ZAKONO GEOLOŠKIM ISTRAŽIVANJIMA("Sl. glasnik RS", br. 44/95) |
I OSNOVNE ODREDBE
Ovim zakonom uređuju se uslovi i način izvođenja geoloških istraživanja i korišćenja rezultata tih istraživanja, način programiranja geoloških istražnih radova i njihovog finansiranja, kao i nadzor nad primenom odredaba ovog zakona.
Geološkim istraživanjima, u smislu ovog zakona, smatraju se istraživanja koja se izvode radi: upoznavanja razvoja, sastava i građe zemljine kore; pronalaženja i utvrđivanja količina i kvaliteta mineralnih sirovina; utvrđivanja geoloških osobina tla za izgradnju objekata; planiranja prostora i istraživanja radi zaštite životne sredine.
Zaštita životne sredine u smislu stava 1 ovog člana, jeste zaštita i prezentacija prirodnih vrednosti (geoloških i geomorfoloških fenomena i odlika istorijskog razvoja zemljine kore i reprezentativnih pojavnih oblika); zaštita od štetnih prirodnih procesa (zemljotresa, klizišta, erozija, bujica i poplava) i od tehnogenih narušavanja (zagađivanje tla pri istraživanju i eksploataciji, zagađivanje podzemnih voda, veštačko narušavanje stabilnosti tla, zagađivanje vazduha radovima u tlu i ugrožavanje zaštićenih prirodnih dobara).
Mineralnim sirovinama, u smislu ovog zakona, smatraju se:
1) sve vrste uglja i uljnih škriljaca;
2) ugljovodonici u tečnom i gasovitom stanju (nafta i gas) i ostali prirodni gasovi;
3) radioaktivne mineralne sirovine;
4) metalične mineralne sirovine i njihova upotrebljiva jedinjenja;
5) tehnogene mineralne sirovine;
6) nemetalične mineralne sirovine i sirovine za dobijanje građevinskog materijala;
7) sve vrste soli i sonih voda;
8) podzemne vode i izvori geotermalne energije.
Geološka istraživanja su osnovna i detaljna.
Osnovna i detaljna geološka istraživanja vrše se prema projektu geoloških istraživanja.
Osnovna geološka istraživanja obuhvataju: istraživanja razvoja, sastava i građe zemljine kore; utvrđivanje potencijalnosti područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina do stepena istraženosti rezervi za CI kategoriju; utvrđivanje stanja, svojstava i karakteristika stena i tla; utvrđivanje geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju; istraživanja radi zaštite životne sredine, kao i izradu odgovarajućih geoloških karata.
Osnovna geološka istraživanja su poslovi od opšteg interesa za Republiku i finansiraju se iz budžeta Republike Srbije.
Detaljna geološka istraživanja obuhvataju istraživanja koja se izvode radi dobijanja detaljnih geoloških podataka o: položaju, veličini, obliku, sastavu i građi ležišta; kvalitetu i rezervama mineralnih sirovina i uslovima njihovog iskorišćavanja; osobinama terena radi utvrđivanja uslova za izgradnju i izradu programa zaštite životne sredine.
Na istražnom prostoru, odnosno terenu na kome nisu izvršena odgovarajuća osnovna geološka istraživanja, ne mogu se izvoditi detaljna geološka istraživanja mineralnih sirovina i detaljna geološka istraživanja terena radi izrade geotehničkih i hidrogeoloških podloga na tom terenu za izgradnju visokih brana, akumulacija površinskih voda čija je zapremina veća od milion kubnih metara, odnosno brana većih od 15 metara građevinske visine, tunela, hidroelektrana, termoelektrana, autoputeva, magistralnih puteva, metroa i železničkih pruga.
Osnovna geološka istraživanja obavezno se izvode za potrebe prostornog planiranja i izrade generalnih urbanističkih planova, radi utvrđivanja i vrednovanja ukupnih geoloških potencijala određenog područja, utvrđivanja namene prostora i podobnosti za izgradnju.
Detaljna inženjersko-geološka istraživanja obavezno se izvode za potrebe izrade prostornih i urbanističkih planova, kao i pre izrade tehničke dokumentacije za izgradnju objekata i programa zaštite životne sredine.
Pojedini istražni radovi, koji se izvode u okviru detaljnih geoloških istraživanja, ne moraju se izvoditi ako postoje dovoljno pouzdani podaci, uslovi i podloge na osnovu kojih se može pristupiti izradi tehničke dokumentacije, što se mora stručno obrazložiti u projektu istraživanja.
Geološka istraživanja izvode se u skladu sa savremenim naučnim dostignućima, propisima, standardima i tehničkim normativima koji se odnose na tu vrstu radova i propisima kojima su utvrđeni uslovi u pogledu zaštite na radu, zaštite od požara i eksplozije i zaštite životne sredine.
Na području koje predstavlja zaštićeni prostor prirode, celinu od kulturno-istorijskog i graditeljskog značaja, turističko-rekreativnu celinu, izvorište od posebnog značaja za regionalno snabdevanje vodom i drugi zaštićeni prostor, izvođenje geoloških istraživanja može se odobriti samo uz prethodnu saglasnost organa nadležnog za izdavanje uslova za uređenje prostora i organa nadležnog za odgovarajuću oblast, u skladu sa posebnim zakonom.
Nadzor nad primenom odredaba ovog zakona, drugih propisa, standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta, koji se odnose na geološka istraživanja, vrši ministarstvo nadležno za poslove geologije (u daljem tekstu: Ministarstvo).
II IZVOĐENJE GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
1. Uslovi i način izvođenja geoloških istraživanja
Geološka istraživanja, kao i izradu projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja može izvoditi preduzeće, odnosno drugo pravno lice koje je upisano u sudski registar za obavljanje te delatnosti i koje za svaku vrstu geoloških istražnih radova, odnosno izradu projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja i za poslove rukovođenja i nadzora, ima zaposlene sa visokom školskom spremom geološke struke odgovarajućeg smera i ovlašćenjem za obavljanje tih poslova.
Poslove rukovođenja i nadzora nad izvođenjem geoloških istražnih radova i rukovođenja izradom projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja, može obavljati lice koje, pored uslova iz stava 1 ovog člana, ima najmanje tri godine radnog iskustva u obavljanju odgovarajućih poslova.
Rukovođenje i nadzor nad izvođenjem manje složenih geoloških istražnih radova i izradu dokumentacije za te radove, može obavljati lice sa srednjom školskom spremom geološke struke odgovarajućeg smera, tri godine radnog iskustva na odgovarajućim poslovima i ovlašćenjem za obavljanje tih poslova.
Poslove specijalističkih ispitivanja predviđenih projektom geoloških istraživanja obavljaju i lica građevinske, rudarske, hemijske i drugih odgovarajućih struka, koji ispunjavaju uslove u skladu sa posebnim propisima.
Ovlašćenje za obavljanje poslova iz člana 12 ovog zakona i drugih stručnih poslova utvrđenih ovim zakonom, stiče se polaganjem stručnog ispita.
Stručni ispit iz stava 1 ovog člana, polaže se pred komisijom koju obrazuje ministar nadležan za poslove geologije.
Geološka istraživanja mogu da izvode i strana pravna lica pod uslovima i na način propisan ovim zakonom i zakonom kojim se uređuju prava stranih lica u pogledu korišćenja dobara od opšteg interesa.
Za korišćenje podataka i dokumentacije osnovnih geoloških istraživanja, plaća se naknada u visini 5% od realne vrednosti izvedenih istraživanja na tom istražnom prostoru.
Sredstva ostvarena od naknade iz stava 1 ovog člana su prihod Republike.
Način i rokovi plaćanja naknade iz stava 1 ovog člana utvrđuju se ugovorom koji zaključuju Ministarstvo i korisnik podataka iz stava 1 ovog člana.
Istraživanje geoloških formacija i perspektivnih prostora na osnovu kojih se ocenjuju geološki potencijali i rezerve mineralnih sirovina, izrada kompleksnih geoloških podloga za davanje koncesija stranim licima, vođenje i čuvanje podataka od značaja za geološki informacioni sistem, izrada i štampanje svih vrsta geoloških karata razmera manjeg od 1:25.000, kao i obavljanje drugih poslova utvrđenih dugoročnim programom razvoja osnovnih geoloških istraživanja, poverava se preduzeću, organizaciji ili ustanovi koja, pored uslova iz člana 12 stav 1 ovog zakona, ispunjava i posebne uslove u pogledu tehničko-tehnološke opremljenosti i kadrovske osposobljenosti za obavljanje navedenih poslova.
Ako nijedno od postojećih preduzeća, organizacija ili ustanova ne ispunjava uslove za obavljanje poslova iz stava 1 ovog člana, za obavljanje tih poslova osnovaće se nacionalna geološka organizacija.
Ispunjenost uslova iz stava 1 ovog člana, utvrđuje Vlada Republike Srbije.
2. Projekat geoloških istraživanja
Geološka istraživanja iz člana 2 ovog zakona izvode se prema projektu koji naročito sadrži: projektni zadatak; opšte podatke o istražnom prostoru; pregled rezultata ranije izvršenih istraživanja; projektna rešenja procesa geoloških istraživanja; specifikaciju radova po vrsti i obimu; predračun radova, dinamiku izvođenja radova i rokove njihovog završetka; rokove za privođenje zemljišta prvobitnoj nameni; priloge koji se odnose na uslove zaštite životne sredine, zaštite na radu, zaštite od požara, kao i druge priloge utvrđene zakonom (u daljem tekstu: projekat geoloških istraživanja).
Projekat geoloških istraživanja podleže tehničkoj kontroli.
Tehnička kontrola iz stava 1 ovog člana obuhvata kontrolu u pogledu primene savremenih dostignuća i metoda geološke nauke i tehnike i usklađenosti sa tehničkim propisima, normativima i standardima, kao i kontrolu u pogledu primene odgovarajućih mera i normativa zaštite životne sredine, zaštite na radu, sigurnosti objekata i ljudi i susednih objekata.
Tehničku kontrolu projekta iz stava 1 ovog člana može vršiti preduzeće, odnosno drugo pravno lice koje ispunjava uslove za izradu projekata geoloških istraživanja propisane ovim zakonom.
Tehničku kontrolu projekta geoloških istraživanja ne može vršiti, odnosno u vršenju kontrole ne može učestvovati:
1) preduzeće, odnosno drugo pravno lice koje je izradilo taj projekat i preduzeće, odnosno drugo pravno lice koje je nosilac istraživanja;
2) lice zaposleno u preduzeću ili drugom pravnom licu koje je izradilo projekat geoloških istraživanja ili je učestvovalo u izradi tog projekta;
3) lice koje je zaposleno kod nosioca istraživanja;
4) lice zaposleno u Ministarstvu.
Preduzeće, odnosno drugo pravno lice koje je izvršilo tehničku kontrolu projekta geoloških istraživanja, sastavlja izveštaj o izvršenoj tehničkoj kontroli projekta geoloških istraživanja i na tom projektu potvrđuje da je projekat urađen u skladu sa propisanim uslovima.
Izveštaj iz stava 1 ovog člana je sastavni deo projekta geoloških istraživanja.
Izvođač radova je dužan da:
1) izvodi radove prema projektu geoloških istraživanja, tehničkim propisima, normativima, standardima i savremenim stručnim i naučnim metodama koje se primenjuju pri izvođenju tih radova;
2) sprovodi sve propisane mere zaštite na radu;
3) preduzima mere kojima se obezbeđuje zaštita tehnološkog procesa, opreme i postrojenja, bezbednost zaposlenih, saobraćaja i susednih objekata;
4) preduzima mere za zaštitu životne sredine;
5) po završetku ili obustavljanju geoloških istraživanja na području na kome su obavljeni radovi, sprovode sve mere obezbeđenja kojima će se trajno isključiti nastupanje opasnosti za ljude i imovinu, kao i za životnu sredinu i da teren privede prvobitnoj nameni u roku koji je utvrđen projektom, i o tome obavesti nadležni organ opštine na čijem području su izvedeni radovi kao i organ koji je izdao odobrenje za istraživanje;
6) zatvori bušotinu ukoliko se pronađe podzemna voda koja se neće odmah koristiti;
7) zatvori bušotinu ako se utvrdi da je negativna, a rezultati istraživanja i laboratorijskog ispitivanja pokažu da ne može poslužiti drugoj nameni.
U toku izvođenja geoloških istraživanja, nosilac istraživanja je dužan da obezbedi stručni nadzor nad izvođenjem geoloških istraživanja.
Stručni nadzor iz stava 1 ovog člana obuhvata: proveru kvaliteta izvođenja istražnih radova i primenu propisa, standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta; kontrolu da li se istražni radovi izvode prema projektu geoloških istraživanja; kontrolu primene mera zaštite na radu i zaštite životne sredine; praćenje dinamike izvođenja radova i ulaganja; staranje o poštovanju ugovorenih rokova.
Stručni nadzor iz stava 2 ovog člana može da vrši lice koje ispunjava uslove iz člana 12 stava 2 ovog zakona.
Lice koje vrši stručni nadzor, dužno je da bez odlaganja izveštava nosioca istraživanja o svim nedostacima koje utvrdi u toku vršenja nadzora nad izvođenjem geoloških istraživanja.
Nosilac istraživanja može stručni nadzor nad izvođenjem geoloških istraživanja da vrši neposredno ili da vršenje tog nadzora ustupi preduzeću, odnosno drugom pravnom licu čija je delatnost izrada projekata za tu vrstu istražnih radova.
3. Elaborat o rezultatima geoloških istraživanja
Po završetku projektom predviđenih geoloških istraživanja izrađuje se elaborat o rezultatima geoloških istraživanja, odnosno o rezervama mineralnih sirovina, koji naročito sadrži: prikaz i ocenu ranijih istraživanja; cilj i način istraživanja; sistematizovani prikaz podataka dobijenih terenskim istraživanjima, prikaz i objašnjenje rezultata istraživanja; prikaz rezervi mineralnih sirovina i uslova eksploatacije i mere zaštite životne sredine, kao i tehno-ekonomsku ocenu rezultata istraživanja.
Elaborat iz stava 1 ovog člana podleže stručnoj kontroli kojom se proverava da li su geološka istraživanja izvedena prema projektu geoloških istraživanja, da li je na osnovu dobijenih podataka izveden odgovarajući zaključak o rezultatima istraživanja i da li je elaborat urađen u skladu sa zakonom i drugim propisima.
Stručna kontrola iz stava 2 ovog člana vrši se na način i pod uslovima propisanim za vršenje tehničke kontrole projekta geoloških istraživanja.
Elaborat o rezultatima geoloških istraživanja ima karakter arhivske građe i čuva se trajno, na propisani način.
Nosilac istraživanja je dužan da jedan primerak elaborata o rezultatima geoloških istraživanja dostavi organu koji je izdao odobrenje za istraživanje.
Nosilac istraživanja je dužan da obezbedi čuvanje makroskopskih i mikroskopskih uzoraka stena i korisnih mineralnih sirovina, jezgra bušotina i fosila za laboratorijska ispitivanja i istraživanja, kao i odgovarajući deo reprezentativnog uzorka ruda za tehničko-tehnološka istraživanja i ispitivanja, u skladu sa posebnim propisom.
4. Odobrenje za istraživanje
Geološka istraživanja na određenom istražnom prostoru izvode se na osnovu odobrenja za istraživanje koje izdaje Ministarstvo.
Opštini, gradu Beogradu, odnosno gradu poverava se izdavanje odobrenja za izvođenje detaljnih geoloških istraživanja za potrebe planiranja, projektovanja, građenja i sanacije terena.
Geološka istraživanja mineralnih sirovina na odobrenom eksploatacionom polju izvode se bez odobrenja za istraživanje.
Zahtev za izdavanje odobrenja za istraživanje sadrži: podatke o nosiocu istraživanja; predmet geoloških istraživanja i vrstu istražnih radova; određivanje prostora na kome će se vršiti istraživanja; podatke o visini sredstava za istraživanje; vreme početka izvođenja radova i približno vreme trajanja geoloških istraživanja.
Uz zahtev iz stava 1 ovog člana, podnosi se:
1) projekat geoloških istraživanja sa izveštajem i potvrdom o izvršenoj tehničkoj kontroli;
2) topografska karta sa ucrtanim granicama istražnog prostora i koordinatama prelomnih tačaka u razmeri manjoj od 1:25.000;
3) dokaz o plaćenoj naknadi iz člana 15 ovog zakona.
Ako je projektom iz stava 2 tačka 1 ovog člana predviđeno uzimanje mineralnih sirovina za tehnološka ispitivanja, uz zahtev se podnosi i poseban projekat uzimanja tih sirovina.
Odobrenje za istraživanje sadrži:
1) naziv nosioca istraživanja sa naznakom njegovog sedišta;
2) predmet istraživanja i vrstu istražnih radova;
3) prostor na kome će se istraživati (istražni prostor);
4) obim i vrstu radova koji se moraju izvršiti;
5) najveću količinu mineralnih sirovina, osim nafte i prirodnih gasova, koja se može uzeti u cilju ispitivanja njihovog kvaliteta i tehnoloških osobina;
6) rokove u kojima je nosilac istraživanja mineralnih sirovina dužan da izveštava Ministarstvo o radovima i rezultatima istraživanja;
7) rok u kome se mora otpočeti sa istraživanjem i vreme važenja odobrenja.
Odobrenje za istraživanje prestaje da važi ako se sa geološkim istraživanjima ne otpočne u roku utvrđenom odobrenjem za istraživanje.
U slučaju da se započeti istražni radovi za koje je izdato odobrenje ne izvode duže od šest meseci krivicom nosioca istraživanja, organ koji je izdao odobrenje za istraživanje može, po sprovedenom postupku, ukinuti odobrenje za istraživanje.
Ako su zahtev za izdavanje odobrenja za istraživanje podnela dva ili više preduzeća, odnosno pravnih lica, prioritet u dobijanju odobrenja ima preduzeće, odnosno pravno lice koje obezbeđuje najpovoljnije uslove u pogledu rokova za izvođenje te vrste istraživanja, cene i drugih uslova.
Ako se zahtevi za davanje odobrenja odnose na istraživanje različitih mineralnih sirovina na istom istražnom prostoru, može se dati više odobrenja, ukoliko postoje uslovi za nesmetano vršenje tih istraživanja.
5. Istražni prostor
Istražni prostor je deo terena na kome se izvode geološka istraživanja i ima površinu označenu na topografskoj karti oivičenu koordinatama.
Veličina istražnog prostora određuje se odobrenjem za istraživanje.
Organ koji je izdao odobrenje za istraživanje vodi evidenciju o istražnim prostorima i katastar odobrenih istražnih prostora.
U katastar odobrenih istražnih prostora unose se podaci o nosiocu istraživanja, istražnom prostoru i predmetu geoloških istraživanja.
Zainteresovana preduzeća i druga pravna lica imaju pravo uvida u katastar odobrenih istražnih prostora.
6. Ostale odredbe o izvođenju geoloških istraživanja
Početak radova na istraživanju, izvođač radova je dužan da prijavi 15 dana pre početka istražnih radova nadležnom organu opštine na čijoj teritoriji se nalazi istražni prostor i organu koji je izdao odobrenje za istraživanje, a ako se radovi izvode na području nacionalnog parka i organizaciji koja upravlja zaštićenim prirodnim dobrom.
Nosilac istraživanja, odnosno izvođač radova dužan je da izvađene količine mineralnih sirovina odvoji od jalovine, blagovremeno obezbedi njihovu upotrebu ili ih zaštiti od propadanja.
O izvađenim količinama mineralnih sirovina nosilac istraživanja vodi evidenciju.
Pravna lica iz stava 1 ovog člana dužna su da evidentiraju i druge mineralne sirovine koje su pronađene izvođenjem geoloških istraživanja na odobrenom istražnom prostoru.
Nosilac istraživanja je dužan da u rokovima utvrđenim odobrenjem za istraživanje mineralnih sirovina, podnosi Ministarstvu izveštaj o radovima i rezultatima istraživanja.
Ako nosilac istraživanja trajno obustavi istraživanje mineralnih sirovina, dužan je da u roku od 90 dana od dana obustave istraživanja podnese Ministarstvu izveštaj o prestanku radova sa dokumentacijom o rezultatima istraživanja.
Nosilac istraživanja i Ministarstvo dužni su da trajno čuvaju po jedan primerak tog izveštaja.
Nosilac istraživanja je dužan da vodi knjigu o stanju rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda na istražnom, odnosno eksploatacionom prostoru na kome mu je odobreno istraživanje, odnosno eksploatacija i da o stanju tih rezervi svake godine dostavlja podatke Ministarstvu.
Na osnovu dobijenih podataka, Ministarstvo izrađuje bilans rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda u Republici.
Rezerve mineralnih sirovina razvrstavaju se u skladu sa propisima o klasifikaciji i kategorizaciji rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda.
Preduzeće koje vrši eksploataciju mineralnih sirovina dužno je da svake pete godine dostavlja Ministarstvu elaborat o razvrstavanju rezervi mineralnih sirovina na istražnom, odnosno eksploatacionom polju, radi utvrđivanja i overavanja rezervi mineralnih sirovina.
Utvrđivanje i overu razvrstanih rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda u Republici, vrši komisija koju obrazuje ministar nadležan za poslove geologije.
Preduzeće koje vrši eksploataciju mineralnih sirovina, dužno je da obezbedi stručni nadzor i izradu geološke dokumentacije o svim radovima na pripremi, razradi i eksploataciji mineralnih sirovina, kao i pri izgradnji svih podzemnih objekata i objekata na površinama namenjenim korišćenju mineralnih sirovina.
III FINANSIRANJE PROGRAMA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Osnovna geološka istraživanja obavljaju se u skladu sa dugoročnim programom razvoja osnovnih geoloških istraživanja i godišnjim programom izvođenja geoloških istražnih radova.
Dugoročni program razvoja osnovnih geoloških istraživanja donosi se za period od najmanje pet godina i sadrži: ciljeve i pravce razvoja osnovnih geoloških istraživanja zasnovanih na ostvarenim rezultatima osnovnih geoloških istraživanja u prethodnom periodu; vrstu i obim programiranih radova; način praćenja realizacije programa.
Godišnjim programom izvođenja geoloških istražnih radova određuju se vrsta i obim osnovnih geoloških istraživanja, kao i vrsta i obim detaljnih geoloških istraživanja koje treba izvršiti u periodu za koji se program donosi, predračun radova, dinamiku izvođenja radova i ulaganja.
Dugoročni program razvoja osnovnih geoloških istraživanja donosi Narodna skupština Republike Srbije, a godišnji program izvođenja geoloških istražnih radova donosi Vlada Republike Srbije.
Sredstva za finansiranje osnovnih geoloških istraživanja obezbeđuju se u budžetu Republike, prema godišnjem programu izvođenja geoloških istražnih radova.
Evidentiranje i korišćenje sredstava iz stava 1 ovog člana vrši se preko posebnog računa Ministarstva.
Ministarstvo konkursom ustupa izvođenje radova utvrđenih godišnjim programom geoloških istražnih radova preduzeću, odnosno drugom pravnom licu koje je upisano u sudski registar za izvođenje geoloških istraživanja.
Ministarstvo i preduzeće, odnosno drugo pravno lice kome je ustupljeno izvođenje geoloških istražnih radova, zaključuju ugovor kojim se uređuje naročito: vrsta istražnih radova; istražni prostor; rokovi i dinamika izvođenja radova; iznos potrebnih sredstava i dinamika prenošenja sredstava za izvođenje istražnih radova, kao i odgovornost u slučaju docnje.
Preduzeće, odnosno drugo pravno lice kome je ustupljeno izvođenje geoloških istražnih radova, dužno je da tromesečno izveštava Ministarstvo o realizaciji istražnih radova, s tim što izveštaj za četvrti kvartal dostavlja najkasnije do 30. novembra tekuće godine.
Ministarstvo uz godišnji program izvođenja geoloških istražnih radova za narednu godinu, dostavlja Vladi Republike Srbije izveštaj o realizaciji godišnjeg programa za prethodnu godinu.
IV INSPEKCIJSKI NADZOR
Inspekcijski nadzor nad primenom odredaba ovog zakona i propisa donetih za njegovo sprovođenje vrši Ministarstvo, preko republičkih geoloških inspektora.
Poslove geološkog inspektora može obavljati lice koje ima visoku školsku spremu geološke struke, radno iskustvo od najmanje tri godine na poslovima geoloških istraživanja i položen stručni ispit.
Geološki inspektor ima pravo i dužnost da proverava da li preduzeće ispunjava propisane uslove za obavljanje delatnosti geoloških istraživanja i da li se:
1) projekat i elaborat o rezultatima geoloških istraživanja izrađuje u skladu sa zakonom i drugim propisima i da li ih izrađuje, odnosno overava organizacija koja je upisana u sudski registar za izradu te vrste projekata i elaborata;
2) geološka istraživanja vrše na osnovu i u skladu sa odobrenjem za istraživanje;
3) radovi izvode prema projektu geoloških istraživanja na osnovu koga je izdato odobrenje za istraživanje;
4) izvođenje istražnih radova vrši u skladu sa zakonom i drugim propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta;
5) preduzimaju mere bezbednosti lica, susednih objekata, saobraćaja i okoline, kao i sve potrebne mere zaštite na radu od strane preduzeća koje izvodi geološka istraživanja;
6) vodi evidencija o uzetim količinama mineralnih sirovina radi njihovog ispitivanja i o drugim mineralnim sirovinama čije je postojanje utvrđeno;
7) primenjuju propisani uslovi za lica koja rukovode izvođenjem istražnih radova i koja vrše stručni nadzor nad izvođenjem tih radova;
8) uzima veća količina mineralnih sirovina za ispitivanje od količine određene odobrenjem za istraživanje, osim pri istraživanju nafte i prirodnih gasova;
9) vodi knjiga o stanju rezervi mineralnih sirovina.
Geološki inspektor vrši i druge poslove utvrđene zakonom.
Geološki inspektor je ovlašćen da naredi:
1) da se utvrđene nepravilnosti otklone u roku koji on odredi;
2) da se obustavi dalje izvođenje istražnih radova ako:
a) u određenom roku nisu otklonjene utvrđene nepravilnosti i nedostaci;
b) se istražni radovi ne vrše u skladu sa odobrenjem za istraživanje ili se ne vrše prema projektu istraživanja;
v) utvrdi nedostatke koji predstavljaju neposrednu opasnost po život i zdravlje ljudi ili opasnost po imovinu.
Nosilac istraživanja, odnosno izvođač radova kome je naloženo otklanjanje nedostataka i nepravilnosti u smislu stava 1 tačka 1 ovog člana, dužan je da po njihovom otklanjanju o tome obavesti geološkog inspektora u roku koji odredi inspektor, a koji ne može biti duži od osam dana.
Protiv rešenja geološkog inspektora može se izjaviti žalba ministru nadležnom za poslove geologije, o roku od osam dana od dana prijema rešenja.
Žalba izjavljena protiv rešenja geološkog inspektora ne odlaže izvršenje rešenja.
V OVLAŠĆENJE ZA DONOŠENJE PODZAKONSKIH AKATA
Ministar nadležan za poslove geologije bliže propisuje:
1) kriterijume na osnovu kojih se utvrđuje potencijalnost područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina (član 5 stav 1 ovog zakona);
2) sadržinu dokumentacije koja se odnosi na hidrogeološke i inženjersko-geološke podloge za objekte iz člana 7 ovog zakona;
3) potreban stepen izučenosti inženjersko-geoloških svojstava terena za potrebe planiranja, projektovanja i građenja (član 8 st. 1 i 2 ovog zakona);
4) način, uslove i gradivo za polaganje stručnog ispita radnika koji rade na izradi projekata i elaborata i izvođenju geoloških istraživanja (član 13 ovog zakona);
5) sadržinu projekta geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja (član 17 i član 24 stav 1 ovog zakona);
6) način čuvanja i sređivanja geološke dokumentacije (član 25 st. 1 i 3 ovog zakona);
7) kriterijume i uslove za ustupanje izvođenja geoloških istražnih radova i dodelu sredstava za izvođenje tih radova (član 43 stav 1 ovog zakona).
VI KAZNENE ODREDBE
Novčanom kaznom od 15.000 do 80.000 dinara kazniće se za privredni prestup preduzeće, odnosno drugo pravno lice, ako:
1) bez prethodno izvršenih osnovnih geoloških istraživanja, pristupi vršenju detaljnih geoloških istraživanja, odnosno izradi generalnog urbanističkog plana (čl. 7 i 8 stav 1 ovog zakona);
2) vrši izradu projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja, odnosno izvodi geološka istraživanja, a ne ispunjava uslove za vršenje tih poslova (član 12 stav 1 ovog zakona);
3) poslove rukovođenja izradom projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja i rukovođenje geološkim istraživanjima poveri suprotno propisanim uslovima (član 12 stav 2 ovog zakona);
4) geološka istraživanja ne izvodi prema projektu geoloških istraživanja (član 17 ovog zakona);
5) ne vrši tehničku kontrolu projekta geoloških istraživanja pod uslovima i na način propisan zakonom (član 18 ovog zakona);
6) ne postupi u skladu sa odredbama čl. 21 i 36 ovog zakona;
7) ne obezbedi vršenje stručnog nadzora nad izvođenjem geoloških istraživanja (član 22 ovog zakona);
8) ne vrši stručnu kontrolu elaborata pod uslovima i na način propisan u članu 24 stav 2 ovog zakona;
9) vrši geološka istraživanja bez odobrenja za istraživanje (član 26 ovog zakona);
10) uzme veću količinu mineralnih sirovina od odobrene količine (član 29 stav 1 tačka 5 ovog zakona);
11) ne vodi evidenciju o izvađenim količinama mineralnih sirovina i ne preduzima druge propisane mere iz člana 35 ovog zakona;
12) ne vodi knjigu o stanju rezervi mineralnih sirovina ili o stanju tih rezervi ne dostavlja podatke (član 37 ovog zakona);
13) ne dostavi na overu u propisanom roku elaborat o razvrstavanju mineralnih sirovina (član 38 stav 2 ovog zakona).
Za privredni prestup iz stava 1 ovog člana, kazniće se i odgovorno lice u preduzeću, odnosno drugom pravnom licu novčanom kaznom od 1.000 do 5.000 dinara.
Novčanom kaznom od 3.000 do 10.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzeće, odnosno drugo pravno lice, ako:
1) ne čuva primerak elaborata o rezultatima geoloških istraživanja na propisani način (član 25 stav 1 ovog zakona);
2) ne dostavi primerak elaborata o rezultatima geoloških istraživanja, odnosno izveštaje o radovima i rezultatima tih radova (član 25 stav 2 i član 36 stav 1 ovog zakona);
3) blagovremeno ne prijavi početak istražnih radova (član 34 ovog zakona);
4) ne obezbedi vršenje stručnog nadzora i drugih poslova iz člana 39 ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u preduzeću, odnosno drugom pravnom licu, novčanom kaznom od 500 do 1.000 dinara.
VII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Lica koja su položila stručni ispit kojim je izvršena provera stručne osposobljenosti za rad na poslovima određenim ovim zakonom po propisima koji su bili na snazi u vreme njihovog polaganja, kao i lica kojima je tim propisima priznato pravo vršenja određenih poslova i bez provere stručne osposobljenosti, ispunjavaju uslove za vršenje tih poslova i prema odredbama ovog zakona, ako ispunjavaju i ostale propisane uslove.
Preduzeća, odnosno druga pravna lica koja izvode geološka istraživanja mineralnih sirovina, nastavljaju sa izvođenjem tih radova pod uslovima pod kojima su stekli to pravo.
Republički društveni fond za geološka istraživanja, Pokrajinski fond za geološka istraživanja Autonomne pokrajine Kosova i Metohije i Samoupravna interesna zajednica za geološka istraživanja Autonomne pokrajine Vojvodine, prestaju sa radom 31. decembra 1995. godine.
Predmete, arhivu i drugu stručnu dokumentaciju, opremu, sredstva za rad i druga sredstva sa bilansom stanja na dan koji prethodi danu prestanka rada fondova i organizacije iz stava 1 ovog člana, prava i obaveze, kao i zaposlene u tim fondovima i organizaciji, preuzima Ministarstvo.
Do prestanka rada, Republički fond obavlja poslove iz člana 43 ovog zakona, na način utvrđen statutom i drugim aktima Republičkog fonda, s tim što Ministarstvo sa posebnog računa prenosi Republičkom fondu sredstva za rad i realizaciju godišnjeg programa izvođenja istražnih radova i vrši kontrolu realizacije godišnjeg programa geoloških istražnih radova.
Republički fond prenosiće deo sredstava pokrajinskom fondu, odnosno organizaciji iz člana 55 stav 1 ovog zakona za izvršavanje poslova koje će obavljati za Republički fond.
Do donošenja propisa iz člana 50 ovog zakona, primenjivaće se:
1. Pravilnik o kriterijumima na osnovu kojih se utvrđuje potencijalnost područja u pogledu iznalaženja mineralnih sirovina ("Službeni glasnik SRS", broj 16/85).
2. Pravilnik o izradi projekata geoloških istraživanja ("Službeni glasnik SRS", broj 26/84).
3. Pravilnik o sadržini dokumentacije koja se odnosi na hidrogeološke i inženjersko-geološke podloge ("Službeni glasnik SRS", broj 26/84).
4. Pravilnik o načinu čuvanja i sređivanja geološke dokumentacije ("Službeni glasnik SRS", broj 26/84).
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe:
1. Zakon o geološkim istraživanjima ("Službeni glasnik SRS", broj 45/89);
2. odredbe člana 64 Zakona o valorizovanju novčanih kazni za prekršaje iz republičkih zakona kojima su određene novčane kazne za prekršaje ("Službeni glasnik RS", broj 53/93);
3. odredbe člana 10 Zakona o izmenama zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe ("Službeni glasnik SRS", broj 6/89).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".