzemnih voda izdvojenih hidrogeoloških kategorija sa karakterističnim hidrogeološkim pojavama i vodnim objektima. Tekstualni deo karte predstavlja tumač. Njime se u osnovnom, opisuju uslovi formiranja, rasprostranjenja i dreniranja izdani u okviru izdvojenih hidrogeoloških kategorija stena, rezerve i kvalitet podzemnih voda, hidrogeološke strukture termalnih voda, mogućnosti ugrožavanja izdani od zagađenja i dr.
OHGK je osnova za buduću izradu hidrogeoloških karata različitih razmera i namena, kao i za detaljna istraživanja i rešavanja konkretnih zadataka iz oblasti korišćenja, zaštite i upravljanja podzemnim vodama na teritoriji Republike Srbije. OHGK predstavlja jednu od osnovnih podloga i preduslova za integralno upravljanje i održivi razvoj vodnih resursa na teritoriji Republike Srbije u skladu sa nacionalnim propisima o vodama i geološkim istraživanjima, Okvirnom direktivom o vodama Evropske unije (ODV EU) i drugim relevantnim propisima.
Za 2025. godinu planiran je nastavak istraživanja na pet listova i to:
- list Kuršumlija, IX godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Čačak, VII godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Bor, VI godina istraživanja; nastavak istraživanja;
- list Bačka Palanka, V godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Kruševac, III godina istraživanja, nastavak istraživanja.
Vrsta i obim terenskih radova biće definisani u osnovnim projektima i aneksima projekata.
1.2.1. Uticaj klimatskih faktora i površinskih voda na kvantitet i kvalitet podzemnih voda Vojvodine
Projekat obuhvata prikupljanje podataka o kvalitetu i kvantitetu podzemnih voda po FAIR principima i njihovu obradu primenom najsavremenijih metoda za procenu budućih nivoa i kvaliteta podzemnih voda na području istraživanja.
Ciljevi studijskih istraživanja za potrebe izrade projekta "Uticaj klimatskih faktora i površinskih voda na kvantitet i kvalitet podzemnih voda Vojvodine" su:
- primena najsavremenijih metodologija za projekcije dinamike podzemnih voda na mesečnom nivou i u dužim vremenskim periodima;
- predviđanje perioda poplava i suša koji su od značaja za strateško planiranje i za adaptaciju na klimatske promene sa osvrtom na područja potencijalno ugroženih izdani;
- predviđanje nivoa podzemnih voda korišćenjem najsavremenijih modela mašinskog učenja (ML) i upoređivanje sa tradicionalnim pristupima (analize vremenskih serija);
- primena metodologije za ocenu kvaliteta podzemnih voda i sagledavanje potencijalnih faktora koji mogu uticati na kvalitet;
- izrada baze podataka o kvalitetu podzemnih voda koja će se implementirati u EGDI veb servis.
Planirana studijska istraživanja za 2025. godinu su: izrada modela vremenskih serija, definisanje metoda mašinskog učenja, definisanje scenarija modela mašinskog učenja, definisanje metoda imputacije podataka kod osmatračkih objekata sa prekidima u monitoringu, terenska istraživanja za potrebe monitoringa kvaliteta podzemnih voda koji podrazumevaju uzorkovanje podzemnih voda na odabranim lokacijama u peščarama.
Rezultati istraživanja, tokom svih faza izrade projekta, biće korišćeni za učešće Geološkog zavoda Srbije na projektu "Procena, zaštita i održivo korišćenje resursa podzemnih voda Evrope" - radni paket 4, projekat GSEU (Geološki servis za Evropu), pokrenut od Asocijacije geoloških zavoda Evrope (EuroGeoSurveys).
Završetak projekta je planiran 2027. godine.
2. Inženjerskogeološka istraživanja
Inženjerskogeološka istraživanja se izvode u cilju izrade inženjersko-geoloških karata, utvrđivanja stanja, svojstava i karakteristika stena i tla, utvrđivanja geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju, kao i istraživanja radi zaštite životne sredine. Rezultat ovih istraživanja je i definisanje inženjerskogeološkog hazarda i rizika.
2.1. Izrada osnovne inženjerskogeološke karte Republike Srbije razmere 1:100.000
Osnovna inženjerskogeološka karta razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: OIGK), predstavlja grafički i tekstualni prikaz osnovnih inženjerskogeoloških odlika stenskih masa i terena sa svim elementima koji definišu te odlike. Na karti se prikazuju inženjerskogeološke karakteristike terena, raspadnutost i izdeljenost stenskih masa, egzogeodinamički procesi i pojave i nivo vode u terenu.
Tekstualni deo karte predstavlja tumač u kojem se daje tekstualni prikaz formiranja inženjerskogeoloških uslova u terenu: nastanak i razvoj procesa savremene egzogeodinamike, zastupljenost pojava, njihovo kategorisanje prema vrsti i aktivnosti, prognoza njihovog daljeg razvoja, nastanak i razvoj drugih vidova deformabilnosti terena i tla, kako u prirodnim uslovima, tako i pod uticajem različite tehnogene aktivnosti, stepen stabilnosti terena; vrste primenjenih metoda geotehničkih melioracija u terenu, vreme izvršenja, svrha primene i efekti ostvareni nakon izvođenja, hazard od pojava nestabilnosti terena i deformabilnosti tla.
Za 2025. godinu planiran je nastavak istraživanja na dva lista, kao i početak istraživanja na jednom listu OIGK, i to:
- list Valjevo - IX godina istraživanja, završetak istraživanja;
- list Sjenica - III godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Donji Milanovac, I godina istraživanja, započinjanje istraživanja.
Nastavkom postojećih istraživanja dobiće se odgovarajuća popunjenost teritorije Republike Srbije. Dosadašnja pokrivenost listovima ovoga tipa je 52% odnosno oko 46.000 km2 u odnosu na ukupnu površinu Republike Srbije koja iznosi 88.499 km2. U odnosu na teritoriju Republike Srbije bez pokrajina (56.000 km2) taj procenat je znatno veći i iznosi okvirno 80%. Ovaj procenat dopušta mogućnost finalizacije Osnovnih inženjerskogeoloških karata 1:100.000 za kompletnu teritoriju Srbije južno od Save i Dunava (bez teritorije Kosova), naročito što se iste obrađuju na osnovama 1:25.000 i koje su odlična baza za izradu prostornih planova, a same karte 1:10.000 pogodne su za naučna i studijska istraživanja.
U 2025. godini planirano je da se započnu geološka istraživanja na novom listu Donji Milanovac.
Definisanje vrste i obima terenskih radova biće specificirano u osnovnim projektima i aneksima projekata.
2.2. Katastar klizišta i nestabilnih padina na teritoriji Republike Srbije
Savremeni geološki procesi, pre svega procesi nestabilnosti i erodibilnosti, predstavljaju krupne probleme za racionalno privredno i urbanističko planiranje i projektovanje. Rezultati istraživanja po ovom projektu koristiće se za potrebe privrede u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja, putnog i železničkog saobraćaja, elektroprivrede, vodoprivrede, poljoprivrede i šumarstva, rudarstva, zaštite životne sredine, civilne zaštite, odbrane itd. Ovaj višegodišnji projekat je započet u 2007. godini. Katastar klizišta se radi kroz aplikaciju GeolISS i novu android aplikaciju za registraciju klizišta na terenu GZS KK.
Cilj ovog projekta je: evidencija klizišta (aktivna, privremeno umirena i fosilna) i nestabilnih padina; procena uslova i mogućnosti aktiviranja procesa klizanja i definisanje geometrije klizišta (površine i zapremine masa koje su, ili bi bile zahvaćene procesom klizanja); procena moguće štete koju bi prouzrokovalo aktiviranje procesa klizanja; izrada geoloških karata hazarda i rizika; utvrđivanje prioriteta za detaljna geološka istraživanja, projektovanje i preduzimanje preventivnih ili sanacionih mera; predlaganje uvođenja preventivnih mera koje bi opasnost od aktiviranja procesa klizanja svela na najmanju meru; proširenje informacionog sistema i baze podataka o klizištima u Republici Srbiji; monitoring, izrada projekta osmatranja i kontrole procesa klizanja.
U 2025. godini planira se nastavak istraživanja, prvenstveno u urbanim zonama.
2.3 Projekat uspostavljanja saradnje sa jedinicama lokalne samouprave u cilju evidentiranja klizišta i pripreme projektnih zadataka inženjerskogeoloških istraživanja za sanaciju klizišta
Projekat je započet 2022. godine. U 2025. godini planiran je nastavak realizacije projekta, koji ima za cilj uspostavljanje bolje saradnje sa jedinicama lokalne samouprave po pitanju evidentiranja, edukacije i praćenja klizišta.
Ciljevi projekta su: pribavljanje informacija, registrovanje i praćenje klizišta na njihovim teritorijama, praćenje preduzetih mera na njihovoj sanaciji, kao i unos podataka u bazu koja će biti javno dostupna jedinicama lokalne samouprave. Projektom su precizirani uslovi i postupci po kojima se jedinice lokalne samouprave obraćaju Geološkom zavodu Srbije.
U 2024. godini nastavljena je saradnja sa šest jedinica lokalne samouprave i urađeno je osam izveštaja o pregledu terena zahvaćenih klizištima. Za jedno klizište urađen je projektni zadatak za sanaciju terena jer je u javnom interesu i dostavljen je pored jedinice lokalne samouprave, Ministarstvu rudarstva i energetike (u daljem tekstu: Ministarstvo) i Ministarstvu za javna ulaganja.
Projekat nema vremenski rok, trajnog je karaktera i radiće se kontinuirano, a obim realizovanih poslova će zavisiti od zahteva upućenih od strane jedinica lokalne samouprave i Republičkog štaba za Vanredne situacije.
2.4. Izrada karte seizmičke rejonizacije sa istraživanjem geoloških uslova za određivanje nacionalnih parametara prema Euro Code-u 8 (EC8-1)
Delovi teritorije Republike Srbije ispoljavaju povećanu seizmičku aktivnost zbog čega se pri projektovanju i izgradnji objekata moraju poštovati pravila seizmičke izgradnje. Republika Srbija ima seizmičku kartu koja je urađena na bazi procene i proračuna na osnovu dogođenih zemljotresa što ne odražava pravo stanje seizmičnosti teritorije Republike Srbije. Izrada karte seizmičke rejonizacije podrazumeva inženjerskogeološka i seizmička istraživanja u cilju modeliranja terena za određivanje nacionalnih parametara koji su neophodni za analizu i određivanje realnih seizmičkih uticaja na teren i objekte shodno Euro Code 8 (EC8-1). Ovako urađena karta praktično predstavlja osnovu za izradu karte hazarda i rizika od zemljotresa. Pravilna namena prostora i sigurna gradnja objekata u skladu sa stvarnim stepenom seizmičnosti terena predstavlja prevenciju događajima kakvi su se desili početkom 2023. godine u Republici Turskoj i Siriji.
S obzirom na važeće standarde u ovoj oblasti, neophodno je uraditi novu kartu seizmičkog hazarda, i izvršiti rejonizaciju i modeliranje terena za određivanje nacionalnih parametara neophodnih za analizu i određivanje realnih seizmičkih uticaja na objekte. Postojanje zvanične Karte seizmičkog hazarda omogućuje nesmetanu primenu važećih evropskih standarda EC8-1 u projektovanju i izgradnji objekata.
Svrha inženjerskogeoloških istraživanja je utvrđivanje osnovnih tipova seizmičkih modela tla i rejonizacija teritorije Republike Srbije prema njima.
Prva faza istraživanja, izrada Preliminarne karte seizmičke reojonizacije teritorije Republike Srbije, predstavljala je kompleksan kabinetski istražni proces rejoniranja terena prema kriterijumima koje propisuje EC8, a koji su ugrađeni u metodologiju određivanja seizmičkog hazarda. Oni predstavljaju geodinamičke modele terena definisane bitnim svojstvima: brzinom smičućih (sekundarnih) talasa, gustinom (zapreminska težina i poroznost), granulometrijskim sastavom, indeksom plastičnosti i parametrima koji opisuju mehaničko ponašanje prirodne sredine dobijenim opitima SPT (standardni penetracioni test).
U 2017. godini izvršena su geofizička istraživanja i ispitivanja na do sada izvedenim istražnim bušotinama.
U periodu od 2012. do 2016. godine i 2018. do 2024. godine istraživanja po ovom projektu nisu vršena iz razloga nedostatka finansijskih sredstava.
U 2025. godini planira se korekcija preliminarne seizmoinženjerskogeološke karte na osnovu podataka sa postojećih listova OIGK koji su digitalizovani.
2.5. Izrada geološke karte hazarda i rizika
Jedna od najraširenijih prirodnih opasnosti (geohazardi) u Republici Srbiji je klizanje, pod čime se podrazumeva kretanje mase tla ili stena niz padinu. Klizanja su prirodni procesi oblikovanja reljefa, koji u određenim slučajevima mogu da predstavljaju opasnost od nastanka znatne materijalne štete ili ljudskih gubitaka.
Brzo i racionalno rešenje za dobijanje informacija o opasnosti od klizanja u određenoj oblasti predstavlja tzv. zoniranje hazarda klizanja. Zasniva se na konceptu da je najverovatnije da će se procesi klizanja dogoditi tamo gde postoje uslovi koji su već prouzrokovali klizanja u prošlosti. Prema tom pristupu, moguće je predvideti potencijalna klizanja tako što će se utvrditi prostorna distribucija postojećih klizišta, zatim prostorna distribucija relevantnih uslova u kojima su klizišta nastala i pomoću prostornih analiza uspostaviti model međusobne zavisnosti klizišta i njihovih uzroka (tj. faktora klizanja) na celom posmatranom području. Karte hazarda, odnosno karte osetljivosti na klizanje prvenstveno služe za indikaciju relativne opasnosti od klizanja unutar nekog područja. Mogu se koristiti i za izradu prostornih planova, kao smernice za određivanje nivoa detaljnih istraživanja.
Karte osetljivosti na klizanje prikazuju gde je verovatno da će se dogoditi klizanje. U analizama osetljivosti na klizanje ne procenjuje se vremenska komponenta verovatnoće klizanja (kada će doći do klizanja, i koliko će česta biti klizanja), kao ni magnituda očekivanog klizanja (koliko velika ili koliko destruktivna klizišta se mogu aktivirati). Hazard klizanja je verovatnoća da će se klizište određene magnitude dogoditi u određenom razdoblju na određenom području.
Karte hazarda klizanja mogu se koristiti na sledeće načine:
- kao tematska karta za izradu prostornih planova;
- za definiranje mera za sprovođenje dokumenata prostornog planiranja;
- za planiranje sanacije klizišta, npr. u okviru zaštite javnih objekata, infrastrukture, vodotoka itd.;
- za planiranje u okviru ublažavanja posledica od elementarnih nepogoda;
- kao podloga za određivanje visina premija osiguranja i slično.
2.6. Izrada geoloških podloga za potrebe izrade Prostornih planova od interesa za Republiku Srbiju
Geološke podloge za Prostorne planove treba da omoguće što racionalnija planska rešenja pri određivanju namene i korišćenja prostora, odnosno izboru lokacije planiranih objekata, na osnovu sintetizovanih podataka o prirodnoj sredini, koji uključuje najvažnije geološke (inženjerskogeološke, hidrogeološke, seizmičke i karakteristike u pogledu resursa mineralnih sirovina), geomorfološke, pedološke, biološko-ekološke i klimatske i druge karakteristike. Namena prostora na osnovu pravilno ocenjenih i vrednovanih potencijala, stvara mogućnost za održivi razvoj, stabilnu i sigurnu gradnju, razvoj turizma i poljoprivrede, zaštitu životne sredine i unapređenje sveukupnog životnog ambijenta.
U 2025. godini nastaviće se rad na izradi geoloških podloga za potrebe izrade Prostornih planova od interesa za Republiku Srbiju, i to za: delove opština Grocka, Surčin i Mladenovac, Barajevo i prostora Avala Kosmaj. Predlog prostora za koji će se raditi geološke podloge definisan je nakon konsultacija sa Agencijom za prostorno planiranje i jedinicama lokalne samouprave.
3. Istraživanje mineralnih sirovina
U 2025. godini planira se nastavak geoloških istraživanja metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina koja imaju za cilj utvrđivanje stanja, iznalaženje novih mineralnih sirovina, opšta metalogenetska izučavanja terena Srbije uz geološko-ekonomsku procenu resursa i rezervi mineralnih sirovina Republike Srbije.
Predviđena je realizacija geoloških istraživanja na izradi metalogenetskih karata razmere 1:50.000 primenom metoda osnovnih geoloških istraživanja (terenska, kabinetska, laboratorijska istraživanja). Rezultati izvedenih geoloških istraživanja podrazumevaju i njihovo plasiranje u GIS formatu, što omogućava jasniji uvid u potencijalnost područja i stvara osnov za precizniju geološko-ekonomsku ocenu resursa mineralnih sirovina Republike Srbije. Realno sagledavanje geološko-ekonomskog potencijala mineralno-sirovinskog kompleksa izvršiće se sistematizacijom podataka po unapred utvrđenim kriterijumima.
3.1.1. Izrada metalogenetske karte razmere 1:50.000
Razvoj i primena novih metoda geoloških istraživanja kao i savremeni način prikaza geoloških podataka, predstavljenih u GIS formatu, podrazumevaju izradu različitih specijalističkih geoloških karata (metalogenetskih, mineragenetskih, progniznih i dr.), koje će omogućiti jasniji uvid u potencijalnost područja i stvoriti osnovu za precizniju geološko-ekonomsku ocenu resursa mineralnih sirovina Republike Srbije.
Metalogenetske karte predstavljaju grafički prikaz razmeštaja ležišta čvrstih mineralnih sirovina uslovljen geološkim razvojem ispitivanog područja. Osnovu za izradu metalogenetskih karata predstavlja formaciona karta.
Proces izrade metalogenetskih karata razmere 1:50.000 trebalo bi da se zasniva na efikasnim metodologijama koje su dale pozitivne rezultate. Shodno tim metodologijama, uz uvažavanje specifičnosti geološke građe, metalogenetskog i geotektonskog razvoja terena na teritoriji naše zemlje, metalogenetske karte biće bazirane na formacionoj osnovi, tj. povezanosti ležišta i pojava mineralnih sirovina sa određenim metalogenetskim sredinama - rudnim i rudonosnim formacijama.
Tokom 2025. godine planira se nastavak geoloških istraživanja na izradi MK Srbije razmere 1:50.000, na osam listova, kao i izrada Tumača i finalizacija karata na jednom listu, i to:
- list Zvornik 2, izrada Tumača i finalizacija karte;
- list Prijepolje 1, V godina istraživanja, reambulacija terena;
- list Prijepolje 3,4, IV godina istraživanja, reambulacija terena;
- list Užice 3, IV godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Užice 4, IV godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Žagubica 4, III godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Užice 2, III godina istraživanja, nastavak istraživanja;
- list Sjenica 1, II godina istraživanja i
- list Sjenica 3 i Peć 1, II godina istraživanja.
3.2. Istraživanja metaličnih mineralnih sirovina
Istraživanja metaličnih mineralnih sirovina obuhvataju: analitičko istraživanje novih pojava i ležišta metaličnih mineralnih sirovina, definisanje potencijalnosti geoloških sredina, kao i sagledavanje mogućnosti za povećanje ukupne potencijalnosti resursa metalogenetskih oblasti i ležišta Republike Srbije po pitanju zlata, srebra, mangana, hroma, molibdena, volframa, žive, urana, bakra, olova, cinka, antimona, kalaja i drugih metaličnih mineralnih sirovina.
3.2.1. Osnovna metalogenetska istraživanja ultramafita Srbije (Platinske grupe elemenata Au, Fe i dr.) - nastavak istraživanja
Ultramafiti imaju relativno veliko rasprostranjenje na teritoriji Srbije, a njihove matalogenetske karakteristike su, do sada, većim delom bile izučavane na terenima južne Srbije, na području Kosova i Metohije. Područja razvića ultramafita na teritoriji severne i centralne Srbije nisu u dovoljnoj meri istraživani, iako postoji mogućnost da se i u njima nalaze značajni sadržaji PGE, Au, Fe i drugih mineralnih sirovina.
Realizacija Projekta predviđena je da se odvija kroz dve faze istraživanja. Realizacija prve faze istraživanja započeta je 2014. i trajala je do 2020. godine - Veluće (2014), Lipovac i Ugljarevac (2015), Takovo (2016), Željin - Gokčanica - Kremićke planine (2017), Deli Jovan (2018), Fruška Gora (2019) i Goč (2020).
Realizacija druge faze istraživanja započeta je 2021. godine. Istražni radovi obavljeni su na području Željin - Gokčanica - Kremićke planine, na površini od oko 100 km2.
Tokom 2022. godine realizovani su istražni radovi u okviru druge faze istraživanja na području Goča, geološkom prospekcijom mineralnih sirovina na topografskoj osnovi 1:25.000, na površini od 100 km2.
Područje Deli Jovana kod Negotina, površine oko 140 km2, bilo je predmet osnovnih metalogenetskih istraživanja ultramafita Srbije za 2023. godinu.
Serpentinisani peridotiti Veluća, koji su bili predmet istraživanja u toku 2024. godine.
U 2025. godini planirana su istraživanja na području Lipovac - Ugljarevac između Aranđelovca i Kragujevca.
Realizacija Projekta započeta je 2014. godine. Prva faza istraživanja završena je 2020. godine. Druga faza istraživanja počela je 2021. godine, a završetak se planira 2025. godine.
3.2.2. Geološko-metalogenetska izučavanja područja duž novih putnih pravaca - koridora u Republici Srbiji - nastavak istraživanja
Osnovni cilj realizacije projekta je da se, sa minimumom finansijskih ulaganja, prikupe značajni geološki podaci sa lokaliteta koji se "otkriju" prilikom građevinskih radova u okviru izgradnje puteva. Geološki podaci se prikupljaju zbog eventualnog otkrivanja novih pojava i i boljeg definisanja već poznatih pojava mineralnih sirovina, preciznijeg sagledavanja njihovih dimenzija, određivanja sadržaja korisnih komponenti, kao i zbog definisanja uslova formiranja i zakonomernosti razmeštaja prospektovanih potencijalno rudnih formacija. To podrazumeva sledeće geološke istražne radove: geološko profiliranje i rekognosciranje terena, litogeohemijsko oprobovanje otkrivenih izdanaka i geološke sredine u tunelskim cevima, po potrebi snimanje lokalnih litostratigrafskih stubova, kartiranje i oprobovanje istražnih i hidrogeoloških bušotina, uz neophodna laboratorijska ispitivanja, snimanje klizišta i slično.
U 2016. godini najveći obim osnovnih geoloških istraživanja obavljen je na koridorima 11 i 10.
Prateći građevinske radove, geološka istraživanja su na području Takovo-Preljina nastavljena i tokom 2017. godine.
U toku 2018. godine, pored već započetih geoloških istraživanja na području Đerdapa, Prijepolja i Ozrena, započeta su istraživanja koja su pratila pripremne građevinske radove u području izgradnje koridora 11 (izgradnja tunela "Munjino brdo" i "Laz").
Tokom 2019. godine, istraživanja su obavljena na delu koridora 11 (Preljina-Požega), lokalitet Prilipac. Nova istraživanja su rađena na području Ljubovija-Gračanica i Bobije. Nastavljeno je rekognosciranje terena na području zapadno od Sjenice, Golije i Zlatara.
U toku 2020. godine, najveći obim istraživanja bio je usmeren na terene između Preljine i Požege, na koridoru 11, na kojima se grade tuneli "Laz" i "Munjino brdo".
Geološko metalogenetska istraživanja u toku 2021. godine, pratila su već započete građevinske radove na području Preljina-Požega (tuneli "Trbušani", "Laz" i "Munjuno brdo"), Požega-Kotromane, na području izgradnje Fruškogorskog koridora i na deonici puta Iverak-Lajkovac. Dobijeni su novi podaci o sadržaju elemenata u miocenskim sedimentima koje probija tunel "Trbušani".
Geološko metalogenetska istraživanja nastavljena su tokom 2022. godine na koridoru 11 (područje Fruške gore - fruškogorski koridor i putni pravac Preljina-Požega). Nastavljena su istraživanja i na području Jadovnika. Započeta su nova istraživanja na području Kopaonika i Radan planine.
Geološka istraživanja u toku 2023. godine pratila su već započete građevinske radove na područjima Preljina-Požega (koridor 11), Radan planine, Kuršumlijske banje i Jadovnika. Na području Preljina-Požega praćeni su građevinski radovi na izgradnji tunela "Munjuno brdo", na ulazu u tunel i izlazu iz tunela.
U toku 2024. godine nastavljena su geološko metalogenetska istraživanja na koridoru 11, na deonici "fruškogorskog koridora" i deonici Preljina-Požega (tunel "Munjino brdo"). Prateći građevinske radove lokalnog karaktera, nastavljena su geološka istraživanja na području Radan planine, severno od Kuršumlijske banje (Ljuša). Istraživana su i geološki interesantna područja na kojima se izvode manji radovi lokalnog karaktera oko gornjeg Milanovca, južno od Kuršumlijske banje (Prevetica i Borovac) i u području Raške i Novog Pazara.
Za 2025. godinu planira se nastavak geoloških istraživanja na koridoru 11, na deonici puta Požega - Duga Poljana - Boljare. Planiraju se geološka istraživanja koja će pratiti izgradnju svih planiranih građevinskih radova od regionalnog i lokalnog interesa (brza saobraćajnica Požega-Kotroman; auto-put Niš-Merdare; Šumadijski koridor; Đerdapski koridor: Golubac - Brza palanka i Kladovo - Negotin; državni put Paraćin-Zaječar-Negotin i na svim drugim putnim pravcima čije trase prolaze kroz geološki interesantna područja. Geološka (metalogenetska) istraživanja će prevenstveno zavisiti od dinamike izvođenja građevinskih radova.
Razrada drugih projekata koji će se započeti tokom 2025. godine obaviće se na osnovu posebnih zahteva ili rešenja Ministarstva.
3.2.3. Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi metaličnih mineralnih sirovina Srbije - Podprojekat 6 (dopuna podataka)
Uspešno geološko prognoziranje prisustva ležišta metaličnih mineralnih sirovina, na teritoriji Republike Srbije, nije moguće izvršiti bez sistematičnog sagledavanja geološkog i ekonomskog potencijala metaličnog mineralno-sirovinskog kompleksa, odnosno njegove geološko-ekonomske ocene, na osnovu koje će se uraditi dugoročna strategija geoloških istraživanja.
Imajući u vidu značaj pomenutih geoloških aktivnosti za obezbeđenje novih rudnih rezervi, smatramo neophodnim da se u fazi nastavka realizacije projekta "Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi metaličnih mineralnih sirovina Republike Srbije", kao dopuna projekta, sprovede popis svih ležišta i pojava metaličnih mineralnih sirovina koje su dosadašnjim istražnim radovima od 2010-2024. godine, uočene na njenoj teritoriji.
Sistematizacija prikupljenih podataka radi se prema unapred definisanim kriterijumima što omogućava i izradu odgovarajuće baze podataka u kojoj su prikazani i sačuvani svi rezultati prethodnih istraživanja. Prikupljeni podaci su obrađeni na način koji omogućava njihovu implementaciju u jedinstveni Geološki informacioni sistem Republike Srbije. Osnovni projekat je realizovan u periodu od 2006-2011. godine.
Za 2025. godinu planira se prikupljanje svih raspoloživih geoloških informacija metaličnih mineralnih resursa na teritoriji Republike Srbije, tj. dopuna sa novim podacima.
Izrada pojedinačnih izveštaja radiće se na osnovu posebnih zahteva ili rešenja Ministarstva.
Realizacija Projekta se planira u višegodišnjem periodu.
3.3. Istraživanja nemetaličnih mineralnih sirovina
3.3.1. Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi nemetaličnih mineralnih sirovina Srbije - Podprojekat 6 (dopuna podataka)
Definisanje geološkog i ekonomskog potencijala nemetaličnog mineralno-sirovinskog kompleksa Republike Srbije putem realnog sagledavanja odgovarajućih faktora i pokazatelja, omogućiće geološko prognoziranje prisustva ležišta mineralnih sirovina na njenoj teritoriji i izradu dugoročne strategije njihovih geoloških istraživanja.
Imajući u vidu značaj pomenutih geoloških aktivnosti za obezbeđenje novih rudnih rezervi, smatramo neophodnim da se u fazi nastavka realizacije projekta "Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi nemetaličnih mineralnih sirovina Republike Srbije", kao dopuna projekta, sprovede popis svih ležišta i pojava nemetaličnih mineralnih sirovina koje su uočene na njenoj teritoriji.
Rad na ovom projektu obuhvata sistematizaciju svih relevantnih i dostupnih podataka prema unapred definisanim kriterijumima i izradu odgovarajuće baze podataka u kojoj su prikazani rezultati prethodnih istraživanja. Prikupljeni podaci su prikazani u formatu koji se implemnentira u jedinstveni Geološki informacioni sistem Republike Srbije. Osnovni projekat je realizovan u periodu od 2006-2011. godine.
Za 2025. godinu planirano je prikupljanje svih raspoloživih geoloških informacija nemetaličnih mineralnih resursa na teritoriji Republike Srbije, tj. dopuna sa novim podacima.
Izrada pojedinačnih izveštaja radiće se na osnovu posebnih zahteva ili Rešenja Ministarstva
Realizacija Projekta se planira u višegodišnjem periodu.
3.4. Istraživanja energetkih mineralnih sirovina
3.4.1. Geofizička istraživanja neogenih basena (lubničko-zvezdanskog ležišta) za potrebe istraživanja ležišta uglja
Projekat predstavlja nastavak dubokih geoelektričnih ispitivanja u ugljonosnim basenima Srbije, koji je u kontinuitetu trajao od 2006. godine do 2012. godine. Tokom navedenog vremena radovi su izvedeni na Vrškoj čuki, Sokobanjskom i Despotovačkom basenu i basenu Bigrenice.
Cilj istraživanja je određivanje dubine do baze sedimenata Lubničkog ugljonosnog basena primenom geoelektričnih metoda.
Tokom 2023. i 2024. godine, za rešavanje zadate problematike odabrana je metoda geoelektričnog kartiranja na više nivoa u varijanti dipol-dipol sa korakom 100 metara. Merenja su obavljena duž dva geoelektrična profila čija je korisna dužina 1700 m a dubinski zahvat 350 m. Na osnovu geoelektričnih otpornosti izdvojene su tri sredine: gline i glinoviti peskovi, konglomerati i šljunkovi i andeziti. Na ovom prostoru andeziti se pojavljuju kako na jugu tako i na severu ispitivanog terena. Pojava andezita na geoelektričnom profilu nije novina, ali definisanje položaja i oblika andezita u podini je bitna jer je u uskoj vezi sa prostornim rasprostranjenjem uglja.
U 2025. godini nastavljaju se geoelektrična ispitivanja, kako bi se što bolje definisao prostorni položaj andezita u obodnim delovima basena, a koji je u uskoj vezi sa prostornim rasprostranjenjem uglja.
Realizacija Projekta se planira u periodu od 2023. do 2027. godine.
III IZRADA PROJEKATA I STUDIJA IZ OBLASTI GEODIVERZITETA I GEOEKOLOGIJE
Za geoekološka istraživanja planirani su projekti i studije koji se odnose na zaštitu životne sredine u oblasti istraživanja i korišćenja geoloških resursa, kao i zaštitu geoloških vrednosti, retkosti i objekata koji mogu biti interesantni sa aspekta geonasleđa.
1. Geohemijska karta Srbije razmere 1:500.000
Geohemijska karta Republike Srbije 1:500.000 (stream, overbank i floodplain sedimenti) predstavlja kontinuitet geoloških i geohemijskih istraživanja na prostoru Republike Srbije. Ispitivani sedimenti predstavljaju reprezent kompozitnog materijala svih stena slivnog područja. Realizacijom projekta biće utvrđene koncentracije esencijalnih, potencijalno toksičnih, toksičnih i kancerogenih elemenata u sedimentima Srbije. Rezultati istraživanja su primenjivi aplikativno (istraživanje ležišta mineralnih sirovina, i definisanje životno ugroženih prostora) i teorijski (formiranje geohemijske baze podataka).
Realizacija Projekta je započeta 2016. godine. Tokom 2017. i 2018. godine prikupljeni su i analizirani uzorci iz sliva Zapadne Morave. Prikupljenje i analiziranje uzoraka iz sedimenata čiji je recipijent Drina vršeno je tokom 2019. godine. Prikupljeni su uzorci sa oko 50% površine sliva Drine. U periodu od 2020.do 2022. godine prikupljeni su uzorci sedimenata čiji je recipijent Južna Morava. Tokom 2023. godine finalizirano je uzorkovanje sedimenata čiji je recipijen Južna Morava i Drina.
Za 2025. godinu planirano je geohemijsko kartiranje, uzorkovanje i analiza sedimenata čiji su recipijenti Dunav (južna strana-Centralna Srbija, odnosno desna obala i Posavina), Timok, Beli Drim (deo oko Ribarića) i egejski sliv (deo jugoistočno od Vranja). Realizacija aneksa projekta će se odvijati prema preporukama koje su date u Osnovnom projektu iz 2016. godine. Uzorci stream, overbank ili floodplain sedimenata biće prikupljani sa dve dubine: 0-10 cm i 75-100 cm. Uzorci treba da budu reprezentativni za slivno područje. Svaki uzorak se sastoji iz deset poduzoraka. Precizan obim radova će biti definisan u aneksu Projekta. Nakon obrade, uzorci će biti sedimentološki i granulometrijski analizirani u laboratorijama Geološkog zavoda Srbije. Takođe, reprezentativni uzorci će biti hemijski analizirani u laboratoriji koja sa obaveznim standardom istraživanja garantuje analitičku kompetentnost i pouzdanost.
Do konačne realizacije Projekta potrebno je da se prikupe, laboratorijski analiziraju i obrade sedimenti preostalih vodotokova. Predviđeno vreme za konačnu realizaciju Projekta Geohemijska karta Republike Srbije 1:500.000 (stream, overbank i floodplain sedimenti) je 2027. godina.
2. Geohemijska karta karta Srbije 1:50.000
Geohemijska karta Republike Srbije 1:50.000 (stream, overbank i floodplain sedimenti) predstavlja nastavak geoloških i geohemijskih istraživanja na prostoru Republike Srbije započetih 2024. godine, u ovoj razmeri. Ispitivani sedimenti predstavljaju reprezent kompozitnog materijala svih stena slivnog područja. Realizacijom projekta biće utvrđene koncentracije esencijalnih, potencijalno toksičnih, toksičnih i kancerogenih elemenata u sedimentima Srbije. Rezultati istraživanja su primenjivi aplikativno (istraživanje ležišta mineralnih sirovina, i definisanje životno ugroženih prostora) i teorijski (formiranje geohemijske baze podataka).
Uzorci overbank ili floodplain sedimenata biće prikupljani sa dve dubine: 0-10 cm i 75-100 cm. Tokom realizacije projekta će biti detaljnije prikupljani istorijski sedimenti (alternativno suvo sejanje stream sedimenti,). Uzorci treba da budu reprezentativni za slivno područje koje će biti obuhvaćeno istražnim radovima. Svaki uzorak se sastoji iz deset poduzoraka. Precizan obim radova će biti definisan u aneksu Projekta.
Nakon obrade, uzorci će biti sedimentološki i granulometrijski analizirani u laboratorijama Geološkog zavoda Srbije. Reprezentativni uzorci će biti hemijski analizirani u laboratoriji koja sa obaveznim standardom istraživanja garantuje analitičku kompetentnost i pouzdanost.
Realizacijom projekta će biti utvrđeno prisustvo elemenata koji imaju svojstva esencijalnih, potencijalno toksičnih, toksičnih i kancerogenih u sedimentima ove sekcije.
Precizan obim radova će biti definisan u aneksu Projekta.
Obim i kvantitet projekata će se odrediti naknadno na osnovu zahteva Ministarstva.
3. Geonasleđe i geodiverzitet Srbije
U Srbiji postoji veliki broj geoloških objekata, čitavi kompleksi geoloških entiteta od posebnog naučnog značaja, retkosti i lepote, koji su reprezentativani za područje Srbije.
Cilj projekta je da se analiziraju objekti geološkog nasleđa koji oslikavaju važne momente u razvoju zemljine kore na teritoriji Srbije kako bi se ovim pojavama, oblicima i procesima posvetila posebna pažnja u društvu, a istovremeno zaštitili od daljeg propadanja. Opšti cilj Projekta je mogućnost povezivanje u funkcionalnu celinu sa drugim objektima geonasleđa u Republici Srbiji. Značaj prevazilazi lokalni karakter i interesantan je u smislu sagledavanja geološkog razvoja.
Zadatak Projekta je utvrđivanje aktuelnog stanja geoloških znamenitosti na određenim lokalitetima u Republici Srbiji. Projektom bi se omogućilo izdvajanje/predlaganje objekata geonasleđa (lokalni, nacionalni, međunarodni) za unošenje u Inventar geonasleđa, odnosno, mogućnost formiranja GEO parka, kao najvišeg nivoa u hijerarhiji zaštite geonasleđa.
U Projektu su date geološke karakteristike za svaki objekat sa kriterijumima vrednovanja. Istraženi objekti su reprezentativni i instruktivni. Sedimenti većine analiziranih geoloških objekata na ovom prostoru imaju jasno definisane litološke i genetske karakteristike u odnosu na podinu i povlatu.
U 2025. godini predviđeno je da se nastavi istraživanje objekata na širem prostoru Golije (verovatno završetak istraživanja na ovom području). Takođe, zajedno sa kolegama koji se bave hidrogeološkim istraživanjima radiće se šire područje Vrnjačke banje i Goča. Ovo će biti početak istraživanja na ovom području i moguće je da se zbog obimnosti nastave i u narednim godinama.
Cilj projekta je analiziranje objekata geološkog nasleđa koji oslikavaju važne momente u razvoju zemljine kore, kako bi se ovim pojavama, oblicima i procesima posvetila posebna pažnja u društvu, a istovremeno i zaštitili od daljeg propadanja.
Dobijeni rezultati biće prikazani u Godišnjem izveštaju koji sadrži geološki prikaz geoobjekata kao i kriterijume vrednovanja sa ocenom za svaki objekat.
GeolISS se kao projekat Ministarstva razvija više od deset godina. Cilj ovakvog informacionog sistema je formiranje jedinstvene objektno-orijentisane baze podataka za digitalno arhiviranje geoloških podataka i informacija i obezbeđenje savremene i efikasne informacione osnove za obavljanje svih aktivnosti vezanih za planiranja, projektovanja i odlučivanja u oblasti geologije.
1. Unos podataka regionalih geoloških istraživanja u formu GeolISS
U okviru regionalnih geoloških istraživanja radiće se digitalizacija i vektorizacija za listove geomorfološke karte 1:100.000, zatim digitalizacija i vektorizacija završenih projekata GK 1:50.000 (listovi koji su rađeni pre formiranja informacionog sistema), kao i ažuriranje podataka u okviru GeolISS-a.
2. Ažuriranje baze hidrogeoloških podataka za GeolISS
Prethodnih godina započeto je formiranje baze hidrogeoloških podataka: izvorišta za javno vodosnabdevanje, pojava termalnih i mineralnih voda, vodnih pojava i objekata registrovanih pri izradi OHGK i Preliminarne OHGK Republike Srbije razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: Preliminarna OHGK). Budući da svi hidrogeološki podaci pripadaju sadržaju jedinstvene baze hidrogeoloških podataka, neophodno je da se ona permanentno ažurira novim prikupljenim hidrogeološkim podacima za unos u GeolISS.
Predviđeno je da se ovaj projekat radi neprekidno. U narednom periodu bi se vršila analiza i aktuelizacija hidrogeoloških podataka iz urađenih listova OHGK i njihovo finalno usaglašavanje sa formom GeolISS, sa ciljem da se dođe do modaliteta usaglašavanja forme Hidrogeološkog katastra Republike Srbije (prikazane kroz radove u toku 2018. i 2019. godine) i do modaliteta standardizacije prikaza podataka kroz Preliminarnu OHGK (urađenu 2017. godine), kao pripremu za usaglašavanje sa formom GeolISS-a.
U periodu od 2020. do 2023. godine obrađeni su novi podaci i uneti u Hidrogeološki katastar Republike Srbije.
U 2023. godini uneti su podaci za završene listove OHGK: Kragujevac i Leskovac, a u 2024. godini za list OHGK Paraćin.
U 2025. godini je predviđen unos podataka za područje koje pokriva list OHGK Obrenovac.
3. Unos postojećih podataka Osnovnih geoloških istraživanja u formu GeolISS o pojavama i ležištima mineralnih sirovina Republike Srbije
Na području Republike Srbije se nalazi relativno veliki broj ležišta i pojava mineralnih sirovina. Realno sagledavanje geoloških karakteristika i prikaz brojnih informacija o njihovom prostornom i metalogenetskom položaju, uslovima formiranja i dr. pokazateljima predstavlja osnovu za planiranje novih geološko-rudarskih aktivnosti, odnosno nalazi se u osnovi izrade dugoročne strategije njihovih daljih istraživanja.
U Sektoru za ILMS u 2024. godini izvršeno je ažuriranje baze podataka o pojavama i ležištima mineralnih sirovina, u okviru GeolISS-a, za 15 projekata koji su rađeni u toku 2023. godine.
Uneti su tačkasti entiteti odnosno opservacione tačke koje se detaljno istražene, kvalitativno i kvantitativno sa svim laboratorijskim rezultatima analiza.
U 2025. godini nastavlja se unos u bazu podataka o pojavama i ležištima mineralnih sirovina Republike Srbije koji su rađeni tokom 2024. godine
V FINANSIJSKA SREDSTVA ZA SPROVOĐENJE PROGRAMA
Finansijska sredstva za sprovođenje ovog programa obezbeđena su Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2025. godinu ("Službeni glasnik RS", broj 94/24), razdeo 54, Geološki zavod Srbije; Program 0503 - Upravljanje mineralnim resursima; funkcija 440 - Rudarstvo, proizvodnja i izgradnja; Projekat 0002 - Geološka istraživanja, u ukupnom iznosu od 380.344.000,00 dinara.
Izvori finansiranja za razdeo 54:
01 Opšti prihodi i primanja budžeta 378.300.000,00 dinara;
06 Donacije od međunarodnih organizacija 2.044.000,00 dinara.
Sredstva su planirana na sledećim ekonomskim klasifikacijama:
411 - plate, dodaci i naknade zaposlenih (zarade) u iznosu od 225.027.000,00 dinara;
412 - socijalni doprinosi na teret poslodavca u iznosu od 34.092.000,00 dinara;
413 - naknade u naturi u iznosu od 400.000,00 dinara;
414 - socijalna davanja zaposlenima u iznosu od 2.700.000,00 dinara;
415 - naknada troškova za zaposlene u iznosu od 10.815.000,00 dinara;
416 - nagrade zaposlenima i ostali posebni rashodi u iznosu od 3.500.000,00 dinara;
421 - stalni troškovi u iznosu od 23.475.000,00 dinara;
422 - troškovi putovanja u iznosu od 12.228.000,00 dinara;
423 - usluge po ugovoru u iznosu od 33.406.000,00 dinara;
425 - tekuće popravke i održavanje u iznosu od 6.816.000,00 dinara;
426 - materijal u iznosu od 6.450.000,00 dinara;
462 - dotacije međunarodnim organizacijama u iznosu od 650.000,00 dinara;
482 - porezi, obavezne takse, kazne, penali i kamate u iznosu od 600.000,00 dinara;
483 - novčane kazne i penali po rešenju sudova u iznosu od 1.000,00 dinara
512 - mašine i oprema u iznosu od 19.581.000,00 dinara i
515 - nematerijalna imovina u iznosu od 603.000,00 dinara.
VI IZVOĐENJE I NADZOR OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Izvođenje osnovnih geoloških istraživanja obavlja Geološki zavod Srbije u skladu sa čl. 14-20. Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima.
Ministarstvo nadležno za poslove geoloških istraživanja, u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima, vrši stručni nadzor nad izvođenjem osnovnih geoloških istraživanja.
Završetak realizacije Godišnjeg programa osnovnih geoloških istraživanja za 2025. godinu je predviđen do kraja decembra 2025. godine. Geološki zavod Srbije dostavlja izveštaj o realizaciji projekata osnovnih geoloških istraživanja, prema godišnjem programu za 2025. godinu, nadležnom ministarstvu do kraja januara 2026. godine.