PRAVILNIK

O NASTAVNOM PLANU I PROGRAMU OGLEDA ZA OBRAZOVNI PROFIL PIVAR

("Sl. glasnik RS - Prosvetni glasnik", br. 10/2006)

Član 1

Ovim pravilnikom utvrđuje se nastavni plan i program ogleda za obrazovni profil Pivar, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 2

Program ogleda iz člana 1. ovog pravilnika ostvaruje se u skladu sa:

1. Pravilnikom o planu i programu obrazovanja i vaspitanja za zajedničke predmete u stručnim i umetničkim školama ("Službeni glasnik SRS - Prosvetni glasnik", broj 6/90 i "Prosvetni glasnik", br. 4/91, 7/93, 17/93, 1/94, 2/94, 2/95, 3/95, 8/95, 5/96, 2/02, 5/03, 10/03, 24/04, 3/05, 6/05, 11/05, 15/04 i 6/06), i to sa nastavnim planom i programom:

1) srpskog jezika i književnosti;

2) srpskog jezika kao nematernjeg jezika;

3) jezika nacionalnih manjina;

4) fizičkog vaspitanja;

5) matematike;

6) muzičke umetnosti;

7) likovne kulture;

8) sociologije;

9) istorije;

10) građanskog vaspitanja;

2. Pravilnikom o nastavnom planu i programu predmeta Verska nastava za srednje škole ("Prosvetni glasnik", br. 6/03, 23/04 i 9/05) i

3. Pravilnikom o nastavnom planu i programu ogleda za obrazovne profile poljoprivredni tehničar, veterinarski tehničar, prehrambeni tehničar, mesar, pekar, prerađivač mleka i rukovalac - mehaničar poljoprivredne tehnike ("Prosvetni glasnik", br. 15/04, 2/05, 13/05 i 8/06), i to sa nastavnim planom i programom predmeta Geografija hrane.

Član 3

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Prosvetnom glasniku".

NASTAVNI PLAN I PROGRAM OGLEDA

Područje rada: Poljoprivreda, proizvodnja i prerada hrane

Oblast: Proizvodnja i prerada hrane

Obrazovni profil: PIVAR - ogled

Trajanje obrazovanja: tri godine

Cilj ogleda:

Unapređenje kvaliteta i ostvarivanje obrazovno-vaspitnog rada kroz:

- uvođenje u nastavnu praksu savremenih i efikasnih metoda rada sa učenicima;

- uvođenje novog nastavnog plana i programa u cilju ostvarivanja ishoda stručnog obrazovanja i obrazovanja uopšte;

- uspostavljanje višeg nivoa korelacije nastavnih sadržaja;

- izradu kriterijuma ocenjivanja i građenja standarda ocenjivanja učenika;

- proveru novog koncepta završnog ispita.

Uvođenje organizacionih novina:

- prilagođavanje organizacije nastavnog procesa u školi, u okviru godišnjeg fonda časova, a u skladu sa očekivanim ishodima stručnog obrazovanja i uslovima rada u školi i na radnom mestu;

- nastavni sadržaji su organizovani modularno za pojedine opšte stručne i sve stručne predmete;

- moduli se realizuju kroz teorijsku nastavu, vežbe i nastavu u bloku;

- uvođenje izborne nastave, kao mogućnosti da učenik samostalno kreira deo svog obrazovanja.

Očekivani ishodi ogleda:

- brzo adaptiranje učenika na uslove rada;

- unapređen i kvalitetan obrazovno vaspitni rad kroz:

- usvajanje generativnih, transfernih i funkcionalnih znanja i veština relevantnih za buduću profesiju;

- uvođenje podsticajnijih metoda rada sa učenicima u cilju ostvarivanja obrazovno-vaspitnog rada;

- ocenjivanje učenika u odnosu na očekivane ishode;

- razvijanje sistema praćenja ostvarenosti nastavnog programa na nivou škole, kao i na nivou Republike.

Trajanje ogleda

Ogled se sprovodi od 1. septembra 2006. godine kroz najmanje tri generacije upisanih učenika. Odluku o prestanku ogleda doneće nakon procene rezultata, ministar prosvete i sporta.

Način ostvarivanja ogleda

Ogled se ostvaruje na osnovu ovog plana i programa.

Nastaviće se organizovanjem obuke profesora za primene novih metoda rada sa učenicima, primene novog nastavnog programa i objektivnog ocenjivanja u svakodnevnoj obrazovnoj praksi.

Obuka za profesore srednjih stručnih škola u kojima se ostvaruje program ovog ogleda, organizovaće se u sledećim oblastima koje su bitne za unapređenje kvaliteta obrazovnog rada:

- nova koncepcija obrazovanja (usmerenost na ciljeve i ishode obrazovanja, modularni pristup u obrazovanju);

- stručno usavršavanje nastavnika za primenu novih nastavnih metoda;

- stručno usavršavanje nastavnika iz oblasti pivarstva.

Profesori će u okviru obrazovno-vaspitnog rada primenjivati metode rada i ocenjivanja za koje su obučeni na seminarima.

Stručni timovi u školama i na nivou Republike će sarađivati na horizontalnom i vertikalnom povezivanju nastavnih sadržaja kako sa autorskim timom, tako i sa predstavnicima privrede.

Način polaganja završnog ispita biće propisan posebnim podzakonskim aktima.

Uslovi ostvarivanja programa ogleda

Ogled će se ostvarivati u uslovima svakodnevnog obrazovno-vaspitnog rada u školama.

Njegovo ostvarivanje podrazumeva uključenost i saradnju nastavnika i pomoćnih nastavnika u okviru stručnih timova i stručnih organa škole.

Vrsta stručne spreme nastavnika za ostvarivanje oglednih programa propisana je posebnim pravilnikom.

Ministarstvo prosvete i sporta, Zavod za unapređenje vaspitanja i obrazovanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i međunarodni programi podrške reformi stručnog obrazovanja pružiće kadrovsku i materijalnu podršku za realizaciju obuke nastavnika za rad, praćenje i vrednovanje ogleda.

Praćenje i vrednovanje ogleda

Praćenje i vrednovanje ogleda obavljaće Zavod za unapređenje vaspitanja i obrazovanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i prosvetni savetnik, na osnovu posebnog uputstva za praćenje realizacije oglednih programa koje će biti naknadno publikovano.

Primena ogleda će biti praćena najmanje četiri puta u toku školske godine.

Na kraju školske godine, na osnovu različitih upitnika i izveštaja, biće ispitani ishodi obrazovno-vaspitnog rada, adekvatnost ocenjivanja, mišljenje učenika i nastavnika.

Rezultati ogleda biće objavljeni na način dostupan široj stručnoj javnosti.

I CILJEVI I OČEKIVANI ISHODI STRUČNOG OBRAZOVANJA

Za obrazovni profil: PIVAR - ogled

CILJEVI STRUČNOG OBRAZOVANJA	OČEKIVANI ISHODI STRUČNOG OBRAZOVANJA Po završetku obrazovanja za ovaj profil učenik će steći:
CILJEVI STRUČNOG OBRAZOVANJA	znanja	veštine	Radne kompetencije
Osposobljavanje učenika za rad u svim fazama proizvodnje različitih vrsta piva	o vrstama sirovina u proizvodnji određenog tipa piva; o načinima pripreme sirovina; o postupcima ukomljavanja; o postupku kuvanja sladovine sa hmeljom; o ceđenju, bistrenju i hlađenju; o vrstama kvasca koji se koristi za fermentaciju sladovine; o načinima proizvodnje pogonske čiste kulture kvasca; o postupcima glavnog i naknadnog vrenja; o odležavanju piva; o vrstama filtracionih materijala; o filtraciji i stabilizaciji piva; o pasterizaciji piva; o ambalaži, etiketama i istakanju piva; o skladištenju i čuvanju piva;	razlikovati dobru od loše sirovine, kako prepoznati dobru sirovinu; određivanja završetka ošećerenja sladovine; ohmeljavanja sladovine obavljanje ceđenja, bistrenja i hlađenja sladovine; zasejavanja kvasca; određivanja završetka glavnog i naknadnog vrenja; vođenja filtracije piva; obavljanja dorade i pasterizacije; pakovanja(otakanja) piva u različitu ambalažu.	odabira sirovina i pripremanja za proizvodnju sladovine doziranja sirovina kuvanja sladovine i određivanja završetka ošećerenja doziranja hmelja i kuvanja sladovine sa hmeljom pripremanja sladovine za vrenje propagacije pogonske kulture kvasca i njegovo zasejavanje vođenja glavnog i naknadnog vrenja dorade i otakanja piva u ambalažu skladištenja i čuvanja piva
osposobljavanje učenika da kontroliše proces proizvodnje, sirovine, poluproizvode, gotove proizvode, pomoćne sirovine i ambalažu	o načinima uzimanja uzoraka za kontrole u pogonu; o kontroli kvaliteta sirovina; o načinima prepoznavanja greške u pripremi sirovina; o kontroli u toku ukomljavanja sladovine; o promeni kvasca u toku propagacije; o kontroli temperature i pritiska u toku glavnog, naknadnog vrenja; o načinima prepoznavanja nepravilnosti u radu uređaja i instrumenata tokom celog tehnološkog postupka.	uzimanja uzoraka; vršenja organoleptičke kontrole sirovina, poluproizvoda i gotovog proizvoda; korišćenja aparata za kontrolu procesa proizvodnje piva.	uzimanja uzoraka za laboratorijsku i pogonsku kontrolu; kontrolisanja parametara u celom procesu proizvodnje različitih tipova piva.
Osposobljavanje učenika da primenjuje principe dobre proizvođačke prakse	o načinima čuvanja životne sredine u kojoj se nalazi pivara; o održavanju lične higijene i higijene pogona i opreme; o sredstvima za pranje i dezinfekciju; o načinima pranja i dezinfekcije opreme u pogonima; o osnovnim pravilima i standardima neophodnim za proces proizvodnje (JUS, ISSO, HASSP).	očuvanja životne sredine; održavanja lične higijene, radnog mesta i opreme.	održavanja higijene opreme i pogona; primene standarda dobre proizvođačke prakse
osposobljavanje učenika da po završetku školovanja prati stručnu literaturu	koristiti različite izvore informacija	primene novih dostignuća u tehnologiji pivarstva	primene stečenih i razvijanje novih saznanja u struci.

II NASTAVNI PLAN

Nedeljni i godišnji fond časova obaveznih i izbornih predmeta

Za obrazovni profil: PIVAR-ogled

	I RAZRED		II RAZRED		III RAZRED		UKUPNO
	nedeljno	godiš.	nedeljno	godiš.	nedeljno	godiš.	nedeljno	godiš.
A: OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI	11	385	10	350	10	300	31	1035
1.a. Srpski jezik i književnost	2	70	2	70	2	60	6	200
1.b. Srpski jezik kao nematernji jezik
2. _________jezik i književnost
3. Strani jezik	2	70	2	70	2	60	6	200
4. Fizičko vaspitanje	2	70	2	70	2	60	6	200
5. Matematika	2	70	2	70	2	60	6	200
6. Računarstvo i informatika	3	105	2	70	2	60	7	235
B: OPŠTESTRUČNI PREDMETI	7	245					7	245
1. Biologija	2	70					2	70
2. Fizika	2	70					2	70
3. Hemija	3	105					3	105
V: STRUČNI PREDMETI	11	445	20	790	19	690	51	1925
1. Sirovine u pivarstvu	7	275					7	275
2. Operacije i merenja u pivarstvu	4	170					4	170
3. Higijena i mikrobiologija u pivarstvu			3	105			3	105
4. Proizvodnja sladovine			9	363			9	363
5. Operacije i oprema u proizvodnji sladovine			8	322			9	322
6. Proizvodnja piva					10	348	10	348
7. Oprema u proizvodnji piva					9	342	9	342
G: IZBORNI PREDMETI	2	70	2	70	2	60	6	200
1. Građansko vaspitanje/Verska nastava	1	35	1	35	1	30	3	100
2. Izborni predmet predviđen programom ogleda	1	35	1	35	1	30	3	100
Ukupno: A+B+V+G	31	1145	32	1210	32	1050	97	3405

Broj časova po predmetima dat je na nedeljnom nivou kao zbir časova teorije, vežbi i praktične nastave, a prema programu predmeta. Blok nastava se prikazuje u ukupnom zbiru na godišnjem nivou za odgovarajući predmet u okviru koga se realizuje, a prema programu predmeta.

LISTA PONUĐENIH IZBORNIH PREDMETA PO RAZREDIMA

G: IZBORNI PREDMETI	I	II	III
Izborni predmeti predviđeni Zakonom
1. Građansko vaspitanje/ Verska nastava	*	*	*
Izborni predmeti predviđeni Programom ogleda
1. Likovna kultura	*
2. Muzička umetnost	*
3. Geografija hrane		*
4. Istorija		*
5. Istorija pivarstva			*
6. Sociologija			*

Izborna nastava sastoji se svake školske godine iz dva izborna predmeta:

- Izbornog predmeta predviđenog Zakonom: Građansko vaspitanje ili verska nastava (čas nedeljno tokom školske godine);

- Izbornog predmeta predviđenog Programom ogleda - po 1 čas nedeljno tokom školske godine (sa mogućnošću realizacije u bloku ili sa dva časa u toku jednog polugodišta).

Lista izbornih predmeta nije konačna i može se dopuniti na predlog škole koja sprovodi ogled, programom koji je prethodno odobrilo Ministarstvo prosvete i sporta. Ostvaruje se iz onih predmeta za koji se izjasni najmanje 30% učenika oglednog odeljenja. U toku školovanja učenik može da bira određene predmete samo jedanput (izborni predmeti predviđeni Programom ogleda).

Ocena izbornog predmeta predviđenog Programom ogleda je numerička i ulazi u prosek ocena na kraju godine.

Ostvarivanje programa ogleda

Predviđeni broj učenika u odeljenju je 20.

Nastava iz sledećih predmeta odvija se po grupama kroz vežbe (V) i nastavu u bloku (B):

razred	predmet	godišnji fond časova		broj učenika u grupi
razred	predmet	V	B	broj učenika u grupi
I, II, III	Računarstvo i informatika	70/70/60		10
I	Hemija	35		10
I	Sirovine u pivarstvu	140	30	10
I	Operacije i merenja u pivarstvu	140	30	10
II	Higijena i mikrobiologija u pivarstvu	70		10
II	Proizvodnja sladovine	210	48	10
II	Operacije i oprema u proizvodnji sladovine	210	42	10
III	Proizvodnja piva	180	48	10
III	Oprema u proizvodnji piva	180	42	10

Ostali obavezni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine

	Razred časova	Razred časova	Razred časova	Ukupno časova
Čas odeljenskog starešine	35	35	30	100
Dodatni rad *	35	35	30	100
Dopunski rad *	35	35	30	100
Pripremni rad *	35	35	30	100

Ako se ukaže potreba za ovim oblicima rada

Fakultativni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine

	I	II	III
Ekskurzija	1 - 2 dana	2 - 3 dana	do 5 dana
Jezik drugog naroda ili nacionalne manjine sa elementima nacionalne kulture	2 časa nedeljno
Drugi strani jezik	2 časa nedeljno
Drugi predmeti *	1 - 2 časa nedeljno
Stvaralačke i slobodne aktivnosti učenika (hor, sekcija i dr.)	30 - 60 časova godišnje
Društvene aktivnosti - učenički parlament, učeničke zadruge	15 - 30 časova godišnje
Kulturna i javna delatnost škole	2 radna dana

Pored navedenih predmeta škola može da organizuje, u skladu sa opredeljenjima učenika, fakultativnu nastavu iz predmeta koji su utvrđeni nastavnim planom drugih obrazovnih profila istog ili drugog područja rada, kao i u nastavnim planovima gimnazije ili po programima koji su prethodno doneti.

Ostvarivanje školskog programa po nedeljama

Razred	Razredno-časovna nastava	Mentorski rad (nastava u bloku)	Obavezne vannastavne aktivnosti	Ostalo (završni ispit)	Ukupno radnih nedelja
I	35	2	2		39
II	35	3	1		39
III	30	3	1	3	39

III NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA OGLEDA (UPUTSTVO)

Nastavni plan i program za obrazovni profil Pivar ostvaruje se u školama gde su školski prostor, oprema i nastavna sredstva propisana:

- Pravilnikom o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje plana i programa zajedničkih predmeta u stručnim školama za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme ("Službeni glasnik RS - Prosvetni glasnik", broj 7/91);

- Pravilnikom o bližim uslovima u pogledu uslova u pogledu uslova prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje planova i programa obrazovanja i vaspitanja za stručne predmete za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme u stručnim školama područja rada poljoprivreda, proizvodnja i prerada hrane ("Službeni glasnik RS - Prosvetni glasnik", broj 9/91).

Nastavnici pripremaju potrebna nastavna sredstva (dijapozitive, grafofolije, šeme i Power Point prezentacije). U skladu sa nastavnim programom koriste se:

- publikovana nastavna sredstva (štampana literatura, različite publikacije, zbirke dijapozitiva, odgovarajuće video kasete i elektronske publikacije);

- Internet.

Nastava se izvodi uz korišćenje:

- računara i projektora za Power Point prezentacije,

- skenera;

- dijaprojektora;

- grafoskopa;

- televizora i video rekordera.

RAČUNARSTVO I INFORMATIKA (I RAZRED)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	22	83				105
II
III
IV

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Sticanje znanja o predmetu, istorijatu i perspektivama razvoja
- Usvajanje znanja o matematičkim osnovama elektronskih računara
- Usvajanje znanja o osnovnim digitalnim kolima i sklopovima
- Sticanje znanja o strukturi računarskog sistem
- Sticanje znanja o grafičkim operativnim sistemima
- Sticanje znanja o obradi teksta pomoću računara
- Sticanje osnovnih znanja o mrežama i korišćenju interneta
- Usvajanje znanja o korišćenju multimedijalnih aplikacija

3. NAZIV I TRAJANJE TEMA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV TEME	Trajanje teme (časovi)
Računarstvo i informatika	4
Matematičke osnove računara	7
Osnovi digitalne tehnike	17
Računarski sistem	16
Grafičke operativne sredine	18
Obrada teksta	22
Računarske komunikacije	16
Multimedijske aplikacije	5

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Računarstvo i informatika
Trajanje teme: 4

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje znanja o predmetu, istorijatu i perspektivama razvoja	Znati da definiše predmet i njegovo izučavanje Znati da navede događaje koji su značajno uticali na razvoj informatike i računarstva Znati da definiše jedinice za merenje količine informacija Znati da nabroji oblasti ljudskog delovanja u kojima je informatika veoma zastupljena	Upoznavanje učenika sa planom i programom Predmet izučavanja Istorijat Informatika i savremeno društvo	*U realizaciji ove teme maksimalno uključiti učenike, odnosno navesti ih da samostalno iz literature dođu do znanja iz ove teme*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

5. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Matematičke osnove računara
Trajanje teme: 7

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o matematičkim osnovama elektronskih računara	Znati nekoliko različitih brojnih sistema Znati konverziju iz jednog brojnog sistema u drugi Znati binarni brojni sistem i operacije sa binarnim brojevima	Brojni sistemi Konverzija brojeva Binarni brojni sistemi Operacije sa binarnim brojevima	*Koristiti mogućnosti aplikacije windows/calculator*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
			*		*

6. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Osnovi digitalne tehnike
Trajanje teme: 17

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o osnovnim digitalnim kolima i sklopovima	Znati razliku između analognih i digitalnih veličina Znati osnovna logička kola Znati da prepozna flip-flop Znati da prepozna brojač Znati da prepozna registar Znati da prepozna enkoder Znati da prepozna multiplekser i demultiplekser	Digitalna kola Paralelni i serijski prenos Logička kola Logički ekvivalenti Logika tri stanja Flip-flop Takt signali Okidački flip-flopovi Brojači Registri Povezivanje na zajedničkoj magistrali Enkoderi Multiplekser Demultiplekser	*Koristiti mogućnosti aplikacije windows/paint*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

7. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Računarski sistem
Trajanje teme: 16

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje znanja o strukturi računarskog sistema	Znati da nabroji i prepozna većinu uređaja koji ulaze u sastav računarskog sistema Znati funkciju operativnog sistema Znati osnovne vrste programa Znati šta su to licence i kako bezbedno koristiti računarski sistem	Struktura računarskog sistema Procesor, magistrale, memorija Periferni uređaji i interfejs, povezivanje Povezivanje hardverskih komponenti Matična ploča, kartice, disk, disketa, cd Monitor, tastatura, miš, štampač, modem, skener Operativni sistem - karakteristike Razvojni softver Aplikativni i uslužni programi Licence i zaštita, virusi	Prilikom obrade ove teme obilato koristiti očigledna nastavna sredstva, odnosno po potrebi rasklopiti stare pokvarene računare i pokazati svaku hardversku komponentu. Naročito dati naglasak na bezbednosti kroz fokus korišćenja licencnog softvera

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

8. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Grafičke operativne sredine

Trajanje teme: 18

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje znanja o grafičkim operativnim sistemima	Znati da koristi miš Znati sve elemente grafičke komunikacije Znati da pokrene svaku aplikaciju Znati da prekine izvršenje svake aplikacije Znati da pokrene više aplikacija i da pređe iz jedne u drugu	Uvod u grafičke operativne sredine Prozor, miš, padajući meni Pokretanje aplikacije Korišćenje miša, rad sa prozorima Unos i editovanje teksta Startovanje osnovnih aplikacija Prekid izvršenja aplikacije Istovremeno izvršavanje više aplikacija Prelazak iz jedne aplikacije u drugu	Miš se najbolje savlada kroz igranje igara sa kartama Ukazati na postojanje HELP-a koji može mnogo pomoći učenicima koji znaju engleski jezik Ravnopravno koristiti sve načine pokretanja aplikacija Ravnopravno koristiti sve načine prekida izvršenja aplikacije

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

9. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Obrada teksta
Trajanje teme: 22

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje znanja o obradi teksta pomoću računara	Znati da pokrene program za obradu teksta Znati da unese tekst Znati da oblikuje tekst Znati da sačuva tekst Znati da izmeni tekst i sačuva izmene Znati da ubaci fusnote i obeleži stranice Znati da kreira zaglavlje i podnožje stranice Znati da ubaci tabelu u tekst Znati da ubaci sliku u tekst Znati da odštampa tekst	Osnovni pojmovi o obradi teksta, podešavanje radnog okruženja Unos i čuvanje teksta Otvaranje postojećeg dokumenta i izmene u njemu Rad sa blokovima Oblikovanje dokumenta Nabrajanja u tekstu Fusnote i obeležavanje stranica Kreiranje zaglavlja i podnožja stranice Rad sa tabelama Umetanje slika u tekst Štampanje dokumenta	Prilikom obrade ove teme naročito podrobno objasniti tastaturu, posebno funkciju tastera sa posebnom namenom (komandnih i funkcijskih tastera).

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

10. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Računarske komunikacije
Trajanje teme: 16

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje osnovnih znanja o mrežama i korišćenju interneta	Znati da se računari mogu međusobno povezivati u mreže Znati vrste mreža Znati da se povežu putem PTT linije na internet Znati da pošalju elektronsko pismo Znati da pronađu sajt na web-u	Načini komunikacije između računara Internet-osnovni pojmovi Priključivanje na internet Servisi na internetu Elektronska pošta WWW-osnovni pojmovi Brauzeri Pretraživanje WWW Korisni sajtovi	U okviru ove teme naročito staviti naglasak da se nauči prijem i slanje elektronske pošte, kao i da se na vebu traže i pronalaze sadržaji usko vezani za zanimanje za koje se obrazuju učenici

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Multimedijske aplikacije
Trajanje teme:5

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o korišćenju multimedijalnih aplikacija	Znati da instališe aplikaciju Znati da koristi aplikaciju	Korišćenje Multimedijskih aplikacija CD-i sa knjigama, atlasima, enciklopedijama	U radu koristiti enciklopediju ENKARTA pošto je nama najdostupnija, dobija se uz štampače.

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

11. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Slobodan Zdravković - Digitalna elektronika
- Nikola Klem - Računarstvo i informatika

12. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Matematika

RAČUNARSTVO I INFORMATIKA (II RAZRED)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I
II	30	40				70
III

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Usvajanje znanja o lokalnim i globalnim računarskim mrežama

- Sticanje znanja o računarskoj grafici

3. NAZIV I TRAJANJE TEME PREDMETA

Razred:

drugi

NAZIV TEME	Trajanje teme (časovi)
Računarske mreže	40
Računarska grafika	30

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Računarske mreže
Trajanje teme: 40 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o lokalnim i globalnim računarskim mrežama	Znati prednosti umrežavanja Znati razlikovati mreže ravnopravnih računara od mreža sa serverima Prepoznavati repetitore Prepoznavati razvodnike Prepoznavati mrežne mostove Prepoznavati usmerivače Prepoznavati mrežne prolaze Prepoznavati mrežne kartice Razlikovati vrste kablova Razlikovati topologije mreža Znati da nabroji mrežne protokole Znati na koji je način mreža povezana na internet Znati mogućnosti mrežnog operativnog sistema Prepoznati uređaje za bežično umrežavanje Znati standarde za bežične lokalne mreže	Prednosti umrežavanja Procenjivanje potreba Mreže ravnopravnih računara Mreže zasnovane na serverima Repetitori Razvodnici Mrežni mostovi Usmerivači Mrežni prolazi Mrežne kartice Kablovi Topologija mreža Osnove kabliranja Adrese i mrežni protokoli Veza na internet Mrežni operativni sistemi Upravljanje datotekama Pouzdanost sistema Bezbednost na internetu Osnovi bežičnog umrežavanja Bežični sistem prenosa Standardi za bežične lokalne mreže Rad bežičnih lokalnih mreža	U obradi ove teme koristiti što više očiglednih nastavnih sredstava, gde se ovo ne može ostvariti koristiti slike, grafo-folije, projektor i prezentacije, pretraživati sajtove na internetu, čitati HELP.

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

5. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Računarska grafika
Trajanje teme: 30 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje znanja o računarskoj grafici	Znati da pokrene programski paket COREL Znati da koristi sve raspoložive alate Znati da unese tekst unutar crteža Znati da planira i organizuje crteže Znati da pokrene programski paket PHOTOPAINT Znati sve raspoložive alate Znati da koristi skener Znati da izvrši prepravke na slikama	Uvod Osnove COREL-a Crtanje osnovnih oblika Rad sa objektima Olovka Kopiranje objekata Transformisanje objekata Oblikovanje linija Dobijanje složenih oblika Osobine linija Popunjavanje unutrašnjosti Rad sa tekstom Upotreba bitmapa Precizno zadavanje položaja i veličine objekta Planiranje i organizacija crteža Podela slike na lejere Početak rada u PHOTOPAINT-u Alati za crtanje Ispravka grešaka Selektovanje i maska Skeniranje Obrada skenirane slike Popravka kvaliteta Retuširanje Transformacija slike Prilagođavanje	*Vežbanja u okviru ove teme treba da obuhvate izradu projekata koji sadrže šematske prikaze pojedinih delova proizvodnog procesa pivare.*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

6. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Skripta
- Milan Čabarkapa - Računarstvo i informatika

7. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

RAČUNARSTVO I INFORMATIKA (III RAZRED)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I
II
III	15	55				70

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Usvajanje znanja o digitalnoj fotografiji i korišćenje digitalnog foto-aparata
- Usvajanje znanja o mobilnoj telefoniji i korišćenje mobilnog telefona
- Usvajanje znanja o računarskim virusima i bezbednosti mreže
- Sticanje znanja o radnim tabelama, obradi velikih količina brojčanih podataka
- Usvajanje znanja o osnovama robotike

3. NAZIV I TRAJANJE TEME PREDMETA

Razred:

treći

NAZIV TEME	Trajanje teme (časovi)
Digitalna fotografija	10
Mobilna telefonija	10
Računarski virusi	10
Radne tabele	20
Osnove robotike	20

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Digitalna fotografija
Trajanje teme: 10 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o digitalnoj fotografiji i korišćenje digitalnog foto-aparata	Znati delove digitalnog foto-aparata Znati da snimi kvalitetnu fotografiju Znati da prenese fotografiju na računar Znati da snimi video klip	Osnove digitalne fotografije Vrste i delovi digitalnih foto-aparata Rezolucija Snimanje fotografija Modovi snimanja Formati fajlova Snimanje video klipova Prenos fotografija na računar	*U obradi ove teme kao nastavno sredstvo koristiti digitalni foto-aparat koji ima mogućnost makro snimanja i snimanja video klipova sa zvukom u VGA rezoluciji*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

5. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Mobilna telefonija
Trajanje teme: 10 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o mobilnoj telefoniji i korišćenje mobilnog telefona	Znati delove mobilnog telefona Znati da pozove i primi poziv Znati da pošalje SMS Znati da pošalje MMS Znati da koristi mobilni internet Znati da Ostvari infra-red i blutut komunikaciju	Osnovni principi rada Vrste i delovi mobilnih telefona Tekstualne poruke Multimedijalne poruke GPRS Mobilni internet Infra-red komunikacija Blutut komunikacija	*Ova tema se može uspešno savladati jedino neposrednim korišćenjem mobilnog telefona pa je zato potrebno imati ih nekoliko sa svim navedenim mogućnostima.*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

6. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Računarski virusi
Trajanje teme: 10 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o računarskim virusima i bezbednosti mreže	Znati šta je virus Znati šta je crv Znati kako da otkrije i ukloni virus Znati koji antivirusni program da izabere Znati kako da preventivno deluje	Šta je virus Vrste virusa Crv Makro virus Metode za otkrivanje i uklanjanje virusa Anti virusni programi Lečenje i preventiva	*U okviru ove teme obraditi nekoliko najčešće korišćenih anti virusnih programa na našim prostorima.*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

7. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Radne tabele
Trajanje teme: 20 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Sticanje znanja o radnim tabelama, obradi velikih količina brojčanih podataka	Znati da pokrene aplikaciju EXCEL Znati da unese razne vrste podataka u ćelije tabele Znati da ubacuje vrste, kolone, da prebacuje podatke Znati da dimenzioniše ćelije Znati osnove računanja Znati osnovne funkcije Znati da grafički predstavi podatke Znati da napravi dokument sa više radnih listova Znati da štampa dokument	Osnove Unos i izmene podataka Pisanje brojeva i datuma Vrste podataka Automatsko unošenje serije podataka Selektovanje Brisanje i dodavanje redova, kolona, ćelija Premeštanje i kopiranje podataka Dimenzije ćelija Formatiranje tabele Osnove računanja Funkcije Grafičko predstavljanje podataka Dokumenti sa više radnih listova Štampanje	*U okviru ove teme kreirati sa učenicima EXCEL tabelu pomoću koje će svako moći da evidentira svoje mesečne troškove, i da u svakom momentu ima ažurno stanje svog tekućeg računa.*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

8. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA TEME

Naziv teme: Osnove robotike
Trajanje teme: 20 časova

CILJEVI TEME	ISHODI TEME Po završetku teme učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE TEME
Usvajanje znanja o osnovama robotike	Znati vrste robota Znati strukturu robota Znati šta je to radni prostor Znati pogone robota Znati kako se može upravljati robotima	Pojam i vrste robota Struktura robota Zglobovi robota Segmenti robota Kinematički par, lanac Konfiguracija manipulacionog robota Radni prostor Pogoni manipulacionih robota Aktuatori Upravljanje robotima Hijerarhijsko upravljanje Decentralizovano upravljanje Dinamičko upravljanje Adaptivno upravljanje Hibridno upravljanje	*Ovu temu obrađivati uz veliku podršku interneta, pošto se na sajtovima proizvođača robota može naći veliki broj podataka, slika i video prezentacija robota koje proizvode*

Preporučeni načini ocenjivanja teme

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

9. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Skripta, uputstvo za upotrebu digitalnog fotoaparata i mobilnog telefona
- Milan Čabarkapa - Računarstvo i informatika
- Skripta

10. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

BIOLOGIJA

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	70					70
II
III

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Pružanje osnovnih znanja o sadržaju i ulozi neorganskih i organskih materija u ćeliji
- Sticanje osnovnih znanja o građi animalne ćelije
- Razumevanje funkcionisanja animalne ćelije
- Prepoznavanje razlika u građi različitih tipova ćelija
- Razumevanje procesa koji se odvijaju u ćeliji u periodu njene deobe i periodu između dve deobe ćelije
- Sticanje osnovnih znanja iz molekularne biologije
- Povezivanje i primena stečenih znanja
- Povezivanje znanja stečenih iz biologija sa znanjima stečenim iz stručnih predmeta
- Razvijanje logičkog razmišljanja pri primeni stečenih znanja
- Razvijanje sposobnosti povezivanja stečenih znanja sa pojavama u prirodi
- Primena stečenih znanja u svakodnevnom životu
- Uočavanje povezanosti procesa u ćeliji i organizmu

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Hemijski sastav ćelije	12
Specifičnosti građe animalne ćelije	15
Građa biljne ćelije, ćelije gljiva, prokariotske ćelije i virusi	14
Jedro i ćelijski ciklus	13
Molekularna biologija	16

1. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Hemijski sastav ćelije
Trajanje modula: 12

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Pružanje osnovnih znanja o sadržaju i ulozi neorganskih i organskih materija u ćeliji	Znati da nabroji neorganske i organske materije koje ulaze u sastav ćelije Znati da objasni značaj i ulogu neorganskih materija u ćeliji Znati podelu i ulogu ugljenih hidrata, masti i belančevina Znati primarnu i sekundarnu građu nukleinskih kiselina Umeti da prepozna značaj vitamina, hormona i enzima	Neorganske materije u ćeliji Ugljeni hidrati-podela i značaj Masti-podela i značaj Belančevine-podela i značaj Nukleinske kiseline-građa, podela i značaj Opšte upoznavanje sa vitaminima, hormonima i enzimima	*Uraditi test predznanja stečenih u osnovnoj školi povezan sa sadržajima modula* *Pojam hemijskog sastava ćelije uporediti sa pojmom građe ćelije* *Koristiti šeme i grafofolije* *Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke* *Po završetku modula uraditi test znanja*

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
+	+		+		+

2. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Specifičnosti građe animalne ćelije
Trajanje modula: 15

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o građi animalne ćelije Razumevanje funkcionisanja animalne ćelije	Znati građu, osobine i ulogu ćelijske membrane (plazmaleme) Znati da objasni procese vezane za plazmalemu Znati da nabroji i objasni građu i ulogu komponenti citoplazme: citosol, citoskelet, organele i inkluzije Znati građu i ulogu nemembranskih i membranskih organela	Građa i osobine ćelijske membrane Transport kroz membranu: pasivni, aktivni i vezikularni Pojam i značaj citosola Elementi citoskeleta: mikrofilamenti, intermedijarni filamenti i mikrotubuli Nemembranske organele: centrioli i ribozomi Membranske organele: endoplazmatični retikulum, goldžijev aparat, lizozomi, peroksizomi, mitohondrije	Definisati domaće zadatke o predznanjima sadržaja modula Koristiti šeme, grafofolije, slajdove, i mikroskopske preparate Po mogućnosti koristiti kompjuterske prezentacije Definisati grupne i pojedinačne domaće zadatke Na kraju modula uraditi test stečenih znanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
+	+		+		+

3. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Građa biljne ćelije, ćelije gljiva, prokariotske ćelije i virusi
Trajanje modula: 14

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Prepoznavanje razlika u građi različitih tipova ćelija	Znati karakteristike građe biljne ćelije Znati karakteristike građe ćelije gljiva Znati karakteristike građe prokariotske ćelije Znati da objasni građu, razmnožavanje i patrogenost virusa Znati da uoči razlike u građi različitih tipova ćelija	Građa biljne ćelije, sličnosti i razlike u poređenju sa animalnom ćelijom Građa ćelije gljiva, sličnosti i razlike u poređenju sa biljnom ćelijom Građa prokariotske ćelije, sličnosti i razlike u poređenju sa eukariotskom ćelijom Građa, podela, osobine, razmnožavanje i patogenost virusa	Definisati domaće zadatke o predznanjima sadržaja modula Koristiti šeme, grafofolije, slajdove, i mikroskopske preparate Po mogućnosti koristiti kompjuterske prezentacije Definisati grupne i pojedinačne domaće zadatke Na kraju modula uraditi test stečenih znanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
+	+		+		+

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Jedro i ćelijski ciklus
Trajanje modula: 13

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Razumevanje procesa koji se odvijaju u ćeliji u periodu njene deobe i periodu između dve deobe ćelije	Znati da objasni građu i ulogu jedra Znati da objasni građu i sastav hromozoma Razumeti pojam haploidnog i diploidnog broja hromozoma Razumeti faze ćelijskog ciklusa Znati da navede tipove ćelijskih deoba Znati opšte karakteristike i značaj fisione deobe, mitoze i mejoze	Pojam veličina i oblik jedra Građa jedra: omotač, jedrov skelet, jedarce i jedrov sadržaj (nukleoplazma, hromatin) Hromozomi: građa i broj (haploidan, diploidan) Ćelijski ciklus: period interfaze i deoba Fisiona deoba Mitoza - značaj i faze (profaza, prometafaza, metafaza, anafaza i telofaza) Mejoza - značaj i faze	Definisati domaće zadatke o predznanjima sadržaja modula Uraditi test predznanja Koristiti šeme, grafofolije, slajdove, i mikroskopske preparate Po mogućnosti koristiti kompjuterske prezentacije Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke Na kraju modula uraditi test stečenih znanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
+	+		+		+

5. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Molekularna biologija
Trajanje modula: 12

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o molekularnoj biologiji Razvijanje sposobnosti primene stečenih znanja	Razumeti značaj molekularne biologije Razumeti i objasniti značaj nukleinskih kiselina u procesu nasleđivanja Razumeti mehanizam sinteze proteina Razumeti pojam, značaj i univerzalnost genetičke šifre Shvatiti značaj rekombinantne DNK i mogućnost menjanja genetičkog materijala Uočiti pozitivne i negativne efekte GMO	Predmet i značaj izučavanja molekularne biologije Molekularne osnove nasleđivanja: DNK i RNK Genetička šifra Pojam i funkcije gena Replikacija, transkripcija i translacija Rekombinantna DNK i genetičko inženjerstvo Istorijat GMO i primeri Upotreba GMO hrane	Koristiti šeme, grafofolije i slajdove Po mogućnosti koristiti kompjuterske prezentacije Definisati grupne i pojedinačne seminarske radove Definisati grupne i pojedinačne domaće zadatke Koristiti podatke sa interneta Na kraju modula uraditi test stečenih znanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
+	+		+		+

6. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Za učenike: Svi odgovarajući udžbenici iz Biologije do sada odobreni od Ministarstva prosvete
- Za nastavnike:
- Z. Anđelković i saradnici - ĆELIJA I TKIVA izdavač GIP Bonafides doo, Niš 2002 godine
- prof. dr. Milica Matavulj - ĆELIJA I TKIVA skripta za studente biologije Novi Sad 2002 godine
- Dr. Gordana Matić - OSNOVI MOLEKULARNE BIOLOGIJE izdavač ZAVET, Beograd, 1997 godine
- Svi odgovarajući fakultetski udžbenici odobreni od Ministarstva prosvete

7. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- higijena
- sirovine u pivarstvu
- prehrambena tehnologija

FIZIKA

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	70					70
II
III

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Da učenicima omogući upoznavanje osnovnih fizičkih zakona o metodama fizičkog istraživanja
- Sticanje osnova za primenu stečenog znanja u struci, životu i radu
- Razvijanje radnih navika i umenja učenika i njihove zainteresovanosti za fiziku
- Sticanje osnova tehničke kulture
- Formiranje osnove za dalje obrazovanje

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Fizičke veličine. SI sistem	5
Mehanika čvrstih tela (kinematika i dinamika)	16
Mehanika fluida	11
Unutrašnja energija i termodinamika	12
Jednosmerna električna struja	9
Naizmenična struja	9
Elektronika	8

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Fizičke veličine. SI sistem
Trajanje modula:5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Stvaranje slike o mestu i značaju fizike za razvoj društva i o njenim vezama sa ostalim prirodnim i tehničkim naukama Poznavanje i upotreba mernih jedinica .SI sistema Razvijanje naučnotehničke pismenosti	Da oformi sliku o fizici kao prirodnoj nauci Da zna šta su fizičke veličine i njihovu podelu, kao i .SI sistem jedinica Da razlikuje skalarne i vektorske fizičke veličine Umeti da konvertuje merne jedinice	Uvod u fiziku. Predmet metode i zadatak fizike, veza sa drugim prirodnim naukama Fizičke veličine i njihove jedinice. . SI sistem merenje fizičkih veličina skalarne i vektorske fizičke veličine	istaći povezanost fizike sa matematikom i tehnikom koristiti tabelarni prikaz veličina i jedinica uvežbati pretvaranje jedinica na primerima iz svakodnevnog života definisati pojedinačne domaće zadatke

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+		+		+

5. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Mehanika čvrstih tela
Trajanje modula: 16

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja iz kinematike Razviti sposobnost učenika da vidi primenu kretanja u svakodnevnom životu	Da razume različite vrste kretanja Da zna kinematičke veličine i njihove jedinice kao i da ih izmeri i izračuna Da poznaje zakone kojima se opisuje pravolinijsko i kružno kretanje Da rešava jednostavnije računske zadatke Da poznaje dinamičke veličine i zakone kojima se opisuje translatorno i rotaciono kretanje Da razume povezanost kretanja sa silom i energijom Da razume razliku između rada i energije	Kretanje, putanja, put, vrste kretanja Brzina i ubrzanje Ravnomerno i promenljivo pravolinijsko kretanje Kružno kretanje i rotacija i veličine koje opisuju ova kretanja Masa, sila, impuls Njutnovi zakoni mehanike Dinamika kružnog kretanja Dinamika rotacionog kretanja Trenje i otpor sredine Rad, snaga, energija. Stepen korisnog dejstva mašine	Insistirati na primerima iz svakodnevnog života Demonstraciono prikazati ravnomerno i ubrzano kretanje kod translacije i rotacije-obrtni disk Insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta Rešavati jednostavnije računske zadatke Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+		+		+

6. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Mehanika fluida
Trajanje modula: 11 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja iz tečnosti i gasova Razvijanje mogućnosti primene stečenog znanja u praksi	Da zna osnovne zakone i veličine kod fluida Da razume primenu ovih zakona u praksi Da razume jednačinu kontinuiteta i Bernulijevu jednačinu i njihovu primenu Da razume površinski napon i kapilarne pojave Da rešava jednostavnije računske zadatke	Model fluida, fluidi u ravnoteži Paskalov i Arhimedov zakon i hidrostatički pritisak Spojeni sudovi. Reakcija mlaza Atmosferski pritisak, nadpritisak i pod pritisak. Odnos zapremine i pritiska kod gasova Dinamika fluida jednačina kontinuiteta i Bernulijeva jednačina i primena Kretanje viskozne tečnosti. Protok Površinski napon, kvašenje, kapilarne pojave i njihov značaj	Koristiti odgovarajuće demonstracione oglede Insistirati na primerima iz svakodnevnog života Koristiti audio vizuelna sredstva Koristiti tabelarne i grafičke prikaze Insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta Rešavati jednostavnije računske zadatke Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+		+		+

7. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Unutrašnja energija i termodinamika
Trajanje modula: 12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja iz oblasti toplote i njene primene Da oformi sliku o molekulskoj strukturi supstancije	Da razume pojmove unutrašnje energije, toplote, količine toplote i temperature Da razume povezanost termodinamičkih veličina Da usvoji gasne zakone i razume procese o kojima oni govore Da razume termodinamičke principe i njihovu primenu	Toplotno kretanje molekula, unutrašnja energija, temperatura, apsolutna temperatura Toplota, količina toplote, toplotni kapacitet Toplotno širenje tela. Promena agregatnog stanja supstancije Idealan gas, pritisak gasa i osnovna jednačina molekulsko-kinetičke teorije gasova, Avogadrov zakon Jednačina stanja idealnog gasa i gasni zakoni Prvi i drugi princip termodinamike, toplotni motori i kod toplotnih motora Rashladni uređaji-hladnjače	*Koristiti odgovarajuće demonstracione oglede* *Insistirati na primerima iz svakodnevnog života* *Koristiti audio vizuelna sredstva* *Koristiti tabelarne i grafičke prikaze* *Insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta* *Rešavati jednostavnije računske zadatke* *Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke*

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+		+		+

8. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Jednosmerna električna struja
Trajanje modula: 9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o jednosmernoj struji, njenom delovanju i primeni Razvijanje sposobnosti primene znanja	Da usvoji osnovne pojmove, veličine i zakone kojima se opisuje jednosmerna električna struja Da shvati značaj i primenu električne struje	Električna struja, jačina struje, dejstva struje, merenje struje, strujno kolo Električna otpornost, Omov zakon Rad, snaga i toplotno dejstvo električne struje Električni merni instrumenti - analogni i digitalni	Koristiti odgovarajuće demonstracione oglede Koristiti audio vizuelna sredstva Insistirati na primerima iz svakodnevnog života Koristiti merne instrumente i očitavanje vrednosti na njima Insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta Rešavati jednostavnije računske zadatke Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+		+		+

9. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Naizmenična struja
Trajanje modula: 9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja o naizmeničnoj struji i izvorima električne energije Razvijanje sposobnosti primene znanja	Da razume pojam naizmenične struje i procese u kolu naizmenične struje Da shvati značaj i mogućnosti primene naizmenične struje Da razume prednosti naizmenične struje Da shvati problem nedostatka energije	Naizmenična struje, pojam, dobijanje i karakteristike Trofazna struja, generatori, transformatori Proizvodnja i prenos električne energije, mreže visokog i niskog napona Komandni, zaštitni i signalni elementi automatizovanog pogona	*Koristiti odgovarajuće demonstracione oglede* *Koristiti audio vizuelna sredstva* *Insistirati na primerima iz svakodnevnog* života *Insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta* *Definisati pojedinačne i grupne domaće zadatke*

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+		+		+

10. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Elektronika
Trajanje modula: 8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje osnovnih znanja iz elektronike Upoznavanje sa osnovama današnje tehnologije	Da usvoji osnovne pojmove iz elektronike Da shvati značaj i primenu elektronike u savremenoj tehnologiji Da prepozna razne elemente u elektronici	Tumačenje provodljivosti pomoću zonskog modela Vrste poluprovodnika, N-tip i P-tip P-N spoj, diode, tranzistori i tiristori Integrisana kola, ispravljači, pojačivači i mikroprocesori	*Koristiti grafičke prikaze i* šeme *Vezati se za savremena tehnološka sredstva - računar, mobilni* telefon *Koristiti audiovizuelna sredstva*

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	+				+

11. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- D. Ivanović, M. Raspopović, i dr.; Fizika za prvi i drugi razred srednje škole
- J. Janjić, M. Pavlov, B. Radivojević; Fizika za prvi i drugi razred srednje škole
- J. Nikolić, N. Babić; Osnove elektrotehnike
- Džek Čeloner; Vizuelni rečnik fizike

12. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Matematika
- Hemija
- Biologija
- Tehnološke operacije
- Mikrobiologija
- Praktična nastava

HEMIJA
(PIVAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED		NASTAVA			PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	70	35				105
II
III

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Usvajanje znanja o osnovnim vrstama neorganskih jedinjenja i njihovim osobinama
- Sticanje znanja o rastvorima (kiselosti, baznosti), posledicama tih osobina i načinu određivanja kiselina i baza metodom titracije
- Sticanje znanja o osnovnim organskim jedinjenjima (ugljovodonici)
- Usvajanje znanja o alkoholima, njihovom ponašanju i osobinama
- Sticanje znanja o organskim kiselinama i njihovim osobinama
- Usvajanje znanja o složenim organskim jedinjenjima (lipidi, ugljeni hidrati i proteini)
- Usvajanje znanja o karakterističnim osobinama složenih organskih jedinjenja

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Osnovne vrste neorganskih jedinjenja	16
Ponašanje rastvora i metoda titracije	18
Ugljovodonici	8
Alkoholi i fenoli	14
Organske kiseline i njihovi derivati	14
Lipidi	6
Ugljeni hidrati	16
Amino kiseline i proteini	13

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Osnovne vrste neorganskih jedinjenja
Trajanje modula: 16 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o osnovnim vrstama neorganskih jedinjenja	Znati da definiše, prepozna i podeli okside Znati da definiše i prepozna baze Znati disocijaciju baza Znati da definiše i prepozna kiseline Znati disocijaciju kiselina Znati reakcije neutralizacije Znati da definiše soli i da ih prepozna Znati disocijaciju soli	Oksidi - vrste Baze - dobijanje Disocijacija baza Kiseline - dobijanje Disocijacija kiselina Reakcije neutralizacije Soli - dobijanje (neutralizacija) Vrste soli Disocijacija soli	*Koristiti stručnu literaturu* *Demonstrirati ponašanje neorganskih jedinjenja* *Davati primere i pokazati konkretna* jedinjenja *Nastojati da učenici sami dolaze do zaključka o važnosti neorganskih* jedinjenja *Nastojati da učenici sami predvide ponašanje pojedinih vrsta neorganskih jedinjenja*
	Znati da odredi osobine oksida Znati da razlikuje osobine kiselina i baza	Osobine kiselih i baznih oksida Osobine kiselina i baza

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*	*	*

5. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Ponašanje rastvora
Trajanje modula: 18 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

Sticanje znanja o osobinama rastvora pojedinih jedinjenja u zavisnosti o ponašanju tih jedinjenja

Znati da prepozna kada će rastvor biti kiseo
Znati da prepozna kada će rastvor biti bazan
Znati da na osnovu pH vrednosti odredi kiselost odnosno baznost rastvora
Znati da na osnovu hidrolize soli odredi osobine rastvora
Znati da na osnovu disocijacije soli odredi osobine rastvora

Kiselost rastvora
Baznost rastvora
Jonizacija H2O
pH
Hidroliza soli
Zavisnost kiselosti odnosno baznosti rastvora od hidrolize
Zavisnost kiselosti odnosno baznosti rastvora od disocijacije soli

Svako predavanje demonstrirati
Hidrolizu soli objasniti na NaHCO3 i drugim poznatim solima
Posvetiti više časova ponavljanju i utvrđivanju

* Obučiti učenike da mogu bez straha koristiti aparate, hemijski pribor i posuđe...

Znati da pomoću pH-metra odredi kiselost odnosno baznost rastvora
Znati da izvrši titraciju jake kiseline jakom bazom i odredi koncentraciju.
Znati da izvrši titraciju slabe kiseline jakom bazom

Korišćenje pH-metra
Određivanje kiselina titracijom sa bazama uz pomoć indikatora

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*	*	*

6. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Ugljovodonici
Trajanje modula: 8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o najprostijim organskim jedinjenjima - ugljovodonicima i njihovim reakcijama (supstitucije i adicije)	Znati da definiše alkane Znati da definiše i prikaže na primeru reakciju supstitucije Znati da definiše alkene Znati da definiše reakcije adicije i da ih prikaže na primeru Znati da definiše reakcije polimerizacije i da ih prikaže na primeru Znati da definiše alkine i primeni reakcije adicije na njih Znati da definiše arene	Alkani Nomenklatura alkana Reakcije supstitucije Alkeni Reakcije adicije Reakcije polimerizacije Alkini Areni	*Koristiti šeme, skice, modele...* *Demonstrirati po mogućnosti reakcije supstitucije i adicije*

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

7. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Alkoholi
Trajanje modula: 12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o alkoholima, vrstama, dobijanju, osobinama (kao sastojku alkoholnih pića)	Znati da definiše i podeli alkohole Znati način dobijanja alkohola Znati dobijanje i osobine etanola Znati polihidroksilne alkohole Znati oksidaciju alkohola i produkte oksidacije Znati šta su optički aktivna jedinjenja i primenu te osobine u industriji Znati šta su fenoli i njihove osobine Znati fenole nosioce gorčine kod piva	Definicija i podela alkohola Etanol Polihidroksilni alkoholi Oksidacija alkohola Optički aktivna jedinjenja i primena te osobine u industriji Fenoli i njihove osobine Fenoli nosioci gorčine kod piva	*Pokazati alkohole i demonstrirati osobine na alkoholima koji se koriste u prehrambenoj industriji* *Ukazati na primere korišćenja alkohola (pozitivne i negativne)* *Osobine optički aktivnih jedinjenja pokazati na primeru (npr. saharimetar)* *Objasniti osobine fenola na konkretnim primerima* *Ukazati na fenole koji su prisutni u pivu a koji doprinose gorčini piva*
	Znati kako se alkoholi dobijaju alkoholnim vrenjem Znati šta su posledice oksidacije alkohola Znati da uoči razliku između osobina alkohola i fenola	Dobijanje etanola alkoholnim vrenjem šećera Oksidacija alkohola Osobine fenola

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*	*	*		*	*	*

8. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Organske kiseline i derivati
Trajanje modula: 12 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

Sticanje znanja o organskim kiselinama koje se koriste u prehrambenoj industriji

Znati definisati organske kiseline
Znati osobine metanske i etanske kiseline
Znati dikarbonske kiseline
Znati oksi kiseline
Znati aromatične kiseline
Znati nezasićene kiseline (sorbinska)
Znati masne kiseline
Znati reakcije neutralizacije i soli organskih kiselina
Znati da definiše i prepozna derivate organskih kiselina

Organske kiseline i reakcije neutralizacije
Metanska i etanska kiselina
Dikarbonske kiseline
Oksi kiseline
Nezasićene kiseline
Aromatične kiseline
Masne kiseline
Derivati organskih kiselina

Koristiti modele, šeme i skice
U svakoj grupi organskih kiselina ulazati i obraditi one koje imaju primenu u prehrambenoj industriji (konzervansi)
Voditi računa i o potrebi određenih znanja za predmet biohemija u drugoj godini

* Nastojati da se uoče najosnovnije osobine organskih kiselina i estara

Osobine organskih kiselina
Dobijanje estara

Ponašanje organskih kiselina i dobijanje estara

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*	*	*		*	*	*

9. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Lipidi
Trajanje modula: 4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o lipidima i njihovom značaju za život	Znati da definiše proste masti Znati da izvrši hidrolizu prostih masti	Masti i ulja - dobijanje Hidroliza prostih masti i ulja	*Prednost dati prostim mastima a kod složenih samo onima koje se pojavljuju u svakodnevnom životu* Koristiti *masti i ulja koja se koriste u domaćinstvu za oglede iz hidrolize masti*
	Znati produkte hidrolize masti u baznoj sredini	Hidroliza masti sa bazama

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*	*	*		*	*	*

10. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Ugljeni hidrati
Trajanje modula: 16 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o ugljenim hidratima i njihovoj važnosti u industriji proizvodnje piva	Znati da definiše i podeli ugljene hidrate Znati osobine glukoze Znati osobine fruktoze Znati da definiše i podeli disaharide Znati osobine maltoze i saharoze Znati da definiše i podeli polisaharide Znati osobine i značaj skroba i dekstrina Znati osobine glikogena Znati osobine celuloze	Ugljeni hidrati - podela Monosaharidi - osobine Glukoza Fruktoza Disaharidi - maltoza Laktoza i saharoza Polisaharidi - osobine i podela Skrob Glikogen i celuloza	*Koristiti ugljene hidrate koji se koriste u domaćinstvu kao i one koji se javljaju u proizvodnji piva* *Koristiti sva saznanja iz stručnih časopisa o primeni ugljenih hidrata u prehrambenoj industriji* *Uraditi i dokazivanje ugljenih hidrata u pojedinim prirodnim proizvodima*
	Znati osobine monosaharida Znati da razlikuje disaharide na osnovu njihovih osobina Znati da dokaže skrob i da izvrši njegovu hidrolizu kao i posledice hidrolize	Osobine monosaharida (reakcije Felinga i Tolensa) Razlika između redukujućih i neredukujućih disaharida Dokazivanje skroba i njegova hidroliza

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*	*	*		*	*	*

11. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula: Amino kiseline i proteini
Trajanje modula: 19 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

Sticanje znanja o amino kiselinama, njihovom ponašanju i osobinama proteina kao i o osnovnim funkcijama enzima

Znati da definiše amino kiseline i primere najprostijih amino kiselina
Znati ponašanje amino kiselina
Znati da definiše peptidnu vezu i da primer njenog nastajanja
Znati definiciju i podelu proteina (po obliku, funkciji i složenosti)
Znati osobine proteina (denaturaciju i koagulaciju)
Znati da definiše enzime
Znati mehanizam delovanja enzima

Amino kiseline
Ponašanje amino kiselina
Peptidna veza
Proteini - osobine
Podela proteina
Denaturacija i koagulacija proteina
Značaj i upotreba proteina
Enzimi - definicija i podela
Mehanizam delovanja enzima

Demonstrirati osobine amino kiselina
Demonstrirati osobine proteina
Koristiti najnovija saznanja o primeni proteina u prehrambenoj industriji
Po mogućnosti koristiti i neke specifične reakcije kojima se mogu dokazati pojedine amino kiseline
Ukazati im na značaj enzima za reakcije u živim organizmima kao i na značaj enzima za razne procese koji doprinose kvalitetu proizvoda.
Primer izdvajanja proteina iz žitarica prikazati na izdvajanju globulina iz konoplje ili iz pšenice (ogled dugo traje)

Znati šta se dokazuje Biuretskom a šta Ksantoproteinskom reakcijom (Bojene reakcije proteina)
Znati šta su produkti enzimatskog razlaganja ugljenih hidrata
Znati da izdvoji proteine iz žitarica

Dokaz peptidne veze između amino kiselina u proteinima
Dokaz aromatičnih amino kiselina
Taloženje proteina
Hidroliza enzimima
Izdvajanje proteina iz žitarica

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*	*	*		*	*	*

12. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Dr Grujić i saradnici "Hemija" prvi i drugi deo za učenike prehrambene struke
- Svi ostali udžbenici koji su odobreni od Ministarstva prosvete a mogu da posluže za lakše savlađivanje ovog gradiva

13. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Biologija
- Prehrambena tehnologija
- Sirovine u pivarstvu
- Fizika

Sledeći