Prethodni

9 PRAVILA ZA PRIKAZ TOPOGRAFSKIH OBJEKATA I ISPIS ANOTACIJA

9.1 Pravila za prikaz topografskih objekata

Simboli topografskih objekata iz Kataloga simbola ODK predstavljeni su i u vektorskom obliku, odnosno za svaki simbol postoji odgovarajući *.dxf fajl. Simboli su prikazani u razmeri 1 : 1, a referentne tačke tačkastih simbola postavljene su na koordinatu 0,0,0.

9.1.1 Tačkasti simboli

Simbol za prikaz tačkastog topografskog objekta iscrtava se u odnosu na referentnu tačku. Dimenzije simbola određene su u Katalogom simbola ODK i ne mogu se menjati. Simboli se uvek orijentišu ka severu, osim u slučajevima kada se simboli rotiraju u skladu sa orijentacijom objekta na terenu. Simboli koji se rotiraju jesu:

- 3204_Padnica;

- 4201_Crkva;

- 5505_Propust;

- 5509_Pokretni most;

- 6101_Izvor;

- 6102_Izvor lekovite vode;

- 6108_Smer toka i

- 6110_Brzaci.

9.1.2 Linijski simboli

Linijski objekti prikazuju se simbolima kod kojih se uzorak ponavlja duž linije ili simbolima koji nemaju uzorak koji se ponavlja već su početne i krajnje tačke linije posebno istaknute. Simboli sa istaknutim početnim i krajnjim tačkama jesu:

- 2201_Državna granica;

- 2202_Granica pokrajine;

- 2203_Granica grada Beograda ili okruga;

- 2204_Granica grada ili opštine;

- 2205_Granica gradske opštine;

- 2206_Granica katastarske opštine;

- 4302_Dalekovod;

- 5503_Tunel;

- 5504_Galerija;

- 5506_Most širi:

- 5507_Most uži;

- 5508_Pešački most i

- 6210_Ustava.

Orijentacija simbola zavisi od karakteristika objekta koji simbol predstavlja. U slučajevima kada je linija kraća od uzorka definisanog u katalogu simbola, simbol se ne prikazuje.

9.1.3 Površinski simboli

Površinski simboli određeni su u Katalogu simbola ODK vektorskim uzorkom i horizontalnim i vertikalnim rastojanjem između susednih uzoraka.

9.2 Pravila za ispis anotacija

Geografska i druga imena i oznake ispisuju se kao anotacije. Pravila za ispis anotacija data su u narednom tekstu.

9.2.1 Opšta pravila

Opšta pravila za prikupljanje anotacija jesu:

1) Kategorije anotacija su napravljene u skladu sa tipom, površinom i oblikom objekta na karti i podrazumevaju:

a. Male objekte koji se odnose na one koji postoje sami za sebe (npr. nezavisne zgrade);

b. Područja koja se odnose na oblasti zajedničkih karakteristika, većih površina ili neodređenih granica;

c. Linijske objekte koji se odnose na objekte čija je dužina mnogo veća od širine.

2) Anotacije se ograničavaju na trenutno zvanična imena. Ukoliko ne postoji zvaničan naziv usvaja se najčešće korišćen naziv.

3) Pravilo je da se ne koriste skraćena imena tj. skraćenice koje nisu predviđene Katalogom simbola ODK.

4) U slučaju kada anotacija sadrži veliki broj slova ili dve ili više reči, a nije predviđeno korišćenje skraćenice, tekst se ispisuje u dva reda.

5) Anotacije se postavljaju tako da jasno upućuju na ciljani objekat i ne narušavaju prikaz objekta u okruženju.

6) Anotacije se postavljaju tako da se ne ukrštaju sa prethodno kreiranim anotacijama.

9.2.2 Selekcija objekata koji će imati anotaciju

Anotacije koje se ispisuju jesu:

1) Oznake i visine geodetskih tačaka;

2) Objekti iz klase "Naselja i predeli";

3) Objekte iz sledećih klasa: Orografija, Objekti, Saobraćaj, Hidrografija, Zemljišni pokrivač.

9.2.3 Format i visina teksta

Karakteristike anotacija date su u Katalogu simbola ODK. Katalog simbola ODK određuje format i visinu teksta.

Format teksta podrazumeva font, kombinovanje alfanumeričkih znakova, stil ispisa i boju.

Predviđeni fontovi jesu: Times New Roman, Arial Narrow, Georgia, Verdana i Arial.

Oznake u katalogu koje se koriste za moguće kombinacije alfanumeričkih znakova jesu: V - sva slova velika, Br - brojevi, SB - kombinacija slova i brojeva.

Ukoliko način kombinovanja alfanumeričkih znakova nije naznačen, podrazumevani način je korišćenje velikih i malih slova u skladu sa pravopisom.

Stilovi ispisa: I - kurziv (italic), B - podebljano (bold), U - podvučeno (underline).

Ukoliko nije naznačen stil ispisa, podrazumevani stil je regular, tj. uobičajen stil ispisa što isključuje kurziv, podebljan i podvučen stil.

Boje anotacija na karti mogu biti: crna , braon , zelena i plava .

Visine anotacija mogu biti između 1,25 mm i 7 mm.

Za ispisivanje anotacija koristi se ćiriličko pismo.

9.2.4 Orijentacija teksta

Orijentacija teksta može biti horizontalna ili kosa.

Horizontalna orijentacija teksta podrazumeva ispis slova orijentisanih prema severu, paralelno sa donjom linijom lista karte.

Kosa orijentacija teksta podrazumeva ispis slova duž ravne linije koja prati pravac pružanja linijskog objekta. U ovom slučaju, orijentacija slova određena je sledećom slikom:

Slika 4: Ispis teksta

9.2.5 Položaj teksta

Za male objekte orijentacija teksta je horizontalna a položaj teksta treba da bude takav da ne sakriva objekat i ne narušava prikaz objekata u okruženju.

Za područja orijentacija teksta je horizontalna a tekst se ispisuje unutar područja. Tekst se može postaviti i izvan područja ukoliko veličina, oblik ili odnos sa drugim objektima područja to zahtevaju.

Za linijske objekte orijentacija teksta je kosa i takva da prati pravac pružanja linijskog objekta. Tekst se ispisuje neposredno pored linijskog objekta osim u slučajevima linijskih objekata čija širina omogućava ispis teksta unutar linijskog objekta.

9.3 Skraćenice

Skraćenice, kao deo Kataloga kartografskih simbola, ispisuju se po potrebi i imaju iste karakteristike: font, prikaz (boja, stil, korišćenje velikih i malih slova) i visinu teksta, utvrđene u delu kataloga koji se odnosi na geografska i druga imena i oznake.

10 OPIS LISTA ODK

Opis lista ODK obuhvata sledeće podatke:

- nepromenljive tekstove;

- promenljive tekstove;

- paletu kartografskih simbola za ODK (legendu);

- položaj lista u TK 1 : 50 000;

- prikaz područja po poreklu kartografskog materijala;

- grafički prikaz razmere;

- prikaz veze listova;

- prikaz granica katastarskih opština;

- okvir korisnog prostora lista sa koordinatnom mrežom.

Nepromenljivi tekstovi su tekstovi koji se ne menjaju i određeni su u prikazu opisa lista ODK. Promenljivi tekstovi imaju različit sadržaj za svaki list ODK. Na prikazu opisa lista predstavljeni su oznakama od "TEKST - 1", do "TEKST - 18" i imaju sledeća značenja:

- TEKST - 1: naziv lista;

- TEKST - 2: oznaka lista:

- TEKST - 3: poreklo kartografskog materijala - a;

- TEKST - 4: poreklo kartografskog materijala - b;

- TEKST - 5: severozapadni susedni list ODK;

- TEKST - 6: severni susedni list ODK;

- TEKST - 7: severoistočni susedni list ODK;

- TEKST - 8: zapadni susedni list ODK;

- TEKST - 9: istočni susedni list ODK;

- TEKST - 10: jugozapadni susedni list ODK;

- TEKST - 11: južni susedni list ODK;

- TEKST - 12: jugoistočni susedni list ODK;

- TEKST - 13: katastarska opština - A;

- TEKST - 14: katastarska opština - B;

- TEKST - 15: katastarska opština - V;

- TEKST - 16: naziv organa, odnosno geodetske organizacije koja je izradila list ODK;

- TEKST - 17: naziv organa koji je izvršio overu lista ODK;

- TEKST - 18: datum overe lista ODK.

Podela područja po poreklu kartografskog materijala i na katastarske opštine može imati više od navedene dve, odnosno tri celine. U tom slučaju se označavanje nastavlja po azbučnom redu. U prostoru za prikaz veze listova, ispisuju se oznake aktivnog lista i susednih listova (ukoliko postoje). U ovom prostoru iscrtavaju se i granične linije (državne granice, granice opština, odnosno gradova i granice katastarskih opština).

Poludecimetarsku mrežu čini sistem tačaka na koordinatama deljivim sa vrednošću 50 mm x R, gde je R imenilac razmere lista, u kome su tačke označene na sledeći način:

- unutar korisnog prostora - linijama dužine 2,5 mm u pravcima četiri strane sveta;

- na okviru korisnog prostora, sa izuzetkom temena - jednom linijom dužine 2,5 mm u smeru unutrašnjosti korisnog prostora lista.

Koordinate duž decimetarske mreže prikazuju se u vanokvirnom prostoru plana, i to:

- E-koordinata duž donje ivice korisnog prostora;

- N-koordinata duž bočnih ivica korisnog prostora.

Tekstovi sa svim ciframa koordinata ispisuju se samo na temenima korisnog prostora, dok se na drugim mestima ispisuju samo promenljive cifre.

Koordinate duž decimetarske mreže ispisuju se do na 1 m u grupama od po tri cifre, računajući od poslednje cifre prema prvoj.

Linije kojima se iscrtavaju grafički elementi opisa lista ODK imaju debljinu 0,1 mm, sa izuzecima:

- okvir legende i grafički prikaz razmere - 0,2 mm;

- spoljašnji i unutrašnji okvir korisnog prostora lista - 0,353 mm.

Prilozi koji su sastavni deo ovog kataloga jesu:

- Prilog 1. - Opis lista ODK za razmeru 1 : 5000 sa kotiranim pozicijama grafičkih i alfanumeričkih elemenata;

- Prilog 2. - Opis lista ODK za razmeru 1 : 5000 sa kotiranim veličinama alfanumeričkih elemenata;

- Prilog 3. - Opis lista ODK za razmeru 1:10 000 sa kotiranim pozicijama grafičkih i alfanumeričkih elemenata;

- Prilog 4. - Opis lista ODK za razmeru 1:10 000 sa kotiranim veličinama alfanumeričkih elemenata.

11 PRILOZI

11.1 Prilog 1 - Opis lista ODK za razmeru 1 : 5000 sa kotiranim pozicijama grafičkih i alfanumeričkih elemenata

11.2 Prilog 2 - Opis lista ODK za razmeru 1 : 5000 sa kotiranim veličinama alfanumeričkih elemenata

11.3 Prilog 3 - Opis lista ODK za razmeru 1 : 10 000 sa kotiranim pozicijama grafičkih i alfanumeričkih elemenata

11.4 Prilog 4 - Opis lista ODK za razmeru 1 : 10 000 sa kotiranim veličinama alfanumeričkih elemenata

Prilog 5

OPIS TERENSKE SKICE

Prilog 6

SADRŽAJ METAFAJLA

{METAPODACI_POČETAK}

ključna reč kojom počinje metafajl

(npr. "Početak metafajla")

{PODACI_O_METAPODACIMA}

{ORGANIZACIJA}

naziv i sedište organizacije odgovorne za dokumentovanje metapodataka

(npr. "Republički geodetski zavod, Bulevar vojvode Mišića 39, Beograd")

{DATUM}

datum kreiranja ili ažuriranja metapodataka

(npr. "23. maj 2011.")

{JEZIK}

jezik korišćen za dokumentovanje, odnosno kreiranje ili ažuriranje metapodataka

(npr. "srpski")

{IDENTIFIKACIJA}

{PROJEKAT}

naziv i broj projekta u okviru kojeg je izrađen proizvod

(npr. "Projekat izrade ortofotoa u Republici Srbiji, C/N. 05SER01/07/002")

{NAZIV_PROIZVOD}

karakteristično i jedinstveno ime po kome je proizvod poznat

(npr. "Digitalni model terena, grid 25 m" ili "Neobrađeni oblak tačaka LiDAR skeniranja")

{AUTOR}

naziv i sedište organizacije koja ima autorska prava nad proizvodom

(npr. "Republički geodetski zavod, Bulevar vojvode Mišića 39, Beograd")

{IZVOĐAČ}

naziv i sedište organizacije koja je izradila proizvod

(npr. "Republički geodetski zavod, Bulevar vojvode Mišića 39, Beograd")

{DATUM/PERIOD_PODACI}

datum, odnosno period, kada su prikupljeni podaci za potrebe izrade proizvoda

(npr. "novembar 2011." ili "jun 2007. - oktobar 2010.")

{DATUM_PROIZVOD}

datum kada je navedeni proizvod izrađen

(npr. "31. decembar 2010.")

{APSTRAKT_PROIZVOD}

generalne informacije o metodi prikupljanja podataka, načinu izrade i nameni izrađenog proizvoda

(npr. "DMT je izrađen na osnovu podataka aerofotogrametrijskog snimanja u svrhu izrade digitalnog ortofotoa rezolucije 40 cm za celokupnu teritoriju Republike Srbije. DMT-om su obuhvaćeni antropološki objekti od interesa (putevi, mostovi i sl.), pri čemu su masovne tačke terena, kod šumovito-planinskih područja, pozicionirane na krošnjama drveća u visinskom smislu." ili "Neobrađeni oblak tačaka je izrađen na osnovu podataka LiDAR skeniranja u svrhu izrade visokopreciznog digitalnog modela terena grida 1 m plavnog područja reke Tise.")

{KATEGORIJA}

kategorija proizvoda (visine; geodisciplinarne informacije; foto-snimci, osnovne karte; planiranje, katastar; veštačke konstrukcije; infrastruktura, komunikacija)

(npr. "visine")

{KLJUCNE_RECI}

obično korišćene reči ili izrazi koji se upotrebljavaju za opis proizvoda

(npr. "visine; DTM; teren; DVM; grid; model; LiDAR")

{KVALITET}

{PROIZVOD_USAGLASENOST}

nazivi dokumenata, propisa ili specifikacije po kojima je proizvod izrađen

(npr. "Tehnička specifikacija-Projekat izrade digitalnog ortofotoa Republike Srbije, 25. jun 2006." ili "Tehnička specifikacija-Izrada visokopreciznog digitalnog modela terena plavnog područja reke Tise, 25. jun 2010.")

{PODACI_TIP}

tip podataka koji definišu proizvod

(npr. "vektor")

{PODACI_FORMAT}

format upotrebljen za čuvanje podataka proizvoda

(npr. "ASCII (*.xyz) za masovne tačke; shape (*.shp) za strukturne linije" ili "LAS" (*.las) za oblak tačaka LiDAR skeniranja")

{JEDINICA_MERE_DUZINE}

jedinica mere za dužine kojom se izražavaju vrednosti rezolucije i srednje kvadratne greške

(npr. "metar (m)")

{PROIZVOD_REZOLUCIJA/RAZMERA}

numerička vrednost koja označava veličinu piksela (grida) proizvoda, odnosno celobrojna vrednost imenioca razmere prikaza proizvoda

(npr. "25")

{PROIZVOD_MH}

srednja kvadratna greška visina

(npr. "± 1.60")

{KOMENTAR_TACNOST}

dodatne informacije o kvalitetu podataka koji definišu proizvod

(npr. "Masovne tačke terena kod šumovito-planinskih područja imaju gustinu grida 7 m i srednju kvadratnu grešku odstupanja visina od 10 m" ili "Prosečna gustina neobrađenog oblaka tačaka u nadiru je 2,2 tačke po metru kvadratnom. LiDAR skeniranje je izvršeno u periodu manje izražene vegetacije sistemom Leica ALS-70 sa 4 povratna signala.")

{POKRIVENOST_PROIZVOD}

granica područja za koju je izrađen proizvod definisana najzapadnijom i najistočnijom longitudom i najsevernijom i najjužnijom lititudom izraženim u decimalnim stepenima

(npr. "zapadna longituda: 18.50; istočna longituda: 23.00; južna latituda: 42.20; severna latituda: 46.20")

{JEDINICA_MERE_POVRSINE}

jedinica mere u kojoj se iskazuju površine

(npr. "kilometar kvadratni (km2)")

{PROIZVOD_POVRSINA}

ukupna površina područja za koje je izrađen proizvod

(npr. "77 500")

{PROIZVOD_ODRZAVANJE}

učestalost kojom se izmene i dopune sprovode nad proizvodom nakon njegove izrade

(npr. "po potrebi")

{REFERENTNI_SISTEM}

{PROJEKCIJA}

naziv korišćene projekcije kojom se izražavaju koordinate podataka koji definišu proizvod

(npr. "UTM")

{KOORDINATNA_ZONA}

koordinatna zona u kojoj izražavaju koordinate podataka koji definišu proizvod

(npr. "34N (trideset četvrta-severna)")

{REFERENTNA_VERTIKALNA_POVRS}

naziv korišćene referentne površi u odnosu na koju se izražavaju visine podataka koji definišu proizvod

(npr. "lokalni kvazigeoid SQM2011")

{GEODETSKI_DATUM}

naziv korišćenog geodetskog datuma za definisanje prostornog referentnog sistema

(npr. "ETRS89")

{OVERA}

{ORGANIZACIJA}

naziv i sedište organizacije koja je izvršila overu proizvoda

(npr. "Republički geodetski zavod, Bulevar vojvode Mišića 39, Beograd")

{NAZIV_I_BROJ_AKTA}

naziv i broj akta kojim je proizvod overen

(npr. "Zapisnik o izvršenom stručnom nadzoru radova na izradi digitalnog modela terena - grid 25m; 01 broj: 95-15/2011")

{DATUM}

datum kada je izvršena overa proizvoda

(npr. "31. mart 2011.")

{DISTRIBUCIJA}

{ORGANIZACIJA}

naziv i sedište organizacije odgovorne za distribuciju proizvoda

(npr. "Republički geodetski zavod, Bulevar vojvode Mišića 39, Beograd")

{KONTAKT}

informacije koje se mogu upotrebiti za uspostavljanje kontakta sa organizacijom odgovornom za distribuciju proizvoda (elektronska adresa, internet stranica)

(npr. "tik@rgz.gov.rs; www.rgz.gov.rs")

{FORMAT}

format upotrebljen za distribuciju podataka proizvoda

(npr. "ASCII (*.xyz) za masovne tačke; shape (*.shp) za strukturne linije" ili "LAS" (*.las) za oblak tačaka LiDAR skeniranja")

{USLOVI}

uslovi koji se primenjuju prilikom korišćenja proizvoda

(npr. "U skladu sa Uredbom o visini naknade za korišćenje podataka premera i katastra i pružanja usluga Republičkog geodetskog zavoda ("Službeni glasnik RS", br. 45/02, 15/10, 9/11)")

{OGRANICENJA}

ograničenja koja se primenjuju prilikom korišćenja proizvoda

(npr. "Kada se digitalni model terena ne koristi za sopstvene potrebe, već za potrebe umnožavanja i dalje distribucije (izradu novog proizvoda ili za potrebe marketinga), naknada se utvrđuje posebnim ugovorom u zavisnosti od vrednosti digitalnog modela terena i očekivane dobiti korisnika podataka.")

{METAPODACI_KRAJ}

ključna reč kojom se završava metafajl

(npr. "Kraj metafajla")