UREDBAO USLOVIMA I NAČINU RADA JEDINSTVENOG DEVIZNOG TRŽIŠTA("Sl. list SRJ", br. 74/2000, 19/2001 i 36/2001) |
I OSNOVNE ODREDBE
Kupovina i prodaja deviza na jedinstvenom deviznom tržištu vrše se:
1) između ovlašćenih banaka iz člana 6 Zakona o deviznom poslovanju (u daljem tekstu: Zakon) i domaćih lica iz člana 5 stav 1 Zakona;
2) između ovlašćenih banaka koje imaju tekuće račune u inostranstvu (u daljem tekstu: ovlašćene banke), neposredno;
3) na Međubankarskom tržištu deviza (u daljem tekstu: Međubankarsko tržište), između ovlašćenih banaka - članica Međubankarskog tržišta, kao i između tih banaka i Narodne banke Jugoslavije.
Na osnovu saglasnosti Narodne banke Jugoslavije Međubankarsko tržište ugovorom osnivaju ovlašćene banke.
Sedište Međubankarskog tržišta je u Beogradu.
Kontrolu Međubankarskog tržišta i nadzor nad njegovim radom vrši Narodna banka Jugoslavije.
Kupovina i prodaja deviza na jedinstvenom deviznom tržištu vrši se:
1) u svoje ime i za svoj račun ili u svoje ime, a za tuđ račun neposredno između ovlašćenih banaka i između ovlašćenih banaka i domaćih lica iz člana 5 stav 1 Zakona;
2) u svoje ime i za svoj račun - na Međubankarskom tržištu.
Na deviznom tržištu kupuju se devize koje Narodna banka Jugoslavije odredi u skladu sa odredbama člana 17 Zakona.
Kupovina i prodaja deviza između ovlašćenih banaka vrši se prenošenjem deviza s računa banke prodavca na račun banke kupca i prenošenjem dinara s računa banke kupca na račun banke prodavca.
Kupovina i prodaja efektivnog stranog novca između ovlašćenih banaka vrši se prenosom efektivnog stranog novca iz kase banke prodavca u kasu banke kupca i prenošenjem dinara s računa banke kupca na račun banke prodavca.
Ovlašćena banka kupac deviza dužna je da, u roku od dva radna dana od dana kupovine deviza, uplati dinare u vrednosti kupljenih deviza na žiro-račun ovlašćene banke prodavca deviza.
Kupovina i prodaja deviza na jedinstvenom deviznom tržištu vrše se:
1) promptno - na Međubankarskom tržištu;
2) promptno - i na termin - neposredno između ovlašćenih banaka i neposredno između ovlašćenih banaka i domaćih lica iz člana 5 stav 1 Zakona.
Kupovina i prodaja deviza na termin vrši se po kursevima o kojima se dogovore ugovorne strane, s tim da ti kursevi mogu odstupati od promptnih kurseva za iznos razlike između kamatnih stopa na domaćem tržištu i domicilnih kamatnih stopa valute koja je predmet kupovine i prodaje.
Ovlašćene banke dužne su da Narodnoj banci Jugoslavije dostavljaju deviznu poziciju i pregled odliva deviza za plaćanje inostranstvu i isplatu fizičkim licima.
Podaci iz stava 1 ovog člana dostavljaju se Narodnoj banci Jugoslavije na obrascima br. 1 i 2 koji su odštampani uz ovu uredbu i čine njen sastavni deo.
Ovlašćena banka je dužna da za svaki sastanak Međubankarskog tržišta sačini obrasce iz stava 2 ovog člana i dostavi ih Narodnoj banci Jugoslavije istog dana do 10 časova.
Verodostojnost podataka iskazanih na obrascima overava pečatom i svojim potpisom generalni direktor ovlašćene banke.
II KUPOVINA I PRODAJA DEVIZA U NEPOSREDNIM KONTAKTIMA IZMEĐU OVLAŠĆENIH BANAKA
Kupovina i prodaja deviza između ovlašćenih banaka vrši se po kursevima o kojima se dogovore u okviru raspona između kupovnih i prodajnih kurseva.
O svakoj zaključenoj kupovini, odnosno prodaji deviza neposredno između ovlašćenih banaka, banka prodavac deviza obaveštava Međubankarsko tržište istog dana do 14 časova.
Izveštaj o realizovanoj prodaji dostavlja se na obrascu br. 3 koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Verodostojnost podataka iskazanih na ovom obrascu overava pečatom i potpisom generalni direktor ovlašćene banke.
Ovlašćene banke dužne su da vode registar poslova kupovine i prodaje deviza zaključenih neposredno između ovlašćenih banaka, u koji unose svaki posao kupovine, odnosno prodaje deviza.
III KUPOVINA I PRODAJA DEVIZA NA MEĐUBANKARSKOM TRŽIŠTU
Ovlašćene banke koje imaju tekuće račune kod banaka u inostranstvu članice su Međubankarskog tržišta. Na Međubankarskom tržištu učestvuje i Narodna banka Jugoslavije.
Sastanak Međubankarskog tržišta održava se svakog radnog dana u vreme koje odredi poslovni savet tog tržišta, uz saglasnost Narodne banke Jugoslavije.
Na Međubankarskom tržištu ovlašćene banke međusobno kupuju i prodaju devize u skladu sa zajedničkom deviznom pozicijom.
Ako se ne usklade ponuda i tražnja deviza između ovlašćenih banaka na Međubankarskom tržištu, Narodna banka Jugoslavije može intervenisati prodajom deviza radi zadovoljenja tražnje za devizama, odnosno otkupom ponuđenih deviza.
Ovlašćene banke na Međubankarskom tržištu kupuju i prodaju devize po kursevima o kojima se dogovore u zavisnosti od ponude i tražnje deviza tog dana.
Kupovina i prodaja deviza na Međubankarskom tržištu potvrđuje se zaključnicom, čiji je obrazac odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo (Obrazac br. 4).
Način obezbeđenja sredstava za obavljanje administrativno-stručnih i drugih poslova za potrebe Međubankarskog tržišta uređuje se ugovorom iz člana 2 stav 1 ove uredbe.
Članice Međubankarskog tržišta poslovnikom uređuju način rada i tok održavanja sastanka tog tržišta.
Ovlašćene banke i Narodna banka Jugoslavije u radu Međubankarskog tržišta učestvuju preko svojih ovlašćenih predstavnika.
Broj predstavnika ovlašćenih banaka koji učestvuju u radu Međubankarskog tržišta određuje se poslovnikom o radu tog tržišta.
Sastankom Međubankarskog tržišta rukovodi lice koje odredi poslovni savet tog tržišta.
Na Međubankarskom tržištu predstavnici ovlašćenih banaka predaju, u pismenoj formi, pregled iznosa deviza, po vrstama, koje nameravaju da kupe ili prodaju na sastanku tog dana. Taj pregled izrađuje se na osnovu podataka iz člana 7 stav 2 ove uredbe.
Na osnovu pregleda prijavljenih namera o kupovini i prodaji deviza po bankama, ovlašćeno lice koje rukovodi Međubankarskim tržištem upućuje banke na izvršavanje obaveza koje proističu iz zajedničke devizne pozicije.
Ponuda i tražnja deviza izražava se u USD dolarima, a kupovina i prodaja deviza zaključuje se u raspoloživim vrstama deviza.
Zaključnice o poslovima kupovine i prodaje deviza pripremaju se u toku sastanka Međubankarskog tržišta, na osnovu zaključenih poslova uvedenih u registar poslova kupovine i prodaje deviza.
Posle zaključenja sastanka Međubankarskog tržišta, zaključnice o kupovini i prodaji deviza podnose se na potpis i predaju ovlašćenim predstavnicima kupaca i prodavaca. Jedna kopija potpisane zaključnice ostaje u arhivi Međubankarskog tržišta.
Posle zaključenja sastanka Međubankarskog tržišta izračunavaju se srednji kursevi dinara za sve vrste deviza koje su bile predmet kupovine i prodaje na Međubankarskom tržištu.
Srednji kursevi dinara za devize izračunavaju se kao aritmetička sredina kurseva po kojima su zakjučeni poslovi kupoprodaje deviza tog dana.
Na osnovu srednjih kurseva izračunatih na način iz stava 2 ovog člana, izračunavaju se kupovni i prodajni kursevi - oduzimanjem, odnosno dodavanjem marže do 2,5% od utvrđenog srednjeg kursa.
Guverner Narodne banke Jugoslavije utvrđuje visinu marže za izračunavanje kupovnih i prodajnih kurseva za devize, kao i za efektivni strani novac - do visine iz člana 17 stav 3 ove uredbe.
Kursevi deviza izračunati na način iz člana 17 ove uredbe objavljuju se u listi kurseva.
Kursevi deviza iz stava 1 ovog člana iskazuju se u dinarima.
Kupovne i prodajne kurseve iz liste kurseva ovlašćene banke primenjuju na sve kupovine i prodaje deviza koje se vrše između njih i preduzeća i drugih pravnih i fizičkih lica, osim na kupovinu i prodaju efektivnog stranog novca, stranih čekova i stranih kreditnih pisama, kao i za obračunavanje međunarodnih poštanskih uputnica.
Kupovni i prodajni kurs za efektivni strani novac izračunava se oduzimanjem, odnosno dodavanjem marže za efektivni strani novac iz člana 17a ove uredbe na srednji kurs za devize iz člana 17 stav 2 te uredbe.
Kursevi iz stava 2 ovog člana unose se u posebnu listu kurseva za efektivni strani novac i iskazuju na način utvrđen u članu 18 ove uredbe.
Ovlašćeni menjači i tač. 2 i 20a Odluke o uslovima obavljanja menjačkih poslova ("Službeni list SRJ", br. 25/2000, 57/2000, 69/2000 i 9/2001), utvrđuju kupovni i prodajni kurs za efektivni strani novac u rasponu između kupovnog i prodajnog kursa utvrđenog u stavu 2 ovog člana.
Kursevi iz liste kurseva primenjuju se narednog dana od dana održavanja sastanka Međubankarskog tržišta.
U obavljanju platnog prometa sa inostranstvom za potrebe Savezne Republike Jugoslavije i njenih organa i organizacija, Narodna banka Jugoslavije kupuje i prodaje devize po kursevima iz stava 1 ovog člana.
Listu kurseva iz člana 18 ove uredbe potpisuje lice koje je rukovodilo sastankom Međubankarskog tržišta.
Lista kurseva iz stava 1 ovog člana objavljuje se jedan čas posle zaključenja sastanka Međubankarskog tržišta i dostavlja bankama članicama Međubankarskog tržišta do 15 časova istog dana.
IV KAZNENE ODREDBE
Novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara kazniće se za privredni prestup ovlašćena banka:
1) ako Narodnoj banci Jugoslavije ne dostavi dnevnu deviznu poziciju i očekivani odliv deviza na obrascima br. 1 i 2 (član 7 st. 2 i 3) i izveštaj o realizovanoj prodaji na obrascu br. 3 (član 9 stav 2);
2) ako Narodnoj banci Jugoslavije ne dostavi tačne podatke u izveštajima na obrascima br. 1, 2 i 3 (član 7 st. 2 i 3 član 9 st. 2);
3) ako proda ili kupi devize po kursu koji nije utvrđen u kursnim listama na Međubankarskom tržištu (čl. 18 i 19).
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup odgovorno lice u ovlašćenoj banci novčanom kaznom od 5.000 do 20.000 dinara.
V ZAVRŠNE ODREDBE
Danom stupanja na snagu ove uredbe prestaje da važi Uredba o uslovima i načinu rada jedinstvenog deviznog tržišta ("Službeni list SRJ", br. 54/95).
Ova uredba stupa na snagu 1. januara 2001. godine.
