Prethodni

Područje rada: ZDRAVSTVO I SOCIJALNA ZAŠTITA

Obrazovni profil: KOZMETOTERAPEUT

CILJ I ZADACI
OBRAZOVANJA I VASPITANJA

Osim opštih ciljeva i zadataka obrazovanja i vaspitanja utvrđenih u Zakonu o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i Zakona o srednjoj školi, nastavnim planom i programom obrazovanja za obrazovni profil kozmetoterapeut, utvrđeni su i posebni ciljevi i zadaci kojima se obezbeđuje sticanje obrazovnih standarda i stručnih kompentencija za samostalno obavljanje profesionalnih aktivnosti iz delokruga rada kozmetoterapeuta.

Cilj i zadaci obrazovanja i vaspitanja za obrazovni profil kozmetoterapeut jesu:

- sticanje opštih znanja i intelektualnih veština koje su u funkciji nesmetanog razvoja i osnova su za dalje opšte i stručno obrazovanje i napredovanje i

- sticanje teorijskih i praktičnih znanja, umenja i veština koje obezbeđuju potrebne stručne kompentencije za obavljanje kozmetoterapijskih, estetskih i dekorativnih procedura.

Oblast kompentencija:

1. samostalno organizovanje rada u kozmetičkom salonu za negu lica i tela;

2. samostalno pripremanje aparata, instrumenata, pribora i materijala za sprovođenje metoda antisepse i asepse i sprovođenje metoda asepse i antisepse;

3. utvrđivanje kozmetičke dijagnoze i protokola tretmana;

4. izvođenje alergoloških proba (epikutane i prick) i ukazivanje prve pomoći kod stanja koja to zahtevaju;

5. sprovođenje kozmetoterapijskih procedura:

- mehanoterapijskih;

- termoterapijskih;

- krioterapijskih;

- sonoterapijskih;

- fototerapijskih;

- hidroterapijskih i

- elektroterapijskih procedura;

6. sprovođenje dekorativnih, korektivnih i kamuflažnih procedura;

7. organizovanje prezentacije i promocije rada u salonu;

8. zastupanje kozmetičkih kuća i prodaja preparata, instrumenata i pribora za rad u centrima za estetsku negu;

9. asistiranje lekarima, kozmetolozima, i višim estetičarima - kozmetičarima pri izvođenju složenih dijagnostičkih i terapijskih procedura;

10. davanje stručnih saveta o estetskoj nezi u kućnim uslovima (režim odmora i radnih aktivnosti, ishrana, pravilna nega) i faktorima koji su značajni za očuvanje estetskog izgleda i uklanjanje nesavršenosti i estetskih problema;

11. uredno vođenje dokumentacije o radu u salonu za estetsku negu.

NASTAVNI PLAN

Područje rada: ZDRAVSTVO I SOCIJALNA ZAŠTITA

Obrazovni profil: KOZMETOTERAPEUT

Napomena: *) Za učenike koji nastavu slušaju na jednom od jezika narodnosti (Zakon o srednjoj školi, član 5)

Područje rada: ZDRAVSTVO I SOCIJALNA ZAŠTITA

Obrazovni profil: KOZMETOTERAPEUT

NASTAVNI PLAN

Napomena: Jedan od obaveznih izbornih predmeta jeste verska nastava ili građansko vaspitanje. Učenik koji se opredeli za jedan od navedenih predmeta - versku nastavu ili građansko vaspitanje, izabrani predmet zadržava do kraja sticanja srednjeg obrazovanja i vaspitanja.

NAPOMENA: *) Ako se u toku godine ukaže potreba za njim

NAPOMENA: *) Pored navedenih predmeta škola može da organizuje, u skladu sa opredeljenjima učenika, fakultativnu nastavu iz predmeta koji su utvrđeni nastavnim planom drugih obrazovnih profila istog ili drugog područja rada, kao i nastavnim planovima gimnazije. Videti poglavlje: fakultativni predmeti.

OSTVARIVANJE PLANOVA I PROGRAMA

Raspored radnih sedmica u toku školske godine

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Nastavni program obrazovanja i vaspitanja za sticanje profesionalnih kompentencija za obrazovni profil kozmetoterapeuta strukturiran je u skladu sa savremenim dostignućima kozmetološke nauke i metodama i tehnikama aplikativne kozmetike.

Stručna znanja koja učenici treba da steknu u toku četvorogodišnjeg obrazovnog ciklusa zasnivaju se na dostignućima kozmetologije u:

- izučavanju procesa koji se u koži dešavaju pod fiziološkim uslovima u toku života - promenama koje prate proces starenja i

- izučavanju faktora koji proces starenja favorizuju, na jednoj strani, i onih koji proces usporavaju, na drugoj.

Istovremeno, učenici stiču znanja o dostignućima na planu savremenih metoda i tehnika koje kozmetološka nauka nudi u oblasti kozmetodijagnostike i kozmetoterapije u prevenciji i usporavanju procesa starenja i revitalizacije kože.

Za uspešan rad kozmetoterapeuta veoma je važno da poznaje mogućnosti preparativne kozmetike i značaj svakodnevne preparativne nege u procesu odlaganja i usporavanja procesa starenja kože.

Struktura nastavnih programa i nastavni sadržaji nalažu korišćenje savremene nastavne tehnologije od kompjuterske do aparaturne i preparativne.

U realizaciji nastavnih programa, pored opreme i nastavnih sredstava koja su utvrđena u Pravilniku o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje plana i programa zajedničkih predmeta u stručnim školama za obrazovne profile trećeg i četvrtog stepena stručne spreme u stručnim školama za područje rada zdravstvo i socijalna zaštita ("Službeni glasnik - Prosvetni glasnik", broj 9/91), nastavnici treba da koriste savremene aparate, pribor i preparate koji se u aplikativnoj kozmetici koriste.

Posebnu pažnju treba posvetiti praktičnim vežbama i praktičnoj nastavi u bloku.

Deo praktične nastave koje se ostvaruju u zdravstvenim organizacijama (dermatologija, estetska hirurgija sa negom, fizikalna medicina) treba pri operativnom planiranju detaljno razraditi i evidentirati svaku operaciju, metodu i tehniku koju u toku nastave učenici treba da nauče, od primene metoda asepse i antisepse, do postoperativne nege pacijenata nakon estetskih hirurških zahvata, fizikalnih procedura kao što su termo, hidro i druge, do dijagnostičkih postupaka, kao što su utvrđivanje pH kože vlažnosti kože, kapilodermija itd.

Vežbe iz estetske nege treba organizovati u dobro opremljenim školskim kabinetima i centrima za estetsku negu koji razvojnim i stručnim kapacitetima obezbeđuju ostvarivanje zadataka utvrđenih nastavnim programima.

Vežbe na dermatološkoj klinici su od posebnog značaja, jer obezbeđuju sticanje fundamentalnih znanja o koži i o njenim adneksima i o promenama - estetskim i patološkim koje se na njoj javljaju. Samo neposrednim uvidom u pojavne oblike raznih estetskih, subpatoloških i patoloških promena, učenici mogu da steknu trajna znanja koja mogu kasnije u svom profesionalnom radu koristiti.

Raspored radnih sedmica u toku školske godine

Ostvarivanje programa

Predviđen broj učenika u odeljenju je do 30.

Pored teorijske nastave koja se realizuje sa celim odeljenjem učenika, praktična nastava i praktična nastava u bloku ostvaruje se podelom odeljenja na dve ili tri grupe. Nastava iz sledećih predmeta ostvaruje se podelom odeljenja na grupe:

Napomena: *U tabeli je prikazan godišnji fond časova.

HEMIJA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je sticanje osnove hemijske pismenosti i osposobljavanje učenika da razumeju mehanizme delovanja raznih kozmetoterapijskih preparata i međuzavisnost koja postoji između hemijske strukture aktivnih sastojaka i delovanja preparata.

Zadaci nastave su:

- razvijanje osnova naučne pismenosti;

- razumevanje pojava, procesa i promena na osnovu hemijskih zakona, modela i teorija;

- razvijanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje, analiziranje i rešavanje problema;

- razvijanje sposobnosti za izvođenje jednostavnih istraživanja;

- ovladavanje informaciono-komunikacionim tehnologijama;

- sticanje znanja o prirodnim resursima i značaju očuvanja ekološke ravnoteže;

- povezivanje primera hemijskih pojava sa svakodnevnim životom;

- razvijanje smisla za kreativnost, kritičnost i radoznalost;

- razvijanje sistematičnosti pri ispitivanju različitih pojava i procesa;

- razvijanje radoznalosti i samostalnosti;

- razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja i kritičkog stava u mišljenju;

- razvijanje svesti o sopstvenim znanjima i sposobnostima i daljem profesionalnom napretku.

PRVI RAZRED
(2 časa sedmično, 66 godišnje teorijske nastave)

SADRŽAJI PROGRAMA

STRUKTURA ATOMA (12)

Elementi, jedinjenja, smeše

Borov atomski model i savremeno tumačenje strukture atoma

Izgradnja elektronskog omotača atoma i izgradnja Periodnog sistema elemenata

Energija jonizacije i afinitet prema elektronu

HEMIJSKE VEZE (10)

Kovalentna veza

Kovalentno-nepolarna veza

Kovalentno-polarna veza

Osobine kovalentnih jedinjenja

Jonska veza

Osobine jonskih jedinjenja

Vodonična veza - način formiranja

HEMIJSKE REAKCIJE (10)

Tipovi hemijskih reakcija

Stehiometrija

Mol

Brzina hemijske reakcije

Faktori koji utiču na brzinu

Hemijske reakcije

Hemijska ravnoteža

Faktori koji utiču na hemijsku ravnotežu

Primena hemijske ravnoteže kod hemijskih reakcija

RASTVORI (10)

Disperzni sistemi

Sastav rastvora

Maseni udeo rastvora

Količinska koncentracija

Normalitet rastvora

Osmoza i difuzija

Rastvori elektrolita

Arenijusova teorija

Konstanta disocijacije

Jonske reakcije

KISELINE I BAZE (10)

Osobine kiselina

Osobine baza i vrste reakcija

Značaj pH vrednosti

OPŠTA SVOJSTVA ELEMENATA (14)

Opšta svojstva elemenata: Ia, IIa, IIIa, IVa, Va, VIa, VIIa i prelaznih elemenata

DRUGI RAZRED
(2 časa sedmično, 66 godišnje teorijske nastave)

UVOD U ORGANSKU HEMIJU (6)

Osobine ugljenikovog atoma

Strukturna teorija

Struktura organskih molekula i geometrija organskog molekula

Karakteristike kovalentne veze i raskidanje kovalentne veze

Tipovi hemijskih reakcija u organskoj hemiji

Klasifikacija organskih jedinjenja

UGLJOVODONICI I HALOGENI DERIVATI UGLJOVODONIKA (24)

Alkani

Alkeni

Alkini

Alkandieni

Cikloalkani

Aromatični ugljovodonici

Halogeni derivati ugljovodonika

ORGANSKA JEDINJENJA SA KISEONIKOM (16)

Alkoholi i fenoli

Estri

Aldehidi

Ketoni

Karbonske kiseline

ORGANSKA JEDINJENJA SA AZOTOM I ORGANSKA JEDINJENJA SA SUMPOROM (8)

Funkcionalne grupe

Amini

Amino kiseline

Ciklična jedinjenja sa azotom

Ciklična jedinjenja sa sumporom

Tioli, sulfidi i disulfidi

BIOMOLEKULI (12)

Ugljeni hidrati

Lipidi

Proteini

Nukleinske kiseline

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Program je tako struktuiran da učenicima obezbeđuje sticanje znanja o opštim zakonitostima sastava i strukture supstanci i njihove primene, važnije neorganske i organske proizvode koji nas okružuju.

Hemijski procesi se prikazuju hemijskim reakcionim jednačinama, a hemijska svojstva jedinjenja i elemenata objašnjavaju njihovim hemijskim reakcijama.

Osnovna koncepcija ostvarivanja sadržaja programa podrazumeva da nastavnici pri izlaganju naučnih činjenica vode računa o jedinstvenosti i interdiscipliranosti nastavnih principa u prirodnim naukama, čime se postiže da učenici shvate povezanost pojava u prirodi i njihovu međusobnu povezanost i međuzavisnost.

Redosled izučavanja sadržaja programa obezbeđuje postepeno izgrađivanje učenikovog shvatanja kao i formiranje uverenja o hemijskom kretanju materije.

Tokom ostvarivanja programa treba ukazivati na evoluciju pojmova (pojam atoma, elementa, pojam oksidacije, redukcije, pojam kiselina i baza itd.) i formirati stav da naša saznanja nisu konačna i da će nauka davati nove informacije.

Pri obradi hemijskih elemenata i jedinjenja, posebnu pažnju treba posvetiti onim koji su od značaja za obrazovne profile.

BIOLOGIJA

Cilj i zadaci

Cilj nastave biologije je da učenicima pruži opšta znanja o pojavama u prirodi, zakonitostima koje u prirodi postoje i značaju zaštite prirode za opstanak i prosperitet živog sveta.

Zadaci nastave su:

- razumevanje pojava i procesa odnosa u prirodi na osnovu bioloških zakona, modela i teorija;

- razvijanje logičkog mišljenja i kritičnog stava u mišljenju;

- sticanje znanja o prirodnim resursima, njihovoj ograničenosti i održivom korišćenju;

- sticanje znanja o potrebi zaštite, obnove i unapređivanja životne sredine;

- razvijanje radoznalosti i samostalnosti;

- razvijanje svesti o sopstvenim znanjima i sposobnostima u daljoj profesionalnoj orjentaciji;

- sticanje sposobnosti za kompletno rešavanje problema primenom naučnih znanja;

- sticanje znanja o organizaciji ćelije;

- uočavanje razlika prokariotske i eukariotske ćelije;

- razumevanje procesa ćelijskih deoba;

- sticanje znanja o anaboličkim i kataboličkim procesima;

- sticanje znanja o primarnim sekundarnim tkivima;

- razumevanje građe i funkcije biljnih organa;

- razumevanje procesa i pojava koji se odvijaju u biljnim organima;

- sticanje znanja o funkcionisanju biljnog tela kao celine;

- sticanje znanja o prirodnim resursima njihovoj ograničenosti i održivom korišćenju;

- sticanje znanja o potrebi zaštite, obnove i unapređenja životne sredine;

- razumevanje povezanosti nežive i žive prirode kroz osnovne biološke i hemijske procese;

- sticanje znanja o osnovnim životnim procesima na nivou molekula;

- sticanje znanja o prenošenju i ostvarivanju genetičke informacije u prostoru i vremenu;

- sticanje znanja o novim genetičkim tehnologijama;

- sticanje znanja o mehanizmima prenošenja genetičke informacije;

- sticanje znanja o osnovnim tipovima nasleđivanja;

- sticanje znanja o uzrocima raznovrsnosti živog sveta;

- sticanje znanja o naslednim bolestima;

- sticanje znanja o preduslovima variranja osobina kod ljudi;

- shvatanje značaja imunogenetike;

- sticanje znanja o genetičkoj uslovljenosti kancera;

- sticanje znanja o promenama na nivou molekula u toku starenja;

- sticanje znanja o zakonitostima ontogenetskog razvića;

- sticanje znanja o hiararhiskom toku i univerzalnosti procesa razvitka;

- razumevanje pojava procesa i odnosa na osnovu bioloških zakona tokom razvića.

PRVI RAZRED
(teorijska nastava: 2 časa sedmično, 66 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

BIOLOGIJA ĆELIJE (30)

Evolucija ćelije.

Hemijski sastav ćelije.

Razlika prokariotske i eukariotske ćelije.

Organizacija ćelije eukariota.

Ćelijske deobe.

Transport kroz ćelijsku membranu.

Enzimske reakcije.

Metabolički procesi:

- anabolizam;

- katabolizam.

MORFOLOGIJA I ANATOMIJA BILJNIH ORGANA (21)

Biljna tkiva (tvorna i trajna).

Vegetativni biljni organi (koren, izdanak, građa i funkcija).

Reproduktivni biljni organi (cvet, cvast, plod, seme, građa i funkcija).

EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE (15)

Odnos organizma i sredine.

Ekološki faktori i ekološka valenca.

Adaptacija i životna forma.

Ekološka niša i životno stanište.

Populacija odlike.

Biocenoza i lanci ishrane.

Ekosistem.

Biosfera.

Čovek i njegov odnos prema prirodi.

Promene u prirodi izazvane delovanjem čoveka.

Zagađivanje i zaštita vode, vazduha, zemljišta, hrane.

Zaštita prirode.

DRUGI RAZRED
(teorijska nastava: 2 časa sedmično, 66 časova godišnje)

MOLEKULARNA BIOLOGIJA (18)

DNK - biosinteza.

RNK - biosinteza.

Biosinteza proteina.

Genetička šifra i kontrola.

Molekulski odnosi gena i proteina.

Genetički inženjering.

MEHANIZMI NASLEĐIVANJA (24)

Osnovna pravila nasleđivanja.

Tipovi nasleđivanja.

Izvori varijabilnosti (mutacije, genske i hromozonske, rekonbinacije, modifikacije, konbinativna promenljivost, reper mehanizmi).

Naslednost i variranje osobina kod ljudi (metode, tipovi nasleđivanja). Nasledne bolesti kod čoveka.

Mehanizam imunoloških reakcija.

Imunogenetika krvnih grupa čoveka.

Genetičke osnove transplatacije.

Genetička uslovljenost kancera.

Faktori sredine i kancerogeneza.

Genetika starenja (sistem popravki DNK u toku starenja, aberacije hromozoma u toku starenja).

BIOLOGIJA RAZVIĆA (12)

Gametogeneza.

Oplođenje.

Tipovi jajnih ćelija i brazdanje.

Gastrulacija i derivati klicinih listova.

Embrionalna indukcija.

Ekstraembrionalne tvorevine.

Metamorfoza i regeneracija.

Poremećaj razvića.

PRINCIPI EVOLUCIONE BIOLOGIJE (12)

Genetička ravnoteža populacije.

Faktori koji menjaju genetičku strukturu populacije (selekcija, mutacije, migracije i genetički drift).

Abiogena evolucija i postanak organskih vrsta.

Filogenetski razvoj živih bića.

Teorije i dokazi evolucije.

Prirodna selekcija i adaptacije.

Poreklo čoveka i uticaj na pravac i brzinu evolucionih procesa.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Sadržaji programa biologije imaju, istovremeno, opšteobrazovnu i stručnu funkciju u obrazovanju estetičara za negu tela i kozmetoterapeuta.

Program je strukturiran tako da su stručne oblasti podeljene na nastavne teme, koje predstavljaju logičke celine. Nastavne teme su dalje rasčlanjene na nastavne jedinice u kojima se bliže razrađuju obrazovni sadržaji.

Za svaku nastavnu temu u zagradi je naznačen orjentacioni broj časova predviđen za realizaciju zadataka.

Pri realizaciji programa, nastavnik treba da ostvari uvid u sadržaje programa anatomije i fiziologije i higijene i zdravstvenog vaspitanja i da koordinira nastavne aktivnosti sa nastavnicima izvođačima nastave tih predmeta, čime će efikasnost nastavnog procesa podići na viši nivo.

DERMATOLOGIJA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je da učenici steknu potrebna znanja o građi i funkciji kože i usvoje osnovne pojmove o patološkim promenama koje su od značaja za uspešan rad u profesiji za koju se pripremaju.

Zadaci nastave su:

- sticanje znanja o građi i funkciji kože i njenih izdanaka;

- usvajanje znanja o patološkim promenama na koži;

- osposobljavanje učenika da na osnovu poznavanja zdrave kože prepoznaju patološke promene;

- sticanje znanja o promenama na koži koje nastaju usled aplikacije preparata, koji se koriste pri radu na koži i kosi;

- osposobljavanje učenika da razumeju stanje alergije i da steknu znanja o materijalima sa kojima rade kao alergenima;

- osposobljavanje učenika da prepoznaju alergijske manifestacije na koži;

- osposobljavanje učenika da rešavaju jednostavnije subpatološke probleme kože.

ČETVRTI RAZRED
(2 časa sedmično, 56 godišnje teorijske nastave; 2 časa sedmično,
56 godišnje praktične nastave; 30 časova godišnje praktične
nastave u bloku)

SADRŽAJI PROGRAMA

PREDMET IZUČAVANJA DERMATOLOGIJE (2)

Značaj dermatologije u radu estetičara.

Dermatologija i kozmetologija međuzavisnost i povezanost.

KOŽA (2+2)

Mikroskopski izgled kože. Boja, reljef, čvrstina, debljina, masnoća, pore i bore.

Građa kože: epiderm derm i hipoderm.

Adneksi kože: lojne i znojne žlezde, nokti, kosa.

Fiziološka uloga kože. Zaštitna, metabolička, senzitivna i imunobiološka funkcija kože.

EFLORESCENCE (2+2)

Vrste i izgled eflorescencija. Primarne i sekundarne eflorescence na koži. Eflorescence u ravni, iznad i ispod ravni kože.

ERITEMI (3+3)

Klasifikacija i etiologija.

ERITEMOMOSKVAMOZNE DERMATOZE (4+4)

Seboreja. Akne vulgaris.

BOLESTI KOSE (4+6)

DERMATITIS (2+2)

Rozacea

ALERGIJSKE DERMATOZE (2+2)

Vrste alergena. Urtikarija. Ekcem.

POREMEĆAJI PIGMENTACIJE KOŽE (4+4)

OBOLJENJA ADNEKSA KOŽE (10+10)

Bolesti lojnih žlezda.

Bolesti znojnih žlezda.

Bolesti nokata.

GLJIVIČNA OBOLJENJA (6+6)

Gljivična oboljenja kože, kose i nokata.

HIPERKERATOZE (4+4)

Veruke senilis.

Veruke vulgaris.

MEHANIČKA OŠTEĆENJA KOŽE (2+2)

Kalus.

Klavus.

ATROFIJA KOŽE (2+2)

VIRUSNA OBOLJENJA KOŽE (2+2)

TUMORI KOŽE (2+2)

POLNE BOLESTI (3+3)

Sifilis.

Gonoreja.

SIDA

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Dermatologija je jedan od užestručnih predmeta koji ima višestruki značaj u profesionalnom obrazovanju estetičara i kozmetoterapeuta. Poznavanje građe i funkcije zdrave kože čini osnovu za razumevanje estetskih problema koji se na koži javljaju i njihovo zbrinjavanje. Pojedine dermatoze su domen rada kozmetoterapeuta kao, na primer, akne vulgaris, rozacea, poremećaji pigmentacije itd. Poznavanje principa pravilne nege, lokalne terapije i principa opšte terapije su uslov za kvalitetan profesionalni rad estetičara.

Ostvarivanjem sadržaja programa dermatologije učenici stiču znanja koja su neophodna i čine značajan deo njihove opšte stručne i profesionalne kulture.

Pri utvrđivanju koncepcije programa, pored sagledavanja funkcije predmeta u profesionalnom obrazovanju estetičara, uzeti su u obzir sadržaji drugih stručnih predmeta i uspostavljena odgovarajuća korelativnost.

Pri operativnom planiranju nastavnik treba da ostvari uvid u sadržaje predmeta: anatomija i fiziologija, higijena i zdravstveno vaspitanje, prva pomoć, kozmetologije i fizikalne medicine.

Pri ostvarivanju programa posebnu pažnju treba posvetiti nastavnim temama koje su od posebnog značaja za profesionalni rad učenika: građa i morfologija kože i njenih dodataka, funkcija kože, alergijske manifestacije i njihovo prepoznavanje, gljivičnim oboljenjima i prepoznavanju patoloških promena koje se često na koži javljaju.

Veoma je bitno da u realizaciji programa nastavnik koristi odgovarajuća nastavna sredstva kao što su slike, šeme, crteži, mulaži i demonstracija slučajeva iz prakse.

Teorijska nastava se izvodi frontalno sa odeljenjem učenika, a praktične nastave se ostvaruju sa manjim brojem, do 10 učenika u grupi što obezbeđuje veću efikasnost nastave. Praktične nastave treba organizovati u dermatološkim ambulantama i odeljenjima za kožne bolesti u zdravstvenim ustanovama stacionarnog tipa.

FIZIKALNA MEDICINA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je da učenici upoznaju domen rada fizikalne medicine, značaj primene fizikalnih agenasa u procesu estetske nege i, posebno, steknu znanja i savladaju tehniku izvođenja fizikalnih procedura koje se primenjuju u aplikativnoj kozmetici i rehabilitaciji kože i njenih adneksa.

Zadaci nastave su:

- upoznavanje značaja i uloge fizikalne medicine kao posebne medicinske discipline;

- upoznavanje mogućnosti korišćenja raznih oblika fizičke energije radi očuvanja zdravlja i lečenja;

- sticanje znanja o savremenim izvorima fizičke energije koji se koriste u fizikalnoj medicini i sticanje veština potrebnih za rukovanje tim izvorima;

- upoznavanje načina reagovanja ljudskog organizma na lokalno i opšte delovanje raznih oblika fizičke energije;

- upoznavanje mehanizma delovanja fizikalnih agenasa, kao i mogućnosti ozleda tim agensima i adekvatne zaštite;

- savladavanje tehnike primene fizikalnih agenasa i osposobljavanje za samostalno sprovođenje predviđenih fizikalnih procedura aktivnim učešćem u praktičnoj nastavi;

- upoznavanje uloge fizikalne medicine u sprovođenju estetske nege;

- sticanje znanja o načinu reagovanja organizama na dejstvo fizikalnih agenasa;

- sticanje znanja o efektima delovanja mehaničke energije na organizam;

- osposobljavanje učenika da rukuju aparatima za vibracionu masažu i da ih adekvatno primenjuju;

- savladavanje tehnika izvođenja masaže kod sportista određenih sportskih disciplina;

- sticanje znanja o masaži preko nervno-refleksnih zona;

- sticanje znanja o biološkim efektima i delovanju manuelne i vanmanuelne masaže na tkiva, organe i sisteme (lokalno, opšte i refleksno dejstvo) kao i psihu pacijenta;

- upoznavanje uloge masaže u rehabilitaciji;

- sticanje znanja o ulozi masaže, kao kozmetičko-terapijske procedure, koja ima svoje indikacije i kontraindikacije;

- upoznavanje razlika u tehnici izvođenja i fiziološkom delovanju između manuelne i vanmanuelne masaže;

- informativno upoznavanje učenika o kineziterapijskim procedurama;

- osposobljavanje učenika da znaju primeniti razne vrste toplotnih procedura i da uoče efekte njihovog dejstva;

- osposobljavanje učenika da na adekvatan način znaju da primene ultraljubičaste i infracrvene zrake, da prepoznaju efekte njihovog dejstva i preduprede moguće komplikacije;

- upoznavanje efekata delovanja raznih oblika električne energije na tkiva;

- osposobljavanje učenika da znaju da aplikuju galvansku struju i, posebno, savladaju tehniku elektroforeze i dezinkrustacije;

- sticanje znanja o mogućnostima primene srednjefrekventnih i D'Arsonvalovih struja u primenjenoj kozmetici;

- osposobljavanje učenika da primenjuju masažu ultrazvukom;

- sticanje osnove za dalje usvajanje specifičnih znanja iz oblasti fizikalne medicine i praktičnu primenu novih dostignuća nauke i tehnike u toj oblasti;

- osposobljavanje učenika da primene razne hidroterapijske procedure.

TREĆI RAZRED
(teorija - 2 časa sedmično, 66 godišnje; praktična nastava - 2 časa
sedmično, 66 godišnje; praktična nastava u bloku - 60 časova
godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

UVOD U FIZIKALNU MEDICINU (4)

Pojam fizikalne medicine, njen domen, razvoj i podela. Predmet i metode fizikalne medicine.

Značaj i uloga fizike u fizikalnoj medicini. Osnovni oblici fizičke energije koji se primenjuju u fizikalnoj medicini.

Mesto i uloga fizikalne medicine i mogućnosti primene fizikalnih agenasa u primenjenoj kozmetici.

Reagovanje organizma na primenu fizikalnih agenasa. Reaktivnost (draž i odgovor) kao osnova delovanja fizičkih faktora na živo tkivo.

Putevi delovanja (kutanovisceralni refleksni put) i oblici reaktivnosti organizma (hemodinamička, humoralna, hematološka, nervna i jonska regulacija). Individualna reaktivnost. "Primarno" (fizičko ili fizičko-hemijsko) i "sekundarno" (fiziološko) opšte i lokalno delovanje.

PRIMENA MEHANIČKE ENERGIJE (8+2)

Oblici mehaničke energije koji se koriste u fizikalnoj medicini. Pojam mehanoterapije, efekti i podela.

Masaže. Mesto masaže u savremenoj medicini i kozmetologiji. Biološka reakcija tkiva, organa i organizma na delovanje masaže. Mehaničko, reflektorno, stimulativno i sedativno dejstvo masaže. Vrste masaže.

Mehaničke vibracije. Osnovni principi funkcionisanja aparature za dobijanje mehaničkih vibracija. Biološki efekti na kojima se zasniva primena mehaničkih vibracija na ljudski organizam.

Medicinska gimnastika. Pojam i uloga u životu savremenog čoveka. Fiziološki efekti aktivnog i pasivnog pokreta. Primena u cilju tonizirajućeg efekta, rekreacije i povećanja otpornosti tkiva i organizma. Pojam kineziterapije. Hidrogimnastika, vežbe u bazenu i efekti plivanja.

PRIMENA TOPLOTNE ENERGIJE (8+8)

Delovanje toplotne energije na organizam i tkiva ljudi kondukcijom, konvekcijom i putem radijacije. Toplotni provodnici koji se koriste u fizikalnoj medicini. Primena parafina - vrste parafina, fizičke i hemijske osobine, način primene i korišćenja, uređaji i oprema, tehnike nanošenja, parafinska maska lica.

Finska i japanska sauna.

Krioterapija, pojam, mogućnosti primene i efekti. Tečni azot i sneg ugnjene kiseline.

Lokalno i opšte biološko dejstvo toplote i hladnoće na ljudski organizam. Indiferentne, hladne, tople i diferentne temperature. Indikacije i kontraindikacije za termo i krioterapiju. Mogućnosti ozleda toplotom i hladnoćom - lečenje.

PRIMENA PELOIDA (4+8)

Vrste peloida, fizičke i hemijske osobine, način primene za korišćenje, uređaji i oprema, tehnika korišćenja.

PRIMENA SVETLOSNE ENERGIJE (16+16)

Rekapitulacija znanja o svetlosnoj energiji stečenih u nastavi fizike u obimu neophodnom za izlaganje nastavnih sadržaja iz domena primene svetlosne energije u fizikalnoj medicini.

Helioterapija. Biološko dejstvo sunčeve svetlosti na ljudski organizam. Metodika sunčanja. Prevencija mogućih oštećenja i lečenje.

Ultraljubičasti zraci, osobine i veštački izvori. Biološko dejstvo UV zraka na ljudski organizam. Individualna i regionalna osetljivost. Interval latencije i individualna doza. Opšta i lokalna primena. Ozleda kože i zaštita. Indikacije i kontraindikacije za primenu UV zraka. Profilaktička primena i primena u cilju rekreacije. Primena UV zraka u kozmetičkim procedurama.

Infracrveni zraci, osobine i veštački izvori. Biološko dejstvo IR zraka na ljudski organizam. Opšte i lokalne "svetlosne kupke". Ozlede kože i zaštita. Indikacije i kontraindikacije za primenu IR zraka. Primena IR zraka u kozmetičkim procedurama.

PRIMENA ELEKTRIČNE ENERGIJE (12+12)

Rekapitulacija znanja o električnoj energiji stečenih u nastavi fizike, u obimu neophodnom za izlaganje nastavnih sadržaja iz domena primene električne energije u fizikalnoj medicini.

Jednosmerne struje - vrste, klasifikacija i izvori koji se koriste u fizikalnoj medicini. Biološko dejstvo konstantnog toka jednosmerne struje. Dejstvo pozitivnog i negativnog pola. Fenomen elektrolize. Elektroforeza lekova i kozmetičkih preparata. Dezinkrustacija. Podela lekovitih i drugih jona prema kretanju u kolu galvanske struje. Biološko dejstvo jednosmernih struja isprekidanog toka. Mogućnosti primene eksponencijalnih i dijadinamičkih struja.

Naizmenične struje - osobine i podela.

Niskofrekventne struje - osobine, uređaji za dobijanje i oprema. Biološko dejstvo na ljudski organizam, mogućnosti primene. Srednjofrekventne struje - osobine, uređaji za dobijanje i oprema. Biološko dejstvo interferentnih struja, tehnika aplikacije i indikacije za primenu. Visokofrekventne struje - osobine i podela. Dugotalasne visokofrekventne struje, uređaji za dobijanje i oprema. Lokalno biološko dejstvo dugotalasnih visokofrekventnih struja. Darsonvalizacija, fulguracija i dijatermokoagulacija. Način primene, indikacije i kontraindikacije. Prevencija ozleda visokofrekventnom strujom. Kratkotalasna visokofrekventna struja, uređaji za dobijanje i oprema. Biološko dejstvo mikrotalasne visokofrekventne struje i mogućnosti primene.

PRIMENA ENERGIJE ZVUKA (5+10)

Rekapitulacija znanja o zvuku, njegovim fizičkim osobinama i podeli, stečenih u okviru prethodnih znanja iz nastave fizike. Ultrazvuk - osobine, uređaji za dobijanje i oprema. Biološko dejstvo na ljudski organizam. Direktna i indirektna ultrazvučna masaža, indikacije, tehnika izvođenja i doziranje.

Infrazvuk - osobine, uređaji za dobijanje i oprema za primenu. Biološko dejstvo na ljudski organizam. Tehnika primene i indikacije.

PRIMENA VODE - HIDROTERAPIJA (9+10)

Pojam i značaj hidroterapije. Toplotno, mehaničko i fizičko-hemijsko delovanje vode kao materije. Biološko delovanje na ljudski organizam, lokalno i opšte.

Vodene procedure. Kupanje - vrste lokalnih i opštih kupki i njihove osobenosti. Tuševi - mehaničko i termičko dejstvo, vrste (Šarkov, škotski, lepezasti, igličasti, cirkularni). Polivanje - vrste, tehnika izvođenja i efekti. Trljanje - vrste, tehnika izvođenja i efekti. Vlažna pakovanja i oblozi.

VEŽBE

Primena mehaničke energije

Prikaz uređaja za podvodnu tuš-masažu i demonstracija tehnike izvođenja; uvežbavanje tehnike izvođenja podvodne tuš-masaže na pacijentima. Prikaz sale za kineziterapiju, upoznavanje opreme i tehnike individualnog i grupnog tretmana radi terapije i rekreacije. Demonstracija hidro-kineziprocedura u terapijskom bazenu. (Tehnike manuelne masaže učenici uvežbavaju u okviru primenjene kozmetike.)

Primena toplote

Demonstracija i uvežbavanje svih tehnika aplikacije parafina, najpre na učeniku, a zatim na pacijentima uz praćenje terapijskog efekta. Prikaz nanošenja peloida i uvežbavanje. Demonstracija finske i japanske saune.

Primena svetlosne energije

Demonstracija i uvežbavanje rukovanja izvorima UV zraka, određivanje biodoze i tehnika aplikacije UV zraka u terapijske i profilaktičke svrhe. Demonstracija i uvežbavanje aplikacije IR zraka i lokalnih svetlosnih kupki. Prikaz izvora Wood-ove svetlosti i korišćenja u dijagnostičke svrhe.

Primena električne energije

Demonstracija različitih vrsta i oblika aparata za dobijanje različitih vrsta električne energije koje se koriste u fizikalnoj medicini, a koje su učenici upoznali u okviru ostvarivanja programa teorijske nastave. Uvežbavanje tehnika primene elektro-terapijskih procedura. (fulguraciju i dijatermokoagulaciju učenici prate na vežbama iz primenjene kozmetike i dermatologije).

Primena energije zvuka

Demonstracija uređaja i tehnike aplikacije ultrazvuka.

Primena vode

Demonstracija i uvežbavanje svih hidroprocedura koje su učenici upoznali u okviru teorijske nastave.

NASTAVA U BLOKU

Uvežbavanje metodike aplikacije fizikalnih agenasa.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Predmet fizikalna medicina je užestručni nastavni predmet koji je u direktnoj funkciji profesionalnog osposobljavanja kozmetoterapeuta. Stoga su izbor elemenata i struktura sadržaja programa izvršeni u skladu sa profilom stručnih kompentencija za ovaj profil.

Obim i dubina pojedinih tema u okviru sadržaja programa uslovljeni su zahtevima profila, odnosno ciljem i zadacima nastave. Određenim elementima nastavnog sadržaja dato je u programu više prostora, i po obimu i po dubini, pa je za njih predviđen vaspitno-obrazovni zahtev na nivou primene, kao što je to na primer kod UV i IR zraka. Nekim, pak, elementima, iako vrlo značajnim za profil, dato je manje prostora pošto se detaljnije obrađuju u drugim nastavnim disciplinama, kao što je to slučaj sa masažom u nastavi istoimenog predmeta, čime se nastava racionalizuje.

Redosled logičkih celina materije koja se obrađuje uslovljen je potrebom za usklađivanje sa programima drugih nastavnih disciplina, koje se paralelno izučavaju, u okviru nastavnog područja.

Program vežbi sledi teorijsku nastavu, čime se obezbeđuje kontinuitet i celovitost nastave, jedinstvo teorijskih znanja i njihove primene. To, u isto vreme, doprinosi racionalizaciji sticanja veština i radnih navika neophodnih za struku.

Vežbe su koncipirane kao dvočasovne didaktičke celine. Jednim delom se ostvaruju u školskom kabinetu (uvodne vežbe), većim delom pri zdravstvenim organizacijama, u odeljenjima za fizikalnu terapiju, pod neposrednim rukovodstvom nastavnika. Za uspešno ostvarivanje operativnih zadataka potrebno je da se praktične nastave ostvaruju sa grupom do deset učenika.

U toku realizacije programa nastavnik bi trebalo da primenjuje najadekvatnije didaktičke metode, koje su u skladu sa savremenim dostignućima pedagoške nauke, a koje će učenika, u okviru nastavnog procesa, dovesti do mogućnosti primene stečenih znanja i veština. Takođe, u okviru vaspitno-obrazovnog procesa, kod učenika treba razviti interes za proširivanje stečenih znanja i izučavanje drugih srodnih disciplina.

Nastava fizikalne medicine, prema predloženom programu, oslanja se na prethodna znanja iz fizike.

Isto tako, postoji horizontalna povezanost sa stručnim nastavnim disciplinama kao što su fiziologija, patologija i estetska nega. Zbog toga, pri realizaciji programa, predmetni nastavnik je dužan da neprekidno sarađuje sa nastavnicima koji realizuju programe iz pomenutih predmeta, kako bi se izbeglo ponavljanje u nastavi, ili da bi se nekom nastavnom elementu posvetilo više pažnje.

Realizacija vežbi ostvaruje se primenom mehaničke energije, toplote, svetlosne energije, električne energije, energije zvuka i primenom vode.

Praktična nastava u bloku ostvaruje se u centrima za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju i ima svrhu da stečena praktična znanja učenici usavrše do nivoa umenja i navika.

MASAŽA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je sticanje znanja o biološkom dejstvu masaže, vrstama masaže, metodama aplikacije i indikacijama i kontraindikacijama za primenu.

Zadaci nastave su:

- sticanje znanja o tome kako masaža utiče na očuvanje estetskog izgleda i unapređenje zdravlja;

- sticanje znanja o dejstvenim mehanizmima kojima masaža izaziva jačanja opštih funkcija organizma, povećanje izdržljivosti i opšte kondicije;

- sticanje znanja kako i koje vrste masaže najefikasnije izazivaju ubrzanje krvne i limfne cirkulacije, procesa metabolizma i eliminacije tečnosti;

- sticanje znanja o mehanizmima kojima masaža izaziva osećaj zadovoljstva, topline i otklanjanje umora;

- sticanje znanja o uticaju masaže na očuvanje i poboljšanje stanja kože i odstranjivanje estetskih nedostataka sa kože (ožiljci, bore, krvni podlivi, celulit...);

- sticanje znanja o značaju sprovođenja metoda antisepse;

- sticanje znanja o metodama sprovođenja mehaničke dezinfekcije;

- sticanje znanja o metodama sprovođenja hemijske dezinfekcije;

- sticanje znanja o metodama sprovođenja fizičke dezinfekcije;

- sticanje znanja o značaju sprovođenja dezinfekcije ruku;

- sticanje znanja o istorijskom razvoju masaže;

- sticanje znanja o vrstama i podeli masaže;

- sticanje znanja o pripremi ambijenta za masažu;

- sticanje znanja o prijemu pacijenta u salon i odnosu terapeuta prema pacijentu;

- sticanje znanja o uzimanju anamneze, indikacijama i kontraindikacijama za masažu;

- sticanje znanja o pripremi terapeuta i pacijenta za masažu;

- sticanje veštine postavljanja pacijenta u odgovarajući položaj za izvođenje masaže;

- sticanje veštine razgibavanja zglobova ruku;

- sticanje znanja o fiziološkom dejstvu masaže;

- ovladavanje tehnikama izvođenja masažnih hvatova;

- ovladavanje tehnikama izvođenja masažnih međuhvatova;

- određivanje vrste, intenziteta i trajanje masaže;

- sticanje znanja o metodama izvođenja masaže stopala;

- sticanje znanja o metodama izvođenja masaže podkolenica;

- sticanje znanja o metodama izvođenja masaže nadkolenica;

- sticanje znanja o izvođenju masaže trbuha;

- sticanje znanja o izvođenju masaže grudnog koša;

- sticanje znanja o izvođenju masaže ruku;

- sticanje znanja o izvođenju masaže leđa;

- sticanje znanja o masaži ruku;

- sticanje znanja o masaži ramenog pojasa;

- sticanje znanja o teoriji Jin i Jang, prirodnim elementima i teoriji meridijana u oblasti primene tradicionalne medicine;

- sticanje znanja o efektima refleksoterapije, indikacijama i kontraindikacijama;

- sticanje znanja o pripremi prostora, preparata i klijenta za izvođenje reflekso terapije i utvrđivanje adekvatnog tretmana;

- sticanje znanja o tehnikama izvođenja refleksoterapije;

- sticanje znanja o pojmu i istorijatu ŠIATS-u masaže;

- sticanje znanja o doziranju i fazama tretmana ŠIATS-u;

- sticanje znanja o tehnikama ŠIATS-u masaže;

- osposobljavanje učenika za primenu ŠIATS-u masaže;

- razvijanje navika urednog i zdravog načina života;

- ovladavanje tehnikama izvođenja raznih vrsta manuelne masaže, aparaturnih i složenih mehanoterapijskih procedura.

PRVI RAZRED
(teorijska nastava: 1 čas sedmično, 33 časa godišnje; praktična
nastava: 4 časa sedmično, 132 časa godišnje; praktična nastava
u bloku 60 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

MASAŽA (4+6)

Definicija masaže.

Vrste masaže.

Biološko dejstvo masaže.

Kozmetološki značaj masaže.

Prostor, oprema i pribor za izvođenje masaže.

Vrste manuelne masaže.

SPROVOĐENJE METODA ASEPSE I ANTISEPSE (3+12)

Priprema materijala za sterilizaciju.

Tehnike sprovođenja metoda sterilizacije.

Rukovanje sterilnim materijalom.

Metode sprovođenja kontrole sterilizacije.

Sprovođenje metoda dezinfekcije.

Dezinfekcija ruku.

PRIPREMA PROSTORA, OPREME I MATERIJALA ZA RAD (2+3)

(odabir boja, osvetljenja, ventilacije, muzike)

FIZIKALNI AGENSI ZA SPROVOĐENJE MASAŽE (6+28)

Manuelna masaža.

Termički agensi.

Fototerapijski agensi.

Sonoterapija.

Elektroterapija.

Hidroterapija.

MANUELNA MASAŽA (14+50)

Razgibavanje ruku.

Izvođenje masažnih hvatova.

Izvođenje masažnih međuhvatova.

Tehnike izvođenja masaže:

- masaža stopala;

- masaža potkolenice;

- masaža natkolenice;

- masaža trbuha;

- masaža grudnog koša;

- masaža ruku;

- masaža leđa;

- masaža ramenog pojasa.

Uvežbavanje metodike aplikacije manuelne masaže.

Tehnike izvođenja relaksacione masaže.

Tehnike izvođenja terapijske masaže.

Tehnika izvođenja sportske masaže.

Tehnika izvođenja aromamasaže.

Tehnika izvođenja anticelulit masaže.

Tehnika izvođenja limfne drenaže.

Anticelulit masaža - tehnika aplikacije.

REFLEKSOMASAŽA I REFLEKSOTERAPIJA (4+33)

- Refleksni luk, glavne karakteristike, značaj.

- Relevantnost refleksnog luka i refleksoterapije.

- Teorija bola.

- Posmatranje ljudskog tela kroz stopalo.

- Pravila refleksomasaže.

- Oboljenja kod kojih se primenjuje refleksomasaža.

- Efekti refleksomasaže na ljudski organizam.

- Efekti refleksomasaže na pojedinačne sisteme i organe čoveka.

NASTAVA U BLOKU (60)

Uvežbavanje metodike izvođenja manuelne masaže.

DRUGI RAZRED
(praktična nastava: 2 časa sedmično, 66 časova godišnje; praktična nastava u bloku 60 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

AKUPRESURA I AKUPUNKTURA (0+10)

Teorija zona i meridijani.

Tehnika izvođenja.

Tehnika izvođenja. Indikacije i kontraindikacije.

ŠIATSU MASAŽA (0+20)

Definicija, pojam i istorijat ŠIATS-u masaže.

Zdravlje na istočni način.

Priprema masera, pacijenta i sredstava za masažu.

Tehnika ŠIATS-u (pritisak).

Tehnike dodira.

Doziranje ŠIATS-u.

Faze tretmana.

Tehnika izvođenja.

Efekti masaže. Indikacije i kontraindikacije.

ORJENTALNA MASAŽA (0+20)

Masaža paravertebralne muskulature.

Nameštanja sakroilijačnih i apofiznih zglobova donjeg dela lumbalne kičme.

Masaža pelvitrohanterične muskulature u proniranom ležećem položaju.

Nameštanje koksofemoralnih zglobova.

Masaža zadnjih loža nadkolenica.

Masaža poplitealinih jama.

Masaža zadnjih loža podkolenica.

Masaža stopala.

Nameštanja subtalarnih zglobova.

Tehnika izvođenja.

Indikacije i kontraindikacije.

OSTALE TEHNIKE MANUELNE MASAŽE (0+16)

Masaža toplim kamenjem.

Masaža za mršavljenje.

Ostale savremene tehnike masaže.

Aspekti dejstva.

Metodika aplikacije.

NASTAVA U BLOKU (60)

Uvežbavanje metodike aplikacije masaža.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Masaža je užestručni nastavni predmet i oblast je praktičnog profesionalnog rada kozmetoterapeuta.

Otuda je svrha nastave da učenike praktično osposobi za utvrđivanje indikacija za određenu vrstu masaže i pravilnu aplikaciju.

Nastavno gradivo je prema složenosti i logičkoj povezanosti raspoređeno u prvom i drugom razredu obrazovnog ciklusa kozmetoterapeuta, čime je obezbeđena horizontalna prohodnost između kozmetoterapeuta i estetičara za negu tela.

Nastavni sadržaji su struktuirani tako da se teorijski sadržaji izučavaju i prethode praktičnim vežbama, čime se postiže kvalitetnije i efikasnije učenje.

Za svaku tematsku celinu orjentaciono je dat broj časova teorijske nastave i praktične nastave. Nastava se izvodi frontalno kada se realizuje teorijska nastava, a praktične nastave se ostvaruju sa malim brojem, do 10 učenika u grupi.

U toku praktične nastave nastavnik podučava učenike kako praktično da izvode bezbedno odgovarajuće procedure, kako i na osnovu kojih pokazatelja utvrđuju indikacije i kotraindikacije za izvođenje određenih vrsta masaže i kojim parametrima prate efekte dejstva aplikovanih procedura.

Praktične nastave se ostvaruju u školskim kabinetima i u centrima za estetsku negu tela, sportskim centrima, ustanovama za rekreaciju i jačanje ukupne zdravstvene kondicije i razvijenim centrima za estetsku negu i rehabilitaciju kože.

Praktična nastava u bloku ostvaruje se u centrima za estetsku negu tela kao što su SPA centri, sportski centri za rekreaciju, saloni za negu tela, fitnes klubovi i centri za sportsku medicinu i rehabilitaciju.

Svrha praktične nastave u bloku je usavršavanje praktičnih znanja i veština do nivoa navika, čime učenici stiču stručne kompentencije i osposobljavaju se za samostalan profesionalni rad.

Pri ocenjivanju postignuća učenika, nastavnik prati zalaganje, spretnost, znanje teorijsko i praktično, brzinu, tačnost, efikasnost, pravilno zapažanje specifičnih osobina koje karakterišu klijenta, a na osnovu kojih se određuje protokol tretmana i vrsta procedure koja je odgovarajuća.

MEDICINSKA BIOHEMIJA I ISHRANA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je sticanje znanja o hemijskom sastavu organizma, funkciji klasa biomolekula, vrstama biohemijskih procesa koji se u organizmu odigravaju, faktorima koji kontrolišu i regulišu biohemijske procese i shvatanje značaja metaboličkih procesa za ostvarivanje životnih funkcija i održavanje homeostaze i osposobljavanje učenika da stečena znanja primene u praktičnom profesionalnom radu.

Zadaci nastave su:

- sticanje znanja o hemijskom sastavu ljudskog organizma i procesima koji se u njemu odigravaju;

- sticanje znanja o ulozi i biološkom značaju ugljenih hidrata;

- sticanje znanja o građi i osobinama monosaharida;

- sticanje znanja o glikozidnoj vezi, disaharidima i polisaharidima;

- sticanje znanja o metabolizmu UH. Glikoliza i glukoneogeneza;

- sticanje znanja o metabolizmu glikogena, Krebsovom ciklusu i elektronskom transportu;

- sticanje znanja o humoralnoj regulaciji metabolizma UH i poremećajima metabolizma UH (Diabetes mellitus);

- sticanje znanja o ulogama i podeli lipida;

- sticanje znanja o steroidima;

- sticanje znanja o metabolizmu lipida i poremećajima metabolizma lipida;

- sticanje znanja o lipoproteinima i hiper lipoproteinemijama;

- sticanje znanja o ulogama, podeli i strukturama proteina;

- sticanje znanja o prostim proteinima (albumini, kolagen, elastin, keratin, proteinski hormoni);

- sticanje znanja o složenim proteinima (fibrinogen, enzimi, imunoglobulini);

- sticanje znanja o varenju proteina;

- sticanje znanja o osobinama i građi enzima;

- sticanje znanja o nomenklaturi i podeli enzima;

- sticanje znanja o koenzimima, proenzimima i izoenzimima;

- sticanje znanja o značaju određivanja aktivnosti enzima u kliničkoj dijagnostici;

- sticanje znanja o hemijskom sastavu ljudskog organizma;

- sticanje znanja o katjonima u telesnim tečnostima, njihovom metabolizmu i humoralnoj regulaciji metabolizma katjona;

- sticanje znanja o anjonima u telesnim tečnostima, njihovom metabolizmu i humoralnoj regulaciji metabolizma anjona;

- sticanje znanja o kliničkom značaju određivanja elektrolita u krvi i urinu;

- sticanje znanja o ulozi vode i elektrolita u održavanju acido-bazne ravnoteže i o poremećajima acido-bazne ravnoteže;

- sticanje znanja o oligoelementima;

- sticanje znanja o ulogama i metabolizmu gvožđa;

- sticanje znanja o NPA jedinjenjima (amonijak, urea, kreatin, kreatinin, mokraćna kiselina);

- sticanje znanja o žučnim bojama i vrstama žutica;

- sticanje znanja o dijagnostičkom značaju određivanja NPA jedinjenja;

- sticanje znanja o vrstama biološkog materijala u biohemijskoj laboratoriji;

- sticanje teorijskih znanja o referentnim vrednostima biohemijskih parametara;

- sticanje znanja o značaju metaboličkih procesa i oslobađanju energije;

- sticanje znanja o mehanizmima regulacije metaboličkih procesa pod fiziološkim uslovima i pod uticajem patoloških agenasa;

- shvatanje značaja praćenja vrednosti biohemijskih analiza za utvrđivanje stanja u organizmu;

- sticanje znanja o energetskim potrebama organizma i faktorima koji je determinišu;

- sticanje znanja o principima pravilne ishrane zavisno od životnog doba;

- sticanje znanja o poremećajima koji nastaju usled nepravilne ishrane i prevencije poremećaja;

- sticanje znanja o posebnim režimima ishrane;

- sticanje znanja o pravilnom izboru i kombinovanju životnih namirnica u dnevnim obrocima;

- sticanje znanja o proporcionalnoj zastupljenosti hranljivih materija u dnevnom obroku, umerenosti i raznovrsnosti u ishrani;

- sticanje znanja o značaju i vrsti namirnica zastupljenih u makrobiotičkoj i vegetarijanskoj ishrani.

TREĆI RAZRED
(teorijska nastava: 2 časa sedmično, 66 godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

HEMIJSKI SASTAV ORGANIZMA (2)

Hranljive materije, klasifikacija i funkcija.

UGLJENI HIDRATI (6)

Monosaharidi - građa i osobine.

Disaharidi i polisaharidi.

Metabolizam UH-glikoliza i glukoneogeneza.

Metabolizam glikogena, Krebsov ciklus i elektronski transport.

Humoralna regulacija metabolizma UH i Diabetes mellitus.

LIPIDI (6)

Lipidi - uloge i podela.

Steroidi.

Metabolizam lipida i poremećaji.

LP i hiperlipoproteinemije.

Klinički značaj određivanja holesterola, HDL-a i TG u serumu.

PROTEINI (6)

Strukture i podele proteina.

Prosti proteini.

Složeni proteini.

Varenje proteina.

Klinički značaj određivanja ukupnih proteina i fibrinogena.

ENZIMI (8)

Nomenklatura i podele enzima.

Koenzimi, proenzimi i izoenzimi.

Dijagnostički značaj određivanja aktivnosti enzima.

ELEKTROLITI I OLIGOELEMENTI (6)

Hemijski sastav ljudskog organizma.

Katjoni u telesnim tečnostima.

Anjoni u telesnim tečnostima.

Klinički značaj određivanja elektrolita u krvi i urinu.

Acido-bazna ravnoteža i poremećaji acido-bazne ravnoteže.

Oligoelementi u organizmu čoveka.

Gvožđe - uloge i metabolizam.

Klinički značaj određivanja gvožđa u serumu.

VITAMINI (6)

Biohemijski značaj i funkcija vitamina.

HORMONI (4)

Biohemijski značaj i uloga hormona.

NEPROTEINSKA JEDINJENJA (4)

Ciklus uree.

Žučne boje i žutice.

Klinički značaj određivanja NPA jedinjenja i žučnih boja u serumu, plazmi i urinu.

UZIMANJE ZA PREGLED BIOLOŠKIH MATERIJALA (2)

Vrste biološkog materijala.

Uzimanje biološkog materijala.

Signiranje i sortiranje biološkog materijala.

Referentne vrednosti.

FIZIOLOGIJA ISHRANE I ENERGETSKE POTREBE ORGANIZMA (2)

Značaj ishrane.

Fiziologija ishrane.

Energetske potrebe organizma.

Faktori koji regulišu energetske potrebe organizma.

PRINCIPI PRAVILNE ISHRANE ZAVISNO OD ŽIVOTNOG DOBA (4)

Pravilna ishrana odojčadi i predškolske dece.

Pravilna ishrana školske dece i omladine.

Pravilna ishrana trudnica i dojilja.

Pravilna ishrana sportista.

Pravilna ishrana starih ljudi.

Pravilna ishrana obolelih ljudi.

POREMEĆAJI NASTALI USLED NEPRAVILNE ISHRANE (2)

Određivanje indeksa idealne telesne mase.

Gojaznost - tipovi, komplikacije i prevencija.

Pothranjenost, uzroci i prevencija.

Avitaminoze, vrste i prevencija.

Celulit.

Ostali metabolički poremećaji.

POSEBNI REŽIMI ISHRANE (2)

Makrobiotička ishrana.

Vegetarijanstvo.

Dijete za mršavljenje.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Svrha izučavanja predmeta medicinska biohemija i ishrana je obezbeđivanje širih stručnih znanja koja predstavljaju osnov i uslov za razumevanje odnosa i međuzavisnosti koje postoje između kvaliteta biohemijskih procesa u organizmu i ukupnog stanja organizma, posebno estetskog izgleda kože i tela u celini.

Razumevanje sastava hranljivih materija, njihovih bioloških karakteristika i energetskih vrednosti, na jednoj strani, i metabolizma određenih populacionih grupa i osoba koje se bave različitim fizičkim i intelektualnim aktivnostima, na drugoj, obezbeđuje odgovarajući nivo stručnih znanja za razumevanje zakonitosti i odnosa između količine i vrste unete hrane u organizam i stvarnih fizioloških potreba organizma. Ta znanja su neophodna za kvalitetan profesionalni rad kozmeoterapeuta.

Nastavna građa je strukturirana u 13 nastavnih tema. Za svaku temu dat je orjentacioni broj časova. Pri tom, nastavnik će pri operativnom planiranju izvršiti promene, ukoliko je to u interesu efikasnijeg učenja.

Nastava se ostvaruje frontalno sa celim odeljenjem učenika. Pored ostalih nastavnih metoda, kao veoma efikasna, preporučuje se metoda radioničkog rada (interaktivna nastava), jer obezbeđuje neposredniju i celovitiju aktivnost učenika u toku nastavnog procesa i brže i bolje razumevanje zakonitosti i usvajanje znanja.

U realizaciji nastavnog gradiva nastavnik treba da sarađuje i ostvari korelaciju sa sadržajima koji se izučavaju u predmetima: higijena i zdravstveno vaspitanje, kozmetologija, dermatologija, estetska nega i kultura tela i estetski izgled.

KOZMETOLOGIJA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je upoznavanje zakonitosti proizvodnje, metoda stabilizacije, čuvanja i ispitivanja kozmetičkih preparata, sticanje znanja o njihovom dejstvu i načinu primene i osposobljavanje učenika za stručni rad iz pojedinih oblasti tehnologije izrade, kontrole i čuvanja kozmetičkih preparata.

Zadaci nastave su:

- sticanje znanja o sastavu, vrstama i dejstvu kozmetičkih preparata;

- shvatanje uloge i značaja kozmetičkih preparata u nezi i zaštiti kože;

- osposobljavanje učenika za samostalno praćenje stručne literature i primenu novih naučno-stručnih saznanja u profesionalnom radu;

- upoznavanje nomenklature, sinonima i klasifikacije materijala koji se upotrebljava u higijenske i estetske svrhe, odnosno u izradi higijenskih i kozmetičkih preparata;

- upoznavanje osnovnih fizičkih i hemijskih karakteristika i mogućnosti upotrebe kozmetičkih sirovina;

- upoznavanje načina čuvanja, kontrole i razlikovanja neispravnih i toksičnih sirovina od ispravnih i upotrebljivih;

- upoznavanje klasifikacija kozmetičkih preparata prema fizičko-hemijskim osobinama, nameni i kozmetičkim oblicima;

- upoznavanje sastava pojedinih vrsta kozmetičkih preparata, zatim, osnovnih fizičkih i bioloških osobina primenjenih sirovina u njima, odnosa sastojaka i oblika preparata na dejstvo preparata;

- upoznavanje načina primene i efekata dejstva različitih kozmetičkih preparata;

- upoznavanje tehnologije izrade i metoda kontrole kvaliteta kozmetičkih preparata;

- savladavanje tehnika izrade ekstraktivnih oblika preparata koji se primenjuju u aplikativnoj kozmetici;

- upoznavanje sirovina specijalnog delovanja i njihovu primenu u kozmetici;

- shvatanje domena kozmetoterapeuta u nezi diseboreične kože;

- upoznavanje industrijske nomenklature savremenih kozmetičkih oblika uz razvijanje stručno kritičkog stava o vrednosti reklamiranih proizvoda;

- sticanje znanja o osnovnim karakteristikama preparata koji se primenjuju u pozorišnoj, filmskoj i televizijskoj kozmetici.

DRUGI RAZRED
(2 časa sedmično, 66 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

UVOD (2)

Definicija i zadatak proučavanja predmeta.

Istorijski razvoj kozmetologije - prateći razvoj kozmetičkih formulacija.

KOZMETIČKA LABORATORIJA (2)

Uloga i značaj laboratorije. Prostorije za: pripremu i izradu preparata; čuvanje zaliha sirovina; izdavanje preparata; pranje i sušenje posuđa i pribora; instrumenti, aparati i pribor. Čišćenje i pranje posuđa i pribora.

OSNOVNE TEHNOLOŠKE OPERACIJE (4)

Pojam i definicija.

Mehaničke operacije: merenje, usitnjavanje, mešanje, prosejavanje, taloženje i odlivanje, filtracija, centrifugiranje i emulgovanje.

Toplotne operacije: isparavanje i ukuvavanje, hlađenje i kondenzacija, destilacija.

Difuzne operacije.

KOZMETIČKE SIROVINE (24)

Definicija sirovina i njihov značaj.

Vrste klasifikacija sirovina.

Klasifikacija sirovina prema poreklu.

Klasifikacija i svojstva sirovina prirodnog porekla.

Sirovine biljnog porekla. Svojstva i primena sirovina životinjskog porekla.

Sirovine mineralnog porekla i njihova primena u kozmetologiji.

Klasifikacija sirovina prema nameni

Karakteristike klasifikacije i njen značaj.

Hemijska klasifikacija sirovina

Karakteristike i značaj hemijske klasifikacije.

Predstavnici neorganskih jedinjenja.

Predstavnici organskih jedinjenja, njihova svojstva i primena u kozmetici - fenoli, aldehidi, ketoni, estri, etri, više masne kiseline, aminobaze, biljni skrobovi, mucilaginozne materije i druge.

Nomenklatura sirovina

Značaj i vrste nomenklature. Pojam sinonima.

Ispitivanje fizičko-hemijskih svojstava sirovina

Organoleptičko ispitivanje. Hemijsko ispitivanje.

Fizičke i hemijske konstante.

Pojam standarda i standardizacija sirovina

Međunarodni i nacionalni propisi.

Kodeksi i farmakopeja.

Zakonski propisi koji regulišu upotrebu sirovina i kozmetičkih preparata

Pregled najznačajnijih kozmetičkih sirovina

Predstavnici biljnih sirovina i njihova primena.

Fitokozmetika - ekstrakti biljaka i njihova primena.

Predstavnici sirovina životinjskog porekla.

Liposomi. Biljna i životinjska ulja i masti.

Biljni i životinjski voskovi.

Fosfolipidi. Masni alkoholi.

Steroli i njihovi derivati.

Pojam aktivnih materija u kozmetologiji

Značaj i primena bioaktivnih materija.

POVRŠINSKI AKTIVNE MATERIJE (12)

Definicija i svojstva PAM,

HLB vrednost - način određivanja.

Klasifikacija PAM.

Svojstva i primena predstavnika pojedinih grupa.

PAM kao solubilizatori, peneća sredstva i deterdženti.

Mehanizam delovanja PAM.

VODA (4)

Svojstva. Vrste voda i način dobijanja.

Purifikacirane vode.

Kozmetološka primena vode.

Dejstvo vode na kožu.

KONZERVANSI (4)

Klasifikacija, hemijska svojstva pojedinih predstavnika i njihova primena u kozmetologiji.

ANTIOKSIDANSI (4)

Vrste, hemijski sastav, svojstva i primena u kozmetici.

BOJE (4)

Klasifikacija boja.

Hemijski sastav, svojstva i primena boja u kozmetici.

Propisi za ispitivanje kvaliteta boja - nacionalni i međunarodni.

MIRISNI MOLEKULI (6)

Fiziologija oseta mirisa.

Hemijski sastav prirodnih mirisa.

Dobijanje etarskih ulja i ispitivanje kvaliteta.

Upotreba mirisa u kozmetičkim preparatima.

TREĆI RAZRED
(2 časa sedmično, 66 godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

KOZMETIČKI PREPARATI (18)

Pojam i definicija.

Faktori koji determinišu dejstvo preparata.

Klasifikacija preparata.

Kozmetički preparati kao fizičko-hemijski sistemi.

Pravi rastvori.

Koloidni rastvori.

Emulzije.

Suspenzije.

Ostali oblici preparata koji nalaze primenu u kozmetici.

Ekstraktivni preparati.

Praškovi.

Sluzi.

Paste.

Aerosoli.

PREPARATI ZA ODRŽAVANJE HIGIJENE (12)

Sapuni: hemizam, kompozicija, osobine i primena.

Šamponi: kompozicija, kozmetički oblici.

Drugi oblici preparata za održavanje lične higijene.

Soli za kupanje.

Pasta za zube i vode za usta.

Sastav i osobine primenjenih sirovina.

Preparati za intimnu negu.

Tipovi preparata i njihove karakteristike.

Preparati za bebe i decu.

PREPARATI ZA NEGU I ČUVANJE FUNKCIJA KOŽE (12)

(kremovi i alternativni kozmetički oblici)

Preparati za otklanjanje nečistoća sa kože (nenamerne, šminke), sastav, osobine sirovina, kozmetički oblici.

Emolientni kremovi u svakodnevnoj nezi, u povremenoj i individualnoj, uz dodavanje sirovina specijalnog delovanja (vitamina, hormona, biljnih ekstrakta). Sastav, primena i efekti primene.

Hidrantni kremovi: sastav, sirovine sa hidrantnim efektima, primena; alternativni oblici u nezi ruku.

Kremovi za masažu - sastav i primena.

Maske i pakovanja.

Definicija, klasifikacija prema sastavu i dejstvu.

Pakovanja kao alternativni oblici maski.

Preparati za revitalizaciju kože.

KOZMETIČKA ULJA (6)

Vrste i kozmetički značaj

PREPARATI ZA TRETMAN DISHROMIJA (8)

Preparati za tretman hiper i hipofromija.

Preparati za belenje i piling kože.

Osobine i dejstvo aktivnih sirovina.

Vrste i osobine podloga i njihova primena.

PREPARATI ZA ZAŠTITU KOŽE OD SUNČEVIH ZRAČENJA (8)

Klasifikacija i mehanizam delovanja.

PREPARATI ZA SAMOTENIRANJE KOŽE (2)

Sastav i mehanizam delovanja.

ČETVRTI RAZRED
(teorijska nastava: 2 časa sedmično, 56 godišnje; praktična
nastava: 2 časa sedmično, 56 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

DEKORATIVNI PREPARATI ZA LICE (12)

Puderi - vrste.

Puderi za lice, sastav, dekorativne sirovine, zajedničke osobine.

Alternativni kozmetički oblici.

Primena u dekoraciji, zaštiti i nezi kože.

Ruževi za lice - savremeni kozmetički oblici i primena.

KOZMETIKA OKA (12)

Karakteristike preparata za dekoraciju regije oka.

KOZMETIKA USANA (6)

Ruževi za usne - fizička i biološka svojstva primenjenih sirovina.

Kozmetički oblici i primena.

Ostale klase preparata za kozmetiku usana.

KOZMETIKA NOKATA (10)

Kozmetika i nega noktiju.

Losioni za otklanjanje pokožice, za belenje i negu noktiju.

Lakovi za nokte - osobine, primena i rastvarači lakova.

Preparati za nadogradnju nokata.

KOZMETIKA KOSE (12)

Preparati za negu kose.

Preparati za stajling kose.

Preparati za transformaciju oblika kose.

Preparati za transformaciju boje kose. Terapijski preparati za kosu i kapilicijum.

KOZMETIČKI PREPARATI RAZLIČITE PRIMENE I DELOVANJA (6)

Preparati muške kozmetike.

Preparati za brijanje (vrste, sastav i primena).

Depilatori - vrste depilacije, voskovi za depilaciju, sastav i primena; hemijski depilatori, sastav i primena.

Principi depilacije.

MIRISI I KOLONJSKE VODE (6)

Osnovne karakteristike i sastav.

Principi izrade i primena.

OSNOVNE KARAKTERISTIKE INDUSTRIJSKE I LABORATORIJSKE PROIZVODNJE KOZMETIČKIH PREPARATA (2)

KONTROLA KVALITETA KOZMETIČKIH PREPARATA (2)

Osnovni principi fizičke, hemijske, biološke i mikrobiološke kontrole.

VEŽBE

I-VI

KOZMETIČKA LABORATORIJA

Uloga i značaj laboratorije. Prostorije za: pripremu i izradu preparata; čuvanje zaliha sirovina; izdavanje preparata; pranje i sušenje posuđa i pribora; instrumenti, aparati i pribor. Čišćenje i pranje posuđa i pribora.

OSNOVNE TEHNOLOŠKE OPERACIJE

Pojam i definicija.

Mehaničke operacije: merenje, usitnjavanje, mešanje, prosejavanje, taloženje i odlivanje, filtracija, centrifugiranje i emulgovanje.

Toplotne operacije: isparavanje i ukuvavanje, hlađenje i kondenzacija, destilacija.

Difuzne operacije.

Izrada osnovnih oblika lekovitih pripravaka koji se primenjuju u kozmetici.

Ekstraktivni pripravci - aljuae aromaticae, infusa, decocta, tincturae, macerata.

Drugi polidisperzni i koloidni pripravci - pastae, pulveres, mucilagines.

Dobijanje etarskih ulja - destilacija vodenom parom.

Osnovne metode ispitivanja različitih oblika i vrsta preparata.

VII-X

Izrada oglednih receptura sapuna, šampona i soli za kupanje.

Ispitivanje kvaliteta oglednih receptura.

Izrada oglednih receptura pasti za zube i vode za usta.

Ispitivanje kvaliteta oglednih receptura.

X-XI

Izrada emulzija različitih osobina, namene i kozmetičkih oblika - krem, mleko i losion.

Ispitivanje kvaliteta izrađenih receptura.

XII

Izrada maski za lice.

Ispitivanje kvaliteta pripremljenih preparata.

XIII

Izrada zaštitnih preparata.

XIV

Izrada preparata dečje kozmetike.

Ispitivanje kvaliteta pripremljenih preparata.

XV-XVI

Izrada preparata za otklanjanje nedostataka na koži.

Ispitivanje kvaliteta načinjenih preparata.

XVII-XVIII

Izrada preparata za brijanje - sapun, krem, losion.

Ispitivanje svojstava i kvaliteta izrađenih preparata.

XIX-XX

Izrada dezodorantnih preparata.

Ispitivanje svojstava i kvaliteta izrađenih oglednih receptura.

XXI-XXII

Izrada depilatora.

Ispitivanje kvaliteta i svojstava izrađenih preparata.

XXIII-XXIV

Izrada preparata za negu i kozmetiku kose.

Ispitivanje kvaliteta preparata.

XXV-XXVI

Izrada različitih kozmetičkih oblika pudera.

Kontrola kvaliteta dobijenih preparata.

XXVII-XXVIII

Izrada ruževa za usne.

Ispitivanje kvaliteta dobijenih ruževa.

XXIX-XXXI

Izrada senki za očne kapke, krejona i maskara.

Ispitivanje kvaliteta dobijenih preparata.

XXXII-XXXIII

Izrada preparata za čišćenje nokata.

Provera kvaliteta izrađenih preparata.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Kozmetologija je užestručni predmet koji je u neposrednoj funkciji pripremanja kozmetoterapeuta za stručno obavljanje profesionalnih zadataka.

Izbor elemenata sadržaja i struktura programa u skladu je sa područjem rada obrazovnog profila i zadacima kozmetoterapeuta u timu stručnjaka koji se bave estetskom negom i dekorativnom kozmetikom.

Lociranjem predmeta u nastavnom planu u drugi, treći i četvrti razred obezbeđen je logični sled i logična povezanost ove nastavne discipline sa drugim predmetima užestručnog područja, posebno dermatologijom, fizikalnom medicinom, estetskom negom, estetskom hirurgijom, kao i sa higijenom i zdravstvenim vaspitanjem.

Radi lakšeg i efikasnijeg ostvarivanja zadataka predmeta i radi ostvarivanja korelacije sa drugim predmetima, sadržaji programa su strukturirani tako da u drugom razredu učenici upoznaju kozmetičke sirovine i njihov biološki aspekt dejstva, kao najznačajniji deo u ukupnom ostvarivanju programa kozmetologije. U trećem i četvrtom razredu, kroz upoznavanje pojedinih vrsta kozmetičkih preparata i njihovih formulacija, shvataju značaj izbora i kvaliteta sirovina za ukupni kozmetološki učinak preparata.

Da bi se ovako strukturisan program što uspešnije realizovao u nastavi, predložen je sledeći način razrade elemenata:

Uvodni deo sadrži istorijski razvoj kozmetologije i prateći razvoj kozmetičkih preparata od prvih formulacija do savremenih kompozicija.

Kozmetičke sirovine. U uvodnom delu nastavnik treba da upozna učenike sa nomenklaturom (hemijskom, latinskom, narodnom i sinonimima) kozmetičkih sirovina. Zatim, propisima na osnovu kojih se utvrđuje kvalitet, način čuvanja, upotreba i metode ispitivanja kvaliteta sirovina.

Pri obradi pojedinih grupa kozmetičkih sirovina racionalno je koristiti hemijsku klasifikaciju i rad koordinirati sa sadržajima hemije koja se paralelno izučava. U izučavanju neorganskih sirovina treba koristiti znanja učenika iz hemije stečena u prvom razredu. U obradi treba slediti periodni sistem elemenata i pri tome hemijska svojstva supstanci (sirovina) staviti u funkciju upotrebe tih sirovina pri formulaciji i izradi kozmetičkih preparata. Pri obradi svake grupe ili pojedinačnog predstavnika, pored fizičko-hemijskih svojstava i dermatološkog dejstva, akcenat treba staviti na kompatibilnost sa drugim sirovinama i ograničenja koja postoje. Treba insistirati na shvatanju uticaja drugih komponenti u formulaciji preparata na njegovo dejstvo, zatim uticaj količine sirovine u preparatu i oblika preparata na ispoljeni dermatološki efekat sirovine.

Izučavanjem ovog predmeta u drugom razredu učenici treba da steknu primenljiva znanja o osobinama i značaju površinski aktivnih materija, osobinama i dejstvu humektanasa, premašćujućih i deoleirajućih supstanci sa dehidratacionim dejstvom na kožu. Posebnu pažnju treba obratiti na razlike dermatoloških svojstva između biljnih i životinjskih masti, ulja i voskova kao i ugljovodoničnih lipogela.

Pri obradi etarskih ulja treba naglasiti razlike između pojedinih prirodnih ulja i posebno obraditi iritativna i senzibilišoća svojstva pojedinih ulja na kožu.

Dodatne komponente u kozmetičkim preparatima, konzervanse i antioksidanse, treba obraditi s aspekta njihove uloge u očuvanju integriteta preparata (hemijskog, biološkog i mikrobiološkog) i mogući njihov uticaj na dermatološka svojstva preparata.

Aseptični rad treba uvek naglašavati, kako u laboratorijskim tako i u industrijskim uslovima proizvodnje.

Formiranje stručno-kritičkog stava o primeni biološki aktivnih sirovina u kozmetičkim preparatima treba posvetiti posebnu pažnju. Ovo posebno pri upotrebi hormona, a i drugih supstanci sa jakim i vrlo jakim farmakodinamskim dejstvom (živina jedinjenja, polihidroksilni fenoli i slično).

Poznavanje osobina, tehnologije izrade i stabilizacije fizičko-hemijskih sistema su nezaobilazna i najvažnija osnova za uspešno savlađivanje tehnologije izrade kozmetičkih preparata.

Usko stručno tumačenje klasifikacije kozmetičkih preparata prema fizikohemijskim osobinama i tumačenje fizikohemijskih sistema treba nadgraditi na već usvojena znanja iz fizike metodom rekapitulacije. Bitno je istaći uticaj fizikohemijskih osobina sistema na dermatološka svojstva preparata. Objasniti uticaj stepena disperziteta u odnosu na izgled preparata i njegovo delovanje.

Ukazati na razliku u tehnologiji izrade kozmetičkih preparata i lekovitih pripravaka uzimajući u obzir sve aspekte koji određuju kozmetički, odnosno lekoviti oblik.

Na primer: polidisperzni sistem; emulzije - obraditi kao lipofilne i hidrofilne disperzne sisteme u formi kreme, losiona i mleka. Kroz ogledne formulacije na vežbama omogućiti učenicima da razviju sposobnost za samostalan rad pri tehnologiji izrade kozmetičkih preparata, odnosno emulzija, uz istovremeno upoznavanje ostalih osobina. Istaći mesto, značaj i ulogu emulzija u kozmetičkim preparatima.

Pri obradi kozmetičkih preparata treba: definisati preparat, odrediti njegovu fizičko-hemijsku pripadnost, navesti pregled kozmetičkih oblika, kompoziciju određenog oblika sa osnovnim fizičkim i biološkim osobinama sirovina, sledeći stečena znanja iz hemije. Navesti namenu i dejstvo preparata prema stečenim znanjima iz dermatologije, fizikalne medicine i drugih korelativnih disciplina.

Postaviti nastavni predmet u celini u funkciju predmeta estetska nega koji predstavlja osnovu područja rada za sve kozmetičke tehničare.

Preparati za ličnu higijenu zauzimaju važno mesto u području rada kozmetoterapeuta. Zato detaljno treba obraditi hemizam sirovina i sredstava za čišćenje, razlike u mehanizmu dejstva ukazivanjem na pozitivne, odnosno negativne efekte pojedinih vrsta preparata (primeri deoleiranja, kiselog neutrališućeg dejstva, inkopatibilije i drugi).

Paste za zube - obraditi samo aktuelan oblik ističući značaj uočavanja zdravih zuba kroz mehanizam dejstva. Tehnologiju izrade korelirati sa lekovitim pripravcima (paste).

Preparati za negu i očuvanje funkcije kože. Ova logična celina zauzima centralno mesto u kozmetičkim formulacijama i primeni.

Detaljno obraditi liofilne i lipofilne podloge sa različitim odnosima i vrstama sirovina, ukazujući na širok spektar diferencijacije dejstva na kožu kao i na uslovljenost oblika na dejstvo preparata. Nastavu o ovim preparatima usko korelirati sa praktičnom nastavom iz primenjene kozmetike, gde će učenik, polazeći od naučno-teorijskih činjenica, preko formulacije i izrade preparata, kroz individualnu primenu potvrditi tačnost podataka.

Preparate za zaštitu kože treba obraditi sa aspekta toksičnih agenasa i narušavanja fiziološkog integriteta kože. Nastavu usko korelirati sa higijenom rada i dermatologijom (profesionalne dermatoze).

Preparati za otklanjanje nedostataka kože. Kako područje kozmetoterapeuta obuhvata i otklanjanje estetskih nedostataka kože zato ovu grupu preparata treba obraditi detaljno sa aspekta osobina sirovina, dejstva, toksičnosti i indikacija (aktivni principi preparata nisu indiferentne supstance). Kod preparata za primenu u nezi diseboroične kože korelirati sa nastavom iz dermatologije, fizikalne medicine i drugim uskostručnim disciplinama, ističući uzajamno dejstvo različitih agenasa. Pri formulacijama ove grupe preparata korelirati sa "lekovitim pripravcima".

Kozmetički preparati različitog delovanja i primene. S obzirom na to da ovi preparati ne predstavljaju posebne vrste nego, u većini slučajeva, alternativne forme (sapuni, kremovi) proučenih oblika, treba ih obraditi sa stanovišta specifičnosti aktivnih principa i primene.

Preparati za negu i kozmetiku kose. Osnovno područje rada kozmetoterapeuta ne obuhvata primenu ovih preparata, te ih treba obraditi kroz formulacije i dejstva, a radi dobijanja šire stručne kulture.

Preparati za dekoraciju kože i noktiju. Puderi - kao preparati kompleksnog dejstva zauzimaju važno mesto u kozmetičkoj primeni te ih treba obraditi u odnosu na sastav, dejstvo, oblik i primenu.

Ostale preparate dekorativne kozmetike obraditi kao alternativne oblike koji su već dati uz poseban osvrt na sirovine koje daju specifičnost namene.

Na praktičnim vežbama treba upoznati učenike sa fizičkim osobinama zastupljenih sirovina uz ulogu i dejstvo u određenom kozmetičkom obliku i vrsti. Obraditi uticaj osobina sirovina na kvalitet preparata kao i moguća alergijska dejstva.

ESTETSKA NEGA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta jeste sticanje stručnih kompentencija i praktično osposobljavanje učenika za obavljanje profesionalnih aktivnosti iz delokruga rada kozmetoterapeuta.

Zadaci nastave su:

- sticanje znanja o sadržaju i značaju predmeta estetska nega;

- postavljanje kozmetičke dijagnoze i vođenja dokumentacije o radu;

- sticanje znanja o savremenim kozmetodijagnostičkim procedurama i ovladavanje tehnikama utvrđivanja kozmetičke dijagnoze;

- sticanje znanja o harmonizaciji boja i dekorativnih aplikacija sa individualnim osobenostima klijenata;

- ovladavanje veštinama aplikacije šminke i postizanja planiranih dekorativnih efekata;

- osposobljavanje učenika da samostalno opremaju prostor i radno mesto u kozmetičkom salonu;

- osposobljavanje učenika za pozitivnu socijalnu komunikaciju, timski rad i saradnju sa klijentima i stručnim partnerima i saradnicima;

- sticanje znanja o mestu i ulozi aplikativne nege;

- sticanje znanja o kompentencijama za obavljanje kozmetoterapijskih procedura;

- sticanje znanja o građi i funkciji nokta, biohemijskim i fizičkim osobinama;

- sticanje znanja o inspekciji nokta i poremećajima na koži šake;

- sticanje znanja o estetskoj nezi ruku, pojam, vrste i primena;

- sticanje znanja o primeni kozmetoterapijskih agenasa;

- sticanje znanja o pripremi pribora, materijala i preparata za tretman nege ruku;

- sticanje znanja o protokolu estetskog tretmana i manikira ruku;

- sticanje znanja o dekoraciji nokata;

- sticanje znanja o potrebnom materijalu i priboru za dekoraciju i kamuflažu nokata;

- sticanje znanja o tehnikama dekoracije i kamuflaže;

- sticanje znanja o estetskim nesavršenostima nokatne ploče i subpatološkim stanjima na stopalima;

- sticanje znanja o estetskoj nezi stopala;

- sticanje znanja o pravilnom dijagnostikovanju estetskih nedostataka na stopalima;

- sticanje znanja o pripremi pribora, materijala i preparata za tretman stopala;

- sticanje znanja o protokolu estetskog tretmana i pedikira stopala;

- sticanje znanja o građi i funkciji dlake;

- sticanje znanja o izvođenju tople, hladne i hemijske depilacije;

- sticanje znanja o hemijskom čišćenju kože;

- sticanje znanja o građi i fiziologiji kože;

- sticanje znanja o inspekciji kože;

- sticanje znanja o parametrima za određivanje tipa kože;

- sticanje znanja o faktorima koji utiču na tip kože;

- sticanje znanja o osnovnim tipovima kože;

- sticanje znanja o različitim stanjima kože;

- sticanje znanja o vođenju stručne dokumentacije;

- sticanje znanja o značaju i primeni masaže lica;

- sticanje znanja o relaksacionoj i terapijskoj masaži lica;

- sticanje znanja o pripremi za izvođenje masaže lica, indikacije i kontraindikacije;

- sticanje znanja o preparatima za masažu lica;

- sticanje znanja o aparaturnoj masaži lica;

- sticanje znanja o aroma masaži lica;

- sticanje znanja o manuelnoj i aparaturnoj limfnoj drenaži;

- sticanje znanja o pripremi kože za sprovođenje kozmetoterapijskih procedura;

- sticanje znanja o primeni epikutanih testova u kozmetici i neželjenim dejstvima kozmetičkih preparata;

- sticanje znanja o pripremi edž tempore preparata;

- sticanje znanja o kozmetoterapijskim procedurama kod osnovnih tipova kože;

- sticanje znanja o kozmetoterapijskim procedurama kod različitih stanja kože;

- sticanje znanja o tretmanima za revitalizaciju kože;

- sticanje znanja o primeni različitih vrsta agenasa u tretmanima revitalizacije kože, indikacije i kontraindikacije;

- sticanje znanja o tretmanima revitalizacije kod osnovnih tipova kože;

- sticanje znanja o tretmanima revitalizacije kod stare kože;

- sticanje znanja o subpatološkim promenama na koži;

- sticanje znanja o makroskopskim karakteristikama subpatološki izmenjene kože;

- sticanje znanja o faktorima koji utiču na pojavu subpatološki izmenjene kože;

- sticanje znanja o vrstama subpatološki izmenjene kože;

- sticanje znanja o tretmanu tela;

- sticanje znanja o vrsti agenasa koji se primenjuju u tretmanu tela;

- sticanje znanja o osnovnim uslovima za izvođenje procedura tretmana tela, priprema pacijenta i radnog prostora;

- sticanje znanja o indikacijama i kontraindikacijama u sprovođenju tretmana tela;

- sticanje znanja o tretmanu celulita, strija, gojaznosti i hipotonije;

- sticanje znanja o pojmu, vrsti i primeni dekorativnih procedura;

- sticanje znanja o oblicima lica i karakteristikama svakog lika;

- sticanje znanja o harmonizaciji boja, odabiru senki za oči i načinu senčenja i korekcija oka;

- sticanje znanja o korekciji obrva;

- sticanje znanja o dekoraciji i korekciji usana;

- sticanje znanja o harmoniji šminke i frizure zavisno od doba dana, starosnog doba i namene;

- sticanje znanja o strukturi i funkciji dlake;

- sticanje znanja o inspekciji kapilicijuma i kose;

- sticanje znanja o vrstama agenasa koji se primenjuju u negovanju kose;

- sticanje znanja o tretmanima za negu bojene, oštećene i zdrave kose.

DRUGI RAZRED
(teorija: 2 časa sedmično, 66 časova godišnje; praktična nastava: 5 časova sedmično, 165 časova godišnje; praktična nastava u bloku: 60 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

UVOD U ESTETSKU NEGU (4)

Sadržaj i značaj predmeta.

Mesto i uloga aplikativne nege u očuvanju celokupnog izgleda.

Kompentencije za obavljanje kozmetoterapijskih i dekorativnih procedura.

ESTETSKA NEGA RUKU (16+45)

Estetska nega ruku, pojam vrste i primena.

Tretman nege ruku i primena kozmetoterapijskih agenasa.

Inspekcija kože i dijagnoza postojećih estetskih nedostataka.

Priprema pribora, materijala i preparata za tretman nege ruku.

Estetski tretman ruku - protokol.

Tehnika manikir procedure - protokol.

Tehnike odstranjivanja zanoktica.

Građa i funkcija nokta.

Biohemijske i fizičke osobine nokta.

Opšti pregled promena na noktima i bolesti.

Poremećaj kože šaka i stopala izazvane mehaničkim faktorima (kalus, klavus i hiperkeratoze).

Podsecanje, oblikovanje i poliranje nokatne ploče.

DEKORACIJA NOKATA I TEHNIKE KAMUFLAŽE (20+50)

Priprema pribora i materijala za proceduru dekoracije i kamuflaže nokata.

Dekoracija nokata:

- francuski manikir;

- način aplikacije dekorativnih elemenata.

Beljenje.

Kamuflaža nedostatka nokatne ploče:

- primenom mikrofiber trake;

- lakiranje.

ESTETSKA NEGA STOPALA (20+55)

Estetske nesavršenosti i subpatološka stanja na stopalu.

Estetska nega stopala, pojam vrste i primena.

Tretman nege stopala i primena kozmetoterapijskih agenasa.

Inspekcija kože i dijagnoza postojećih estetskih nedostataka.

Priprema pribora, materijala i preparata za tretman nege stopala.

Estetski tretman stopala - protokol.

Tehnika pedikir procedure - protokol:

- tehnike odstranjivanje zanoktica;

- podsecanje, oblikovanje i poliranje nokatne ploče;

- mehaničko odstranjivanje hiperkeratotičnih naslaga.

UKLANJANJE MALJA (6+15)

Građa i funkcija dlake.

Depilacija pojam, vrste i primena.

Metode i tehnike otklanjanja dlaka.

Inspekcija kože i kontraindikacije.

Topla depilacija.

Hladna depilacija.

Hemijska depilacija.

NASTAVA U BLOKU (60)

Uvežbavanje tehnika kozmetodijagnostičkih i kozmetoterapijskih procedura.

TREĆI RAZRED
(teorijska nastava: 1 čas sedmično, 33 časa sedmično; praktična nastava: 6 časova sedmično, 198 godišnje; praktična nastava u bloku: 60 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

KOZMETODIJAGNOSTIKA (13+60)

Makroskopski izgled kože.

Funkcija kože.

Faktori koji utiču na tip kože.

Parametri za određivanje tipa kože.

Hemijsko čišćenje kože.

Osnovni tipovi kože.

Masna koža.

Normalna koža.

Suva koža.

Mešovita koža.

Stanja kože, pojam i vrste.

Senilno-atrofična koža.

Dehidrirana koža.

Osetljiva koža.

Seborejična koža.

Koža sa oslabljenom cirkulacijom.

Atonična koža.

Kozmetička anamneza, značaj i primena.

Vođenje i primena kozmetičke dokumentacije.

KOZMETOTERAPIJSKE PROCEDURE (13+120)

Masaža lica pojam, značaj i primena.

Podela masaže lica:

- relaksaciona masaža;

- terapijska masaža.

Priprema prostora, materijala i preparata za izvođenje masaže lica.

Priprema kože za izvođenje masaže lica.

Vrste preparata za masažu.

Manuelna masaža lica.

Aparaturna masaža lica.

Aroma masaža.

Manuelna limfna drenaža.

Aparaturna limfna drenaža.

Izgled prostorije i osnovni uslovi za izvođenje kozmetoterapijskih procedura.

Vrste agenasa koje se primenjuju u kozmetoterapijskim procedurama.

Termoterapija - vrste i način primene.

Fototerapija - vrste i način primene.

Elektroterapija - vrsta i način primene.

Sonoterapija - vrsta i način primene.

Piling - vrste, način aplikacije i primena.

Maske i pakovanja - vrste, način aplikacije i primena.

Priprema edž tempore preparata za izvođenje kozmetoterapijskih procedura.

Priprema kože za higijensko-estetski tretman lica - hemijsko čišćenje.

Epikutani test - primena u kozmetici, poznavanje neželjenih dejstava kozmetičkih preparata.

Kozmetoterapijske procedure pojam, vrste i primena.

Indikacije i kontraindikacije za sprovođenje kozmetoterapijskih procedura na osnovu postavljene kozmetičke dijagnoze.

Kozmetoterapijska procedura kod masnog tipa kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod normalnog tipa kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod suvog tipa kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod mešovitog tipa kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod dehidrirane kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod osetljive kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod seborejične kože - protokol.

Kozmetoterapijska procedura kod senilno-atrofične kože - protokol.

Kozmetoterapijski protokol kod kože sa oslabljenom cirkulacijom - protokol.

Kozmetoterapijski protokol kod atonične kože - protokol.

Tretman revitalizacije kože pojam, vrste i primene.

Vrste agenasa koje se primenjuju u tretmanima revitalizacije kože.

Indikacije i kontraindikacije za sprovođenje tretmana revitalizacije kože na osnovu postavljene kozmetičke dijagnoze.

Tretman revitalizacije kože kod masnog tipa kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod normalnog tipa kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod suvog tipa kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod mešovitog tipa kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod dehidrirane kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod osetljive kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod seborejične kože.

Tretman revitalizacije kod senilno-atrofične kože - protokol.

Tretman revitalizacije kod kože sa oslabljenom cirkulacijom - protokol.

Tretman revitalizacije kod atonične kože - protokol.

Makroskopske karakteristike subpatološki izmenjene kože.

Faktori koji utiču na pojavu subpatološki izmenjene kože.

Aknozna koža.

Fotooštećena koža.

Koža sa dishromijama.

Koža sa eritemom.

Rozacea.

Koža sa traumatskim, hirurškim i ožiljcima od akni.

Atopijski dermatitis.

NASTAVA U BLOKU (60)

Uvežbavanje praktičnih procedura.

ČETVRTI RAZRED
(teorijska nastava: 1 čas sedmično, 28 godišnje; praktična nastava: 6 časova sedmično, 168 godišnje; praktična nastava u bloku: 120 časova godišnje)

TRETMAN TELA (10+60)

Tretman tela, vrste i primena.

Vrste agenasa koji se primenjuju u tretmanima tela:

- aparaturna primena elektro stimulacije, elektroforeze, ultrazvuka, lasera, vakuum aparata, termoćebeta, endermološke mašine i preso aparata;

- preparativna primena parafanga, krioterapije, maski, pakovanja i pilinga sa bioaktivnim supstancama.

Izgled prostorije i osnovni uslovi za izvođenje procedura tretmana tela.

Priprema pacijenta, radnog prostora i kozmetičara za rad.

Indikacije i kontraindikacije za sprovođenje tretmana tela na osnovu postavljene kozmetičke dijagnoze.

Celulit - pojam, etiologija, stadijumi i terapija.

Strije - pojam, etiologija, podela i terapija.

Gojaznost - pojam, tipovi i terapija.

Hipotonija kože i potkožnog tkiva.

Tretmani celulita - protokol.

Tretmani strija - protokol.

Tretmani gojaznosti - protokol.

Tretmani hipotonije - protokol.

DEKORATIVNE PROCEDURE (13+90)

Dekorativne procedure pojam, vrste i primena.

Priprema prostora, pribora i materijala za sprovođenje dekorativnih procedura.

Oblici lica.

Senčenje kontura lica pomoću podloga, pudera i rumenila.

Dekoracija i korekcija očnih kapaka.

Korekcija obrva.

Bojenje trepavica i obrva.

Oblikovanje trepavica.

Dekoracija i korekcija usana.

Dnevna šminka.

Večernja šminka.

Šminka za posebne prilike.

Šminka za mlade.

Harmonizacija šminke sa frizurom, starosnom dobi i načinom odevanja klijenta.

KOZMETODIJAGNOSTIKA I NEGA KOSE I KAPILICIJUMA (10+18)

Struktura, funkcija dlake i promene.

Inspekcija kapilicijuma i kose tehnikama fototrihograma i kapilodermije.

Vrste agenasa koji se primenjuju u negovanju kose, indikacije za primenu.

Pripreme prostora, materijala i pribora za sprovođenje kozmetoterapijskih procedura.

Aplikacija preparata i primena procedura za negu bojene kose.

Aplikacija preparata i primena procedura za negu oštećene kose.

Aplikacija preparata i primena procedura za negu zdrave kose.

NASTAVA U BLOKU (120)

Uvežbavanje kozmetodijagnostičkih, kozmetoterapijskih i dekorativnih procedura i priprema za polaganje maturskog ispita.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Svrha izučavanja predmeta estetska nega jeste sticanje teorijskih i praktičnih stručnih znanja, umenja i veština koje su utvrđene profilom stručnih kompentencija kozmetoterapeuta.

Osnovni cilj izučavanja predmeta je da učenici kroz neposredno iskustvo spoznaju domete pravilne estetske nege, i da se osposobe da samostalno primenjuju stečena stručna znanja.

Sadržaji predmeta su distribuirani po stručnim oblastima, i dalje na teorijsku nastavu praktične nastave i praktičnu nastavu u bloku.

Teorijska nastava se izvodi frontalno sa odeljenjem učenika, a praktične nastave i praktična nastava u bloku sa grupama do 10 učenika.

Teorijska nastava i praktične nastave se ostvaruju prema sedmičnom rasporedu časova u toku školske godine, a praktična nastava u bloku u diskontinuiranim vremenskim intervalima, pri čemu jedan blok, po pravilu, traje jednu radnu sedmicu i ostvaruje se u ustanovama i razvijenim centrima za kozmetičku negu i rehabilitaciju kože.

KULTURA TELA I ESTETSKI IZGLED

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je sticanje znanja i praktičnih veština kojima se preveniraju zdravstveni i estetski problemi i unapređuje estetski izgled različitih populacionih grupa i kategorija stanovništva.

Zadaci nastave su:

- upoznavanje učenika sa pojmom značenja termina Kultura i Estetika;

- sticanje znanja o pojmu kulture;

- sticanje znanja o estetici i osnovnim pojmovima estetike;

- sticanje znanja o estetskim vrednostima;

- razvijanje sposobnosti, potreba i navika za doživljavanje estetskih vrednosti;

- razvijanje kreativnosti kod učenika za stvaranje lepog;

- upoznavanje učenika sa faktorima koji utiču na očuvanje zdravlja;

- sticanje znanja o pravilnom držanju tela i ocenjivanju telesnog statusa;

- sticanje znanja o deformitetima (klinička slika, prevencija i korekcija);

- sticanje znanja o tome kako sportske aktivnosti utiču na očuvanje i unapređivanje zdravlja;

- promovisanje pozitivnih socijalnih interakcija;

- osposobljavanje učenika za racionalno korišćenje kalorijskih vrednosti iz organizma;

- sticanje znanja, teorijskih i praktičnih, za shvatanje lepote i harmonije;

- sticanje znanja o pojmu fitnesa i istorijskom razvoju;

- sticanje znanja o teoriji pristupa fitnesu;

- sticanje znanja o podeli fitnesa na trenažere, sprave i rekvizite;

- poznavanje osnovnih fitnes sprava;

- sticanje znanja o podeli fitnesa na bodibilding i aerobik;

- sticanje znanja o granici idealnog tela između fitnesa i bodibildinga;

- sticanje znanja o vrstama aerobika;

- ovladavanje tehnikama pravilnog izvođenja vežbi.

RAZRED TREĆI
(teorijska nastava: 1 čas sedmično, 33 časova godišnje; praktična nastava: 3 časa sedmično, 99 godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

KULTURA I ESTETIKA (6)

Pojam kulture.

Estetika i njeni pojmovi.

Aspekti estetike.

Lepota spoljne građe tela i izgleda, visoki stepen koordinacije i pokretljivost tela, lakoća i elegancija.

Estetske komponente ličnosti, stvaranje, formiranje i razvijanje sposobnosti za osećaj, prihvatanje i ocenjivanje lepog.

ZDRAVLJE I SPORT (8+6)

Faktori koji utiču na zdravlje.

Fiziološki aspekti telesnog vežbanja i sporta.

Uticaj telesnog vežbanja i sportskih aktivnosti na metaboličke procese.

Celulit i ishrana kao ključni faktor njegove prevencije.

Uticaj telesnog vežbanja i sportskih aktivnosti na preraspodelu tečnosti u organizam i na krv.

Uticaj telesnog vežbanja i sportskih aktivnosti na imuni sistem.

Uticaj telesnog vežbanja na kardiovaskularni i respiratorni sistem.

Uticaj telesnog vežbanja i sportskih aktivnosti na metaboličke procese.

Pravilna ishrana kao ključni faktor za prevenciju estetskih nesavršenosti.

Vrste, tehnike i dinamika telesnih vežbanja kojima se preveniraju poremećaji i unapređuje estetska kondicija.

KOREKTIVNA GIMNASTIKA (28+63)

Utvrđivanje pravilnog držanja tela, osnovni antropometrijski podaci i ocenjivanje telesnog statusa;

Deformiteti kičmenog stuba: krivi vrat - Torticollis; kifoza - Kyphosis; okrugla leđa - Dorsum kyphotkum; krilaste lopatice - Scapullaae allatae; lordoza - Lordosis; skolioza - Skoliosis.

Deformiteti grudnog koša: ispupčene grudi - (pectus carrinatum); izdubljene grudi - (pectus excavatum);

Karlični pojas i donji ekstremiteti: urođeno iščašenje kuka - (luxatio cohae congenita);

Deformitet kolena zgloba: genua valga (x noge); genua vara (o noge); genua recurvata (sabljaste noge); genua laxum (labavo koleno);

Deformiteti stopala: ravno stopalo (pes planus);

Izdubljeno stopalo; uvrnuto stopalo; špicasto stopalo.

Klinička slika.

Prevencija i korekcija.

Program vežbi - pravilan izbor, doziranje i dinamika.

Vežbe disanja.

Primena eksperimentalne i kontrolne metode.

Utvrđivanje finalnog stanja.

Uvežbavanje metodike izvođenja korektivne gimnastike.

Najčešće greške koje se u toku vežbanja dešavaju.

FITNES PROGRAMI (24+30)

Definicija pojma.

Značaj i uticaj fitnes programa na održavanje estetske i zdravstvene kondicije.

Vrste i klasifikacija fitnes programa. SPA centri i rad u njima.

Fitnes programi u funkciji unapređivanja, održavanja i podizanja funkcionalne sposobnosti, jačanje, razvoj i oblikovanje muskulature.

Fitnes programi u funkciji unapređivanja i održavanja i povećavanja gipkosti, snage i aerobne izdržljivosti tela.

Programi koji se primenjuju pri definiciji mišića i topljenju masnih naslaga.

Fitnes procedure i faktori značajni za bezbedno vežbanje.

Održavati ličnu i kolektivnu higijenu.

Fizičke aktivnosti kao sredstvo za očuvanje i unapređivanje zdravlja.

II; KICK AEROBIC; HI-LOW; HI-LOW II; MIX IMPACT AEROBIK; HI IMPACT; BODY COMPAT; POWER STEP; CIRCULIT STEP: BODY SCULPTING.

Rad usmeren na podizanje funkcionalnih sposobnosti, povećanje gipkosti, snage i aerobne izdržljivosti i poboljšanje kondicije.

Program vežbi, jačanje i oblikovanje muskulature, postizanje lepšeg izgleda mišića trbuha, nogu, gluteusa, leđa, ruku i ramenog pojasa.

FITNES - oblikovanje mišića na spravama.

Jačanje i oblikovanje mišića bicepsa, tricepsa i ramena.

Jačanje i oblikovanje trbušne muskulature.

Jačanje i oblikovanje leđnih mišića i gluteusa.

Jačanje i oblikovanje donjih ekstremiteta.

Vežbe istezanja, vratnih mišića, ramenog pojasa, trbušnih mišića, prednje i zadnje lože butine, zloba kolena i skočnog zgloba.

Vežbe disanja.

Pravilna ishrana, ugljeni hidrati, proteini, aminokiselina, vitamina i minerala.

Utvrđivanje finalnog stanja.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Kultura tela i estetski izgled je stručni predmet koji učenicima obezbeđuje širu stručnu kulturu i, istovremeno, ih osposobljava za postizanje odgovarajućeg nivoa stručnih kompentencija za preveniranje poremećaja i unapređivanje estetskog izgleda tela i opšteg zdravlja.

Nastavno gradivo je raspoređeno u okviru teorijskih nastavnih tema i praktične nastave, koje slede teorijsku nastavu, a koje su u funkciji praktičnog osposobljavanja učenika za organizaciju i izvođenje odgovarajućih programa fizičkih aktivnosti i vežbanja.

Zavisno od prirode sadržaja i vremena potrebnog da učenici savladaju metodiku izvođenja vežbi, vežbe treba organizovati kao didaktičke celine različitog trajanja.

Predviđeni broj časova, kako za teorijsku nastavu, tako i za vežbe, dat je orjentaciono.

Teorijska nastava se izvodi frontalno sa celim odeljenjem, a metodiku vežbanja svaki učenik savlađuje individualno, pri čemu je broj učenika u grupi do 10.

Pri ocenjivanju postignuća učenika, pored ostalih kriterijuma za ocenjivanje, nastavnik vrednuje brzinu izvođenja vežbi, teorijsko znanje, preciznost, pravilnost izvođenja vežbi, koordinaciju pokreta i lični odnos kandidata prema estetskom izgledu zatim, razvojni put i napredovanje u toku nastavnog procesa, spretnost, kreativnost i odnos prema članovima stručnog tima.

Praktične nastave se delimično ostvaruju u školskim salama za fitnes programe i druge sportske aktivnosti, a uvežbavanja i razvoj stručnih kompentencija u centrima za sport, rekreaciju, fitnes programe, sportsku medicinu, prevenciju deformiteta i rehabilitaciju postojećih.

ESTETSKA HIRURGIJA SA NEGOM

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je da učenik upozna značaj i domen hirurško-rekonstruktivnih zahvata u odstranjivanju estetskih nedostataka i sticanje neophodnih znanja iz područja estetske i rekonstruktivne hirurgije iz delokruga rada kozmetoterapeuta.

Zadaci nastave su:

- upoznavanje osnovnih pojmova i principa rada u opštoj hirurgiji radi lakšeg savlađivanja i razumevanja estetske hirurgije;

- sticanje osnovnih znanja o preoperativnoj i postoperativnoj nezi bolesnika;

- sticanje znanja o preoperativnoj pripremi bolesnika, značaju i ulozi anestezije, transfuzije i reanimacionih mera kod operativnih zahvata u domenu estetske hirurgije;

- upoznavanje osnovnih pojmova i principa rada u estetskoj hirurgiji;

- sagledavanje uloge i značaja, kao i mogućnosti estetsko-hirurških intervencija u savremenoj kozmetici;

- ukazivanje učenicima, kroz proces nastave, na značaj uspelih estetskih korekcija na psihičko stanje pacijenta;

- osposobljavanje učenika za ukazivanje stručne pomoći u datom momentu.

ČETVRTI RAZRED
(teorijska nastava: 2 časa nedeljno, 56 časova godišnje; praktična nastava: 2 časa sedmično, 56 časova godišnje; praktična nastava u bloku: 30 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

OPŠTI HIRURŠKI PRINCIPI, UVOD U OPŠTU HIRURGIJU (6+6)

Globalni pregled istorijskog razvoja hirurgije.

Osnovni pojmovi o savremenom hirurškom radu: asepsa i njen značaj, antisepsa. Sterilizacija (vrsta, izbor i kontrola).

Dezinfekcija ruku, operacionog polja, prostorija itd.

ORGANIZACIJA HIRURŠKOG ODELJENJA (2+2)

Operacioni blok, previjalište, bolesničke sobe, laboratorije, radna soba sestre itd.

Metode ispitivanja u hirurgiji: kliničko-laboratorijske, rendgenološke i druge.

NEGA HIRURŠKIH BOLESNIKA (4+4)

Preoperativna - postoperativna nega.

Hirurška intervencija: premedikacija - anestezija (vrste, sredstva i komplikacije) - transfuzija - reanimacija (u toku i posle operacije), krvavljenje (simptomi, privremena i definitivna hemostaza - asfiksija, vrste veštačkog disanja i primena, sa i bez upotrebe aparata.

Postoperativne komplikacije: povraćanje, poremećaji rada srca, šok, infekcija, dehiscencija rane, nekroza režnjeva i tubusa, edemi.

PRINCIPI ESTETSKE HIRURGIJE, OPŠTA RAZMATRANJA (4+4)

Osnovni pojmovi o plastičnoj, rekonstruktivnoj i estetskoj hirurgiji. Istorijski osvrt. Psihosocijalni problemi u estetskoj hirurgiji, suočavanje sa deformacijama, kako urođenim tako i stečenim.

Planiranje operacija i vremena za intervenciju. Hirurška tehnika (šavovi, incizije, linije minimalne tenzije). Upotreba i vrste plastičnih masa.

TRANSPLATACIJA KOŽE (4+4)

Slobodni kožni transplatati (epidermalni, sa delimičnom debljinom kao i sa punom debljinom kože).

Način uzimanja transplatata (sečiva za uzimanje transplatata, priprema transplatata za konzerviranje ili za neposredno stavljanje na mesto defekata kože), fiksacija i nega transplatata. Davajuća i primajuća regija. Vaskularizacija transplatata.

Uzroci neuspeha transplantacije. Šta su auto, šta homo, a šta heterotransplatati.

REŽNJEVI I TUBUSI (4+4)

Definicija režnjeva, njihova podela i značaj kod prekrivanja kožnih defekata. Lokalni režnjevi (klizajući, rotirajući, kombinovani, "Z" plastika).

Udaljeni režnjevi (sa jednom, dve ili više peteljki), otvoreni i zatvoreni režnjevi, ukršteni režnjevi, režnjevi u obliku mufa. Arterijalni režnjevi, putujući i transpozicioni režnjevi. Tubularni režnjevi - tubusi, duplicirani tubusi.

Odloženi režnjevi, postavljeni režnjevi.

TRANSPLATACIJA DRUGIH TKIVA (2+2)

Transplatacija masnog tkiva, fascije, tetive, hrskavice, nerva. Transplatacija krvnih sudova. Transplatacija organa.

OŽILJCI I KELOIDI (2+2)

Nastajanje ožiljaka, fiziološko objašnjenje ožiljaka kontrakvije (količina ožiljaka, Lengerove linije na površini kože). Položaj ožiljaka u odnosu na zglob. Tragovi suture i uzroci nastajanja (keloidne tendencije na koži, apscesi na mestu šava, materijal za suturu, tenzija). Keloidi: karakteristike, etiologija, patologija, učestalost, metode lečenja i rezultati lečenja.

HIRURŠKO I HEMIJSKO IZRAVNJAVANJE KOŽE (2+2)

Dermoabrazija: indikacije, operativni postupak, hemijski postupak: trihloracetat, način delovanja, nega, rezultati, kontraindikacije.

OPEKOTINE I SMRZOTINE (4+4)

Vrste prema nastanku (plamen, vrele tečnosti, pare, električne struje, udar groma, opekotine kiselinama i bazama, fosforom).

Klasifikacija opekotina prema površini i dubini - dijagnoza, izračunavanje procenta opečene površine prema sistemu devetke.

Postupak sa opekotinama: konzervativni hirurški tretman, transplatacija kože, ekecizije.

Definitivno hirurško lečenje i kasniji tretman radi sprečavanja keloida putem fizikalne i banjske terapije.

Smrzotine, etiologija i lečenje.

GLAVA (4+4)

Povrede glave. Razvojne deformacije, povrede lica, deformacije čela, skalp kosmatog dela glave. Traumatski defekti koštanog skeleta.

Tumori glave i lica (hemangiomi, epiteliomi, bazaliomi, lipomi). Fibrozna displazija.

OČNI KAPCI I ORBITALNI PREDEO (2+4)

Povrede, razvojne deformacije, laceracija očnih kapaka, ektropion (paralitički, ožiljni, postoperativni). Ptoza gornjih kapaka, povrede mišića kapaka i lečenje. Epikantus, korektivna operacija istočnjačkih očiju. Deformacija obrva i lečenje. Priprema orbitalne šupljine za prijem očne proteze.

NOS (2+2)

Frakture. Deformacije kolumele i nosnih krila. Kifoza i lordoza nosnog grebena. Kongenitalne anomalije.

USNE I NEPCA (2+2)

Kongenitalne anomalije (zečja usna, dvostruka usna, rascepi tvrdog i mekog nepca - vučja čeljust. Povrede i operativne intervencije.

UŠNE ŠKOLJKE (2)

Kongenitalne i stečene deformacije. Rekonstruktivne intervencije.

LICE (2+2)

Facijalna paraliza - konzervativno i operativno lečenje.

Lice koje stari; ritidoplastika - čelo, obrazi, vrat, očni kapci.

GRUDI (2+2)

Deformacije, hipertrofija i hipotrofija, amputacija. Metode rekonstrukcije - upotreba plastičnih masa silikona i sl.

ŠAKE (2+2)

Povrede. Kongenitalne anomalije. Rekonstrukcija. Proteze. Transplantacija tetiva i nerava kod mehaničkih povreda. Kontrakture prstiju posle opekotinskih sekvela. Dipitrenova kontraktura. Faciektomia palmaris.

POLNI ORGANI

Kongenitalne anomalije - hipospadije, epispadije, atrezija vagine. Operativne metode i rezultati lečenja.

PRAKTIČNA NASTAVA

I-XII vežba

Odeljenje opšte hirurgije

Upoznavanje učenika sa hirurškim odeljenjem i njegovim specifičnostima.

Previjalište: rad u previjalištu; priprema pacijenta za previjanje; priprema materijala za previjanje i asistiranje pri previjanju.

Preoperativna priprema bolesnika - psihička, laboratorijska i medikamentozna; priprema operativnog polja; ishrana.

Postoperativna nega bolesnika - nameštanje bolesnika u odgovarajući položaj; preventivne mere u cilju sprečavanja postoperativnih komplikacija.

Higijena bolesnika - umivanje, kupanje, promena položaja bolesnika u krevetu, higijena postelje; masaža tela u cilju prevencije dekubitusa.

Merenje vitalnih znakova; vođenje temperaturne liste; davanje oralne i parenteralne terapije izuzev ubrizgavanja lekova u krv; postavljanje svih vrsta zavoja.

XIII-XX vežba

Odeljenje za plastičnu hirurgiju

Preoperativna i postoperativna nega bolesnika; priprema bolesnika za operaciju; kontrola i nega transplantata; previjanje bolesnika u sobi.

Premedikacija za operaciju; anestezija, instrumentiranje, priprema materijala i instrumenata za operaciju, priprema operativnog polja. Funkcionisanje operacionog stola i položaj bolesnika na operacionom stolu; postoperativni zavoji i imobilizacija; priprema materijala i instrumenata za obradu opekotina. Obrada opekotina i zavoji - otvorena i zatvorena metoda.

XXI-XXIII vežba

Previjalište

Previjanje raznih vrsta transplatata, režnjeva i tubusa. Previjanje drugih preoperativnih i postoperativnih rana. Previjanje opekotina. Sistem rada u previjalištu.

Ambulanta

Sistem ambulantnog rada. Dijagnostika oboljenja, povreda i deformacija. Indikacije za operaciju. Sistem rada u ambulanti. Praktičan rad sa zavojima.

Dijagnostika estetskih nedostataka, indikacije za operacije. Psihološki pristup bolesniku.

Priprema bolesnika za ambulantne operacije. Vrste anestezije kod ambulantnih intervencija i operacija. Priprema instrumenata i drugog potrebnog materijala. Postoperativno lečenje ambulantno operisanih bolesnika. Sistem rada sa ambulantnim pacijentima.

NASTAVA U BLOKU

Uvežbavanje metodike aplikacije terapijskih procedura.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Estetska hirurgija je stručna nastavna disciplina, koja ima zadatak da učenicima pruži znanja koja obezbeđuju šire sagledavanje područja rada i domena savremene kozmetologije, a u tom okviru, posebno, medicinske kozmetologije. Ona, istovremeno, ima zadatak da učenicima pruži neophodna teorijska i praktična znanja i osposobi ih za početno uključivanje u rad na radnim zadacima iz područja rada obrazovnog profila koji su u domenu estetsko-hirurških zahvata.

Izbor nastavnih sadržaja izvršen je tako da program ovog predmeta predstavlja celinu, a sastoji se od većih programskih celina (tematski kompleks) koje u sebi sadrže nekoliko manjih logičnih celina (tema), čiji redosled zadovoljava osnovne didaktičke zahteve. Po svom obimu, nastavne teme odgovaraju nastavnim (metodskim) jedinicama, što ne predstavlja imperativ za strogo poštovanje pri izvođenju nastave.

Ostvarivanje programa treba pretežno da se bazira na izlaganju koje treba da bude propraćeno primerima iz medicinske prakse. Pri tom, treba koristiti crteže na tabli, razne skice u obliku zidnih slika i mulaže radi što veće očiglednosti. Nakon uvodnih teorijskih napomena, učenike treba osposobiti za praktično izvođenje dijagnostičkih i terapeutskih postupaka (nega transplantata, nega kožnih režnjeva, nega opečenih bolesnika itd.).

Radi ostvarivanja ciljeva i zadataka predmeta učenici treba da:

- upoznaju opšta poglavlja iz hirurgije, a u tom okviru poentu treba staviti na poglavlja o sterilizaciji, anesteziji, hemostazi, imobilizaciji i reanimaciji;

- shvate ulogu kože u rekonstrukciji različitih defekata tela kao posledicama traume, urođenih deformacija, oboljenja i slično;

- uoče veze između estetske hirurgije i kozmetike radi kompletiranja svog stručnog profila;

- sagledaju posledice oštećenja kože toplotom i hladnoćom (keloidi, kontrakture), kao i načine adekvatnog saniranja patoloških promena;

- da estetske operacije shvate kao nužnost u lečenju kompleksa niže vrednosti kod psihički opterećenih osoba, tj. pacijenata;

- da tesno povežu teorijsku i praktičnu nastavu kao celinu.

Vaspitni aspekt nastave iz plastične hirurgije je da kod učenika uspostavi humani odnos i stalno prisutnu svest o tome da je, pomažući bolesnom, dao veliki doprinos uspešnoj terapiji. S druge strane, učenika treba naučiti etičkom kodeksu a posebno da sve što mu bolesnik poveri mora ostati tajna za javnost. U okviru teorijskog i praktičnog rada treba kod učenika razviti ljubav prema radu i podsticati ambicije za proširenjem znanja i eventualnim daljim školovanjem na višim nivoima.

Operativni program odvijanja vežbi treba sačiniti tako da učenici prethodno dobiju teorijska saznanja iz određene oblasti a da sledi praktična primena teorijskih saznanja.

Tokom vežbi učenici treba da steknu praktična znanja i ovladaju tehnikom sprovođenja specijalne nege i medicinsko-tehničkih procedura na odeljenjima za rekonstruktivnu hirurgiju. Posebno je bitno da steknu navike primene principa asepse i antisepse u izvršavanju različitih radnih zadataka.

Sadržaji programa estetske hirurgije su u tesnoj korelaciji sa sadržajima programa, dermatologije, fizikalne medicine, mikrobiologije i estetske nege. Svaki nastavnik, u operativnom planiranju i realizaciji programa, treba da ostvari uvid u sadržaje navedenih nastavnih disciplina i koordinira rad sa nastavnicima izvođačima nastave drugih stručnih predmeta. Posebno je značajna saradnja u radu između izvođača teorijske i praktične nastave, jer od te saradnje, u velikoj meri, zavisi uspešnost vaspitno-obrazovnih ishoda u celini.

Vežbe treba ostvarivati u nastavnim bazama, odnosno zdravstvenim organizacijama koje se profesionalno bave estetskom hirurgijom i to u grupama od 8 do 11 učenika. Prvih dvanaest vežbi treba realizovati na odeljenjima opšte hirurgije, a preostale na odeljenjima plastične i rekonstruktivne hirurgije. Mora se voditi računa da se svi sadržaji predviđeni ovim nastavnim programom ostvare.

Praktična nastava u bloku ima svrhu da stečena praktična znanja i umenja učenici usavrše do nivoa veština i navika. Ostvaruje se na odeljenjima za rekonstruktivnu i estetsku hirurgiju.

TEORIJA FORME I LIKOVNA KULTURA

Cilj i zadaci

Cilj izučavanja predmeta je razvijanje kod učenika smisla za lepo i razlikovanje lepog od neestetskog i ružnog, razvijanje smisla za harmoniju i sticanje neophodnih znanja o tome šta je zaista estetsko i kako se ono vrednuje.

Zadaci nastave su:

- osposobljavanje učenika za shvatanje vrednosti u umetnosti;

- proširivanje znanja o umetničkom blagu u svetu i u sopstvenoj kulturi;

- oblikovanje sopstvenog mišljenja i stava o umetničkim delima;

- sposobnost samostalne analize umetničkog dela;

- kroz vežbe shvatanje osnovnih principa teorije forme;

- iskazivanje sopstvene kreativnosti kroz izradu tematskih radova;

- komparacija umetničkih dela likovne kulture sa savremenim izražajnim sredstvima;

- razvijanje sposobnosti za analizu i sintezu u vizuelnom, audio i elektronskim medijima;

- sticanje samopouzdanja za argumentovanu diskusiju o umetnostima;

- osposobljavanje za razumevanje savremene likovne umetnosti;

- upoznavanje sa vrstama umetnosti;

- uočavanje razlika između likovnih i primenjenih umetnosti;

- sticanje osnovnih pojmova o filozofiji i estetici kao filozofskoj disciplini;

- usvajanje osnovnih estetskih kriterijuma;

- upoznavanje sa bitnim faktorima promenljivosti estetskih kriterijuma u analizi umetničkog dela;

- sticanje saznanja o razlikama između umetničkih dela različitih stilova, epoha i kultura;

- pokušaj samostalnog definisanja umetnosti;

- upoznavanje učenika sa značajem teorije forme;

- sticanje znanja o elementima likovnog izraza;

- razvijanje kod učenika sopstvenog kritičkog stava o umetničkim delima uz upotrebu validnih argumenata;

- razvijanje estetskih kriterijuma na primerima remek-dela likovne umetnosti.

ČETVRTI RAZRED
(2 časa sedmično, 56 časova godišnje)

SADRŽAJI PROGRAMA

UVOD U LIKOVNU UMETNOST (6)

Podela umetnosti.

Podela unutar likovne umetnosti.

Likovne i primenjene umetnosti.

Istorija umetnosti.

Istorija civilizacija, kultura i religija.

Analiza stila na poznatim primerima iz značajnih umetničkih epoha.

Korišćenje literature vezane za istoriju umetnosti.

Pismeno, usmeno ili likovno izražavanje na temu umetnosti.

Evaluacija - test.

TEORIJA FORME (18)

Svetlost i senka.

Linija kao osnovno likovno izražajno sredstvo i njeno značenje.

Boja u likovnom, psihološkom, fizičkom i sociološkom smislu.

Crna i bela.

Valer.

Harmonija i kontrast.

Proporcija.

Ravnoteža, ritam.

Oblik, forma.

Tekstura.

Kompozicija.

ISTORIJA UMETNOSTI (18)

Umetnost praistorije, crteži, keramika, oruđe, oružje.

Sumeri, Asirci, Vavilon, Mesopotamija i Persija - arhitektura, reljefi, skulpture, sitna plastika, zlatarstvo, mitologija.

Umetnost starog Egipta, arhitektura, skulptura, slike, zanatstvo, religija, mitologija.

Umetnost antičke Grčke, mitologija u umetnostima, skulpture značajnih umetnika, zanatstvo, arhitektura, značaj helenske kulture na buduće stvaralaštvo.

Rimska umetnost, paralele sa helenizmom, novonastala umetnost i uticaj na Vizantiju kroz značajna dela rimske umetnosti.

Vizantija - njen značaj u razvoju Hrišćanske umetnosti, arhitektura.

Srednji vek u umetnosti Evrope.

Renesansa, njen značaj i uticaj kroz stvaralaštvo najznačajnijih umetnika.

Barok i Rokoko u evropskoj umetnosti u delima značajnih umetnika.

Neoklasicizam, paralele sa antičkom umetnosti najznačajniji stvaraoci te epohe.

Umetnost XIX veka.

UMETNOST XX VEKA (14)

Umetnost sa početkom XX veka.

Obrada svih značajnih pravaca u umetnosti XX veka.

Značajni umetnički centri za razvoj novih koncepata u umetnosti.

Povezanost svih vrsta umetnosti kroz dela umetnika.

Uz pomoć literature, učenicima vizuelno približiti umetnička dela.

Usmeno ili pismeno izražavanje o značajnim predstavnicima - umetnicima tog perioda.

Samostalno likovno izražavanje.

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

Osnovna funkcija ove nastavne discipline je razvijanje kod učenika smisla za lepo i razlikovanje lepog od neestetskog i ružnog. Izučavanjem teorije forme učenici treba da razviju smisao za harmoniju, a izučavanjem likovne umetnosti da steknu neophodna znanja o tome šta je zaista estetsko i kako se ono vrednuje. Ostvarivanjem programa učenici treba da steknu znanja koja će im omogućiti da shvate estetsku funkciju manjih i jedinih postupaka u izgledu ličnosti. Treba im podsticati razvoj imaginacije koju im pruža likovna praksa.

Časove treba planirati tako da budu u funkciji razvoja kreativnih sposobnosti učenika i njihovo samostalno likovno stvaralaštvo.

Izučavanjem nastavne teme Uvod u likovnu umetnost učenici se osposobljavaju da: znaju da prepoznaju vrste umetnosti, shvate pojam i funkciju umetnosti, međusobnu povezanost ostalih vrsta umetnosti, znaju da naprave razliku između različitih stilova umetnosti, mogu da samostalno analiziraju umetničko delo, formiraju sopstvene stavove o umetničkim vrednostima da shvate važnost umetnosti u svakodnevnom životu.

Realizacijom sadržaja nastavne oblasti Teorija forme učenici će steći uvid u lepotu i značaj remek-dela likovne umetnosti, biti u stanju da sagledaju razvoj umetnosti kroz analizu tema, motiva i stilova, razlikovati elemente kompozicije, umeti da koriste stečena znanja za samostalno likovno izražavanje, znati da koriste različite tehnike u likovnom izrazu, znati da prepoznaju značenje svakog elementa kompozicije, moći sami da stvaraju koristeći dva ili više elementa kompozicije, razumeti značaj i značenje svih elemenata unutar umetničkog dela.

Sadržaji nastavne teme Istorija umetnosti omogućavaju učenicima da se osposobljavaju da razlikuju značajne epohe u likovnoj umetnosti, da samostalno uočavaju razlike u temama i motivima umetničkih stilova, biće u mogućnosti da shvate značaj književnosti u likovnim umetnostima, razlikuju mitološke, Biblijske ili žanr-scene u likovnim ali i drugim umetnostima, shvate značaj umetnosti u razvoju civilizacija i kultura, stiču osnovna znanja o filosofskim pravcima unutar epohe značajnim za umetnost, shvate funkciju umetnosti u svakodnevnom životu, sagledavaju bogatstvo svetske i domaće kulturne baštine, koriste literaturu u pisanoj, vizuelnoj i elektronskoj formi, znaju da izdvoje bitne odlike stila u umetnosti i da pravi paralele sa drugim epohama, shvate značaj uticaja različitih religija na umetnost, moći da stečena znanja funkcionalno upotrebe.

Svrha izučavanja nastavne teme Umetnost XX veka je da se učenici osposobe da prepoznaju umetničko delo savremene umetnosti, da znaju da formulišu kom periodu ili pravcu pripada određeno umetničko delo, mogu da precizno izraze svoje stavove o umetnosti pojedinih segmenata umetnosti XX veka, znaju da se služi literaturom, mogu da shvate filosofiju apstraktnog slikarstva, znaju da naprave paralelu između različitih koncepata umetnosti i steknu naviku da posećuju izložbe umetničkih dela, znaju da razlikuju i ispravno formulišu bitne karakteristike različitih pravaca u umetnosti i shvate značaj umetnosti i dizajna u životu savremenog čoveka.

Pri planiranju i realizaciji nastave nastavnik ostvaruje korelaciju sa nastavnicima predmeta: istorija, književnost, fizika, hemija, muzička umetnost, psihologija, sociologija, filosofija, geografija i strani jezici.

MATURSKI ISPIT

Maturski ispit u srednjim stručnim školama učenici polažu u skladu sa odredbama: "Sadržaj i način polaganja maturskog ispita u stručnoj i umetničkoj školi" ("Službeni glasnik SRS - Prosvetni glasnik", br. 2/94)

SADRŽAJ MATURSKOG ISPITA

Maturski ispit sastoji se iz dva dela:

- zajedničkog za sve obrazovne profile i sva područja rada, i

- posebnog za svaki obrazovni profil u okviru određenog područja rada.

U okviru zajedničkog dela učenici polažu:

Srpski jezik i književnost (maternji jezik i književnost za učenike koji su nastavu imali na jeziku narodnosti, u daljem tekstu maternji jezik i književnost)

Posebni deo maturskog ispita obuhvata:

1. maturski praktičan rad sa usmenom odbranom rada

2. usmeni ispit iz izbornog predmeta.

ZAJEDNIČKI DEO MATURSKOG ISPITA

Maternji jezik i književnost polaže se pismeno prema četvorogodišnjem programu koji je učenik završio.

Ispitni odbor škole određuje četiri teme iz orjentacionog spiska, na predlog stručnog aktiva, neposredno pre početka polaganja.

POSEBAN DEO MATURSKOG ISPITA

1. Maturski praktičan rad sa usmenom odbranom rada

Praktičan rad obuhvata izradu konkretnog zadatka ili obavljanje konkretnog posla, čime učenik treba da pokaže koliko je osposobljen za uključivanje u rad.

Tokom usmene odbrane rada, učenik brani praktični maturski rad, daje potrebna objašnjenja o koncepciji, načinu izrade, metodama, fazama i postupcima realizacije.

Pitanja za maturski praktičan rad sa usmenom odbranom rada se konstituišu iz sledećih sadržaja programa:

- sprovođenje metoda asepse i antisepse;

- izrada osnovnih oblika kozmetičkih pripravaka i njihovo aplikovanje;

- sprovođenje specijalne nege i procedura kod pacijenata sa atrofijom kože;

- sprovođenje postupaka kod alergijskih dermatoza;

- sprovođenje procedura i nege kod klijenata sa poremećenom pigmentacijom kože;

- sprovođenje specijalne nege i terapije kod klijenata sa piodermijom i diseboroeičnim oboljenjima;

- sprovođenje specijalne nege i procedura kod klijenata sa obolelim venama;

- sprovođenje specijalne nege i procedura kod klijenata sa oboljenjima znojnih žlezda;

- sprovođenje specijalne nege i procedura kod hiperkeratoze;

- sprovođenje specijalne nege i procedura kod klijenata sa subpatološkim promenama na noktima;

- sprovođenje procedura kod dermatomikoza;

- sprovođenje procedura kod dermatozoonoza;

- sprovođenje nege transplantata i režnjeva;

- previjanje lakih rana i asistiranje lekaru pri previjanju komplikovanih rana;

- previjanje i sprovođenje opšte i specijalne nege opečenih;

- sprovođenje manuelnih i vanmanuelnih oblika masaže kože lica i tela (kozmetičke i terapijske);

- sprovođenje kozmetoterapijskih procedura: hemijskog čišćenja kože, komedoekspresije, aplikovanje fizikalnih agenasa - UV i IR zraka, krioterapeutika i drugih, aplikovanje alergijskih testova, merenje pH kože, izvođenje dezinkrustacije;

- sprovođenje mehaničke i hemijske depilacije;

- sprovođenje higijensko-estetskih i terapijskih procedura na poglavini i kosi;

- sprovođenje kozmetičkog tretmana raznih tipova kože i davanje klijentu uputstava o produženoj nezi;

- kozmetičke sirovine - vrste, osobine i primena;

- kozmetički preparati - vrste, sastav, osobine, dermatološka svojstva i primena pojedinih grupa;

- građa i funkcija kože i njenih adneksa;

- eritematozne dermatoze - definicija, podela, etiologija, klinički tok, principi lečenja i nege;

- oboljenja na bazi diseboreje - osobenosti i domen rada kozmetoterapeuta;

- karakteristična oboljenja kose - poremećaji kod primene kozmetičkih preparata;

- karakteristike oboljenja znojnih žlezda i zadaci kozmetoterapeutskog tehničara u zbrinjavanju tih poremećaja;

- oboljenja noktiju - vrste i osobenosti;

- principi lečenja dermatozoonoza;

- karakteristike dermatomikoza - vrste, etiologija i principi lečenja;

- poremećaji pigmentacije kože i domen rada kozmetoterapeutskog tehničara;

- vrste i tretman atrofije kože;

- alergijske dermatoze i njihov značaj;

- osobenosti verukoznih dermatoza i keratodermija;

- sprovođenje specijalne nege i principi lečenja piodermija;

Fizikalni agensi u kozmetoterapiji:

- principi primene mehaničke energije u kozmetoterapiji - biološko dejstvo masaže;

- principi primene toplotne energije - toplotni agensi, lokalno i opšte biološko dejstvo termoterapije;

- primena svetlosne energije - biološko dejstvo sunčeve svetlosti, UV i IR zraci;

- primena električne energije - jednosmerne struje i njihovo biološko dejstvo, dejstvo i primena naizmeničnih struja, nisko srednje i visokofrekventne struje;

- primena energije zvuka - ultrazvuk, dejstvo i primena;

- hidroterapijske procedure - vrste, dejstvo i primena.

Principi sprovođenja kozmetoterapijskih procedura. Vrste procedura i faktori koji određuju vrstu tretmana.

Kozmetoterapijske procedure u estetskoj i rekonstruktivnoj hirurgiji - zadaci i domen rada kozmetoterapeutskog tehničara.

2. Usmeni ispit iz izbornog predmeta

Učenici biraju jedan sa liste utvrđenih izbornih predmeta i taj ispit polažu usmeno.

Grupu izbornih predmeta čine: fizika, hemija, biologija, strani jezik, psihologija, teorija forme i likovna kultura, filozofija, kozmetologija, dermatologija i fizikalna medicina.

Izborni predmet se polaže prema programu koji je učenik završio.