UPUTSTVOZA SPROVOĐENJE REPUBLIČKOG REFERENDUMA RADI POTVRĐIVANJA NOVOG USTAVA REPUBLIKE SRBIJE("Sl. glasnik RS", br. 84/2006) |
I SASTAVLJANJE IZVODA IZ BIRAČKIH SPISKOVA
A) Izvodi iz biračkog spiska koje sastavljaju opštinske uprave
Organ opštinske uprave koji je nadležan za vođenje biračkog spiska dužan je da donese rešenje o zaključenju biračkog spiska i da sačini i overi izvod iz biračkog spiska za svako glasačko mesto najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Izvod iz biračkog spiska overava se tako što se na poslednjoj strani svake sveske biračkog spiska navode podaci iz rešenja o zaključenju biračkog spiska, a posebno broj strana biračkog spiska, broj upisanih glasača, datum zaključenja biračkog spiska, potpis ovlašćenog lica i pečat nadležnog organa opštinske uprave.
Organ opštinske uprave koji je nadležan za vođenje biračkog spiska dužan je da overeni izvod iz biračkog spiska dostavi Republičkoj izbornoj komisiji u roku od 24 časa od od časa donošenja rešenja o njegovom zaključenju.
B) Posebni izvodi iz biračkog spiska
Posebni izvodi iz biračkog spiska glasača koji se nalaze na odsluženju vojnog roka
Ministarstvo odbrane dostavlja Republičkoj izbornoj komisiji najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časova podatke o glasačima koji će se 28. i 29. oktobra 2006. godine nalaziti na odsluženju vojnog roka ili na vojnoj vežbi i koji će 28. i 29. oktobra 2006. godine izvršavati obaveze u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije.
Na osnovu primljenih podataka, Republička izborna komisija sačinjava i overava posebne izvode iz biračkog spiska za glasače koji će se 28. i 29. oktobra 2006. godine nalaziti na odsluženju vojnog roka ili na vojnoj vežbi i koji će izvršavati obaveze u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije i posebne izvode dostavlja glasačkim odborima zajedno sa ostalim materijalom za sprovođenje referenduma.
Posebni izvodi iz biračkog spiska glasača koji se nalaze u pritvoru ili na izdržavanju zavodske sankcije
Ministarstvo pravde dostavlja Republičkoj izbornoj komisiji najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časova podatke o glasačima koji će se 28. i 29. oktobra 2006. godine nalaziti u pritvoru ili na izdržavanju zavodske sankcije.
Na osnovu primljenih podataka, Republička izborna komisija sačinjava i overava posebne izvode iz biračkog spiska za svaki zavod za izvršenje zavodske sankcije i posebne izvode dostavlja glasačkim odborima unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija zajedno sa ostalim materijalom za sprovođenje referenduma.
Posebni izvodi iz biračkog spiska glasača koji imaju boravište u inostranstvu
Ministarstvo za državnu upravu dostavlja Republičkoj izbornoj komisiji najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časova overene posebne izvode iz biračkog spiska za svako glasačko mesto u inostranstvu, kao i popis glasača upisanih u Posebnu evidenciju glasača u inostranstvu sačinjen za svaku opštinu.
Republička izborna komisija dostavlja primljene posebne izvode iz biračkog spiska Ministarstvu spoljnih poslova koje ih prosleđuje glasačkim odborima u inostranstvu zajedno sa ostalim materijalom za sprovođenje referenduma.
S druge strane, popis glasača koji su upisani u Posebnu evidenciju glasača u inostranstvu, Republička izborna komisija razvrstava prema glasačkim mestima u Republici Srbiji i dostavlja ih glasačkim odborima zajedno sa ostalim materijalom za sprovođenje referenduma.
V) Objavljivanje ukupnog broja glasača
Pošto primi rešenja o zaključivanju biračkih spiskova od organa opštinskih uprava koji su nadležni za vođenje biračkog spiska, Republička izborna komisija objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije“ ukupan broj glasača u Republici Srbiji.
Broj glasača koji su upisani u posebne izvode iz biračkog spiska ne ulazi u ukupan broj glasača.
G) Objavljivanje konačnog broja glasača
Posle zaključenja biračkog spiska, Republička izborna komisija će izvršiti upis promena u izvode iz biračkih spiskova samo na osnovu onih odluka opštinskog suda koje primi do 25. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Upis promena u izvod iz biračkog spiska unosi se, počev od rednog broja 1, na kraju izvoda iz biračkog spiska, na posebnoj strani, pod nazivom: "Naknadne promene".
Posle upisa naknadnih promena u izvode iz biračkog spiska, Republička izborna komisija objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" konačan broj glasača u Republici Srbiji.
Republička izborna komisija rešenjem koje donosi najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časa određuje glasačka mesta za glasanje:
1) unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija za glasanje onih glasača koji se nalaze na izvršenju zavodskih sankcija ili mere pritvora, na predlog Ministarstva pravde,
2) u inostranstvu za glasanje onih glasača koji su upisani u izvode iz Posebnog popisa, posle pribavljenog mišljenja Ministarstva spoljnih poslova.
Ostala glasačka mesta određuju opštinske komisije rešenjem koje donose najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časa i donesena rešenja odmah dostavljaju Republičkoj izbornoj komisiji, koja određuje na kojim od tih glasačkih mesta glasaju oni glasači koji će se 28. i 29. oktobra 2006. godine nalaziti na odsluženju vojnog roka ili na vojnoj vežbi i koji će 28. i 29. oktobra 2006. godine izvršavati obaveze u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije.
Kako se određuju glasačka mesta
Glasačka mesta određuju se s obzirom na broj glasača i prostornu udaljenost, tako da glasanje bez teškoća traje od 7,00 do 20,00 časova kako 28. oktobra, tako i 29. oktobra 2006. godine.
Za svako glasačko mesto određuje se: broj glasačkog mesta, naziv glasačkog mesta, adresa glasačkog mesta i područje s kojeg glasaju glasači na tom glasačkom mestu.
Glasačko mesto određuje se za glasanje najviše 2.500, a najmanje 100 glasača, izuzev na području Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija gde taj broj može da bude i manji.
Prostorija za glasanje mora biti dovoljno prostrana da omogući tajno i nesmetano glasanje, uslove za rad glasačkog odbora, prostor za posmatrače rada glasačkih odbora i za bezbedno držanje i čuvanje glasačkog materijala.
Na glasačkom mestu vidno se ističe Državna zastava Republike Srbije, Odluka o raspisivanju republičkog referenduma, broj i naziv glasačkog mesta, rešenje o određivanju glasačkog mesta, rešenje o imenovanju glasačkog odbora i primerak glasačkog listića.
III ORGANI ZA SPROVOĐENJE REFERENDUMA
Koji sve organi sprovode referendum
Organi za sprovođenje referenduma su Republička izborna komisija, opštinske komisije i glasački odbori.
Organi za sprovođenje referenduma rade isključivo u stalnom sastavu.
Republička izborna komisija može da izdaje opštinskim komisijama i glasačkim odborima uputstva za rad.
Republička izborna komisija obavlja poslove koji su određeni Zakonom o referendumu i narodnoj inicijativi, Zakonom o izboru narodnih poslanika i ovim uputstvom.
Republička izborna komisija može da ovlasti svog člana, zamenika člana ili više njih (u daljem tekstu: Koordinator Republičke izborne komisije), da u svakom upravnom okrugu, gradu Beogradu i u inostranstvu obavlja u ime Republičke izborne komisije pojedine radnje koji su vezani za organizaciju i pripremu referenduma.
Opštinske komisije obrazuje Republička izborna komisija najkasnije do 9. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Opštinska komisija:
1. najkasnije do 12. oktobra 2006. godine u 24,00 časova određuje glasačka mesta, izuzev glasačkih mesta unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija i glasačkih mesta u inostranstvu,
2. najkasnije do 15. oktobra 2006. godine u 24,00 časova predlaže Republičkoj izbornoj komisiji sastav glasačkih odbora, izuzev sastava glasačkih odbora unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija i sastava glasačkih odbora u inostranstvu,
3. preuzima glasački materijal za sprovođenje referenduma od Republičke izborne komisije i zapisnički ga predaje glasačkim odborima, izuzev glasačkog materijala za glasačke odbore unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija i za glasačke odbore u inostranstvu,
4. posle glasanja preuzima glasački materijal od glasačkih odbora (izuzev od glasačkih odbora unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija i glasačkih odbora u inostranstvu) i na osnovu glasačkog materijala koji je preuzela od svih glasačkih odbora u zapisniku o radu opštinske komisije utvrđuje rezultat referenduma na teritoriji opštine,
5. organizuje tehničke pripreme za sprovođenje referenduma na teritoriji opštine.
Glasački odbor rukovodi glasanjem na glasačkom mestu, obezbeđuje pravilnost i tajnost glasanja i u zapisniku o radu glasačkog odbora utvrđuje rezultate glasanja na glasačkom mestu.
Glasački odbor čine predsednik i četiri člana, koji imaju zamenike.
Glasački odbor na glasačkim mestima u inostranstvu i unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija čine predsednik i dva člana, koji imaju zamenike.
U glasački odbor mogu da se imenuju samo lica koja imaju biračko pravo.
Predsednika, članove, zamenike predsednika i zamenike članova glasačkih odbora imenuje Republička izborna komisija najkasnije do 17. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Glasački odbori za glasačka mesta unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija imenuju se na predlog Ministarstva pravde, tako da u njima ne bude nijedno lice koje radi u Ministarstvu pravde ili koje glasa u zavodu. Glasački odbori u inostranstvu imenuju se na predlog Ministarstva spoljnih poslova, po mogućnosti iz reda glasača koji borave u inostranstvu.
Ostale glasačke odbore Republička izborna komisija imenuje na predlog opštinskih komisija.
Dostavljanje predloga Republičkoj izbornoj komisiji za imenovanje glasačkih odbora
Svi predlozi za imenovanje glasačkih odbora dostavljaju se Republičkoj izbornoj komisiji najkasnije do 15. oktobra 2006. godine do 24,00 časova.
Promena člana ili zamenika člana glasačkog odbora
Ako predsednik, član, zamenik predsednika ili zamenik člana glasačkog odbora budu sprečeni ili odsutni, Republička izborna komisija imenuje novog predsednika, člana, zamenika predsednika ili člana glasačkog odbora.
IV PREDAJA GLASAČKOG MATERIJALA GLASAČKIM ODBORIMA PRE GLASANJA
Obezbeđivanje glasačkog materijala
Glasački materijal za sprovođenje referenduma obezbeđuje Republička izborna komisija.
Opštinska uprava blagovremeno obezbeđuje za svaki glasački odbor, izuzev za glasačke odbore u zavodima za izvršenje zavodskih sankcija i za glasačke odbore u inostranstvu:
- glasačku kutiju;
- paravane za glasanje;
- pribor za pisanje;
- pribor za pečaćenje (pečat i pečatni vosak) glasačkih kutija i drugog glasačkog materijala;
- sprej za obeležavanje kažiprsta desne ruke glasača i UV lampu;
- koverte za odlaganje glasačkih listića.
Glasačku kutiju, paravane za glasanje, pribor za pisanje, pribor za pečaćenje (pečat i pečatni vosak) glasačkih kutija i drugog glasačkog materijala, sprej za obeležavanje kažiprsta desne ruke glasača, UV lampu i koverte za odlaganje glasačkih listića - za glasačke odbore u zavodima za izvršenje zavodskih sankcija i za glasačke odbore u inostranstvu obezbeđuje Republička izborna komisija.
Opštinska uprava, Ministarstvo pravde i Ministarstvo spoljnih poslova dužni su da blagovremeno obezbede prostor za bezbedno čuvanje glasačkog materijala i da se staraju o tome da prostor koji je određen kao glasačko mesto bude uređen na zakonom propisan način i otvoren za glasanje.
Materijal koji se obezbeđuje za svaki glasački odbor
Republička izborna komisija obezbeđuje sledeći glasački materijal za svaki glasački odbor:
1. Odluku o raspisivanju republičkog referenduma,
2. rešenje o određivanju glasačkog mesta,
3. rešenje o imenovanju glasačkog odbora,
4. izvod iz biračkog spiska, a pored njega i poseban izvod iz biračkog spiska ako na glasačkom mestu glasaju i oni glasači koji se nalaze na odsluženju vojnog roka ili na vojnoj vežbi i koji izvršavaju obaveze u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije,
5. posebne izvode izvode iz biračkog spiska za glasačke odbore unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija i za glasačke odbore u inostranstvu,
6. potreban broj glasačkih listića (obrazac RR-1), koji odgovara broju glasača koji su upisani na glasačkom mestu. U broj upisanih glasača ulaze i glasači koji su upisani u poseban izvod iz biračkog spiska jer se nalaze na odsluženju vojnog roka ili na vojnoj vežbi i koji izvršavaju obaveze u jedinicama ili ustanovama Vojske Srbije, ako glasaju na tom glasačkom mestu,
7. kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije (obrazac RR-3),
8. obrazac zapisnika o radu glasačkog odbora, u četiri primerka (obrazac RR-8),
9. obrasce odgovarajućih zapisnika o primopredaji glasačkog materijala pre glasanja i posle glasanja,
10. potreban broj obrasca potvrde o biračkom pravu za glasače koji nisu u mogućnosti da glasaju na glasačkom mestu (obrazac RR-2),
11. Pravila o radu glasačkih odbora,
12. državnu zastavu Republike Srbije.
Predaja glasačkog materijala opštinskoj komisiji
Štampani glasački materijal Koordinator Republičke izborne komisije preuzima u štampariji 24. oktobra 2006. godine.
Koordinator Republičke izborne komisije predaje, u sedištu upravnog okruga, glasački materijal opštinskoj komisiji najkasnije do 24. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Opštinska komisija primljeni materijal zajedno s materijalom koji je obezbedila opštinska uprava (glasačku kutija, paravani za glasanje, pribor za pisanje, pribor za pečaćenje glasačkih kutija i drugog glasačkog materijala, sprej za obeležavanje kažiprsta desne ruke glasača i UV lampu i koverte za odlaganje glasačkih listića) predaje, u sedištu opštine, glasačkim odborima najkasnije do 25. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
O primopredaji glasačkog materijala pre glasanja s Koordinatora Republičke izborne komisije na opštinske komisije i o primopredaji glasačkog materijala pre glasanja sa opštinskih komisija na glasačke odbore sačinjavaju se zapisnici na propisanim obrascima.
Predaja glasačkog materijala direktno glasačkim odborima
Koordinator Republičke izborne komisije direktno predaje glasački materijal glasačkim odborima unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija, u sedištu upravnog okruga u kome predaje glasački materijal i opštinskim komisijama.
Koordinator Republičke izborne komisije predaje glasački materijal za glasanje u inostranstvu direktno glasačkim odborima, u sedištu Ministarstva spoljnih poslova. Glasački odbori prenose glasački materijal na glasačko mesto u inostranstvu na način na koji se dostavlja diplomatska pošiljka, a kojim je osigurana bezbednost glasačkog materijala.
O primopredaji glasačkog materijala pre glasanja s Koordinatora Republičke izborne komisije na glasačke odbore sačinjavaju se zapisnici na propisanim obrascima.
V PREDAJA GLASAČKOG MATERIJALA REPUBLIČKOJ IZBORNOJ KOMISIJI POSLE GLASANJA
Predaja glasačkog materijala opštinskoj komisiji
Pošto utvrdi rezultate glasanja na glasačkom mestu, glasački odbor bez odlaganja predaje, u zgradi opštine, opštinskoj komisiji sav glasački materijal (zapisnik o radu glasačkog odbora, izvod iz biračkog spiska, kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije, zapečaćeni koverat u koji su stavljeni neupotrebljeni glasački listići, zapečaćeni koverat u koji su stavljeni nevažeći glasački listići, zapečaćeni koverat u koji su stavljeni važeći glasački listići, kao i potpisane potvrde o biračkom pravu glasača koji su glasali van glasačkog mesta).
Pošto preuzme glasački materijal od svih glasačkih odbora, opštinska komisija odmah sačinjava zapisnik o radu opštinske komisije i predaje ga, zajedno sa prvim primercima zapisnika o radu glasačkih odbora, u sedištu upravnog okruga, Koordinatoru Republičke izborne komisije. Preostali glasački materijal ostaje opštinskoj komisiji i ne predaje se Koordinatoru Republičke izborne komisije.
O primopredaji glasačkog materijala posle glasanja s glasačkog odbora na opštinsku komisiju i o primopredaji zapisnika o radu opštinske komisije posle glasanja sa opštinske komisije na Koordinatora Republičke izborne komisije sačinjavaju se zapisnici na propisanim obrascima.
Predaja glasačkog materijala direktno Koordinatoru Republičke izborne komisije
Pošto utvrdi rezultate glasanja na glasačkom mestu, glasački odbor unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija direktno predaje, u sedištu upravnog okruga, glasački materijal Koordinatoru Republičke izborne komisije.
Posle glasanja u inostranstvu, glasački odbor predaje u sedištu Republičke izborne komisije glasački materijal Koordinatoru Republičke izborne komisije, na način koji je predviđen za dostavljanje diplomatskih pošiljki i tako da glasački materijal može da bude blagovremeno računarski obrađen radi saopštavanja rezultata referenduma.
O primopredaji glasačkog materijala posle glasanja s glasačkih odbora na Koordinatora Republičke izborne komisije sačinjavaju se zapisnici na propisanim obrascima.
VI PRAVO NA PRIGOVOR REPUBLIČKOJ IZBORNOJ KOMISIJI
Građanin ima pravo da u roku od 24 časa od trenutka kad je donesena odluka odnosno izvršena radnja ili je učinjen propust na glasačkom mestu unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija ili u inostranstvu prigovor podnese neposredno Republičkoj izbornoj komisiji.
VII STANDARDI ZA GLASAČKI MATERIJAL
Glasačka kutija izrađuje se prema standardima koje propisuje ministar za državnu upravu i lokalnu samoupravu.
Glasački listići za izjašnjavanje na referendumu štampaju se u Beogradu, u štampariji koju odredi Republička izborna komisija.
Glasački listići štampaju se na hartiji koja je zaštićena vodenim žigom.
Broj glasačkih listića koji se štampaju, njihov oblik i njihov izgled utvrđuje Republička izborna komisija. Broj glasačkih listića koji se štampaju mora da bude jednak broju građana koji su upisani u birački spisak.
Pre početka štampanja glasačkih listića Republička izborna komisija utvrđuje broj rezervnih glasačkih listića, koji ne može biti veći od 0,5% od ukupnog broja glasača. O broju rezervnih glasačkih listića Republička izborna komisija donosi rešenje koje se objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Štampanje glasačkih listića nadzire Republička izborna komisija.
Priprema štampanja glasačkog listića
Republička izborna komisija priprema, u skladu sa zakonom, jedan glasački listić koji overava pečatom. Na osnovu tako pripremljenog glasačkog listića štamparija izrađuje na kompjuteru (slaže) tekst glasačkog listića, čiju originalnost utvrđuje i konstatuje Republička izborna komisija i overava pečatom (originalni glasački listić), posle čega se tekst u kompjuteru poništava.
Na osnovu originalnog glasačkog listića, u štampariji u postupku repro-hemiografije izrađuje se film, s koga se tekst originalnog glasačkog listića prenosi na polimer ploču.
Posle izrade polimer ploče film se odmah komisijski uništava.
Glasački listić koji je prenesen na polimer ploču upoređuje se sa originalom glasačkog listića, potom se konstatuje ispravnost polimer ploče, pa se polimer ploča stavlja na mašinu za štampanje.
Posle završenog štampanja, polimer ploča se odmah komisijski uništava.
Tekst glasačkog listića i preostali materijal za sprovođenje referenduma štampa se na srpskom jeziku, ćirilicom.
U opštinama u kojima je u službenoj upotrebi jezik nacionalne manjine, tekst Odluke o raspisivanju referenduma, tekst glasačkog listića i tekst zapisnika o radu glasačkog odbora štampaju se na srpskom jeziku i ćirilicom, a ispod tog teksta štampa se tekst na jeziku i pismu nacionalne manjine, u istom obliku i veličinom slova.
Ako je u opštini u službenoj upotrebi više jezika nacionalnih manjina, tekst na jezicima nacionalnih manjina ispisuje se posle srpskog jezika, po azbučnom redu naziva jezika nacionalne manjine.
Prevođenje glasačkog materijala na jezik nacionalnih manjina obezbeđuje Republička izborna komisija.
IX STATISTIČKA OBRADA PODATAKA
Statističku obradu podataka pri sprovođenju referenduma obavlja Republički zavod za statistiku, na osnovu zapisnika o radu glasačkih odbora i zapisnika o radu opštinskih komisija, koje im dostavlja Republička izborna komisija.
Republički zavod za statistiku određuje lice koje će, po završetku glasanja, prisustvovati primopredaji glasačkog materijala s glasačkih odbora na opštinske komisije, odnosno s glasačkih odbora na Koordinatora Republičke izborne komisije i izvršiti logičko-računsku kontrolu podataka u zapisnicima o radu glasačkih odbora i podataka u zapisnicima o radu opštinskih komisija, kao i pripremiti podatke o privremenim rezultatima referenduma.
X PRAĆENJE RADA ORGANA ZA SPROVOĐENJE REFERENDUMA
Domaće organizacije koje su registrovane za praćenje izbora i koje žele da prate rad organa za sprovođenje referenduma (domaći posmatrači), podnose prijavu Republičkoj izbornoj komisiji, najkasnije do 17. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Prijava sadrži: naziv organizacije, broj posmatrača, ime i prezime posmatrača, jedinstveni matični broj građana svakog posmatrača i njegovu fotografiju i područje praćenja rada organa za sprovođenje glasanja.
Uz prijavu se podnosi i akt o registraciji organizacije kod nadležnog organa.
Republička izborna komisija izdaje službena ovlašćenja domaćim posmatračima, na osnovu kojih oni mogu da prate rad organa za sprovođenje glasanja.
Zainteresovani predstavnici stranih država i međunarodnih organizacija i nevladinih organizacija, koji žele da prate rad organa za sprovođenje referenduma (strani posmatrači), podnose prijave Republičkoj izbornoj komisiji, najkasnije do 17. oktobra 2006. godine u 24,00 časova.
Prijava sadrži: naziv države, odnosno organizacije iz koje posmatrač dolazi, ime i prezime stranog posmatrača, broj putne isprave stranog posmatrača, njegovu fotografiju i vreme njegovog boravka u Srbiji.
Pošto pribavi mišljenje nadležnog državnog organa Republička izborna komisija izdaje službena ovlašćenja stranim posmatračima, na osnovu kojih oni mogu da prate rad organa za sprovođenje glasanja.
Identifikacione kartice i troškovi praćenja rada organa za sprovođenje referenduma
Republička izborna komisija izdaje domaćim i stranim posmatračima identifikacione kartice, koje sadrže podatke koji su neophodni, i koji se preuzimaju iz prijave.
Posmatrači su dužni da nose identifikacione kartice na vidnom mestu.
Troškove praćenja rada organa za sprovođenje referenduma i troškove izdavanja identifikacionih kartica snose organizacije koje su predložile posmatrače.
Republička izborna komisija, opštinska komisija i glasački odbor će posmatračima omogućiti nesmetano praćenje toka glasanja, a u zapisnicima o svom radu će konstatovati njihovo prisustvo na glasačkom mestu.
Posmatrači su dužni da postupaju po pravilima o održavanju reda na glasačkom mestu.
Republička izborna komisija, opštinska komisija i glasački odbor mogu da posmatraču oduzmu ovlašćenje i identifikacionu karticu ako se ne pridržava pravila o održavanju reda na glasačkom mestu, a posebno ako na glasačkom mestu koristi pejdžer, mobilni telefon i druga sredstva veza i komunikacija.
XI SREDSTVA ZA SPROVOĐENJE REFERENDUMA
Sredstva za sprovođenje referenduma obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije.
Zahtev za dodelu sredstava, sa specifikacijom ukupnih troškova, Republička izborna komisija podnosi nadležnom republičkom organu.
Sredstva za sprovođenje referenduma mogu da se koriste za:
- rad organa za sprovođenje referenduma;
- štampanje materijala za sprovođenje referenduma;
- naknade predsednicima, članovima i zamenicima predsednika i članova organa za sprovođenje referenduma;
- naknade za rad zaposlenih koji su angažovani za Republičku izbornu komisiju da bi obavljali stručne i druge poslove u vezi sa sprovođenjem referenduma;
- naknade za dnevnice, putne troškove i za izgubljenu zaradu predsednika, članova Republičke izborne komisije i njihovih zamenika, kao i zaposlenih i drugih lica koja su angažovana u vezi sa sprovođenjem referenduma;
- nabavku kancelarijskog i ostalog potrošnog materijala;
- prikupljanje, statističku obradu i prezentaciju podataka;
- prevozničke, PTT, ugostiteljske i druge usluge.
Nalogodavci za raspolaganje sredstvima su predsednik Republičke izborne komisije, zamenik predsednika Republičke izborne komisije i sekretar Republičke izborne komisije. Oni su dužni da Republičkoj izbornoj komisiji podnose izveštaje o utrošenim sredstvima.
Sredstava za naknadu dnevnica, putnih troškova i izgubljene zarade isplaćuju se prema važećim propisima i odlukama Republičke izborne komisije.
XII OBRASCI ZA SPROVOĐENJE POJEDINIH RADNJI PRI SPROVOĐENJU REFERENDUMA
Pojedine radnje pri sprovođenju referenduma vršiće se po obrascima koji su sastavni deo ovog uputstva (glasački listić - RR-1; potvrda o biračkom pravu za glasače koji nisu u mogućnosti da glasaju na glasačkom mestu - RR-2; kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije - RR-3; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala pre glasanja s Koordinatora Republičke izborne komisije na opštinsku komisiju - RR-4; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala pre glasanja sa opštinske komisije na glasački odbor - RR-5; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala pre glasanja s Koordinatora Republičke izborne komisije na glasački odbor unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija - RR-6; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala pre glasanja s Koordinatora Republičke izborne komisije na glasački odbor za glasačka mesta u inostranstvu - RR-7; zapisnik o radu glasačkog odbora - RR-8; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala posle glasanja s glasačkog odbora na opštinsku komisiju - RR-9; zapisnik o radu opštinske komisije - RR-10; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala posle glasanja sa opštinske komisije na Koordinatora Republičke izborne komisije - RR-11; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala posle glasanja s glasačkih odbora unutar zavoda za izvršenje zavodskih sankcija na Koordinatora Republičke izborne komisije - RR-12; zapisnik o primopredaji glasačkog materijala posle glasanja s glasačkih odbora za glasačka mesta u inostranstvu na Koordinatora Republičke izborne komisije - RR-13; zapisnik o radu Republičke izborne komisije - RR-14).
XIII ČUVANJE GLASAČKOG MATERIJALA
Opštine su dužne da posle sprovedenog referenduma trajno čuvaju biračke spiskove i zapisnike o radu glasačkih odbora i opštinskih komisija.
Ostali izborni materijal čuva se u skladu sa Uputstvom za sprovođenje Zakona o izboru predsednika Republike ("Službeni glasnik RS", br. 38/04, 58/04, 62/04 i 64/04).