Ovim pravilnikom utvrđuje se nastavni plan i program ogleda
za obrazovni profil operater mašinske obrade, koji je odštampan uz ovaj pravilnik
i čini njegov sastavni deo.
Član 2
Program ogleda iz člana 1. ovog pravilnika ostvaruje se u skladu
sa:
1. Pravilnikom o planu i programu obrazovanja i vaspitanja
za zajedničke predmete u stručnim i umetničkim školama ("Službeni glasnik
RS - Prosvetni glasnik", broj 6/90 i "Prosvetni glasnik", br.
4/91, 7/93, 17/93, 1/94, 2/94, 2/95, 3/95, 8/95, 5/96, 2/2002, 5/2003 i 10/2003),
i to sa nastavnim planom i programom:
1) srpskog jezika i književnosti;
2) srpskog jezika kao nematernjeg jezika;
3) jezika nacionalnih manjina;
4) fizičkog vaspitanja;
5) računarstva i informatike;
6) muzičke umetnosti;
7) likovne kulture;
8) Ustava i prava građana, i
2. Pravilnikom o nastavnom planu i programu predmeta verska
nastava za srednje škole ("Prosvetni glasnik", broj 6/2003).
Član 3
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik
o nastavnom planu i programu ogleda za obrazovni profil operater mašinske obrade
("Prosvetni glasnik", broj 4/2004).
Član 4
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja
u "Prosvetnom glasniku".
- uvođenje fleksibilnog nastavnog programa, koji bi bio definisan u jednom delu od strane škole, a u zavisnosti od interesa lokalne sredine, kako bi se obezbedila efikasnija upošljivost stručnjaka ovog obrazovnog profila u lokalnoj sredini;
- uvođenja preduzetništva kao izbornog predmeta u nastavni program radi razvijanja preduzetničkog duha kod učenika;
- izradu kriterijuma ocenjivanja i građenja standarda ocenjivanja učenika;
- proveru novog koncepta završnog ispita.
Uvođenje organizacionih novina:
- prilagođavanje organizacije nastavnog procesa u školi, u okviru godišnjeg fonda časova, a u skladu sa postavljenim ishodima stručnog obrazovanja i uslovima rada u školi i na radnom mestu;
- nastavni sadržaji su organizovani modularno za pojedine opštestručne i sve stručne predmete;
- uvođenje izborne nastave, kao mogućnosti da učenik samostalno kreira deo svog obrazovanja;
Očekivani ishodi ogleda
- Učenik koji se po po završenom obrazovanju brže adaptira na radnom mestu.
- Unapređen i kvalitetan obrazovno-vaspitni rad kroz:
- efikasnije i podsticajnije metode rada sa učenicima primenjene u svakodnevnoj obrazovnoj praksi;
- efikasnije usvajanje generativnih, transfernih i funkcionalnih znanja i veština, relevantnih za buduću profesiju kao rezultat modularnog pristupa;
- ocenjivanje učenika prema postavljenim ishodima;
- razvijanje sistema praćenja ostvarenosti nastavnog programa na nivou škole ali i na nivou Republike.
Trajanje ogleda
Ogled se sprovodi od 1. septembra 2003. godine kroz najmanje tri generacije upisanih učenika. Odluku o prestanku ogleda doneće, nakon procene rezultata, Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja.
Način ostvarivanja ogleda
Ogled će biti realizovan na osnovu ovog nastavnog plana i programa.
Istovremeno organizovaće se obuke nastavnika srednjih stručnih škola područja rada mašinstvo i obrada metala, za primene novih metoda rada sa učenicima, primene novog nastavnog programa i objektivnog ocenjivanja u svakodnevnoj obrazovnoj praksi.
Obuka za nastavnike srednjih stručnih škola u kojima se realizuje program ovog ogleda, biće organizovana u sledećim oblastima koje su bitne za unapređenje kvaliteta obrazovnog rada:
- nova koncepcija obrazovanja (usmerenost na ciljeve i ishode obrazovanja, modularni pristup u obrazovanju);
- stručno usavršavanje nastavnika za primenu novih nastavnih metoda;
- stručno usavršavanje nastavnika u okviru matične struke.
Nastavnici srednjih stručnih škola će u okviru obrazovnog rada primenjivati metode rada i ocenjivanja za koje su obučavani na seminarima.
U okviru Zavoda za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja i stručnih aktiva zajednica stručnih škola biće izdvojene ključne teme u okviru kojih je potrebno stručno usavršavanje nastavnika.
Stručni timovi u školama i na nivou Republike će sarađivati na horizontalnom i vertikalnom povezivanju nastavnih sadržaja kako sa autorskim timom, tako i sa predstavnicima privrede.
Planirana je izrada testova sa zajedničkim sadržajima i zajednički postavljenim kriterijumima od strane stručnih timova koji će se formirati pri Zavodu za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja - Centru za stručno i umetničko obrazovanje i Zavodu za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.
Ogled će se realizovati u uslovima svakodnevnog obrazovnog rada u srednjim stručnim školama. Njegova realizacija podrazumeva uključenost i saradnju nastavnika i pomoćnih nastavnika u okviru stručnih timova i stručnih organa u školama.
Pravilnik o vrsti stručne spreme nastavnika i pomoćnih nastavnika, kao i Normativ o uslovima opreme i prostora za realizaciju oglednog programa biće posebno definisani.
Ministarstvo prosvete i sporta, Zavod za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i međunarodni programi podrške reformi stručnog obrazovanja pružiće kadrovsku i materijalnu podršku za realizaciju obuke profesora, materijal za rad, praćenje i evaluaciju ogleda.
Praćenje i vrednovanje ogleda
Praćenje i vrednovanje ogleda obavljaće Zavod za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i prosvetni savetnik, a na osnovu posebnog uputstva za praćenje realizacije oglednih programa koja će biti naknadno publikovana.
Primena ogleda će biti praćena najmanje četiri puta u toku školske godine.
Na kraju školske godine, na osnovu različitih upitnika i izveštaja, biće ispitani ishodi obrazovno - vaspitnog rada, adekvatnost ocenjivanja, mišljenja učenika i nastavnika.
I CILJEVI I ISHODI STRUČNOG OBRAZOVANJA
za obrazovni profil OPERATER MAŠINSKE OBRADE - ogled
CILJEVI STRUČNOG OBRAZOVANJA
ISHODI OBRAZOVANJA
Po završenom obrazovanju za ovaj profil, učenik će steći:
znanja
veštine
stručne kompetencije
Osposobljavanje učenika za izradu delova na alatnim i kompjuterski upravljanim mašinama (CNC)
da koristi tehničko tehnološku dokumentaciju
da izvršava radnje na konvencionalnim i CNC mašinama
da meri i kontroliše veličine predmeta obrade
da primenjuje mere zaštite i bezbednosti na radu
da organizuje radno mesto
da analizira tehničko tehnološku dokumentaciju
da reši probleme vezane za radna mesta
da izradi lični stav o svojim vrednostima i vrednostima okruženja
sposoban da obavi sve pripreme za obradu na konvencionalnim i CNC mašinama
sposoban da upravlja konvencionalnim i CNC mašinama
sposoban da izradi delove na konvencionalnim i CNC mašinama
sposoban da samostalno meri i kontroliše izradke u proizvodnom procesu
II NASTAVNI PLAN
Nedeljni i godišnji fond časova obaveznih i izbornih predmeta
za obrazovni profil OPERATER MAŠINSKE OBRADE - ogled
I RAZRED
II RAZRED
III RAZRED
UKUPNO
nedeljno
godiš.
nedeljno
godiš.
nedeljno
godiš.
nedeljno
godiš.
A: OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI
10
350
8
280
8
264
26
886
1a. Srpski jezik i književnost
2
70
2
70
2
64
6
204
1b.__________ jezik i književnost
2. Strani jezik
2
70
2
70
2
64
6
204
3. Fizičko vaspitanje
2
70
2
70
2
64
6
204
4. Matematika
2
70
2
70
2
64
6
204
5. Računarstvo i informatika
2
70
2
70
B: OPŠTESTRUČNI PREDMETI
8
280
7
245
15
525
1. Tehničko crtanje
4
140
4
140
2. Tehnički materijali
2
70
2
70
3. Tehnička mehanika
2
70
2
70
4. Mašinski elementi
3
105
3
105
5. Termodinamika i hidraulika
2
70
2
70
6. Elektrotehnika
2
70
2
70
V: STRUČNI PREDMETI
9
375
15
585
22
764
46
1724
1. Tehnologija
3
105
3
105
4
128
10
338
2. Praktična nastava
6
270
12
480
18
636
36
1386
G: IZBORNI PREDMETI
2
70
2
70
2
64
6
204
1. Izborni predmet predviđen Zakonom
1
35
1
35
1
32
3
102
2. Izborni predmet predviđen Programom ogleda
1
35
1
35
1
32
3
102
Ukupno: A + B + V + G
29
1075
32
1180
32
1084
93
3339
Broj časova po predmetima dat je na nedeljnom nivou kao zbir časova teorije, vežbi i praktične nastave, a prema programu predmeta.
Blok nastava se prikazuje u ukupnom zbiru na godišnjem nivou za odgovarajući predmet u okviru koga se realizuje, a prema programu predmeta.
Lista ponuđenih izbornih predmeta po razredima
G: IZBORNI PREDMETI
I
II
III
Izborni predmet predviđen Zakonom
1. Građansko vaspitanje / Verska nastava
*
*
*
Izborni predmet predviđen Programom ogleda
1. Istorija
*
2. Industrijska geografija u mašinstvu
*
3. Muzička umetnost
*
4. Likovna kultura
*
5. Ustav i prava građana
*
6. Preduzetništvo
*
Izborna nastava zastupljena je svake školske godine iz dva predmeta:
- Izbornog predmeta predviđenog Zakonom: Građanskog vaspitanja ili Verske nastave (1 čas nedeljno tokom školske godine)
- Jednog izbornog predmeta predviđenog Programom ogleda - 1 čas nedeljno (sa mogućnošću realizacije u bloku, ili 2 časa nedeljno u toku jednog polugodišta)
Ostvarivanje programa ogleda
Predviđen broj učenika u odeljenju je 20.
Nastava iz sledećih predmeta odvija se po grupama kroz vežbe (V), praktičnu nastavu (PN) i nastavu u bloku (B):
razred
predmet / modul
godišnji fond časova
broj učenika u grupi
V
PN
B
I
Računarstvo i informatika
70
10
Tehničko crtanje
140
10
Tehnologija
105
10
Praktična nastava
210
60
10
II
Tehnologija
105
10
Praktična nastava
420
60
10
III
Tehnologija
128
10
Praktična nastava
576
60
6-10
Ostali obavezni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine
I RAZRED
časova
II RAZRED
časova
III RAZRED
časova
UKUPNO
časova
Čas odeljenskog starešine
35
35
32
102
Dodatni rad *
do 30
do 30
do 30
do 90
Dopunski rad *
do 30
do 30
do 30
do 90
Pripremni rad *
do 30
do 30
do 30
do 90
Društveno korisni rad *
do 30
do 30
do 30
do 90
*Ako se ukaže potreba za ovim oblicima rada
Fakultativni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine po razredima
I
II
III
Ekskurzija
2-3 dana
2-3 dana
do 5 dana
Jezik drugog naroda ili nacionalne manjine sa elementima nacionalne kulture
2 časa nedeljno
Drugi strani jezik
2 časa nedeljno
Drugi predmeti *
1-2 časa nedeljno
Stvaralačke i slobodne aktivnosti učenika (hor, sekcije i drugo)
30 - 60 časova godišnje
Društvene aktivnosti - đački parlament, učeničke zadruge
15-30 časova godišnje
Kulturna i javna delatnost škole
2 radna dana
*Pored navedenih predmeta škola može da organizuje, u skladu sa opredeljenjima učenika, fakultativnu nastavu iz predmeta koji su utvrđeni nastavnim planom drugih obrazovnih profila istog ili drugog područja rada, kao i u nastavnim planovima gimnazije, ili po programima koji su prethodno akreditovani.
Ostvarivanje školskog programa po nedeljama
razred
razredno časovna
nastava
mentorski rad
(nastava u bloku)
obavezne
vannastavne
aktivnosti
ostalo
(završni ispit)
ukupno
radnih
nedelja
I
35
2
2
39
II
35
2
2
39
III
32
2
2
3
39
III NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA OGLEDA (UPUTSTVO)
Nastavni plan i program za obrazovni profil operater mašinske
obrade - ogled ostvaruje se u školama gde su školski prostor, oprema i nastavna
sredstva propisani:
Pravilnikom o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme
i nastavnih sredstava za ostvarivanje plana i programa zajedničkih predmeta
u stručnim školama za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme -
"Službeni glasnik Republike Srbije - Prosvetni glasnik", broj 7/91,
i
Pravilnikom o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme
i nastavnih sredstava za ostvarivanje planova i programa obrazovanja i vaspitanja
za stručne predmete za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme u
stručnim školama područje rada mašinstvo i obrada metala - "Službeni
glasnik Republike Srbije - Prosvetni glasnik", br. 8/91, 6/98, 3/99,
1/2001 i 8/2002.
Nastavnici sami pripremaju potrebna nastavna sredstva (dijapozitive,
grafofolije, šeme i Power Point prezentacije) u skladu sa ovim nastavnim programom,
koristeći:
publikovana multimedijalna nastavna sredstva (štampana literatura,
različite publikacije, zbirke dijapozitiva, odgovarajuće video kasete i elektronske
publikacije);
Internet.
Nastava se realizuje uz korišćenje:
računara i projektora za Power Point prezentacije;
skenera;
dijaprojektora;
grafoskopa;
televizora i video rekordera.
Detaljna uputstva za ostvarivanje programa data su uz svaki
predmet pojedinačno.
NAPOMENE O OSTVARIVANJU PROGRAMA SRPSKOG JEZIKA U ODELJENJIMA
OGLEDNIH OBRAZOVNIH PROFILA SREDNJIH STRUČNIH ŠKOLA
Pošto je u nastavnim planovima oglednog obrazovnog profila
OPERATER MAŠINSKE OBRADE - ogled, godišnji fond časova srpskog jezika i književnosti
osetnije smanjen u odnosu na važeći nastavni plan trogodišnjih obrazovnih profila,
u ostvarivanju programa biće neophodno da nastavnik vrši primerena sažimanja
programskih sadržaja nastavnog predmeta Srpski jezik i književnost, objavljenih
u "Službenom glasniku RS - Prosvetnom glasniku", broj 6/90 i "Prosvetnom
glasniku", br. 4/91, 7/93, 17/93, 1/94, 2/94, 2/95, 3/95, 8/95, 5/96, 2/2002,
5/2003 i 10/2003.
Sažimanja treba vršiti prevashodno u programskom području KNJIŽEVNOST
jer je u ostvarivanju tih sadržaja bitniji kvalitet učenikovog čitanja
nego broj pročitanih književnih dela. Takav pristup programskim sadržajima moguć
je, na primer, u onim segmentima gde je ponuđeno više književnih dela istog
pisca. Celishodno može biti rešenje da nastavnik predvidi da na nivou interpretacije
obradi jedno delo, reprezentativno za stvaralaštvo tog pisca i pristupačno recepciji
konkretnog đačkog kolektiva, a da ostala potpuno izostavi, ili obradi na nivou
prikaza i osvrta. Sličan pristup može primeniti i u obradi pojedinih književnih
dela kao reprezentativnih za stilska razdoblja, odnosno književne pravce u istoriji
književnosti.
U okviru domaće lektire moguće je, takođe, da nastavnik
izostavi pojedina književna ostvarenja za koja je nastavna praksa potvrdila
da nisu u dovoljnoj meri pristupačna recepciji učenika određenog uzrasta i stručnog
usmerenja. Moguće je, takođe, izostavljena dela zameniti nekim ostvarenjem iz
tekuće srpske ili svetske književnosti za koje nastavnik proceni da je primerenije
mogućnostima recepcije konkretnog đačkog kolektiva sa kojim ostvaruje nastavni
program.
Eventualna sažimanja u programskom području JEZIK moraju biti
veoma obazriva jer je jezik s i s t e m, što uvek podrazumeva celovita rešenja,
odnosno povezanost svih rešenja u okviru programa za određeni razred, ali i
njihovo vertikalno povezivanje, odnosno međusobnu povezanost programskih sadržaja
predviđenih za ostvarivanje u svim razredima srednjeg stručnog obrazovanja.
STRANI JEZIK (L2)
1. CILJEVI PREDMETA:
Nastava stranog jezika u srednjem stručnom obrazovanju predstavlja
kontinuitet nastave stranog jezika u prethodnom školovanju. Ciljevi ove nastave
su:
- utvrđivanje znanja i dalje obučavanje učenika da komuniciraju
sa ljudima iz drugih zemalja o opštim temama;
- razvijanje odnosa tolerancije kroz upoznavanje kulture i
načina života drugih naroda;
- sticanje osnovnih jezičkih znanja i kompetencija u skladu
sa potrebama struke i zanimanja.
2. ISHODI NASTAVE STRANOG JEZIKA NA KRAJU TROGODIŠNJEG SREDNJEG
STRUČNOG OBRAZOVANJA
Jezičke aktivnosti
po završetku trogodišnjeg obrazovanja:
JEZIČKA RECEPCIJA
SLUŠANJE
razume osnovni smisao informacija i tekstova koji govore
o poznatim temama
razume jednostavne informacije i instrukcije u okviru
svoje struke
ČITANJE
razume jednostavne natpise, etikete na proizvodima,
reklamni materijal, uputstva za upotrebu
pronalazi potrebnu informaciju u tekstu
otkriva značenje nepoznatih reči na osnovu poznatog
konteksta ili ličnog / profesionalnog iskustva
JEZIČKA PRODUKCIJA
GOVOR
govori o bliskim temama i događajima (porodica, hobi,
posao) koristeći jednostavne reči i rečenice
govori o sebi (lični podaci, obrazovanje)
traži i daje informacije iz svoje struke
PISANJE
piše kratke jednostavne tekstove u različite svrhe
(poruke, uputstva, popunjava upitnike, formulare i sl.)
INTERAKCIJA
komunicira u svakodnevnim situacijama (pita, predlaže,
traži i daje uputstva ili obaveštenja)
prima i prenosi jednostavne poruke (prijateljima, kolegama)
koje se odnose na neposredne potrebe
ZNANJA O JEZIKU
poznaje leksiku i gramatičke sadržaje jezika koji uči
na nivou koji mu omogućava da razume, govori ili piše o temama iz svakodnevnog
života ili struke
uočava osnovne sličnosti i razlike između maternjeg
jezika i stranog jezika koji uči
MEDIJSKA PISMENOST
koristi sadržaje medijske produkcije radi zadovoljenja
ličnog interesovanja i profesionalnih potreba (knjige, časopise, prospekte,
kataloge, rečnike, audio i video zapise, kompakt disk, Internet)
3. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- postojeći odobreni udžbenici
- popularna literatura
- Internet
4. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA
- Srpski jezik i književnost
- stručni predmeti
5. PREPORUČENI SADRŽAJI ZA STRANI JEZIK U SREDNJEM STRUČNOM
OBRAZOVANJU
I RAZRED
II RAZRED
III RAZRED
OPŠTE TEME 80%
OPŠTE TEME 70%
OPŠTE TEME 60%
Svakodnevni život
(organizacija vremena, poslova, slobodno vreme)
Hrana i zdravlje
(navike u ishrani, karakteristična jela i pića u zemljama sveta)
Poznati gradovi i njihove znamenitosti
Sportovi i poznata sportska takmičenja
Život i dela slavnih ljudi XX veka
(iz sveta nauke, kulture)
Mediji (štampa, televizija)
Hrabra i plemenita dela ljudi
(interesantne životne priče i događaji)
Život u gradu
(ulice, ustanove; problemi buke, zagađenosti, gužvi)
Štampa i televizija
(aktuelni i interesantni događaji i priče)
Ljudska solidarnost i podvizi
Iz sveta filma, muzike, umetnosti
Životna sredina
(uticaj nove tehnologije na biljni, životinjski svet, zdravlje ljudi)
Tekovine kulture, znamenitosti i zanimljivosti
iz sveta
Iz života mladih
(zabava, sport, obrazovanje)
Običaji i praznici naroda sveta
Značajna otkrića, pronalasci i događaji u XX
veku
Knjige, filmovi, muzika
STRUČNE TEME* 20%
STRUČNE TEME* 30%
STRUČNE TEME* 40%
izbor tema u vezi sa materijalom, alatom, procesom
rada i poslovnim situacijama bitnim za struku i zanimanje
izbor tema u vezi sa materijalom, alatom, procesom
rada i poslovnim situacijama bitnim za struku i zanimanje
izbor tema u vezi sa materijalom, alatom, procesom
rada i poslovnim situacijama bitnim za struku i zanimanje
FUNKCIJE
FUNKCIJE
FUNKCIJE
Pozdravljanje i predstavljanje u susretu sa ljudima
Zahvaljivanje, izvinjavanje
Molbe, naredbe
Izražavanje dopadanja i nedopadanja
Traženje informacije
Davanje informacije (o vremenu i mestu)
Opisivanje ljudi, stvari, aktivnosti
Traženje i davanje dozvole
Traženje i davanje uputstva za pravac kretanja
Predlaganje i ubeđivanje
Odbijanje zahteva ili molbe
Izražavanje slaganja i neslaganja
Izražavanje želje, potrebe
Izražavanje interesovanja
Izražavanje preferenci
Izražavanje planova i namera u budućnosti
Izražavanje verovatnoće
Traženje i nuđenje pomoći
Izveštavanje (pripovedanje o prošlim događajima)
Izražavanje saosećanja, ohrabrenja
* IZBOR STRUČNIH TEMA IZVRŠITI U SARADNJI SA STRUČNIM VEĆEM
NASTAVNIKA STRUČNIH PREDMETA U ŠKOLI.
MATEMATIKA
1. CILJEVI:
- Pravilno formulisanje matematičkih pojmova, sticanje osnovnih matematičkih znanja i njihova primena vezana za struku
- Razvijanje sposobnosti određivanja i procene kvantitativnih veličina i njihovog odnosa
- Razvijanje osećaja za prostor, razlikovanje geometrijskih figura
- Razvijanje sistematičnosti, urednosti, preciznosti, temeljnosti, istrajnosti, kritičnosti u radu; razvijanje radnih navika i sposobnosti za samostalni i grupni rad
- Uspešna primena matematičkih modela na rešavanju praktičnih problema u realnom okruženju
2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU:
- Ovako koncipiran program ostavlja nastavniku mogućnost da sam odabere prikladnu literaturu u skladu sa nivoom zahteva trogodišnjeg školovanja, dok se ne napiše odgovarajući udžbenik i zbirka
3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA
- Tehničko crtanje
- Praktična nastava
- Tehnička mehanika
- Mašinski elementi
- Elektrotehnika
4. CILJEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PO RAZREDIMA
Razred:
prvi
Godišnji fond časova:
70 časova
CILJEVI
ISHODI Po završetku prvog razreda učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA
Pravilno formulisanje matematičkih pojmova, sticanje osnovnih matematičkih znanja i njihova primena vezana za struku
Vektor kao orijentisana duž koja predstavlja vektor sile
Shvata šta su vektori i ume da ih sabira i oduzima i množi realnim brojem brojem
Rešava probleme iz stručnih predmeta primenom vektora
Vektori
Pojam, definicija, osobine
Operacije sa vektorima (primeri iz stručnih predmeta)
Pojam kolinearnosti i komplanarnosti
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Naglasiti razliku između skalarnih i vektorskih veličina kroz rešavanje problema iz stručnih predmeta
Sve operacije sa vektorima koji se predstavlja kao orijentisana duž
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 8 časova
Pravilno formulisanje matematičkih pojmova, sticanje osnovnih matematičkih znanja i njihova primena vezana za struku
Sticanje znanja iz trigonometrije pravouglog trougla i primena
Može da primeni Pitagorinu teoremu
Može da shvati osnovne elemente trigonometrije pravouglog trougla i umeti da ih koristi u rešavanju praktičnih problema
Može da koristi kalkulator za određivanje vrednosti trigonometrijskih funkcija uglova od 0°- 90° i obrnuto
Trigonometrija pravouglog trougla
Pitagorina teorema
Definicija trigonometrijskih funkcija
Vrednosti trigonometrijskih funkcija uglova od 30°, 45°, 60° i 90°.
Primena kalkulatora
Osnovni trigonometrijski identiteti
Rešavanje pravouglog trougla (primeri iz prakse)
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Nastojati da učenici ovladaju operativnost na digitronu pri rešavanju problema iz prakse
Učenici treba da urade samostalno što više primera rešavanja pravouglog trougla
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 10 časova
Sticanje znanja i razvijanje sposobnosti merenja različitih veličina i oblika
Obnavljanje i upotpunjavanje znanja iz geometrije
Ume da prepozna ugao u realnom okruženju
Ima osnovna znanja o trouglu
Zna šta je kvadrat, pravougaonik, romb, trapez i deltoid, njihove osnovne osobine i konstrukcije
Razume pojmove obim i površina
Zna šta su merna jedinica i merni broj
zna šta su kružnica, krug i njihovi delovi
Planimetrija
Pojam ugla, podela
Trougao, obeležavanje, podela, elementi
Obim, površina trougla
Četvorougao (obeležavanje, podela, osobine)
Paralelogram - obim i površina:
Kvadrat
Pravougaonik
Romb
Trapez
Deltoid
Krug i delovi kruga
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Sve zadatke rešavati kroz praktične zahteve realnog okruženja
Učenici samostalno da formulišu probleme i da ih reše koristeći usvojena znanja
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 20 časova
Obnavljanje i proširivanje znanja o skupu realnih brojeva
Čita i piše prirodne, cele i racionalne brojeve
Izvede osnovne računske operacije
Razume ekvivalentnost predstavljanje broja u obliku razlomka, decimalnog zapisa i da izvede odgovarajuće pretvaranje
Odredi prioritet računskih operacija
Zaokrugli decimalan broj i odredi grešku pri zaokrugljivanju
Razume razmeru i da je primeni
Prepozna direktnu i obrnutu proporcionalnost
Primeni proporciju i procentni račun u primerima iz prakse
Skup realnih brojeva
N, Z, Q, R (operacije)
Približne vrednosti i zaokruživanje brojeva, apsolutna greška
Razmera i proporcija
Prost srazmerni račun
Račun podele i mešanja
Procentni i promilni račun
nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Uraditi ulazni test da se proceni nivo prethodno stečenog znanja
Određivanje apsolutne greške povezati sa praktičnim merenjima
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 13 časova
Sticanje osnovnih znanja iz linearnih jednačina i nejednačina i njihova primena u rešavanju problema iz prakse
Obnavljanje i upotpunjavanje znanja o polinomima i racionalnim algebarskim izrazima
Izvede osnovne operacije sa polinomima i algebarskim razlomcima
Prepozna razliku kvadrata i kvadrat binoma
Rešava linearne jednačine i nejednačine sa jednom nepoznatom kao i sisteme linearnih jednačina
Rešava probleme iz stručnih predmeta
Nacrta grafik linearne funkcije u Dekartovom koordinatnom sistemu i da ga tumači
Algebra polinoma - linearne jednačine i nejednačine
Linearne jednačine (primena kroz formule iz stručnih predmeta)
Nejednačine
Linearna funkcija (grafik, čitanje grafika)
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Na časovima uvežbavanja nastojati da se rešavaju problemi iz stručnih predmeta kroz linearne forme
Povezati pojam linearne jednačine, nejednačine preko nule i znaka linearne funkcije
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 19 časova
Razred:
drugi
Godišnji fond časova:
70 časova
CILJEVI
ISHODI Po završetku drugog razreda učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA
Sticanje osnovnih znanja o stepenovanju i korenovanju
Znati osobine operacija stepenovanja sa celim izložiocem i primenjivati ih u jednostavnim algebarskim izrazima
Znati definicije drugog i trećeg korena
Znati osobine operacija korenovanja i primenjivati ih u jednostavnijim izrazima
Može da koristi kalkulator za stepen i koren
Stepen i koren - operacija
Stepen, operacije sa stepenom
Stepen sa celim izložiocem
funkcija y = x2 i y = x3
Korenovanje u skupu celih brojeva
Korišćenje kalkulatora
nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Vežbati samo zadatke sa konkretnim brojnim vrednostima
Transformacija veoma malih ili veoma velikih brojeva u zbir proizvoda nekog broja i stepena osnove 10
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 12 časova
Sticanje znanja o kvadratnim funkcijama, rešavanje kvadratnih jednačina i nejednačina i primena
Rešiti jednačinu x2 = a, a>0
Nepotpuna kvadratna jednačina i znati primer kvadratne jednačine koja nema realno rešenje
Primenjivati obrazac za rešavanje potpune kvadratne jednačine
Umeti da nacrta grafik kvadratne funkcije i opiše njene osobine
Razlikovati 6 mogućih tipova grafika funkcija i to primeniti u rešavanju kvadratne nejednačine
Kvadratne forme
Kvadratni trinom, kvadratna jednačina
Obrazac za rešavanje kvadratne jednačine
Rastavljanje kvadratnog trinoma na linearne činioce
Kvadratne funkcija i njen grafik
Kvadratna nejednačina
Sistem linearne i kvadratne
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Preporuka je da se kvadratne jednačine rešavaju samo nad skupom realnih brojeva
Rešavati formule iz stručnih predmeta koje svode na kvadratne jednačine
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 18 časova
Sticanje znanja o eksponencijalnim i logaritamskih funkcija, rešavanje jednostavnijih eksponencijalnih i logaritamskih jednačina u primeni
Prikazivati analitički, tabelarno i grafički eksponencijalnu funkciju
Rešavati jednostavne eksponencijalne jednačine i nejednačine
Prikazivati analitički, tabelarno i grafički logaritamsku funkciju kao inverznu eksponencijalnoj
Znati šta je logaritam i pravila logaritmovanja i primenjivati ih u jednostavnim izrazima
Rešavati jednostavne logaritamske jednačine
Znati da koristi kalkulator za određivanje logaritama vrednosti i zaokrugljivati ih
Logaritam
Eksponencijalna funkcija i njene osobine
Eksponencijalne jednačine i nejednačine
Inverzna funkcija
Logaritamska funkcija i njen grafik
Pravila logaritmovanja i antilogaritmovanja
Logaritamske jednačine
Dekadni logaritam i upotreba kalkulatora
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Rešavati zadatke sa konkretnim brojnim vrednostima i probleme iz stručnih predmeta u kojima se mora primeniti osobina eksponencialnih jednačina i logaritama
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 15 časova
Obnavljanje i upotpunjavanje znanja o obimu i površini mnogouglova, površini i zapremini poliedara i primena
Primenjuje formule za izračunavanje obima i površina: pravougaonika, kvadrata, paralelograma, romba trougla, trapeza...
Znati šta je normalnost prave ravni normalna projekcija tačke, ugao između prave i ravni
Crtati pomoćne slike osnovnih oblika prizme i piramide
Razlikovati pet pravilnih poliedara
Crtati mrežu i računati površinu i zapreminu prizme i piramide
Izračunati zapreminu prizme i piramide
Umeti da primeni stečeno znanje na rešavanje problema iz svakodnevne prakse
Poliedri
Merne jedinice za površinu i zapreminu
Poluravan, dijedar, ugao dijedra
Poliedri: prizma i piramida (podela, karakteristični preseci, mreže, površina i zapremina)
Pravilni poliedri
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Na početnim časovima obnavljanja i dopunjavanja znanja o obimu i površini geometrijskih tela, koristiti modele
Insistirati da svaki učenik napravi mrežu i model bar jednog poliedra a pri rešavanju zadataka crta pomoćnu sliku
Ako je moguće koristiti simulaciju na računaru (preseci poliedara)
Insistirati na primeni Pitagorine teoreme i definicija triginometrijskih funkcija kroz što više zadataka
Rešavati probleme iz prakse - posebno stručne
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 15 časova
Obnavljanje i upotpunjavanje znanja o obimu i površini kruga i njegovih delova kao i površini i zapremini oblih tela
Znati formule za izračunavanje obima i površine kruga i delova kruga i primenjivati ih, znati približnu vrednost p na dve decimale
Razumeti da valjak, kupa, zarubljena kupa nastaju rotacijom: pravougaonika, pravouglog trougla, pravouglog trapeza
Crtaju mrežu i izračunaju površinu valjka i kupe
Izračunaju površinu svere
Izračunaju zapreminu: valjka, kupe i lopte
Primenjivati stečeno znanje na rešavanje problema iz prakse
Obla tela
Obim i površina kruga
Obim i površina delova kruga
Obrtna tela
Valjak - površina i zapremina
Kupa - površina i zapremina
Zarubljena kupa - površina i zapremina
Površina i zapremina lopte
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Insistirati na samostalnom pravljenju modela obrtnih tela
Ako je moguće koristiti simulaciju na računaru
Sadržaje povezati sa stručnim predmetima i problemima iz svakodnevnog života
Da učenik prepozna oblike delova koje obrađuje na časovima praktične nastave
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 10 časova
Razred:
treći
Godišnji fond časova:
64 časa
CILJEVI
ISHODI Po završetku trećeg razreda učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA
Upoznavanje sa elementima analitičke geometrije prave i kružnice
Znati šta je Dekartov koordinatni sistem i kako se u njemu predstavlja tačka, određuje rastojanje dve tačke, središte duži, površina trougla
Razlikovati inplicitni, eksplicitni i segmentni oblik jednačine prave i umeti da ih koristi
Primenjivati jednačinu prave kroz jednu i dve tačke
Utvrđivati međusobni odnos dve prave (paralelnost, normalnost i ugao preseka)
Znati da napiše jednačinu kruga ako je poznat centar i poluprečnik
Odrediti presek prave i kruga (rešavanjem sistema)
Analitička geometrija
Tačka, duž i trougao u koordinatnom sistemu,
Razni oblici jednačine prave
Odnos dve prave
Jednačina kruga
Prava i krug
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Istaći povezanost grafičkog i analitičkog pristupa
Razvijati sistematičnost, urednost i preciznost u crtanju u koordinantnom sistemu
Naglašavati povezanost analitičkog i geometrijskog oblika
Insistirati da što više učenika samostalno radi zadatke
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 20 časova
Sticanje znanja o trigonometrijskim funkcijama i primena
Određivanje trigonometrijske funkcije proizvoljnog ugla u trigonometrijskom krugu i umeti da konstruiše ugao ako je data vrednost jedne njegove trigonometrijske funkcije
Znati grafike osnovnih trigonometrijskih funkcija (sinusoida i kosinusoida)
Znati vrednosti trigonometriskih funkcija za neke uglove i umeti da na kalkulatoru pročita vrednost za bilo koji ugao
Svođenje na prvi kvadrant
Znati i primeniti osnovne trigonometrijske identite
Znati rešiti oštrougli trougao primenom sinusne i kosinusne teoreme
Trigonometrija
Trigonometrijski krug, definicije trigonometrijskih funkcija proizvodnog ugla - očitavanje njihovih vrednosti
Svođenje na prvi kvadrant
Trigonometrijski identiteti
Rešavanje jednostavnijih trigonometrijskih jednačina i nejednačina
Formulacija sinusne i kosinusne teoreme - njihova primena u rešavanju praktičnih problema
nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Trigonometrijske jednačine se mogu rešavati uz prateći sadržaj a ne samo na kraju oblasti
Insistirati da učenici sa razumevanjem koriste trigonometrijski krug za sve oblike očitavanja bilo u svođenju na prvi kvadrant ili rešavanju jednostavnih jednačina
Sinusnu i kosinusnu teoremu koristi u rešavanju praktičnih problema
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 16 časova
Razvijanje znanja o vektorima i njihovoj primeni u rešavanju praktičnih problema
Sabirati, oduzimati i množiti skalarom vektor dat u koordinatama i određivati njegov intenzitet
Znati šta su kolinarni i nekolinarni vektori
Znati šta su komplanarni vektori
Razložiti vektor na tri komponente - duž kordinantnih osa
Znati definiciju skalarnog proizvoda i primeniti na određivanje ugla između dva vektora
Ispitivanje ortogonalnosti vektora
Znati definiciju vektorskog proizvoda i njegovu primenu na izračunavanje površine palalelograma - ispitivanje kolinearnosti vektora
Znati definiciju mešovitog proizvoda i njegovu primenu na izračunavanje zapremine paralelepipeda - ispitivanje konplanarnosti vektora
Vektori u koordinatama
Vektor u koordinatama
Intenzitet vektora
Sabiranje i oduzimanje vektora, množenje vektora skalarom
Ispitivanje kolinearnosti i komplanarnosti vektora
Skalarni proizvod vektora u primeni
Vektorski proizvod u primeni
Mešovit proizvod u primeni
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Determinante, ako se koriste treba da budu predstavljene kao pogodan zapis za lakše računanje vektorskog i mešovitog proizvoda vektora
U dogovoru sa nastavnicima iz stručnih predmeta uzeti što više problema koji se rešavaju primenom vektora
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 16 časova
Sticanje osnovnih znanja o aritmetičkom i geometrijskom nizu
Znati šta je aritmetički niz i umeti da ga reši primenom obrazaca za opšti član i zbir konačnog mnogočlanovog niza
Znati šta je geometrijski niz i umeti da ga reši primenom obrazaca za opšti član i zbir konačnog mnogočlanovog niza
Aritmetički i geometrijski niz
Aritmetički niz (definicija osobine)
Geometrijski niz (definicija osobine)
Nastavniku je ostavljena sloboda da sam bira broj časova za realizaciju sadržaja
Nizove zadavati kako formulom tako i svojim članovima
Primere nizova davati u vezi sa raznim oblastima matematike kao i iz svakodnevnog života
Za obradu preporučenih sadržaja predlaže se 12 časova
TEHNIČKO CRTANJE
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
RAZRED
NASTAVA
PRAKSA
UKUPNO
Teorijska
nastava
Vežbe
Praktična
nastava
Nastava u
bloku
I
140
140
Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Osposobljavanje za rukovanje priborom
- Razvijanje odgovornog ponašanja prema radu
- Razvijanje osećaja za tačnost i sistematičnost
- Sticanje znanja o osnovnim geometriskim konstrukcijama
- Razvijanje znanja o projiciranju
- Sticanje osnovnih znanja o osnovama tehničkog crtanja
- Osposobljavanje za samostalnu izradu tehničkog crteža
- Osposobljavanje za samostalnu izradu najednostavnijih tehničkih crteža na računaru
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred:
prvi
NAZIV MODULA
Trajanje modula
(časovi)
Standardi i njihova primena u mašinstvu
16
Geometrijsko crtanje
10
Projiciranje
18
Osnove tehničkog crtanja
30
Izrada crteža mašinskih delova i sklopova
30
Tehničko crtanje uz pomoć računara
36
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
Naziv modula:
Standardi i njihova primena u mašinstvu
Trajanje modula:
16 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika za rukovanje priborom za tehničko crtanje, da prepoznaje vrste tehničkih crteža, koristi standarde, odgovorno se ponaša prema radu i razvija osećanje za tačnost i sistematičnost
da izabere materijal i pribor za crtanje
da koristi standarde
da izabere standardnu razmeru, tipove linija i format crteža
da koristi tehničko pismo
da odabere i popuni zaglavlje i označi tehnički crtež
da stvori osećaj za tačnost, estetiku i urednost
Materijal i pribor za tehničko crtanje
Standardizacija i standardi
Vrste tehničkih crteža
Formati crteža
Razmera
Tipovi i debljina linija
Tehničko pismo
Zaglavlja i sastavnice
Označavanje crteža
Nakon završenog modula uraditi grafički rad koji treba da sadrži vrste linija i tehničko pismo ispisano između horizontalnih linija
Format A3, hamer hartija
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
Naziv modula:
Geometrijsko crtanje
Trajanje modula:
10 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o osnovnim geometrijskim konstrukcijama, razvijanje osećaja za tačnost, preciznost i sistematičnost
da nacrta osnovne geometrijske konstrukcije
da stvori osećaj za oblike i razvije psihomotorne sposobnosti
Deljenje duži na jednake delove
Konstrukcija tangenti
Složene linije
Nakon završenog modula uraditi grafički rad koji treba da sadrži jedan zadatak složene figure
Format A4, hamer hartija
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
Naziv modula:
Projiciranje
Trajanje modula:
18 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o projiciranju i primeni istih u izredi tehničke dokumentacije
da nacrta projekcije tačke, duži i slike na dve i tri ravni
da nacrta projekcije geometrijskih tela i njihove mreže
da pokaže logičko mišljenje, tačnost i doslednost pri primeni pravila
Vrste projiciranja
Orjentacija u prostoru
Projiciranje tačke, duži i ravanskih geometrijskih slika
Projiciranje geometrijskih tela i njihove mreže
Nakon završenog modula uraditi grafički rad koji treba da sadrži dva zadatka
Dva formata A4, hamer hartija
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
Naziv modula:
Osnove tehničkog crtanja
Trajanje modula:
30 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o tehničkom crtanju i primeni istog u izradi tehničke dokumentacije
da nacrta predmet u pravouglim projekcijama.
da kotira projekcije
da razume preseke mašinskih delova i da nacrta jednostavnije delove u preseku
da koristi ostala pravila predstavljanja delova i njihovih detalja
da pokaže logično mišljenje, tačnost i doslednost pri primeni pravila
Pravouglo projiciranje, pogledi, izgledi i njihov raspored
Kotiranje
Preseci mašinskih delova
Ostala pravila predstavljanja delova i njihovih detalja
Nakon završenog modula uraditi grafički rad koji treba da sadrži dva zadatka
Dva formata A4, hamer hartija
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
Naziv modula:
Izrada crteža mašinskih delova i sklopova
Trajanje modula:
30 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu tehničkih crteža i pravilnu upotrebu tehničke dokumentacije
da skicira i nacrta jednostavnije mašinske delove
da nacrta i razradi jednostavnije sklopne crteže
da čita tehničke crteže
da pokaže sposobnost i logičko mišljenje pri izradi i razradi tehničkih crteža
da pokaže sposobnost povezivanja usvojenih znanja
Skiciranje mašinskih delova
Izrada crteža detalja
Izrada i razrada crteža sklopa
Čitanje tehničkih crteža
Nakon završenog modula uraditi grafički rad koji treba da sadrži dva zadatka i to: izrada jednostavnijeg sklopa, kao i četiri detalja sklopa
Format A3 i četiri formata A4, hamer hartija
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
Naziv modula:
Tehničko crtanje uz pomoć računara
Trajanje modula:
36 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu jednostavnijih tehničkih crteža na računaru
da prepozna osnove programskog paketa CAD
da nacrta jednostavniji tehnički crtež na računaru
da pokaže sposobnost povezivanja usvojenih znanja i veština sa radom na računaru
Definisanje ulaznih parametara crteža
Komande za crtanje
Pomoćne komande za crtanje
Kotiranje crteža
Unos teksta u crtež
Snimanje završenog crteža
Štampanje crteža
Nakon završenog modula uraditi grafički rad koji treba da sadrži dva zadatka
Dva formata A4
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Dušan Đorđević, Željko M. Papić: Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- Dušan Đorđević, Željko M. Papić: Tehničko crtanje, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001.
- Željko M. Papić, Dušan Đorđević: Tehničko crtanje, Grafofolije, Kragujevac, 2001.- Zorica Jovanović, Željko M. Papić: AutoCAD 2000, Microcom, Čačak, 2003.
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Praktična nastava
- Tehnologija
TEHNIČKI MATERIJALI
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
RAZRED
NASTAVA
PRAKSA
UKUPNO
Teorijska
nastava
Vežbe
Praktična
nastava
Nastava u
bloku
I
70
70
Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja o mehaničkim karakteristikama materijala
- Sticanje znanja o vrstama i karakteristikama tehničkog gvožđa, čelika, obojenih metala i nemetala
- Osposobljavanje učenika za pravilan izbor materijala iz standarda i prospekata u industrijskoj praksi
- Sticanje znanja o vrstama termičke i hemisko termičke obrade
- Razvijanje sposobnosti za primenu znanja o tehničkim materijalima u praksi
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred:
prvi
NAZIV MODULA
Trajanje modula
(časovi)
Osobine materijala
12
Struktura metala i legura
10
Tehničko gvožđe
12
Čelik
12
Termička i hemijsko-termička obrada
8
Obojeni metali i nemetali
16
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
Naziv modula:
Osobine materijala
Trajanje modula:
12 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje fizičkih, mehaničkih, tehnoloških i hemijskih osobina materijala, kao i sticanje znanja o mehaničkim karakteristikama materijala
da prepozna materiju (supstancu), smeše elemenata i jedinjenja
da definiše pojam mase, težine, temperature topljenja, električne i toplotne provodljivosti
da očita vrednost zatezne čvrstoće, tvrdoće i žilavosti sa dijagrama ili iz tabela i shvati njihov red veličina
da prepozna osnovne metode ispitivanja mehaničkih, tehnoloških i hemijskih osobina materijala
da nabroji osnovne tehnološke osobine materijala i shodno tome pogodnost za određenu vrstu obrade
da prepozna pojavu i štetnost korozije kod metalnih proizvoda i razlikuje načine zaštite od korozije
Hemijske osobine materijala
Korozija i zaštita materijala od korozije
Fizičke osobine materijala
Mehaničke osobine materijala
Ispitivanje mehaničkih osobina materijala
Tehnološke osobine materijala
Tehnološka ispitivanja materijala
Ispitivanje materijala bez razaranja
Osloniti se na znanje iz hemije i fizike koje učenik donosi iz osnovne škole
Metode ispitivanja osobina materijala izvesti praktično u laboratoriji
Insistirati na poznavanju jedinica mera i redu njihovih veličina, kao i očitavanju vrednosti čvrstoće, Hukov dijagram i Velerove krive
Na kraju modula uraditi test znanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Struktura metala i legura
Trajanje modula:
10 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o kristalnoj građi materijala, kristalizaciji i mešanju elemenata pri obrazovanju legura
da opiše monokristalni, polikristalni i amforni oblik materijala
da poredi osnovne tipove kristalnih rešetki kod metala
da definiše proces kristalizacije i nacrta dijagram hlađenja
da nacrta i objasni ravnotežni dijagram stanja legura dva metala koji se potpuno mešaju u tečnom i čvrstom stanju
da očita sa dijagrama hemijski sastav svake faze i količine svake faze za prethodni problem
da opiše sve ostale tipove legura bez crtanja dijagrama i očitavanja sastava faze
Amorfni i kristalni materijali
Kristalna građa materijala
Proces kristalizacije
Kristali legura
Osnovni fazni dijagrami stanja legura
Osloniti se na znanja iz hemije koja učenik donosi iz osnovne škole
Kristalne rešetke obraditi uz pomoć modela
Krivu hlađenja i dijagram stanja dvokomponentnih legura, crtati po fazama uz objašnjenje procesa kristalizacije
Vežbanje prethodno izvršiti kod dvokomponentne legure nikla i bakra
Na kraju modula uraditi test znanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Tehničko gvožđe
Trajanje modula:
12 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje neophodnih znanja o vrstama tehničkog gvožđa i osposobljavanje za pravilan izbor u praksi
da navede osnovne osobine hemijski čistog gvožđa i opiše pojave pri zagrevanju i hlađenju
da diskutuje dijagram legure gvožđe - ugljenik i da izvrši osnovna tumačenja na šemi
da navede osnovne osobine livenog gvožđa i uticaj primesa na njegov kvalitet
da opiše postupak dobijanja sivog liva, osobine i njegovu upotrebu
da prepozna ostale vrste livenog gvožđa i njihovu primenu u praksi
Hemijski čisto gvožđe
Dijagram stanja legura gvožđe ugljenik
Sirovo gvožđe
Liveno gvožđe
Dijagram stanja legure gvožđe - ugljenik imati u preglednoj šemi a za svakog učenika obezbediti kopiju na A4 formatu
Posedovati modele visoke i kupolne peći ili odgovarajuće šeme
Vrste tehničkog gvožđa pokazati na uzorcima, a strukturu pomoću fotografija
Na kraju modula uraditi test znanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Čelik
Trajanje modula:
12 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje vrsta čelika, načina označavanja po JUS-u i njihov izbor u praksi
da nabroji osnovne osobine čelika i analizira uticaj ugljenika na mehaničke karakteristike
da nabroji uticaje stalnih i legirajućih elemenata na svojstva čelika
da identifikuje oznake čelika po JUS-u
da navede klasifikaciju čelika na konstruktivne i alatne čelike
da opiše namenu najčešće korišćenih vrsta čelika
Čelik, svojstva i vrste
Označavanje čelika po JUS-u
Konstruktivni čelici
Alatni čelici
Tvrde legure
Označavanje čelika objasniti uz pregledan tabelarni prikaz
Zadati domaći zadatak po pitanjima označavanja čelika po JUS-u
Oslanjati se na znanja učenika sa praktične nastave i tehnologije
Na kraju modula uraditi test znanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
*
Naziv modula:
Termička i hemijsko-termička obrada
Trajanje modula:
8 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o načinima termičke i hemijsko termičke obrade i njihov uticaj na promenu mehaničkih osobina materijala
da proceni značaj termičke obrade na promenu strukture materijala i njegovih mehaničkih osobina
da prepozna osnovne vidove termičke obrade i postupke izvođenja
da navede koje se vrste čelika podvrgavaju određenoj vrsti termičke obrade i kako se menjaju mehaničke karakteristike čelika
da prepozna postupke hemijsko-termičke obrade
da navede zašto i kada se primenjuju pojedine vrste hemijsko termičke obrade
Pojam, zadatak i režimi termičke obrade
Žarenje
Kaljenje
Normalizacija, otpuštanje i poboljšavanje
Hemijsko-termička obrada
Insistiranje na sistematičnosti i primeni stečenih znanja u primeni stečenih znanja u praksi
U okviru dva časa planirati posetu radionici i praktičnom primenjivanju termičke i hemijsko-termičke obrade
Na kraju modula uraditi test znanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Obojeni metali i nemetali
Trajanje modula:
16 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o legurama lakih i teških obojenih metala i njihova primena u praksi
Upoznavanje osnovnih vrsta nemetalnih materijala u mašinskoj industriji
da opiše razliku između lakih i teških obojenih metala
da prepozna označavanje legure obojenih metala
da navede osobine i primenu osnovnih legura bakra, aluminijuma i magnezijuma
da prepozna osnovne legure prema boji i masi
da nabroji mogućnosti primene drveta i ostalih nemetalnih materijala u mašinogradnji
da poznaje osnovne vrste plastičnih masa
da prepozna osnovne vrste goriva i maziva koje se koriste u mašinogradnji
Laki i teški obojeni metali i njihove legure
Označavanje legura obojenih metala
Bakar i njegove legure
Aluminijum i njegove legure
Ostali obojeni metali i legure
Plastični materijali
Drvo, guma i ostali nemetalni materijali
Goriva i maziva
Osloniti se na znanja iz hemije koja učenik donosi iz osnovne škole
Legure obojenih metala, kao i nemetale objašnjavati uz pomoć uzoraka
Na kraju modula uraditi test znanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Dr Vera Šijački - Žeravčević, Dr Aleksandar Sedmak, Dr Anđelka Milosavljević: Mašinski materijali, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- Mr Rade Mirković, Risto Aksentić: Mašinski materijali, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.
- Jelica Brekić, Momčilo Vukić, Milan Brekić: Mašinski materijali, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1992.
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Tehnologija
- Praktična nastava
TEHNIČKA MEHANIKA
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
RAZRED
NASTAVA
PRAKSA
UKUPNO
Teorijska
nastava
Vežbe
Praktična
nastava
Nastava u
bloku
I
70
70
Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja za rešavanje problema ravnoteže statički opterećenih tela
- Sticanje znanja o naprezanju materijala pod dejstvom spoljašnjih opterećenja
- Sticanje znanja o ravnoteži tela pod dejstvom sila
- Sticanje znanja o vrstama napregnutih tela
- Razvijanje sposobnosti za primenu znanja kod srodnih disciplina i u praksi
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred:
prvi
NAZIV MODULA
Trajanje modula
(časovi)
Sistemi sila i spregova u ravni
23
Težište
8
Ravanski nosači
12
Aksijalna naprezanja i smicanje
11
Uvijanje i savijanje
16
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
Naziv modula:
Sistemi sila i spregova u ravni
Trajanje modula:
23 časa
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o metodama i postupcima rešavanja problema u statici usvajanje znanja o aksiomima statike, sistemima sila u ravni, uslovima ravnoteže,
Sticanje znanja o grafičkom načinu rešavanja zadataka statike
Sticanje znanja o analitičkom načinu rešavanja zadataka
Razvijanje logičnog mišljenja i rasuđivanja
Razvijanje samostalnosti za rešavanje svih tehničkih problema
da identifikuje silu kao posledicu delovanja materijalnih tela i uzrok promene kretanja tela
da prikaže sisteme sila u ravni i svede na prostiji oblik, grafičkim i analitičkim putem
da opiše ravnotežu tela pod delovanjem sila
da reši prostije probleme ravnoteže grafičkim i analitičkim putem
da definiše moment sile i sprega sila kao meru obrtnog kretanja tela
da reši prostije probleme u vezi momenta sile i sprega sila
da odredi reakcija veza,
Osnovni pojmovi statike
Sistem sučeljnih sila u ravni
Moment sile za tačku i spreg sila
Ravan sistem proizvoljnih sila
Obzirom na skromnije znanje učenika iz matematike u rešavanju problema koristiti pretežno grafičku metodu, a analitičku uvoditi postepeno i uz pomoć nastavnika
Raditi na konkretnim brojčanim primerima, dobijene rezultate proanalizirati, podstaći učenike na donošenje zaključaka
Gde god je to moguće dobijene rezultate proveravati eksperimentalnim putem
Koristiti uz odgovarajuća učila, didaktičke plakate i originalni pribor i merna sredstva (dinamometre, momentni ključ i.t.d.)
Primenjivati grupni rad učenika i rad u parovima
Probleme vezivati za konkretnu praksu, naročito mašinsku
Insistirati na sistematičnosti u radu, uz posedovanje pribora za rad
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
*
Naziv modula:
Težišta
Trajanje modula:
8 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o metodama i postupcima rešavanja zadataka iz težišta
Sticanje znanja o analitičkom i grafičkog načinu rešavanja zadataka
Razvijanje logičnog mišljenja i rasuđivanja
Razvijanje samostalnosti za rešavanje svih tehničkih problema
da odredi položaj težišta za jednostavnije površine i linije
Težište
Obzirom na skromnije znanje učenika iz matematike u rešavanju problema koristiti pretežno grafičku metodu, a analitičku uvoditi postepeno i uz pomoć nastavnika
Raditi na konkretnim brojčanim primerima, dobijene rezultate proanalizirati, podstaći učenike na donošenje zaključaka
Gde god je to moguće dobijene rezultate proveravati eksperimentalnim putem
Koristiti uz odgovarajuća učila, didaktičke plakate i originalni pribor i merna sredstva (dinamometre, momentni ključ i.t.d.)
Primenjivati grupni rad učenika i rad u parovima
Probleme vezivati za konkretnu praksu, naročito mašinsku
Insistirati na sistematičnosti u radu, uz posedovanje pribora za rad
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
*
Naziv modula:
Ravanski nosači
Trajanje modula:
12 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o metodama i postupcima rešavanja zadataka iz ravanskih nosača
Sticanje znanja o analitičkom i grafičkog načinu rešavanja zadataka
Razvijanje logičnog mišljenja i rasuđivanja
Razvijanje samostalnosti za rešavanje svih tehničkih problema
da odredi otpore oslonaca grafičkim i analitičkim postupkom
da odredi statičke dijagrame
da odredi položaj kritičnog preseka
Puni ravanski nosači
Obzirom na skromnije znanje učenika iz matematike u rešavanju problema koristiti pretežno grafičku metodu, a analitičku uvoditi postepeno i uz pomoć nastavnika
Raditi na konkretnim brojčanim primerima, dobijene rezultate proanalizirati, podstaći učenike na donošenje zaključaka
Gde god je to moguće dobijene rezultate proveravati eksperimentalnim putem
Koristiti uz odgovarajuća učila, didaktičke plakate i originalni pribor i merna sredstva (dinamometre, momentni ključ i.t.d.)
Primenjivati grupni rad učenika i rad u parovima
Probleme vezivati za konkretnu praksu, naročito mašinsku
Insistirati na sistematičnosti u radu, uz posedovanje pribora za rad
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
*
Naziv modula:
Aksijalna naprezanja i smicanje
Trajanje modula:
11 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o ponašanju radnih materijala pod dejstvom opterećenja koja na njih deluju
Upoznavanje vrsta i karakteristika različitih naprezanja
Obezbeđivanje kvantuma znanja neophodnog za dalje izučavanje stručnih predmeta, posebno mašinskih elemenata
Razvijanje interesovanja za dalje obrazovanje i usavršavanje u struci
da poznaje odnose između spoljašnjih i unutrašnjih sila, naprezanje i napon kao meru napregnutosti tela
da izračuna stvarni napon i nosivost jednostavnijih mašinskih elemenata napregnutim jednim od prostih naprezanja aksijalna naprezanja i smicanje
da poveže usvojene sadržaje sa sadržajem iz nastavnih predmeta mašinski materijali, tehničko crtanje itd.
Akcijalna naprezanja
Smicanje
U okviru ovog dela modula izvršiti povezivanje sa delom modula sistema sila i spregova sila u ravni, koji se odnosi na ravnotežu sistema sučeljnih sila. Koristiti učila, modele i uzorke: aparat za deformaciju, epruvete za ispitivanje zatezne čvrstoće čelika i LG standardnih i proporcionalnih
Prikazivati smičuće površine u aksonometrijskom prikazu i na modelima zakovanih i zavarenih spojeva
Primenjivati induktivni put u nastavi
Navoditi učenike na samostalno zaključivanje, diskutovati dobijene rezultate
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
*
Naziv modula:
Uvijanje i savijanje
Trajanje modula:
12 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o ponašanju raznih materijala pod dejstvom opterećenja koja na njih deluju
Upoznavanje vrsta i karakteristika različitih naprezanja
Obezbeđivanje kvantuma znanja neophodnog za dalje izučavanje stručnih predmeta, posebno mašinskih elemenata
Razvijanje interesovanja za dalje obrazovanje i usavršavanje u struci
da poznaje odnose između spoljašnjih i unutrašnjih sila, naprezanje i napon kao meru napregnutosti tela
da izračuna stvarni napon i nosivost jednostavnijih mašinskih elemenata napregnutim na uvijanjem i savijanjem
da poveže usvojene sadržaje sa sadržajima iz nastavnih predmeta mašinski materijali, tehničko crtanje itd.
Momenti inercije ravanskih geometrijskih figura
Uvijanje
Savijanje
U okviru ovog dela modula izvršiti povezivanje sa delom modula sistema sila i spregova sila u ravni, koji se odnosi na ravnotežu sistema sučeljnih sila. Koristiti učila, modele i uzorke: aparat za deformaciju, epruvete za ispitivanje zatezne čvrstoće čelika i LG standardnih i proporcionalnih
Momente inercije obraditi bez preteranih matematičkih izvođenja, obrasce dati u tabelarnom prikazu, dobro uvežbati korišćenje podataka iz tablica za standardizovane profile, primere za složene površine uzimati sa bar jednom osom simetrije i sastavljenu od standardizovanih profila
Primenjivati induktivni put u nastavi
Navoditi učenike na samostalno zaključivanje, diskutovati dobijene rezultate
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
*
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Dr Milan Plavšić, Miloš Miljković, Slobodan Nikolić: MEHANIKA, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001.
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Tehničko crtanje
- Praktična nastava
- Mašinski materijali
- Tehnologija
MAŠINSKI ELEMENTI
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
RAZRED
NASTAVA
PRAKSA
UKUPNO
Teorijska
nastava
Vežbe
Praktična
nastava
Nastava u
bloku
I
II
105
105
III
Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- dobijanje osnovnih teorijskih znanja o mašinskim elementima
- dobijanje trajnih teoretskih znanja o geometrijskim veličinama mašinskih elemenata
- dobijanje trajnih znanja o primeni mašinskih elemenata
- osposobljavanje za samostalno korišćenje tablica standardnih elemenata i njihova primena u praksi
- osposobljavanje za proračunavanje geometrijskih parametara mašinskih elemenata neophodnih za izradu mašinskih elemenata
- povezivanje elemenata mašinskih elemenata sa postupcima obrade na praktičnoj nastavi
- odgovorno ponašanje u radu
- sticanje trajnih znanja čitanja radioničkih crteža
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred:
drugi
NAZIV MODULA
Trajanje modula
(časovi)
Standardizacija i tolerancije
10
Razdvojive i nerazdvojive veze
24
Elementi obrtnog kretanja
22
Elementi za prenos snage
49
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
Naziv modula:
Standardizacija i tolerancije
Trajanje modula:
10 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
osposobljavanje učenika za samostalno korišćenje tablica za standardizaciju i tolerancije, osposobljavanje učenika za samostalno čitanje radioničkih crteža sa stanovišta standardizacije i tolerancije, povezivanje tolerancija sa postupcima obrade na praktičnoj nastavi, da se odgovorno ponaša prema radu i razvija osećanje za tačnost i sistematičnost
da prepozna osnovne mašinske elemente
da proceni primenu standardizacije i tipizacije
da koristi tablice tolerancija
da odredi vrstu naleganja u sklopu mašinskih elemenata
da identifikuje sa radioničkog crteža podatke o tolerancijama mera i da odredi dobru, lošu ili doradnu meru
da stvori osećaj za tačnost i preciznost
podela mašinskih elemenata
standardizacija i tipizacija
tolerancije dužinskih mera
tolerancije oblika i položaja površine
tolerancije hrapavosti površine
sklop tolerisanih mera
čitanje radioničkih crteža sa stanovišta tolerancija
koristi stručnu literaturu
koristi savremena nastavna sredstva
prati napredovanje učenika u sticanju znanja
ocenjuje učenika
koristi potrebne tablice
priprema radioničke crteže
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Razdvojive i nerazdvojive veze
Trajanje modula:
24 časa
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
osposobljavanje učenika za samostalno korišćenje tablica mašinskih elementa, osposobljavanje učenika za samostalno čitanje radioničkih crteža, povezivanje znanja mašinskih elemenata sa postupcima obrade na praktičnoj nastavi, da se odgovorno ponaša prema radu i razvija osećanje za tačnost i sistematičnost
da poredi primenu mašinskih elementa razdvojivih i nerazdvojivih veza
da koristi tablice standardnih mašinskih elemenata razdvojivih i nerazdvojivih veza i vrši izbor istih
da čita sa radioničkog crteža potrebne podatke i zna standardne oznake
da prepozna geometrijske karakteristike mašinskih elemenata razdvojivih i nerazdvojivih veza
da primeni pročitane podatke u postupku izrade
da poseduje osećaj za tačnost
navojni spojevi
klinovi
čivije
žlebni spojevi
stezni spojevi
elastične veze
zakovani spojevi
zavareni spojevi
čitanje radioničkih crteža
koristi stručnu literaturu
koristi savremena nastavna sredstva
prati napredovanje učenika u sticanju znanja
ocenjuje učenika
koristi potrebne tablice
priprema radioničke crteže
tokom realizacije modula ne raditi proračune mašinskih elemenata već samo analizu opterećenja i naprezanja
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Elementi obrtnog kretanja
Trajanje modula:
22 časa
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
sposobljavanje učenika za samostalno korišćenje tablica mašinskih elementa, osposobljavanje učenika za samostalno čitanje radioničkih crteža, povezivanje znanja mašinskih elemenata sa postupcima obrade na praktičnoj nastavi, da se odgovorno ponaša prema radu i razvija osećanje za tačnost i sistematičnost
da poredi primenu mašinskih elementa obrtnog kretanja
da koristi tablice standardnih mašinskih elemenata obrtnog kretanja
da čita sa radioničkog crteža potrebne podatke i zna standardne oznake
da prepozna geometrijske karakteristike mašinskih elemenata obrtnog kretanja
da primeni pročitane podatke u postupku izrade
da poseduje osećaj za tačnost
Osovine
osovinice
vratila
klizna ležišta
kotrljajni ležajevi
podmazivanje kliznih i kotrljajnih ležajeva
ugradnja i demontaža ležaja
čitanje radioničkih crteža
koristi stručnu literaturu
koristi savremena nastavna sredstva
prati napredovanje učenika u sticanju znanja
ocenjuje učenika
koristi potrebne tablice
priprema radioničke crteže
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
Naziv modula:
Elementi za prenos snage
Trajanje modula:
49 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
osposobljavanje učenika za samostalno korišćenje tablica mašinskih elementa, osposobljavanje učenika za samostalno čitanje radioničkih crteža, osposobljavanje za proračun osnovnih geometrijskih elemenata prenosnika snage, povezivanje znanja mašinskih elemenata sa postupcima obrade na praktičnoj nastavi, da se odgovorno ponaša prema radu i razvija osećanje za tačnost i sistematičnost
da navede primenu mašinskih elemenata za prenos snage
da koristi tablice standardnih mašinskih elemenata za prenos snage
da proračuna osnovne geometrijske podatke zupčastih parova potrebne za izradu
da čita sa radioničkog crteža potrebne podatke i zna standardne oznake
da prepozna geometrijske karakteristike mašinskih elemenata za prenos snage
da primeni pročitane podatke u postupku izrade
da poseduje osećaj za tačnost
spojnice
zupčasti parovi
cilindrični zupčasti parovi
konusni zupčasti parovi
pužni parovi
lančani parovi
prenosnici trenjem
čitanje radioničkih crteža
koristi stručnu literaturu
koristi savremena nastavna sredstva
prati napredovanje učenika u sticanju znanja
ocenjuje učenika
koristi potrebne tablice
priprema radioničke crteže
za ocenjivanje modul se može podeliti na više manjih celina
Preporučeni način ocenjivanja modula
usmeno
izlaganje
test
esej
domaći
zadatak
pismeni
zadatak
aktivnost na
času
praćenje
praktičnog rada
dnevnik
rada
test praktičnih
veština
samostalni
praktični rad
grafički rad
*
*
*
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Spasoje Drapić: MAŠINSKI ELEMENTI I, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001.
- Zoran Savić, Spasoje Drapić: MAŠINSKI ELEMENTI, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001.
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Praktična nastava
- Tehnologija
TERMODINAMIKA I HIDRAULIKA
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
RAZRED
NASTAVA
PRAKSA
UKUPNO
Teorijska
nastava
Vežbe
Praktična
nastava
Nastava u
bloku
I
II
70
70
III
Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- sticanje znanja o energiji radi tumačenja pojava i zakonitosti u prirodi i njihove tehničke primene u praksi
- sticanje osnovnih znanja o energetskim fizičkim veličinama koje se primenjuju u praksi
- sticanje osnovnih znanja o značaju termodinamike, hidraulike i pneumatike i njihovim principima
- sticanje osnovnih teorijskih znanja o idealnim procesima pri transformaciji različitih oblika energije
- sticanje osnovnih teorijskih znanja o idealnim i realnim procesima
- sticanje osnovnih pojmova o stepenu korisnog dejstva i njegovog povećanja u energetskim procesima
- sticanje osnovnih znanja o hidrostatičkim zakonima pri mirovanju i uslovima ravnoteže tečnog fluida
- sticanje osnovni teorijskih znanja o zakonima kretanja tečnog fluida
- sticanje osnovnih znanja o fizičkim zakonima u pneumatici
- sticanje osnovnih znanja o primeni hidrauličkih komponenti
- sticanje osnovnih znanja o primeni pneumatskih komponenti
- razvijanje samostalnosti u rešavanju problema
- osposobljavanje učenika za samoobrazovanje i uključivanje u permanentno obrazovanje
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred:
drugi
NAZIV MODULA
Trajanje modula
(časovi)
Fizičke veličine stanja i procesa
10
Idealni i realni gasovi
14
Hidrostatika i hidrodinamika
10
Hidraulične komponente
20
Pneumatske komponente
16
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
Naziv modula:
Fizičke veličine stanja i procesa
Trajanje modula:
10 časova
CILJEVI MODULA
ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:
PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA
PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o sistemu mernih jedinica.
sticanje znanja o postupku merenja
sticanju znanja o mernim uređajima
razvijanje svesti o značaju tačnosti merenja i kontrolisanja energetskih veličina
da primeni propisani sistem mernih jedinica koji se primenjuju u termodinamici i mehanici fluida, hidraulici i pneumatici
da napiše vrednost izmerene fizičke veličine
da izmeri fizičku veličinu procesa
da pročita vrednost merene veličine na mernom uređaju
da definiše unutrašnju energiju i mehanički rad, toplotu
da poredi veličine procesa (toplota, rad, energija