I OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim kolektivnim ugovorom, u skladu sa zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom, uređuju se prava, obaveze i odgovornosti poslodavca i zaposlenih kod poslodavca, iz oblasti rada i radnih odnosa.

Poslodavac, u smislu ovog kolektivnog ugovora je banka, finansijska organizacija i drugo pravno lice, član Udruženja banaka i drugih finansijskih organizacija Jugoslavije, kao i organizacija za osiguranje.

Član 2

Odredbe ovog kolektivnog ugovora odnose se na sve poslodavce iz stava 2 člana 1 ovog kolektivnog ugovora, kao i na sve zaposlene kod tih poslodavaca.

Član 3

Ovaj ugovor se neposredno primenjuje.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom ne mogu se utvrditi manja prava od prava utvrđenih ovim ugovorom.

Član 4

Radni odnos kod poslodavca se zasniva ugovorom o radu zaključenim u skladu sa zakonom.

Član 4a

Rešenje o rasporedu zaposlenog, u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom, donosi direktor.

Zaposleni se može rasporediti na rad kod istog poslodavca iz jednog mesta u drugo bez njegovog pristanka u slučaju iz člana 6 stav 2 tačka 1 Opšteg kolektivnog ugovora ("Sl. glasnik RS", broj 22/97) pod uslovom da je obezbeđen adekvatan prevoz zaposlenog od sedišta poslodavca, odnosno organizacionog dela poslodavca do mesta rada, s tim da se zaposleni u drugo mesto rada ne može rasporediti na period duži od šest meseci u toku jedne kalendarske godine.

Član 4b

Ako zaposleni u vremenu određenom zakonom ne pokaže potrebna znanja i sposobnosti, ili ne ostvaruje odgovarajuće rezultate rada, postupak za utvrđivanje znanja i sposobnosti zaposlenog za obavljanje poslova radnog mesta na koje je raspoređen, odnosno rezultata rada, sprovodi komisija obrazovana u skladu sa zakonom.

Komisija je dužna da zaposlenog i organizaciju sindikata obavesti da će otpočeti postupak za utvrđivanje znanja i sposobnosti zaposlenog, odnosno njegovih rezultata rada.

Komisija utvrđuje znanja i sposobnosti, odnosno rezultate rada na osnovu dokumentacije i neposrednog uvida u rad zaposlenog, u vreme kada se zaposleni faktički nalazi na radnom mestu.

Nalaz do koga je došla komisija dostavlja se direktoru zajedno sa izjavom zaposlenog i mišljenjem organizacije sindikata. Ocenu znanja i sposobnosti zaposlenog, odnosno rezultata njegovog rada, komisija dostavlja i zaposlenom i organizaciji sindikata.

Poslodavac je obavezan da, ako smatra da nema radnog mesta na koje se zaposleni može rasporediti, pre donošenja rešenja o prestanku radnog odnosa, odnosno otkaza ugovora o radu obavesti organizaciju sindikata.

Član 5

Zaposleni se može rasporediti na radno mesto za koje se traži niži stepen stručne spreme određene vrste zanimanja, u izuzetnim okolnostima, kao što su: viša sila, zamena iznenadno odsutnog zaposlenog, kvar na sredstvima rada, prekid rada na radnom mestu na kome zaposleni radi i u drugim okolnostima utvrđenim zakonom i pojedinačnim kolektivnim ugovorom, odnosno opštim aktom.

Pod radnim mestom za koje se traži niži stepen stručne spreme određene vrste zanimanja smatra se radno mesto za koje se traži neposredno niži stepen stručne spreme.

Zaposleni se može u slučajevima iz stava 1 ovog člana rasporediti na vreme dok izuzetne okolnosti traju, odnosno na vreme utvrđeno zakonom i pojedinačnim kolektivnim ugovorom, odnosno opštim aktom.

Za vreme obavljanja poslova radnog mesta iz stava 1 ovog člana, zaposleni ostvaruje pravo na zaradu koju bi ostvario na svom radnom mestu ako je to za njega povoljnije.

Član 6

Zaposleni ima pravo na godišnji odmor od najmanje 18 radnih dana, u skladu sa zakonom.

Poslodavac je obavezan da zaposlenom obezbedi pravo na korišćenje godišnjeg odmora čija se dužina utvrđuje u skladu sa zakonom i sledećim kriterijumima:

a) posebni uslovi rada - 2 radna dana.

Poslovi koji se obavljaju pod posebnim uslovima rada su: poslovi daktilografa, operatera, poslovi na ofset mašinama za kopiranje i umnožavanje, teleprinteru, telefonskoj centrali, poslovi spoljnih kurira, vozača, rad u smenama i dvokratno, stalni rad u podrumskim prostorijama, poslovi brojača novca u trezoru, poslovi ložača kotlarnice i drugi poslovi utvrđeni pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Zaposleni može ostvariti pravo na dane godišnjeg odmora u smislu tačke a) ovog člana samo po jednom od osnova iz prethodnog stava;

b) doprinos zaposlenog u radu - do 2 radna dana,

v) složenost poslova radnog mesta utvrđuje se prema grupama poslova i to:

I - IV grupa - 1 radni dan

V - VII grupa - 2 radna dana

VIII - XIII - 3 radna dana,

g) radno iskustvo, u smislu ovog kolektivnog ugovora, je vreme provedeno na radu koje se računa u staž osiguranja i po tom osnovu zaposleni ima pravo na:

- jedan radni dan za staž osiguranja do 10 godina;

- dva radna dana za staž osiguranja od 10 do 20 godina;

- tri radna dana za staž osiguranja preko 20 godina.

d) roditelj deteta koje ima smetnje u psihofizičkom razvoju, roditelj deteta do sedam godina i roditelj sa dvoje i više dece do 14 godina života - 3 radna dana.

Primenom kriterijuma iz ovog člana, godišnji odmor ne može biti duži od godišnjeg odmora utvrđenog zakonom.

Član 7

Poslodavac je obavezan da omogući zaposlenom korišćenje plaćenog odsustva do 7 radnih dana u kalendarskoj godini, pored slučajeva regulisanih Opštim kolektivnim ugovorom i u sledećim slučajevima:

- pripreme za odlazak na odsluženje vojnog roka - 2 radna dana,

- nega bolesnog člana zajedničkog domaćinstva - 3 radna dana,

- smrt člana šire porodice zaposlenog - 2 radna dana,

- regulisanje prava zaposlenog pred nadležnim organima - 1 radni dan,

- stupanje zaposlenog u brak - 5 radnih dana,

Član zajedničkog domaćinstva u smislu stava 1 ovog člana je bračni drug, dete, roditelj zaposlenog, odnosno bračnog druga zaposlenog , brat i sestra zaposlenog kao i drugi članovi zajedničkog domaćinstva koje zaposleni izdržava.

Članovi šire porodice zaposlenog u smislu stava 1 su baba i deda zaposlenog.

Plaćeno odsustvo zaposleni ima pravo da koristi isključivo u vreme nastanka događaja koji predstavlja osnov za korišćenje tog odsustva.

Član 8

Zaposleni za čijim je radom privremeno prestala potreba može se uputiti na plaćeno odsustvo (u daljem tekstu: prinudni odmor) u skladu sa programom upućivanja zaposlenih koji donosi organ upravljanja poslodavca uz prethodno mišljenje organizacije sindikata.

Zaposleni iz stava 1 ovog člana može se uputiti na prinudni odmor u sledećim slučajevima:

- ako je privremeno smanjen obim poslova kod poslodavca, a privremeno ne postoji potreba da se zaposleni rasporedi u drugi organizacioni deo;

- prodaje ili izdavanja u zakup poslovnog prostora, prestanak zakupa poslovnog prostora (ekspozitura, agencija, istureni šalter), a privremeno ne postoji potreba da se zaposleni rasporedi u drugi organizacioni deo.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom mogu se utvrditi i drugi slučajevi kada se zaposleni može uputiti na prinudni odmor.

Član 9

Potreban broj zaposlenih za obavljanje poslova organizacionog dela u odnosu na obim i vrstu posla i punu zaposlenost radnika utvrđuje nadležan zaposleni sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima na predlog rukovodioca organizacionog dela.

Po utvrđivanju broja potrebnih zaposlenih iz stava 1 ovog člana na radu, po pravilu, ostaje zaposleni koji ispunjava osnovni kriterijum uspešnosti zaposlenog u radu, tj. kvalitetno obavljanje posla, savesno, uredno i disciplinovano izvršavanje radnih obaveza.

Član 10

Pri određivanju zaposlenog za čijim je radom na konkretnom radnom mestu privremeno prestala potreba i njegovom upućivanju na prinudni odmor, kao kriterijum primenjuju se rezultati rada zaposlenog u poslednja tri meseca rada.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđuju se i drugi kriterijumi za određivanje zaposlenih za čijim je radom privremeno prestala potreba i njegovo upućivanje na prinudni odmor.

Utvrđeni kriterijumi primenjuju se kad na jednom radnom mestu ima više izvršilaca, a iskazana je potreba za manjim brojem zaposlenih.

Ako više zaposlenih u odnosu na potreban broj zaposlenih ispunjava utvrđene kriterijume, zaposleni se upućuju na plaćeno odsustvo u trajanju do tri meseca.

Kriterijumi iz st. 1 i 2 ovog člana, kao i vreme na koje se zaposleni upućuje na prinudni odmor ne odnose se na zaposlene koji podnesu pismeni zahtev za upućivanje na prinudni odmor.

Član 10a

Na prinudni odmor ne može se uputiti samohrani roditelj koji ostvaruje dečiji dodatak.

Na prinudni odmor, po pravilu, ne može se uputiti zaposleni:

- koji je podstanar,

- čiji je bračni drug upućen na prinudni odmor ili ostvaruje garantovanu zaradu.

Član 11

Poslodavac će šestomesečno obaveštavati organizaciju sindikata o efektima sprovođenja programa upućivanja zaposlenih na prinudni odmor.

Član 12

Poslodavac će, na zahtev zaposlenog, omogućiti zaposlenom pred odlazak u penziju, plaćeno odsustvo u trajanju od najmanje mesec dana.

Član 13

Poslodavac je obavezan da omogući zaposlenom korišćenje neplaćenog odsustva, pored slučajeva regulisanih Opštim kolektivnim ugovorom i u slučajevima u kojima zaposleni ima pravo na plaćeno odsustvo, a isto je iskoristio u toj godini, kao i u slučajevima utvrđenim pojedinačnim kolektivnim ugovorom, odnosno opštim aktom.

Neplaćeno odsustvo može se odobriti u trajanju do 30 dana u jednoj kalendarskoj godini, izuzetno i duže, u slučajevima utvrđenim pojedinačnim kolektivnim ugovorom, odnosno opštim aktom.

Član 14

Radna mesta za koja su potrebna sredstva lične zaštite kao i potrebna sredstva, utvrđuju se na način uređen pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Čl. 15 i 16

(Brisani)

IV ZAŠTITA PRAVA ZAPOSLENIH

Član 17

U postupku utvrđivanja odgovornosti zaposlenog, poslodavac je obavezan da omogući organizaciji sindikata učešće i da joj uz poziv za raspravu dostavi potrebnu dokumentaciju i predložene dokaze.

Poslodavac je obavezan da blagovremeno dostavi organizaciji sindikata rešenje doneto u disciplinskom postupku.

Član 17a

Za vreme trajanja otkaznog roka poslodavac je obavezan da zaposlenom na njegov zahtev, omogući plaćeno odsustvo u trajanju od najmanje 15 časova sedmično.

Ako se zaposleni i poslodavac ne sporazumeju o načinu korišćenja plaćenog odsustva iz stava 1 ovog člana, zaposleni ima pravo da koristi plaćeno odsustvo svakog radnog dana u trajanju od najmanje tri časa pre isteka radnog vremena.

V CENA RADA, ZARADA I OSTALA LIČNA PRIMANJA

Član 18

Zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu u skladu sa zakonom, Opštim kolektivnim ugovorom, ovim ugovorom i pojedinačnim ugovorom.

Zarada zaposlenog u smislu stava 1 ovog člana sastoji se iz:

1) zarade koju ostvari na osnovu cene rada, radnog učinka i vremena provedenog na radu;

2) naknade zarade, dodatka na zaradu;

3) obaveza koje zaposleni plaća po osnovu poreza i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje iz zarada, u skladu sa zakonom.

Zarada u smislu stava 2 tačka 1) ovog člana utvrđuje se na osnovu cene rada posla koji zaposleni obavlja na radnom mestu na koje je raspoređen (u daljem tekstu: cena rada), radnog učinka, vremena provedenog na radu i uspešnosti poslovanja poslodavca.

Zaposleni ima pravo na dodatak na zaradu i na druga primanja, kao i pravo na minimalnu zaradu u skladu sa zakonom, Opštim kolektivnim ugovorom, ovim i pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Član 18a

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom se može utvrditi da je zarada zaposlenog poslovna tajna.

U cilju praćenja primene kolektivnog ugovora, predsednik organizacije sindikata ima pravo uvida u odgovarajuću dokumentaciju iz koje se može utvrditi poštovanje kolektivnog ugovora, a naročito u pogledu poštovanja najnižih zarada utvrđenih kolektivnim ugovorom.

Član 18b

Ako pojedinačnim kolektivnim ugovorom nisu utvrđeni rokovi isplate zarade, tada se akontacija zarade iz člana 18 stav 2 tačka 1 isplaćuje najkasnije poslednjeg radnog dana u mesecu za taj mesec, a zarada se isplaćuje najkasnije do 10. u mesecu za prethodni mesec.

Zarada se isplaćuje samo u novcu.

1. Cena rada za tipična radna mesta

Član 19

Cena rada za tipična radna mesta utvrđena ovim kolektivnim ugovorom utvrđuje se množenjem cene rada za najjednostavniji rad i koeficijenta posla koji se obavlja na radnom mestu.

Cena rada radnog mesta utvrđena pojedinačnim kolektivnim ugovorom izražena u nominalnom iznosu ne može biti niža od cene rada tipičnog radnog mesta utvrđene ovim ugovorom.

1.1 Cena rada za najjednostavniji rad

Član 20

Cenu rada za najjednostavniji rad ugovorne strane obavezno utvrđuju početkom svake godine i to najkasnije do 31. marta, s tim što se ponovo utvrđuje u toku godine u slučaju rasta troškova života, kao i u slučajevima velikih ekonomskih promena koje su od bitnog uticaja na finansijsko poslovanje poslodavca.

Cena rada za najjednostavniji rad ugovara se u mesečnom iznosu.

Ugovorne strane se obavezuju da pristupe pregovaranju o izmeni cene rada za najjednostavniji rad u roku od 10 dana od prijema pismenog predloga jedne od ugovornih strana.

Nova cena rada za najjednostavniji rad utvrđuje se aneksom ovog ugovora.

Član 20a

Cena rada za najjednostavniji rad utvrđuje se u iznosu od 3.650,00 dinara mesečno.

Cena rada za najjednostavniji rad utvrđena stavom 1 ovog člana primenjuje se počev od 1. juna 2001. godine do utvrđivanja nove cene rada za najjednostavniji rad u skladu sa članom 20 ovog ugovora.

Član 20b

Cena rada za najjednostavniji rad kod poslodavca ugovara se pojedinačnim kolektivnim ugovorom, za period koji ne može biti duži od godinu dana i zavisi od uspešnosti poslovanja poslodavca.

Ako se pojedinačnim kolektivnim ugovorom ugovori niža cena rada za najjednostavniji rad od cene ugovorene ovim kolektivnim ugovorom, tada ta cena ne može biti niža od 30% od cene rada za najjednostavniji rad ugovorene ovim kolektivnim ugovorom.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom može se ugovoriti period u kome će se cena rada za najjednostavniji rad u smislu stava 2 ovog člana primenjivati, kao i rok u kome će se vratiti razlika između ugovorene cene u smislu stava 2 ovog člana i cene rada za najjednostavniji rad ugovorene ovim kolektivnim ugovorom.

Član 21

(Brisan)

Član 22

1.2. Najniži koeficijenti za tipična radna mesta

Koeficijenti za tipična radna mesta sadrže sve elemente koji utiču na cenu rada (složenost, stručna sprema, odgovornost, uslovi rada).

Koeficijenti za tipična radna mesta su:

Dodatne koeficijente koji se odnose na rukovođenje imaju zaposleni koji imaju posebnu i povećanu odgovornost shodno aktu o sistematizaciji radnih mesta.

Za poslove rukovođenja mogu se utvrditi sledeći koeficijenti:

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom mogu se predvideti dodatni koeficijenti za posebna znanja utvrđena aktom o sistematizaciji poslova (specijalistički ispit, pravosudni ispit, znanje stranog jezika i slično).

Član 22a

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom ugovaraju se koeficijenti za sva sistematizovana radna mesta, osim za radno mesto generalnog direktora.

Ako je opštim aktom o sistematizaciji regulisana alternativna stručna sprema za određeno radno mesto, pojedinačnim kolektivnim ugovorom ugovara se koeficijent na koji zaposleni ima pravo.

1.3 Dodatak na zaradu

Član 23

Zaposleni ima pravo na dodatak na zaradu po osnovu:

- vremena provedenog u radnom odnosu (minuli rad),

- vremena provedenog na radu na dan državnog i verskog praznika,

- rada dužeg od punog radnog vremena (prekovremeni rad),

- noćnog rada,

- rada u smenama,

- ishrane u toku rada,

- regresa za korišćenje godišnjeg odmora,

- ostalih dodataka u skladu sa pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Član 23a

Zaposleni ima pravo na dodatak na zaradu:

1) za rad na dan državnog i verskog praznika - 110%;

2) za rad noću (između 22,00 i 6,00 časova narednog dana), ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju cene rada - 26%;

3) za rad duži od punog radnog vremena (prekovremeni rad) - 26%;

4) dodatak za rad u smenama - 5%.

Zaposleni ima pravo na dodatak za rad u smenama ako radi na radnom mestu za koje je odlukom nadležnog organa regulisan rad u dve ili više smena.

Dodaci iz stava 1 ovog člana utvrđuju se prema zaradi koju zaposleni ostvari na osnovu cene rada, radnog učinka, vremena provedenog na radu i vremena provedenog u radnom odnosu.

Ako su se istovremeno stekli uslovi po više osnova utvrđenih u stavu 1 tačke 1) do 4) ovog člana, procenat dodatka ne može biti niži od zbira procenata dodataka po svakom od osnova.

Član 24

Zaposleni ima pravo na dodatak na zaradu, i to:

1) za najmanje 0,5% cene rada za svaku punu godinu rada ostvarenog u radnom odnosu, uvećanog za staž osiguranja koji se računa sa uvećanim trajanjem. Pojedinačnim kolektivnim ugovorom može se ugovoriti diferencirano uvećanje zarade zavisno od godina rada ostvarenog u radnom odnosu, ali ne niže od 0,5%;

2) za mesečnu ishranu u toku rada u visini od najmanje 20% prosečne mesečne zarade po zaposlenom u privredi Republike prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike;

3) po osnovu regresa za korišćenje godišnjeg odmora, ako zaposleni ima pravo na godišnji odmor u trajanju od najmanje 18 radnih dana - u visini najmanje prosečne mesečne zarade po zaposlenom u privredi Republike prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike, a srazmeran deo regresa za korišćenje godišnjeg odmora, ako zaposleni ima pravo na godišnji odmor u trajanju kraćem od 18 radnih dana, u skladu sa zakonom.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom ugovara se vreme isplate regresa.

Član 25

Poslodavac je obavezan da pripravniku - početniku sa kojim je zasnovao radni odnos obezbedi cenu rada u visini utvrđenoj Opštim kolektivnim ugovorom.

Član 26

(Brisan)

2. Zarada po osnovu radnog učinka

Član 27

Radni učinak zaposlenog utvrđuje se mesečno ili tromesečno u zavisnosti od kvaliteta i kvantiteta obavljenog posla, a na osnovu plana i programa koji donosi nadležan organ poslodavca.

Direktor, odnosno zaposleni koga on ovlasti, odlučuje o radnom učinku zaposlenog na predlog neposrednog rukovodioca organizacionog dela u kome zaposleni radi.

Radni učinak zaposlenog može se utvrđivati i na osnovu normativa i standarda rada, koje utvrđuje poslodavac uz saglasnost sindikata.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom se ugovaraju način i rokovi utvrđivanja radnog učinka zaposlenog, obrazovanja stručne arbitraže u slučaju spora u vezi sa primenom normativa i standarda rada i drugi elementi koji omogućuju utvrđivanje radnog učinka zaposlenog i zarade po tom osnovu.

Član 28

U slučaju kada zaposleni uspešno obavi radne zadatke utvrđene planom i programom, kao i druge poverene poslove, ima pravo na zaradu utvrđenu Pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

U slučaju kada zaposleni ne ostvari planirane i druge poverene poslove, cena rada se može smanjiti do 20% u skladu sa kriterijumima koje utvrdi poslodavac.

U slučaju kada zaposleni kvalitetno i u većem obimu, ili pre isteka određenog roka, obavi poslove date od strane nadležnog rukovodioca ima pravo na zaradu po osnovu radnog učinka u visini utvrđenoj pojedinačnim kolektivnim ugovorom i to tako da uvećava zaradu koju zaposleni ostvaruju po osnovu cene rada.

Član 29

(Brisan)

3. Zarada zaposlenog iz dobiti

Član 30

(Brisan)

Član 31

Poslodavac može u toku godine isplatiti deo zarade po osnovu procenjene (očekivane) dobiti.

4. Naknade

4.1 Naknade na teret poslodavca

Član 32

Poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi naknadu zarade za vreme odsustvovanja sa rada zbog privremene nesposobnosti za rad, i to:

1) najmanje u visini od 75% od zarade koju bi ostvario da je na radu, ako je sprečenost prouzrokovana bolešću ili povredom van rada, ali ne manje od minimalne zarade utvrđene u skladu sa zakonom;

2) u visini 100% od zarade koju bi ostvario da je na radu, ako je sprečenost prouzrokovana profesionalnom bolešću ili povredom na radu.

Član 33

Poslodavac je dužan da zaposlenom isplati naknadu zarade u visini od najmanje 75% zarade koju bi ostvario da radi za mesec za koji se vrši isplata naknade, i to:

1) za vreme prekida rada do koga je došlo naredbom nadležnog državnog organa ili nadležnog organa poslodavca zbog neobezbeđivanja zaštite na radu koja je uslov daljeg obavljanja rada bez ugrožavanja života i zdravlja zaposlenih i drugih lica i u drugim slučajevima, u skladu sa zakonom;

2) za vreme čekanja na raspoređivanje na druge poslove, na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju, prema propisima o penzijsko-invalidskom i zdravstvenom osiguranju;

3) za vreme prekvalifikacije ili dokvalifikacije na osnovu propisa o penzijskom i invalidskom osiguranju;

4) za vreme čekanja na raspoređivanje na odgovarajuće poslove posle obavljene prekvalifikacije ili dokvalifikacije na osnovu propisa o penzijskom i invalidskom osiguranju.

Član 33a

Poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi naknadu zarade za vreme odsustvovanja sa rada u visini zarade koju bi zaposleni ostvario na radnom mestu na koje je raspoređen u mesecu za koji se vrši obračun i isplata naknade, u slučajevima:

1) korišćenja godišnjeg odmora;

2) korišćenja plaćenog odsustva, osim odsustva po osnovu privremenog prestanka potrebe za radom zaposlenog;

3) prestanka sa radom pre isteka otkaznog roka;

4) odsustvovanja u dane državnog i verskog praznika;

5) davanja krvi, tkiva i drugih delova tela;

6) prisustvovanja sednicama državnih organa, organa uprave i lokalne samouprave, organa Privredne komore, organa upravljanja kod poslodavca, organa sindikata i Saveza sindikata u svojstvu člana;

7) stručnog osposobljavanja i usavršavanja radi potrebe procesa rada kod poslodavca;

8) učešća na takmičenjima i izložbama inovacija i drugih vidova stvaralaštva.

Član 33b

Zarada koju bi zaposleni ostvario na radnom mestu na koje je raspoređen, odnosno da radi utvrđuje se na osnovu cene rada posla i vremena provedenog na radu (minuli rad) i dodatka po osnovu rada u smenama, u skladu sa članom 23a stav 2 ovog kolektivnog ugovora.

Član 34

Zaposleni koji je upućen na prinudni odmor ima pravo na naknadu zarade u visini od najmanje 60% od zarade koju bi ostvario na radnom mestu kao da radi, s tim što tako utvrđena naknada zarade ne može biti niža od minimalne zarade utvrđene u skladu sa zakonom.

Zaposleni koji ima 38 godina staža osiguranja ili 58 godina života i zaposlena koja ima 33 godine staža osiguranja ili 53 godine života i podnese zahtev za odlazak u starosnu penziju po navršetku 40, odnosno 35 godina staža osiguranja ili 60, odnosno 55 godina života, može se uputiti na prinudni odmor na period do dve godine uz naknadu zarade u visini od najmanje 90% od zarade koju bi ostvario na radnom mestu da radi.

Isplatu naknada zarada utvrđenih ovim članom obezbeđuje poslodavac.

Član 35

Za vreme štrajka zaposleni ima sva prava iz radnog odnosa u skladu sa zakonom.

4.2 Naknada na teret drugih

Član 36

Zaposlenom pripada naknada zarade koja se isplaćuje na teret drugih organizacija, ukoliko zakonom nije drugačije određeno, u sledećim slučajevima:

- duže odsustnosti sa rada zbog bolesti,

- odsutnosti sa rada zbog nege člana uže porodice i porodiljskog odsustva,

- odsutnosti zbog učestvovanja u vojnoj vežbi, odazivanja na poziv vojnih i drugih organa do kojih je došlo bez krivice zaposlenih i vršenja javnih funkcija.

- smanjenja radne sposobnosti zbog invalidnosti,

- i u drugim slučajevima utvrđenim zakonom.

Osnova za naknadu zaposlenom koja se isplaćuje na teret drugih, utvrđuje se zakonom i propisima tih organizacija.

Član 37

(Brisan)

5. Ostala primanja

Član 38

Poslodavac je dužan zaposlenom da isplati, odnosno obezbedi:

1) otpremninu pri prestanku radnog odnosa radi korišćenja prava na penziju ili pri prestanku radnog odnosa po sili zakona zbog gubitka radne sposobnosti - u visini dve zarade koje bi ostvario za mesec koji prethodi mesecu u kojem se isplaćuje otpremnina, s tim što tako isplaćena otpremnina ne može biti niža od dve prosečne zarade po zaposlenom isplaćene kod poslodavca za mesec koji prethodi mesecu u kojem se vrši isplata otpremnine, odnosno dve prosečne zarade po zaposlenom isplaćene u privredi Republike, prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike - ako je to za zaposlenog povoljnije;

2) pomoć porodici u slučaju smrti zaposlenog i člana uže porodice - u visini troškova pogrebnih usluga.

Članovi uže porodice u smislu stava 1 tačke 2) ovog člana jesu bračni drug i deca.

Primanja iz stava 1 ovog člana do visine utvrđene tim stavom isplaćuju se u novcu, a pojedinačnim kolektivnim ugovorom može se ugovoriti da se primanja preko ovog iznosa isplaćuju i na drugi način.

Poslodavac može isplatiti zaposlenom jubilarnu nagradu i solidarnu pomoć u slučajevima, na način i u visini utvrđenoj pojedinačim kolektivnim ugovorom.

Poslodavac može zaposlenom odobriti zajam za nabavku ogreva, zimnice i udžbenika pod uslovima utvrđenim Opštim kolektivnim ugovorom.

Član 39

(Brisan)

Član 40

Poslodavac je obavezan da radi rešavanja stambenih potreba zaposlenih izdvaja sredstva u visini utvrđenoj pojedinačnim kolektivnim ugovorom, odnosno opštim aktom.

Poslodavac se obavezuje da pre otuđenja ili davanja drugom na raspolaganje objekata (stanovi, odmarališta i sl.), finansijskih sredstava investicione zajedničke potrošnje, zatraži mišljenje organizacije sindikata i da ga razmotri.

Član 41

Poslodavac je dužan da zaposlenom nadoknadi povećane troškove koji su u funkciji izvršenja poslova, a koji imaju karakter poslovnih rashoda

Ako nije na drugi način obezbeđeno podmirenje povećanih troškova iz stava 1 ovog člana, poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi naknadu troškova prevoza u javnom saobraćaju radi odlaska na rad i povratka sa rada, prema kriterijumima za ostvarivanje ovog prava utvrđenim pojedinačnim kolektivnim ugovorom - u visini cene prevozne karte. Ukoliko je cena prevozne karte manja od neoporezivog iznosa, utvrđena naknada ne može biti veća od 70% visine cene prevozne karte.

Član 42

Isplate naknada, dodataka i ostalih ličnih primanja čija visina nije posebno utvrđena ovim kolektivnim ugovorom poslodavac će obezbediti najmanje u iznosu na koji se prema postojećim propisima ne plaćaju porezi i doprinosi.

Član 43

Poslodavac je obavezan da zaposlene osigura od posledica nesrećnog slučaja.

Član 44

Poslodavac je obavezan da po donošenju programa tehnoloških, ekonomskih ili organizacionih promena, shodno odredbama Opšteg kolektivnog ugovora, a tri meseca pre preduzimanja aktivnosti, informiše zaposlene i organizaciju sindikata kod poslodavca o zaposlenima za čijim radom je prestala potreba.

Član 44a

Komisija za sprovođenje programa određuje zaposlenog za čijim radom je prestala potreba.

Komisija iz stava 1 ovog člana se sastoji od jednog broja članova koje imenuju poslodavac i organizacija sindikata.

Predsednika Komisije biraju članovi Komisije.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom se može urediti da je u slučaju jednake podele glasova glas predsednika Komisije odlučujući.

Kriterijumi na osnovu kojih se određuju zaposleni za čijim radom je prestala potreba primenjuju se na način utvrđen Opštim kolektivnim ugovorom s tim što:

- rezultat rada zaposlenog utvrđuje se u skladu sa odredbama kolektivnog ugovora,

- rezultat rada zaposlenog utvrđuje se za period od najmanje godinu dana pre donošenja programa iz člana 44 ovog ugovora, a za zaposlenog koji u tom periodu nije radio utvrđuje se za poslednju godinu u kojoj je radio,

- pojedinačnim kolektivnim ugovorom se utvrđuje način vrednovanja kriterijuma "imovno stanje",

- kriterijum "imovno stanje" utvrđuje Komisija iz stava 1 ovog člana.

Predlog liste koja sadrži imena zaposlenih i način vrednovanja kriterijuma "imovno stanje" objavljuje se na oglasnoj tabli sedišta poslodavca i organizacionog dela poslodavca sa pravom prigovora organu utvrđenom pojedinačnim kolektivnim ugovorom. Organ koji odlučuje po prigovoru je obavezan da zatraži i razmotri mišljenje organizacije sindikata.

Član 45

Pored zaposlenih utvrđenih Opštim kolektivnim ugovorom, radni odnos po osnovu prestanka potrebe za radom zaposlenog ne može prestati ni sledećim zaposlenim pod uslovom da ostvaruju jednake rezultate rada sa drugim zaposlenim koji imaju istu vrstu i stepen stručne spreme:

- zaposlenom invalidu;

- roditelju deteta nesposobnog za privređivanje;

- zaposlenom koji ima 25 i više godina penzijskog staža, a ne ispunjava uslove za penzionisanje.

Član 46

(Brisan)

Član 47

Zaposlenom koji je u neprekidnom radnom odnosu kod istog poslodavca najmanje 20 godina ne može prestati radni odnos po osnovu prestanka potrebe za njegovim radom, ako pokazuje jednake rezultate rada sa ostalim zaposlenima.

Pod neprekidnim radnim odnosom u smislu stava 1 ovog člana smatra se i radni odnos kod pravnog lica čiji je pravni sledbenik poslodavac kod koga je zaposleni u radnom odnosu.

Član 48

Poslodavac može da zaposlenom za čijim radom je prestala potreba obezbedi novčanu naknadu u visini od 30 zarada zaposlenog ostvarenih u periodu utvrđenom zakonu.

Član 48a

U slučaju iz člana 34 Zakona o radnim odnosima ("Službeni glasnik RS", broj 55/96), Upravni odbor uz prethodno mišljenje organizacije sindikata donosi odluku o nemogućnosti obezbeđenja prava zaposlenih utvrđenih zakonom i ovim ugovorom, pri čemu se polazi od: rezultata poslovanja po završnom računu, izveštaja ovlašćenog revizora, rezultata poslovanja po poslednjem periodičnom obračunu, mesečnih rezultata finansijskog poslovanja za tri meseca koja prethode mesecu u kome se obezbeđuje pravo zaposlenog, dospelih a nenaplaćenih potraživanja, imovine poslodavca i dr.

Odluka iz stava 1 ovog člana sadrži obrazloženje na date primedbe organizacije sindikata i ista se dostavlja organizaciji sindikata.

Član 48b

Zaposlenom za čijim je radom prestala potreba, kome nije moglo da se obezbedi ni jedno od prava utvrđenog zakonom, može da prestane radni odnos, pod uslovom da mu se prethodno isplati otpremnina, i to:

1) do 10 godina staža osiguranja - najmanje u visini trostrukog iznosa zarade;

2) od 10 do 20 godina staža osiguranja - najmanje u visini petostrukog iznosa zarade;

3) od 20 do 30 godina staža osiguranja - najmanje u visini sedmostrukog iznosa zarade;

4) preko 30 godina staža osiguranja - najmanje u visini devetostrukog iznosa zarade.

Zaposleni koji je stekao pravo na starosnu penziju ima pravo na otpremninu u visini utvrđenoj zakonom.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđuje se visina otpremnine iz stava 1 ovog člana.

Član 49

Poslodavac je dužan da obezbedi sredstva za ostvarivanje prava zaposlenih za čijim radom prestaje potreba zbog tehnoloških, ekonomskih ili organizacionih promena.

Član 50

Poslodavac je obavezan da izdvaja posebna sredstva u posebni fond (socijalni fond poslodavca) koja se koriste za:

- pomoć zaposlenima za čijim radom je prestala potreba i

- druge namene utvrđene pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Poslodavac je obavezan da sredstva za namene iz stava 1 ovog člana uplati u socijalni fond u momentu kada zaposleni stekne pravo utvrđeno pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Član 51

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom u zavisnosti od prirode posla, poslodavac može utvrditi i druge povrede radnih obaveza od onih koje su predviđene zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom se posebno utvrđuju uslovi i okolnosti pod kojima se utvrđene povrede radnih obaveza za koje se izriče mera prestanka radnog odnosa smatraju takvim povredama radnih obaveza, kao što su:

- bitan poremećaj procesa rada kod poslodavca ili u organizacionom delu poslodavca,

- prouzrokovanje ili mogućnost prouzrokovanja materijalnih šteta za poslodavca,

- omogućavanje sebi ili drugome sticanje protivpravne imovinske koristi.

Član 51a

Posebna komisija koja utvrđuje postojanje štete i obavezu zaposlenog da istu nadoknadi može visinu naknade štete umanjiti ukoliko bi isplata te štete zaposlenog dovela u težak materijalni položaj.

Ako komisija utvrdi da bi zaposleni došao u težak materijalni položaj obavezna je da visinu naknade štete umanji i utvrdi obavezu zaposlenog da je nadoknadi u mesečnim ratama koje ne mogu biti veće od 1/3 mesečne neto zarade zaposlenog.

Okolnost iz stava 2 ovog člana komisija utvrđuje na osnovu visine zarade zaposlenog, prihoda zaposlenog i članova njegovog porodičnog domaćinstva, broja članova porodičnog domaćinstva koje izdržava, stambene situacije, imovnog stanja i drugih okolnosti.

Komisija je obavezna da obavesti organizaciju sindikata o postupku utvrđivanja štete, da joj omogući učešće u postupku i razmotri njeno mišljenje.

Član 52

Poslodavac je obavezan da objavi:

1. izveštaj o poslovanju,

2. opšta akta kojima se regulišu prava i obaveze zaposlenih,

3. informacije o sadržaju pravosnažnog rešenja inspektora rada,

4. informacije od bitnog značaja za materijalni i socijalni položaj zaposlenih.

Akta iz prethodnog stava se objavljuju u glasilu poslodavca ili na oglasnim tablama.

Član 53

Kontrolu primene kolektivnih ugovora vrši sindikat.

Član 54

Sindikat vrši kontrolu primene kolektivnih ugovora neposredno preko svog organa ili posredno preko predstavnika organizacije sindikata organizovane kod poslodavca (u daljem tekstu: organizacije sindikata).

Poslodavac se obavezuje da sindikatu omogući vršenje kontrole primene kolektivnih ugovora, uvid u opšta akta i odluke u vezi sa primenom tih ugovora.

Član 55

Zaposleni, član organizacije sindikata, ima pravo i može zahtevati od sindikata ili organizacije sindikata da mu pomognu u ostvarivanju njegovih prava ukoliko su ona povređena nesprovođenjem ili kršenjem odredaba kolektivnih ugovora.

Član 56

Poslodavac će od organizacije sindikata zatražiti mišljenje o pojedinim opštim aktima kao što su: opšti akt o organizaciji , sistematizaciji, stambenim odnosima i sl., ako se njima regulišu pitanja bitna za materijalni i socijalni položaj zaposlenih.

Organizacija sindikata će blagovremeno, u roku utvrđenom pojedinačnim kolektivnim ugovorom, dostaviti mišljenje poslodavcu.

Član 57

Poslodavac ne može preduzimati nikakve radnje na štetu zaposlenog zbog toga što je tražio ili traži zaštitu ili pomoć sindikata ili organizacije sindikata niti protiv člana organizacije sindikata koji vodi tu aktivnost na zahtev zaposlenog.

Član 58

Poslodavac je obavezan da obezbedi uslove za rad organizacije sindikata u skladu sa kolektivnim ugovorom.

Član 59

Organizacija sindikata, u cilju zaštite opštih i pojedinačnih interesa zaposlenih:

- kontroliše sprovođenje i primenu Opšteg kolektivnog ugovora, ovog ugovora i drugih propisa,

- zaključuje i kontroliše sprovođenje i primenu pojedinačnog kolektivnog ugovora,

- daje inicijative i predloge u vezi izrade i primene opštih akata kojima se regulišu prava i obaveze zaposlenih po osnovu rada,

- učestvuje u postupku utvrđivanja da je za radom zaposlenih prestala potreba i učestvuje u postupku odlučivanja o pravima tih zaposlenih iz rada i po osnovu rada u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorima,

- daje mišljenje i primedbe na kriterijume za utvrđivanje rezultata rada zaposlenih, prati njihovu primenu i inicira izmenu,

- učestvuje u postupku odlučivanja o svim pitanjima od značaja za zaštitu standarda zaposlenih (stanovi, odmarališta i sl.),

- daje mišljenje i predloge u vezi sa upravljanjem objektima dosadašnjeg društvenog standarda,

- ima druga ovlašćenja saglasno zakonu i kolektivnom ugovoru.

Član 60

Organizacija sindikata je obavezna da upozori poslodavca na nesprovođenje odredaba kolektivnih ugovora.

Ako poslodavac u roku od 15 dana ne preduzme odgovarajuće mere u smislu upozorenja iz stava 1 ovog člana, organizacija sindikata je obavezna da o tome upozori:

- sindikat ako su u pitanju odredbe Opšteg kolektivnog ugovora i ovog ugovora,

- zaposlenog ako su u pitanju odredbe pojedinačnog kolektivnog ugovora.

Član 61

Organizacija sindikata je obavezna da informiše zaposlene o preduzetim merama u cilju sprovođenja kolektivnih ugovora i zaštite prava zaposlenih.

Član 61a

Predsednik i član odbora Sindikata, predsednik i član organa u organizaciji sindikata ne može zbog svoje kao i sindikalne aktivnosti biti doveden u nepovoljniji položaj i uživa zaštitu utvrđenu u članu 51 stav 1 Opšteg kolektivnog ugovora ("Službeni glasnik RS", broj 22/97) pod uslovom da sindikalnu aktivnost obavlja u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom.

Odredba iz stava 1 ovog člana se ne primenjuje u slučaju da se predstavnik sindikata oglasi krivim za učinjenu povredu radne obaveze za koju se izriče mera prestanka radnog odnosa, bez obzira da li su se stekle i okolnosti za izricanje te disciplinske mere.

Član 61b

Odbor Sindikata može da se sporazume sa poslodavcem da predsednik i sekretar Odbora Sindikata za vreme mandata ne obavljaju poslove svog radnog mesta, a da primaju naknadu zarade i da imaju sva druga prava iz radnog odnosa kao da rade.

Posebnim sporazumom koji zaključuju Odbor Sindikata i direktor poslodavca uređuju se odnosi Sindikata i poslodavca u vezi sa stavom 1 ovog člana.

Član 62

O realizaciji ovog ugovora staraju se potpisnici ugovora.

U slučaju spora u vezi primene i tumačenja ugovora obrazuje se arbitražno veće.

Arbitražno veće sačinjava jednak broj predstavnika potpisnika ugovora i jedan predstavnik koga ugovorne strane sporazumno imenuju.

Član 63

Arbitražno veće donosi odluke dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova.

Odluka arbitražnog veća je konačna.

Član 64

Ugovor se zaključuje na neodređeno vreme.

Svaka ugovorna strana može zahtevati izmenu ugovora.

Ugovorna strana je obavezna da u roku od 30 dana odgovori na zahtev za izmenu ugovora.

Član 65

Ako jedna ugovorna strana u roku iz stava 3 člana 64 Ugovora ne odgovori ili se ne saglasi sa zahtevom za izmenu ugovora, druga ugovorna strana može pismeno otkazati ugovor u otkaznom roku od tri meseca.

Ugovorne strane su obavezne da započnu postupak pregovaranja u roku od 10 dana od dana podnošenja otkaza.

Ako se u roku iz stava 1 ovog člana po sprovedenom postupku pregovaranja ne zaključe izmene i dopune ovog ugovora, odnosno nov ugovor, ovaj ugovor se smatra raskinutim.

Član 66

U slučaju iz stava 3 člana 65 ugovorne strane su saglasne da se do zaključenja novog ugovora:

- poslednja utvrđena najniža cena rada smatra utvrđenom najnižom cenom rada;

- koeficijenti utvrđeni članom 22 ovog kolektivnog ugovora smatraju najnižim koeficijentima za grupe poslova i radnih mesta.

Član 67

Na zaposlene organizacionog dela poslodavca van Republike Srbije primenjuju se odredbe ovog ugovora a odredbe opšteg, odnosno posebnog kolektivnog ugovora koji važi na teritoriji tog organizacionog dela ako je to povoljnije za zaposlenog.

Član 68

Na pitanja koja nisu uređena ovim ugovorom primenjivaće se odredbe Opšteg kolektivnog ugovora.

Samostalni članovi Kolektivnog ugovora o izmenama i dopunama Posebnog kolektivnog ugovora u oblasti bankarstva, organizacija za osiguranje i drugih finansijskih organizacija

("Sl. glasnik RS", br. 52/97)

Član 42

Ovaj ugovor je zaključen kada ga potpišu ugovorne strane.

Ovlašćuje se Udruženje banaka Jugoslavije da ovaj ugovor dostavi Ministarstvu za rad, boračka i socijalna pitanja radi upisa u Registar kolektivnih ugovora.

Član 43

Ovlašćuje se generalni sekretar Udruženja banaka Jugoslavije i predsednik sindikata da utvrde prečišćen tekst ugovora.