Prethodni

4.4.2.3. Elektroenergetska mreža i objekti

Procena jednovremenog opterećenja za stambene objekte izvršena je na osnovu preporuka Javnog preduzeća "Elektroprivreda Srbije", a procena jednovremenog opterećenja za različite delatnosti može se izvršiti direktnim postupkom pomoću usvojenog specifičnog opterećenja po jedinici aktivne površine objekta (izmerenog na objektima istog tipa) pomoću izraza:

PRmosR= pRmosR·SRobR × 10P-3 1F4

Na osnovu procenjene maksimalne jednovremene snage od oko 128 MW (Pj=112 MW bez klimatizacije (hlađenja) stambenih objekata), planirana je izgradnja elektroenergetske mreže i objekata:

- dve TS 110/10 kV, kapaciteta 2x40 MVA (TS 110/10 kV "Savski amfiteatar" u Bloku 19 i

- TS 110/10 kV "Beograd na vodi" u Bloku 10);

- moguće je da će se ukazati potreba za uvođenjem još jednog transformatora 40 MVA TS 110/10 kV, na bazi procenjenih potreba klimatizacije (hlađenja) u objektima;

- napojnih elektroenergetskih vodova za potrebe planiranih TS 110/10 kV;

- elektroenergetskih vodova 35 kV od granice Prostornog plana sa Karađorđevom ulicom, preko Starog savskog mosta, do novobeogradske strane; i

- potrebnog broja TS 10/0.4 kV, kapaciteta 1000 kVA, sa elektroenergetskom mrežom 10, 1kV i javnog osvetljenja.

Za potrebe napajanja planiranih trafostanica TS 110/10 kV predviđena je izgradnja sledećih objekata 110 kV:

1) podzemni elektroenergetski vod 110 kV, koji će povezivati postojeću TS 110/35 kV "Toplana Novi Beograd", preko planirane TS 110/10 kV "Autokomanda", sa TS 220/110 kV "Beograd 17";

2) podzemni elektroenergetski vod 110 kV, koji će povezivati planiranu TS 110/10 kV "Savski amfiteatar", po principu ulaz-izlaz na vod iz tačke 1;

3) podzemni elektroenergetski vod 110 kV od planirane TS 110/10 kV "Beograd na vodi" do planiranog/rekonstruisanog elektroenergetskog voda 110 kV koji povezuje TS 110/35 kV "Beograd 6" i TS 110/35 kV TO "Novi Beograd" (lokacijska dozvola br. 351-03-00158/2010 od 23. februara 2011. godine). Postojeći podzemni vod 110 kV, veza TS 110/35 kV "Beograd 6" i TS 110/35 kV TO "Novi Beograd", mora ostati u pogonu dok se ne završe radovi na polaganju planiranog/rekonstruisanog voda i isti pusti pod napon; i

4) podzemni elektroenergetski vod vod 110 kV, veza između planiranih TS 110/10 kV "Savski amfiteatar" i TS 110/10 kV "Beograd na vodi".

Napojne elektroenergetske vodove 110 kV polagati podzemno u skladu sa propisima i internim preporukama Javnog preduzeća "Elektroprivreda Srbije". Za napojne elektroenergetske vodove 110 kV van granica Prostornog plana, neophodno je pristupiti izradi plana detaljne regulacije.

U okviru Prostornog plana predviđene su trase za elektroenergetske vodove 35 kV od granice Prostornog plana sa Karađorđevom ulicom, preko Savskog mosta, do novobeogradske strane.

Na području Prostornog plana, za napajanje planiranih potrošača, izgraditi potreban broj transformatorskih stanica TS 10/0.4 kV potrebnog kapaciteta. Trafostanice koje se nalaze u javnim objektima i koje će pripadati "Elektrodistribuciji Beograd" d.o.o., obračunate su za snagu transformatora od 630 kVA. Trafostanice mogu biti kapaciteta 2x1000 kVA, a u izuzetnim slučajevima moguće je izgraditi i transformatorske stanice drugih kapaciteta u skladu sa potrebama planiranih sadržaja u okviru Prostornog plana. Tačan broj trafostanica i njihov kapacitet u okviru planiranih blokova biće predmet tehničke dokumentacije. Planirane trafostanice u blokovima, povezati na elektroenergetsku mrežu 10 kV.

Priključenje planiranih transformatorskih stanica TS 10/0.4 kV predvideti po principu ulaz-izlaz na planirane 10 kV kablovske vodove, po principu petlji na planirane TS 110/10 kV i povezane vodove između planiranih TS 110/10 kV i postojećih TS X/10 kV.

Od planiranih trafostanica TS 10/0.4 kV do planiranih objekata izgraditi mrežu elektroenergetskih vodova 1 kV. Sve slobodne i saobraćajne površine opremiti instalacijama javnog osvetljenja tako da se postigne potreban nivo fotometrijskih veličina. U tom smislu potrebno je od planiranih trafostanica TS 10/0.4 kV, preko razvodnih ormara za potrebe javnog osvetljenja izgraditi elektroenergetske vodove 1 kV. Za potrebe javnog osvetljenja predviđene su posebne trafostanice TS 10/0.4 kV, u sklopu javnih površina u okviru blokova 8 (JO1) i 27 (JO2). Trafostanice za potrebe javnog osvetljenja izvesti kao slobodnostojeći objekat.

Postojeća kontaktna mreža sa napojnim vodovima za potrebe železničkog saobraćaja se ukida.

__________
4 Pmos - prognozirano maksimalno opterećenje u kW; pmos - specifično opterećenje delatnosti u W/m2; Sob - površina objekta u kojoj se obavlja delatnost u m2

Pravila građenja

Objekti i mreža naponskog nivoa 110 i 35 kV

- planirane trafostanice 110/10 kV graditi kao slobodnostojeće objekte ili u sklopu planiranih objekata, kao zatvorena postrojenja (SF6) sa 110 kV postrojenjem i transformatorima 110/10 kV smeštenim u zgradi tj. u zatvorenom prostoru minimalnih dimenzija kompleksa cca 35x40 m (cca 50x70 m u slučaju uvođenja još jednog transformatora 40 MVA, na bazi procenjenih potreba klimatizacije (hlađenja) u objektima), a sve skladu sa sa propisima i internim preporukama Javnog preduzeća "Elektroprivrede Srbije";

- ostalu opremu i 10 kV postrojenje smestiti u zatvoren prostor;

- prilikom određivanja prostora za izgradnju trafostanica 110/10 kV, voditi računa o trasama za priključne 110 kV vodove i za izlazak po 44 kablovska voda 10 kV iz planiranih TS 110/10 kV;

- objekte planiranih trafostanica oblikovati tako da sa susednim čini skladnu urbanističku celinu;

- pristup planiranim trafostanicama ostvariti preko postojećih i planiranih saobraćajnica. Za kolski pristup planirati pristupni put širine 5 m i najmanjim poluprečnikom krivine 20 m, osovinskim pritiskom od 100 kN opterećenja;

- trafostanice će biti daljinski upravljane iz dispečerskog centra "Elektrodistribucije Beograd" d.o.o;

- podzemne elektroenergetske 110 kV vodove polagati u koridoru planiranih i postojećih saobraćajnica, u rovu potrebne širine i dubine 1,4 m u slobodnim površinama do 1,8 m u kolovozu, a sve u skladu sa propisima i internim preporukama Javnog preduzeća "Elektroprivreda Srbije";

- za napojne elektroenergetske vodove 110 kV van granica Prostornog plana, potrebna je izrada posebnih planskih dokumenata;

- prilikom polaganja napojnih elektroenergetskih vodova 110 kV, paralelnog vođenja ili ukrštanja sa ostalom komunalnom infrastrukturom, pridržavati se propisanih međusobnih rastojanja;

- do izgradnje planiranog/rekonstruisanog elektroenergetskog voda 110 kV koji povezuje TS 110/35 kV "Beograd 6" i TS 110/35 kV TO "Novi Beograd" rekonstruisanog, ne ugrožavati postojeći podzemni elektroenergetski vod 110 kV, koji je položen na dubini od 1,4 m ispod površine tla, tako što se iznad njega može skidati sloj zemlje samo do dubine od 0,9 m, tj. do nivoa od 0,5 m iznad kabla. Prilikom izvođenja radova voditi računa da postoji mogućnost da se ovaj vod može nalaziti i na manjoj dubini od navedene. Radove u blizini podzemnog voda 110 kV vršiti ručno ili mehanizacijom koja ne izaziva vibracije koje se mogu preneti na kabl 110 kV, da ne bi došlo do oštećenja kabla;

- planirane vodove naponskog nivoa 35 kV polagati podzemno u rovovima dubine 1,1 m;

- iskopi će se izvoditi u sredinama koje po GN 200 pripadaju II kategoriji zemljišta;

- iskopani materijal se može samo delimično iskoristiti za zatrpavanje rovova;

- postojeće elektroenergetske vodove 35 kV ugrožene planiranom izgradnjom, izmestiti u okviru trotoara planiranih saobraćajnica ili mehanički ih zaštiti. Prilikom izmeštanja ovih vodova voditi računa o potrebnim međusobnim rastojanjima i uglovima pri paralelnom vođenju i ukrštanju sa drugim elektroenergetskim vodovima i ostalim podzemnim instalacijama koje se mogu naći u novoj trasi vodova;

- radove u blizini podzemnih vodova 35 kV vršiti ručno ili mehanizacijom koja ne izaziva oštećenje izolacije i olovnog plašta. Potrebno je da se u trasi voda ne nalazi nikakav objekat koji bi ugrožavao elektroenergetski vod i onemogućavao pristup vodu prilikom kvara;

- ukoliko se trasa podzemnog voda nađe ispod kolovoza, vodove zaštititi postavljanjem u kablovsku kanalizaciju prečnika Ø160 mm za podzemne vodove 35 kV. Predvideti 100% rezerve u broju otvora kablovske kanalizacije.

Objekti i mreža 10 kV, 1 kV i javnog osvetljenja

- planirane trafostanice 10/0,4 kV sa potrebnim elektroenergetskim vodovima 10 kV i povezivanje na elektroenergetsku mrežu 10 kV;

- planirane trafostanice 10/0,4 kV se mogu graditi u sklopu planiranih objekata ili kao slobodnostojeći objekti;

- prostorija mora ispunjavati uslove građenja iz važećih zakonskih propisa pre svega Pravilnika o tehničkim normativima za zaštitu elektroenergetskih postrojenja i uređaja od požara ("Službeni list SFRJ", broj 74/90);

- prostorije za smeštaj TS 10/0,4 kV u okviru objekata, svojim dimenzijama i rasporedom treba da posluže za smeštaj transformatora i odgovarajuće opreme;

- transformatorska stanica mora imati minimum dva odvojena odeljenja i to: odeljenje za smeštaj transformatora i odeljenje za smeštaj razvoda visokog i niskog napona; svako odeljenje mora imati nesmetan direktan pristup spolja;

- prostorije za TS predvideti u nivou terena ili sa neznatnim odstupanjem od prethodnog stava;

- slobodnostojeće trafostanice predvideti u okviru parcele novog objekta u ostalom zemljištu ili u sklopu javnih površina i obezbediti prostor dimenzija 5x6 m; betonsko postolje u odeljenju za smeštaj transformatora mora biti konstruktivno odvojeno od konstrukcije zgrade; između oslonca transformatora i transformatora postaviti elastičnu podlogu u cilju presecanja akustičnih mostova (prenosa vibracija);

- trafostanice graditi za rad na 10 kV naponskom nivou;

- pristup planiranim trafostanicama ostvariti preko postojećih i planiranih saobraćajnica;

- kod izbora lokacije TS voditi računa o sledećem: da bude postavljena što je moguće bliže težištu opterećenja; da priključni vodovi budu što kraći, a rasplet vodova što jednostavniji; o mogućnosti lakog prilaza radi montaže i zamene opreme; o mogućim opasnostima od površinskih i podzemnih voda i sl; i uticaju TS na životnu sredinu;

- ukoliko se ugrožavaju postojeće transformatorske stanice 10/0,4 kV, obezbediti prostor za njihovo izmeštanje, odnosno obezbediti dovoljan kapacitet planiranih TS koje bi preuzele napajanje objekata čije uklanjanje nije predviđeno;

- elektroenergetsku mrežu 10 kV i 1 kV graditi podzemno u kablovskim kanalizacijama i direktno polaganjem u zemlju;

- polaganjem podzemnih vodova ispod kolovoza, zaštititi ih postavljanjem u kablovsku kanalizaciju prečnika Ø100 mm;

- ukoliko se pri izvođenju radova ugrožavaju elektroenergetski vodovi, iste izmestiti ili zaštiti;

- za prelazak saobraćajnice postojećih vodova obezbediti rezervu u kablovicama i to za vodove 10 kV 100% rezervu, a za vodove 1 kV 50% rezervu;

- dubina ukopavanja kablova ne sme biti manja od 0,7 m za kablove napona do 10 i 1 kV;

- sve slobodne i saobraćajne površine opremiti instalacijama javnog osvetljenja tako da se postigne potreban nivo fotometrijskih veličina;

- elektroenergetske vodove javnog osvetljenja postaviti podzemno u rovu dubine 0,8 m i širine u zavisnosti od broja elektroenergetskih vodova;

- napajanje i upravljanje javnim osvetljenjem planirati iz posebnih slobodnostojećih ormana postavljenih u neposrednoj blizini trafo stanice;

- predvideti javnu funkcionalnu sa osnovnim ciljem postizanja dobre vidljivosti i zadovoljavajućeg vidnog komfora;

- predvideti dekorativnu rasvetu koja treba da omogući naglašavanje estetskih izabranih objekata, kako detalja, tako i same forme;

- elektroenergetsku mrežu polagati najmanje 0,5 m od temelja objekata i 1 m od kolovoza, gde je moguće mrežu polagati u slobodnim zelenim površinama;

- iskopi će se izvoditi u sredinama koje po GN 200 pripadaju II kategoriji zemljišta;

- iskopani materijal se može samo delimično iskoristiti za zatrpavanje rovova;

- međusobni razmak energetskih kablova (višežilnih, odnosno kablovskog snopa tri jednožilna kabla) u istom rovu određuje se na osnovu strujnog opterećenja, ali ne sme da bude manji od 0,07 m pri paralelnom vođenju, odnosno 0,2 m pri ukrštanju. Da se obezbedi da se u rovu kablovi međusobno ne dodiruju, između kablova može celom dužinom trase da se postavi niz opeka, koje se montiraju nasatice na međusobnom razmaku od 1 m;

- pri paralelnom vođenju energetskih i telekomunikacionih kablova najmanje rastojanje mora biti 0,5 m za kablove napona 1 kV i 10 kV;

- pri ukrštanju sa telekomunikacionim kablovima najmanje rastojanje mora biti veće od 0,5 m, a ugao ukrštanja treba da bude u naseljenim mestima najmanje 30P0P, po mogućstvu što bliže 90P0P, a van naseljenih mesta najmanje 45P0P. Elektroenergetski kabl se polaže ispod telekomunikacionih kablova;

- nije dozvoljeno paralelno polaganje energetskih kablova iznad ili ispod cevi vodovoda i kanalizacije;

- horizontalni razmak energetskog kabla od vodovodne ili kanalizacione cevi treba da iznosi najmanje najmanje 0,4 m za kablove napona 1 kV i 10 kV;

- pri ukrštanju, energetski kabl može da bude položen ispod ili iznad vodovodne ili kanalizacione cevi na rastojanju od najmanje 0,3 m kablove napona 1 kV i 10 kV;

- ukoliko ne mogu da se postignu razmaci iz prethodne dve tačke na tim mestima energetski kabl se provlači kroz zaštitnu cev;

- razmak između energetskog kabla i gasovoda pri ukrštanju i paralelnom vođenju treba da bude u naseljenim mestima 0,8 m, odnosno izvan naseljenih mesta 1,2 m. Razmaci mogu da se smanje do 0,3 m ako se kabl položi u zaštitnu cev dužine najmanje 2 m sa obe strane mesta ukrštanja ili celom dužinom paralelnog vođenja;

- na mestima ukrštanja cevi gasovoda se polažu ispod energetskog kabla;

- nije dozvoljeno paralelno polaganje elektroenergetskih kablova iznad ili ispod cevi gasovoda;

- ukrštanje energetskog kabla sa vodotokom (reka, kanal, itd.) izvodi se polaganjem preko mostova. Izuzetno ukrštanje sa vodotokom može da se izvede polaganjem kabla na dno ili ispod dna vodotoka;

- polaganje kabla na dno vodotoka izvodi se na mestu gde je brzina vode najmanja i gde ne postoji mogućnost većeg odrona zemlje ili nasipanja mulja;

- polaganje kabla ispod dna vodotoka izvodi se provlačenjem kroz cev na dubini od najmanje 1,5 m ispod dna vodotoka;

- nije dozvoljeno zasađivanje rastinja iznad podzemnih vodova;

- energetske kablovske vodove treba položiti tako da su od ose drvoreda udaljeni najmanje 2 m;

- iznad podzemnih vodova planirati travnjake ili trotoare popločane pomičnim betonskim pločama.

4.4.2.4. Telekomunikaciona mreža i objekti

Na osnovu normativa i urbanističkih parametara za stambene objekte i različite delatnosti, za nove pretplatnike u granicama Prostornog plana potrebno je obezbediti ukupno oko 18.500 telefonskih priključaka. U okviru granica Prostornog plana planirati telekomunikacionu opremu najnovije generacije i polaganje telekomunikacione infrastrukture značajnog i perspektivnog kapaciteta za planirane korisnike. U tom smislu, planirano je sledeće:

- u okviru blokova sa velikom bruto razvijenom građevinskom površinom (BRGP), predvideti prostor za montažu opreme koja će predstavljati telekomunikacione čvorište zone (TKČ). Tačne lokacije i parcele TKČ, biće predmet dalje tehničke dokumentacije;

- u sklopu planiranih objekata predvideti prostorije za smeštaj telekomunikacione opreme ili tu opremu smestiti u okviru uličnih kabineta i nadzemnih kontejnera;

- duž svih saobraćajnica i bulevara, sa obe strane, predviđena je telekomunikaciona kanalizacija maksimalnog kapaciteta za potrebe telekomunikacionih vodova svih operatora, kablovsko-distributivnih operatora (KDS), semaforske signalizacije, sistema za upravljanje saobraćajnim tokovima (kamere i sl.);

- duž pešačkih staza, Starog savskog mosta i Železničkog mosta predviđena je telekomunikaciona kanalizacija maksimalnog kapaciteta za potrebe telekomunikacionih vodova svih operatora i kablovsko-distributivnih operatora (KDS);

- od Savskog trga, preko Starog savskog mosta, ka optičkom razdelniku Delta, predviđena je trasa za polaganje optičkog kabla u posebnim cevima planirane telekomunikacione kanalizacije;

- za buduće stambene objekte planirati realizaciju FTTB (Fiber To the Building) ili FTTO (Fiber To the Office) tehnologijom montaže IP pristupnih čvorova ili GPON tehnologijom u topologiji FTTH (Fiber To the Home) koji se sa centralnom koncentracijom povezuju optičkim kablovima;

- za poslovne objekte planirati realizaciju FTTB (Fiber To the Building) rešenja polaganjem privodnog optičkog kabla do predmetnih objekata i montažom odgovarajuće telekomunikacione opreme u njima.

U delu bežične telekomunikacione mreže, video nadzora i monitoringa, poslovnim i privatnim korisnicima u okviru Prostornog plana moguće je obezbediti servise nadgledanja i kontrole pojedinih objekata i zona.

Predvideti izgradnju radio-baznih stanica (RBS) zasnovanih na najnovijim tehnologijama.

Pravila građenja

Pravila građenja su sledeća:

- treba obezbediti prostor od minimum 40 m2 u okviru planiranih blokova za smeštaj telekomunikacionih čvorišta zona;

- za smeštaj telekomunikacione opreme u sklopu planiranih objekata potrebno je obezbediti unutrašnji prostor od 10-15 m2 i minimalne visine od 280 cm, a za smeštaj telekomunikacione opreme u okviru uličnih kabineta i nadzemnih kontejnera obezbediti spoljašnji prostor od oko 6 m2;

- prostorija treba da se nalazi u unutrašnjosti objekta, u prizemlju;

- mora imati nesmetan direktan pristup spolja;

- potrebno je obezbediti adekvatno napajanje prostorija za smeštaj telekomunikacione opreme;

- potrebno je izvesti uzemljenje za smeštaj telekomunikacione opreme;

- kroz prostoriju za smeštaj telekomunikacione opreme ne smeju da prolaze toplovodne, kanalizacione i vodovodne instalacije;

- celokupna telekomunikaciona mreža mora biti kablirana, do telefonskih izvoda;

- planiranim objektima, na teritoriji predmetnog Prostornog plana, potrebno je obezbediti pristup putem telekomunikacione kanalizacije;

- minimalna dubina polaganja telekomunikacionih vodova je 0,8 m;

- iskopi će se izvoditi u sredinama koje po GN 200 pripadaju II kategoriji zemljišta;

- iskopani materijal se može samo delimično iskoristiti za zatrpavanje rovova;

- predvideti potreban broj PVC (PEHD) cevi Ø110 mm za telekomunikacionu kanalizaciju;

- telekomunikacionu kanalizaciju polagati u rovu preko sloja peska debljine 0,1 m, sa dubinom rova za postavljanje telekomunikacione kanalizacije u trotoaru 1,10 m, a u kolovozu 1,30 m;

- distributivne telekomunikacione kablove koji su postavljeni kroz telekomunikacionu kanalizaciju ili su položeni u zemlju, a čiji kapacitet ne zadovoljava potrebe planiranih korisnika telekomunikacionih usluga, zameniti novim većeg kapaciteta;

- poziciju telekomunikacionih okana planirati tako da raspon iz između dva okna ne bude veći od 100 m u zavisnosti od situacije na terenu i drugih instalacija komunalne infrastrukture;

- planirati izgradnju telekomunikacionih okana na svim raskrsnicama saobraćajnica, kao i na sredini raspona saobraćajnica između dve raskrsnice gde je raspon duži od 100 m;

- planirati završavanje prelaza u oknima na drugoj strani saobraćajnica;

- od planiranih trasa telekomunikacione kanalizacije i trasa postojećih i planiranih telekomunikacionih kablova, do stambeno-poslovnih, poslovnih i objekata drugih namena, planirati telekomunikacione priključke;

- pojedina postojeća telekomunikaciona okna, koja će se rekonstrukcijom saobraćajnice naći u kolovozu, izgraditi kao duplo okno sa ulazom iz planiranog trotoara;

- postojeću telekomunikacionu kanalizaciju proširiti za potreban broj cevi;

- planirati dva odvojena telekomunikaciona koridora za povezivanje većih poslovnih objekata;

- na mestima gde su postojeće telekomunikacione instalacije ugrožene izgradnjom planiranih objekata izmestiti ih na bezbedno mesto; izmeštanje izvršiti tako da se obiđu površine planirane za buduće objekte; obilaženje objekata izvesti potrebnim brojem raspona pod uglom i telekomunikacionim oknima između njih;

- na prelazima ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na mestima gde se telekomunikacioni kablovi uvode u objekte, telekomunikacione kablove postaviti kroz zaštitne cevi, odnosno kroz privodnu kanalizaciju;

- rastojanje planiranih kablova od ostale postojeće infrastrukture mora biti prema pribavljenim uslovima, a od planirane infrastrukture prema važećim propisima;

- telekomunikacionu mrežu polagati u zelenim površinama pored trotoara i kolovoza, ili ispod trotoara na rastojanju najmanje 0,5 m od regulacione linije i u izuzetnim situacijama, u okviru kolovoza;

- pri ukrštanju sa saobraćajnicom kabl mora biti postavljen u zaštitnu cev, a ugao ukrštanja treba da bude 90P0P;

- pri paralelnom vođenju sa elektroenergetskim kablovima, najmanje rastojanje mora biti 0,5 m za kablove napona 1 kV i 10 kV, odnosno 1 m za kablove napona 35 kV;

- pri ukrštanju sa energetskim kablovima najmanje rastojanje mora biti veće od 0,5 m, a ugao ukrštanja treba da bude u naseljenim mestima najmanje 30P0P, po mogućstvu što bliže 90P0P; po pravilu telekomunikacioni kabl se polaže iznad energetskih kablova;

- ukoliko ne mogu da se postignu razmaci iz prethodno navedene dve tačke na tim mestima se energetski kabl provlači kroz zaštitnu cev, ali i tada razmak ne sme da bude manji od 0,3 m;

- pri paralelnom vođenju sa cevima vodovoda, kanalizacije, gasovoda i toplovoda najmanje rastojanje mora biti 1,0 m; pri ukrštanju, najmanje rastojanje mora biti 0,5 m, ugao ukrštanja treba da bude 90P0P;

- telekomunikacioni kablovi koji služe isključivo za potrebe elektrodistribucije mogu da se polažu u isti rov sa energetskim kablovima, na najmanjem razmaku koji se proračunom pokaže zadovoljavajući, ali ne manjem od 0,2 m;

- telekomunikacionu mrežu graditi na osnovu glavnih projekata u skladu sa važećim zakonskim propisima;

- na prelazu ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mestima gde se telekomunikacioni kablovi uvode u objekte, telekomunikacione kablove postaviti kroz zaštitne cevi;

- predvideti prostorije u okviru planiranih objekata za smeštaj RBS (RBS hotel) opreme od 20-30 m2 sa optičkim privodom;

- predvideti prostorije u okviru planiranih stambenih i poslovnih objekata (visine ≥15 m) za smeštaj RBS opreme od 12-20 m2 ili prostor na krovu sa optičkim privodom;

- predvideti prostorije u okviru planiranih objekata (hoteli, tržni centri, stambeno-poslovne zgrade) za smeštaj RBS opreme od 12-20 m2 ili prostor na krovu sa optičkim privodom;

- predvideti nosače antena minimalne visine od 3,5 m, na uglovima krovnih terasa objekata;

- antene ne smeju biti zaklonjene nikakvom preprekom;

- planirane vodove za potrebe KDS, semaforske signalizacije, sistema za upravljanje saobraćajnim tokovima (kamere i sl.) i ostalih operatora, izgraditi u okviru planirane telekomunikacione kanalizacije izgradnjom potrebnog broja cevi;

- bazne radio-stanice i radio-relejne stanice sa pripadajućim antenskim sistemima i infrastrukturom graditi po tehničkim preporukama i svetskim standardima iz ove oblasti;

- predvideti prostorije u okviru planiranih objekata za smeštaj RBS opreme i povezati ih optičkim kablovima sa svim objektima;

- predvideti mogućnost instalacije WiFi AP u okviru planiranih objekata;

- na zelenim površinama kružnih tokova predvideti po mogućstvu izgradnju maskirnih stubova za pokrivanje saobraćajnica signalom mobilne telefonije.

4.4.2.5. Toplovodna mreža i objekti

U skladu sa urbanističkim parametrima datim Prostornim planom, izvršena je procena toplotnog konzuma potrebna za grejanje, pripremu tople vode i klimatizacionih potreba planiranih objekata, koji je definisao dimenzionisanje cevne mreže.

Potrebe za toplotnom energijom su procenjene na 160 MW i one su određene korišćenjem energetski efikasnih termo postrojenja u objektima. Precizna procena toplotnog konzuma za svaki blok biće utvrđena kroz izradu urbanističke i tehničke dokumentacije.

Za snabdevanje planskog područja neophodna je izgradnja i rekonstrukcija sledećih objekata (prečnici cevi će biti određeni kasnije na nivou tehničke dokumentacije, kada svi detalji fazne izgradnje i hidrauličke studije mreže budu potvrđeni):

1) rekonstrukcija nadzemne deonice ispod mostovske konstrukcije mosta "Gazela", postojećeg magistralnog toplovoda M6 na trasi od granice Prostornog plana na Novom Beogradu (Fabrika betona "Ratko Mitrović") do saobraćajne petlje Mostar (Bulevar vojvode Mišića) sa prečnika Ø609,6/780 mm (DN600) na Ø762/950 mm (DN750), koja će biti izvedena od strane odgovarajućih preduzeća;

2) izgradnja nadzemnog objekta prepumpne stanice (u daljem tekstu: PPS) u bloku 29 pored deonice magistralnog toplovoda M6; izgradnja prepumpne stanice neće biti zahtevana sve dok se ne izgradi tržni centar (šoping mol);

3) rekonstrukcija podzemne deonice postojećeg magistralnog toplovoda u ulicama Savskoj i Višegradskoj sa prečnika Ø609,6/780 mm (DN600) i Ø558,8/710 mm (DN550) na prečnik Ø711,2/900 mm (DN750) do postojećeg toplovoda prečnika Ø457,2/630 mm, koja će biti izvedena od strane odgovarajućih preduzeća;

4) izgradnja magistralnog toplovoda od raskrsnice Savske i Višegradske ulice duž saobraćajnica SAO 2, SAO 1 i SAO 9 do Karađorđeve ulice i magistralnog toplovoda duž saobraćajnice SAO 1. Izgradnju pomenutog toplovoda izvoditi tek kada se izvede saobraćajnica SAO 1, jer nije prioritetan za tržni centar (šoping mol).

Pri tome treba imati u vidu i izgradnju i rekonstrukciju toplovodne mreže i postrojenja koja je van granice Prostornog plana, ali u funkciji snabdevanja toplotnom energijom planiranih korisnika u planskom području. To podrazumeva:

1) rekonstrukciju postojećeg magistralnog toplovoda M6 na trasi od raskrsnice ulica Jurija Gagarina i Savskog nasipa do granice Prostornog plana na Novom Beogradu (Fabrika betona "Ratko Mitrović") sa prečnika Ø609,6/780 mm (DN600) na prečnik Ø813/1000 mm (DN800), koja će biti izvedena od strane odgovarajućih preduzeća;

2) proširenje toplotnog kapaciteta izmenjivačke stanice toplovodne magistrale M6 (ugradnjom cirkulacionih pumpi odgovarajućeg protoka i napora i dodatnih baterija izmenjivača toplote) u kompleksu toplane TO "Novi Beograd", koje će biti izvedeno od strane odgovarajućih preduzeća;

3) rekonstrukciju postojećeg magistralnog toplovoda od postojećeg magistralnog toplovoda Ø355,6/500 (DN 350) u Ulici Gavrila Principa, ulicama Gavrila Principa i Zagrebačke do Karađorđeve ulice, sa prečnika Ø273/mm (DN250) na prečnik Ø609,6/780 mm (DN600), koja će biti izvedena od strane odgovarajućih preduzeća;

4) U početnim fazama realizacije način grejanja do kapaciteta od 40 MW (precizni kapaciteti će tek biti utvrđeni), će biti obezbeđen magistralnim toplovodom koji se priključuje na postojeći magistralni toplovod u Ulici Gavrila Principa. Povećanje prečnika cevi biće razmotreno u slučaju da je neophodno za obezbeđenje priključaka za početne faze realizacije. Ako je za potrebe početnih faza realizacije potrebno izvođenje niskopritisne pumpne stanice, ona će biti izvedena u sklopu toplotne podstanice u objektima u skladu sa tehničkim propisima.

Za toplovode pod tačkama 1) i 2) u toku je izrada Plana detaljne regulacije za rekonstrukciju i dogradnju toplovodne mreže od toplane TO "Novi Beograd" do područja Prostornog plana (Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za rekonstrukciju i dogradnju toplovodne mreže od toplane TO "Novi Beograd" do područja PPPPN "Beograd na vodi", gradske opštine Novi Beograd i Savski venac, "Službeni list grada Beograda", br. 51/14 i 69/14). Navedeni toplovodi se vode podzemno u predizolovanim cevima sa minimalnim nadslojem zemlje od 0,8 m na delu trase koja obuhvata koridor Bulevara vojvode Mišića i Višegradskoj. Rekonstrukcija postojećeg magistralnog toplovoda M6 do saobraćajne petlje Mostar se vodi i nadzemno ispod mostovske konstrukcije mosta "Gazela" po istoj trasi postojećeg toplovoda.

U cilju obezbeđivanja adekvatnog hidrauličkog režima u toplovodnoj mreži i kvalitetne isporuke toplotne energije budućim potrošačima prostorne celine "Beograd na vodi", neophodna je izgradnja objekta PPS. PPS je locirana na parceli IP-4 u Bloku 29, u zoni saobraćajne petlje "Mostar".

Sva priključenja toplovodne mreže treba izvoditi metodom zavarivanja "cev na cev", izgradnjom toplovodnih cevi odgovarajućeg prečnika. Planirane toplovode treba voditi ispod saobraćajnica i ostalih javnih površina.

Planirana toplovodna mreža za novoplanirane potrošače je raspoređena optimalno i postavljena tako da predstavlja najcelishodnije rešenje u odnosu na prostorne mogućnosti postojećih i planiranih saobraćajnica i položaja ostalih infrastrukturnih vodova.

Pravila građenja

PPS

PPS je deo toplovodnog sistema, odnosno sistema daljinskog grejanja. Namena PPS-a je podizanje potencijala nosiocu toplotne energije toploj vodi odnosno njeno dodatno pumpanje da bi se zadovoljili osnovni zahtevi daljinskog grejanja - dobro i kvalitetno snabdevanje svih potrošača toplotnom energijom.

PPS u Bloku 29, na parceli IP-4, je dimenzija 20x35x6 m i povezana je sa dva toplovodna priključka na magistralni toplovod M6.

Kapaciteti ostale infrastrukture potrebni za objekat PPS su:

- broj telefona - 1;

- jednovremena snaga planiranih uređaja i postrojenja u PPS-ci Pj = 2 MW;

- potrošnja vode - Qsr, dn= 5 l/sec;

- odvod otpadne vode preko gradske kanalizacione mreže - minimum 40 m3/h.

Objekat PPS je zidan, ne ograđuje se i nema zaštitnu zonu. Nivo buke koji emituje PPS mora se ograničiti ugradnjom odgovarajućih izolacionih materijala u zidove objekta i ugradnjom odgovarajućih prigušivača buke, kako bi nivo buke bio ispod 40 db danju i 35 db noću.

Pri izgradnji planiranog objekta PPS, iskopi će se izvoditi u sredinama koje po GN 200 pripadaju II kategoriji zemljišta. Sve iskope veće od 1,5 m treba podgrađivati, razupirati zbog različite konsolidovanosti nasutog tla. Iskop po mogućnosti treba izvoditi u sušnom periodu kada je nivo podzemne vode niži. U zavisnosti od statičkih i građevinskih karakteristika objekata, fundiranje se može izvesti plitko. Neophodno je izvršiti zamenu podtla materijalom povoljnih fizičko-mehaničkih svojstava, nasipanjem i izradom tamponskog sloja.

Za svaku planiranu intervenciju u daljoj fazi projektovanja izvesti detaljna geološka istraživanja u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima.

PPS mora imati obezbeđen pristup odgovarajuće širine, radi smeštaja uređaja i opreme sa armaturom. Mora posedovati priključke na vodovod, električnu energiju i kanalizaciju. PPS mora biti ventilisana i opremljena protivpožarnim aparatima u cilju zaštite od požara.

Ukoliko se PPS gradi u zoni raskrsnice, njen položaj mora biti takav da ne ugrožava preglednost, bezbednost i komfor kretanja svih učesnika u saobraćaju. Od PPS do postojeće toplovodne mreže moguće je izgraditi pripadajuće toplovode i toplovodne priključke.

Toplotna podstanica (u daljem tekstu: PS)

PS je deo toplovodnog sistema, odnosno sistema daljinskog grejanja. Namena PS je predaja - prenos toplotne energije sa primarne toplovodne mreže (primarna strana) toplovodnoj mreži potrošača, odnosno kućnoj grejnoj instalaciji (sekundarna strana PS). Pored prenosa toplotne energije sa primarne na sekundarnu stranu potrošača u PS se ostvaruje: merenje utrošene toplotne energije, regulacija temperature polazne vode kućne grejne instalacije u funkciji spoljne temperature vazduha, regulacija pritiska, protoka primarnog fluida i isporuka potrošne tople vode.

Objekti PS su zidani i smeštaju se u objekte korisnika, u podrumskoj (tehničkoj) etaži. Po mogućnosti su orijentisane prema ulici i moraju imati obezbeđen pristup i priključke na vodovod, električnu energiju i gravitacionu kanalizaciju.

Površina prostorije za smeštaj PS mora biti adekvatna u odnosu na broj zona instalacija za grejanje (zbog visine objekta) i vrsti termotehničkih instalacija za koje je potrebna isporuka toplotne energije (radijatorsko, vazdušno grejanje, priprema tople vode, centralna klimatizacija i hlađenje).

Njihova tačna dispozicija definiše se kroz izradu tehničke dokumentacije.

Priključenje objekata na toplifikacionu mrežu vrši se indirektno preko izmenjivača toplote smeštenog u PS.

Nivo buke koji emituje PS mora se ograničiti ugradnjom odgovarajućih izolacionih materijala u zidove objekta i ugradnjom odgovarajućih prigušivača buke, kako bi nivo buke bio ispod 40 db danju i 35 db noću.

Toplovod (u daljem tekstu: TO)

Toplovodna mreža može da se postavi podzemno (predizolovano i cevi zalivene izolacionom masom) i nadzemno (samo tamo gde je neophodno). Trasu TO treba odabrati tako da ona ispunjava optimalne tehničke i ekonomske uslove u skladu sa potrebama planiranih objekata. Toplovodna mreža se vodi do potrošača i završava se u predajnim stanicama.

Trasa toplovodne mreže se postavlja u regulacionom pojasu saobraćajnice, u zelenom (ivičnom ili srednjem pojasu) ili u trotoaru iste. Ukoliko ovi prostori ne postoje, ukoliko nema prostornih mogućnosti zbog drugih infrastrukturnih vodova ili njihovih zaštitnih zona, TO se postavlja ispod kolovoza.

TO je dozvoljeno postaviti van regulacionog pojasa saobraćajnice i to u zaštitnom zelenilu duž saobraćajnice.

Rastojanja trase distributivnog TO do temelja objekta mora biti najmanje 2,0 m ili 1,0 m od priključne mreže (mereno od bliže cevi), kako bi se izbeglo sleganje delova objekta pored koga prolazi toplovod.

Preporučena najmanja horizontalna međurastojanja TO-a sa drugim podzemnim infrastrukturnim vodovima su (uslovljeno raspoloživim prostorom u okviru poprečnog profila saobraćajnice):

- vodovod 1,5 m;

- fekalna kanalizacija 1,0 m;

- kišna kanalizacija 1,0 m;

- elektrovodovi: 1,0 m (1 kV), 1,0 m (35 kV), 2,0 m (110 kV);

- za vodove Gradskog saobraćajnog preduzeća - 0,6 m;

- telekomunikacioni vodovi 0,6 m; i

- distributivni gasovod: 0,4 m (p=0,05÷4 bar), 1,0 m (p=6÷12 bar).

Pri izgradnji toplovodne mreže, iskopi će se izvoditi u sredinama koje po GN 200 pripadaju II kategoriji zemljišta. Sve iskope veće od 1,5 m treba podgrađivati, razupirati zbog različite konsolidovanosti nasutog tla. Iskop po mogućnosti izvoditi u sušnom periodu kada je nivo podzemne vode niži.

Zaštitni sloj zemlje iznad cevi iznosi minimalno 0,6 m. Izuzetno nadsloj može biti i 0,4 m pod uslovom da se preduzmu dodatne mere zaštite. Minimalna dubina ukopavanja pri ukrštanju TO-a sa:

- železničkim i tramvajskim prugama iznosi 1,5 m računajući od gornje ivice zaštitne cevi do gornje ivice praga;

- putevima i ulicama iznosi 0,6 m iznad gornje zaštitne ploče ili gornje površine zaštitnog sloja peska bezkanalno postavljenog TO;

- energetskim kablovima 110 kV, rastojanje donje kote kabla i gornje kote cevi TO treba da iznosi 0,9 m; ukoliko propisana rastojanja iz tabele ne mogu da se ispoštuju, primenjuju se posebne mere prema uslovima "Elektrodistribucije Beograd" d.o.o.;

- kablovima Gradskog saobraćajnog preduzeća, osa toplovodnih cevi na 0,6 m od kabla.

Tabela 13. Međusobna rastojanja toplovoda i energetskog kabla

Kod poprečnog postavljanja toplovodnih cevi ispod saobraćajnica, važe sledeća pravila:

- saobraćajnica i toplovodna instalacija ukrštaju se pod pravim uglom, odnosno u rasponu od 80°÷100°;

- na mestima prolaska toplovodne mreže ispod autoputa, gradskih magistrala, železničkih pruga i na mestima gde posebni uslovi zahtevaju, cevi položiti u armirano betonske prohodne kanale ili ih provući kroz čelične zaštitne cevi sa revizionim oknima na oba kraja. Na cevovodu ugraditi pregradne organe, sa obe strane; i

- dubina polaganja predizolovanog cevovoda ispod saobraćajnice je u zavisnosti od odgovarajućeg saobraćajnog opterećenja i dozvoljenog pritiska na gornju površinu plastičnog omotača cevovoda. Ako su naponi prekoračeni mora se vršiti odgovarajuća zaštita.

Tabela 14. Zaštitna zona i mogućnosti izgradnje toplovodne mreže

Prilikom projektovanja i izvođenja toplovodne mreže i postrojenja pridržavati se odredbi Odluke o snabdevanju toplotnom energijom u gradu Beogradu ("Službeni list grada Beograda", br. 43/07, 2/11 i 29/14) i drugih važećih propisa, standarda i normativa iz predmetne oblasti.

4.4.2.6. Gasovodna mreža i objekti

Shodno urbanističkim parametrima datim Prostornim planom izvršena je procena potrošnje prirodnog gasa za potrebe grejanja, pripreme tople vode i klimatizacije planiranih objekata i ona iznosi Bh=18.500 m3/h. Sa gasnom kogenerativnom toplanom moguće je obezbediti povećanje potrošnje gasa na 30.500 m3/h. Priključenje objekata na gradsku gasovodnu mrežu baziraće se na ekonomskoj održivosti.

Za snabdevanje planskog područja prirodnim gasom neophodna je izgradnja:

1) čeličnog distributivnog gasovoda pritiska p=6÷16(12) bar i prečnika Ø323,9/4 mm (DN300) od jugozapadne granice predmetnog Prostornog plana, Bulevarom vojvode Mišića do planirane MRS "Beograd na vodi 1";

2) čeličnog distributivnog gasovoda pritiska p=6÷16(12) bar i prečnika Ø355,6/5,6 mm (DN350) od postojećeg čeličnog priključnog gasovoda za Klinički centar Srbije (p=6÷12 bar i prečnika Ø355,6/5,6 mm (DN350) do MRS "Beograd na vodi 1";

3) čeličnog distributivnog gasovoda pritiska p=6÷16(12) bar i prečnika Ø406,4/6,3 mm (DN400) od severoistočne granice predmetnog Prostornog plana, Karađorđevom ulicom do MRS "Beograd na vodi 2";

4) MRS "Beograd na vodi 1" (parcela IP-2 u Bloku 8) i "Beograd na vodi 2" (parcela IP-5 u Bloku 29);

5) čeličnog distributivnog gasovoda pritiska p=6÷16(12) bar i prečnika Ø273 mm (DN250) od MRS "Beograd na vodi 1" do MRS "Beograd na vodi 2", duž planiranog Bulevara SAO1;

6) polietilenske niskopritisne mreže pritiska p=1÷4 bar od MRS "Beograd na vodi 1" i "Beograd na vodi 2" u regulacijama planiranih i postojećih javnih saobraćajnica do gasnih priključaka svih potrošača, koje će biti izvedene od strane odgovarajućih preduzeća.

Za navedene gasovode pod tačkama br. 1) i 2), čije se glavne deonice gasovoda nalaze van granica Prostornog plana, u toku je izrada Plana detaljne regulacije za izgradnju gasovoda od postojećeg magistralnog gasovoda MG-05 do područja Prostornog plana sa priključkom do Beogradske industrije piva, gradske opštine Surčin, Novi Beograd i Savski venac.

Za navedeni gasovod pod tačkom br. 3), čija se glavna deonica nalazi van granica Prostornog plana u toku je izrada Plana detaljne regulacije za izgradnju gasovoda od GMRS "Padinska skela" do područja Prostornog plana (Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju gasovoda od glavne merno-regulacione stanice (GMRS) "Padinska skela" do područja PPPPN "Beograd na vodi", gradske opštine Palilula, Stari grad i Savski venac, "Službeni list grada Beograda", br. 51/14 i 69/14). MRS-e "Beograd na vodi 1" i "Beograd na vodi 2" su kapaciteta po Bh=10.000 m3/h sa ulaznim i izlaznim pritiscima pRulR/pRizR = 16(12)/4 bar.

Planiranu niskopritisnu polietilensku gasovodnu mrežu pritiska p=1/4 bar, polagati u trotoare postojećih i novoprojektovanih saobraćajnica po principu zatvorenih prstenova. Polietilenski distributivni gasovod planirati u regulacionim profilima saobraćajnica, u javnom zemljištu, u zelenim površinama ili trotoarima sa jedne ili obe strane saobraćajnice, zavisno od potencijalnih potrošača, tako da se omogući jednostavno priključenje na distributivni gasovod.

Prilikom ukrštanja polietilenskog gasovoda sa saobraćajnicama dubina ukopavanja cevi iznosi minimalno 1 m računajući od gornje ivice cevi (zaštitne cevi) i gornje površine kolovoza, odnosno minimalno 1 m prilikom ukrštanja sa tramvajskim prugama računajući od gornje ivice zaštitne cevi do gornje ivice praga.

Zaštitna zona u kojima je zabranjena svaka izgradnja objekata suprastrukture iznosi za:

- čelični distributivni gasovod pritiska p=6÷16(12) bar po 3 m mereno sa obe strane cevi;

- polietilenski gasovod pritiska p=1÷4 bar po 1 m mereno sa obe strane cevi; i

- MRS-e u radijusu od 15 m.

Pri izgradnji gasovodne mreže i postrojenja neophodno je pridržavati se odredbi iz:

- pravila o tehničkim normativima za projektovanje i izgradnju gradskog gasovoda Javnog preduzeća "Beogradske elektrane";

- Pravilnika o tehničkim normativima za projektovanje i polaganje distributivnog gasovoda od polietilenskih cevi za radni pritisak do 4 bar ("Službeni list SRJ", broj 20/92); i

- Internih tehničkih pravila za projektovanje i izgradnju gasovodnih objekata na sistemu Javnog preduzeća "Srbijagas" (Novi Sad, oktobar 2009. godine).

Pravila građenja

MRS

Pod MRS se podrazumeva objekat u kome se vrši regulacija i sniženje pritiska sa vrednosti pritiska koji vlada u gasovodu (p=6/12 bar), na željenu vrednost, tj. na vrednost koja omogućava njegovo korišćenje u cevima DG (do 4 bar).

Objekat MRS-a može biti zidanog ili montažnog tipa. MRS se smeštaju u posebno građene objekte na minimalnim horizontalnim rastojanjima od različitih objekata:

- do temelja zgrade ili drugih objekata: 15¸30 m

- do železničkih i tramvajskih pruga (bliža šina): 15 m

- do ivice kolovoza javne saobraćajnice: 8 m

- do horizontalne projekcije nadzemnih elektrovodova: 1,5 x visina stuba.

Građevinske parcele za izgradnju MRS (IP-2 i IP-5), pored samog objekta gasne stanice sa ogradom obuhvataju i zaštitnu zonu od 15 m u radijusu oko građevinskog objekta gasne stanice prema drugim objektima, kao i zaštitnu zonu od 8 m prema kolovozu javne saobraćajnice.

Prostor na kome se gradi MRS mora biti ograđen. Ograđivanje kompleksa MRS treba izvesti transparentnom ogradom od cevi ili kutijastih profila, visine 2,5 m. Preporučuje se primena vertikalnih zelenih zastora. Minimalne dimenzije ograda u okviru kojih se smeštaju MRS su 16x20 m.

Ograda mora da ispunjava sledeće uslove: između ograde i spoljnih zidova MRS mora postojati zaštitna zona od najmanje 2 m; ograda ne sme biti niža od 2,5 m; ulaz u MRS, odnosno u ograđen prostor mora biti obezbeđen vratima koja se otvaraju na spoljnu stranu, čije su dimenzije najmanje 0,8x2 m.

Do svakog objekta MRS mora se obezbediti pristupni put do najbliže javne saobraćajnice, minimalne širine 3 m i priključci na niskonaponsku elektro i telekomunikacionu mrežu.

Planirani objekat MRS može se fundirati direktno na temeljima oblika ploče ili trake. Objekat planirati u nasipu. Sve iskope veće od 1,5 m treba podgrađivati, razupirati zbog različite konsolidovanosti nasutog tla. Iskop po mogućnosti izvoditi u sušnom periodu kada je nivo podzemne vode niži.

Ukoliko se objekat MRS gradi u zoni raskrsnice, njen položaj mora biti takav da ne ugrožava preglednost, bezbednost i komfor kretanja učesnika u saobraćaju, u skladu sa tehničkim normativima propisanim za ovu oblast.

Distributivni čelični gasovod

Distributivni čelični gasovod je cevovod od čeličnih cevi pritiska do 6÷16 (12) bar za razvod gasa, koji se uglavnom polaže ispod zemlje. On predstavlja deo gradskog gasovodnog sistema i završava se u objektu MRS.

Minimalno rastojanje planiranog gasovoda od temelja objekata je 3 m.

Pri planiranju gasovoda potrebno je poštovati propisane visine nadsloja u zavisnosti od uslova vođenja (u zelenoj površini, ispod kolovoza i sl.).

Prilikom ukrštanja distributivnog gasovoda od čeličnih cevi sa putevima i ulicama, gasovod se po pravilu vodi pod pravim uglom u odnosu na osu objekta. Ukoliko to nije moguće izvesti dozvoljena su odstupanja do ugla od 75°.

Pri paralelnom vođenju sa drugim instalacijama poštovati minimalna dozvoljena rastojanja iz "Uslova i tehničkih normativa za projektovanje i izgradnju gradskog gasovoda", datih u tabelama:

Tabela 15. Minimalna dozvoljena rastojanja za gasovode

Tabela 16. Minimalna dozvoljena rastojanja do elektrovodova

Polietilenski gasovod (u daljem tekstu: PEG)

PEG je cevovod od polietilenskih cevi za razvod gasa, koji se polaže ispod zemlje, radnog pritiska do 4 bar, a koji počinje neposredno iza MRS i završava se na objektu potrošača.

PEG se postavlja u regulacionom pojasu saobraćajnice, u zelenom (ivičnom ili srednjem) pojasu ili u trotoaru iste. Ukoliko ovi prostori ne postoje ili su fizički popunjeni drugim infrastrukturnim vodovima ili njihovim zaštitnim zonama, gasovod se može postaviti ispod kolovoza uz obaveznu primenu posebnih zaštitnih mera.

PEG se može postaviti i van regulacionog pojasa saobraćajnice, u zaštitnom zelenilu duž saobraćajnice i izuzetno kroz privatnu parcelu ukoliko postoji saglasnost njenog vlasnika.

Rastojanje trase PEG-a do temelja objekta mora biti najmanje 1m, kako bi se izbeglo sleganje delova objekta pored kojeg prolazi gasovod.

Paralelno vođenje i ukrštanje PEG-a sa drugim infrastrukturnim vodovima mora se izvršiti u skladu sa propisima koji to uređuju. Podzemne instalacije drugih infrastrukturnih vodova moraju se ukrštati na rastojanju od 20 cm, a ako se gasovod vodi paralelno sa njima, rastojanje mora biti 40 cm. Dubina ukopavanja PEG-a iznosi od 0,6 do 1 m (u zavisnosti od uslova terena). Izuzetno, dubina ukopavanja gasovoda može biti i 0,5 m, pod uslovom da se preduzmu dodatne mere zaštite.

Minimalna dubina ukopavanja pri ukrštanju PEG-a sa:

- železničkim prugama iznosi 1,5 m računajući od gornje ivice zaštitne cevi do gornje ivice praga;

- tramvajskim prugama i industrijskim kolosecima iznosi 1 m;

- putevima i ulicama iznosi 1m.

Pri izgradnji gasovodne mreže iskopi će se izvoditi u sredinama koje po GN 200 pripadaju II kategoriji zemljišta. Sve iskope veće od 1,5 m treba podgrađivati, razupirati zbog različite konsolidovanosti nasutog tla. Iskop po mogućnosti treba izvoditi u sušnom periodu kada je nivo podzemne vode niži. Za svaku planiranu intervenciju u daljoj fazi projektovanja treba izvesti detaljna geološka istraživanja u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima.

Ukrštanje polietilenskog gasovoda sa saobraćajnicama vrši se polaganjem gasovoda u zaštitnu cev, odnosno kanal. Ukrštanje se vrši bez zaštitne cevi, odnosno kanala, ako se prethodnom proračunskom proverom utvrdi da je to moguće. Prilikom ukrštanja PEG-a sa saobraćajnicama, vodotocima i kanalima, gasovod se po pravilu vodi pod pravim uglom u odnosu na osu objekta ukrštanja. Ukoliko to nije moguće izvesti dozvoljena su odstupanja do ugla od 60°.

Pri planiranju gasovoda potrebno je poštovati propisane visine nadsloja u zavisnosti od uslova vođenja (u zelenoj površini, ispod kolovoza i sl.).

Pravila uređenja i građenja za čeličnu - distributivnu gasovodnu mrežu pritiska p=6÷16(12) bar, definišu se pravilima o tehničkim normativima za projektovanje i izgradnju gradskog gasovoda Javnog preduzeća "Beogradske elektrane" (prikazano u Tabeli 19.) Kod projektovanja i izgradnje MRS, čeličnog distributivnog i polietilenskog gasovoda obavezno je poštovanje i primena važećih tehničkih propisa, standarda, zakona i normativa iz predmetne oblasti.

Tabela 17. Zaštitna zona i mogućnosti izgradnje gasovoda i postrojenja

4.4.2.7. Pravila za evakuaciju otpada

Način skupljanja i evakuacije komunalnog neopasnog otpada obavlja se prema uslovima Javnog komunalnog preduzeća "Gradska čistoća". Planirane saobraćajnice svojim dimenzijama (profili, radijusi, maksimalni nagibi), omogućavaju pristup i manipulaciju komunalnih vozila Javnog komunalnog preduzeća "Gradska čistoća".

Broj potrebnih kontejnera se određuje prema normativu: jedan 1 kontejner/800 m2 korisne površine objekta. Za kontejnere sa presom obavezan je jedan u upotrebi i jedan zamenski zapremine 5 m3, a potreban broj se određuje se u zavisnosti od predviđene zapremine otpada prema normativu: 1,1 m3 na 800 m2 korisne površine objekta.

Kontejneri propisanih dimenzija se postavljaju u okviru granica građevinskih parcela, na slobodnim površinama u neposrednoj blizini objekata, na betoniranim platoima, posebnim nišama ili boksovima ili u sklopu posebnih prostorija u objektima, sa obezbeđenim direktnim i neometanim pristupom za komunalna vozila. Za ručno guranje kontejnera, udaljenost mesta postavljanja od mesta pristupa komunalnog vozila je maksimalno 15 m, sa maksimalnim usponom do 3%. Smećare sa presom moraju biti tako projektovane da komunalno vozilo može pristupiti svakom kontejneru sa presom pojedinačno.

U fazi izrade tehničke dokumentacije, obavezno je pribavljanje bližih uslova i saglasnosti na projekte od Javnog komunalnog preduzeća "Gradska čistoća".

4.4.3 Vodno zemljište

Područje u granici Prostornog plana obuhvata desnu obalu reke Save od km +3000 do km +1000 i levu obalu od km +2800 do km +1450.

Planiranom rekonstrukcijom železničkog čvora i izmeštanjem železničke stanice i svih železničkih postrojenja sa obala reke Save, omogućen je neposredan kontakt grada sa rečnim obalama, koje treba da postanu privlačno mesto sa izrazitim estetskim i funkcionalnim vrednostima.

Obale Save su u postojećem stanju regulisane od visokih voda sledećim hidrotehničkim objektima:

- leva obala Save: nasip na kotama oko 76,10-76,60 mnv i kosi kejski zid sa kotom krune oko 75,80-76,00 mnv; i

- desna obala Save: kosi kejski zid sa kotom šetne staze oko 73,50 mnv.

U skladu sa Zakonom o vodama, vodno zemljište je zemljište na kome stalno ili povremeno ima vode. Vodno zemljište tekuće vode je korito za veliku vodu i priobalno zemljište.

U cilju zaštite planskog područja od spoljnih, atmosferskih i podzemnih voda za potrebe uređenja lokacije predmetnog Prostornog plana i izgradnje objekata, utvrđena su planska rešenja koja uvažavaju postojeće, potrebne i moguće kote terena i zahteve planiranih objekata.

Izgradnja i rekonstrukcija obaloutvrde sa priobalnim pojasom na desnoj obali Save, planirana je u regulacionom pojasu širine od 30 m (sa izuzetkom Bloka 19, na delu zone K3 gde je širina regulacionog pojasa 20 m) i u hidrotehničkom smislu treba da se bazira na osnovnim principima izgradnje obaloutvrde na teritoriji grada Beograda, utvrđenih važećim planovima. Neophodno je omogućiti kontinuitet obaloutvrde i odbrambene linije na propisanim kotama zaštite od merodavnih velikih voda duž celog poteza planskog područja, kao i komunikacija u cilju vršenja odbrane od poplava i redovnog održavanja sa pešačkim i biciklističkim tokom. Za potrebe rekonstrukcije i izgradnje obaloutvrde potrebno je uraditi odgovarajuću tehničku dokumentaciju.

Kod definisanja planskog rešenja i regulacionog pojasa priobalnog zemljišta od 30 m, uzete su u obzir sledeće regulacione linije:

- osnovna regulaciona linija (za malu vodu) koja prati liniju nižih delova postojećih obala reke Save, a u visinskom smislu definiše spoljnu ivicu krune kamene nožice obaloutvrda na obe obale sa kotom 70,50 mnv; i

- regulaciona linija za veliku vodu, tj. linija odbrane od poplava, definiše visinski gornji plato obaloutvrde na desnoj obali (na koti 77,00 mnv u zoni južno, odnosno 76,00 mnv u zoni severno od Starog savskog mosta) i njen položaj u prostoru takođe nije fiksno utvrđen. Osnovni hidrotehnički uslov je obezbeđenje kontinuiteta odbrambene linije na uslovljenoj koti odbrane od poplava, kombinacijom stalnog objekta i mobilne zaštite. Ove kote precizno će se definisati kroz izradu tehničke dokumentacije.

Za pojas priobalnog zemljišta sprovođenje Prostornog plana je predviđeno kroz izradu Projekta rekonstrukcije i izgradnje obaloutvrde na desnoj obali reke Save, kojim će se definisati jedinstveno hidrotehničko rešenje koje podrazumeva odbranu od plavljenja i razvoj kanalizacione mreže i objekata u pripadajućem slivu. U toku izrade projekta obavezna je saradnja sa nadležnim institucijama.

Leva obala reke Save, pripada slivnom području blokova 18, 18a i 17, u kojima nema izgrađene gradske kanalizacione mreže i do sada nije sagledavana kroz izradu tehničke i planske dokumentacije. Za levu obalu potrebno je planirati nadvišenje dela nasipa (terena) na kotu 77,50 mnv, dok je za obloženi deo - obaloutvrdu do kote 73,50 mnv, potrebna sanacija. Jedinstveno hidrotehničko rešenje na uređenju leve obale koje podrazumeva uređenje nasipa i jasno definisanje kanalizacione mreže i objekata u granicama slivnog područja, biće predmet posebnog planskog dokumenta.

Navedeno područje se nalazi u prostoru Uže zone zaštite vodoizvorišta, u kom se nalaze sledeći objekti koji služe za vodosnabdevanje:

- tri reni bunara RB1, RB52 i RB53; i

- cevovod sirove vode Ø1000 duž ulice Brodarske.

Objekti reni bunara zaštićeni su neposrednom zonom zaštite koja iznosi 120 m u prečniku od objekta bunara.

Pravila građenja

Odbrambena linija od velikih voda na reci Savi, može se raditi i kombinacijom fiksnih objekata i mobilnih elemenata, na mestima gde se drugačije ne može postići zahtevana kota, a zavisno od prostornog uređenja.

Hidrotehničko rešenje uređenja obale pored osnovne funkcije (zaštita od velikih voda, statička i filtraciona stabilnost) mora da ispuni i uslove:

- obezbeđenja kontinuiteta regulacione i odbrambene linije sa nizvodnom i uzvodnom deonicom prema odgovarajućim planskim, odnosno hidrotehničkom rešenju;

- obezbeđenja prikladnog povezivanja viših nivoa obale sa rekom;

- formiranje gabarita bankina i platoa usklađenih sa planiranim aktivnostima i hidrološkim uslovima;

- očuvanje prirodne vegetacije na nižim i uređenja na višim kotama;

- poštovanje prirodnih uslova vezanih za režim reke Save;

- uklapanje profila planiranog mosta (oslonaca), sa postojećim i planiranim regulisanim profilom uređene obale na ovom potezu, uz očuvanje podužne komunikacije na oba nivoa, što je vezano i sa obezbeđenjem gabarita plovnog puta, prema uslovima nadležne ustanove.

Na gornjem platou desne obale (na koti 77,00 mnv u zoni južno, odnosno 76,00 mnv u zoni severno od Starog savskog mosta), obavezno je obezbediti prostor za osnovne komunikacijske koridore, pešačku, biciklističku i komunalnu stazu, a deo prostora treba urediti kao zelenu površinu.

Prilikom formiranja zelene površine u priobalnom zemljištu desne obale reke Save, duž novoformiranog keja, potrebno je poštovati sledeća pravila:

- obezbediti minimalno jednoredni drvored duž šetne i biciklističke staze, postavljen u travnu baštu minimalne širine 1 m;

- pešačku i biciklističku stazu organizovati nezavisno jednu od druge;

- prostor opremiti parkovskim mobilijarom savremenih formi, u skladu sa arhitekturom objekata u neposrednom okruženju;

- prema mogućnosti maksimalno ozeleneti kosine i platoe same obaloutvrde;

- obezbediti punktove za kraći odmor sa klupama za sedenje, česmom sa pijaćom vodom i javnim toaletom; i

- na više mesta mogu se postaviti manje "terase" na konstrukciji koja se oslanja na obaloutvrdu, orijentisane ka reci Savi, za kraći odmor, sa prirodnom zasenom formiranom ozelenjavanjem pergolama lake konstrukcije.

Za desnu obalu reke Save, sa različitim tipovima pojedinih deonica, potrebno je planirati sve vrste intervencija, da bi se postigao kontinuitet zaštite, održavanja odbrambene linije i komunikacije na oba nivoa, pri čemu je za utvrđenu obalu, minimalna kota zaštite od velikih voda na 77,00 mnv, a srednji nivo na 73,50 mnv.

Ukoliko se planiraju intervencije na obali (uvođenje vodene površine u priobalni deo), voditi računa o kontinuitetu regulacione linije za malu vodu, srednjeg platoa i nivoa odbrane od velikih voda. Za eventualne manje intervencije u vodotoku, važi isti uslov, s tim da se mora voditi računa o hidrauličkom oblikovanju, kako se ne bi promenio režim toka, nanosa, leda i erozije, imajući u vidu stabilnost korita i plovnog puta, što se mora pokazati kroz projektnu dokumentaciju. Hidrotehničko rešenje za desnu obalu reke Save kojim se definišu svi nivoi bezbednosti i detalji nasipa, kao i uklapanje u okolni prostor biće predmet Projekta rekonstrukcije i izgradnje obaloutvrde na desnoj obali reke Save.

U slučaju postavljanja plovnih objekata, treba se rukovoditi smernicama u skladu sa Odlukom o postavljanju plovila na delu obale i vodnog prostora na teritoriji grada Beograda ("Službeni list grada Beograda", br. 32/10, 10/11, 9/13 i 29/14), koju je u skladu sa rešenjima Prostornog plana potrebno inovirati.

Tehničko rešenje kanalizacije (za atmosferske i upotrebljene vode), treba da je koncepcijski usklađeno sa postojećim i budućim kanalizacionim sistemom, kao i izgradnjom ostale prateće infrastrukture.

Sanitarno-fekalne otpadne vode, koje nastanu u sklopu planiranih objekata, internom kanalizacijom prihvatiti i sprovesti do priključenja na javnu kanalizaciju.

Atmosferske vode sa uslovno čistih površina (krovovi, nadstrešnice i druge nekomunikacijske površine), mogu se bez prethodnog prečišćavanja slobodno ispuštati u okolne zelene površine ili vodove komunalne mreže ili koristiti kao tehnička voda (za zalivanje zelenih površina i pranje ulica).

Operativni platoi, koji nisu planirani za ozelenjavanje treba da budu izbetonirani, sa obodnim betonskim rigolama usmerenim ka najnižoj tački svih iznivelisanih površina (saobraćajnih i manipulativnih), kako bi se na jednom mestu prihvatile sve zagađene kišne vode i sprovele do recipijenta.

U cilju zaštite voda, a pre njihovog upuštanja u recipijent, treba predvideti odgovarajući taložnik i separator za naftu i njene derivate kako bi se sprečilo eventualno zagađenje površinskih i podzemnih voda.

Kvalitet ispuštene vode mora biti takav da ne ugrozi karakteristike voda recipijenta - komunalne mreže ili reke Save.

Tehničkom dokumentacijom treba predvideti mere kojima će se obezbediti redovno praćenje kvaliteta i uticaj ispuštenih voda u recipijente, od strane ovlašćene laboratorije, u skladu sa članom 99. Zakona o vodama. Ukoliko se tokom ispitivanja otpadnih voda utvrdi da njihov kvalitet ne zadovoljava propisani u recipijentu, korisnik je dužan da ga putem dodatnog tretmana dovede na potreban nivo.

Prilikom upuštanja voda u recipijente, sadržaj nepoželjnih materija u efluentu, treba da bude u granicama maksimalnih količina koje se ne smeju prekoračiti, a definisane su Uredbom o graničnim vrednostima emisije zagađujućih materija i rokovima za njihovo dostizanje ("Službeni glasnik RS", br. 67/11 i 48/12), Uredbom o graničnim vrednostima zagađujućih materija u površinskim i podzemnim vodama i sedimentu i rokovima za njihovo dostizanje ("Službeni glasnik RS", broj 50/12), kao i Uredbom o graničnim vrednostima prioritetnih i prioritetnih hazardnih supstanci koje zagađuju površinske vode i rokovima za njihovo dostizanje ("Službeni glasnik RS", broj 24/14), s tim da će se do isteka roka primenjivati maksimalne količine opasnih materija u vodama propisane Pravilnikom o opasnim materijama u vodama.

Ukoliko u granicama Prostornog plana nastaju i tehnološke otpadne vode, predvideti njihov adekvatan tretman, u skladu sa navedenim uredbama, uz prethodno pribavljanje vodnih akata, shodno Zakonu o vodama, prema uslovima priključenja na vodove komunalnog sistema.

Kako postojeći kanalizacioni sistem nema kapacitet da primi atmosferske vode sa planskog područja, mora se predvideti nova crpna stanica na najnižim kotama (u zaštićenom području od velikih voda), čije će se vode evakuisati preko postojećeg, nizvodnog izliva ili će se formirati nov izliv u blizini.

U visinskom pogledu, zavisno od prečnika kolektora-izliva, kota gornje ivice izlivne građevine treba da je ispod kote srednjih voda (73,50 mnv), odnosno ispod ivične grede srednjeg platoa na koti 73,50 mnv, dok kota donje ivice izlivne građevine treba da je iznad kote krune uporne nožice na 69,00 (70,00 ili 70,50) mnv, odnosno iznad gornje ivice uporne grede kosine obaloutvrde.

Profil ispusne građevine mora biti stabilan, funkcionalan i prilagođen profilu obaloutvrde. Ukoliko je profil izliva veliki, može se formirati kao dvojni izliv, radi uklapanja u profil i stabilnosti obale ili na nižoj koti.

Dimenzije izlivnog kolektora definisati projektnom dokumentacijom i u odnosu na usvojeni prečnik kolektora, predvideti rešetku na izlivnoj građevini.

U horizontalnom smislu, trasu kolektora i izlivnu građevinu pozicionirati nizvodno od stepeništa ili prilaza do vode.

U cilju zadržavanja i zaštite odbrambenog nasipa i uređenog profila obaloutvrde sa svim elementima ugradnju kolektora-izliva u priobalnom pojasu, planirati utiskivanjem.

U slučaju da se predviđaju dizel agregati i rezervoari za skladištenje tečnog goriva radi obezbeđenja alternativnog rešenja u napajanju električnom energijom ili za grejanje, zavisno od nivoa podzemne vode, predvideti izolovan rezervoar za gorivo sa dvostrukim plaštom u betonskoj tankvani sa sabirno-kontrolnim šahtom na najnižoj tački, uz odgovarajuću signalizaciju (zvučnu i svetlosnu) za pojavu eventualnog procurivanja, s tim da se onemogući infiltracija atmosferske vode u tankvanu. Za ugrađen rezervoar mora se obezbediti potreban atest.

Za podzemni rezervoar, minimalni nadsloj zemlje treba da je 60 cm, a sam rezervoar obložen slojem opranog i nabijenog suvog peska, debljine minimum 15 cm. Rezervoar se takođe mora obezbediti od eventualnog podizanja usled delovanja visokog nivoa podzemnih voda.

Neophodno je vršiti redovne kontrole kvaliteta prečišćenih otpadnih voda u skladu sa članom 99. Zakona o vodama. U slučaju da se tokom ispitivanja utvrdi da kvalitet otpadnih voda odstupa od maksimalno dozvoljenih vrednosti, korisnik je dužan da putem dodatnog tretmana dovede kvalitet vode na zadovoljavajući stepen.

Potrebno je vršiti redovno osmatranje i praćenje režima, nivoa i kvaliteta podzemnih voda, u cilju otkrivanja njihovog mogućeg zagađenja.

Plan upravljanja vodama za vodno područje Beograda priprema Javno vodoprivredno preduzeće "Beogradvode".

Radi očuvanja i održavanja vodnih tela površinskih i podzemnih voda i zaštitnih i drugih vodnih objekata, u vodnom zemljištu primenjuju se sledeće zabrane i ograničenja:

- na nasipima i drugim vodnim objektima ne sme se kopati i odlagati materijal i obavljati radovi kojima se može ugroziti stabilnost tih objekata;

- ne smeju se graditi objekti kojima se smanjuje propusna moć korita;

- ne sme se saditi drveće na odbrambenom nasipu u inundacionom pojasu širine najmanje 10 m od nebranjene nožice nasipa i u branjenoj zoni na udaljenosti do 50 m od unutrašnje nožice nasipa; i

- ne smeju se kopati bunari, rovovi i kanali pored nasipa u pojasu širine najmanje 10 m od nebranjene nožice nasipa prema vodotoku, odnosno 50 m prema branjenom području.

Za potencijalno zagađene vode treba dati tehničko rešenje (provođenje kroz taložnik i separator pre upuštanja u kišnu kanalizaciju ili vodotok), koje će obezbediti zaštitu površinskih i podzemnih voda, čime neće biti ugrožene karakteristike voda propisane za drugu klasu.

Za sprovođenje odbrane od poplava, u obalnom pojasu mora biti obezbeđena stalna prohodnost i pristup za mehanizaciju službe odbrane od poplava, kao i neophodan pristup građanstvu. Za te potrebe potrebno je formirati komunalnu stazu koja se može upotrebiti kao koridor za prolaz glavnih fekalnih kolektora.

S obzirom na to da reka Sava predstavlja unutrašnji plovni put mora se voditi računa o niveletama mostova koje moraju biti tako određene, da donje ivice konstrukcije ovih objekata imaju potrebnu sigurnosnu visinu - zazor iznad nivoa merodavnih velikih voda da mogu propustiti merodavno plovilo, u skladu sa uslovima Direkcije za plovne puteve - Plovput.

Tehnička dokumentacija za uređenje obale reke Save mora da zadovolji sledeće uslove:

- za izradu klimatološke podloge područja Prostornog plana koristiti podatke sa Meteorološke opservatorije Beograd-Karađorđev park sa područnom mrežom klimatoloških i padavinskih stanica;

- pri izradi geotehničkih i hidrogeoloških podloga koristiti podatke iz napred navedenog uslova; i

- za potrebe planiranja i projektovanja objekata u priobalju reke Save, koristiti hidrološke podatke iz državne mreže hidroloških stanica i raspoloživu tehničku dokumentaciju objekata za zaštitu od velikih voda.

Plansku dokumentaciju uskladiti sa Uredbom o utvrđivanju lokacija meteoroloških i hidroloških stanica državnih mreža i zaštitnih zona u okolini tih stanica, kao i vrsta ograničenja koja se mogu uvesti u zaštitnim zonama ("Službeni glasnik RS", broj 34/13).

4.4.4. Javne zelene i slobodne površine

Zelene površine imaju značajnu ulogu u unapređenju kvaliteta životne sredine sa aspekata zaštite i poboljšanja mikroklime i higijene vazduha, zaštite i razvoja funkcije zemljišta i bilansa voda i unapređenja kvaliteta stanovanja i života u gradu (socijalne, kulturne i estetske vrednosti grada i psihofizičko zdravlje ljudi). Planskim rešenjem su očuvane postojeće i planirane nove javne zelene površine, kao i zelene površine u okviru parcela javnih i ostalih namena, a u sve u cilju uspostavljanja jedinstvenog sistema zelenih površina.

Planskim rešenjem zadržavaju se postojeće javne zelene površine:

- Park "Bristol";

- Skver "Savski trg";

- Skver u Travničkoj ulici; i

- Park na levoj obali reke Save (od Starog savskog mosta do mosta "Gazela").

Planskim rešenjem predviđeno je podizanje novih javnih zelenih površina ukupne površine 239.124 m2, što predstavlja 13.50% površine planskog obuhvata. Planirani tipovi javnih zelenih površina su:

1. park;

2. skver;

3. zaštitni zeleni pojas; i

4. trg.

Planirane javne zelene površine na planskom području zadovoljavaju standard od 6 m2 po stanovniku na desetominutnoj pešačkoj distanci od mesta stanovanja (oko 300 m vazdušnom linijom).

Zelene površine su planirane i u okviru parcela drugih javnih namena, kao što su saobraćajne površine, javna komunalna infrastruktura i javne službe, objekti i kompleksi, ali i u okviru ostalih namena (stanovanje i stambeno tkivo i komercijalne zone i gradski centri).

Opšta pravila uređenja i građenja

Prilikom rekonstrukcije postojećih i podizanja novih zelenih površina potrebno je poštovati sledeća pravila:

- za rekonstrukciju zelenih površina potrebno je izraditi tehničku dokumentaciju shodno obimu intervencija, a u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji; za nove javne zelene površine obavezna je izrada Glavnog projekta pejzažnog uređenja, uz saradnju sa JKP "Zelenilo Beograd";

- prilikom rekonstrukcije javnih zelenih površina neophodno je uraditi vrednovanje postojećeg stanja vegetacije, vredna stabla sačuvati i uklopiti u novo pejzažno-arhitektonsko rešenje;

- kompoziciona rešenja vegetacije i ozelenjenih ambijenata projektovati tako da, pored visokih funkcionalnih i estetskih vrednosti, obezbeđuju preglednost i "prozračnost" radi boljeg sagledavanja i bezbednosti u prostoru;

- za ozelenjavanje koristiti pretežno autohtone biljne vrste koje pripadaju prirodnoj potencijalnoj vegetaciji, prilagodljive na lokalne uslove sredine, sa dugim vegetacionim periodom, pojačanih fitocidnih i baktericidnih svojstava, otpornih na gradsku prašinu i izduvne gasove, visokoestetskih vrednosti; zabranjena je primena invanzivnih i alergenih vrsta; moguće je koristiti primerke egzota za koje je potvrđeno da se dobro adaptiraju uslovima sredine;

- za drvorede koristiti školovane sadnice lišćara, minimalne visine 3,5 m, stablo čisto od grana do visine od 2,5 m i prsnog prečnika najmanje 10 cm;

- staze treba projektovati tako da zadovolje osnovnu funkciju javne zelene površine, pri čemu treba uzeti u obzir i širi kontekst prostora i pretpostavke o ciljnom kretanju pešaka na predmetnom području;

- za popločanje staza i platoa koristiti visokokvalitetne i dekorativne materijale u skladu sa ambijentalnim okruženjem, bezbedne za korišćenje u svim vremenskim uslovima;

- koristiti kvalitetan i savremeno dizajniran mobilijar (klupe, korpe za smeće, skulpture, kandelabre, česme, fontane i sl.);

- dečja igrališta u zelenim površinama treba locirati tako da se nalaze na najvećoj mogućoj udaljenosti od saobraćajnica;

- zastori na dečjim igralištima treba da su od savremenih materijala koji mogu ublažiti eventualne padove, a sprave za igru dece u skladu sa standardima EU;

- dečja igrališta je potrebno ograditi;

- obezbediti 1-2% pada terena (staza, platoa, dečijih igrališta) čime se omogućava normalna drenaža površinskih voda ka okolnom poroznom zemljištu ili kišnoj kanalizaciji, za šta je neophodno obezbediti drenažne elemente (zemljane rigole, rigole-kanalete, kanale);

- predvideti vodene površine (česme, fontane, vodena ogledala, kaskade) kao obavezan element zelene površine;

- obezbediti osvetljenje zelene površine, a izvore svetlosti usmeriti ka tlu;

- u okviru javnih zelenih površina obezbediti odgovarajući broj i raspored javnih toaleta i telefonskih govornica;

- u zavisnosti od potrebe mogu se podići i objekti u funkciji održavanja;

- obezbediti zalivni sistem;

- dozvoljeno je postavljanje manjeg montažnog objekta kao informativno-turističkog punkta (maksimalne površine 4 m2);

- ukloniti neplanski podignute objekte i objekte sa privremenom dozvolom; i

- obezbediti redovno održavanje svih zelenih površina, u skladu sa Odlukom o uređivanju i održavanju parkova, zelenih i rekreacionih površina ("Službeni list grada Beograda", br. 12/01, 15/01, 11/05, 23/05, 29/07, 2/11 i 44/14).

Pravila za rekonstrukciju postojećih javnih zelenih površina

Sve postojeće javne zelene površine se Planom u celosti zadržavaju. Neophodno je izvršiti njihovu rekonstrukciju. Prilikom rekonstrukcije postojećih javnih zelenih površina, pored navedenih opštih pravila uređenja i građenja, propisana su pravila uređenja i građenja za pojedinačne javne zelene površine.

Park "Bristol" (P1)

Park "Bristol" je nastao na prelazu 19. i 20. veka pod nazivom "za Savski kraj", zbog čega spada u grupu starih beogradskih parkova. U okviru parka nalazi se kulturno dobro "Krst sa Male pijace", zbog čega i park sa pripadajućom parcelom (kat. parc. br. 473/1, KO Savski venac) uživa isti stepen zaštite (Odluka o izmenama i dopunama Odluke o proglašenju određenih nepokretnosti na teritoriji grada Beograda za kulturna dobra, "Službeni list grada Beograda", broj 16/87).

U postojećem stanju, neposredno okruženje parka čine dve Beogradske stanice (BAS i Lasta), zbog čega se on dominantno koristi za komunikaciju, ali i čekanje putnika i prevoza. Realizacijom planskog rešenja, park će ostati u postojećem obimu, ali će sadržaj i ambijent neposrednog okruženja biti promenjen. Shodno tome, a u skladu sa kulturno-istorijskim vrednostima i statusom zaštite, potrebno je izvršiti njegovu rekonstrukciju. Planom definisana parcela parka je površine oko 13.020 m2.

Planskim rešenjem definisana su sledeća pravila za rekonstrukciju parka "Bristol":

- maksimalno 20% od ukupne površine parka predvideti za površine pod zastorom (staze, platoe, dečja igrališta), manje vodene površine (fontane) i javni toalet;

- nije dozvoljena izgradnja nadzemnih i/ili podzemnih objekata, osim objekta javnog toaleta;

- organizaciju parkovskog sadržaja uskladiti sa lokacijom kulturnog dobra "Krst sa Male pijace", u čijem delu treba predvideti miran boravak posetilaca;

- podići dečije igralište prema definisanim opštim uslovima, što dalje od planiranog kružnog toka saobraćaja;

- obezbediti javnu česmu u parku;

- park ograditi niskom metalnom ogradom sa zidanim parapetom ili živom ogradom, dozvoljena visina ograde je maksimalno 1,2 m; i

- glavni ulaz orijentisati ka hotelu "Bristol", ali omogućiti i druge pristupe parku u skladu sa pravcima komunikacije.

Park na levoj obali reke Save (P4)

Park na levoj obali reke Save, ukupne površine oko 162.000 m2 od Starog savskog mosta do mosta "Gazela", nastao nasipanjem aluvijalne ravni i izgradnjom Novog Beograda, predstavlja svedočanstvo istorijskog i urbanističkog razvoja grada. Ova javna zelena površina čini sastavni deo kulturnog dobra pod prethodnom zaštitom "Priobalna zona Novog Beograda", zbog čega i sama uživa isti stepen zaštite. Deo parka neposredno uz obalu Save sastavni je deo ekološki značajnog područja "Ušće Save u Dunav" (zaštićenog prirodnog dobra od međunarodnog značaja). Posmatrano iz starog Beograda, kao početak aluvijalne zaravni i novog grada, ovaj park predstavlja jedinstvenu vizuelnu vrednost. Park "Staro sajmište" u kontaktnom području, predstavlja visoko vrednovano stanište (biotop), fiksni element sistema zelenih površina Beograda.

Za prostor priobalnog zemljišta na levoj obali Save obavezna je izrada urbanističko-arhitektonskog konkursa sa ciljem definisanja novog urbanističkog, pejzažnog i parternog rešenja sa hidrotehničkim rešenjima (rešenje rekonstrukcije i izgradnje obaloutvrde), koje će biti ugrađeno u plan detaljne regulacije. U delu uređenja slobodnih, zelenih i parkovskih površina, Prostornim planom su definisane smernice za program urbanističko-arhitektonskog konkursa i izradu plana detaljne regulacije:

- park sačuvati u postojećim granicama;

- prostor sagledavati celovito u kontekstu planiranih rešenja i fizičkih struktura na desnoj obali Save; definisati koncept kojim se ostvaruje povezanost dve obale i jedinstvenost prostora Savskog amfiteatra;

- očuvati i unaprediti kontinuirani pojas vegetacije duž obale i u zaleđu kao jedinstveni ekološki koridor;

- maksimalno 20% od ukupne površine parka predvideti za površine pod zastorom (staze, platoe, dečja igrališta, sportske terene, vodene površine i javne toalete);

- zbog podužnog oblika parka, dečija igrališta podići na više punktova, prema definisanim opštim uslovima, što dalje od mosta "Gazela";

- parkovski mobilijar treba da je modernog dizajna, savremenih oblika i materijala, udoban, bezbedan i adekvatno uklopljen u celokupan ambijent prostora;

- formirati trim stazu kroz park, nezavisno od pešačkih staza;

- planirati rekreativne i sportske terene za javno korišćenje (košarka, mali fudbal, odbojka, boćanje);

- česme sa pijaćom vodom i javne toalete postaviti na najmanje dva mesta;

- preporuka je da se u delu parka neposredno uz kej, planira otvoreni amfiteatar orijentisan ka reci Savi, za sadržaje kulture i manifestacije manjeg obima (organizovane i samoinicijativne);

- duž Brodarske ulice obezbediti podužno parkiranje vozila za posetioce;

- obezbediti kontinuitet pešačkog keja duž novobeogradske obale Save;

- formirati biciklističku stazu duž obale, nezavisno od pešačke staze;

- uz adekvatno parterno rešenje (dekorativno popločavanje), duž celog šetališta postaviti parkovski mobilijar (klupe, kandelabre, kante za otpad, česme sa pijaćom vodom); i

- dozvoljena je izgradnja nadzemnih i/ili podzemnih objekata u funkciji vodoprivrednih i infrastrukturnih objekata i objekata u funkciji parka.

Skver u Travničkoj ulici

Planskim rešenjem predviđeno je očuvanje i rekonstrukcija postojećeg skvera, poštujući sledeća pravila:

- skver sačuvati u postojećim granicama;

- nije dozvoljena izgradnja nadzemnih i/ili podzemnih objekata;

- ukloniti privremene objekte;

- površinu maksimalno obogatiti visokim dekorativnim lišćarima i tepih travnjakom;

- pešačku komunikaciju formirati obodom skvera; i

- obezbediti mogućnost za kratak predah prolaznika.

Posebna pravila za uređenje i izgradnju javnih zelenih površina

Prilikom izgradnje novih javnih zelenih površina, pored navedenih opštih pravila uređenja i građenja, propisana su i posebna pravila uređenja i građenja za pojedinačne javne zelene površine ili pojedine tipove javnih zelenih površina.

Nove parkovske površine planirane su na dve lokacije, u centralnom delu predmetnog područja i u blizini novog pešačkog mosta.

Centralni park (P2)

U centralnom delu planskog područja, između saobraćajnica SAO 1 i SAO 6, a sa dve strane saobraćajnice SAO 2, planiran je novi park koji se sastoji iz dva dela. Ukupna površina parka je 26.144 m2, od čega severoistočni, veći deo parka, zauzima površinu od 18.257 m2, a manji deo, lociran jugozapadno u odnosu na SAO 2, zauzima površinu od oko 8.867 m2. Novu parkovsku površinu izgraditi poštujući sledeća pravila:

- obezbediti minimalno 75% površine parka pod vegetacijom u direktnom kontaktu sa tlom (bez podzemnih objekata i/ili podzemnih etaža) i vodenom površinom, dok ostalih 25% može biti pod stazama, platoima, dečijim igralištima, sportskim terenom, trim stazom, javnim toaletom i objektom u funkciji održavanja parka;

- park je moguće ograditi niskom transparentnom ili zelenom ogradom, maksimalne visine 40 cm;

- u centralnom delu parka moguće je predvideti veću vodenu površinu (vodeno ogledalo);

- koristiti moderno dizajniran parkovski mobilijar i sprave na dečijim igralištima;

- obezbediti plato za sedenje i boravak mladih tinejdžerskog uzrasta;

- obezbediti prostore za boravak sa većom zasenom;

- formirati trim stazu kroz park, nezavisno od pešačkih staza;

- mogućnost uvođenja sportskih terena za javno korišćenje (npr. košarka, mali fudbal, odbojka); i

- formirati zaštitne masive drvenastih i žbunastih vrsta ka saobraćajnicama.

Park kod novog pešačkog mosta (P3)

Na uglu saobraćajnica SAO 1, SAO 7 i prilaza novom pešačkom mostu (sada Stari železnički most), planiran je novi park, ukupne površine oko 15.374 m2.

Za izgradnju nove parkovske površine, važe sledeća pravila:

- obezbediti minimalno 70% površine parka pod vegetacijom u direktnom kontaktu sa tlom (bez podzemnih objekata i/ili podzemnih etaža), dok ostalih maksimalno 30% treba urediti kao pešačke staze, platoe za odmor, pristupni plato i vertikalna komunikacija za pešački most, dečje igralište, javnu česmu, javni toalet. Mora biti obezbeđeno zadržavanje kišnice i njeno oticanje;formirati pristupni plato i na taj način dodatno naglasiti prilaz mostu, ali i pristup zelenoj površini u priobalju desne obale Save sa šetalištem;

- u delu zelenih površina uz saobraćajnicu SAO 7, moguće je izvesti kolski pristup bloku za potrebe funkcionalnog povezivanja i opsluženja bloka;

- mogućnost uvođenja sportskih terena za javno korišćenje (npr. košarka, fudbal, odbojka);

- park je moguće ograditi niskom transparentnom ili zelenom ogradom, maksimalne visine 40 cm; i

- posaditi grupacije drvorednih stabala u cilju zasene sa južne strane, kao i zaštite od izduvnih gasova od saobraćajnica SAO 1 i SAO 7.

Skver (SK)

Novi skverovi na zasebnim katastarskim parcelama planirani su na četiri lokacije, ukupne površine 5.295 m2.

Prema položaju i veličini, izdvajaju se tri skvera (SK1), ukupne površine oko 2.459 m2, koji su planirani u funkciji kraćeg odmora i sastajanja, sa dominantno ekološkom i estetskom funkcijom, za čije uređenje važe sledeća pravila:

- obezbediti minimalno 60% površine pod vegetacijom (ozelenjeno) u direktnom kontaktu sa tlom (bez podzemnih objekata i/ili podzemnih etaža);

- pešačke komunikacije obezbediti u zaleđu skverova (bliže objektima) i trotoarom duž saobraćajnica, kako bi sam prostor skvera omogućio kraće okupljanje i boravak;

- uređenje skvera neposredno pored parka "Bristol" uskladiti sa pejzažno-arhitektonskim uređenjem parka.

Polukružno, iza centralne poslovne kule u odnosu na reku Savu, planiran je skver (SK2), ukupne površine oko 2.825 m2, za koji se Prostornim planom propisuju sledeća pravila uređenja i građenja:

- uređenje i izgradnja ove javne zelene površine treba da se zasniva na činjenici da ona predstavlja "temelj" centralnog i najvišeg objekta na predmetnom području - poslovnog centra;

- obezbediti minimalno 60% površine pod vegetacijom (ozelenjeno) u direktnom kontaktu sa tlom (bez podzemnih objekata i/ili podzemnih etaža);

- biljne vrste treba oblikovati i saditi u kompozicijama koje podražavaju i akcentuju značaj i savremenost prostora;

- obezbediti pešačku komunikaciju oko kule i javni pristup priobalju;

- uvesti biciklističku stazu kao vezu sa planiranom biciklističkom stazom u priobalju;

- obezbediti zasenjene prostore za sedenje i kraći odmor posetiocima i zaposlenima u poslovnom centru;

- uvesti manje vodene površine (fontane, vodoskoke, kaskade i sl.);

- osvetljenje namenski organizovati tako da se istakne značaj objekta i celokupnog prostora;

- ka saobraćajnicama SAO 2 i SAO 3 postaviti zaštitne stubiće kao fizičku barijeru za automobile.

Trg (T)

Postojeći skver "Savski trg" se planskim rešenjem zadržava i integriše u veći, novi centralni trg - plato, ispred postojećeg objekta železničke stanice, planiranog za reprezentativne sadržaje kulture nacionalnog značaja.

Sa jugoistočne strane postojeće zgrade železničke stanice, planirana je javna zelena površina tipa trga, ukupne površine oko 13.553 m2 (bez saobraćajne površine 11.272 m2), za koji se ovim Planom propisuju sledeća pravila uređenja i građenja:

- uređenje i izgradnja ove javne zelene površine treba da se zasniva na činjenici da ona predstavlja "predvorje" objekta koji uživa status kulturnog dobra od velikog značaja za Republiku Srbiju, objekta planom namenjenog za kulturu;

- obezbediti minimalno 50% ozelenjenih površina, od čega 30% u direktnom kontaktu sa tlom (bez podzemnih objekata i/ili podzemnih etaža);

- parterno rešenje i urbani mobilijar treba da istakne reprezentativni karakter trga;

- osvetljenje namenski organizovati tako da se istakne značaj objekta i celokupnog prostora;

- obodom trga, ka ulicama Karađorđevoj i Savskoj, moguće je podići nisku transparentnu ili zelenu ogradu, maksimalne visine 40 cm;

- pejzažno-arhitektonsko rešenje trga definisati na osnovu javnog urbanističko-arhitektonskog konkursa predviđenog za jedinstveno uređenje planiranog objekta kulture (zgrada Železničke stanice) i trga/platoa.

Zaštitni zeleni pojas (ZP)

Na planskom području planirano je devet zaštitnih zelenih pojaseva u cilju smanjenja negativnih uticaja od saobraćaja, formiranja vizuelne barijere, kao i zaštite trasa infrastrukturnih koridora.

U cilju smanjenja negativnih uticaja od saobraćaja, ali i kao vizuelna barijera, planiran je zaštitni zeleni pojas sa desne strane saobraćajnice koja predstavlja produžetak Starog savskog mosta na desnu obalu reke Save (ZP1), ukupne površine oko 2.027 m2. Za podizanje ovih zelenih površina poštovati sledeća pravila:

- planirani zaštitni zeleni pojas treba projektovati kao sanitarno-zaštitni zasad, formiran kao kontinualna drvenasta grupacija lišćarskih i četinarskih vrsta, sa žbunastim podrastom ka spoljnoj ivici zelene površine;

- korišćenjem različitih vrsta i formi mogu se formirati različiti scenski ambijenti, uz poštovanje osnovne funkcije;

- visina zaštitnog pojasa ne sme da ometa odvijanje saobraćaja;

- pejzažnim oblikovanjem formirati vizuelnu i funkcionalnu povezanost zaštitnog zelenog pojasa sa celokupnim ambijentom saobraćajnog kružnog toka.

Duž tri trase infrastrukturnog koridora - kišnog kolektora, planiran je zaštitni zeleni pojas (ZP2), ukupne površine oko 7.487 m2, za čije podizanje poštovati sledeća pravila:

- za ozelenjavanje koristiti isključivo travne, cvetne i žbunaste vrste sa plitkim korenovim sistemom;

- u zavisnosti od raspoloživih vrsta formirati parterne aranžmane i dekorativne forme;

- dozvoljeno je formirati pešačku i biciklističku stazu (minimalna širina biciklističke staze za dvosmerni saobraćaj iznosi 3,0 m, a za jednosmerni 1,1 m, odvojene zelenom trakom minimalne širine 0,5 m, bliže jednoj ivici zaštitnog zelenog pojasa;

- postavljena pešačka i biciklistička staza mogu se koristiti kao servisne saobraćajnice infrastrukturnog koridora (za interventna vozila);

- prema potrebi i mogućnostima, pešačka i biciklistička staza se mogu sa južne strane zaseniti postavljanjem pergola lake konstrukcije sa puzavicama.

4.4.5. Javne službe, objekti i kompleksi

4.4.5.1. Školske i predškolske ustanove

U okviru granice Prostornog plana nema evidentiranih postojećih objekata osnovnih škola.

U neposrednom okruženju u radijusu od oko 600 m oko granice Prostornog plana evidentirani su objekti postojećih škola:

- OŠ "Isidora Sekulić", u Ulici Gavrila Principa 42;

- OŠ "Radojka Lakić", u Ulici Aleksandra Kostića 1-7; i

- OŠ "Kralj Petar Prvi", sa svoja dva objekta u Ulici kralja Petra Prvog 7.

Tabela 18. Kapaciteti postojećih osnovnih škola

U delu ostvarenih BRGP objekata, podaci pokazuju da kapaciteti ovih škola nisu iskorišćeni u punom obimu, odnosno da je prema ispunjenosti normativa (za BRGP objekta 6,5-7,5 m2/učeniku, za površinu kompleksa min 25 m2/učeniku), situacija sledeća:

- OŠ "Isidora Sekulić", kompleks 15,78 m2/učeniku u smeni, objekat 16,93 m2/učeniku u jednoj smeni;

- OŠ "Radojka Lakić", kompleks 9,63 m2/učeniku u smeni, objekat 10,61 m2/učeniku u jednoj smeni; i

- OŠ "Kralj Petar Prvi", kompleks 10,18 m2/učeniku u smeni, objekat 5,57 m2/učeniku u jednoj smeni.

Iz navedenih podataka evidentno je da površine postojećih kompleksa ne zadovoljavaju normative.

U odnosu na planirani broj stanovnika u okviru obuhvata Prostornog plana, koji iznosi oko 17.700 stanovnika, predviđa se okviran broj dece školskog uzrasta u ukupnoj populaciji od oko 10%, odnosno oko 1.770 dece.

Potrebno je obezbediti kapacitete osnovnih škola za upis 100% od ukupnog broja dece školskog uzrasta, koje je potrebno smestiti u osnovne škole na području Prostornog plana i slobodne kapacitete u okruženju. U okviru postojećih objekata osnovnih škola u okruženju ima kapaciteta za oko 450 učenika, dok je za preostalih 1.320 dece potrebno obezbediti nove kapacitete u granicama Plana.

U skladu sa planiranom izgradnjom u granicama Prostornog plana i analizom veličine populacije školske dece, konstatovana je neophodnost izgradnje dva nova objekta osnovnih škola kapaciteta 600 učenika, odnosno 720 učenika, ukupne minimalno potrebne BRGP oko 9.240 (4200 m2 + 5040 m2) i ukupne minimalno potrebne površine zemljišta oko 2,87 ha. Ostvareni normativi za veličinu kompleksa za oba objekta iznose oko 22 m2 kompleksa/učeniku u smeni, odnosno 7 m2 BRGP/korisniku/učeniku u smeni.

Planirano je:

- dva nova objekta OŠ (OŠ1 na parceli JS-6 u bloku 16 i OŠ2 na parceli JS-11 u bloku 31), kapaciteta 600, odnosno 720 učenika, ukupno 1.320 učenika sa radom u jednoj smeni;

- u oba objekta po 20, odnosno 24 odeljenja, ukupno 44 odeljenja;

- optimalna površina objekata: 4.200 m2, odnosno 5.040 m2, što čini površinu od 9.240 m2 za obe škole;

- površina kompleksa: 1,29 ha, odnosno 1,58 ha, što čini potrebu obezbeđenja zemljišta za ovu namenu u površini od oko 2,87 ha za obe škole; i

- planirano je da osnovne škole rad organizuju u jednoj smeni.

Tabela 19. Planirani kapaciteti osnovnih škola

Pored moderno projektovanih i savremeno opremljenih školskih zgrada, praktični deo nastave se delimično izvodi u okviru slobodnog prostora školskog dvorišta, a rekreacija se dopunjava nastavom fizičkog obrazovanja na otvorenom prostoru. Zato pri planiranju slobodnih prostora školskog kompleksa treba zadovoljiti dve osnovne funkcije: stručno-oglednu i fiskulturno-rekreativnu. Optimalno zadovoljavanje ovih funkcija zavisi od raspoložive površine školskog kompleksa.

U okviru granice Prostornog plana nema evidentiranih postojećih objekata predškolskih ustanova.

U neposrednom okruženju granice Prostornog plana evidentirani su sledeći objekti:

1) na teritoriji opštine Savski venac:

- vrtić "Princeza Olivera", u Ulici Gavrila Principa 65, koji je smešten u prizemnom objektu, površine kompleksa oko 2.100 m2, BRGP oko 426 m2, sa upisanih ukupno oko 110 dece;

- KDU "Kraljica Marija", u Ulici Miloša Pocerca 6, površine kompleksa oko 1.123 m2, BRGP oko 500 m2, koja je smeštena u objektu spratnosti P+1+Pk sa upisanih ukupno oko 156 dece;

- KDU "Kraljica Jelena Anžujska", u Ulici višegradska 27, površine kompleksa oko 2.600 m2, BRGP oko 981 m2, koja je smeštena u objektu spratnosti P+1 sa upisanih ukupno oko 168 dece;

- vrtić "Anđelak", u Ulici Birčaninova 18a, površine kompleksa oko 2.600 m2, BRGP oko 921 m2, koja je smeštena u objektu spratnosti P+1+Pk sa upisanih ukupno oko 168 dece;

- vrtić "Pionirski centar" u Ulici kozjačka 3, površine kompleksa oko 3.840 m2, sa upisanih ukupno oko 30 dece;

- KDU "Pčelica", u Ulici senjačka 46, koja je smeštena u prizemnom objektu, površine kompleksa oko 3.644 m2, BRGP oko 1.361 m2 sa ukupno upisanih ukupno oko 200 dece. U okviru objekta se nalazi centralna kuhinja za pripremu 2.000 obroka;

2) na teritoriji opštine Stari grad:

- vrtić "Terazije", u Ulici kralja Milana 4, opština Stari grad, smeštena na prvom spratu objekta, BRGP oko 233 m2, sa upisanih ukupno oko 73 dece.

Tabela 20. Kapaciteti postojećih predškolskih ustanova u okruženju

Kapaciteti ovih objekata su popunjeni i ne mogu prihvatiti populaciju predškolske dece iz granica Prostornog plana.

Prilikom planiranja kompleksa dečjih ustanova, a prema opštim uslovima za planiranje i uređivanje kompleksa za izgradnju kombinovane dečje ustanove, potrebno je zadovoljiti sledeće normative:

Tabela 21. Normativi za planirane predškolske ustanove

Sastavni deo funkcije i likovnosti objekata je ozelenjavanje kompleksa i uređenje slobodnih površina. Da bi zadovoljio očekivane funkcije, otvoreni prostor predškolske ustanove mora da pruži uslove za bezbedan boravak u njemu, da zadovoljava zdravstveno-higijenske uslove (osunčan i ocedit), opremu koja obezbeđuje bogatstvo i kreativnost igre, zelene površine, posebno drveće sa razvijenim krošnjama koje obezbeđuju dovoljno hladovine i dr. Prostorno funkcionalnu organizaciju zelenih površina u okviru planiranih kompleksa dečijih ustanova treba uskladiti sa primarnom namenom, kao i sa dispozicijom objekata, njihovom visinom i estetskim oblikovanjem, ekspozicijom i nagibom terena, dubinom i vrstom podloge za sadnju, nivoom podzemnih voda, kao i sa položajem postojećih i planiranih podzemnih instalacija.

S obzirom na to da planirani broj stanovnika u obuhvatu Prostornog plana iznosi 17.700, očekuje se oko 1.858 dece predškolskog uzrasta (10,5% od planiranog broja stanovnika). Potrebno je obezbediti upis 70% od ukupnog broja dece predškolskog uzrasta, odnosno 1.301 dece za boravak u dečjim ustanovama. Imajući u vidu planiranu izgradnju, kao i analizu veličine populacije predškolske dece, konstatovana je neophodnost izgradnje tri nova objekta kombinovane dečje ustanove maksimalnog kapaciteta (270 korisnika), kao i sedam depandansa (u središnjem delu obuhvata Prostornog plana) sa maksimalno 60, odnosno 2x80 dece smeštenih u okviru objekata druge namene (u prizemlju ili na podijumu objekata). Ostvareni normativi za veličinu kompleksa za objekte kombinovane dečje ustanove iznose oko 15 m2 kompleksa/korisniku, odnosno 6,5 m2 BRGP/korisniku. Angažovana površina zemljišta za sve objekte KDU iznosi oko 1,24 ha, dok ukupna potrebna BRGP iznosi oko 8.450 m2.

Tabela 22. Kapaciteti planiranih predškolskih ustanova

4.4.5.2. Kombinovani objekat zdravstvene i socijalne zaštite

U okviru granice Prostornog plana nema evidentiranih postojećih objekata primarne zdravstvene zaštite.

U kontaktnoj zoni, uz samu granicu Prostornog plana nalaze se dva objekta primarne zdravstvene zaštite:

- Metadonski centar; i

- Zavod za zdravstvenu zaštitu radnika "Železnice Srbije".

Na teritoriji opštine Savski venac evidentirani su i sledeći objekti:

- Dom zdravlja Savski venac - centralni objekat;

- I Zdravstvena stanica (u P+1 poslovno stambenog objekta);

- II Zdravstvena stanica (u Su+P poslovno stambenog objekta); i

- školski dispanzer u Ulici vojvode Milenka 35.

Tabela 23. Postojeće ustanove primarne zdravstvene zaštite u kontaktnoj zoni i okruženju

Dimenzionisanje objekata primarne zdravstvene zaštite vrši se prema sledećim normativima:

Tabela 24. Normativi za planirane objekte primarne zdravstvene zaštite

Za planirani broj stanovnika u okviru obuhvata Prostornog plana koji iznosi 17.700, potrebna je izgradnja jednog novog objekta.

U skladu sa uslovima Sekretarijata za socijalnu zaštitu grada Beograda, u obuhvatu Prostornog plana je planirana i realizacija sledećih ustanova socijalne zaštite:

- dnevni boravak za odrasla i stara lica; i

- dnevni boravak za decu ometenu u razvoju.

Planirani kapaciteti socijalne zaštite, ukupne BRGP oko 800 m2, su predviđeni u okviru prizemlja kombinovanog objekta, koji je planiran na građevinskoj parceli JS-12, u bloku 33, površine oko 0,24 ha.

4.4.5.3. Objekti kulture i kreativnih industrija

Imajući u vidu da su sadržaji kulture katalizator unapređenja urbaniteta, podizanja atrakcije prostora, standarda stanovništva i da delatnosti u oblasti kulture mogu značajno da doprinesu socijalnoj i ekonomskoj obnovi područja priobalja reke Save, Prostornim planom je predviđeno povećanje površina i sadržaja namenjenih kulturi (ukupna planirana BRGP je oko 37.144 m2, što predstavlja 2% od ukupnih planiranih kapaciteta).

U saradnji sa Ministarstvom kulture Republike Srbije i Sekretarijatom za kulturu grada Beograda definisani su kapaciteti i vrste objekata.

U okviru područja Prostornog plana definisane su tri zone sa različitim sadržajima kulture:

- područje Savamale (zona Karađorđeve ulice) - kulturno-istorijski distrikt;

- "Savski trg" (Zgrada stare železničke stanice) - sadržaji kulture od nacionalnog značaja; i

- okretnica, ložionica i vodotoranj železničke stanice - centar scenskih umetnosti.

KL1-KL3 - područje Savamale (zona Karađorđeve ulice) - kulturno-istorijski distrikt

U skladu sa Uslovima i merama zaštite kulturnih dobara i dobara koja uživaju prethodnu zaštitu i dispozicijom prostora u kontekstu već izgrađene urbane strukture u kontaktnom području planirana je izgradnja sa definisanim parametrima i namenom objekata. Postojeći ambijent područja Savamale i uslovljenosti institucije zaštite spomenika kulture opredelili su zadržavanje i unapređivanje kulturno-umetničkog trenda koji Savamala ima u poslednjih pet godina. Po principima urbane obnove velikim delom je sačuvana postojeća urbana matrica i parcelacija i definisani su kapaciteti i visinska regulacija objekata prema visini završne kote venaca spomenika kulture (hotel "Bristol" - 18,5 m).

Pri projektovanju i izgradnji svih novih objekata potrebno je ostvariti visok estetski standard s obzirom na atraktivnost i osetljivost prostora i korespondenciju sa objektima u okruženju.

Na neizgrađenim parcelama (ili delovima parcela) između objekata, slobodne površine mogu biti zadržane kao prodori prema obali i uređene kao površine za javno korišćenje (npr. terase na površinama ostale namene) i adekvatno uređene pratećim mobilijarom.

Pravila građenja

KL 1 - blok 1 je sa izuzetkom kat. parcele broj 440/1 i objekta u Ulici braće Krsmanović broj 8, u potpunosti namenjen kulturi i predviđen je za centar - kompleks kreativne industrije, muzej fotografije, dizajna i dr. (KL1). Objekte u Ulici braće Krsmanović br. 4, 6 i 8, kulturno-istorijskih vrednosti, koji predstavljaju deo nekadašnjeg ambijenta Savamale, neophodno je sačuvati kao deo građevinskog i istorijskog nasleđa ovog dela prestonice, i u njihovom daljem tretmanu, osim njihovog zadržavanja u okviru postojećeg gabarita, sačuvati i njihov direktan kontakt sa rekom.

Fasade orijentisane ka reci posebno tretirati kao deo gradske scene u okviru celokupnog priobalja.

KL 2 - objekat kulture namenjen kreativnoj industriji (KL2) u bloku 2, planira se na parceli JS-2 (postojeća katastarska parcela 432/1 KO Savski venac), u skladu sa postojećom namenom ovog prostora koji predstavlja nukleus kreativne urbane kulture i već prepoznatljivog alternativnog pristupa različitim kulturnim manifestacijama i aktivnostima. Planira se rekonstrukcija postojećih objekata na parceli ili izgradnja novog u skladu sa sledećim parametrima:

- indeks izgrađenosti: 2,4

- indeks zauzetosti: 75%

- spratnost objekata: obavezno usklađivanje sa visinom venca Beogradske zadruge

- minimalni procenat zelenih i nezastrtih površina: 10%

Prilikom izgradnje novog objekta, neophodno je na parceli u okviru podzemne garaže ili površinskog parkiranja obezbediti minimalno 40 PM.

Takođe, u bloku 2 za objekte u okviru zone K1, planirano je uvođenje sadržaja komercijalne kulture uz udeo drugih komercijalnih sadržaja od 20%, u skladu sa karakterom i namenom susednih parcela.

Za lokaciju KL2 sa skverom SK1 u Travničkoj ulici, obavezna je izrada jedinstvenog javnog arhitektonsko-urbanističkog konkursa.

KL 3 - u bloku 3 je lokacija na kojoj se nalazi postojeći objekat Beogradske zadruge. Objekat Beogradske zadruge, pored zgrade Železničke stanice, predstavlja kulturno istorijski i estetski najznačajniji objekat na teritoriji obuhvaćenoj Prostornim planom. Kao kulturno dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju podleže strogim konzervatorskim merama zaštite. Potrebna i neophodna intervencija na objektu je rekonstrukcija sadašnje centralne kupole i vraćanje nekadašnje dve (manje) kupole postavljene nad rizalitima fasada orijentisanih prema Hercegovačkoj i Travničkoj ulici. Planirana namena objekta Beogradske zadruge je muzej (arhitekture ili dr.).

Zelene površine na parcelama objekata kulture treba da doprinesu estetskom kvalitetu i atraktivnosti prostora, ali i da unaprede mikroklimatske uslove lokacija. Prilikom pejzažnog uređenja prostora oko objekata kulture (na pripadajućoj parceli), treba poštovati sledeća pravila:

- obezbediti minimalno 10% zelenih površina u direktnom kontaktu sa tlom, u odnosu na površinu katastarske parcele;

- za ozelenjavanje koristiti dekorativne vrste drveća i šiblja, cvetne vrste, topijarne oblike, organizovane u kompozicije i parterna uređenja;

- materijale za popločanje, kao i urbani mobilijar, uskladiti sa stilom pojedinačnih objekata; i

- preporučuje se ozelenjavanje ravnih krovova nadzemnih objekata na minimalno 30 cm zemljišnog supstrata.

Inženjersko-geološki uslovi

Teren je u površinskom delu izgrađen od aluvijalnih sedimenata u okviru kojih su zastupljeni sedimenti facije mrtvaja u debljini 2-3 m i sedimenti facije povodnja u debljini 4-9 m.

Na manjem delu istražnog prostora ispod aluvijalnih sedimenata zastupljeni su i aluvijalno-jezerski sedimenti u debljini 1-3 m. Aluvijalni sedimenti prekriveni su recentnim tvorevinama - nasutim tlom debljine 3-4 m. Podinu kvartarnih sedimenata izgrađuju krečnjaci i podređeno lapori badena. Zbog blizine nekadašnje obalske linije krečnjaci se nalaze na različitim dubinama 10-15 m od površine terena u predmetnoj zoni prema dosadašnjim istraživanjima). Dubina do krečnjaka može da varira na vrlo kratkom rastojanju zbog izraženog paleoreljefa krečnjaka. Teren je zaravnjen, prekriven starom urbanizacijom. Nivo podzemne vode varira u zavisnosti od vodostaja reke Save. Dosadašnjim istraživanjima utvrđen je na koti 72,00-74,00 mnv. Maksimalni nivo vode treba očekivati u hipsometrijskom rasponu 74,50-75,00 mnv.

Zbog visokog nivoa podzemne vode i male nosivosti aluvijalnih sedimenata ovaj deo terena svrstan je u uslovno povoljne terene pri urbanizaciji.

Pri izgradnji i eksploataciji objekata neophodna je primena adekvatnih mera u cilju eliminisanja negativnog uticaja podzemne vode do kote 75,00 mnv.

U zavisnosti od statičkih i građevinskih karakteristika objekata, fundiranje se može izvesti na dva načina - plitko ili duboko fundiranje. Za objekte malog specifičnog opterećenja preporučuje se varijanta plitkog fundiranja. U tom slučaju moguće je fundiranje objekta uz prethodnu zamenu podtla materijalom povoljnih fizičko mehaničkih svojstava, nasipanjem i izradom tamponskog sloja. Pri izradi objekata većeg specifičnog opterećenja neophodno je duboko fundiranja putem šipova koje treba osloniti u krečnjacima odnosno laporima.

Način fundiranja može se izabrati tek nakon detaljnih inženjerskogeoloških istraživanja i geostatičke analize.

KL 4-5 - Savski trg (zgrada Železničke stanice) - sadržaji kulture od nacionalnog značaja

U Bloku 11 planirana su dva kompleksa namenjena kulturi (KL4 i KL5).

KL 4 - Neposredno uz kompleks KL5 i u zaleđu objekta Železničke stanice, na parceli JS-13 je planirana izgradnja muzejskog ili galerijskog objekta sa orijentacijom ka planiranoj ulici SAO 6.

KL 5 - U sklopu kompleksa se nalazi zgrada stare Železničke stanice. Dominantna dispozicija ovog objekta iz pravca Nemanjine ulice, njegov kulturno istorijski značaj i reprezentativna arhitektura, odredili su i planiranu namenu celog kompleksa za multifunkcionalni centar koji treba da obuhvati:

- dvoranu koja bi kapacitetom i tehničkim karakteristikama omogućila predstavljanje najrazličitijih, ali i najzahtevnijih oblika scenskog izvođenja;

- muzej železnice;

- galeriju; i

- biblioteku sa medijatekom (odeljenje za decu i odrasle, čitaonice - klasična i elektronska, multifunkcionalne sale za odvijanje kulturno-obrazovnih programa).

Pravila građenja

U kompleksu KL4 planirana je izgradnja u skladu sa sledećim parametrima:

- indeks izgrađenosti: 2,4

- indeks zauzetosti: 50%

- visina objekata: maksimalno 20 m

- Minimalni procenat zelenih i nezastrtih površina: 25%

Planirana BRGP u okviru kompleksa KL4 je 8.500 m2. Maksimalna visina novog objekta je 20 m. Prilikom izgradnje novog objekta, neophodno je na parceli u okviru podzemne garaže obezbediti minimalno 90 PM.

Za lokaciju KL4 obavezna je izrada javnog arhitektonsko-urbanističkog konkursa.

Planirana BRGP u okviru kompleksa KL5 je 11.000 m2. Maksimalna visina planiranih objekata je 12 m, izuzetno 15-18 m za potrebe izgradnje dvorane (spratnost od P+1 do P+2). U daljim fazama sprovođenja Prostornog plana (urbanističko-arhitektonski konkurs i tehnička dokumentacija), precizno utvrditi kapacitete aneksa i njihovu visinu, u saradnji sa službom zaštite. Maksimalni indeks zauzetosti parcele je 30%.

Intervencija na postojećem objektu Železničke stanice, kao i dogradnja, moguća je ukoliko se istraživanjima utvrdi da predmetni objekat i tlo mogu da izdrže planiranu intervenciju. Potrebno je uraditi statičku i geostatičku analizu (postojeća i dopunska opterećenja od objekta, vrsta, način i dubina fundiranja).

Minimalni procenat zelenih i nezastrtih površina je 25%. Pejzažno arhitektonsko uređenje zelene površine u okviru KL5 treba da je u skladu, kako sa stilom gradnje objekta, tako i sa stilom pejzažnog uređenja novoplaniranog Savskog trga (T) ispred objekta kulture. Za ozelenjavanje koristiti dekorativne vrste drveća i šiblja, cveća i travnjaka, organizovane u kompozicije i parterna uređenja. Za popločavanje staza i platoa koristiti visokokvalitetne i dekorativne materijale u skladu sa ambijentalnim okruženjem, bezbedne za korišćenje u svim vremenskim uslovima. Predvideti uvođenje visoko kvalitetnog i dizajniranog mobilijara u skladu sa reprezentativnim sadržajima kulture i trga. Obezbediti osvetljenje zelene površine, a izvore svetlosti usmeriti ka tlu.

Zgrada železničke stanice je kulturno dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju i podleže strogim konzervatorskim merama zaštite.Pri rekonstrukciji ovog objekta, odnosno projektovanju i izgradnji aneksa neophodna je neposredna saradnja sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Za lokaciju KL5 obavezna je izrada jedinstvenog javnog arhitektonsko-urbanističkog konkursa koji treba da obuhvati i Savski trg (T).

Takođe, u okviru kompleksa KL5 planirana je izgradnja javne podzemne garaže od oko 220 PM.

Inženjersko-geološki uslovi

Imajući u vidu broj parking mesta neophodno je izvođenje iskopa od oko 7-10 m. Ovaj iskop zahteva adekvatne mere obezbeđenja. Sa ovom dubinom iskopa zalazi se u nivo podzemne vode (nivo podzemne vode prema fondu postojeće geološke dokumentacije je na dubini od 4,10 m od površine terena). U ovom slučajevima tokom iskopa doći će do prodora vode u iskop, a samim tim i do otežanih uslova izvođenja iskopa, te je neophodna priprema gradilišta za obaranje nivoa podzemne vode i izradu drenaža. Sredine u kojima će se vršiti temeljni iskop prema GN-200 pripadaju II kategoriji zemljišta. Način zaštite iskopa, trotoara, podzemnih instalacija, kao i način hidrotehničke zaštite objekta razraditi posebnim projektom zaštite iskopa. Iskope treba planirati u periodu hidrološkog minimuma, bez zastoja i u što kraćem vremenskom periodu. Nosivost i sleganje neće biti ograničavajući faktor, jer će rasterećenje zemljanih masa biti veće od dopunskog opterećenja od objekta. Za sledeće faze projektovanja neophodno je izvesti zakonom propisana geotehnička istraživanja. Poseban akcenat treba dati na izradu pijezometara u cilju osmatranja nivoa podzemne vode i hemijsku analizu agresivnosti vode na beton.

KL 6 - okretnica, ložionica i vodotoranj železničke stanice - centar scenskih umetnosti

U Bloku 25 planiran je kompleks namenjen kulturi (KL6) u okviru koga se nalazi objekat stare ložionice i okretnice železničke stanice. Načelno, objekti i prostor kompleksa su zamišljeni kao niz scena u prostoru koje bi omogućile različite umetničke i scenske aktivnosti. Aktivan pristup zaštiti nasleđa tehničke kulture kroz promenu namene i upotrebe objekata, treba da omogući novu prezentaciju kulturnog nasleđa i sagledavanje istorijskog i arhitektonsko-urbanističkog značaja ovog prostora. Objekat vodotornja se nalazi van kompleksa KL6, u okviru planirane saobraćajne površine ispod mosta "Gazela".

Pravila građenja

Planirana BRGP u okviru kompleksa je 7.000 m2. Maksimalna visina planiranih objekata je 12 m (spratnost P+2).

Maksimalni indeks zauzetosti na parceli je 30%. Intervencija na postojećem objektu, kao i dogradnja, moguća je ukoliko se istraživanjima utvrdi da predmetni objekat i tlo mogu da izdrže planiranu intervenciju. Potrebno je uraditi statičku i geostatičku analizu (postojeća i dopunska opterećenja od objekta, vrsta, način i dubina fundiranja).

Minimalni procenat zelenih i nezastrtih površina je 25%.

Potrebno je:

- pejzažno-arhitektonskim uređenjem prostora podržati osnovnu zamisao organizacije ukupnog kompleksa kao niza scena koje bi omogućile različite umetničke i scenske aktivnosti;

- sistemom staza povezati sve delove zelene površine;

- za popločavanje staza i platoa koristiti visokokvalitetne i dekorativne materijale u skladu sa ambijentalnim okruženjem, bezbedne za korišćenje u svim vremenskim uslovima;

- za ozelenjavanje koristiti dekorativne vrste drveća i šiblja, cveća i travnjaka, organizovane u kompozicije i parterna uređenja;

- koristiti visoko kvalitetan i dobro dizajniran mobilijar; i

- obezbediti osvetljenje zelene površine, a izvore svetlosti usmeriti ka tlu.

Okretnica, ložionica i vodotoranj železničke stanice predstavljaju dobro pod prethodnom zaštitom, pa je za zaštitu, rekonstrukciju, izgradnju i ostvarivanje nove funkcije objekata i prostora neophodna neposredna saradnja sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Prilikom izgradnje kompleksa, neophodno je na parceli obezbediti minimalno 70 PM.

Za lokaciju KL6 obavezna je izrada javnog arhitektonsko-urbanističkog konkursa koji treba da obuhvati i objekat vodotornja.

4.4.5.4. Sportske površine i objekti

Koncept razvoja sportsko-rekreativnih aktivnosti na planskom području zasnovan je na realizaciji sportskih objekata u okviru površina druge namene.

Prostornim planom su predviđeni sledeći sportski objekti:

- biciklističke staze u okviru planiranih javnih saobraćajnih površina u zoni priobalja;

- trim staze u okviru planiranih zona stanovanja sa delatnostima i planirane zelene površine - parka;

- otvoreni sportski tereni u okviru planiranih zelenih površina - parkova;

- školski sportski objekti (otvoreni sportski tereni i fiskulturne sale) u okviru planiranih kompleksa osnovnih škola.

Planirani sportski objekti moraju biti realizovani u skladu Zakonom o sportu ("Službeni glasnik RS", br. 24/11, 99/11 - dr. zakon i 99/11 - dr. zakon). S tim u vezi, planirani sportski objekti moraju biti dostupni svima, kao i posebno prilagođeni i pristupačni licima sa posebnim potrebama (deca, stare osobe i osobe sa invaliditetom).

Planirani sportski objekti se dimenzionišu u skladu sa nacionalnim standardima za planiranu sportsku namenu, a njihova realizacija se usklađuje sa pravilima uređenja i građenja namena i zona u okviru kojih se planiraju.

4.4.5.5. Objekat pošte

U skladu sa planiranim sadržajima i povećanjem potencijalnih korisnika u gravitacionom području, postojeći objekat Pošte Beograd 6 (PO) u Savskoj ulici se Prostornim planom zadržava u postojećem gabaritu, volumenu i nameni. Spratnost objekta je P+6, BRGP oko 9.716 m2.

U cilju obezbeđivanja kolskog pristupa objektu, koji zbog planiranog saobraćajnog rešenja više nije moguće obezbediti na današnjoj poziciji, Prostornim planom je definisana funkcionalno pripadajuća građevinska parcela JS-12 površine oko 3.123 m2.

Na parceli je moguće obezbediti parkiranje za 25 tehnoloških standardnih vozila, dok je parking za korisnike i posetioce obezbeđen u planiranoj javnoj podzemnoj garaži u bloku.

Nakon realizacije planova Javnog preduzeća "Pošta Srbije" za potpuno izmeštanje poštanskih sadržaja i objekata iz glavnog poštanskog centra Beograd na novu lokaciju u Zemunu i prestankom potrebe za sadašnjom namenom i funkcijom objekta, moguće je izvršiti prenamenu u objekat javne namene (kultura, obrazovanje, državna uprava i sl.) ili objekat komercijalne namene.

4.4.5.6. Objekti posebne namene - vatrogasni punkt

U skladu sa Planom generalne regulacije mreže vatrogasnih stanica ("Službeni list grada Beograda", broj 32/13), na planskom području je planirana vatrogasna stanica.

Planirana vatrogasna stanica je tipa vatrogasnog punkta, koji je moguće locirati u delu objekta druge namene u funkciji opšte zaštite od požara, eksplozija, opasnih materija i drugih akcidentnih situacija.

Planirani vatrogasni punkt je predviđen u okviru prizemlja planiranog poslovnog objekta u bloku 28.

Planirani vatrogasni punkt, maksimalne BRGP do 500 m2, pored prostorija za odmor i boravak vatrogasaca i pratećih sadržaja, obavezno sadrži i garažni prostor za smeštaj vatrogasnih vozila (minimum dva vozila) i vatrogasne opreme.

4.4.5.7. Popis katastarskih parcela za javne namene

U okviru granice Prostornog plana definisane su građevinske parcele javnih namena. Tabelarno je dat popis katastarskih parcela i njihovih delova od kojih se formiraju parcele javnih namena.

* u slučaju neslaganja tekstualnog i grafičkog prikaza, merodavan je Grafički prikaz 5. Plan građevinskih parcela sa planom sprovođenja.

4.4.5.8. Površine i objekti ostalih namena

U delu površina ostalih namena, planirane su namene:

- stanovanja i stambenog tkiva; i

- komercijalnih zona i gradskih centara.

U okviru prostora obuhvaćenog granicom Prostornog plana, definisano je šest zona namenjenih stanovanju i stambenom tkivu (S1-S6). Prema tipologiji izgradnje, planirani su objekti višeporodičnog stanovanja.

U sklopu komercijalnih zona i gradskih centara, definisano je pet zona (K1-K5). Pod komercijalnim zonama i gradskim centrima podrazumevaju se: poslovanje, hotel, tržni centar (šoping mol), trgovinski sadržaji, ugostiteljski sadržaji, komercijalni sadržaji kulture i zabave, komercijalni sadržaji obrazovanja i dečjih ustanova, komercijalni sadržaji sporta i poslovni apartmani.

Svaka zona ima svoje opšte karakteristike koje se odnose na pravila parcelacije, pretežnu namenu, položaj objekta na parceli, visinu ili spratnost objekata, indeks zauzetosti, arhitektonsko i estetsko oblikovanje, uređenje slobodnih i zelenih površina, ograđivanje, parkiranje i inženjersko-geološke uslove, date tabelarno u Odeljku 4.6. Pravila građenja po zonama. Posebne karakteristike svake zone u odnosu na blokove definisane Prostornim planom (ukupna BRGP namenjena izgradnji u svakom bloku, specifičnosti vezane za oblikovanje, namenu, sprovođenje i sl.), date su u okviru Odeljka 4.13. Pregled urbanističkih parametara po blokovima.

4.5. OPŠTA PRAVILA UREĐENJA I GRAĐENJA

Interna ulična mreža

Svaki blok u okviru površina ostale namene može imati internu mrežu ulica koja se preko površinskih raskrsnica povezuje sa primarnim saobraćajnicama i širom saobraćajnom mrežom.

Širine regulacija internih saobraćajnica projektovati u skladu sa sledećim pravilima:

- minimalna širina za pristupne ulice za dvosmerni saobraćaj je 9 m (kolovoz + 2x1,5 m obostrani trotoar), a za jednosmerni saobraćaj 6 m (kolovoz 4 m + 2x1 m obostrani trotoar, odnosno kolovoz 4,5 m + 1,5 m jednostrani trotoar);

- minimalna širina integrisanih ulica je 5 m;

- minimalna širina kolsko-pešačkih ulica iznosi 6 m za dvosmerni, odnosno 4,5 m za jednosmerni saobraćaj; i

- minimalna širina komunalnih staza za postavljanje komunalne infrastrukture je 3,5 m.

Minimalne radijuse, nagibe i kolovoznu konstrukciju predvideti u odnosu na vrstu saobraćaja koja se očekuje.

Ukoliko se ovakve saobraćajnice završavaju slepo, potrebno je predvideti okretnicu dimenzija u skladu sa potrebama protivpožarnog vozila (maksimalna rastojanja propisana za dužinu creva za gašenje požara ili pristup vatrogasnih vozila).

U fazi izrade urbanističkog projekta, projekta preparcelacije i tehničke dokumentacije neophodno je obaviti saradnju sa Sekretarijatom za saobraćaj grada Beograda.

Opšta pravila parcelacije

Svaka građevinska parcela mora imati neposredan kolski pristup na javnu saobraćajnu površinu i priključak na komunalnu infrastrukturu.

Prostornim planom su definisani minimalna površina i minimalna širina uličnog fronta građevinske parcele.

Izrada projekta preparcelacije zbog deobe, ukrupnjavanja delova ili celih katastarskih parcela u cilju formiranja građevinskih parcela, obavezna je za svegrađevinsko zemljište planirano za površine ostale namene. Kroz izradu projekta preparcelacije formiraju se građevinske parcele bez ostatka površine koja ne zadovoljava uslove Prostornog plana da bude građevinska parcela.

U zoni K1 (deo blokova 1 i 2 i Blok 5), svaka katastarska parcela je ujedno i građevinska parcela. Promena njihovih granica putem izrade projekta preparcelacije u cilju spajanja ili deobe, celih ili delova, nije dozvoljena.

Opšta pravila za namenu i broj objekata na parceli

Kompatibilne namene stanovanju i stambenom tkivu su komercijalne delatnosti, javni objekti i kompleksi i namenske garaže.

Kompatibilne namene komercijalnim zonama i gradskim centrima su stanovanje ili infrastrukturni objekti (trafo stanice) i namenske garaže.

Pod komercijalnim zonama i gradskim centrima u okviru Prostornog plana podrazumevaju se: poslovanje, hotel, tržni centar (šoping mol), trgovinski sadržaji, ugostiteljski sadržaji, komercijalni sadržaji kulture i zabave, komercijalni sadržaji obrazovanja i dečijih ustanova, komercijalni sadržaji sporta i poslovni apartmani.

Prizemlja objekata treba nameniti za javno dostupne sadržaje koji podižu nivo atraktivnosti i kvaliteta korišćenja prostora (kafei, restorani, trgovine, galerije, agencije i sl.).

Nadzemno parkiranje/garažu u sklopu podijuma obavezno je smestiti u unutrašnji deo podijuma, a obodno planirati komercijalne sadržaje.

Dozvoljena je izgradnja više objekata na jednoj građevinskoj parceli ukoliko njihova dispozicija (međusobno udaljenje i udaljenja od granica parcele), zadovoljava uslove propisane Prostornim planom.

Objekti na parceli mogu biti iste ili kompatibilne namene.

Opšta pravila za položaj objekta na parceli

Objekte treba postavljati u okviru zone građenja. Zona građenja je definisana građevinskom linijom.

Građevinske linije mogu biti obavezujuće (objekat se u okviru zone građenja obavezno jednom svojom stranom postavlja na nju) ili maksimalne (objekat se može postavljati slobodno u okviru zone građenja).

Građevinske linije (obavezujuće i maksimalne) su prikazane na Grafičkom prikazu 4. Regulaciono-nivelacioni plan za građenje objekata i saobraćajnih površina sa analitičko-geodetskim elementima za obeležavanje. Kao opšte pravilo, građevinska linija se poklapa sa regulacionom linijom. Dozvoljeno je povlačenje građevinske linije u odnosu na regulacionu liniju.

U opštem slučaju, objekti po položaju mogu biti:

- slobodnostojeći objekti (objekat ne dodiruje ni jednu liniju građevinske parcele);

- dvojni objekti (objekat dodiruje samo jednu bočnu liniju građevinske parcele);

- objekti u nizu (objekat dodiruje obe bočne linije građevinske parcele, osim u prekinutom nizu prvi i poslednji); i

- poluatrijumski i atrijumski (objekat dodiruje tri ili četiri linije građevinske parcele).

Podijum (koji sa objektima na njemu čini jednu građevinsku celinu) može biti slobodnostojeći na parceli ili jednostrano, dvostrano ili trostrano uzidan sa podijumom objekta na susednoj ili istoj parceli.

Ukoliko se objekat na parceli nalazi na podijumu, za računanje međusobnog rastojanja između objekata merodavno je sledeće:

- za objekte i delove objekata na istom podijumu, ili na podijumima koji su jednostrano, dvostrano ili trostrano uzidani, visina podijuma ne ulazi u obračun minimalnog rastojanja među objektima;

- za objekte na različitim podijumima koji nisu međusobno uzidani (u okviru istog bloka ili iz susednih blokova), visina podijuma ulazi u obračun minimalnog rastojanja među objektima.

Opšta pravila za spratnost i visinu objekata

Maksimalna visina objekata u Prostornom planu je definisana, u zavisnosti od zone, kroz maksimalnu spratnost i/ili maksimalnu visinu objekta od kote pristupne saobraćajnice. Merodavna je maksimalna visina objekta, koja se ne sme prekoračiti bez obzira na broj spratova.

Za objekte kompatibilnih namena relevantna je visina objekata definisana za zonu.

Kota prizemlja stambenog dela objekta može biti najviše 1,2 m viša od kote pristupne saobraćajnice.

Za objekte ostalih namena i objekte koji u prizemlju imaju nestambenu namenu, kota prizemlja može biti najviše 0,2 m viša od kote pristupne saobraćajnice.

Opšta pravila za urbanističke parametre

Prostornim planom je za sve zone definisan maksimalni indeks zauzetosti (Z).

Maksimalna BRGP na nivou zone/bloka definisana je u odeljku 4.13. Pregled urbanističkih parametara po blokovima.

Podijum ulazi u obračun ukupne BRGP na parceli i u indeks zauzetosti koji se može ostvariti na nivou zone u bloku.

U fazi sprovođenja Prostornog plana kroz izradu urbanističkog projekta, odnosno projekta preparcelacije i parcelacije, merodavna je maksimalna visina objekata, procenat zelenih i slobodnih površina i ukupna BRGP za zonu u bloku, odnosno blok, koji se mogu u zavisnosti od rešenja raspoređivati po parcelama/objektima. Za parcelu je obavezujući parametar indeks zauzetosti.

Opšti uslovi za arhitektonsko i estetsko oblikovanje objekata

Arhitektonska obrada objekata treba da bude u skladu sa namenom i ambijentom (postojećim ili novoplaniranim).

Arhitektonsko oblikovanje i tretman prizemlja i podijuma mora biti usklađen sa oblikovanjem viših etaža objekta, sa ciljem da se ostvari dijalog između objekta i javnog prostora u okruženju.

Nije dozvoljeno oblikovanje poslednje etaže objekta u formi mansardnog krova.

Pod povučenom etažom se smatra povlačenje fasadnog platna poslednje etaže pod uglom od 57 stepeni u odnosu na horizontalnu ravan krovne terase iznad pretposlednje etaže.

Dozvoljeno je i poželjno ozelenjavanje ravnog krova na minimalno 30 cm zemljišnog supstrata.

Krovni pokrivač uskladiti sa arhitekturom objekta, tipom krova i primenjenim materijalima na fasadi.

Opšta pravila za uređenje zelenih i slobodnih površina

Za svaku zonu je propisana minimalna zastupljenost zelenih površina na parceli mora da bude uređena kao zelena površina u direktnom kontaktu sa tlom (nezastrta, porozna površina) ili na podzemnim objektima na parceli (podzemnim garažama) ili podijumima, na nadsloju zemlje od minimalno 1,2 m.

Za svaku zonu propisan je i minimalni procenat zelenila na podzemnim objektima na parceli (podzemnim garažama) ili podijumima koji se formira na nadsloju zemlje od minimalno 1,2 m.

Za pejzažno uređenje zelenih površina, shodno raspoloživom prostoru i orijentaciji zelene površine, važe opšta pravila uređenja i građenja zelenih površina.

Opšta pravila za ograđivanje

U slučaju da objekat nije postavljen na građevinsku liniju, odnosno regulacionu liniju, međuprostor treba projektovati i urediti u skladu sa arhitektonskim tretmanom objekta i javnog prostora u okruženju. U blokovima u kojima se građevinska linija planiranih objekata ne poklapa sa regulacionom linijom dozvoljeno je postavljanje niske žive ograde (visine maksimalno 1 m) na regulacionu liniju.

U unutrašnjosti bloka nije dozvoljeno ograđivanje građevinskih parcela.

Opšta pravila za parkiranje

Na građevinskoj parceli u okviru podzemne/nadzemne garaže ili površinskog parkinga obezbediti minimum:

- 1,1 PM za svaku stambenu jedinicu;

- 1 PM na 80 m2 poslovnog prostora;

- 1 PM na 66 m2 trgovinskog prostora;

- 1 PM na stola sa po četiri stolice ugostiteljskog sadržaja;

- 1 PM na 100 m2 magacinskog prostora ili svaka tri zaposlena; i

- 1 PM na 2-10 kreveta u zavisnosti od kategorije hotela.

U daljoj planskoj razradi kroz izradu urbanističkog projekta, preispitati mogućnost da se potrebe za parkiranjem parcele GP-3 u Bloku 19, obezbede u sklopu garaže tržnog centra, imajući u vidu da se radi o atraktivnim komercijalnim sadržajima u istom bloku, koji se mogu funkcionalno povezati.

U daljoj planskoj razradi kroz izradu urbanističkog projekta, zbog visokog nivoa podzemnih voda na terenu i planirane izgradnje visokih objekata, omogućiti uvećanje parametara ukupnih BRGP na nivou bloka u zonama S5 i K2 za maksimalnih 10%, a u zonama K3 i K4 za maksimalnih 25% i to isključivo u cilju obezbeđivanja nadzemnog parkiranja u okviru objekata, kako bi se funkcionisanje sprovodilo nesmetano. Izuzetak od ovog pravila je zona S5 u Bloku 14.

Opšti inženjersko-geološki uslovi

U zavisnosti od statičkih i građevinskih karakteristika objekata, fundiranje se može izvesti na dva načina, kao plitko ili duboko fundiranje. Za objekte malog specifičnog opterećenja preporučuje se varijanta plitkog fundiranja. U tom slučaju moguće je fundiranje objekta uz prethodnu zamenu podtla materijalom povoljnih fizičko-mehaničkih svojstava, nasipanjem i izradom tamponskog sloja. Pri izradi objekata većeg specifičnog opterećenja neophodno je duboko fundiranje putem šipova, koje treba osloniti u krečnjacima odnosno laporcima ili aluvijalno-jezerskim sedimentima. Način fundiranja može se izabrati tek nakon detaljnih inženjerskogeoloških istraživanja i geostatičke analize za svaki objekat pojedinačno.

Istraživanja sprovesti u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima i Pravilnikom o sadržini projekta geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja.

Posebni uslovi i ograničenja

Posebni uslovi i ograničenja proistekli iz uslova nadležnih institucija, koji se odnose na koridore radio fara, seizmičke uslove, rizik od neeksplodiranih sredstava i dr, prikazani su u Grafičkom prikazu 11. Ograničenja urbanog razvoja.

4.6. PRAVILA GRAĐENJA PO ZONAMA

4.6.1. Zona "S1" - Savamala

Stambena "S1" zona zastupljena je u okviru prostorne celine I, u blokovima 2, 3, 4, 6, 7 i 8. Karakterišu je objekti višeporodičnog stanovanja maksimalne visine 20 m, odnosno maksimalne visine kote venca 18,5 m (visina objekta hotela "Bristol", spomenika kulture). Kompatibilna namena u ovoj zoni su sadržaji komercijalnih delatnosti.

4.6.2. Zona "S2" - Železnička stanica

Stambena zona "S2" zastupljena je u okviru prostorne celine II, u blokovima 10 i 11. Karakterišu je objekti višeporodičnog stanovanja maksimalne visine do 20 m. Kompatibilna namena u ovoj zoni su sadržaji komercijalnih delatnosti.

4.6.3. Zona "S3" - Savska ulica

Stambena zona "S3" zastupljena je u okviru prostorne celine II, u blokovima 23 i 25. Karakterišu je objekti višeporodičnog stanovanja tipični za centar Beograda (visine od 25 do 32 m). Kompatibilne namene u ovoj zoni su sadržaji komercijalnih delatnosti, prvenstveno poslovanja i posebne namene - vatrogasni punkt.

4.6.4. Zona "S4" - Savski bulevar

Stambena zona "S4" zastupljena je u okviru prostorne celine II, u blokovima 16, 22, 24 i 28. Karakterišu je objekti višeporodičnog stanovanja koji variraju od niže do visoke spratnosti (visine objekata od 20 m do 45 m). Kompatibilna namena u ovoj zoni su sadržaji komercijalnih delatnosti i javne službe - depandansi KDU.

4.6.5. Zona "S5" - Stambeni soliteri

Stambena zona "S5" zastupljena je u okviru prostorne celine III, u blokovima 12, 14, 15, 17, 18, 20 i 21. Karakterišu je objekti višeporodičnog stanovanja visoke spratnosti (maksimalno 60-100 m), na niskim podijumima namenjenim komercijalnim delatnostima, garaži i ozelenjenoj krovnoj terasi. Kompatibilne namene u ovoj zoni su sadržaji komercijalnih delatnosti i javnih službi (prvenstveno depandansi KDU).

4.6.6. Zona "S6" - Beogradski sajam

Stambena zona "S6" zastupljena je u okviru prostorne celine IV, u Bloku 27. Karakterišu je objekti višeporodičnog stanovanja niske i niže spratnosti orijentisani ka reci (visine 12 m do 20 m) i objekti spratnosti tipični za centar Beograda (visine 25 m) u zaleđu. Kompatibilna namena u ovoj zoni su sadržaji komercijalnih delatnosti.

4.6.7. Zona "K1" - Savamala i hotel "Bristol"

Komercijalna zona "K1" obuhvata delove blokova 1 i 2 i ceo Blok 5 u okviru prostorne celine I. Obuhvata objekte kulturno-istorijske i arhitektonske vrednosti u Karađorđevoj ulici u Bloku 2, i objekat u Ulici braće Krsmanović broj 8 u Bloku 1, kao i zaštićeni spomenik kulture hotel "Bristol" u Bloku 5. Mere zaštite objekata podrazumevaju njihovo zadržavanje, uz saniranje postojećeg stanja, restauraciju i revitalizaciju objekta i manje intervencije sa dvorišne strane u cilju uređenja unutrašnjosti bloka.

Za objekat hotela "Bristol" planira se i zadržavanje namene hotela, dok se ostali objekti planiraju za komercijalne sadržaje, sa preporučenim udelom sadržaja komercijalne kulture od 20%. U blokovima 1 i 2 moguće je planirati kompatibilnu namenu stanovanja do maksimalno 20% na nivou zone u bloku.

Sve intervencije na objektima vrše se u skladu sa konzervatorskim uslovima Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

4.6.8. Zona "K2" - Stari savski most

Komercijalna zona "K2" obuhvata Blok 13 u okviru prostorne celine III. Karakteriše je objekat visoke spratnosti namenjen hotelu. Kompatibilni sadržaji u ovoj zoni su infrastrukturni objekti.

4.6.9. Zona "K3" - Kula Beograd

Komercijalna zona "K3" obuhvata deo Bloka 19 u okviru prostorne celine III. Karakteriše je objekat/reper veoma visoke spratnosti (maksimalno 220 m) namenjen komercijalnim sadržajima kulture i zabave, hotelu, poslovanju i poslovnim apartmanima.

4.6.10. Zona "K4" - Šoping mol

Komercijalna zona "K4" obuhvata deo Bloka 19 u okviru prostorne celine III. Karakteriše je objekat tržnog centra niske spratnosti sa pripadajućim slobodnim pešačkim površinama i akcentima visoke spratnosti namenjenih hotelu, poslovnim apartmanima i stanovanju.

4.6.11. Zona "K5" - Savski bulevar

Komercijalna zona "K5" nalazi se u okviru blokova 26, 27, 28 i 29, u prostornoj celini IV. Karakterišu je objekti spratnosti tipične za centar Beograda (25 m) sa akcentima visoke spratnosti (maksimalno 60 m) namenjeni pretežno poslovanju. Kompatibilna namena u ovoj zoni je stanovanje. Vatrogasni punkt je smešten u prizemlju objekta u Bloku 28.

4.7. MERE ZAŠTITE

4.7.1. Zaštita kulturnih dobara

Polazeći od premise da kulturno nasleđe treba tretirati kao neobnovljiv resurs, element identifikacije i kulturni kapital koji predstavlja jedan od temeljnih elemenata prostornog i urbanog uređenja i razvoja, novim planskim dokumentom treba da se afirmiše urbani kontinuitet i omogući integrativna zaštita kulturnog nasleđa i upravljanje njime kao generatorom ne samo turističkog, već i šireg ekonomskog razvoja. U daljim fazama sprovođenja Prostornog plana, za sve intervencije na objektima i novu izgradnju u zoni koja uživa status prethodne zaštite, neophodno je ostvariti saradnju sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

4.7.2. Opšte mere zaštite

Opšte mere zaštitepodrazumevaju uklapanje nove izgradnje u postojeći ambijent, sa sagledavanjem šireg prostora, kako sa kontaktnom zonom neposredno uz plansko područje, tako i uklapanje u zaleđe savske padine poštujući sagledivost prirodnih karakteristika reljefa i linije beogradskog grebena.

Deo desne obale Save od Novog železničkog mosta do "Brankovog" mosta može se podeliti na dve strukturno različite zone.

Prva zona obuhvata prostor između "Brankovog" mosta i Starog savskog mosta i podrazumeva područje urbane transformacije uz zaštitu postojećeg karaktera izgrađenosti, poštovanje postojeće ulične matrice, rekonstrukciju i restauraciju većeg broja objekata, kontrolisanu novu izgradnju, kao i očuvanje, uređenje i unapređenje postojećih i formiranje novih javnih prostora i zelenih površina. U ovom delu, kao i u neposrednoj blizini (druga strana Karađorđeve ulice), nalaze se značajna kulturna dobra i vredan građevinski fond. Planiranu visinu novih objekata za ovu zonu potrebno je uklapati prema visini završne kote venaca spomenika kulture (visina venca zgrade Beogradske zadruge i hotela "Bristol" - 18,5 m), kao i prema neposrednom okruženju - neparna strana Karađorđeve ulice.

U okviru ove zone, svojim specifičnim kulturno-istorijskim i ambijentalnim vrednostima posebno se izdvajaju blokovi 1 i 2. Kao meru zaštite treba planirati saniranje postojećeg stanja, što znači zadržavanje postojećeg volumena objekata i preduzimanje neophodnih mera za adekvatnu sanaciju, restauraciju i revitalizaciju objekta.

Novi objekti treba da su visokog estetskog standarda s obzirom na osetljivost položaja i sagledljivost sa reke, u korespondenciji sa zadržanim objektima. Poželjno je raspisivanje konkursa kako bi se proverila nova rešenja i ispitala usklađenost sa kontekstom.

Druga zona obuhvata prostor od Starog savskog mosta do Starog železničkog mosta, gde je u skladu sa merama zaštite nadležne službe zaštite spomenika kulture, prilikom nove izgradnje neophodno u potpunosti sačuvati fizički integritet spomenika kulture, njihovu zaštićenu okolinu i dobra koja uživaju prethodnu zaštitu.

Neophodno je očuvanje postojećih vrednih vizura, kao i skladno i promišljeno modeliranje volumena koji utiču na buduću siluetu beogradskog grebena, imajući u vidu njegov istorijski i vizuelni značaj.

Planskim rešenjem i položajem građevinskih linija, štite se vizuelni prodori u produžetku ulica Nemanjine, Miloša Pocerca i Vojvode Milenka do reke Save i ka Novom Beogradu. Izražen je pad terena od kota stajnih tačaka u Ulici kneza Miloša ka reci (visinska razlika 20-23 m). Vizura duž Ulice vojvode Milenka štiti se iznad visine postojećih objekata koji se nalaze između ulica Dr Aleksandra Kostića i Savske, jer predmetni objekti u tom delu zaklanjaju vizuru na reku, s obzirom na činjenicu da Ulica vojvode Milenka u tom delu napušta pravolinijsku trasu. Visina objekata, odnosno podijuma objekata u koridoru zaštićenih vizura širine od 20 m, u blokovima 14, 16, 17, 18, 20, 21, 22 i 23, definisaće se kroz izradu urbanističkih projekata, odnosno u postupku dobijanja lokacijske dozvole, a u skladu sa dobijenim uslovima Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Na taj način obezbediće se očuvanje postojećih vizura duž vizuelnih koridora u produžetku ulica Miloša Pocerca, Vojvode Milenka i Višegradske.

Takođe, planirane visine objekata u zaleđu zgrade Železničke stanice od 20 m i 18,5 m u prostornoj celini I, kao i mreža saobraćajnih i zelenih površina u ovoj zoni, obezbeđuju očuvanje vizure duž Nemanjine ulice od Slavije, preko Ulice kneza Miloša do Savskog trga sa koga se objekti u zaleđu Železničke stanice ne sagledavaju.

Za ovu zonu je važna zaštita i očuvanje karakteristične vizure sa pozicije Terazijske terase ka reci, Novom Beogradu i mostovima na reci Savi, Adi Ciganliji i dalje. Istovremeno, značajan prodor kojim se ostvaruje povezivanje Terazijske terase i Karađorđeve ulice zelenim koridoromduž Kameničke ulice (sistemom uređenih parkovskih površina), omogućava silazak do reke i direktnu vezu priobalja i beogradskog grebena, definisan je već kroz važeća planska dokumenta, te ga treba zadržati kroz planska rešenja za ovo područje.

Neophodno je očuvanje postojećih vrednih vizura, kao i skladno i promišljeno modeliranje volumena koji utiču na buduću siluetu beogradskog grebena, imajući u vidu njegov istorijski i vizuelni značaj.

Neposredno u kontaktnoj zoni Prostornog plana nalazi se spomenik kulture "Staro Sajmište - Logor Gestapoa". Pri definisanju buduće namene u ovom delu obuhvata Prostornog plana treba imati u vidu vrednosti ovog kulturnog dobra kao mesta sećanja i kao jedinstvene arhitektonsko-urbanističke celine, što zahteva detaljnije prostorne analize u cilju očuvanja značaja ovog kulturnog dobra.

Buduće intervencije na mostovima i u njihovom neposrednom okruženju moraju se kretati u pravcu očuvanja i unapređenja svih estetskih vrednosti, ali i konstruktivnih elemenata.

4.7.3. Mere zaštite za pojedinačne objekte

Mere zaštite za pojedinačne objektepodrazumevajuprimenu svih konzervatorskih metoda (restauracije, revitalizacije, rekonstrukcije, sanacije i prezentacije) sa ciljem očuvanja autentičnosti objekta, kao i saniranja bilo koje vrste oštećenja ili vraćanja u prvobitno stanje. Takođe, neophodna je zaštita i očuvanje objekata u postojećem gabaritu i volumenu, kroz promenu namene korišćenja, posebno industrijskog i nasleđa tehničke kulture, čime bi se dao podsticaj ekonomskom i kulturnom razvoju.

Železnica, koja se danas zajedno sa pripadajućom infrastrukturom prostire do mosta "Gazela", planirana je za izmeštanje. Opredeljenje nove namene treba da korespondira sa prvobitnom u smislu očuvanja memorije na izgradnju prve železnice u Srbiji i prvu staničnu zgradu. U tom kontekstu neophodno je očuvanje glavne stanične zgrade i okretnice, ložionice i vodotornja. Sagledavajući ovu strukturu kao jedinstvenu celinu u funkciji sadržaja kulture i turizma (muzej tehnike/železnice, železnički park, šetne staze, turistički voz između stanične zgrade i ložionice), savremenim formama prezentacije kulturnog nasleđa ukazalo bi se na istorijski i arhitektonsko-urbanistički značaj ovog prostora, slično formama i sadržajima koji se mogu pronaći i u drugim metropolama (Toronto, Madrid i sl.).

Za Beogradsku zadrugu planirano je očuvanje javne namene. Otvaranje objekta za javnost istaklo bi njegov značaj i ukazalo na vrednosti enterijera koji poseduje. U cilju završetka radova na obnovi objekta, neophodna je i rekonstrukcija sadašnje centralne kupole i vraćanje nekadašnje dve manje kupole, postavljene nad rizalitima fasada orijentisanih prema Hercegovačkoj i Travničkoj ulici.

Za hotel "Bristol" planirano je zadržavanje prvobitne namene - hotel.

Za "Krst sa Male pijace" planirano je reprezentativno uređenje parkovske površine u cilju adekvatne prezentacije kulturnog dobra.

Za Fabriku hartije "Milana Vape" dozvoljava se poslovno-komercijalna (hotel) i/ili namena kulture, ali nije dozvoljena prenamena u stanovanje.

4.7.4. Mere zaštite za arheološka nalazišta

S obzirom na to da su razvojem grada, u neposrednoj blizini granice Prostornog plana uz pilone Mosta kralja Aleksandra na strani ka prostoru Kosančićevog venca, uništeni arheološki kulturni slojevi, ali da postoje i prostori koji nisu bili obuhvaćeni izgradnjom (prostori između blokova zgrada, zelene površine i sl), postoji mogućnost nailaska na arheološke nalaze i ostatke. Kako ne bi došlo do njihovog uništenja, obaveza investitora je da o početku pripremnih i zemljanih radova obavesti Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, koji će obezbediti arheološki nadzor tokom izvođenja navedenih radova.

4.7.5. Mere zaštite za neposrednu blizinu prostornog plana

Očekivani razvoj i unapređenje ovog dela grada i njegovih obala, sa izgradnjom novih objekata i planiranjem novih prostora i namena, mora da maksimalno istakne vrednost nasleđenog građevinskog fonda i korespondira sa ambijentom koji ga okružuje, kao i da pokrene proces rehabilitacije celokupnog prostora u okruženju.

4.7.6. Zaštita prirode

Očuvanje, zaštita i održivo korišćenje prirodnih vrednosti i prirodnih dobara sprovodi se u skladu sa Zakonom o zaštiti životne sredine, Zakonom o zaštiti prirode i drugim propisima.

Zaštita prirode se odnosi na zakonom zaštićena prirodna dobra, prirodne vrednosti kao što su zelene površine, pojedinačni primerci vegetacije, reka Sava kao ekološki koridor i uopšte vredni biotopi (staništa) koji obezbeđuju očuvanje biodiverziteta i unapređenje kvaliteta životne sredine.

Planskim rešenjem obezbeđeno je očuvanje i održivo korišćenje ekološki značajnog područja "Ušće Save u Dunav" i ekološkog koridora "Reka Sava" kao delova Ekološke mreže Srbije - zaštićenog prirodnog dobra od međunarodnog značaja.

U cilju očuvanja Ekološke mreže Srbije,planskim rešenjem obezbeđeni su uslovi za:

1) očuvanje staništa (potencijalno vrednih biotopa) i divljih vrsta;

2) razvoj prirodne i poluprirodne vegetacije;

3) funkcionalnost koridora (morfološke i hidrološke osobine područja);

4) očuvanje i unapređenje prirodnih i poluprirodnih elemenata koridora u skladu sa predeonim i vegetacijskim karakteristikama područja;

5) sprečavanje, odnosno smanjenje, kontrolu i sanaciju svih oblika zagađivanja;

6) unapređenje ekoloških koridora unutar izgrađenog područja, uspostavljanjem kontinuiteta zelenih površina čija struktura i namena podržavaju funkcije koridora, odnosno obezbeđuju neometano kretanje divljih vrsta;

7) eliminisanje ili ublažavanje negativnih uticaja na živi svet (primenom odgovarajućih tehničko-tehnoloških i drugih rešenja);

8) kontrolu prodiranja i širenja invazivnih vrsta iz okruženja; i

9) očuvanje hidrološkog režima neophodnog za funkcionalnost ekološki značajnog područja i ekološkog koridora.

Zbog izražene modifikacije prirode i predela na planskom području, primenjena je integralna zaštita prirode, odnosno integrisanje mera zaštite prirode i zaštite životne sredine u sve namene prostora. U tom smislu planskim rešenjem je obezbeđeno:

- očuvanje postojećih i podizanje novih javnih zelenih površina, zelenih površina u direktnom kontaktu sa tlom u okviru parcela javnih i ostalih namena, a sve u cilju uspostavljanja jedinstvenog ekološkog sistema na predmetnom području i kontekstu šireg okruženja; i

- korišćenje pretežno autohtonih vrsta za ozelenjavanje (prirodno potencijalna vegetacija), prilagodljivih na lokalne uslove sredine, vrsta sa dugim vegetacionim periodom, pojačanih fitoncidnih i baktericidnih svojstava, otpornih na gradsku prašinu i izduvne gasove, visokoestetskih vrednosti; zabranjena je primena invazivnih i alergenih vrsta, a sve u skladu sa Zakonom o potvrđivanju Konvencije o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01 i "Službeni list Srbije i Crne Gore - Međunarodni ugovori", broj 16/05).

Ukoliko se u toku radova naiđe na prirodno dobro koje je geološko-paleontološkog tipa i/ili mineraloško-petrografskog porekla, izvođač radova je dužan da odmah obustavi radove iobavesti nadležno ministarstvo i/ili nadležnu instituciju za zaštitu prirode.

U akcidentnim situacijama, u cilju zaštite prirode, obavezno je obavestiti nadležne inspekcijske službe i ustanove.

Za sve buduće razvojne projekte i radove, nosilac aktivnosti je dužan da podnese nov zahtev za izdavanje uslova zaštite prirode za plansko područje, Zavodu za zaštitu prirode Srbije.

4.7.7. Zaštita životne sredine

U cilju sprečavanja, odnosno smanjenja uticaja postojećih i planiranih sadržaja na činioce životne sredine, potrebno je poštovati mere i uslove navedene u daljem tekstu.

Izvršiti analizu geološko-geotehničkih i hidrogeoloških karakteristika terena na predmetnom prostoru, u skladu sa odredbama Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima, u cilju utvrđivanja adekvatnih uslova buduće izgradnje i uređenja prostora.

Pre buduće izgradnje i uređenja prostora, a nakon demontaže i uklanjanja postojećih koloseka, objekata, opreme i instalacija, treba izvršiti ispitivanje zagađenosti zemljišta, naročito na lokacijama na kojima je planirana izgradnja objekata namenjenih stanovanju i javnih objekata (škola i dečijih ustanova).

Potrebno je definisati posebne prostore za sakupljanje, razvrstavanje i privremeno odlaganje reciklabilnog materijala nastalog uklanjanjem postojećih koloseka, objekata, opreme i instalacija, do predaje licu koje je ovlašćeno, odnosno koje ima dozvolu za upravljanje ovom vrstom otpada.

Treba izvršiti sanaciju, odnosno remedijaciju navedenog prostora, u skladu sa odredbama Zakona o zaštiti životne sredine, na osnovu projekta sanacije i remedijacije, na koji je pribavljena saglasnost nadležnog ministarstva, u slučaju da se ispitivanjem zagađenosti zemljišta utvrdi njegova kontaminiranost.

Treba planirati zadržavanje, odnosno očuvanje postojećeg uređenog zelenog pojasa uz levu obalu reke Save i razmotriti mogućnost formiranja odgovarajućeg zelenog pojasa na desnoj obali reke Save.

Neophodno je obezbediti sprečavanje, odnosno smanjenje uticaja planiranih sadržaja na činioce životne sredine, kao i neposrednu okolinu, kroz mere za:

1) zaštitu voda i zemljišta:

- planirane objekte priključiti na komunalnu infrastrukturu (vodovod i kanalizaciju);

- obezbediti potpuni kontrolisani prihvat zauljenih atmosferskih i otpadnih voda sa svih manipulativnih površina, internih saobraćajnica i parkinga, njihov predtretman u separatoru masti i ulja, kojim se obezbeđuje da njihov kvalitet zadovoljava kriterijume propisane Pravilnikom o tehničkim i sanitarnim uslovima za upuštanje otpadnih voda u gradsku kanalizaciju; taložnik i separator masti i ulja dimenzionisati na osnovu slivne površine i merodavnih padavina;

- izgraditi saobraćajne i manipulativne površine na levoj obali Save, od vodonepropusnih materijala otpornih na naftu i naftne derivate (nije dozvoljeno korišćenje raster elemenata) i sa ivičnjacima kojima se sprečava odlivanje vode na okolno zemljište prilikom njihovog održavanja ili za vreme padavina; i

- tokom izgradnje, a naročito prilikom dubokog temeljenja objekata planiranih na levoj obali reke Save, obavezno ispoštovati mere za potpuno sprečavanje zagađivanja podzemnih voda i zemljišta, koje utvrde nadležni organi i organizacije, kao i mere koje su definisane važećim aktom o načinu održavanja i merama zaštite u užoj zoni sanitarne zaštite izvorišta.

2) zaštitu vazduha:

- centralizovanim načinom zagrevanja planiranih objekata;

- prednost dati gasifikaciji;

- planiranjem i projektovanjem objekata kao slobodnostojećih, kako bi se obezbedilo provetravanje predmetnog prostora, ali i prostora u zaleđu;

- formiranjem drvoreda duž postojećih i planiranih saobraćajnica; i

- zasenu parking mesta sadnjom drvorednih sadnica visokih lišćara.

3) zaštitu od buke,što podrazumeva primenu tehničkih uslova i mera zvučne zaštite kojima će se buka u planiranim objektima, a naročito objektima namenjenim stanovanju i javnim objektima (škole i dečije ustanove), svesti na dozvoljeni nivo, a u skladu sa Tehničkim uslovima za projektovanje i građenje zgrada (Akustika u zgradarstvu) SRPS U.J6.201:1990.

4) Upravljanje otpadom u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10) i drugim važećim propisima iz ove oblasti i/ili Lokalnim planom upravljanja otpadom grada Beograda 2011-2020. ("Službeni list grada Beograda", broj 28/11), i to:

- obezbediti sakupljanje, razvrstavanje, privremeno skladištenje i isporuku otpadnih materija koje imaju karakteristike štetnih i opasnih materija (otpada iz separatora masti i ulja, otpada nastalog prečišćavanjem otpadnih voda koje nastaju održavanjem i čišćenjem prostora u kome se vrši priprema namirnica i sl.);

- obezbediti sakupljanje i privremeno skladištenje ambalažnog otpada;

- obezbediti sakupljanje i privremeno skladištenje organskog otpada iz hipermarketa i restorana u tipske posude smeštene u posebnim, za tu svrhu namenjenim, klimatizovanim prostorijama do predaje licu koje ima dozvolu za upravljanje tom vrstom otpada;

- otpadno jestivo ulje sakupljati odvojeno od ostalih vrsta otpada i privremeno čuvati u nepropusnim, zatvorenim i obeleženim tipskim posudama, na način utvrđen propisima kojima se uređuje upravljanje otpadom do predaje licu koje ima dozvolu za upravljanje tom vrstom otpada (sakupljanje, tretman); i

- obezbediti odgovarajući broj podzemnih kontejnera za odlaganje neopasnog komunalnog otpada kao i odgovarajući broj i vrstu (tip) kontejnera za odlaganje reciklabilnog otpada - papir, staklo, limenke, PVC boce i sl.

Transformatorske stanice treba projektovati i izgraditi u skladu sa važećim normama i standardima propisanim za tu vrstu objekata, a naročito:

- odgovarajućim tehničkim i operativnim merama obezbediti da nivoi izlaganja stanovništva nejonizujućim zračenjima, nakon izgradnje trafostanice, ne prelaze referentne granične nivoe izlaganja električnim, magnetskim i elektromagnetskim poljima, u skladu sa Pravilnikom o granicama izlaganja nejonizujućim zračenjima ("Službeni glasnik RS", broj 104/09), i to: vrednost jačine električnog polja (E) ne prelazi 2 kV/m, a vrednost gustine magnetskog fluksa (B) ne prelazi 40 µT;

- obezbediti odgovarajuću zaštitu podzemnih voda postavljanjem nepropusne tankvane za prihvat opasnih materija iz transformatora trafostanice; kapacitet tankvane odrediti u skladu sa ukupnom količinom transformatorskog ulja sadržanog u transformatoru; i

- nije dozvoljena ugradnja transformatora koji sadrži polihlorovane bifenile (PCB).

Nakon izgradnje transformatorskih stanica potrebno je izvršiti:

- prvo ispitivanje, odnosno merenje: nivoa električnog polja i gustine magnetskog fluksa, odnosno merenje nivoa buke u okolini transformatorske stanice, a naročito u stambenim objektima naznačenim na grafičkom prilogu, pre izdavanja upotrebne dozvole za istu;

- periodična ispitivanja u skladu sa zakonom; i

- dostavljanje podataka i dokumentacije o izvršenim ispitivanjima nejonizujućeg zračenja i merenjima nivoa buke nadležnom organu u roku od 15 dana od dana izvršenog merenja.

Potrebno je obezbediti efikasno korišćenje energije, uzimajući u obzir mikroklimatske uslove lokacije, namenu, položaj i orijentaciju planiranih i postojećih objekata (koji se zadržavaju), kao i mogućnost korišćenja obnovljivih izvora energije, a kroz:

- pravilno oblikovanje objekata, pri čemu treba izbegavati preveliku razuđenost istih;

- korišćenje fotonaponskih solarnih ćelija i solarnih kolektora na krovnim površinama i odgovarajućim vertikalnim fasadama; i

- pravilan odabir vegetacije, a u cilju smanjenja negativnih efekata direktnog i indirektnog sunčevog zračenja na objekte, kao i negativnog uticaja vetra.

U podzemnim etažama koje su namenjene garažiranju vozila treba obezbediti:

- ugradnju sistema prinudne ventilacije, pri čemu se ventilacioni odvod mora izvesti u "slobodnu struju vazduha", ako nije moguće obezbediti odgovarajuću prirodnu ventilaciju;

- sistem za praćenje koncentracije ugljenmonoksida;

- sistem za kontrolu vazduha u garaži;

- sistem za filtriranje otpadnog vazduha iz garaža (po potrebi);

- kontrolisano prikupljanje zaprljanih voda, njihov tretman u separatoru masti i ulja, pre upuštanja u kanalizacioni sistem;

- redovno pražnjenje i održavanje separatora;

- kontinuiran rad navedenih sistema u slučaju nestanka električne energije ugradnjom dizel agregata odgovarajuće snage i kapaciteta; i

- smeštaj rezervoara za skladištenje lakog lož ulja za potrebe rada dizel agregata u nepropusnu tankvanu čija veličina odgovara zapremini istekle tečnosti u slučaju udesa i sistem za automatsku detekciju curenja energenta.

Planirati podizanje najmanje po jednog drvoreda sa obe strane novoplaniranih saobraćajnica; razmotriti mogućnost podizanja dvorednog obostranog drvoreda uz saobraćajnice SAO 1 i SAO 2.

Izvršiti valorizaciju postojeće vegetacije, sačuvati sva vredna stabla u granicama Prostornog plana, za uređenje zelenih i parkovskih površina i podizanje novih drvoreda koristiti nealergene vrste, koje su otporne na negativne uslove životne sredine, prilagođene lokalnim klimatskim faktorima i koje spadaju u pretežno autohtone vrste, s tim da odabrane sadnice moraju biti školovane i prsnog prečnika najmanje 10 cm.

4.7.8. Zaštita od elementarnih i drugih većih nepogoda i uslovi od interesa za odbranu zemlje

4.7.8.1. Urbanističke mere zaštite od elementarnih nepogoda

Radi zaštite od zemljotresa, predmetne objekte projektovati u skladu sa:

- Pravilnikom o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim područjima ("Službeni list SFRJ", br. 31/81, 49/82, 29/83, 21/88 i 52/90). Sve proračune seizmičke stabilnosti zasnivati na posebno izgrađenim podacima mikroseizmičke rejonizacije;

- Pravilnikom o privremenim tehničkim normativima za izgradnju objekata koji ne spadaju u visokogradnju u seizmičkim područjima ("Službeni list SFRJ", broj 39/64).

U skladu sa Pravilnikom o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim područjima, definisane su regionalne vrednosti očekivanih maksimalnih parametara oscilovanja tla na površini terena.

Preliminarni protivtrusni parametri projektovanja, prema Pravilniku navedenom u prethodnom stavu i prema EN standardima, na lokaciji su:

1) Za objekte visine preko 80 m:

- Pravilnik: objekti van kategorije istorije ubrzanja za povratni period 1000 godina;

- EN 1998-1: objekti IV kategorije sa koeficijentom značaja I=1.4. agR=0.06g tlo tipa E, faktor tla S=1.4 amax=0.118g

2) Za prostrane tržne centre, škole i objekte kulture:

- Pravilnik: objekti I kategorije sa koeficijentom Ko=1.5 za intenzitet VII stepeni sa koeficijentom seizmičnosti Ks=0.025 i ukupnim koeficijentom K=0.0375;

- EN 1998-1: objekti III kategorije sa koeficijentom značaja I=1.2 agR=0.06g tlo tipa E, faktor tla S=1.4 amax=0.101g,

3) Za stambene zgrade

- Pravilnik: objekti II kategorije sa koeficijentom Ko=1.0 za intenzitet VII stepeni sa koeficijentom seizmičnosti Ks=0.025 i ukupnim koeficijentom K=0.025;

- EN 1998-1: objekti II kategorije sa koeficijentom značaja I=1.0 agR=0.06g tlo tipa E, faktor tla S=1.4 amax=0.084g.

Planirane visine građevinskih objekata na lokaciji i sopstvene periode koje će za objekte visine preko 40 m biti veće od 1 s, zahtevaju dodatnu analizu uticaja dalekih jakih zemljotresa kao što su zemljotresi Vranče/Rumunija. Maksimalne spektralne akceleracije od ovih zemljotresa će imati periode od 1 s do 2 s u zavisnosti od karakteristika lokalnog tla. Kako će i sopstvene periode planiranih visokih objekata biti u ovom spektralnom opsegu, u fazi izrade tehničke dokumentacije neophodno je analizirati uticaj ovih zemljotresa na planirane objekte.

4.7.8.2. Urbanističke mere za civilnu zaštitu ljudi i dobara

Prilikom izgradnje stambenih objekata sa podrumima, shodno Zakonu o vanrednim situacijama ("Službeni glasnik RS", br. 111/09, 92/11 i 93/12), nad podrumskim prostorijama gradi se ojačana ploča koja može da izdrži urušavanje objekta. Do donošenja bližih propisa o načinu održavanja skloništa i prilagođavanja komunalnih, saobraćajnih i drugih podzemnih objekata potrebama sklanjanja stanovništva, dimenzionisanje ojačane ploče iznad podrumskih prostorija treba vršiti prema članu 59. Tehničkih propisa za skloništa i druge zaštitne objekte ("Službeni vojni list SRJ", broj 13/98), odnosno članu 55. Pravilnika o tehničkim normativima za skloništa ("Službeni list SFRJ", broj 55/83).

4.8. MERE ENERGETSKE EFIKASNOSTI OBJEKATA

Pojam unapređenja energetske efikasnosti u zgradarstvu podrazumeva kontinuirani i širok dijapazon aktivnosti koje za krajnji cilj imaju smanjenje potrošnje svih vrsta energije, uz obezbeđenje istih ili boljih uslova korišćenja i funkcionisanja objekta. Posledica smanjenja potrošnje neobnovljivih izvora energije (fosilnih goriva) i korišćenja obnovljivih izvora energije je redukcija emisije gasova sa efektom staklene bašte, što doprinosi zaštiti životne sredine, smanjenju globalnog zagrevanja i održivom razvoju grada.

U skladu sa Zakonom o efikasnom korišćenju energije ("Službeni glasnik RS", broj 25/13) i Zakonom o energetici ("Službeni glasnik RS", broj 145/14), neophodno je raditi na podsticanju graditelja i vlasnika objekata da primene energetski efikasna rešenja i tehnologije u svojim zgradama, radi smanjenja tekućih troškova, tj. da unaprede energetsku efikasnost u zgradarstvu čime bi se smanjila potrošnja svih vrsta energije.

Potrebno je primeniti koncepte koji su štedljivi, ekološki opravdani i ekonomični po pitanju energenata, ukoliko se žele ostvariti ciljevi poput energetske produktivnosti ili energetske gradnje kao doprinosa zaštiti životne sredine i klimatskih uslova.

Prema Odluci o utvrđivanju Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine ("Službeni glasnik RS", broj 44/05) osnovne ciljeve u oblasti predstavljaju efikasnije korišćenje sopstvenih potencijala u proizvodnji energije, smanjenje emisije gasova sa efektom staklene bašte i smanjenje uvoza fosilnih goriva.

Osnovne mere za unapređenje energetske efikasnosti u zgradarstvu su: smanjenje energetskih gubitaka, efikasno korišćenje i proizvodnja energije.

Praktična primena Direktive o energetskim karakteristikama zgrada (EPBD Directive 2002/91/EC i EPBD Directive 2010/31/EU - recast), obavezujuće direktive za članice Evropske unije, u Republici Srbiji započela je donošenjem Zakona o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", br. 72/09, 81/09 - ispravka, 64/10 - US, 24/11, 121/12, 42/13 - US, 50/13 - US, 98/13 - US, 132/14 i 145/14) kojim se uvodi obaveza izdavanja sertifikata o energetskim svojstvima zgrada (energetskog pasoša), koji je sastavni deo tehničke dokumentacije koja se prilaže uz zahtev za izdavanje upotrebne dozvole.

Donošenjem Pravilnika o energetskoj efikasnosti zgrada ("Službeni glasnik RS", br. 61/11) i Pravilnika o uslovima, sadržini i načinu izdavanja sertifikata o energetskim svojstvima zgrada ("Službeni glasnik RS", broj 69/12), detaljnije se uređuje oblast postupka energetske sertifikacije zgrada u Republici Srbiji. U skladu sa Pravilnikom o energetskoj efikasnosti zgrada, svi novoplanirani objekti moraju da zadovoljavaju propise vezane za energetsku efikasnost objekata. Energetska efikasnost zgrade je ostvarena ako su obezbeđeni minimalni uslovi komfora sadržani u ovom pravilniku, a pri tome potrošnja energije na godišnjem nivou ne prelazi dozvoljene maksimalne vrednosti po m2.

Pravilnik o energetskoj efikasnosti zgrada primenjuje se na:

- izgradnju novih zgrada;

- rekonstrukciju, dogradnju, obnovu, adaptaciju, sanaciju i energetsku sanaciju postojećih zgrada;

- rekonstrukciju, adaptaciju, sanaciju, obnovu i revitalizaciju kulturnih dobara i zgrada u njihovoj zaštićenoj okolini, sa jasno određenim granicama katastarskih parcela i kulturnih dobara, upisanih u Listu svetske kulturne baštine, i objekata u zaštićenim područjima, u skladu sa aktom o zaštiti kulturnih dobara i uslovima organa, odnosno organizacije nadležne za poslove zaštite kulturnih dobara;

- zgrade ili delove zgrada koje čine tehničko-tehnološku ili funkcionalnu celinu.

Odredbe Pravilnika o energetskoj efikasnosti zgrada ne primenjuju se na:

- zgrade za koje se ne izdaje građevinska dozvola;

- zgrade koje se grade na osnovu privremene građevinske dozvole, kao i zgrade koje se grade na osnovu građevinske dozvole za pripremne radove;

- radionice, proizvodne hale, industrijske zgrade koje se ne greju i ne klimatizuju;

- zgrade koje se povremeno koriste tokom zimske i letnje sezone (manje od 25% vremena trajanja zimske odnosno letnje sezone).

Energetska svojstva i načini izračunavanja toplotnih svojstava utvrđuju se za stambene zgrade sa jednim stanom; stambene zgrade sa dva ili više stanova; upravne i poslovne zgrade; zgrade namenjene obrazovanju i kulturi; zgrade namenjene zdravstvu i socijalnoj zaštiti; zgrade namenjene turizmu i ugostiteljstvu; zgrade namenjene sportu i rekreaciji; zgrade namenjene trgovini i uslužnim delatnostima; zgrade mešovite namene; i zgrade za druge namene koje koriste energiju.

Sertifikat o energetskim svojstvima zgrada (energetski pasoš) moraju imati sve nove zgrade, kao i postojeće zgrade koje se rekonstruišu, adaptiraju, saniraju ili energetski saniraju, osim zgrada koje su pravilnikom izuzete od obaveze energetske sertifikacije.

Energetska efikasnost se postiže korišćenjem efikasnih sistema grejanja, ventilacije, klimatizacije, pripreme tople vode i rasvete, uključujući i korišćenje otpadne toplote i obnovljivih izvora energije.

Bitan energetski parametar su oblik i orijentacija objekta koji određuju njegovu meru izloženosti spoljašnjim klimatskim uticajima (temperatura, vetar, vlaga, osunčanost itd.). Izborom odgovarajućeg oblika, orijentacije i položaja objekta, kao i odgovarajućim izborom konstruktivnih i zaštitnih materijala, može se postići energetska povoljnost objekta.

Pri projektovanju i izgradnji planiranih objekata potrebno je primeniti sledeće mere energetske efikasnosti:

- maksimalno koristiti nova tehnička i tehnološka rešenja u cilju energetski efikasnije gradnje i upotrebe objekata;

- prilikom projektovanja objekata neophodno je obratiti pažnju na orijentaciju i funkcionalni koncept zgrade u cilju korišćenja prirode i prirodnih resursa predmetne lokacije, pre svega energije sunca, vetra i okolnog zelenila;

- projektovati toplotno zoniranje zgrade, odnosno grupisati prostorije sličnih funkcija i sličnih unutrašnjih temperatura, npr. pomoćne prostorije orijentisati prema severu;

- u oblikovanju izbegavati veliku razuđenost objekta, jer razuđen objekat za razliku od kompaktnog ima veće gubitke energije, odnosno projektovati oblik zgrade kojim se može obezbediti što je moguće energetski efikasniji odnos površine i zapremine omotača zgrade u odnosu na klimatske faktore i namenu zgrade;

- potrebno je obezbediti maksimalno korišćenje prirodnog osvetljenja, kao i korišćenje pasivnih dobitaka toplotne energije zimi, odnosno zaštite od pregrevanja u toku leta adekvatnim zasenčenjem;

- optimalizovati veličinu prozora kako bi se smanjili gubici energije, a prostorije dobile dovoljno svetlosti;

- zelenilom i drugim merama zaštititi delove objekta koji su leti izloženi jakom sunčevom zračenju;

- projektovati "pete fasade" objekata kao zelene krovove kada god je to moguće;

- prilikom projektovanja planirati sistem prirodne ventilacije (ventilacioni kanali, prozori, vrata, drugi građevinski otvori) tako da gubici toplote u zimskom periodu i toplotno opterećenje u letnjem periodu budu što manji;

- u zavisnosti od namene objekta, predvideti odgovarajuću termičku masu za postizanje toplotnog komfora u zimskom i letnjem periodu - povećati termičku inerciju objekta. Potrebno je primeniti visok kvalitet toplotne izolacije celokupnog termičkog omotača (u skladu sa postojećim standardima i propisima). Najveće dopuštene vrednosti koeficijenata prolaza toplote Umax [W/(m2K)], elemenata termičkog omotača zgrade, odnosno elemenata između dve susedne termičke zone, sadržane su u Pravilniku o energetskoj efikasnosti zgrada;

- strukturu i omotač objekta predvideti tako da se omogući maksimalno korišćenje pasivnih i aktivnih solarnih sistema;

- u slučaju korišćenja padavina, podzemnih i otpadnih voda za potrebe zalivanja, spoljne upotrebe, grejanja i hlađenja zgrade, tehničke prostorije (rezervoar i pumpno postrojenje) koje se koriste, ukoliko su ukopane ne uračunavaju se u indeks zauzetosti parcele;

- koristiti potencijal obnovljivih izvora energije lokacije - energiju sunca, podzemnih voda, vetra i drugih primenom staklenih bašti, fotonaponskih panela, solarnih kolektora, toplotnih pumpi i sl. Toplotne pumpe kod ovih sistema mogu raditi u režimu grejanja zimi, a u režimu hlađenja u toku leta tako da se postiže ugodna i ravnomerna klima tokom čitave godine. Za proizvodnju električne energije koristiti fotonaponske panele u maksimalnom obimu;

- pri projektovanju termotehničkih sistema potrebno je predvideti elemente sistema grejanja, klimatizacije i ventilacije sa visokim stepenom korisnosti;

- sisteme centralnog grejanja potrebno je projektovati i izvoditi tako da bude omogućena centralna i lokalna regulacija i merenje potrošnje energije za grejanje;

- upotrebljavati energetski efikasna rasvetna tela;

- voditi računa i o ekonomičnoj potrošnji svih oblika energije, bilo da su oni obnovljivi ili neobnovljivi;

- koristiti građevinske materijale iz okruženja;

- razvrstavati reciklabilni otpad radi dalje prerade;

- urbani mobilijar koji zahteva korišćenje električne energije planirati kao "samodovoljan" u energetskom smislu, postavljanjem fotonaponskih panela manjih dimenzija ili slične opreme koja će iz obnovljivih izvora energije proizvoditi i obezbeđivati električnu energiju za potrebe stubova javne rasvete, reklamnih panoa, bilborda, oglasnih stubova, autobuskih stajališta, wi-fi punktova i drugog.

Mere za postizanje energetske efikasnosti postojećih zgrada su sledeće:

- prilikom rekonstrukcije objekata, čiji je cilj postizanje energetske efikasnosti, dozvoljeno je naknadno izvođenje spoljne toplotne izolacije zidova ukoliko se vrši u skladu sa zakonom, pri čemu treba voditi računa o očuvanju funkcionalne i oblikovne celovitosti zgrade, i ukoliko je u skladu sa merama zaštite nadležnog organa za objekte koji su u režimu zaštite;

- ukoliko se zid koji se sanira nalazi na regulacionoj liniji, dozvoljava se da debljina naknadne termoizolacije sa svim završnim slojevima bude unutar javnog prostora (ukoliko za to postoje tehničke mogućnosti i ne krše se odredbe drugih propisa), a kada je zid koji se sanira na granici sa susednom parcelom dozvoljeno je postavljanje naknadne spoljne izolacije debljine do 15 cm uz saglasnost suseda;

- dozvoljeno je naknadno formiranje staklenika (ukoliko za to postoje tehničke mogućnosti) ako se elaboratom dokaže poboljšanje energetske efikasnosti zgrade. Prilikom energetske sanacije postojećih zgrada, erkeri i drugi istureni delovi kao što su dvostruke fasade, staklenici, zastakljene terase i lođe/staklenici, čija se građevinska linija poklapa sa regulacionom linijom, mogu prelaziti regulacionu liniju u skladu sa pravilnikom i važećim propisima;

- smanjenje energetskih gubitaka se postiže: eliminisanjem "hladnih mostova", toplotnom izolacijom zidova, krovova i podova, zamenom stolarije koja ima dobre termoizolacione karakteristike, a sve u cilju sprečavanja nepovratnih gubitaka dela toplotne energije;

- primena mera za postizanje energetske efikasnosti propisanih za planirane objekte u maksimalnoj meri u kojoj uslovi postojećeg objekta dozvoljavaju;

- mere za dalje poboljšavanje energetskih karakteristika zgrade ne smeju da budu u suprotnosti sa drugim suštinskim zahtevima, kao što su pristupačnost, racionalnost i planirano korišćenje objekta.

4.9. INŽENJERSKO-GEOLOŠKI USLOVI

Na osnovu sagledanih inženjersko-geološko-geotehničkih karakteristika planskog područja, u granicama Prostornog plana izdvojena su dva rejona: rejon IIA i IIBu okviru kojih su izdvojenimikrorejoni: IIA1, IIA2, IIB1, IIB2 i IIB3.

Rejon IIA

Teren je u površinskom delu izgrađen od proluvijalnih i deluvijalnih naslaga u debljini 3-6 m. Podinu kvartarnih sedimenata izgrađuju neogeni krečnjačko laporoviti sedimenti. Dubina do krečnjaka može da varira na vrlo kratkom rastojanju zbog izraženog paleoreljefa. Nivo podzemne vode je na dubini manjoj od 5 m.

U okviru ovog rejona izdvojena su dva mikrorejona:

1) mikrorejon IIA1 - podinu ovog mikrorejona izgrađuju krečnjačko-laporoviti sedimenti koji se javljaju oko kote 77,00-78,00 mnv, prekriveni proluvijalnim nanosom Mokroluškog potoka. Čitav teren je prekriven kontrolisanim nasipom debljine 3-5 m;

2) mikrorejon IIA2 - podinu ovog mikrorejona izgrađuju krečnjačko-laporoviti sedimenti koji se javljaju oko kote 73,00-74,00 mnv, prekriveni deluvijumom koji je registrovan na padinama. Heterogeni nasip prekriva ove sedimente u debljini od 1-2 m.

Zbog visokog nivoa podzemne vode koja je na dubini manjoj od 5 m i male nosivosti proluvijalnih sedimenata ovaj deo terena svrstan je u uslovno povoljne terene pri urbanizaciji.

U zavisnosti od statičkih i građevinskih karakteristika objekata, fundiranje se može izvesti na dva načina, plitko ili duboko fundiranje. Za objekte malog specifičnog opterećenja preporučuje se varijanta plitkog fundiranja. U tom slučaju moguće je fundiranje objekta uz prethodnu zamenu podtla materijalom povoljnih fizičko-mehaničkih svojstava, nasipanjem i izradom tamponskog sloja, na delu terena koji je izgrađen od proluvijalnih sedimenata. Prostor koji je prekriven deluvijalnim sedimentima zahteva izradu sloja od mršavog betona i zaštitu tla od naknadnog provlaživanja. Pri izradi objekata većeg specifičnog opterećenja neophodno je duboko fundiranje putem šipova koje treba osloniti u krečnjacima odnosno laporima.

Način fundiranja može se izabrati tek nakon detaljnih inženjerskogeoloških istraživanja i geostatičke analize za svaki planirani objekat.

Rejon IIB

Teren je u površinskom delu izgrađen od aluvijalnih sedimenata u okviru kojih su zastupljeni sedimenti facije mrtvaja u debljini 2-3 m, sedimenti facije povodnja i sedimenti facije korita u debljini 4-9 m. Na manjem delu istražnog prostora, ispod aluvijalnih sedimenata, zastupljeni su i aluvijalno-jezerski sedimenti u debljini 1-3 m. Aluvijalni sedimenti prekriveni su nasutim tlom debljine 3-6 m. Podinu kvartarnih sedimenata izgrađuju krečnjaci i podređeno lapori badena. Zbog blizine nekadašnje obalske linije krečnjaci se nalaze na različitim dubinama (10-15m od površine terena u predmetnoj zoni prema dosadašnjim istraživanjima). Dubina do krečnjaka može da varira na vrlo kratkom rastojanju zbog izraženog paleoreljefa. Teren je zaravnjen, prekriven starom urbanizacijom. Nivo podzemne vode varira u zavisnosti od vodostaja reke Save. Dosadašnjim istraživanjima utvrđen je na koti 71,00-73,50 mnv. Maksimalni nivo vode treba očekivati u hipsometrijskom rasponu 74,50-75,00 mnv.

U okviru ovoga rejona izdvajaju se sledeći mikrorejoni:

1) mikrorejon IIB1-podinu ovog mikrorejona izgrađuju krečnjaci i lapori od kote 50,00-55,00 mnv, prekriveni aluvijalno-jezerskim peskovima i šljunkovima do kote 60,00 mnv, preko kojih je istaložen nanos vodozasićenih peskova facije korita i peskovito-glinoviti sedimenti facije povodnja;

2) mikrorejon IIB2-u podini ovog mikrorejona nalaze se krečnjaci, gline, lapori, podređeno peščari od kote 40,00-50,00 mnv, prekriveni laporima i laporovitim glinama do kote 55,00 mnv i nanosom peskovito-glinovitih jače stišljivih sedimenata facije povodnja. Lokalno se javljaju i proslojci peska podložni likvefakciji;

3) mikrorejon IIB3- u podini ovog rejona su krečnjaci koji se javljaju do kote 40,00 mnv, preko kojih su istaloženi lapori i laporovite gline, aluvijalno-jezerski peskovi i šljunkovi i aluvijalni sedimenti facije povodnja.

Zbog visokog nivoa podzemne vode i male nosivosti aluvijalnih sedimenata, ovaj deo terena svrstan je u uslovno povoljne terene pri urbanizaciji.

Pri izgradnji i eksploataciji objekata neophodna je primena adekvatnih mera u cilju eliminisanja negativnog uticaja podzemne vode do kote 74,00 mnv. U zavisnosti od statičkih i građevinskih karakteristika objekata, fundiranje se može izvesti na dva načina, kao plitko ili duboko fundiranje. Za objekte malog specifičnog opterećenja preporučuje se varijanta plitkog fundiranja. U tom slučaju moguće je fundiranje objekta uz prethodnu zamenu podtla materijalom povoljnih fizičko mehaničkih svojstava, nasipanjem i izradom tamponskog sloja. Pri izradi objekata većeg specifičnog opterećenja neophodno je duboko fundiranja putem šipova koje treba osloniti u krečnjacima odnosno laporima ili aluvijalno-jezerskim sedimentima.

Način fundiranja može se izabrati tek nakon detaljnih inženjerskogeoloških istraživanja i geostatičke analize za svaki planirani objekat.

Inženjersko-geološki uslovi za izgradnju objekata

- Zbog visokog nivoa podzemne vode i male nosivosti aluvijalnih sedimenata povodanjske i facije korita, ovaj deo terena svrstan je uuslovno povoljne terene pri urbanizaciji.

- Izgradnja objekta visokogradnje na utvrđenom inženjerskogeološkom modelu terena može da se izvede na dva načina - plitko ili duboko fundiranje.

- Za objekte malog specifičnog opterećenja preporučuje se varijanta direktnog, plitkog fundiranja. Mogućnost ovakvog načina fundiranja objekata visokogradnje mora se analizirati za svaki objekat posebno zbog prisustva nasipa znatne debljine, koji je heterogenog litološkog sastava i neujednačenih fizičko-mehaničkih karakteristika, kao i promenljive deformabilnosti pripovršinske zone aluvijalnog nanosa koja prihvata najveći deo dodatnih napona od projektovanih objekata. Ukoliko se varijanta direktnog, plitkog fundiranja pokaže kao moguća, treba računati na intervencije u kontaktnom tlu, a naponi na tlo koji se prenose od objekata ne smeju biti veći od 100 kN/m2.

- Ukoliko se varijanta direktnog fundiranja ne može primeniti zbog velikih i diferencijalnih sleganja, moguće je uspešno izvesti duboko fundiranje na šipovima. Za varijantu dubokog fundiranja putem šipova pri izgradnji objekata većeg specifičnog opterećenja (većeg od 100 kN/m2), za oslanjanje temelja preporučuje se sloj aluvijalno-jezerskih peskova i šljunkova (oko kote 58,00-60,00 mnv) ili sloj laporovitih glina (oko kote 45,00-46,00 mnv). Odabir adekvatnog sloja u kome će se osloniti šipovi uveliko zavisi od samih statičkih i građevinskih karakteristika objekata. Namenskim istraživanjima treba definisati dubinu do pojave sloja u kojem je moguće izvršiti formiranje baze šipova.

- Bez obzira na način fundiranja, objekte treba nivelaciono postaviti tako da najniže etaže ne idu dublje od kote 74,00 mnv (na osnovu svih izvedenih hidrogeoloških istraživanja i studija, prognozi maksimalni nivo podzemnih voda za ovo područje je na koti 74,00 mnv, te ovu kotu treba smatrati merodavnom za zaštitu od podzemnih voda). Za slučaj projektovanja etaža ispod ove kote, treba predvideti izradu odgovarajuće potpune hidrotehničke zaštite.

- Izgradnju saobraćajnica i parking prostora treba izvoditi isključivo na prethodno adekvatno pripremljenom podtlu - refuliranom pesku. Neophodno je obezbediti brz i kvalitetan odvod kišnih voda sa saobraćajnica, trotoara, parking prostora. Izbor materijala za noseće slojeve saobraćajnice i ugradnja istog mora ispoštovati regulativu putarskih propisa. Nivelaciju saobraćajnice treba planirati tako da one ne budu izložene uticaju kako podzemnih tako i površinskih voda. Preporučena kota nivelacija saobraćajnica je kota 76,00-77,00 mnv.

- Kod objekata infrastrukture, pri izradi iskopa, neophodno je predvideti zaštitu od zarušavanja i priliva voda primenom adekvatnih tehničkih i meliorativnih mera. Pojavu podzemne vode pri iskopu rovova treba očekivati najčešće oko kote 70,00-72,00 mnv. Doticaj podzemne vode može biti značajan ukoliko se zemljani radovi izvode pri visokom nivou vode u reci Savi. Objekte za komunalnu infrastrukturu stavljati u tehnički rov sa fleksibilnim vezama. Pri izgradnji objekata infrastrukture (vodovodno-kanalizaciona mreža), treba obezbediti mogućnost praćenja stanja instalacija i mogućnost brze intervencije u slučaju havarije na mreži. Zato je pri projektovanju tehničke infrastrukture neophodno predvideti izradu revizionih i oskultativnih šahti.

- Prilikom rekonstrukcije ili izgradnje objekata za zaštitu od poplava u priobalju Save pri pojavama velikih voda, merodavan računski nivo na ušću je na koti 76,00 mnv. Nadvišenje iznad merodavnog nivoa velikih voda za odbrambene nasipe pored Save iznosi 1,2-1,5 m (odnosno kota 77,20-77,50 mnv). Za kejske zidove zaštitna visina se kreće od 0,5-1,2 m. U fazi izrade urbanističke i tehničke dokumentacije mogu se preispitati nivelaciona rešenja, uz pribavljanje uslova i saglasnosti Javnog vodoprivrednog preduzeća "Beogradvode".

- Za više nivoe projektovanja potrebno je izvesti detaljna istraživanja terena u gabaritima novoprojektovanih objekata. Koncepcija istraživanja generalno treba da omogući utvrđivanje litološke građe u zoni građevinskog zahvata (vrstu i debljinu nasutog materijala, debljinu aluvijalnog nanosa i pojavu muljeva, dubinu do peskova i šljunkova odnosno laporovitih glina), vrednosti fizičko-mehaničkih parametara aluvijalnih sedimenata koji će biti angažovani pri daljem planiranju i korišćenju terena, izdvajanje zona sa mogućom pojavom likvefakcije i hemijsku zagađenost tla i vode.

- Navedena koncepcija podrazumeva izvođenje dopunskih istraživanja terena - istražnog bušenja u gabaritu novoprojektovanih objekata, laboratorijskih geomehaničkih ispitivanja tla na reprezentativnim uzorcima, opita standardne penetracije (SPT test) i opita penetracije na prodor konusa (CPT test), laboratorijskog određivanja granulometrijske krive tla za procenu potencijala likvefakcije, kao i hemijskih ispitivanja tla i podzemne vode.

- Istraživanja treba sprovesti u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima, Pravilnikom o sadržini projekta geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja i Pravilniku o dozvoljenim količinama opasnih i štetnih materija u zemljištu i vodi za navodnjavanje i metodama njihovog ispitivanja ("Službeni glasnik RS", broj 23/94).

4.10. POSEBNI USLOVI

4.10.1. Urbanističke mere zaštite od požara

U fazama izrade i sprovođenja planske dokumentacije, obavezno je poštovati sledeće mere:

- predvideti potrebne izmene propisa da bi se predviđeni sadržaji mogli realizovati u skladu sa planskim rešenjima;

- zbog neusklađenosti postojećih propisa, kao i problema nedostataka standarda koji bi podržali nove, održive načine izgradnje, primene savremenih građevinskih materijala i efikasnu zaštitu od požara, poplava i drugih vanrednih situacija, potrebno je što hitnije uputiti u proceduru predložene propise od strane Ministarstva unutrašnjih poslova;

- planirati izradu procene ugroženosti - rizika i plana zaštite i spasavanja u skladu sa Zakonom o vanrednim situacijama;

- visokim objektima predviđenim za gradnju potrebno je obezbediti prilaz najmanje sa dve strane i platoe za intervenciju;

- objekti koji pripadaju kategoriji "niskih", a deo su otvorenog bloka, treba da imaju prilaz za vatrogasna vozila i iz Savske ulice i sa strane u unutrašnjosti bloka;

- pristupne puteve za kretanje vatrogasnih vozila uraditi na nivou celog područja i na nivou blokova (unutar bloka);

- predvideti relokaciju postojećih objekata javne bezbednosti (Policijska ispostava za bezbednost na rekama, vatrogasni brod) koji se nalaze u kontaktnom području Prostornog plana, u skladu sa uslovima i potrebama Ministarstva unutrašnjih poslova;

- ukoliko se predviđa fazna izgradnja obezbediti da faze budu zaokružene celine u smislu funkcionalnih i tehničkih celina sa merama zaštite;

- obezbediti dovoljnu količinu vode za spoljne i unutrašnje hidrantske mreže;

- tehnička dokumentacija (glavni projekat) mora se dostaviti na saglasnost nadležnom organu Ministarstva unutrašnjih poslova radi provere primenjenosti mera zaštite.

4.10.2. Saniranje terena od zaostalih neeksplodiranih sredstava

Tokom Prvog, a posebno Drugog svetskog rata predmet intenzivnog i sistematskog zagađivanja različitim vrstama ubojitih sredstava bio je prostor železničke stanice i savskog priobalja od Kalemegdana do Drinske ulice, pre svega avionskim bombama velike mase i artiljerijskim granatama različitih kalibara. Procena je da su samo saveznici, od aprila do septembra 1944. godine, izbacili 2.739 tona bombi, od čega je deset procenata neeksplodiranih. Na potezu od savskog pristaništa do Starog železničkog mosta potopljeno je više brodova sa različitim vrstama naoružanja i ubojitih sredstava. Na osnovu prethodno iznetog i Zakona o bezbednosti i zdravlju na radu ("Službeni glasnik RS", broj 101/05) i čl. 12. i 15. Pravilnika o zaštiti na radu pri izvođenju građevinskih radova ("Službeni glasnik RS", broj 53/97), u fazi izrade tehničke dokumentacije, obavezna je izrada procene rizika na zagađenost neeksplodiranim ubojitim sredstvima za svaku lokaciju koja se nalazi na području obuhvaćenom Prostornim planom.

4.10.3. Radio koridori i tetra digitalni radio sistem

Izgradnja visokih objekata planiranih projektom "Beograd na vodi" može ugroziti radio koridore Ministarstva unutrašnjih poslova, i to radio relejni pravac sa zgrade Ministarstva unutrašnjih poslova u Ulici kneza Miloša 99 do emisione lokacije na Fruškoj gori, i drugi pravac sa zgrade Ministarstva unutrašnjih poslova u Ulici kneza Miloša 101 do solitera u Banijskoj ulici broj 2 u Zemunu. Iz tog razloga neophodno je planirati i obezbediti dovoljan broj dodatnih baznih stanica kako se ne bi narušila pokrivenost TETRA signalom. U daljim fazama sprovođenja Prostornog plana, Ministarstvo unutrašnjih poslova definisaće tehničke uslove i izdati saglasnost za nesmetano korišćenje TETRA mreže.

4.11. FAZNOST REALIZACIJE

Saobraćajne površine se mogu realizovati fazno, tako da svaka faza predstavlja funkcionalnu celinu u punom profilu (od raskrsnice do raskrsnice). Lokacijskim uslovima se mogu utvrditi faze realizacije i građevinska dozvola se može izdavati za svaku fazu pojedinačno, bez prethodne parcelacije planirane građevinske parcele.

Faznost realizacije planskih rešenja uslovljena je realizacijom prioritetnih planskih rešenja navedenih u Glavi V, kao i realizacijom planskih rešenja planova detaljne regulacije izvan planskog obuhvata, navedenih u Glavi V, kao i dinamikom realizacije planova i programa nadležnih institucija i javnih i komunalnih preduzeća.

Kroz izradu projekata preparcelacije i parcelacije i urbanističkih projekata, može se predvideti fazna realizacija planiranih rešenja i izgradnje objekata, tako da svaka pojedinačna faza (parcela, objekat na parceli, deo objekta), predstavlja nezavisnu funkcionalnu i tehnološku celinu (priključenje objekata na infrastrukturnu mrežu, zadovoljenje uslova saobraćajnog pristupa i potreba za parkiranjem, kao i ostala pravila građenja definisana za zone).

4.12. SMERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANA

Prostorni plan predstavlja osnov za formiranje građevinskih parcela za javne namene i parcela ostale namene, izdavanje informacije o lokaciji, lokacijske dozvole i izradu projekata preparcelacije i parcelacije, urbanističkih projekata i plana detaljne regulacije, u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji.

Za pojas priobalnog zemljišta na levoj obali reke Save, obavezna je izrada posebnog plana detaljne regulacije, u cilju rekonstrukcije i izgradnje obaloutvrde i definisanja novih hidrotehničkih rešenja, kao i uređenja slobodnih, zelenih i parkovskih površina, a u skladu sa smernicama datim u ovoj glavi, koje se odnose na vodno zemljište i javne zelene i slobodne površine.

Za postojeće katastarske parcele koje ispunjavaju uslove propisane Prostornim planom da budu građevinske parcele (zona K1), parcele za javne namene i za parcelu GP-1, plan se sprovodi neposredno izdavanjem lokacijske dozvole.

Za objekte i komplekse javne namene (osnovne škole i kombinovane dečje ustanove) u blokovima 8, 16, 30 i 31, obavezna je verifikacija idejnih arhitektonskih rešenja na Komisiji za planove Skupštine grada Beograda.

U skladu sa Grafičkim prikazom 5. Plan građevinskih parcela sa planom sprovođenja, dalja planska razrada urbanističkim projektom za potrebe definisanja sekundarne mreže saobraćajnica i verifikacije urbanističko-arhitektonskog rešenja pre izgradnje, propisana je za lokacije u blokovima: 12, 13, 15, 17, 18, 20, 21, 23, 26, 27, 28 i 29. Minimalni obuhvat urbanističkog projekta je blok.

Dalja planska razrada urbanističkim projektom, za potrebe definisanja i verifikacije urbanističko-arhitektonskog rešenja pre izgradnje, propisana je i za lokacije u blokovima: 11, 16, 19, 22 i 24, s tim da je minimalni obuhvat urbanističkog projekta zona, kako je prikazano u grafičkom prilogu 5. Plan građevinskih parcela sa planom sprovođenja.

U daljoj planskoj razradi planiranih kompleksa kulture u Bloku 11, moguće je kroz izradu projekta preparcelacije i urbanističkog projekta, izvršiti preraspodelu i drugačije grupisanje kapaciteta kulture u ovom bloku.

Obavezna izrada projekta parcelacije i preparcelacije propisana je za svo građevinsko zemljište planirano za površine ostale namene, izuzev za zonu K1 (blokovi 1,2 i 5) i parcele GP1, GP2 i GP3 koje su formirane planom. Kroz izradu projekta preparcelacije formiraju se građevinske parcele bez ostatka površine koja ne zadovoljava uslove Prostornog plana da bude građevinska parcela. Projekat preparcelacije, odnosno parcelacije izrađuje se u skladu sa čl. 65. i 66. Zakona o planiranju i izgradnji.

Za sledeće lokacije obavezno je raspisivanje javnog urbanističko-arhitektonskog konkursa, u cilju definisanja i verifikacije rešenja:

- KL-2 i SK-1 (JS-2 i ZP-1) u Bloku 2;

- KL-4 (JS-13) u Bloku 11;

- jedinstveno rešenje za kompleks KL-5 (JS-5) sa javnom podzemnom garažom i Savski trg T (SP31 i ZP-12-14) u Bloku 11;

- KL-6 (JS-8) u Bloku 25;

- Kompleks Fabrike hartije "Milana Vape" (obuhvat konkursne razrade će biti definisan po formiranju kompleksa);

- konstruktivnog rešenja sanacije i proširenja Starog savskog mosta sa elementima arhitektonskog oblikovanja; i

- urbanističkog, pejzažnog i parternog rešenja priobalnog zemljišta na levoj obali Save sa hidrotehničkim rešenjima, koje će biti ugrađeno u plan detaljne regulacije.

Za lokaciju u okviru zone S1 u Bloku 3, uz objekat Beogradske zadruge, obavezno je raspisivanje arhitektonsko-urbanističkog konkursa zbog neposredne blizine spomenika kulture. Minimalni obuhvat konkursa je katastarska parcela 444/1 KO Savski venac.

Za lokacije u blokovima 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 26, 28 i 29, na kojima je planirana izgradnja visokih objekata (visina objekata veća od 40 m), potrebno je izvršiti proveru mogućnosti izgradnje ovih objekata, kroz izradu projekta parcelacije i preparcelacije ili urbanističkog projekta, koji sadrži analizu i potvrdu ispunjenosti kriterijuma za izgradnju visokog objekta, na koji saglasnost daje Komisija za planove Skupštine grada Beograda. Analiza sadrži ocenu ispunjenosti kriterijuma za izgradnju, principe oblikovanja i definiše prostorno programske elemente za izgradnju lokacije. Lokacije je potrebno vrednovati prema sledećim kriterijumima:

a) Urbanističko-arhitektonski kriterijumi

a.1. Odnos prema kontekstu i karakteristikama okruženja;

a.2. Podobnost fizičkih karakteristika lokacije za izgradnju visokih objekata;

a.3. Doprinos javnom prostoru i prostoru za javno korišćenje u okruženju;

a.4. Doprinos urbanoj transformaciji neposrednog ili šireg okruženja; i

a.5. Doprinos zaštiti vizura i kulturno-istorijskog nasleđa.

b) Saobraćajni kriterijumi

b.1. Saobraćajna pristupačnost;

b.2. Obezbeđenje javnog prevoza u gravitacionoj zoni od 400 m (petominutna pešačka izohrona);

b.3. Parkiranje; i

b.4. Uticaj objekta na funkcionisanje saobraćaja na okolnim saobraćajnicama.

v) Inženjersko-geološki kriterijumi

g) Kriterijumi zaštite životne sredine

d) Bezbednosni kriterijumi

đ) Mogućnost priključenja na mrežu infrastrukture.

Minimalna međusobna rastojanja za stambene objekte u zoni S5, definisana u ovoj glavi, u delu koji se odnosi na pravila građenja po zonama, mogu se u fazi izrade urbanističkog projekta, odnosno idejnog arhitektonskog projekta u postupku izdavanja lokacijske dozvole, na osnovu detaljne provere i rezultata izvedenih iz studije senki umanjiti, ali ne mogu biti manja od 1/2 visine višeg objekta.

Za pojedine površine i objekte, sprovođenje Prostornog plana je predviđeno kroz izradu sledeće projektne i tehničke dokumentacije:

- projekta rekonstrukcije i izgradnje obaloutvrde na desnoj obali reke Save;

- projekta rekonstrukcije starog železničkog mosta;

- tehničke dokumentacije izgradnje novog autobuskog terminusa ispod mosta "Gazela"; i

- tehničke dokumentacije za realizaciju železničkog stajališta u zoni Beogradskog sajma.

U cilju unapređenja instrumenata sprovođenja Prostornog plana i otvaranja mogućnosti za razvoj i poboljšanje planskih rešenja u postupku njihove razrade i primene, moguće je pristupiti izradi planova detaljne regulacije za pojedine delove planskog obuhvata (npr. prostorna celina, više blokova). Kroz plan detaljne regulacije može se preispitati i promeniti tipologija izgradnje blokova i visina objekata, izvršiti redistribucija namena i definisati novo rešenje primarne ulične mreže uz obavezno usklađivanje sa saobraćajnim i infrastrukturnim rešenjima izvan planskog obuhvata. Fiksni elementi budućih planskih rešenja definisani Prostornim planom su: BRGP po bloku/zoni/nameni, stepen zauzetosti, maksimalna visina objekata i minimalni procenat zelenih i slobodnih površina, i oni se u daljoj planskoj razradi ne mogu menjati.

Ovim prostornim planom se menjaju i stavljaju van snage sledeći planovi:

- Odluka o Detaljnom urbanističkom planu blokova 19 i 20 u Novom Beogradu, u delu;

- Plan detaljne regulacije za izgradnju biciklističke staze od Dorćola do Ade Ciganlije ("Službeni list grada Beograda", broj 25/05), u delu;

- Odluka o Detaljnom urbanističkom planu dela leve obale Save od starog drumskog mosta do auto-puta "Gazela" ("Službeni list grada Beograda", broj 3/74), u celini;

- Odluka o Detaljnom urbanističkom planu dela savske obale u Novom Beogradu 52T ("Službeni list grada Beograda", broj 1/81), u delu;

- Izmena i dopuna detaljnog urbanističkog plana dela savske obale u Novom Beogradu 52T ("Službeni list grada Beograda", broj 25/88), u delu;

- Detaljni urbanistički plan spomeničkog kompleksa "Staro sajmište" ("Službeni list grada Beograda", broj 2/92), u delu; i

- Detaljni urbanistički plan Ulice Slobodana Penezića - Krcuna ("Službeni list grada Beograda", broj 5/89), u delu.

Investitor je u obavezi da se, pre podnošenja zahteva za izdavanje građevinske dozvole za objekte koji podležu proceni uticaja na životnu sredinu, obrati nadležnom organu za zaštitu životne sredine radi odlučivanja o potrebi izrade studije o proceni uticaja objekta na životnu sredinu, u skladu sa odredbama Zakona o proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS", br. 135/04 i 36/09).

Pojmovnik

Blok - deo gradskog prostora oivičen javnim saobraćajnim površinama.

Bruto razvijena građevinska površina (BRGP) - bruto razvijena građevinska površina jeste zbir površina svih nadzemnih etaža objekta, merenih u nivou podova svih delova objekta - spoljne mere obodnih zidova (sa oblogama, parapetima i ogradama). Podzemne garaže i podzemne podstanice grejanja, stanarske ostave, trafostanice itd., ne računaju se u površine korisnih etaža.

Vertikalna regulacija - regulacija bloka definisana kroz spratnost ili visinu objekata u bloku.

Visina objekta - udaljenje venca poslednje etaže objekta, u ravni fasadnog platna, od kote pristupne saobraćajnice. Kod objekata sa ravnim krovom visina venca se računa do ograde povučene etaže. Kod građevinskih parcela u nagibu visina se definiše udaljenjem od kote srednje linije fronta građevinske parcele. Izražava se u metrima dužnim.

Višeporodično stanovanje - stambeni objekti sa većim brojem stambenih jedinica, različite spratnosti. Na jednoj građevinskoj parceli može biti jedan ili više stambenih objekata.

Građevinska linija - građevinska linija jeste linija na, iznad i ispod površine zemlje i vode do koje je dozvoljeno građenje osnovnog gabarita objekta. Može biti podzemna ili nadzemna građevinska linija.

Građevinska parcela - građevinska parcela jeste deo građevinskog zemljišta, sa pristupom javnoj saobraćajnoj površini, koja je izgrađena ili planom predviđena za izgradnju.

Dvostrano uzidani objekat - objekat koji je uzidan na obe bočne granice građevinske parcele.

Dogradnja objekta - izvođenje građevinskih i drugih radova kojima se izgrađuje novi prostor van postojećeg gabarita objekta, kao i nadziđivanje objekta, i sa njim čini građevinsku, funkcionalnu ili tehničku celinu.

Zelene površine - uređeni ili neuređeni deo otvorenog prostora grada u kojem su prisutni prirodni elementi i koji zajedno sa građevinskim elementima, opremom i instalacijama čine fizičku, tehničko-tehnološku i biotehničku celinu.

Indeks izgrađenosti - indeks izgrađenosti parcele jeste odnos (količnik) bruto razvijene građevinske površine izgrađenog ili planiranog objekta i ukupne površine građevinske parcele.

Indeks zauzetosti - odnos gabarita horizontalne projekcije izgrađenog ili planiranog objekta i ukupne površine građevinske parcele, izražen u procentima.

Interna ulična mreža - sekundarna (pristupna) mreža ulica u bloku u okviru površina ostale namene, koja se preko površinskih raskrsnica povezuje sa primarnim saobraćajnicama i širom saobraćajnom mrežom.

Jednostrano uzidani objekat - objekat koji je uzidan na jednu bočnu granicu građevinske parcele.

Kompleks - grupisanje, odnosno skup više samostalnih celina ili objekata na jedinstvenoj lokaciji, međusobno povezanih funkcionalnim vezama (tehnološkim, prostornim, tržišnim i sl.).

Kompatibilna namena - namena dozvoljena u okviru drugih pretežnih namena. Na nivou parcele ili bloka u skladu sa pravilima građenja za zone, namena definisana kao kompatibilna može biti dominantna ili jedina.

Namena površina - predstavlja pretežnu namenu zemljišta, odnosno način korišćenja zemljišta za više različitih namena, od kojih je jedna preovlađujuća. Svaka namena podrazumeva i druge kompatibilne namene, u skladu sa uslovima plana.

Park - pejzažno uređena javna zelena površina, veća od 1 ha, opremljena urbanim mobilijarom, dečijim igralištima i terenima za igru, namenjena za javno korišćenje i održavana u cilju rekreacije i vizuelnog ugođaja.

Površina javne namene - zemljište koje je planirano za uređenje površina javne namene i izgradnju javnih objekata, važećim planskim dokumentom određeno za tu namenu, u skladu sa odredbama Zakona.

Podijum - podijum je niži deo objekta, koji predstavlja njegov postament namenjen komercijalnim sadržajima i nadzemnoj garaži.

Postojeći objekat - objekat koji je evidentiran na ažurnoj geodetskoj podlozi.

Prizemlje - prva etaža u zgradi iznad podruma i suterena, ili iznad nivoa terena (ako zgrada nema podrum ili suteren) na visini do 1,2 m od nivoa terena.

Primarna ulična mreža - mreža saobraćajnih površina koju čine četiri (4) funkcionalna ranga i to: autoputevi, magistrale, ulice I reda i ulice II reda.

Regulaciona linija - linija koja razdvaja površine određene javne namene od površina druge javne ili ostale namene.

Rekonstrukcija objekta - izvođenje građevinskih radova na postojećem objektu u gabaritu i volumenu objekta, kojima se: utiče na stabilnost i sigurnost objekta; menjaju konstruktivni elementi ili tehnološki proces; menja spoljni izgled objekta ili povećava broj funkcionalnih jedinica.

Saobraćajna površina - posebno uređena površina za odvijanje svih ili određenih vidova saobraćaja ili mirovanje vozila.

Skver - pejzažno uređena javna zelena površina, namenjena javnom korišćenju, površine manje od 1 ha, održavana u cilju obezbeđivanja uslova za kratkotrajni odmor stanovnika i unapređenje vizuelnog kvaliteta okruženja. Planska struktura skvera je kreirana uvažavanjem saobraćajnih, funkcionalnih i pejzažno - arhitektonsko - kompozicionih rešenja.

Slobodnostojeći objekat - objekat koji je udaljen od bočnih i zadnje granice građevinske parcele.

Spratnost objekta - broj spratova, koji se broje od prvog sprata iznad prizemlja pa naviše. Kao spratovi brojem se ne izražavaju prizemlje i potkrovlje/povučena etaža. Broj spratova zgrade čiji su pojedini delovi različite spratnosti iskazuje se brojem spratova najvišeg dela zgrade. Broj spratova u zgradi na nagnutom terenu iskazuje se prema onom delu zgrade koji ima najveći broj spratova. Izražava se opisom i brojem nadzemnih etaža, pri čemu se prizemlje označava kao P, nadzemne etaže brojem etaža, potkrovlje kao Pk, a povučena etaža kao Ps.

- Niska spratnost - spratnost objekata do P+2+Pk/Ps, odnosno visine do 12,0 m.

- Srednja spratnost - spratnost objekata do P+4+Pk/Ps, odnosno visine do 20,0 m.

- Viša spratnost - spratnost objekata do P+8+Pk/Ps, odnosno visine do 32,0 m.

- Visoka spratnost - spratnost objekata preko P+8+Pk/Ps, odnosno visine preko 32,0 m.

Front građevinske parcele - širina građevinske parcele prema pristupnoj saobraćajnoj površini.

Šoping mol - objekat ili grupa objekata povezanih u jedinstvenu celinu/kompleks koji čine tržni centar, sa većim brojem prodajnih jedinica i drugim komercijalnim i uslužnim delatnostima (kafei, restorani, agencije, banke i sl.), koje su međusobno povezane pešačkim komunikacijama i otvorenim prostorima (atrijumi, pjacete i sl.).

4.13. PREGLED URBANISTIČKIH PARAMETARA PO BLOKOVIMA

1* U zavisnosti od tehnološkog rešenja trafo stanice BRGP potrebna za njenu izgradnju se dodaje ukupnoj BRGP propisanoj za zone
2* U budućem kompleksu zgrade Fabrike hartije Milana Vape obezbediti 20% zelenih nezastrtih površina
3* Prosečno min. zelenih nezastrtih površina u bloku ostvareno na Planu (desna obala)
4* Dozvoljena je izgradnja objekata u funkciji parka i/ili javnih toaleta u skladu sa uslovima Plana
5* U zavisnosti od tipa, površine i tehnologije infrastrukturnog objekta potrebno je ostvariti maksimalni mogući % nezastrtih površina na parceli
6* Za građevinske parcele kompatibilne namene (koja nije šoping mol) u okviru kompleksa maks. indeks zauzetosti je 0.7
7* Maksimalna visina objekata može biti i drugačija, u skladu sa konzervatorskim uslovima ZZZSK
8* Maksimalna visina objekata u koridoru zaštićenih vizura definisaće se u postupku sprovođenja plana, a u skladu sa dobijenim uslovima Zavoda za zaštitu spomenika kulture
9* Maksimalna visina objekata može biti i viša, kroz izradu UP-a
10* BRGP objekata infrastrukture može biti i drugačiji, u skladu sa tehnološkim rešenjem
11* Maksimalni BRGP objekata se može uvećati za 10% isključivo za potrebe nadzemnog parkiranja
12* Maksimalni BRGP objekata se može uvećati za 25% isključivo za potrebe nadzemnog parkiranja

V IMPLEMENTACIJA PLANA

5.1. INSTITUCIONALNI OKVIR I UČESNICI U IMPLEMENTACIJI

Institucionalni okvir implementacije Prostornog plana, u užem smislu, predstavljaju institucije koje će direktno i neposredno realizovati projekat "Beograd na vodi", odnosno politiku i koncepciju uređenja priobalja, izgradnje objekata različite namene i razvoja saobraćajnih i infrastrukturnih sistema. U tom smislu, institucionalni okvir implementacije Prostornog plana čine:

1) privredno društvo "Beograd na vodi" d.o.o. iz Beograda, kroz investiranje u dalje aktivnosti na projektovanju i izgradnji planiranih objekata i sistema, kao i korišćenju prostora, odnosno kao nosilac aktivnosti posebne namene;

2) Vlada i ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja, kroz kontrolu daljih aktivnosti na izradi tehničke dokumentacije, upravnog postupka izdavanja potrebnih dozvola i odobrenja, kao i ocenjivanje potrebe i opravdanosti izmena i dopuna pojedinih rešenja Prostornog plana;

3) grad Beograd preko organa Gradske uprave nadležnog za urbanizam i građevinske poslove i javnih preduzeća nadležnih za urbanističko planiranje i uređenje građevinskog zemljišta, kroz kontrolu daljih aktivnosti na izradi urbanističko-tehničkih dokumenata i tehničke dokumentacije, vođenjem upravnog postupka izdavanja upotrebnih dozvola i odobrenja, kroz delimično investiranje u izgradnju pojedinih infrastrukturnih objekata i sistema i dr.;

4) "Železnice Srbije" a.d., kroz planiranje, projektovanje i izgradnju sistema i objekata železnice, a u cilju izmeštanja objekata sa planskog područja i izgradnje i stavljanja u funkciju objekata i sistema na drugim lokacijama;

5) javna i komunalna preduzeća čiji je osnivač Republika Srbija ili grad Beograd, kroz dalje planiranje, projektovanje i izgradnju infrastrukturnih sistema potrebnih za komunalno opremanje i uređenje planskog područja, a naročito: Javno komunalno preduzeće "Beogradski vodovod i kanalizacija", Javno preduzeće "Elektromreža Srbije", "Elektrodistribucija Beograd" d.o.o., Javno preduzeće "Srbijagas", Javno komunalno preduzeće "Beogradske elektrane", Javno preduzeće "Telekom Srbija", Javno preduzeće "Beogradvode" i dr.

Institucionalni okvir implementacije, u širem smislu, čine sve institucije i organi koji će posredno učestvovati u implementaciji planskih rešenja, i to: 1) u oblasti zaštite i korišćenja prirodnih sistema i resursa - ministarstva koja su nadležna za poslove i javna preduzeća koja obavljaju poslove zaštite prirode, vodoprivrede i dr.; 2) u oblasti razvoja mreže javnih službi i demografske politike - ministarstvo nadležno za poslove lokalne samouprave i regionalnog razvoja; grad Beograd preko organa Gradske uprave nadležnih za obrazovanje, kulturu, sport, zdravstvo, socijalnu zaštitu i dr; nevladine organizacije i druga pravna lica (u državnom ili privatnom vlasništvu); 3) u oblasti razvoja privrede - ministarstvo nadležno za poslove privrede i turizma; turističke organizacije na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou; nevladine organizacije i lokalna udruženja i dr.; 4) u oblasti razvoja saobraćaja i infrastrukturnih sistema - ministarstva nadležna za poslove saobraćaja, infrastrukture i telekomunikacija; organ Gradske uprave nadležan za saobraćaj i javno preduzeće nadležno za javni gradski saobraćaj; "Železnice Srbije" a.d., Javno preduzeće "Putevi Srbije", Javno preduzeće "Elektroprivreda Srbije", Javno preduzeće "Srbijagas", "Telekom Srbija" a.d., Javno preduzeće "Beogradvode", javna preduzeća na lokalnom nivou i dr.; 5) u oblasti zaštite životne sredine, prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara - ministarstva nadležna za poslove zaštite životne sredine i kulture; organ Gradske uprave nadležan za zaštitu životne sredine; Zavod za zaštitu prirode Srbije; Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda; nevladine organizacije i lokalna udruženja i dr.

5.2. SPROVOĐENJE PROSTORNOG PLANA

U skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji, Prostorni plan se sprovodi:

1) direktno, izdavanjem lokacijskih uslova, izradom projekta preparcelacije i parcelacije i urbanističkog projekta; i

2) daljom planskom razradom, izradom plana detaljne regulacije, u svemu prema smernicama za sprovođenje Prostornog plana navedenim u Glavi IV. Prostornog plana.

5.5.1. Neposredna primena pravila građenja

Prostorni plan se sprovodi neposredno, u svemu u skladu sa pravilima definisanim u Glavi IV. Prostornog plana, na sledeći način:

1) izdavanjem lokacijskih uslova;

2) izradom urbanističkog projekta za formirane građevinske parcele, u svemu prema pravilima građenja Prostornog plana;

3) izradom projekta preparcelacije i parcelacije, u svemu prema pravilima građenja Prostornog plana.

U skladu sa zakonom kojim se uređuje eksproprijacija, a na osnovu popisa celih ili delova katastarskih parcela za potrebe izgradnje objekata i sistema javne namene, Prostorni plan predstavlja osnov za proglašavanje javnog interesa i eksproprijaciju zemljišta i objekata. U slučaju neslaganja tekstualnog opisa parcela javne namene i grafičkih priloga plana regulacije i nivelacije, merodavni su grafički prilozi.

Do eksproprijacije zemljišta i privođenja prostora planiranoj nameni, moguće je samo tekuće održavanje postojećih objekata, sanacija i rekonstrukcija, bez promene građevinskih elemenata, gabarita i volumena objekata.

5.2.2. Potreba izrade urbanističkih planova van obuhvata plana

Za potrebe izgradnje objekata i uređenja površina u smislu realizacije rešenja definisanih Prostornim planom, u narednom periodu je neophodno pristupiti izradi više planova detaljne regulacije za područja u širem okruženju, a naročito:

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju elektroenergetskog voda 110 kV od postojeće TS 110/35 kV "Toplana Novi Beograd" do područja PPPPN "Beograd na vodi", gradske opštine Novi Beograd i Savski venac ("Službeni list grada Beograda", broj 69/14);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju elektroenergetskog voda 110 kV od planirane TS 110/10 kV "Autokomanda" do područja Prostornog plana;

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju gasovoda od postojećeg magistralnog gasovoda MG-05 do područja PPPPN "Beograd na vodi" sa priključkom do BIP-a, gradske opštine Surčin, Novi Beograd i Savski venac ("Službeni list grada Beograda", br. 51/14 i 69/14);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju gasovoda od glavne merno-regulacione stanice (GMRS) "Padinska skela" do područja PPPPN "Beograd na vodi", gradske opštine Palilula, Stari grad i Savski venac;

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za rekonstrukciju i dogradnju toplovodne mreže od toplane TO "Novi Beograd" do područja PPPPN "Beograd na vodi", gradske opštine Novi Beograd i Savski venac;

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju vodovoda prve visinske zone Ø700 mm do Ø500 mm od postojećeg vodovoda Ø700 mm na Dorćolu do postojećeg vodovoda Ø400 mm u ulici Vuka Karadžića, gradska opština Stari grad ("Službeni list grada Beograda", br. 51/14, 69/14 i 78/14);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju fekalnog kolektora od Hitne pomoći do ulice Venizelosove, gradske opštine Savski venac, Vračar i Palilula ("Službeni list grada Beograda", br. 51/14, 69/14 i 78/14);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju fekalnog kolektora KCS "Mostar" - Hitna pomoć, gradska opština Savski venac ("Službeni list grada Beograda", br. 51/14, 69/14 i 78/14);

- Plan detaljne regulacije za uređenje priobalja leve obale reke Save (deo u obuhvatu Prostornog plana);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije železničke infrastrukture u Makišu, gradska opština Čukarica ("Službeni list grada Beograda", br. 51/14 i 69/14);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije dela ulične mreže stambenog kompleksa "Staro naselje" u Železniku sa denivelisanim prelazom preko železničke pruge, GO Čukarica ("Službeni list grada Beograda", br. 51/14, 69/14 i 78/14);

- Odluka o izradi Plana detaljne regulacije kompleksa autobuske i železničke stanice u bloku 42 na Novom Beogradu, gradska opština Novi Beograd ("Službeni list grada Beograda", broj 67/13).

5.2.3. Odnos prostornog plana sa drugim planskim dokumentima i smernice za izradu i usaglašavanje planova

U obuhvatu Prostornog plana neće se primenjivati sledeći urbanistički planovi, i to:

- Detaljni urbanistički plan blokova 19 i 20 na Novom Beogradu ("Službeni list grada Beograda", br. 5/87 i 5/89), u delu; i

- Plan detaljne regulacije biciklističke staze od Dorćola do Ade Ciganlije ("Službeni list grada Beograda", broj 25/05), u delu;

- Detaljni urbanistički plan dela leve obale Save od starog drumskog mosta do auto-puta "Gazela" ("Službeni list grada Beograda", broj 3/74), u celini;

- Detaljni urbanistički plan dela savske obale na Novom Beogradu ("Službeni list grada Beograda", broj 1/81), u delu;

- Izmena i dopuna detaljnog urbanističkog plana dela savske obale na Novom Beogradu ("Službeni list grada Beograda", broj 25/88), u delu;

- Detaljni urbanistički plan spomeničkog kompleksa "Staro sajmište" ("Službeni list grada Beograda", broj 2/92), u delu; i

- Detaljni urbanistički plan Ulice Slobodana Penezića - Krcuna ("Službeni list grada Beograda", broj 5/89), u delu.

Urbanistički planovi čija je priprema i donošenje u nadležnosti grada Beograda, a koji će se pripremati u narednom periodu, moraju biti u skladu sa rešenjima Prostornog plana.

Upravljanje procesom implementacije Prostornog plana podrazumeva usmeravanje, imajući u vidu primenu principa kombinacije učešća javnog i privatnog sektora i to na način da javne institucije osiguravaju implementaciju po pitanju zakonodavnog okvira, namene i politike korišćenja zemljišta, a privatni investitor razvoj. Kako bi se obezbedila neophodna koordinacija u implementaciji Prostornog plana, potrebno je primeniti i posebne principe koji podrazumevaju: kontinualno preispitivanje i noveliranje Prostornog plana, što povećava verovatnoću da planske odluke budu međusobno usklađene i usaglašene sa novim okolnostima i koncepcijama; sagledavanje i definisanje implikacija implementacije planskih odluka i rešenja na postojeće planove i drugu razvojnu dokumentaciju; međusobno usklađivanje programsko-projektnih elemenata koji se odnose na implementaciju, kao i mera i instrumenata implementacije; i, uravnoteženje formalnih i neformalnih koraka u implementaciji, odnosno planskoj komunikaciji i interakciji (u cilju izbegavanja da neformalne procedure prethode formalnim procedurama).

5.2.4. Prioritetna planska rešenja i mere i instrumenti implementacije

Izgradnja objekata različite namene, sa svim pratećim saobraćajnim i infrastrukturnim sistemima, predstavlja prioritet u razvoju grada Beograda i posredno Republike Srbije. U okvirnom vremenskom horizontu Prostornog plana od deset godina predviđa se izgradnja i puštanje u rad svih planiranih objekata i sistema.

Kao prioritet u realizaciji, posebno se izdvaja:

- izmeštanje autobuskih stanica ("BAS" i "Lasta") i železničke stanice sa pripadajućim kolosecima i postrojenjima;

- konstrukcija Starog savskog mosta;

- konstrukcija i izgradnja nasipa do kote 77.00 m;

- gradnja trafo stanice TS 110/10 kV "Beograd na vodi" u bloku 14 i priključenje na postojeći 110 kV kabl TS 6 - TO Novi Beograd; i

- gradnja merno-regulacione stanice MRS2 "Beograd na vodi 2" u bloku 2 i dovodnog čeličnog gasovoda od postojećeg gasovoda kod Kliničkog centra Srbije.

Implementacija Prostornog plana podrazumeva puno angažovanje pravnog lica "Beograd na vodi" d.o.o, kao institucije nadležne za organizaciju i praćenje implementacije plana.

Osnovna organizaciona mera implementacije Planapodrazumeva: 1) definisanje međusobnih obaveza, prava i odgovornosti u implementaciji planskih rešenja, između Republike Srbije i grada Beograda sa jedne strane, i investitora sa druge strane; 2) formiranje institucija i radnih tela za implementaciju pojedinih planskih rešenja, u zavisnosti od oblasti i nivoa intervencije; 3) praćenje i ocena realizacije planskih rešenja od strane Republike Srbije, grada Beograda i investitora.

Posredno, implementaciju Prostornog plana prate i sprovode: ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja; organi grada Beograda nadležni za poslove urbanizma, građevinskih poslova, inspekcije, komunalnih poslova i dr.

Osnovne plansko-programske mere i instrumenti implementacije Prostornog plana su:

1) izrada planova detaljne regulacije iz ove glave Prostornog plana;

2) izrada urbanističkih projekata i projekata preparcelacije za zone i površine iz ove glave Prostornog plana;

3) izrada tehničke dokumentacije;

4) sprovođenje daljih istraživanja vezanih za: definisanje linija javnog gradskog prevoza - metroa; opravdanost i potrebu definisanja podzemne železničke veze sa sistemima železnice u severnom delu užeg gradskog područja; sagledavanje opravdanosti i definisanje položaja i pravca potencijalne tunelske veze sa novobeogradskom obalom (pravac ka Bulevaru Zorana Đinđića); i dr.

5) izrada elaborata o eksproprijaciji za površine javne namene;

6) raspisivanje javnog urbanističko-arhitektonskog konkursa, u cilju definisanja i verifikacije rešenja.

Osnovne normativno-ravne mere i instrumenti implementacije Prostornog plana odnose se na izmenu postojećih ili donošenje novih propisa, i to naročito na:

1) Zakon o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 111/09);

2) Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu visokih objekata od požara ("Službeni list SFRJ", broj 7/84 i "Službeni glasnik RS", broj 86/11);

3) Pravilnik o tehničkim normativima za ventilaciju i klimatizaciju ("Službeni list SFRJ", broj 38/89 i "Službeni glasnik RS", broj 118/14);

4) Zakon o tehničkim zahtevima za proizvode i ocenjivanju usaglašenosti ("Službeni glasnik RS", broj 36/09);

5) Pravilnik o obaveznom atestiranju elemenata tipskih građevinskih konstrukcija na opornost prema požaru i o uslovima koje moraju ispunjavati organizacije udruženog rada ovlašćene za atestiranje tih proizvoda ("Službeni list SFRJ", broj 24/90);

6) Pravilnik o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu za gašenje požara ("Službeni list SFRJ", broj 30/91);

7) Zakon o eksplozivnim materijama, zapaljivim tečnostima i gasovima ("Službeni glasnik SRS", br. 44/77, 45/84 i 18/89 i "Službeni glasnik RS", br. 53/93, 67/93, 48/94 i 101/05);

8) Pravilnik o izgradnji stanica za snabdevanje gorivom motornih vozila i o uskladištavanju i pretakanju goriva ("Službeni list SFRJ", br. 27/71, 29/71 - ispravka i "Službeni glasnik RS", broj 108/13);

9) Pravilnik o tehničkim normativima za stabilne instalacije za dojavu požara ("Službeni list SRJ", broj 87/93).

10) Pravilnik o tehničkim normativima za pristupne puteve, okretnice i uređene platoe za vatrogasna vozila u blizini objekata povećanog rizika od požara ("Službeni list SRJ", broj 8/95);

11) novi pravilnik za tehničke sisteme za gašenje požara; i

12) novi pravilnik o zaštiti od požara javnih i poslovnih objekata.

GRAFIČKI PRIKAZI PROSTORNOG PLANA

DOKUMENTACIJA PROSTORNOG PLANA

1. Registracija preduzeća

2. Licenca odgovornog planera

3. Odluka o pristupanju izradi Prostornog plana

4. Izveštaj o izvršenoj stručnoj kontroli Nacrta prostornog plana

5. Odluka o pristupanju Strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu

6. Izveštaj o strateškoj proceni uticaja

7. Uslovi i mišljenja JKP i drugih učesnika u izradi Prostornog plana

8. Izvod iz Izmena i dopuna RPP

9. Separat geološko geotehničkog elaborata

10. Saobraćajna analiza uticaja atrakcije i produkcije sadržaja "Beograd na vodi" na saobraćajnu mrežu u okruženju Savskog amfiteatra na desnoj obali Save od mosta "Gazela" do Brankovog mosta sa Aneksom saobraćajne analize (razrada rešenja)

11. Obaveštenje o početku javnog uvida

12. Ranija istraživanja teritorije Savskog amfiteatra

GRAFIČKI PRIKAZI DOKUMENTACIJE: