POKRAJINSKA SKUPŠTINSKA ODLUKAO PROGRAMU NADZORA NAD PANREZISTENTNIM SOJEVIMA GRAM-NEGATIVNIH MIKROORGANIZAMA U BOLNIČKOJ SREDINI U USLOVIMA TERCIJARNE ZDRAVSTVENE USTANOVE I PREVENCIJA INTRAHOSPITALNE TRANSMISIJE U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ZA 2026. GODINU("Sl. list AP Vojvodine", br. 63/2025) |
Ovom pokrajinskom skupštinskom odlukom utvrđuje se Program nadzora nad panrezistentnim sojevima gram-negativnih mikroorganizama u bolničkoj sredini u uslovima tercijarne zdravstvene ustanove i prevencija intrahospitalne transmisije u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za 2026. godinu (u daljem tekstu: program), kao i obim sredstava za njegovo sprovođenje i način njihovog raspoređivanja i korišćenja.
Program čini sastavni deo ove pokrajinske skupštinske odluke.
Ova pokrajinska skupštinska odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine", a primenjivaće se od 1. januara 2026. godine.
PROGRAM
NADZORA NAD PANREZISTENTNIM SOJEVIMA GRAM-NEGATIVNIH MIKROORGANIZAMA U BOLNIČKOJ SREDINI U USLOVIMA TERCIJARNE ZDRAVSTVENE USTANOVE I PREVENCIJA INTRAHOSPITALNE TRANSMISIJE U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ZA 2026. GODINU
I
Prikaz i analiza postojeće situacije
Brzi razvoj rezistencije, pre svega gram-negativnih mikroorganizama u bolničkoj sredini, globalan je zdravstveni problem koji poslednjih godina dobija na značaju - u pogledu većeg mortaliteta, kao i u vezi sa sve većim troškovima lečenja. Svetska zdravstvena organizacija u brojnim svojim dokumentima i Generalna skupština Ujedinjenih nacija bave se ovim narastajućim problemom. Aktuelna strategija Svetske zdravstvene organizacije oročena je do 2030. godine i podrazumeva niz mera i postupaka kojima bi se direktno moglo uticati na usporavanje rasta rezistencije, ali i prevenciju transmisije panrezistentnih sojeva.
Aktuelno najveći terapijski problemi u stacionarnim zdravstvenim ustanovama u vezi s narastajućom rezistencijom jesu sojevi koji produkuju metalobetalaktamaze. Među najvećim kliničkim izazovima u terapijskom smislu jesu sojevi: Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumani complex, Pseudomonas aeruginosa, ali i sve češći sojevi Providentia stuartii, Proteus mirabilis i Morganella morgagni.
U najvećem riziku za teške infekcije uzrokovane ovim mikroorganizmima s potencijalno lošim ishodom, pre svega, jesu najteži bolesnici koji se leče na odeljenjima intenzivnog lečenja, odeljenjima transplantacione medicine, hematologiji, kao i u slučaju ponovljenih i produženih hospitalizacija, bez obzira na osnovnu patologiju. U 2024. godini bile su prijavljene ukupno 472 bolničke infekcije u Univerzitetskom kliničkom centru Vojvodine, od kojih je 80% uzrokovano gram-negativnim mikroorganizmima.
Univerzitetski klinički centar Vojvodine Novi Sad raspolaže savremenom mikrobiološkom opremom kojom se mogu - osim standardne bakteriološke dijagnostike - načiniti i dopunska genetska dijagnostika, dokazati produkcije različitih karbapenemaza i matalobetalaktamaza, kao i pružiti najsavremenije mogućnosti brze mikrobiološke dijagnostike dokazivanjem prisustva genetskog materijala mikroorganizama u biološkom materijalu bolesnika za svega sat vremena od započinjanja analize.
Nadzor nad kretanjem rezistencije kroz CAESAR (Central Asian and European Srveillance of Resistance) mrežu nadzora u kojoj učestvuje i Republika Srbija, zapažaju se podaci o stanju rezistencije koji našu zemlju svrstavaju među zemlje s višim stepenom rezistencije. Ovakvo stanje zahtevalo bi hitnu reakciju zdravstvenog sistema u smislu izrade izvodljive strategije za nadzor nad rezistentnim sojevima na nivou zdravstvene ustanove, uz jasne smernice za mere i postupke radi sprečavanja intrahospitalnog širenja panrezistentnih sojeva. Navedeno bi trebalo da smanji učestalost infekcija panrezistentnim sojevima, te da uštedi u ceni lečenja i što je najvažnije - da smanji mortalitet koji je u direktnoj vezi s teškim panrezistentnim infekcijama ili infekcijama koje je teško lečiti.
Zakonom o zdravstvenoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", br. 25/19, 92/23 - autentično tumačenje i 29/25 - Odluka US), članom 12. stav 6. utvrđeno je da autonomna pokrajina može doneti posebne programe zdravstvene zaštite za pojedine kategorije stanovništva, odnosno vrste bolesti koje su specifične za autonomnu pokrajinu, a za koje nije donet poseban program zdravstvene zaštite na republičkom nivou, u skladu sa svojim mogućnostima, i utvrditi cene tih pojedinačnih usluga, odnosno programa.
Program nadzora nad panrezistentnim sojevima gram-negativnih mikroorganizama u bolničkoj sredini u uslovima tercijarne zdravstvene ustanove i prevencija intrahospitalne transmisije u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za 2026. godinu (u daljem tekstu: program) realizovaće Univerzitetski klinički centar Vojvodine Novi Sad.
II
Ciljevi, aktivnosti, metodologija realizacije i indikatori programa
Opšti ciljevi programa
Nadzor nad ekstenzivno rezistentnim sojevima, uz poseban osvrt na panrezistentne sojeve.
Praćenje kretanja ovih sojeva unutar odeljenja kao i unutar zdravstvene ustanove.
Edukacija svog osoblja različitih profila o merama prevencije širenja multirezistentnih sojeva u zdravstvenoj ustanovi.
Specifični ciljevi programa
Smanjenje učestalosti panrezistentnih izolata.
Smanjenje intrahospitalne transmisije panrezstentnih izolata.
Aktivnosti programa:
Realizacija programa počela bi 2026. godine, serijom edukativnih seminara u organizacionim jedinicama Univerzitetskog kliničkog centra Vojvodine Novi Sad (Klinika za anesteziologiju, intenzivnu terapiju i terapiju bola, Klinika za infektivne bolesti, Klinika za hematologiju i Klinika za abdominalnu hirurgiju). Seminari bi bili praćeni radionicama, putem kojih bi učesnici ovladali merama i radnjama predviđenim Strategijom Svetske zdravstvene organizacije za period do 2030. godine.
Tokom 2026. godine, sprovodio bi se aktivni nadzor nad kretanjem panrezistentnih izolata uzročnika infekcija kod hospitalizovanih bolesnika, uz kontrolu primene mera prevencije širenja panrezistentnih sojeva unutar Univerzitetskog kliničkog centra Vojvodine (do oko tri stotine pacijenata). Tokom novembra i decembra meseca 2026. godine, pristupili bi se analizi dobijenih podataka, uz ocenu efikasnosti preduzetih mera prevencije i publikovanje rezultata nadzora.
Metodologija sprovođenja programa
Edukacija osoblja Klinike za anesteziologiju, intenzivnu terapiju i terapiju bola, Klinike za infektivne bolesti, Klinike za hematologiju i Klinike za abdominalnu hirurgiju Univerzitetskog kliničkog centra Vojvodine Novi Sad putem seminara i radionica (8).
Nakon dobijanja nalaza mikrobioloških pregleda od interesa za sprovođenje programa, direktan kontakt s lekarima odeljenja i epidemiološkim sestrama radi usaglašenog terapijskog i preventivno medicinskog pristupa.
Klinička prospektivna studija tokom infekcija uzrokovanih ekstenzivnorezistentnim i panrezistentnim sojevima, kao i ishoda lečenja.
Produženi nadzor u smislu pojave infekcije uzrokovane istim fenotipskim sojem kod drugih pacijenata istog odeljenja.
Indikatori
- broj pacijenata s pozitivnim mikrobiološkim nalazom;
- broj pacijenata s potvrđenim panrezistentnim gram-ne-gativnim mikroorganizmima;
- broj fenotipski identičnih izolata u istoj organizacionoj jedinici.
III
Finansijska sredstva potrebna za realizaciju programa
TABELARNI PRIKAZ UKUPNIH TROŠKOVA ZA REALIZACIJU PROGRAMA U 2026. GODINI
Tabela 1 (Tabela 1.1. + Tabela 1.2.)
- u dinarima
Redni broj |
NAZIV TROŠKOVA PROGRAMA |
IZNOS UKUPNO |
1 |
2 |
3 |
1. |
TROŠKOVI NABAVKE MATERIJALA I USLUGA |
250.000,00 |
2. |
TROŠKOVI USLUGA I NAKNADA |
1.669.735,00 |
|
UKUPNO: |
1.919.735,00 |
TABELARNI PRIKAZ TROŠKOVA NABAVKE MATERIJALA I USLUGA
Tabela 1.1.
- u dinarima
Redni broj |
NAZIV MATERIJALA |
Količina |
Jedinična cena |
Ukupan iznos |
1.1.1. |
Štampanje - izrada brošure (flajera) |
8.000 komada |
15,00 |
120.000,00 |
1.1.2. |
Izrada dizajna za brošure i plakate |
1 |
80.000,00 |
80.000,00 |
1.1.3. |
Štampanje plakata |
100 |
500,00 |
50.000,00 |
|
|
|
UKUPNO 1.1.: |
250.000,00 |
TABELARNI PRIKAZ TROŠKOVA USLUGA I NAKNADA LICA ANGAŽOVANIH NA REALIZACIJI PROGRAMA
Tabela 1.2.
- u dinarima
Redni broj |
Broj učesnika u programu |
Bruto iznos |
1.2.1. |
Četrnaest učesnika (osam doktora medicine specijalista infektologije, mikrobiologije i epidemiologije, tri medicinske sestre/tehničara i tri člana administrativnog tima) |
1.669.735,00 |
|
UKUPNO 1.2.: |
1.669.735,00 |