I OSNOVNA ODREDBA

Član 1

Ovim zakonom uređuje se obavljanje platnog prometa u Saveznoj Republici Jugoslaviji.

Član 2

Platni promet u Saveznoj Republici Jugoslaviji (u daljem tekstu: platni promet), u smislu ovog zakona, čine sva gotovinska i bezgotovinska plaćanja preko računa između učesnika u platnom prometu.

Poslovi platnog prometa su: otvaranje i vođenje računa, obračun, prenos novčanih sredstava s jednog na drugi račun, naplata, uplata i isplata s računa i drugi poslovi platnog prometa određeni saveznim zakonom.

Član 3

Platni promet se obavlja upotrebom jedinstvenog plana računa i jedinstvenih instrumenata platnog prometa.

Član 4

Obavljanje platnog prometa zasniva se na sledećim načelima:

1) obračunu obaveza i potraživanja učesnika u platnom prometu preko računa kod nosilaca platnog prometa, kao prioritetnom obliku plaćanja;

2) brzom, sigurnom, ekonomičnom i racionalnom prenosu sredstava između učesnika u platnom prometu;

3) jedinstvenoj računarsko-komunikacionoj mreži za prenos podataka u platnom prometu;

4) jedinstvenoj i racionalnoj tehnologiji obavljanja platnog prometa zasnovanoj na međusobno povezanim bazama podataka;

5) primeni finansijskih standarda u izvršavanju plaćanja;

6) racionalno organizovanoj mreži organizacionih jedinica nosilaca platnog prometa;

7) prilagođavanju radnog vremena potrebama učesnika u platnom prometu;

8) obezbeđivanju interesa i potreba učesnika u platnom prometu;

9) obezbeđivanju finansijskih podataka po jedinstvenim standardima.

Član 5

Učesnici u platnom prometu, u smislu ovog zakona, jesu pravna lica, radnje bez svojstva pravnog lica koje su dužne da vode poslovne knjige i fizička lica koja vrše plaćanje preko računa u dinarima.

Član 6

Pravna lica dužna su da novčana sredstva vode na računu kod nosilaca platnog prometa i da plaćanje vrše preko tog računa.

Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, pravna lica mogu da plaćaju u gotovom novcu na način i pod uslovima utvrđenim propisima donesenim na osnovu ovog zakona.

Fizička lica mogu novčana sredstva da vode na računu kod nosilaca platnog prometa na osnovu ugovora i da plaćanje vrše preko tog računa.

Član 7

Platni promet obavljaju Narodna banka Jugoslavije, banke i druge finansijske organizacije i preduzeća PTT saobraćaja (u daljem tekstu: nosioci platnog prometa).

1. Služba za platni promet

Član 8

(Brisano)

2. Narodna banka Jugoslavije

Član 9

Narodna banka Jugoslavije obavlja sledeće poslove platnog prometa:

1) vodi račune nosilaca platnog prometa, račune pravnih lica, račune za naplatu javnih prihoda i račune za obračun platnog prometa i druge račune u skladu sa propisima i izvršava i evidentira plaćanje preko tih računa;

2) organizuje obračunska mesta i obavlja dnevni, odnosno povremeni obračun (kliring, kompenzacija i dr.);

3) vodi račune na kojima evidentira novčanu emisiju, depozite i plasmane;

4) evidentira naplatu javnih prihoda i raspoređuje na korisnike, saglasno propisima;

5) vodi centralni registar emitovanih hartija od vrednosti, vodi centralni depo hartija od vrednosti, vodi račune na kojima se evidentiraju deponovane hartije od vrednosti i obavlja obračun hartija od vrednosti (kliring i saldiranje);

6) vodi registar podataka o bonitetu nosilaca platnog prometa i učesnika u platnom prometu i daje podatke i mišljenje o tom bonitetu;

7) prima u depozit sredstva sa računa banaka depozitara;

8) utvrđuje stanje depozita za svakog depozitara posebno i uključuje ga u njegov račun;

9) prati likvidnost nosilaca i učesnika u platnom prometu i preduzima mere radi održavanja dnevne likvidnosti nosilaca platnog prometa;

10) obračunava i usaglašava platni promet između nosilaca platnog prometa;

11) određuje blagajnički maksimum preduzećima PTT saobraćaja;

12) obezbeđuje dnevne podatke za potrebe Tržišta novca;

13) vrši kontrolu obavljanja platnog prometa kod nosilaca platnog prometa;

14) obavlja i druge poslove platnog prometa u skladu sa ovim i drugim saveznim zakonima.

Način obavljanja poslova iz stava 1 tač. 5) i 6) ovog člana propisuje Narodna banka Jugoslavije.

3. Banke i druge finansijske organizacije

Član 10

Banke i druge finansijske organizacije obavljaju sledeće poslove platnog prometa:

1) vode račune fizičkih lica i izvršavaju plaćanje po tim računima;

2) primaju uplate od fizičkih lica u korist računa koji se vode kod drugih nosilaca platnog prometa;

3) primaju uplate u korist računa fizičkih lica koji se vode kod njih;

4) organizuju izdavanje kreditnih kartica i plaćanje kreditnim karticama i drugim bankarskim instrumentima plaćanja;

5) obavljaju i druge poslove platnog prometa određene saveznim propisom.

4. Preduzeća PTT saobraćaja

Član 11

Preduzeća PTT saobraćaja obavljaju sledeće poslove platnog prometa:

1) primaju uplate od fizičkih lica, odnosno vrše isplate fizičkim licima za račun pravnih i fizičkih lica;

2) primaju uplate dnevnog pazara za račun pravnih lica;

3) obavljaju i druge poslove platnog prometa određene saveznim propisom.

Član 12

Za obavljanje platnog prometa otvaraju se sledeći računi:

1) poslovni računi;

2) uplatni računi javnih prihoda i računi za zajedničku naplatu prihoda;

3) računi za posebne namene i drugi računi u skladu s propisima.

Učesnik u platnom prometu može imati samo jedan poslovni račun.

Član 13

Nosioci platnog prometa otvaraju poslovne račune učesnicima u platnom prometu na njihov zahtev, na način i pod uslovima utvrđenim ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona.

Poslovni računi mogu se otvoriti kao žiro-računi ili kao tekući računi.

Žiro-računi otvaraju se kod nosilaca platnog prometa na zahtev učesnika u platnom prometu.

Tekući računi otvaraju se kod nosioca platnog prometa na osnovu ugovora zaključenog između učesnika u platnom prometu i nosioca platnog prometa koji obavlja kreditno-depozitne poslove.

Ako se tekući račun otvara kod nosioca platnog prometa koji ne obavlja depozitno-kreditne poslove, promene na tom računu evidentiraju se i na računu nosioca platnog prometa potpisnika ugovora o otvaranju tekućeg računa.

Član 14

Pravna lica i fizička lica otvaraju račune kod nosilaca platnog prometa prema svom sedištu, odnosno prebivalištu.

Pravno lice može otvoriti račun svom delu, koji je sastavni deo računa pravnog lica, prema sedištu dela pravnog lica, u skladu sa saveznim zakonom.

Član 15

Plaćanje preko računa vrši se: obračunom, bezgotovinski s računa i gotovim novcem.

Član 16

Obračun obaveza i potraživanja učesnika u platnom prometu vrši se na osnovu:

1) dospelih hartija od vrednosti;

2) dospelih akceptiranih instrumenata platnog prometa;

3) prijavljenih neizmirenih obaveza.

Obračun iz stava 1 ovog člana vrši se putem kliringa za učesnike u platnom prometu koji prilože dokaz o jemstvu za pokriće negativne razlike iz obračuna.

Član 17

Pravno lice dužno je da novac primljen u gotovu, po bilo kom osnovu, uplati kod nosioca platnog prometa kod koga ima otvoren poslovni račun istog dana, a najdocnije narednog radnog dana.

Poslovna jedinica pravnog lica koja vrši naplatu u gotovom novcu, a u čijem sedištu nema organizacione jedinice nosioca platnog prometa kod koga ima otvoren poslovni račun, primljeni novac može uplatiti u roku iz stava 1 ovog člana kod najbliže jedinice preduzeća PTT saobraćaja.

Izuzetno od odredbe st. 1 i 2 ovog člana, ako je mesto poslovne jedinice pravnog lica udaljeno najmanje 15 kilometara od sedišta Narodne banke Jugoslavije, banke i druge finansijske organizacije i jedinice preduzeća PTT saobraćaja, novac primljen u toj poslovnoj jedinici može se uplaćivati u određenim periodima, koji ne mogu biti duži od tri dana.

Član 18

Pravno lice može za plaćanje u gotovom novcu podizati sa računa i držati u svojoj blagajni gotov novac do visine blagajničkog maksimuma.

Visina blagajničkog maksimuma utvrđuje se u skladu s kriterijumima koje propisuje Narodna banka Jugoslavije.

Član 19

Bezgotovinska plaćanja (prenos s računa na račun) i gotovinska plaćanja (uplate i isplate) preko računa vrše se ispostavljanjem naloga za plaćanje u korist, odnosno na teret računa koji se vode kod nosilaca platnog prometa.

Član 20

Učesnici u platnom prometu mogu izmirivati međusobne novčane obaveze i neposredno: prenosom hartije od vrednosti (indosament), ugovaranjem promene poverioca, odnosno dužnika u određenom obligacionom odnosu (asignacija, cesija i dr.), prebijanjem (kompenzacija) i na drugi način, u skladu sa saveznim zakonom.

Novčane obaveze izmirene na način iz stava 1 ovog člana evidentiraju se preko poslovnog računa, najmanje jedanput mesečno, po pravilu krajem meseca.

Član 20a

Međusobne novčane obaveze, odnosno potraživanja izmiruju se i putem obavezne multilateralne kompenzacije (u daljem tekstu: obavezna kompenzacija).

U obaveznoj kompenzaciji učestvuju imaoci računa za obavljanje platnog prometa kod Narodne banke Jugoslavije, kao i radnje bez svojstva pravnog lica koje su dužne da vode poslovne knjige.

Član 20b

Učesnici u obaveznoj kompenzaciji dužni su da Narodnoj banci Jugoslavije prijave neosporene dospele novčane obaveze, odnosno potraživanja, u rokovima i na način koje propisuje guverner Narodne banke Jugoslavije.

Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, obaveze, odnosno potraživanja po osnovu izvršnih sudskih rešenja, izvršnih rešenja poreskih i drugih nadležnih organa i izdatih instrumenata obezbeđivanja plaćanja za obaveznu kompenzaciju prijavljuje organizaciona jedinica Narodne banke Jugoslavije kod koje su obaveze, odnosno potraživanja evidentirana za naplatu.

Učesnici u obaveznoj kompenzaciji ne prijavljuju:

1) obaveze, odnosno potraživanja prema pravnim licima nad kojima je otvoren stečajni postupak;

2) obaveze, odnosno potraživanja po kojima se vodi spor kod nadležnog suda (osporene obaveze, odnosno potraživanja);

3) obaveze, odnosno potraživanja u iznosu do 1.000 novih dinara.

Član 20v

Narodna banka Jugoslavije sprovodi obaveznu kompenzaciju u roku od tri dana od dana prijema prijave, evidentira kompenzirane iznose preko računa učesnika u obaveznoj kompenzaciji i o tome obaveštava učesnike u obaveznoj kompenzaciji narednog radnog dana od dana izvršene kompenzacije.

O neiskompenziranim iznosima Narodna banka Jugoslavije izveštava banke depozitare, koje o davanju kredita svojim deponentima radi sprovođenja dodatne kompenzacije odlučuju na osnovu izveštaja Narodne banke Jugoslavije.

Za vreme trajanja obavezne kompenzacije, odnosno dodatne kompenzacije, učesnici u obaveznoj kompenzaciji ne plaćaju i Narodna banka Jugoslavije ne naplaćuje obaveze, odnosno potraživanja koja su predmet obavezne kompenzacije.

Za vreme trajanja obavezne kompenzacije, odnosno dodatne kompenzacije, Narodna banka Jugoslavije vrši rezervisanje sredstava na računu učesnika u obaveznoj kompenzaciji za obaveze iz člana 20b stav 2 ovog zakona.

Član 20g

Učesnik u obaveznoj kompenzaciji koji ne dobije potvrdu nadležne organizacione jedinice Narodne banke Jugoslavije da je prijavio obaveze, odnosno potraživanja za obaveznu kompenzaciju, u skladu sa ovim zakonom, ne može dobiti saglasnost od Savezne komisije za hartije od vrednosti za emisiju hartija od vrednosti, kupovati devize na međubankarskom deviznom tržištu, niti dobiti kredit po osnovu sredstava Narodne banke Jugoslavije.

Član 21

Nalozi za plaćanje ispostavljaju se na jedinstvenim instrumentima platnog prometa prilagođenim za elektronsku obradu podataka.

Nalozi za plaćanje mogu se ispostavljati i na magnetnim nosiocima, odnosno računarskom komunikacijom između učesnika u platnom prometu i nosilaca platnog prometa, kao i između nosilaca platnog prometa.

Član 22

Nalog za plaćanje s računa ispostavljaju:

1) imaoci računa;

2) poverioci, na osnovu dospelih hartija od vrednosti i drugih instrumenata obezbeđivanja plaćanja, otvorenih akreditiva, drugih propisanih ili ugovorenih ovlašćenja;

3) nosioci platnog prometa, na osnovu sudskih i drugih izvršnih naslova, zakonskih ovlašćenja i svojih internih naloga radi delimičnog izvršavanja naloga, naplate usluga, ispravke grešaka i sl.

Naloge za plaćanje ispostavljaju lica čiji su potpisi deponovani kod nosioca platnog prometa kod koga se vodi račun učesnika u platnom prometu.

Član 23

Nosioci platnog prometa primaju od učesnika u platnom prometu naloge za plaćanje i drugu propisanu dokumentaciju platnog prometa.

Učesnici u platnom prometu dužni su da uz nalog za gotovinsko plaćanje, nosiocu platnog prometa kod koga se vodi račun sa koga se vrši plaćanje, podnesu na uvid originalnu dokumentaciju.

Učesnici u platnom prometu dužni su da uz nalog za bezgotovinsko plaćanje za namene obnove i izgradnje zemlje, nosiocu platnog prometa kod koga se vodi račun sa koga se vrši plaćanje, podnesu na uvid dokumentaciju.

Nosilac platnog prometa vratiće podnosiocu nalog za plaćanje koji nije ispostavljen u skladu sa propisima, i na njegov zahtev, u roku od tri dana od dana podnošenja, pismeno obrazložiti razloge za vraćanje naloga.

Član 24

Plaćanje s računa vrši se do visine pokrića na računu izdavaoca naloga.

Pod pokrićem, u smislu stava 1 ovog člana, podrazumevaju se stanje sredstava na računu od prethodnog dana, sredstva prispela u toku dana (dnevni priliv) i sredstva do visine odobrenog neiskorišćenog okvirnog kredita, umanjeno za izvršena plaćanja (dnevni odliv) do momenta utvrđivanja pokrića.

Nalozi za plaćanje za čije izvršavanje nema pokrića evidentiraju se i izvršavaju prema vremenu prijema, ako zakonom nije drugačije određeno.

Član 25

Nosilac platnog prometa izvršava naloge za prinudnu naplatu iz svih sredstava učesnika platnog prometa koja se vode na računima kod tog nosioca ako zakonom nisu izuzeta od izvršenja i ako na teret tih sredstava nisu izdati instrumenti plaćanja.

Nosilac platnog prometa, u nedostatku sredstava za izvršenje naloga za plaćanje iz stava 1 ovog člana u celini, izvršava nalog delimično, do visine raspoloživih sredstava na računima dužnika, internim nalogom.

Član 26

Pravno lice je dužno da zaključi ugovor sa bankom depozitarom o uključivanju u depozit te banke sredstava koja se evidentiraju na računima kod Narodne banke Jugoslavije.

Narodna banka Jugoslavije - Zavod za obračun i plaćanja uključiće sredstva učesnika u platnom prometu koja se evidentiraju na računima kod Narodne banke Jugoslavije - Zavoda za obračun i plaćanja, u depozit nove banke depozitara, na osnovu zahteva učesnika u platnom prometu, uz podnošenje zaključenog ugovora o deponovanju sredstava sa tom bankom i potvrde prethodne banke depozitara, da je učesnik u platnom prometu izmirio novčane obaveze prema toj banci dospele do dana izdavanja potvrde.

Odredbe stava 2 ovog člana primenjuju se i kada učesnik u platnom prometu smanjuje procenat uključivanja sredstava koja se evidentiraju na računima kod Narodne banke Jugoslavije - Zavoda za obračun i plaćanja u depozit prethodne banke.

Narodna banka Jugoslavije propisuje dokumentaciju iz st. 2 i 3 ovog člana i način podnošenja te dokumentacije.

Narodna banka Jugoslavije ne može izvršavati naloge pravnog lica koje nije zaključilo ugovor iz stava 1 ovog člana.

Sredstva na računima koji se po saveznom zakonu smatraju depozitom Narodne banke Jugoslavije dnevno se uključuju kao depozit po viđenju Narodne banke Jugoslavije.

Član 27

Ako po završenoj dnevnoj obradi podataka sa naloga za plaćanje, kojom su obuhvaćeni i nalozi po osnovu uključivanja sredstava u račun banke, na računu banke nema pokrića za sve obaveze banke, Narodna banka Jugoslavije će postupiti na način utvrđen propisima kojima se uređuje poslovanje Narodne banke Jugoslavije.

Član 28

Nosioci platnog prometa dostavljaju izveštaje o izvršenom platnom prometu učesnicima u platnom prometu koji kod njih imaju otvorene račune najdocnije narednog radnog dana.

Nosioci platnog prometa i učesnici u platnom prometu mogu ugovoriti i drugi rok za dostavljanje izveštaja iz stava 1 ovog člana.

Razmena podataka platnog prometa između nosilaca platnog prometa, kao i između nosilaca platnog prometa i učesnika u platnom prometu vrši se računarskom komunikacijom, na magnetnim nosiocima podataka ili dostavljanjem dokumentacije, zavisno od tehničkih mogućnosti nosioca platnog prometa.

Član 29

Nosilac platnog prometa daje učesniku u platnom prometu, na njegov zahtev, podatke o likvidnosti učesnika (neizvršeni nalozi za plaćanje i neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu).

Učesnik u platnom prometu dužan je da podatke dobijene saglasno stavu 1 ovog člana čuva kao poslovnu tajnu.

Član 30

Nosilac platnog prometa dužan je da naloge za plaćanje prima od učesnika u platnom prometu u toku celog radnog dana i da te naloge izvrši istog dana kad ih je primio.

Ako je nosilac platnog prometa primio nalog za plaćanje, u skladu sa ovim zakonom, za učesnika čiji se račun vodi kod drugog nosioca platnog prometa, dužan je da nalog dostavi tom nosiocu istog dana, a najdocnije narednog radnog dana.

Član 31

Ako je pravno lice nelikvidno neprekidno 60 dana, ili 60 dana sa prekidima u proteklih 75 dana, nosioci platnog prometa dužni su da bez odlaganja nadležnom sudu podnesu predlog za pokretanje postupka stečaja.

Pravno lice je nelikvidno, u smislu stava 1 ovog člana, ako na računima kod nosilaca platnog prometa nema dovoljno sredstava za isplatu svih naloga, odnosno osnova za naplatu, evidentiranih kod nosilaca platnog prometa na dan dospeća.

Član 31a

Pravna lica i radnje bez svojstva pravnog lica koje su dužne da vode poslovne knjige na ime naplate prodate robe i pruženih usluga i drugih obaveza, preduzeća PTT saobraćaja, kad primaju naloge za uplatu svih vrsta, i državni organi na ime naplate svih svojih potraživanja, dužni su da primaju čekove građana trasirane od banaka ili Poštanske štedionice.

Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, neće se primati čekovi na manje iznose od iznosa koje je odredilo Udruženje banaka kao minimalne iznose za plaćanje po jednom čeku.

Ako se plaćanje vrši čekom, nije dozvoljeno menjati cenu ili iznos obaveze koja se plaća.

Pravna lica i radnje bez svojstva pravnog lica koje su dužne da vode poslovne knjige na ime naplate prodate robe i pruženih usluga i drugih obaveza, preduzeća PTT saobraćaja, kad primaju naloge za uplatu svih vrsta, i državni organi na ime naplate svih svojih potraživanja, nisu dužni da primaju čekove građana od banaka za koje Narodna banka Jugoslavije utvrdi i objavi da zbog nelikvidnosti tih banaka neće vršiti pokriće emitovanih čekova građana.

Član 32

Odredbe člana 6 st. 1 i 2, člana 8 tačka 1, člana 11 tač. 1 i 2, člana 14 stav 1 i čl. 17, 18 i 31 ovog zakona odnose se i na radnje bez svojstva pravnog lica koje su dužne da vode poslovne knjige.

Član 33

Nosioci platnog prometa vode evidenciju o izvršenim plaćanjima i time obezbeđuju dokumentaciono-statističku osnovu za utvrđivanje i vođenje fiskalne, monetarne, kreditne i tekuće ekonomske politike.

Član 34

U obavljanju poslova iz svog delokruga, Narodna banka Jugoslavije vodi:

1) jedinstveni plan računa;

2) plan računa za uplatu i raspored javnih prihoda;

3) registar imalaca računa;

4) evidencije o stanju i promenama sredstava na računima pravnih lica, o naplati i rasporedu sredstava javnih prihoda i druge operativne evidencije na osnovu naloga platnog prometa.

Član 35

Na osnovu izvršenog platnog prometa, Narodna banka Jugoslavije obrađuje podatke o: prometu i stanju računa učesnika u platnom prometu; uključenim sredstvima depozita; izvršenim plaćanjima po vrstama primanja i izdavanja sa računa; naplati i rasporedu sredstava javnih prihoda i likvidnosti učesnika u platnom prometu, kao i druge podatke u skladu sa zakonom.

Član 36

Narodna banka Jugoslavije prikuplja, kontroliše, obrađuje i publikuje podatke iz godišnjih i periodičnih obračuna i izveštaja pravnih lica, a naročito o:

1) sredstvima i izvorima sredstava;

2) ostvarenim finansijskim rezultatima poslovanja;

3) pojedinim oblicima potrošnje;

4) tekućim privrednim kretanjima;

5) sprovođenju propisa i mera tekuće ekonomske politike.

Na zahtev zainteresovanih lica Narodna banka Jugoslavije, iz svog delokruga, može obezbediti podatke, analize i informacije, uz ugovorenu naknadu.

Član 37

Podaci se evidentiraju, prikupljaju, obrađuju i publikuju po jedinstvenoj metodologiji koju propisuje guverner Narodne banke Jugoslavije.

Čl. 38 i 39

(Brisani)

Član 40

Narodna banka Jugoslavije propisuje:

1) način i postupak obavljanja platnog prometa u zemlji;

2) bliže uslove i način pod kojima nosioci platnog prometa stiču pravo da učestvuju u obavljanju platnog prometa;

3) uslove i način otvaranja i ukidanja računa kod Narodne banke Jugoslavije;

4) oblik, sadržinu i upotrebu instrumenata platnog prometa;

5) plan računa za obavljanje platnog prometa kod Narodne banke Jugoslavije;

6) kriterijume na osnovu kojih se utvrđuje visina blagajničkog maksimuma;

7) uslove i način plaćanja gotovim novcem;

8) način vršenja kontrole obavljanja platnog prometa kod nosilaca platnog prometa.

Čl. 41-61

(Brisano)

Čl. 61a-61i

(Brisano)

Član 61a

Ko izda nalog da se ne primi ček ili ko ne primi ček u skladu sa ovim zakonom kazniće se za krivično delo novčanom kaznom ili kaznom zatvora do jedne godine.

Kaznom iz stava 1 ovog člana kazniće se i ko naredi da se čekom plati veća cena za robu ili usluge od cene koju bi lice koje vrši plaćanje čekom platilo gotovim novcem.

Član 61b

Ko u pravnom licu ili radnji bez svojstva pravnog lica koja je dužna da vodi poslovne knjige izda nalog da se protivno ovom zakonu i propisima donetim za izvršavanje ovog zakona raspolaže gotovim novcem ili novcem na poslovnom računu u iznosu većem od 10.000 novih dinara, kazniće se za krivično delo novčanom kaznom ili kaznom zatvora do jedne godine.

Ako iznos novca kojim se raspolaže na način iz stava 1 ovog člana prelazi 50.000 novih dinara učinilac će se kazniti novčanom kaznom ili kaznom zatvora do tri godine.

Član 62

Novčanom kaznom od 30.000 do 300.000 novih dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice:

1) ako novčana sredstva ne vodi na računu kod nosioca platnog prometa i sva plaćanja u dinarima ne vrši preko tog računa (član 6 stav 1);

2) ako novac primljen u gotovom, po bilo kom osnovu, ne uplati na svoj račun istog dana, najdocnije narednog dana ili u određenim periodima koji ne mogu biti duži od tri dana (član 17);

3) ako za plaćanje u gotovom novcu podiže sa računa i u svojoj blagajni drži gotov novac preko blagajničkog maksimuma (član 18 stav 1).

Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 1.500 do 15.000 novih dinara.

Član 62a

Novčanom kaznom od 100.000 do 450.000 novih dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako Narodnoj banci Jugoslavije ne prijavi ili netačno prijavi neosporene dospele novčane obaveze, odnosno potraživanja (član 20b).

Za radnju iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara.

Za radnju iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u organu Savezne Republike Jugoslavije, organu republika članica i organu jedinica lokalne samouprave, novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara.

Odgovornom licu iz st. 2 i 3 ovog člana, pored novčane kazne za privredni prestup, izreći će se i zaštitna mera zabrane vršenja rukovodeće dužnosti, odnosno poslova koje je obavljalo u vreme izvršenja privrednog prestupa, u trajanju od šest meseci do tri godine.

Član 63

Novčanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara kazniće se za prekršaj vlasnik radnje koja nema svojstvo pravnog lica a dužna je da vodi poslovne knjige za radnje iz člana 62 stav 1 ovog zakona.

Član 63a

Novčanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara kazniće se za prekršaj vlasnik radnje bez svojstva pravnog lica koja je dužna da vodi poslovne knjige ako Narodnoj banci Jugoslavije ne prijavi ili netačno prijavi neosporene dospele novčane obaveze, odnosno potraživanja (član 20b).

Pored novčane kazne za prekršaj, izreći će se i zaštitna mera zabrane vršenja delatnosti koju je radnja obavljala u vreme izvršenja prekršaja, u trajanju od tri meseca do jedne godine.

Član 64

Novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako ima više od jednog poslovnog računa (član 12 stav 2).

Za radnju iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara.

Za radnju iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj i vlasnik radnje koja nema svojstvo pravnog lica a dužna je da vodi poslovne knjige novčanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara.

Član 65

Novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara kazniće se za prekršaj nosilac platnog prometa:
1) ako učesniku u platnom prometu otvori više od jednog poslovnog računa (član 12 stav 2);

2) ako izvrši nalog za plaćanje za koje ne postoji pokriće na računima izdavaoca naloga (član 24 stav 1);

3) ako učesniku u platnom prometu ne dostavi izveštaj sa podacima o dnevnim promenama i stanju novčanih sredstava na njegovim računima najdocnije narednog dana od dana nastanka tih promena, ako nije ugovoren drugi rok (član 28 st. 1 i 2);

4) ako naloge za plaćanje ne primi ili ako ih ne izvrši istog dana kad ih je primio (član 30 stav 1);

5) ako naloge za plaćanje koji se odnose na učesnike u platnom prometu čiji se računi vode kod drugog nosioca platnog prometa ne izvrši ili ne dostavi tom nosiocu istog dana, a najdocnije narednog dana (član 30 stav 2);

6) ako u propisanom roku ne podnese nadležnom sudu predlog za pokretanje postupka stečaja (član 31 stav 1);

7) banka ili druga finansijska organizacija ako otvori poslovni račun pravnom licu ili radnji koja je dužna da vodi poslovne knjige (čl. 8 i 10).

Za radnju iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj i odgovorno lice kod nosioca platnog prometa novčanom kaznom od 900 do 9.000 novih dinara.

Član 65a

Novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u Narodnoj banci Jugoslavije:

1) ako ne prijavi obaveze, odnosno potraživanja po osnovu evidentiranih izvršnih sudskih rešenja, izvršnih rešenja poreskih i drugih nadležnih organa i izdatih instrumenata obezbeđivanja plaćanja (član 20b stav 2);

2) ako ne obavesti učesnike o izvršenoj obaveznoj kompenzaciji (član 20v stav 1);

3) ako o neiskompenziranim iznosima ne obavesti banke depozitare (član 20v stav 2);

4) ako naloge za gotovinsko i bezgotovinsko plaćanje izvršava protivno odredbama ovog zakona (član 23 st. 2 i 3);

5) ako naloge za plaćanje sa računa učesnika u platnom prometu izvršava protivno prioritetima utvrđenim ovim zakonom (član 66ž);

6) ako naloge za plaćanje sa računa Vojske Jugoslavije i računa budžeta Savezne Republike Jugoslavije i budžeta republika članica izvršava protivno odredbama ovog zakona (član 66z);

7) ako ne podnese prijavu za privredni prestup, odnosno prekršaj, a postoji osnovana sumnja da je učinjen privredni prestup iz člana 62a, odnosno prekršaj iz člana 63a ovog zakona (član 66đ stav 2).

Odgovornom licu iz stava 1 ovog člana, pored novčane kazne za prekršaj, izreći će se i zaštitna mera zabrane obavljanja poslova na kojima je odgovrno lice radilo u vreme izvršenja prekršaja u trajanju od tri meseca do jedne godine.

Član 66

Narodna banka Jugoslavije obavlja i kontrolu primene saveznih zakona i drugih propisa kojima se uređuje računovodstvo, platni promet u zemlji i isplata zarada zaposlenih kod pravnih lica i radnji koje su dužne da vode poslovne knjige (u daljem tekstu: radnje) i kontrolu izmirivanja obaveza prema saveznom budžetu, do donošenja saveznog zakona kojim će se urediti ta kontrola.

Kontrolu iz stava 1 ovog člana Narodna banka Jugoslavije obavlja na način i po postupku utvrđenom u čl. 66a do 66e ovog zakona.

Član 66a

Narodna banka Jugoslavije obavlja kontrolu, po pravilu, kod pravnog lica ili radnje, a može, na osnovu raspoložive dokumentacije, tu kontrolu obavljati i u Narodnoj banci Jugoslavije.

Član 66b

Pravno lice i radnja dužni su da licu ovlašćenom za obavljanje kontrole obezbede uslove potrebne za obavljanje te kontrole.

Odgovorno lice u pravnom licu i radnji dužno je da, na zahtev ovlašćenog lica za kontrolu, sačini pismeno objašnjenje, u roku koji odredi to lice.

Član 66v

O izvršenoj kontroli kod pravnog lica ili radnje ovlašćeno lice za kontrolu sastavlja zapisnik.

Zapisnik o kontroli dostavlja se pravnom licu ili radnji, najdocnije osmog dana od dana izvršene kontrole.

Pravno lice i radnja mogu dati primedbe na zapisnik u roku koji odredi lice ovlašćeno za obavljanje kontrole koji ne može biti kraći od pet niti duži od 30 dana od dana dostavljanja zapisnika.

Član 66g

Narodna banka Jugoslavije proverava primedbe date na zapisnik o kontroli i ako utvrdi da su one delimično ili u celini opravdane sačiniće dopunu zapisnika i dostaviće je pravnom licu ili radnji, u roku od 15 dana od dana prijema primedaba.

Član 66d

Ako u postupku kontrole utvrdi nezakonitosti ovlašćeno lice za kontrolu doneće rešenje kojim će pravnom licu ili radnji naložiti otklanjanje nezakonitosti, u roku od 8 dana od dana dostavljanja rešenja.

Rešenje je konačno.

Član 66đ

Ako se u postupku kontrole utvrde radnje koje predstavljaju krivično delo, Narodna banka Jugoslavije je dužna da podnese prijavu nadležnom organu protiv odgovornog lica u pravnom licu ili radnji.

Ako se u postupku kontrole utvrde radnje koje predstavljaju privredni prestup ili prekršaj Narodna banka Jugoslavije je dužna da podnese prijavu nadležnom organu protiv pravnog lica ili radnje, odnosno protiv odgovornog lica u pravnom licu ili radnji.

Član 66e

Guverner Narodne banke Jugoslavije propisuje bliže uslove i način obavljanja kontrole iz člana 66 ovog zakona.

Član 66ž

Izuzetno od odredbe člana 24 stav 3 ovog zakona, do 31. decembra 1999. godine, nalozi za plaćanje za čije izvršenje nema pokrića na računu evidentiraju se i izvršavaju prema sledećem prioritetu:

1) poseban savezni porez na promet proizvoda i usluga, porez na promet proizvoda i usluga, akcize, carine i ostale obaveze po osnovu javnih prihoda;

2) nalozi za plaćanje za izdatke nastale po osnovu odbrane zemlje i sanacije dejstava ratnog razaranja za vreme ratnog stanja, kao i finansiranje namena za obnovu i izgradnju zemlje sredstvima evidentiranim na posebnom podračunu;

3) garantovana zarada zaposlenih;

4) nalozi za plaćanje koje ispostavljaju nosioci platnog prometa u smislu člana 22 stav 1 tačka 3 Zakona, ako za pojedine naloge nije propisan drugačiji prioritet, osim naloga za ispravku grešaka;

5) sudski i drugi izvršni naslovi, osim izvršnih naslova kojima se izvršavaju obaveze iz tačke 1) ovog stava;

6) akceptni nalozi, menice, garancije i druge hartije od vrednosti, kao i drugi instrumenti obezbeđenja plaćanja ispostavljeni na osnovu propisanih ili ugovorenih ovlašćenja;

7) ostali nalozi za plaćanje.

Nalozi iz stava 1 ovog člana u okviru istog prioriteta, izvršavaju se prema vremenu prijema.

Član 66z

Izuzetno od odredbe člana 25 stav 1 ovog zakona, sa računa Vojske Jugoslavije i računa budžeta Savezne Republike Jugoslavije i budžeta republika članica obustavlja se izvršavanje naloga za plaćanje po osnovu sudskih i drugih izvršnih naslova do 31. decembra 1999. godine.

Član 67

Narodna banka Jugoslavije može obavljati reviziju javnih rashoda na način i do roka koji su utvrđeni saveznim zakonom kojim se uređuje obavljanje tih poslova.

Član 68

Za obavljanje poslova iz delokruga Službe utvrđenog ovim zakonom, Služba će koristiti sredstva Službe društvenog knjigovodstva Jugoslavije, Službe za platni promet i finansijski nadzor Republike Srbije i Službe društvenog knjigovodstva u Republici Crnoj Gori.

Služba je pravni sledbenik Službe društvenog knjigovodstva Jugoslavije, Službe za platni promet i finansijski nadzor Republike Srbije i Službe društvenog knjigovodstva u Republici Crnoj Gori.

Danom početka primene ovog zakona, Služba preuzima zaposlene u službama iz stava 1 ovog člana.

Član 69

Statut Službe, u skladu sa ovim zakonom, doneće se u roku od dva meseca od dana početka primene ovog zakona.

Do dana stupanja na snagu statuta Službe u pogledu pitanja koja nisu uređena opštim aktom o privremenoj organizaciji Službe, primenjivaće se odredbe čl. 147 do 169 Zakona o Službi društvenog knjigovodstva ("Službeni list SFRJ", br. 70/83, 16/86, 72/86, 74/87, 37/88, 61/88, 57/89, 79/90, 84/90 i 20/91) i statuta službi iz člana 68 ovog zakona.

Opšti akti službi uskladiće se sa ovim zakonom i statutom Službe u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu statuta Službe.

Propisi iz čl. 38 do 40, ovog zakona doneće se u roku od 60 dana od dana početka primene ovog zakona.

Član 70

Statut i drugi opšti akti Radne zajednice Službe društvenog knjigovodstva Jugoslavije prestaju da važe u roku od 60 dana od dana početka primene ovog zakona.

U roku iz stava 1 ovog člana, generalni direktor Službe uskladiće svoje opšte akte sa odredbama ovog zakona, odnosno doneće opšte akte kojima će se urediti pitanja koja su bila uređena statutom i samoupravnim opštim aktima radnih zajednica službi iz člana 68 stav 1 ovog zakona, u skladu sa ovim zakonom.

Član 71

Generalni direktor Službe doneće do 1. marta 1993. godine opšti akt kojim će se privremeno urediti organizacija Službe.

Aktom iz stava 1 ovog člana odrediće se organizacione jedinice Službe iz člana 52 stav 1 ovog zakona i njihov delokrug.

Akt iz stava 1 ovog člana primenjivaće se do dana stupanja na snagu statuta Službe.

Član 72

Do donošenja akta o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta Službe, zaposleni u službama iz člana 68 ovog zakona nastavljaju da rade na radnim mestima na kojima su raspoređeni na dan početka primene ovog zakona.

Član 73

Danom početka primene ovog zakona prestaju da važe Zakon o Službi društvenog knjigovodstva ("Službeni list SFRJ", br. 70/83, 16/86, 72/86, 74/87, 37/88, 61/88, 57/89, 79/90, 84/90 i 20/91) osim odredaba člana 6 stav 2, čl. 41 do 57, čl. 60 do 68, čl. 80 do 82, član 170 stav 1 tačka 4 i stav 2, član 173 stav 1 tač. 2 do 4 i stav 2 i član 175 stav 1 tačka 4 i Zakon o finansijskom poslovanju ("Službeni list SFRJ", br. 10/89, 26/89, 35/89, 58/89, 79/89 i 61/90).

Član 74

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ", a primenjivaće se od 1. marta 1993. godine.

Samostalni član Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o platnom prometu
("Sl. list SRJ", br. 61/95)

Član 18

Stupanjem na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe člana 6 stav 2, čl. 41 do 57, čl. 60 do 68, čl. 80 do 82, člana 170 stav 1 tačka 4 i stav 2, člana 173 stav 1 tač. 2 do 4 i stav 2 i člana 175 stav 1 tačka 4 Zakona o Službi društvenog knjigo vodstva ("Sl. list SFRJ", br. 70/83, 16/86, 72/86, 74/87, 37/88, 61/88, 57/89, 79/90, 84/90 i 20/91).

_________________

Napomena izdavača:

Ovaj zakon je prestao da važi donošenjem novog Zakona o platnom prometu ("Sl. list SRJ", br. 24/98, 74/99, 28/2000 i 73/2000), koji je stupio na snagu 15. jula 2000. godine, a primenjivaće se od 1. januara 2002. godine.