ZAKONO DRŽAVLJANSTVU SOCIJALISTIČKE REPUBLIKE SRBIJE("Sl. glasnik SRS", br. 45/79 i 13/83) |
I OSNOVNE ODREDBE
Državljanin Socijalističke Republike Srbije istovremeno je i državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.
Državljanin druge republike u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji (u daljem tekstu: državljanin druge republike) ima na teritoriji Socijalističke Republike Srbije ista prava i dužnosti kao i državljanin Socijalističke Republike Srbije.
II STICANJE DRŽAVLJANSTVA SOCIJALISTIČKE REPUBLIKE SRBIJE
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče se:
1. poreklom,
2. rođenjem na teritoriji Socijalističke Republike Srbije,
3. prijemom državljanina druge republike u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije,
4. prirođenjem,
5. po međunarodnim ugovorima.
1. Sticanje državljanstva poreklom
Poreklom stiče državljanstvo Socijalističke Republike Srbije dete:
1. čija su oba roditelja u času rođenja deteta državljani Socijalističke Republike Srbije,
2. čiji je jedan roditelj u času rođenja deteta državljanin Socijalističke Republike Srbije, a ono je rođeno na teritoriji Socijalističke Republike Srbije, ako roditelji sporazumno ne odrede da dete bude državljanin druge republike,
3. čiji je jedan roditelj u času rođenja deteta državljanin Socijalističke Republike Srbije, a dete je rođeno na teritoriji druge republike, ako roditelji sporazumno odrede da ono bude državljanin Socijalističke Republike Srbije,
4. čiji je jedan roditelj u trenutku rođenja deteta državljanin Socijalističke Republike Srbije, a drugi strani državljanin ili lice bez državljanstva, ili nepoznatog državljanstva, ako je rođeno na teritoriji Socijalističke Republike Srbije,
5. čiji je jedan roditelj državljanin Socijalističke Republike Srbije, a drugi strani državljanin ili lice bez državljanstva, ili nepoznatog državljanstva a dete je rođeno u inostranstvu, ako ga jedan roditelj do navršene 18 godine života prijavi za upis kao državljanina Socijalističke Republike Srbije kod nadležnog organa u Socijalističkoj Republici Srbiji ili inostranstvu, ili ako se do navršene 18 godine života stalno nastani u Socijalističkoj Republici Srbiji, odnosno na teritoriji druge republike, a po propisima te republike nije steklo njeno državljanstvo,
6. čiji je jedan roditelj u času rođenja deteta državljanin Socijalističke Republike Srbije a drugi nije poznat.
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče i dete čiji je jedan roditelj državljanin Socijalističke Republike Srbije a dete je rođeno u inostranstvu, i ako ne ispunjava neki uslov iz tačke 5 ovog člana, ako bi dete ostalo bez republičkog državljanstva.
Dete koje stiče državljanstvo Socijalističke Republike Srbije po stavu 1 tački 5 i stavu 2 ovog člana smatra se državljaninom Socijalističke Republike Srbije od časa rođenja.
2. Sticanje državljanstva rođenjem na teritoriji Socijalističke Republike Srbije
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče dete rođeno ili nađeno na teritoriji Socijalističke Republike Srbije čija su oba roditelja nepoznata, ili su nepoznatog državljanstva, ili su bez državljanstva. Detetu će prestati državljanstvo Socijalističke Republike Srbije ako se do navršene 14 godine života utvrdi da su mu roditelji strani državljani.
Dete rođeno ili nađeno na teritoriji Socijalističke Republike Srbije od roditelja koji imaju različito republičko državljanstvo, stiče državljanstvo Socijalističke Republike Srbije, ako roditelji sporazumno ne odrede da dete stekne republičko državljanstvo republike čije državljanstvo ima jedan od roditelja.
3. Sticanje državljanstva prijemom državljanina druge republike u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče državljanin druge republike ukoliko podnese zahtev za prijem u državljanstvo i ako ispunjava sledeće uslove:
1. da je navršio 18 godina života,
2. da u vreme podnošenja zahteva ima prebivalište na teritoriji Socijalističke Republike Srbije.
Državljanin druge republike koji je u braku sa državljaninom Socijalističke Republike Srbije može biti primljen u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije i ako nisu ispunjeni uslovi iz stava 1 ovog člana.
Ako su državljanstvo Socijalističke Republike Srbije, prijemom iz državljanstva druge republike, stekla oba roditelja ili jedan od njih, državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče i njihovo dete mlađe od 18 godina.
Ako je državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stekao jedan roditelj, a drugi je državljanin druge republike, državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče dete mlađe od 18 godina, ako se o tome roditelji sporazumeju.
Državljanin Socijalističke Republike Srbije može tražiti prijem u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije maloletnog usvojenika i ako nisu ispunjeni uslovi iz člana 7 stav 1 tačka 2
Ako je dete starije od 14 godina za sticanje državljanstva po st. 1, 2 i 3 ovog člana potreban je i pristanak deteta.
O prijemu u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije državljanina druge republike po čl. 7 i 8 ovog zakona, Republički sekretarijat za unutrašnje poslove obavestiće nadležni organ uprave one republike čiji je državljanin bilo lice koje je primljeno u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije.
4. Sticanje državljanstva prirođenjem
Prirođenjem može steći državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stranac koji je podneo zahtev za prijem u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije ako ispunjava sledeće uslove:
1. da je navršio 18 godina života,
2. da je do podnošenja zahteva boravio tri godine neprekidno na teritoriji Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije,
3. da se iz njegovog vladanja može zaključiti da će biti lojalan građanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije,
4. da ima otpust iz dosadašnjeg državljanstva ili da podnese dokaz da će otpust dobiti, ako bude primljen u državljanstvo Socijalističke Republike Sobije.
Smatraće se da je uslov iz tačke 4 stava 1 ovog člana ispunjen ako je lice koje je podnelo zahtev bez državljanstva ili će ga po zakonu zemlje čiji je državljanin izgubiti samim prirođenjem.
Ako strana država ne dopušta otpust ili za otpust postavlja uslove koji se ne mogu ispuniti, dovoljna je izjava lica koje je podnelo zahtev da se u slučaju sticanja državljanstva Socijalističke Republike Srbije odriče stranog državljanstva.
U rešenju kojim se odbija zahtev za sticanje državljanstva Socijalističke Republike Srbije prirođenjem ne moraju se navesti razlozi kojima se nadležni organ rukovodio pri donošenju rešenja.
Iseljenik iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i član njegove porodice prirođenjem mogu steći državljanstvo Socijalističke Republike Srbije i ako ne ispunjavaju uslove iz člana 9 stav 1 tač. 2 i 4 ovog zakona.
Stranac koji je zaključio brak sa državljaninom Socijalističke Republike Srbije ili državljaninom druge republike može prirođenjem steći državljanstvo Socijalističke Republike Srbije i ako ne ispunjava uslove iz člana 9 stav 1 tač. 1, 2 i 4 ovog zakona.
Državljanin Socijalističke Republike Srbije može za maloletnog usvojenika tražiti državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prirođenjem i ako nisu ispunjeni uslovi iz člana 9 ovog zakona. Ako je usvojenik stariji od 14 godina potreban je i njegov pristanak.
Stranac čiji bi prijem u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije predstavljao interes za Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju može prirođenjem steći državljanstvo Socijalističke Republike Srbije ako je podneo zahtev za prijem u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije i ako ne ispunjava uslove iz člana 9 stav 1 tač. 2 i 4 ovog zakona.
Ako su oba roditelja prirođenjem stekla državljanstvo Socijalističke Republike Srbije, državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče i njihovo dete mlađe od 18 godina.
Ako je prirođenjem jedan roditelj stekao državljanstvo Socijalističke Republike Srbije, državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče i njegovo dete mlađe od 18 godina, ako to ovaj roditelj zahteva i ako dete živi u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji.
Ako je prirođenjem jedan od roditelja stekao državljanstvo Socijalističke Republike Srbije, državljanstvo Socijalističke Republike Srbije stiče i njegovo dete mlađe od 18 godina kad to oba roditelja zahtevaju, bez obzira gde dete živi.
Ako je dete navršilo 14 godina života za sticanje državljanstva po st. 1 - 3 ovog člana potreban je pristanak deteta.
Lice koje je prirođenjem steklo državljanstvo Socijalističke Republike Srbije postaje državljanin Socijalističke Republike Srbije danom uručenja rešenja o sticanju državljanstva.
III PRESTANAK DRŽAVLJANSTVA SOCIJALISTIČKE REPUBLIKE SRBIJE
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prestaje:
1. sticanjem državljanstva druge republike,
2. otpustom,
3. odricanjem,
4. oduzimanjem,
5. po međunarodnim ugovorima.
1. Prestanak državljanstva sticanjem državljanstva druge republike
Državljaninu Socijalističke Republike Srbije prestaje državljanstvo Socijalističke Republike Srbije, ako na osnovu njegovog zahteva bude primljen u državljanstvo druge republike.
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije po stavu 1 ovog člana prestaje i detetu mlađem od 18 godina života, ako su državljanstvo Socijalističke Republike Srbije izgubila oba roditelja, ili jedan od njih ako se drugi roditelj s tim saglasi.
Odredba stava 2 ovog člana odnosi se i na maloletnog usvojenika.
Ako je dete starije od 14 godina za prestanak državljanstva po st. 2 i 3 ovog člana potreban je pristanak deteta.
Državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prestaje danom uručenja rešenja o sticanju državljanstva druge republike.
2. Prestanak državljanstva otpustom
Otpust iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije radi sticanja stranog državljanstva, daće se licu koje je podnelo zahtev za otpust, a ispunjava sledeće uslove:
1. da je navršilo 18 godina života,
2. da nema smetnji u pogledu vojne obaveze,
3. da je izmirilo dužne doprinose, poreze i druge obaveze prema društveno-političkim zajednicama, organizacijama udruženog rada i drugim samoupravnim organizacijama i zajednicama u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji,
4. da je regulisalo obavezu iz socijalnog osiguranja i radnog odnosa,
5. da je regulisalo imovinsko-pravne obaveze iz bračnog odnosa i odnosa roditelja i dece prema licima koja žive u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji,
6. da se protiv njega u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji ne vodi krivični postupak zbog krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti, ili ako je u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji osuđeno na kaznu zatvora, dok tu kaznu nije izdržalo,
7. da ima strano državljanstvo ili da je dokazalo da će biti primljeno u strano državljanstvo.
Organ iz člana 24 ovog zakona odbiće zahtev za otpust iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije i kad su ispunjeni uslovi iz stava 1 ovog člana ako to zahtevaju razlozi bezbednosti ili drugi posebni interesi zemlje, ili ako to nalažu razlozi reciprociteta ili drugi razlozi iz odnosa sa stranom državom.
U rešenju kojim se odbija zahtev za otpust iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije po stavu 2 ovog člana ne moraju se navesti razlozi kojima se nadležni organ rukovodio pri donošenju rešenja.
Licu koje se otpušta iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije prestaje državljanstvo danom uručenja rešenja o otpustu iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije.
Rešenje o otpustu iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije gubi važnost i biće stavljeno van snage ako lice koje je dobilo otpust, u roku od jedne godine od dana donošenja rešenja, ne stekne državljanstvo strane države, a nastavi da živi u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji.
Rešenje o otpustu može biti stavljeno van snage na zahtev lica koje je dobilo otpust i iselilo se iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, ako ono u roku od jedne godine od dana iseljenja nije steklo strano državljanstvo, a o tome je u roku od tri meseca po isteku roka od jedne godine obavestilo diplomatsko ili konzularno predstavništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije u inostranstvu ili organ iz člana 24 ovog zakona.
Detetu do navršene 18 godine života prestaje državljanstvo Socijalističke Republike Srbije na zahtev oba roditelja kojima je državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prestalo otpustom, ili ako je državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prestalo na taj način jednom od roditelja, a drugi roditelj je strani državljanin.
Detetu koje stalno živi u inostranstvu, čiji je jedan roditelj stranac, može se izuzetno odobriti otpust iz državljanstva Socijalističke Republike Srbije, ako je dete dodeljeno na čuvanje, vaspitavanje i izdržavanje roditelju koji je stranac i ako se sa otpustom deteta saglasi roditelj koji je državljanin Socijalističke Republike Srbije.
Za prestanak državljanstva Socijalističke Republike Srbije, po st. 1 i 2 ovog člana potreban je i pristanak deteta, ako je ono navršilo 14 godina života.
3. Prestanak državljanstva odricanjem
Punoletni državljanin Socijalističke Republike Srbije koji je rođen i živi u inostranstvu, a ima i strano državljanstvo, može se do navršene 25 godine života odreći državljanstva Socijalističke Republike Srbije.
Pravo na odricanje od državljanstva Socijalističke Republike Srbije ima i punoletni državljanin Socijalističke Republike Srbije koji je rođen u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji, stalno živi u inostranstvu, a ima i strano državljanstvo, kao i lice iz stava 1 ovog člana posle navršene 25 godine života:
1. ako se protiv njega u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji ne vodi krivični postupak zbog krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti, ili ako je u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji osuđen na kaznu zatvora pa je tu kaznu izdržao,
2. ako je regulisao svoje imovinsko-pravne obaveze iz bračnog odnosa i odnosa roditelja i dece prema licima koja žive u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji,
3. ako je izmirio dužne doprinose, poreze i druge obaveze prema društveno-političkim zajednicama, organizacijama udruženog rada i drugim samoupravnim organizacijama i zajednicama u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji.
Izjava o odricanju od državljanstva Socijalističke Republike Srbije podnosi se diplomatskom ili konzularnom predstavništvu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije u inostranstvu ili organu iz člana 24 ovog zakona.
Licu, čiju izjavu o odricanju od državljanstva Socijalističke Republike Srbije uvaži organ iz člana 24 ovog zakona, prestaje državljanstvo danom podnošenja izjave i o tome se donosi posebno rešenje.
Detetu do navršene 18 godine života prestaje državljanstvo Socijalističke Republike Srbije na zahtev oba roditelja kojima je državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prestalo odricanjem, ili na zahtev roditelja kome je državljanstvo Socijalističke Republike Srbije prestalo odricanjem, ako je drugi roditelj strani državljanin. Za dete, koje je navršilo 14 godina života, potreban je pristanak deteta.
4. Prestanak državljanstva oduzimanjem
Državljaninu Socijalističke Republike Srbije koji je odsutan iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, a ima i strano državljanstvo, oduzima se državljanstvo ako su ispunjeni uslovi za oduzimanje državljanstva prema odredbama saveznog zakona.
IV PONOVNO STICANJE DRŽAVLJANSTVA
Lice kome je kao maloletnom prestalo državljanstvo Socijalističke Republike Srbije po članu 18 ili 20 ovog zakona stiče ga ponovo ako se do navršene 25 godine života stalno nastani u Socijalističkoj Republici Srbiji i podnese zahtev za ponovno sticanje državljanstva.
V ZAJEDNIČKE ODREDBE
Zahtev za sticanje i prestanak državljanstva Socijalističke Republike Srbije podnosi se opštinskom organu unutrašnjih poslova po mestu prebivališta podnosioca zahteva, a ukoliko podnosilac zahteva stalno živi ili boravi u inostranstvu duže od 60 dana - diplomatsko-konzularnom predstavništvu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije u inostranstvu.
Strani državljani koji imaju privremeni boravak ili su stalno nastanjeni u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji zahtev za prijem u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije podnose opštinskom organu unutrašnjih poslova po mestu privremenog boravka ili stalnog nastanjenja.
Podnosioci zahteva iz st. 1 i 2 ovog člana dužni su da prilože dokaze da ispunjavaju uslove iz člana 9 stav 1 tač. 1, 2 i 4 i člana 16 stav 1 tač. 1, 3, 4 i 7 kao i dokaz da se protiv njih u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji ne vodi krivični postupak zbog krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti.
Opštinski organ za unutrašnje poslove iz st. 1 i 2 ovog člana i diplomatsko-konzularno predstavništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije u inostranstvu iz stava 1 ovog člana, dužni su da zahtev podnosioca dostave odmah, a najkasnije u roku od sedam dana, Republičkom sekretarijatu za unutrašnje poslove.
Za lica sa teritorije socijalističke autonomne pokrajine, zahtev podnosioca, opštinski organ za unutrašnje poslove dostavlja Republičkom sekretarijatu za unutrašnje poslove, preko pokrajinskog sekretarijata za unutrašnje poslove.
O sticanju i prestanku državljanstva Socijalističke Republike Srbije odlučuje Republički sekretarijat za unutrašnje poslove a za lica odnosno državljane sa teritorije socijalističke autonomne pokrajine, Republički sekretarijat odlučuje po prethodno pribavljenom mišljenju pokrajinskog sekretarijata za unutrašnje poslove.
Evidenciju o sticanju i prestanku državljanstva Socijalističke Republike Srbije vodi Republički sekretarijat za unutrašnje poslove.
Za lica sa teritorije socijalističke autonomne pokrajine, evidencije iz stava 1 ovog člana vodi i pokrajinski sekretarijat za unutrašnje poslove.
Evidencije o državljanima Socijalističke Republike Srbije, državljanima drugih socijalističkih republika i državljanima SocijalistIčke Federativne Republike Jugoslavije, koji su upisani u matične knjige rođenih na teritoriji Socijalističke Republike Srbije, vode se u matičnim knjigama rođenih kod opštinskog organa uprave koji vodi matične knjige, a za državljane koji nisu rođeni na teritoriji Socijalističke Republike Srbije i nisu upisani u evidencije državljana drugih socijalističkih republika, kao i za lica primljena u državljanstvo Socijalističke Republike Srbije iz državljanstva drugih socijalisitčkih republika, a koja nisu rođena na teritoriji Socijalističke Republike SrbIje, evidencije se vode u knjigama državljana kod opštinskog organa uprave koji vodi matične knjige, nadležnog po mestu prebivališta državljanina.
Ako državljanin socijlističke republike i Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije nije upisan u evidencije o državljanima, opštinski organ uprave koji vodi mAtične knjige, nadležan po mestu prebivališta državljanina, utvrdiće za njega državljanstvo socijalističke republike i sprovesti postupak u vezi sa upisom te činjenice u evidencije o državljanima socijalističke republike i Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.
Uverenje o državljanstvu socijalističke republike i Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije izdaje opštinski organ uprave koji vodi evidenciju državljana.
U uverenju o državljanstvu socijalističke republike upisuje se istovremeno i državljanstvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.
Državljaninom Socijalističke Republike Srbije smatra se lice koje je imalo ovo državljanstvo na dan stupanja na snagu ovog zakona, a ukoliko ovo državljanstvo nije regulisano isto će se utvrditi po odredbama ovog zakona.
Ovlašćuje se Republički sekretarijat za unutrašnje poslove da propiše način vođenja evidencije o državljanstvu, obrasce za vođenje evidencija, kao i obrazac uverenja o državljanstvu.
Ovaj zakon primenjuje se na osnovu člana 300 stav 1 tačka 1 Ustava Socijalističke Republike Srbije jedinstveno na celoj teritoriji Republike.
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o državljanstvu Socijalističke Republike Srbije ("Službeni glasnik SRS", broj 13/65).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Socijalističke Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o državljanstvu Socijalističke Republike Srbije
("Sl. glasnik SRS", br. 13/83)
Član 5
Pokrajinski sekretarijat za unutrašnje poslove ustupiće Republičkom sekretarijatu za unutrašnje poslove zahteve za sticanje, odnosno za prestanak državljanstva Socijalističke Republike Srbije o kojima nije pribavljeno mišljenje Republičkog sekretarijata za unutrašnje poslove do dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 6
Ovaj zakon primenjuje se na osnovu člana 300 stav 1 tačka 1 Ustava Socijalističke Republike Srbije jedinstveno na celoj teritoriji Republike.
Član 7
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Socjalističke Republike Srbije".