Prethodni

Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.44.	8.44. Šumske vrste
Tematsko područje	Stanje i/idi Pritisak i/ili Odgovor
Definicija i opis indikatora	Indikator opisuje biljne i životinjske vrste prisutne u šumskim ekosistemima i trendovi promena populacija i obraslih površina. Podindikatori: 1. Lista flore i faune. Spisak vrsta flore i faune u šumskim ekosistemima. 2. Vrste drveća po broju stabala. Spisak vrsta i broj stabala u šumama. 3. Šumske sastojine prema vrsti. Površina šuma prema dominantnim vrstama. 4. Mešavina vrsta drveća. Površina šuma klasifikovana prema vrstama drveća i tipu šume. Spisak vrsta po sastojinama i obrasla površina. 5. Introdukovane vrste drveća. Površina šuma i šumskog zemljišta predominantno naseljena introdukovanim i/ili invazivnim vrstama drveća. Spisak vrsta. 6. Broj zaštićenih/ugroženih/ ključnih i dominantnih vrsta. Spisak vrsta prema Nacionalnoj inventuri šuma i kategorija ugroženosti prema IUCN 2004. Broj zaštićenih šumskih vrsta klasifikovanih prema IUCN klasifikaciji u odnosu na ukupan broj šumskih vrsta. Spisak vrsta i obrasla površina šuma odnosno površina zajednica i/ili sastojinska površina. 7. Trend populacije selekcionisanih vrsta ptica i leptirova šumskih staništa. Dinamika brojnosti populacija selekcionisanih vrsta ptica i leptirova prema ekspertskim i administrativnim listama.
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Metodologija Nacionalne inventure šuma (UNECE/FAO kriterijumi). IUCN (Red List) prema kriterijumima definisanim 2004. EEA metodologija prebrojavanja populacija leptirova i ptica.
Jedinica mere	U hektarima (ha). Trend promene površina, broja vrsta. Broj ili procenat (%), lista vrsta.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o šumama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Ministarska konferencija o šumama; - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede - Uprava za šume; - Institut za šumarstvo; - Agencija za zaštitu životne sredine. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom u deset godina, ili periodično u skladu sa Inventurom šuma i IUCN klasifikacijom - Nevladine organizacije, Institut za biološka istraživanja "Siniša Stanković", Biološki fakulteti u Kragujevcu i u Beogradu - za podindikator Trend populacije selekcionisanih vrsta ptica i leptirova šumskih staništa. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Inf. sis.	Rok dostavljanja: jednom godišnje, jednom u deset godina
Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.45.	8.45. Depozicija zagađujućih materija, šumsko zemljište i monitoring zdravstvenog stanja šuma
Tematsko područje	Pritisak i/ili Stanje
Definicija i opis indikatora	Depozicija zagađivača vazduha na šume i druga šumska zemljišta klasifikovana prema N, S i osnovnim katjonima. Depozicija zagađujućih materija je jedan od glavnih egzogenih faktora koji utiču na promenu zemljišnih uslova, na zdravstveno stanje šuma i vegetacijski sastav, kao i na kvalitet šumskog zemljišta utičući tako na stabilnost ekosistema. Takođe, kao rezultat depozicije javlja se i smanjenje otpornosti šuma na sušu, ali i na napade insekata i gljivica. Indikator pokazuje hemijske karakteristike zemljišta (pH, CEC, C/N, organski C, bazno zasićenje) u šumama i na drugom šumskom zemljištu koje su u vezi sa zakišeljavanjem i eutrofikacijom zemljišta, klasifikovane prema osnovnim tipovima zemljišta. Promene u hemijskim karakteristikama zemljišta utiču na stanje kruna drveća i sastav vrsta, takođe i na otpornost šuma na napade insekata i bolesti. Stabilnost ekosistema je usko povezana sa ciklusom kruženja nutrijenata. Zasićenje bazama ukazuje na puferski kapacitet zemljišta u borbi protiv daljeg zakišeljavanja zemljišta. U zavisnosti od odgovarajućih svojstava zemljišta, preporučena dubina zemljišta je organski horizont i prvih 20 cm zemljišta. Stanje kruna omogućavaju procenu stanja drveća u zavisnosti od mnogih stresnih faktora, pre svega aerozagađenja i zato predstavlja validnu meru za ocenu sveukupnog šumskog stanja, iako uzroci uočene defolijacije ne moraju biti kvantifikovani i specifični. Podindikatori: 1. Defolijacija. Monitoring zdravstvenog stanja gubitka lišća na drveću u šumama u svakoj od defolijacionih klasa "nema", "slaba", "umerena", "jaka" i "mrtvo drvo". 2. Dekolorizacija. Monitoring zdravstvenog stanja promene boje lišća na drveću u šumama u svakoj od dekolorizacionih klasa "nema", "slaba", "umerena", "jaka" i "mrtvo drvo" je važan indikator stanja kruna. Kombinovana procena. Kombinovana procena oštećenja stabala u klasama "nema", "slaba", "umerena", "jaka" i "mrtvo drvo".
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Metodologija korišćena za utvrđivanje depozicije zagađivača vazduha definisana je kriterijumima EMER-a i metodologijom ICP Forests, a bazira se na utvrđivanju koncentracije zagađivača prema površini. Metodologija korišćena za utvrđivanje stanja zemljišta definisana je kriterijumima ICP Forests, a podrazumeva određivanje pH, CEC, C/N, organskog C i baznog zasićenja. Elementi monitoringa definisani su prema kriterijumima ICP Forests monitoringa.
Jedinica mere	U kilogramima po hektaru (kg/ha). pH klase, u centimolima po kilogramu (cmol/kg), odnos ugljenika i azota (C/N), u gramima po kilogramu (g/kg), u procentima (%). Procenat oštećenja (%) po klasama "nema", "slaba", "umerena", "jaka" i "mrtvo drvo" glavnih vrsta drveća u šumama.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o šumama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Ministarska konferencija o šumama; - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- EMER mreža (Evropski program za monitoring i evaluaciju) i Agencija za zaštitu životne sredine; Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje - ICP Forests monitoring nivo 2, Institut za šumarstvo i Agencija za zaštitu životne sredine; Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje za zdravstveno stanje šuma i jednom u 10 godina za šumsko zemljište
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje, jednom u deset godina
Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.46.	8.46. Štete u šumama
Tematsko područje	Pritisak
Definicija i opis indikatora	Površina šuma i drugog šumskog zemljišta i/ili zapremina drveta na kojima je izazvana šteta, klasifikovana prema uzrokovačima (abiotički, biotički i antropogeni) i prema tipu šume, šumske zajednice ili vrste. Podindikatori: • Štete u šumama prema agensima. Biotički agensi uključuju insekte i bolesti, divlje životinje, kao i ispašu goveda u šumama. Abiotički agensi uključuju požare, oluje, jake vetrove, sneg, sušu, bujice blata i lavine. Antropogeni agensi obuhvataju štete nastala tokom seče, štete izazvane intenzivnim turizmom i korišćenjem šuma u rekreativne svrhe, štete nastale tokom lošeg upravljanja šumom ali i štete nastale kao posledica intenzivnog saobraćaja, zagađenja vazduha. 1. Površina šume zahvaćena požarom i drvna zapremina. Površina šume i drvna zapremina zahvaćena požarom. 2. Površina šuma napadnutih prirodnim katastrofama. Površina šuma oštećena prirodnim katastrofama (oluje, vetrovi, sneg...).
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Metodologija prema kriterijumima ICP Forests, UNECE/FAO, DG Environment Metodologija definisana od strane Republičkog zavoda za statistiku.
Jedinica mere	U hektarima (ha). U hektarima (ha) ili metrima kubnim (m3) - za podindikator Površina šume zahvaćena požarom i drvna zapremina.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o šumama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Ministarska konferencija o šumama; - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku i Ministarstvo unutrašnjih poslova - Uprava za vanredne situacije Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje ili jednom u dve godine, u skladu sa izveštajima RZS
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje, jednom u dve godine

Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.47.	8.47. Slatkovodne vrste
Tematsko područje	Stanje i/ili Pritisak i/ili Odgovor
Definicija i opis indikatora	Broj i spisak vrsta i taksona višeg i nižeg ranga riba, bentosnih makroinvertebrata i makrofita u rekama. Opis ugroženosti i zaštite biodiverziteta slatkovodnih ekosistema. Podindikatori: 1. Diverzitet familija riba. Spisak i distribucija taksona (familija, vrsta) po slivovima. Opis ribolovnih karakteristika po slivovima. Broj i spisak vrsta prisutnih u slivu. Spisak vrsta prisutnih samo u odgovarajućem slivu. 2. Bentoske makroinvertebrate. Broj i spisak taksona (vrsta, familija) makroinvertebrata u rekama, kategorizacija ugroženosti, trend populacija selekcionisanih vrsta. 3. Makrofite. Broj i spisak taksona (vrsta, familija) makrofita, procena ugroženosti, trend populacija selekcionisanih vrsta 4. Broj i spisak ugroženih/osetljivih/zaštićenih vrsta Kategorizacija ugroženosti slatkovodnih vrsta prema IUCN i SRBIUCN. Kategorizacija vrsta prema nacionalnim i međunarodnim propisima o zaštiti. 5. Indikator vrste. Dinamika populacija odabranih vrsta prema ekspertskim i/ili administrativnim listama
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Broj i spisak taksona (familija, vrsta) riba, makroinvertebrata i makrofita u rekama. Brojnost populacija odgovarajućih vrsta prema administrativnim i ekspertskim listama. Metodologija uzorkovanja, prebrojavanja i procene prema najboljim dostupnim naučno-stručnim tehnologijama.
Jedinica mere	Spisak vrsta. Dinamika brojnosti populacija.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda ("Službeni glasnik RS", broj 36/09) - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10): - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Konvencija o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje faune i flore (CITES Konvencija), ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01); - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Biološki fakulteti Univerziteta u Beogradu i Kragujevcu; - Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja. Periodičnost sakupljanja podataka: periodično - u skladu sa naučnim i stručnim publikacijama
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: periodično u skladu sa naučnim i stručnim publikacijama

Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.48.	8.48. Indeks biomase i izlov ribe
Tematsko područje	Stanje i/ili Pritisak
Definicija i opis indikatora	Količina produkcije organske biomase (pre svega riba) u vodenim ekosistemima i kvalitet vode. Indikator intenziteta pritiska na slatkovodne ekosisteme izazvanog ribolovom. Podindikatori: 1. Indeks biomase organizama. Kvalitativni i kvantitativni sastav po lovnim vrstama riba i indikator vrstama fitoplanktona i zoobentosa. Organska produkcija po ribolovnim vrstama na godišnjem nivou. 2. Stepen zasićenja kiseonikom. Količina kiseonika prisutna u uzorcima vode i količina zasićenja 3. Sadržaj hlorofila. Koncentracija hlorofila a u vodama 4. Trend ukupnog izlova. Trend promene ukupne količine izlovljene ribe na godišnjem nivou. 5. Izlov glavnih komercijalnih vrsta. Trend promene izlova glavnih komercijalnih vrsta riba.
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Potrebni podaci dobijaju se na tačkama monitoringa prilikom izrade ribolovnih osnova. Na osnovu serija podataka prati se trend promena stanja voda i biomase taksona. Metodologija monitoringa i izrade ribolovnih osnova definisane su prema Pravilniku o programu monitoringa radi praćenja stanja ribljeg fonda u ribolovnim vodama ("Službeni glasnik RS", broj 71/2010) u skladu sa Zakonom o ribarstvu i najboljim dostupnim naučno-stručnim metodologijama. Količina izlovljene i proizvedene ribe prema izveštajima korisnika ribolovnih područja i prema upitnicima Republičkog zavoda za statistiku. Izveštaji i upitnici pripremljeni su u skladu sa Pravilnikom o načinu vođenja evidencije o ulovu ribe ("Službeni glasnik RS", broj 104/2009).
Jedinica mere	Indeks biomase u kg/km i/ili kg/ha za ribolovne vrste i indikator vrste. Prirast biomase u kg/km i/ili kg/ha za ribolovne vrste na godišnjem nivou. Stepen zasićenja kiseonikom u %. Koncentracija hlorofila a u μg/l. Spisak vrsta. Količina u kilogramima (kg) i tonama (t).
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda ("Službeni glasnik RS", broj 36/09) - Pravilniku o programu monitoringa radi praćenja stanja ribljeg fonda u ribolovnim vodama ("Službeni glasnik RS", broj 71/10) - Pravilnikom o načinu vođenja evidencije o ulovu ribe ("Službeni glasnik RS", broj 104/09) - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01). NAPOMENA: Indikator je metodološki prilagođen Evropskoj agenciji za zaštitu životne sredine - CSI 032- Status of marine fish stosk, ali je u toku harmonizacija za slatkovodni i morski ribolov.
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Biološki fakulteti Univerziteta u Beogradu i Kragujevcu; - Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom u pet godina, ili periodično u skladu sa monitoringom - Republički zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje, jednom u pet godina, ili periodično u skladu sa monitoringom
Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.49.	8.49. Proizvodnja u akvakulturi, poribljavanje i akcidenti u ribolovnim vodama
Tematsko područje	Pokretački faktori i/ili Odgovor
Definicija i opis indikatora	Indikator pokazuje količina i vrste riba proizvedene u akvakulturi. Nivo lokalnog uticaja akvakulture na životnu sredinu varira u zavisnosti od skale produktivnosti i korišćene tehnologije, kao i od hidrodinamičnih i hemijskih karakteristika regiona. Opis intenziteta povećanja kapaciteta održivog korišćenja ribolovnih resursa poribljavanjem, kao i štete nastale poribljavanjem, slučajnim ili namernim unošenjem vrsta i akcidentima. Podindikatori: 1. Proizvodnja riba u ribnjacima po vrsti. 2. Poribljavanje. Trend ukupne količine poribljene ribe prema vrsti i lokaciji. 3. Broj i spisak introdukovanih vrsta riba. Broj i spisak introdukovanih vrsta riba. Karakterizacija prema invazivnosti. Dinamika populacija introdukovanih vrsta. 4. Akcidenti u ribolovnim vodama. Količina uginule ribe uakcidentima.
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Proizvodnja u akvakulturi (ukupna i prema najzastupljenijim vrstama) prema metodologiji Evropske agencije za zaštitu životne sredine. Broj ribnjaka i kapacitet. Količina poribljene ribe prema vrsti, korisniku ribolovnog područja i ribolovnom području. Izveštaji korisnika ribolovnih područja pripremaju se u skladu sa Zakonom o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda ("Službeni glasnik RS", br. 17/09). Količina uginule ribe usled akcidenata u ribolovnim vodama. Uzrok uginuća. Izveštaji inspekcijske službe Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja.
Jedinica mere	Spisak vrsta, u tonama (t) ili kilogramima (kg). Površina ribnjaka.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/19); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Konvencija o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje faune i flore (CITES Konvencija), ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01); - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01) - Evropska Agencija za zaštitu životne sredine - EEA CSI 033 Aquaculture production.
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Republički zavod za statistiku. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje - Ministarstvo zaštite životne sredine i prostornog planiranja i Republički zavod za statistiku. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje
Tematska celina	8. ŠUMARSTVO, LOVSTVO I RIBOLOV
Red. br.	Naziv indikatora
8.51.	8.51. Dinamika populacija glavnih lovnih vrsta
Tematsko područje	Stanje
Definicija i opis indikatora	Opis broja i strukture populacija glavnih lovnih vrsta tokom lovne godine. U analizu trenda brojnosti populacije ulaze vrste koje su pod najjačim pritiskom lovstva (jelen, divlja svinja, srna, zec, fazan...). Podindikatori: 1. Broj i struktura matičnog jata. Brojnost i struktura populacije matičnog jata po lovnim vrstama. 2. Brojnost pred lov. Procenjena brojnost populacija lovnih vrsta pred lov. 3. Brojnost na kraju lovne godine. Procenjena brojnost populacija lovnih vrsta na kraju lovne godine. 4. Broj uginulih jedinki. Broj uginulih i/ili nestalih jedinki.
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Brojnost se analizira prema izveštajima korisnika lovnih područja. Korisnici lovnih područja vrše prebrojavanje i procenjivanje prema Pravilniku u skladu sa Zakonom o lovstvu i prema odgovarajućim najnovijim metodologijama u skladu sa naučnim iskustvima.
Jedinica mere	Broj jedinki prema polu, starosti, trofejnosti...
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o divljači i lovstvu ("Službeni glasnik RS", broj 18/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Konvencija o očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa (Bernska konvencija), ("Službeni glasnik Republike Srbije - Međunarodni ugovori", broj 102/07); - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo poljoprivrede šumarstva i vodoprivrede - Uprava za šume Periodičnost sakupljanja podataka: jednom godišnje
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje

Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.51.	9.51. Indeks eksploatacije vode (WEI)
Tematsko područje	Pritisci
Definicija i opis indikatora	Indeks eksploatacije vode - Water Exploatation Index (WEI) Predstavlja odnos ukupne godišnje količine zahvaćenih vodnih resursa i obnovljivih vodnih resursa. To je indikator pritiska zahvaćenih vodnih resursa na održivo korišćenje obnovljivih vodnih resursa na nacionalnom nivou.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indeks eksploatacije vode izračunava se kad se godišnja količina zahvaćenih vodnih resursa podeli sa višegodišnjim prosekom obnovljivih vodnih resursa i pomnoži sa 100. Zahvaćeni vodni resursi (Vzah) obuhvataju ukupnu godišnju zapreminu zahvaćene površinske i podzemne vode od strane industrije, poljoprivrede, domaćinstava i drugih korisnika. Obnovljivi vodni resursi (Vobn) obuhvataju zapreminu rečnog oticaja (padavine umanjene za stvarnu evapotranspiraciju) i promenu zapremine podzemnih voda, generisanih u prirodnim uslovima isključivo padavinama na nacionalnoj teritoriji (interni dotok) kao i zapreminu stvarnog dotoka površinskih i podzemnih voda iz susednih zemalja (eksterni dotok) i izračunavaju se kao višegodišnji prosek za najmanje 20 uzastopnih godina. WEI = Vzah / Vobn x 100
Jedinica mere	Indeks eksploatacije vode - % [procenat] Zahvaćeni vodni resursi - 106 [m3 / godišnje] Obnovljivi vodni resursi - 106 [m3 / godišnje]
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Konvencija o saradnji za zaštitu i održivo korišćenje reke Dunav ("Službeni list SCG - Međunarodni ugovori", broj 4/03) - Zakon o vodama ("Sl. glasnik RS", broj 30/10) - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); Evropska Agencija za životnu sredinu - EEA CSI 018 - Use of freshwater resources - Environmental Indicators and Indicator-based assessment Reports, Economic Commission for Europe, UN, 2007 - UNECE C8 - Freshwater abstraction.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Republički zavod za statistiku Srbije (Statistički godišnjak); - Agencija za zaštitu životne sredine; - Republička direkcija za vode; - Republički hidrometeorološki zavod. Podaci o statističkim istraživanjima iz oblasti voda dobijeni su redovnim godišnjim izveštajima koje podnose organizacije odnosno preduzeća registrovana u sektorima: poljoprivreda, lov i šumarstvo (uključujući podsektor - vodoprivreda), vađenje ruda i kamena, prerađivačka industrija, proizvodnja i snabdevanje električnom energijom, gasom i vodom, i druge komunalne, društvene i lične usluge, odstranjivanje otpadaka, smeća i sl.).
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Podaci o zahvaćenim vodnim resursima se dostavljaju (objavljuju) jednom godišnje u periodici Republičkog zavoda za statistiku Srbije (Statistički godišnjak). Podaci za izračunavanje obnovljivih vodnih resursa se dostavljaju jednom godišnje u izveštaju Republičke organizacije nadležne za hidrometeorološke poslove i Republičke direkcije za vode.

Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.52.	9.52. Korišćenje vode u domaćinstvu
Tematsko područje	Pritisci
Definicija i opis indikatora	Indikator prati količinu vode koja se koristi za potrebe domaćinstava i javnih komunalnih potreba stanovništva (zalivanje parkovskih površina, javna higijena i sl.). Predstavlja indikator pritiska iskorišćenih vodnih resursa u domaćinstvima na održivo korišćenje obnovljivih vodnih resursa na nacionalnom nivou.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Korišćenje vode u domaćinstvu izračunava se deljenjem ukupne potrošene vode u domaćinstvima tokom godine sa brojem stanovnika priključenih na javne vodovodne sisteme. Ukupna potrošena voda u domaćinstvima tokom godine određuje se na osnovu isporučene količine vode domaćinstvima iz javnih komunalnih preduzeća (JKP). Korišćenje vode od strane stanovništva koja nije isporučena iz javnih vodovodnih sistema, a pripada kategoriji javnog snabdevanja stanovništva vodom za piće, takođe treba uračunati, Indikator se zasniva na podacima o potrošnji vode u domaćinstvima iz statističkog godišnjaka i broja priključenih stanovnika dobijenih od odgovarajućeg organa državne uprave.
Jedinica mere	m3/godišnje po glavi stanovnika (ili litara/dan po glavi stanovnika)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Zakon o komunalnim delatnostima ("Službeni glasnik RS", br. 16/97 i 42/98); - Zakon o ministarstvima ("Sl. glasnik RS", broj 16/11); - Environmental Indicators and Indicator-based assessment Reports, Economic Commission for Europe, UN, 2007 - UNECE C9 - Household water use per capita.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Republički zavod za statistiku Srbije (Statistički godišnjak); - Republička direkcija za vode. Podaci o statističkim istraživanjima iz oblasti voda dobijeni su redovnim godišnjim izveštajima koje podnose organizacije odnosno preduzeća registrovana u sektorima: poljoprivreda, lov i šumarstvo (uključujući podsektor - vodoprivreda), vađenje ruda i kamena, prerađivačka industrija, proizvodnja i snabdevanje električnom energijom, gasom i vodom, i druge komunalne, društvene i lične usluge, odstranjivanje otpadaka, smeća i sl.)
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Podaci o isporučenim količinama vode se dostavljaju (objavljuju) jednom godišnje u periodici Republičkog zavoda za statistiku Srbije (Statistički godišnjak).

Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.53.	9.53. Gubici vode
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator prati količinu i procenat vodnih resursa koji su se izgubili prilikom transporta vode (zbog curenja i isparavanja) između mesta zahvatanja i mesta isporuke. Daje meru odgovora na efikasnost upravljanja sistemima za vodosnabdevanje uključujući i tehničke uslove koji utiču na stanje cevovoda, cenu vode i svest populacije u državi.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izračunava kao apsolutna i relativna razlika između količine vode zahvaćene od strane vodovoda i količine isporučene korisnicima (domaćinstva, industrija i druge ekonomske aktivnosti)
Jedinica mere	106 m3 godišnje, % (procenat)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Zakon o komunalnim delatnostima ("Službeni glasnik RS", br. 16/97 i 42/98); - Zakon o ministarstvima ("Službeni glasnik RS", broj 16/11); - Environmental Indicators and Indicator-based assessment Reports; Economic Commission for Europe, UN, 2007 - UNECE C10 - Water losses.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Izvor podataka: - Republički zavod za statistiku Srbije (Statistički godišnjak); - Republička direkcija za vode. Podaci o statističkim istraživanjima iz oblasti voda dobijeni su redovnim godišnjim izveštajima koje podnose organizacije odnosno preduzeća registrovana u sektorima: poljoprivreda, lov i šumarstvo (uključujući podsektor - vodoprivreda), vađenje ruda i kamena, prerađivačka industrija, proizvodnja i snabdevanje električnom energijom, gasom i vodom, i druge komunalne, društvene i lične usluge, odstranjivanje otpadaka, smeća i sl.)
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Podaci o zahvaćenim i isporučenim količinama vode se dostavljaju (objavljuju) jednom godišnje u periodici Republičkog zavoda za statistiku Srbije (Statistički godišnjak).
Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.54.	9.54. Ponovo upotrebljena i reciklirana voda
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator prati procenat ponovo korišćene i reciklirane vode, ukupno i prema ekonomskim aktivnostima, u odnosu na ukupan obim vode koja se koristi za pokrivanje potreba proizvodnje. Indikator obezbeđuje meru odgovora na nacionalne mere za poboljšanje ili racionalizaciju sistema za upravljanje vodama u proizvodnim sektorima. Ponovo korišćena voda obuhvata onu količinu koja se posle prečišćavanja isporučuje korisniku. Isključene su reciklirane vode i otpadne vode koje se ispuštaju u vodotok i zahvataju ponovo nizvodno. Reciklirana voda obuhvata onu količinu koja se koristi više puta od strane istog korisnika bez obzira da li se prečišćava ili ne.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se predstavlja formulom: % rec / pon. kor = ((Qrec+Qpon. kor) x 100) / ((Qrec+Qpon. kor) + Qproizv) gde je: % rec / pon. kor = udeo reciklirane i ponovo korišćene vode Qrec = količina reciklirane vode Qpon. kor = količina ponovo korišćene vode Qproizv = količina vode za potrebe proizvodnje.
Jedinica mere	% (procenat)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Zakon o ministarstvima ("Službeni glasnik RS", broj 16/11); - Pravilnik o metodologiji za izradu nacionalnog i lokalnog registra izvora zagađivanja, kao i metodologiji za vrste, načine i rokove prikupljanja podataka ("Službeni glasnik RS", broj 91/10); - Environmental Indicators and Indicator - based assessment Reports, Economic Commission for Europe, UN, 2007-UNECE C7-Renewable freshwater resources.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Izvor podataka: - Republički zavod za statistiku Srbije (Statistički godišnjak); - Republička direkcija za vode. Podaci o statističkim istraživanjima iz oblasti voda dobijeni su redovnim godišnjim izveštajima koje podnose organizacije odnosno preduzeća registrovana u sektorima: poljoprivreda, lov i šumarstvo (uključujući podsektor - vodoprivreda), vađenje ruda i kamena, prerađivačka industrija, proizvodnja i snabdevanje električnom energijom, gasom i vodom, i druge komunalne, društvene i lične usluge, odstranjivanje otpadaka, smeća i sl.)
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Podaci o količinama vode se dostavljaju (objavljuju) jednom godišnje u periodici Republičkog zavoda za statistiku Srbije (Statistički godišnjak) i godišnjim izveštajima Ministarstva poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede - Republičke direkcije za vode.
Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.55.	9.55. Ukupna količina vode u akumulacijama
Tematsko područje	Stanje
Definicija i opis indikatora	Indikator prati dotok, isticanje i promenu ukupne količine vode u akumulacijama (prirodnim i veštačkim). Indikator predstavlja meru održivog korišćenja akumulirane vode.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izračunava kao godišnja promena zapremine vode u akumulaciji (ΔV) na osnovu zapremina godišnjih vrednosti, i to: dotekle vode u akumulaciju (Vdot, god) i otekle vode iz akumulacije (Vot, god), prema formuli: ΔV = Vdot, god - Vot, god; gde je: Vdot, god = åVdot, mesečno Vot, god = åVot, mesečno
Jedinica mere	106[m3/ godina]
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10) - Evropska Agencija za zaštitu životne sredine - State and Quanity of Water Resources under the WISE-SoE#3 Data Reporting
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede - Republička direkcije za vode
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje za prethodnu godinu do 30. aprila tekuće godine

Tematska celina	4. ZEMLJIŠTE
Red. br.	Naziv indikatora
9.56.	9.56. Površine degradiranog zemljišta
Tematsko područje	Stanje
Definicija i opis indikatora	Indikator prikazuje površine degradiranog zemljišta nastale usled erozije, gubitka organske materije, zbijanja zemljišta, zaslanjivanja i/ili alkalizacije, klizišta, acidifikacije i hemijskog zagađenja.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator obuhvata više podindikatora koji se odnose na stepen ugroženosti zemljišta od: 1. erozije izražen u t/ha/godišnje; 2. gubitka organske materije i izražava se u % i ha; 3. rizika od zbijanja zemljišta izražen u % i ha; 4. ugroženosti zemljišta od zaslanjivanja i/ili alkalizacije izražen u % i ha; 5. ugroženosti zemljišta od klizišta izražen u % i ha; 6. ugroženosti zemljišta od acidifikacije izražen u % i ha; 7. ugroženosti zemljišta od hemijskog zagađenja. Podindikatori se ocenjuju na osnovu opštih elemenata za ocenu rizika od degradacije zemljišta koji su dati u Uredbi o Programu sistemskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologije za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik RS", br. 88/10). Metodologija za izračunavanje stepena ugroženosti zemljišta bazira se na empirijskim podacima ili modelovanju. Ako se koristi modelovanje, onda modeli moraju biti potvrđeni upoređivanjem rezultata na bazi empirijskih podataka, koji nisu korišćeni za razvoj samih modela. Merenja odnosno matematički metodi i inženjerska procena moraju biti u skladu sa relevantnim nacionalnim, evropskim i/ili međunarodnim uputstvima i standardima. Stepen ugroženosti zemljišta od hemijskog zagađenja određuje se na osnovu vrednosti zagađujućih materija u podzemnim vodama i vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija koje mogu ukazati na značajnu kontaminaciju zemljišta. Dobijeni podaci se prikazuju kartografski, numerički i opisno u utvrđenoj grid mreži.
Jedinica mere	% degradiranog zemljišta u odnosu na ukupnu površinu i površina degradiranog zemljišta izražena u ha
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik RS", 62/06 i 41/09); - Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Uredba o Programu sistemskog praćenja kvaliteta zemljišta, indikatorima za ocenu rizika od degradacije zemljišta i metodologije za izradu remedijacionih programa ("Službeni glasnik RS", broj 88/10); - Uredbe o utvrđivanju kriterijuma za određivanje statusa posebno ugrožene životne sredine, statusa ugrožene životne sredine i za utvrđivanje prioriteta za sanaciju i remedijaciju ("Službeni glasnik RS", broj 22/10); - Indikator održivog razvoja Republike Srbije - IOR-SRB.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja; - Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede; - Agencija za zaštitu životne sredine. Periodičnost sakupljanja podataka: kontinuirano
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Kontinuirano dostavljanje podataka, izveštavanje petogodišnje
Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.57.	9.57. Prirast i seča šuma
Tematsko područje	Pritisak i/ili Odgovor
Definicija i opis indikatora	Ravnoteža između godišnjeg zapreminskog prirasta i seče drveća iz šuma dostupnih za upotrebu. Indikator pokazuje održivost korišćenja šuma. Podindikatori: 1. Odnos prirasta i seče. Odnos godišnjeg prirasta drvne mase i seče. 2. Površina pošumljavanja i popunjavanja. Regenerisana površina šume jednodobnim ili raznodobnim izdancima klasifikovana prema tipu vegetacije. U hektarima i/ili broju stabala. 3. Godišnja zapremina i površina za seču/pošumljavanje. Odnos seče i pošumljavanja u (ha) i metrima kubnim (m3).
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Godišnji prirast obračunava se prema metodologiji Nacionalne Inventure šuma (UNECE/FAO kriterijumi). Godišnja seča prema metodologiji Republičkog zavoda za statistiku.
Jedinica mere	U metrima kubnim (m3), metrima kubnim po hektaru (m3/ha) i hektarima (ha) - za sva tri podindikatora.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o šumama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Ministarska konferencija o šumama; - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Republički zavod za statistiku; Periodičnost sakupljanja podataka: jednom u dve godine. - Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede-Uprava za šume. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom u deset godina ili periodično u skladu sa Inventurom šuma.
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom u dve godine, jednom u deset godina ili periodično u skladu sa Inventurom šuma.
Tematska celina	9. ODRŽIVO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
OBNOVLJIVI PRIRODNI RESURSI
Red. br.	Naziv indikatora
9.58.	9.58. Upravljanje šumama i potrošnja iz šuma
Tematsko područje	Pokretački faktori i/ili Odgovor
Definicija i opis indikatora	Udeo šuma i šumskog zemljišta sa planskom osnovom gazdovanja. Potrošnja drveta, proizvoda od drveta i drugih šumskih proizvoda. Podindikatri: 1. Održivo upravljanje šumama. Utvrđuje ukupnu površinu šume koja je obuhvaćena planom. Plan upravljanja može biti operativnog tipa (plan menadžmenta) ili manje specifičan. Može biti registrovan ili odobren od stane javnih vlasti, ali to ne mora da predstavlja preduslov. 2. Šumski putevi. Dužina puteva u šumama i struktura puteva. 3. Potrošnja drveta. Indikator ukazuje na intenzitet potrošnje drveta, može biti povezan sa drugim indikatorima. Korišćenje drveta umesto ne-obnovljivih sirovina predstavlja indikator održivog obrazca potrošnje u društvu. 4. Šumski sortimenti proizvedeni u državnim šumama. Struktura proizvoda. Količina prodatih šumskih sortimenata. 5. Potrošnja ogrevnog drveta po glavi stanovnika. Zapremina drveta po glavi stanovnika. 6. Šumski sortimenti koji nisu drvo. Vrednost i količina prodatih šumskih sortimenata koji nisu drvo. Šumski sortimenti koji nisu drvo su npr. meso, krzno, voće i bobice, pečurke, pluta, med, orasi, lešnici... 7. Ekosistemske usluge. Vrednost naplaćenih usluga u šumama i na šumskom zemljištu. Usluge rekreacije, estetike, dozvole za lov i ribolov i dr. Ovde bi trebalo navesti i privatne ugovore za konzervaciju životne sredine i sve tržišne usluge dobijene od šuma, koje generalno doprinose povećanju prihoda vlasnicima. 8. Dostupnost za rekreaciju. Površina šuma i šumskog zemljišta koju javnost može koristiti u rekreacione svrhe i intenzivnost upotrebe. Obrasci vlasništva i imovinska prava utiču na pristupanje javnosti šumama i šumskom zemljištu. Pristup šumama omogućuje ljudima da iskoriste njihovu rekreacionu vrednost koja doprinosi njihovom kvalitetu života. 9. Kulturne i duhovne vrednosti. Broj lokacija u šumi koje imaju kulturne ili duhovne vrednosti. Šume mogu imati veliku kulturnu i duhovnu vrednost za društvo i individualno, posebno zbog religijskih, estetskih i istorijskih razloga. Primeri su arheološka mesta u šumama, gigantsko ili neobično drveće, mesta dešavanja istorijskih događaja ili obreda, mesta povezana sa slavnim ličnostima...
Metodologija izračunavanja i prikupljanja podataka	Metodologija definisana kriterijumima (UNECE/FAO. Metodologija definisana od strane Republičkog zavoda za statistiku.
Jedinica mere	Procenat (%) od ukupne površine šume ili drugog šumskog zemljišta - za podindikator Upravljanje šumama. Dužina u kilometrima (km) i struktura puteva (meki, tvrdi, asfaltni, ukupno) - za podindikator Šumski putevi. U metrima kubnim (m3) po glavi stanovnika - za podindikator Potrošnja drveta. U metrima kubnim (m3) ili hektarima (ha) - za podindikatore Šumski sortimenti proizvedeni u državnim šumama i Potrošnja ogrevnog drveta po glavi stanovnika. U kilogramima (kg), komadima, ili nacionalnoj valuti/kilogramu (RSD/kg) - za podindikator Šumski sortimenti koji nisu drvo. U hektarima (ha), u procentima (%) ukupne površine šuma i šumskog zemljišta - za podindikator Dostupnost za rekreaciju. Apsolutni broj lokacija - za podindikator Dostupnost za rekreaciju
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o šumama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Ministarska konferencija o šumama; - Konvencija o biološkoj raznovrsnosti ("Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori", broj 11/01).
Izvor podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede - Uprava za šume - za podindikator Upravljanje šumama. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom u deset godina ili periodično u skladu sa monitoringom i Inventurom šuma. - Republički zavod za statistiku - za podindikator Šumski putevi. Periodičnost sakupljanja podataka: jednom u dve godine.
Rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom u dve godine ili periodično u skladu sa Inventurom šuma

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
HEMIKALIJE I ZDRAVLJE
Red. br.	Naziv indikatora
10.59.	10.59. Ukupna količina naročito opasnih hemikalija koja se stavlja u promet
Tematsko područje	Uticaji
Definicija i opis indikatora	Indikator ukazuje na ukupnu količinu naročito opasnih hemikalija koja se stavlja u promet na godišnjem nivou na teritoriji Republike Srbije. Naročito opasne hemikalije jesu hemikalije klasifikovane u najmanje jednu od klasa opasnosti na osnovu toksikoloških svojstava, kao i specifičnih efekata na zdravlje ljudi i to: 1) kada su hemikalije klasifikovane u skladu sa Pravilnikom o klasifikaciji, pakovanju, obeležavanju i reklamiranju hemikalije i određenog proizvoda, i to: veoma toksične; toksične; korozivne; karcinogene kategorija 1 ili 2; mutagene kategorija 1 ili 2; toksične po reprodukciju, kategorija 1 ili 2; 2) kada su hemikalije klasifikovane u skladu sa Pravilnikom o klasifikaciji, pakovanju, obeležavanju i reklamiranju hemikalije i određenog proizvoda u skladu sa Globalno harmonizovanim Sistemom za klasifikaciju i obeležavanje UN, i to: akutna toksičnost, kategorija 1,2 ili 3; specifična toksičnost za ciljni organ jednokratna izloženost, kategorija 1; specifična toksičnost za ciljni organ - višekratna izloženost, kategorija 1; mutagenost germinativnih ćelija, kategorija 1A ili 1B; karcinogenost, kategorija 1A ili 1B; toksičnost po reprodukciju, kategorija 1A ili 1B; korozivno oštećenje kože, kategorija 1A. Praćenje ovog indikatora doprineće boljem sagledavanju situacije u vezi sa upravljanjem opasnih hemikalija na tržištu RS i preduzimanjem adekvatnih zakonskih mera (izdavanje dozvola za obavljanje delatnosti naročito opasnih hemikalija, zamena supstanci koje izazivaju zabrinutost bezbednijim alternativama kada god je to moguće, odnosno kada socio-ekonomski razlozi i tehničke mogućnosti to dozvoljavaju) doprinosi se ispunjenju jednog od ciljeva implementacionog plana Svetskog samita o održivom razvoju iz Johanesburga 2002. godine, a to je da se hemikalije proizvode i koriste na način koji vodi ka minimizaciji štetnog efekta na ljudsko zdravlje i životnu sredinu. Takođe, u Strateškom pristupu za međunarodno upravljanje hemikalijama (SAICM) je naglašeno da je bezbedno upravljanje hemikalijama osnova za održivi razvoj.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Podaci o količinama naročito opasnih hemikalija dobijaće se iz Integralnog registra hemikalija koji se vodi u Agenciji za hemikalije.
Jedinica mere	Ukupna količina naročito opasnih hemikalija stavljena u promet izražena u tonama na godišnjem nivou (t/god)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o hemikalijama ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Pravilnik o registru hemikalija ("Službeni glasnik RS", br, 23/10 i 40/10); - Pravilnik o klasifikaciji, pakovanju, obeležavanju i reklamiranju hemikalije i određenog proizvoda ("Službeni glasnik RS", broj 59/10); - Pravilnik o klasifikaciji, pakovanju, obeležavanju i reklamiranju hemikalije i određenog proizvoda u skladu sa Globalno harmonizovanim sistemom za klasifikaciju i obeležavanje UN ("Službeni glasnik RS", broj 64/10); - Pravilnik o dozvolama za obavljanje delatnosti prometa, odnosno dozvolama za korišćenje naročito opasnih hemikalija ("Službeni glasnik RS", broj 94/10).
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Podaci o količinama naročito opasnih hemikalija dobijaće se iz Integralnog registra hemikalija koji se vodi u Agenciji za hemikalije. Podaci će se prikupljati na godišnjem nivou.
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Proizvođač, uvoznik ili dalji korisnik dužan je da podnese prijavu Agenciji za hemikalije radi upisa hemikalija u Registar do 31. marta tekuće godine za hemikalije koje je stavio u promet u prethodnoj godini. Iz tog Registra, kao i iz Registra o biocidnim proizvodima odgovarajućim upitom dobiće se informacija o količinama naročito opasnih hemikalija koja će biti dostupna u decembru mesecu tekuće godine za one hemikalije koje su stavljene u promet u prošloj kalendarskoj godini.

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
INDUSTRIJA
Red. br.	Naziv indikatora
10.60.	10.60. Sistem upravljanja zaštitom životne sredine
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator prati razvoj sistema upravljanja zaštitom životne sredine sertifikacijom SRPS ISO 14001 i EMAS, kroz broj preduzeća koja poseduju sertifikate SRPS ISO 14001 i EMAS. Radi poređenja, daje se uporedno i broj preduzeća koja poseduju sertifikate ISO 14001 i EMAS u evropskim državama. Preduzeća mogu sertifikovati sistem upravljanja zaštitom životne sredine prema SRPS-ISO 14001, i registrovati sertifikovan sistem upravljanja zaštitom životne sredine radi uključivanja u sistem upravljanja i kontrole zaštite životne sredine EU (sistem EMAS), u skladu sa zakonom. Sertifikacija ISO 14001 i EMAS su promovisani kao dobrovoljna mera. Podindikatori: 1. Broj preduzeća sa sertifikatima ISO 14001 (za Srbiju i evropske države); 2. Broj sertifikata SRPS ISO 14001 prema sektorima; 3. Procentualno učešće sertifikata ISO 14001 u odnosu na ukupan broj svih izdatih sertifikata (za Srbiju i evropske države); 4. Broj preduzeća koja su uvela sistem EMAS (za Srbiju i evropske države).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Privredna komora Srbije vodi registar preduzeća i drugih organizacija, koje imaju sertifikat o usaglašenosti sa zahtevima odgovarajućih standarda. Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja vodi registar sistema EMAS, prema Zakonu o zaštiti životne sredine. Međunarodna organizacija za standardizaciju (ISO) u godišnjim izveštajima prikazuje podatke o broju preduzeća koja su dobila sertifikat ISO 14001 sertifikat. Izveštaji su dostupni na sajtu www.iso.org Podaci o broju preduzeća koji su dobili sertifikat o EMAS su dostupni na portalu Evropske komisije EMAS. Podaci se ažuriraju godišnje, kvartalno i mesečno.
Jedinica mere	- Broj preduzeća sa sertifikatima ISO 14001 (za Srbiju i evropske države): broj preduzeća; - Broj sertifikata SRPS ISO 14001 prema sektorima: broj preduzeća; - Procentualno učešće sertifikata ISO 14001 u odnosu na ukupan broj svih izdatih sertifikata (za Srbiju i evropske države); procenat; - Broj preduzeća koja su uvela sistem EMAS (za Srbiju i evropske države): broj preduzeća.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - ISO survey certifications 2008, Central Secretariat, November 2009.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Podaci o sertifikatima SRPS ISO 14001: Privredna komora Srbije; - Podaci o sertifikatima ISO 14001 za evropske države: Međunarodna organizacije za standardizaciju; - Podaci o preduzeća koja su uvela sistem EMAS za Srbiju: Ministarstvo životne sredine, rudarstvo i prostornog planiranja; - Podaci o preduzeća koja su uvela sistem EMAS za evropske države: Portal Evropske komisije za EMAS. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
INDUSTRIJA
Red. br.	Naziv indikatora
10.61.	10.61. Učešće reciklaže u bruto domaćem proizvodu
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator prati razvoj reciklaže kao delatnosti koja obezbeđuje zaštitu životne sredine, štednju sirovinskih resursa, štednju energije, itd. Recikliranje je prerada materijala na takav način da se oni mogu ponovo upotrebiti za svoju prvobitnu namenu u procesu proizvodnje. Izražava se učešćem u bruto domaćem proizvodu u procentima.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Statistika nacionalnih računa u okviru rezultata obračuna bruto domaćeg proizvoda (BDP), prikazuje Strukturu BDP-a po delatnostima. Podatak o učešću reciklaže se preuzima iz tog prikaza.
Jedinica mere	Procenti (%)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o klasifikaciji ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Uredba o klasifikaciji delatnosti Vlade Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 54/10).
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Podaci se dostavljaju (objavljuju) jednom godišnje u periodici Republičkog zavoda za statistiku Srbije (Statistički godišnjak).

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
ENERGETIKA
Red. br.		Naziv indikatora
10.62.		10.62. Ukupna potrošnja primarne energije po energentima
Tematsko područje		Pokretački faktori
Definicija i opis indikatora		Ukupna potrošnja primarne energije predstavlja potrebnu količinu energije da se zadovolji potrošnja u zemlji. Izračunava se kao zbir bruto potrošnje svih energenata (ugalj, nafta, gas, hidropotencijal, biodizel, geotermalna energija, solarna energija, ogrevno drvo). Relativno učešće pojedinačnih energenata se meri odnosom između potrošnje energije poreklom iz tog energenta i ukupne potrošnje primarne energije, a izračunava se za kalendarsku godinu. Podindikatori: 1. Ukupna potrošnja primarne energije i potrošnja svih energenata (ugalj, nafta, gas, hidropotencijal, biodizel, geotermalna energija, solarna energija, ogrevno drvo); 2. Struktura potrošnje primarne energije prema energentima; 3. Prosečna godišnja stopa rasta za različite energente.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka		Podaci o potrošnji primarne energije (ukupno i po energentima) i strukturi potrošnje preuzimaju se iz energetskih bilansa Ministarstva za infrastrukturu i energetiku i Republičkog zavoda za statistiku, koji se rade godišnje. Prosečna godišnja stopa rasta za različite energente se izračunava prema formuli: ((Epg/Ebg)(1/Brg)-1) x 100 gde je: Epg - potrošnja energije poslednje godine Ebg - potrošnja energije bazne godine Brg - broj godina posmatranog perioda (od bazne godine do poslednje godine)
Jedinica mere		Potrošnja energije se meri u milionima tona ekvivalentne nafte (Mten). Učešće energenata u ukupnoj potrošnji energije, kao i Prosečna godišnja stopa rasta su prikazani u obliku procenta (%).
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja		- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o energetici ("Službeni glasnik RS", broj 84/04); - Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine; - Uredba o izmenama i dopunama Uredbe o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine ("Službeni glasnik RS", 72/09); - Zakon o zvaničnoj statistici ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Zakon o ratifikaciji Ugovora o osnivanju Energetske zajednice ("Službeni glasnik RS", broj 62/06); - Zakon o potvrđivanju statuta Međunarodne Agencije za obnovljivu energiju (IRENA), ("Službeni glasnik RS", broj 105/09); - Uredba o uslovima za sticanje statusa povlašćenog proizvođača električne energije i kriterijumima za ocenu ispunjenosti tih uslova ("Službeni glasnik RS", broj 99/09); - Uredba o merama podsticaja za proizvodnju električne energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kombinovanom proizvodnjom električne i toplotne energije ("Službeni glasnik RS", 72/09); - Direktiva 2001/77/EC o promovisanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora energije; - Direktiva 2003/30/EC o promovisanju korišćenja biogoriva i drugih goriva iz obnovljivih izvora energije u sektoru saobraćaja; - Evropska Agencija za životnu sredinu (EEA) - Indicator CSI 029 / ENER 026 - Primary energy consumption by fuel; - Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies - Third edition, Methodology sheets, United Nations, New York, 2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka		Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku i Republički zavod za statistiku. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem		Prema dinamici izrade Energetskih bilansa koje Republički zavod za statistiku Srbije i Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku objavljuju godišnje

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
ENERGETIKA
Red. br.	Naziv indikatora
10.63.	10.63. Potrošnja finalne energije po sektorima
Tematsko područje	Pokretački faktori
Definicija i opis indikatora	Potrošnja finalne energije u energetske svrhe (energija koju potroše krajnji potrošači) je zbir potrošnje finalne energije u svim sektorima: industrija, saobraćaj, domaćinstva, poljoprivreda i ostali potrošači. Podindikatori: 1. Ukupna potrošnja finalne energije; 2. Struktura potrošnje po sektorima.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Podaci o potrošnji finalne energije (ukupno i po sektorima) preuzimaju se iz energetskih bilansa Ministarstva za infrastrukturu i energetiku i Republičkog zavoda za statistiku koji se rade godišnje. Struktura potrošnje po sektorima se izračunava kao odnos između potrošnje finalne energije tog sektora i ukupne potrošnje finalne energije izračunato za kalendarsku godinu.
Jedinica mere	Potrošnja energije se meri u milionima tona ekvivalentne nafte (Mten). Struktura potrošnje po sektorima je prikazana u obliku procenta (%).
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o energetici ("Službeni glasnik RS", broj 84/04); - Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine; - Uredba o izmenama i dopunama Uredbe o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Zakon o zvaničnoj statistici ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Zakon o ratifikaciji Ugovora o osnivanju Energetske zajednice ("Službeni glasnik RS", broj 62/06); - Zakon o potvrđivanju statuta Međunarodne Agencije za obnovljivu energiju (IRENA), ("Službeni glasnik RS", broj 105/09); - Uredba o uslovima za sticanje statusa povlašćenog proizvođača električne energije i kriterijumima za ocenu ispunjenosti tih uslova ("Službeni glasnik RS", broj 99/09); - Uredba o merama podsticaja za proizvodnju električne energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kombinovanom proizvodnjom električne i toplotne energije ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Direktiva 2001/77/EC o promovisanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora energije; - Direktiva 2003/30/EC o promovisanju korišćenja biogoriva i drugih goriva iz obnovljivih izvora energije u sektoru saobraćaja; - Evropska Agencija za životnu sredinu (EEA) - Indicator CSI 027 / ENER 016 - Final energy consumption by sector; - Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies - Third edition, Methodology sheets, United Nations, New York, 2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku i Republički zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici izrade Energetskih bilansa koje Republički zavod za statistiku Srbije i Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku objavljuju godišnje

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
ENERGETIKA
Red. br.	Naziv indikatora
10.64.	10.64. Ukupni energetski intenzitet
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Ukupni energetski intenzitet je mera ukupne potrošnje energije u odnosu na ekonomske aktivnosti. Predstavlja se kao odnos potrošnje primarne energije i bruto domaćeg proizvoda (BDP) Razdvajanje može biti rezultat smanjenja potražnje za energijom (npr. grejanje, osvetljenje, transport putnika ili robe), ili korišćenjem energije na efikasniji način (korišćenje manje energije po jedinici proizvodnje), ili kombinacija obadva. Indikator identifikuje u kojoj meri se odvija razdvajanje između potrošnje energije i ekonomskog rasta. Relativno razdvajanje se dešava kada potrošnja energije raste, ali sporije nego BDP. Apsolutno razdvajanje se dešava kada je potrošnja energije stabilna ili pada, dok BDP raste. Sa stanovišta zaštite životne sredine, uticaj zavisi od ukupnog iznosa potrošnje energije, ali i od vrste energenata i tehnologija koja se koristi za proizvodnju energije.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Podaci o potrošnji primarne energije preuzimaju se iz energetskih bilansa Ministarstva za infrastrukturu i energetiku i Republičkog zavoda za statistiku, koji se rade godišnje. Podaci o bruto domaćem proizvodu se preuzimaju od Republičkog zavoda za statistiku. Prikazuju se u stalnim cenama da se izbegne uticaj inflacije. Energetski intenzitet se izračunava kao odnos/količnik potrošnje primarne energije i bruto domaćeg proizvoda, a prikazuje se u formi indeksa.
Jedinica mere	Potrošnja energije se meri u hiljadama ili milionima tona ekvivalentne nafte (kten ili Mten). BDP se meri u milionima dinara i evra, u stalnim cenama 2002. god. Ukupni energetski intenzitet se prikazuje u indeksima.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o energetici ("Službeni glasnik RS", broj 84/04); - Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine; - Uredba o izmenama i dopunama Uredbe o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Zakon o zvaničnoj statistici ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Zakon o ratifikaciji Ugovora o osnivanju Energetske zajednice ("Službeni glasnik RS", broj 62/06); - Zakon o potvrđivanju statuta Međunarodne Agencije za obnovljivu energiju (IRENA), ("Službeni glasnik RS", broj 105/09); - Uredba o uslovima za sticanje statusa povlašćenog proizvođača električne energije i kriterijumima za ocenu ispunjenosti tih uslova ("Službeni glasnik RS", broj 99/09); - Uredba o merama podsticaja za proizvodnju električne energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kombinovanom proizvodnjom električne i toplotne energije ("Službeni glasnik RS", broj 72/09): - Direktiva 2001/77/EC o promovisanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora energije; - Direktiva 2003/30/EC o promovisanju korišćenja biogoriva i drugih goriva iz obnovljivih izvora energije u sektoru saobraćaja; - Evropska Agencija za životnu sredinu (EEA) - Indicator CSI 028 / ENER 017 - Total primary energy intensity; - Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies - Third edition, Methodology sheets, United Nations, New York, 2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Potrošnja primarne energije: Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku i Republički zavod za statistiku; - Bruto domaći proizvod: Republički zavod za statistiku. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici izrade Energetskih bilansa koje Republički zavod za statistiku Srbije i Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku objavljuju godišnje

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
ENERGETIKA
Red. br.	Naziv indikatora
10.65.	10.65. Potrošnja primarne energije iz obnovljivih izvora
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikatorom se prikazuje potrošnja energije proizvedene iz obnovljivih izvora u odnosu na ukupnu potrošnju primarne energije. Pod pojmom obnovljivi izvori energije (OIE) podrazumevaju se izvori energije koji se nalaze u prirodi i obnavljaju se u celosti ili delimično: hidropotencijal, biomasa, biodizel, geotermalna i solarna energija, energija vetra, ogrevno drvo. Potrošnja primarne energije je zbir bruto potrošnje svih energenata (ugalj, nafta, gas, obnovljivi izvori energije). Podindikatori: 1. Učešće obnovljivih izvora energije u ukupnoj potrošnji primarne energije; 2 Ukupna potrošnja primarne energije iz obnovljivih izvora energije; 3. Prosečna godišnja stopa rasta potrošnje energije iz obnovljivih izvora (%).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Podaci o potrošnji primarne energije i energije proizvedene iz obnovljivih izvora preuzimaju se iz energetskih bilansa Ministarstva za infrastrukturu i energetiku i Republičkog zavoda za statistiku, koji se rade godišnje. Prosečna godišnja stopa rasta potrošnje energije iz obnovljivih izvora se izračunava na sledeći način: ((Epg/Ebg)(1/Brg)-1) x 100 gde je: Epg - potrošnja energije poslednje godine Ebg - potrošnja energije bazne godine Brg - broj godina posmatranog perioda (od bazne godine do poslednje godine)
Jedinica mere	Potrošnja i obnovljivih izvora energije i ukupne primarne energije se mere u hiljadama ili milionima tona ekvivalentne nafte (kten ili Mten). Potrošnja obnovljivih izvora energije se meri u apsolutnoj vrednosti, ali se prikazuje i u obliku procenta. Prosečna godišnja stopa rasta se prikazuje u procentima.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o energetici ("Službeni glasnik RS", broj 84/04); - Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine; - Uredba o izmenama i dopunama Uredbe o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Zakon o zvaničnoj statistici ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Zakon o ratifikaciji Ugovora o osnivanju Energetske zajednice ("Službeni glasnik RS", broj 62/06); - Zakon o potvrđivanju statuta Međunarodne Agencije za obnovljivu energiju (IRENA), ("Službeni glasnik RS", broj 105/09); - Uredba o uslovima za sticanje statusa povlašćenog proizvođača električne energije i kriterijumima za ocenu ispunjenosti tih uslova ("Službeni glasnik RS", broj 99/09); - Uredba o merama podsticaja za proizvodnju električne energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kombinovanom proizvodnjom električne i toplotne energije ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Direktiva 2001/77/EC o promovisanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora energije; - Direktiva 2003/30/EC o promovisanju korišćenja biogoriva i drugih goriva iz obnovljivih izvora energije u sektoru saobraćaja; - Evropska Agencija za životnu sredinu (EEA) - Indicator CSI 030 / ENER 029 - Renewable primary energy consumption; - Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies - Third edition, Methodology sheets, United Nations, New York 2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku i Republički zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici izrade Energetskih bilansa koje Republički zavod za statistiku Srbije i Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku objavljuju godišnje
Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
ENERGETIKA
Red. br.	Naziv indikatora
10.66.	10.66. Potrošnja električne energije iz obnovljivih izvora
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikatorom se prikazuje potrošnja električne energije proizvedene iz obnovljivih izvora energije u odnosu na ukupnu potrošnju električne energije. Pod pojmom obnovljivi izvori energije (OIE) podrazumevaju se izvori energije koji se nalaze u prirodi i obnavljaju se u celosti ili delimično: hidropotencijal, biomasa, biodizel, geotermalna i solarna energija, energija vetra, ogrevno drvo, otpad. Električna energija proizvedena iz obnovljivih izvora energije obuhvata proizvodnju električne energije iz hidroelektrana (isključujući proizvodnju koja je rezultat sistema pumpanja), vetrogeneratora, solarna, geotermalna, iz biomase i otpada. Ukupna potrošnja električne energije obuhvata ukupnu nacionalnu potrošnju električne energije svih energenata (ugalj, nafta, gas, obnovljivi izvori energije). Podindikatori: 1. Učešće obnovljivih izvora energije u ukupnoj potrošnji električne energije; 2. Ukupna potrošnja električne energije iz obnovljivih izvora energije; 3. Prosečna godišnja stopa rasta potrošnje električne energije iz obnovljivih izvora (%).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Podaci o potrošnji električne energije i električne energije proizvedene iz obnovljivih izvora preuzimaju se iz energetskih bilansa Ministarstva za i infrastrukturu i energetiku i Republičkog zavoda za statistiku, koji se rade godišnje. Prosečna godišnja stopa rasta potrošnje električne energije iz obnovljivih izvora se izračunava na sledeći način: ((Epg/Ebg)(1/Brg)-1) x 100 gde je: Epg - potrošnja energije poslednje godine Ebg - potrošnja energije bazne godine Brg - broj godina posmatranog perioda (od bazne godine do poslednje godine)
Jedinica mere	Potrošnja i električne energije iz obnovljivih izvora energije i ukupne električne energije se meri u hiljadama ili milionima tona ekvivalentne nafte (kten ili Mten). Potrošnja obnovljivih izvora energije se meri u apsolutnoj vrednosti, ali se prikazuje i u obliku procenta. Prosečna godišnja stopa rasta se prikazuje u procentima.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o energetici ("Službeni glasnik RS", broj 84/04); - Strategija razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine; - Uredba o izmenama i dopunama Uredbe o utvrđivanju Programa ostvarivanja Strategije razvoja energetike Republike Srbije do 2015. godine za period od 2007. do 2012. godine ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Zakon o zvaničnoj statistici ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Zakon o ratifikaciji Ugovora o osnivanju Energetske zajednice ("Službeni glasnik RS", broj 62/06); - Zakon o potvrđivanju statuta Međunarodne Agencije za obnovljivu energiju (IRENA), ("Službeni glasnik RS", broj 105/09); - Uredba o uslovima za sticanje statusa povlašćenog proizvođača električne energije i kriterijumima za ocenu ispunjenosti tih uslova ("Službeni glasnik RS", broj 99/09); - Uredba o merama podsticaja za proizvodnju električne energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kombinovanom proizvodnjom električne i toplotne energije ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Direktiva 2001/77/EC o promovisanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora energije; - Direktiva 2003/30/EC o promovisanju korišćenja biogoriva i drugih goriva iz obnovljivih izvora energije u sektoru saobraćaja; - Evropska Agencija za životnu sredinu (EEA) - Indicator CSI 031 / ENER 030 - Renewable electricity consumption; - Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies - Third edition, Methodology sheets, United Nations, New York, 2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku i Republički zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici izrade Energetskih bilansa koje Republički zavod za statistiku Srbije i Ministarstvo za infrastrukturu i energetiku objavljuju godišnje

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
POLJOPRIVREDA
Red. br.	Naziv indikatora
10.67.	10.67. Područja pod organskom poljoprivredom
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator pokazuje trendove širenja područja pod organskom poljoprivredom i njihov udeo u ukupnoj poljoprivrednoj proizvodnji. Organska poljoprivredna proizvodnja predstavlja održivo upravljanje u poljoprivredi koje najpovoljnije koristi plodnost zemljišta i raspoložive vode, prirodna svojstva biljaka i životinja, omogućavajući povećanje prinosa i otpornosti biljaka uz propisanu (i ograničenu) upotrebu đubriva i sredstava za zaštitu bilja i životinja. Podindikatori: 1. Ukupna površina pod organskom poljoprivredom; 2. Udeo površina pod organskom poljoprivredom u ukupnoj poljoprivrednoj površini.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izrađuje na osnovu podataka o ukupnoj površini pod organskom poljoprivrednom proizvodnjom i njihovog udela u ukupnoj poljoprivrednoj površini i prikazuje se numerički, tabelarno i grafikonom kao: - udeo područja na kojima se primenjuju metode organske proizvodnje u odnosu na ukupnu poljoprivrednu površinu u %; - udeo poljoprivrednih gazdinstava koje primenjuju metode organske poljoprivrede u odnosu na ukupan broj poljoprivrednih gazdinstava u %; - udeo dodeljenih podsticaja za primenu i razvoj metoda organske poljoprivrede u ukupnom iznosu podsticaja u %.
Jedinica mere	Indikator se izražava u hektarima (ha), odnosno u procentima (%).
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o organskoj proizvodnji ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Uredba Saveta 1804/1999/EEC kojom se dopunjuje Uredba o ekološkoj proizvodnji poljoprivrednih proizvoda i označavanju tako proizvedenih poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, kako uključivača i stočarsku proizvodnju; - Uredba Saveta 2092/91/EEC o ekološkoj proizvodnji poljoprivrednih proizvoda i označavanju tako proizvedenih poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda; - Evropska Agencija za zaštitu životne sredine (EEA) - Indicator CSI 026 - Area under organic farming.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu
Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
POLJOPRIVREDA
Red. br.	Naziv indikatora
10.68.	10.68. Potrošnja mineralnih đubriva i sredstava za zaštitu bilja
Tematsko područje	Pritisci
Definicija i opis indikatora	Indikator pokazuje ukupnu količinu mineralnog đubriva i sredstava za zaštitu bilja korišćenih po jedinici površine poljoprivrednog zemljišta. Ukupna količina upotrebljenog mineralnog đubriva pokazuje sumu azota (N), fosfora (P2O5) i kalijuma (K2O) upotrebljenih u poljoprivrednoj proizvodnji. Ukupna količina upotrebljenih sredstava za zaštitu bilja izražena je u t aktivne materije po jedinici površine poljoprivrednog zemljišta. Podindikatori: 1. Obim korišćenja mineralnog đubriva u poljoprivredi po jedinici površine poljoprivrednog zemljišta; 2. Potrošnja pojedinih kategorija mineralnog đubriva u kg/ha/godišnje ukupno i prema kulturi; 3. Korišćenje sredstava za zaštitu bilja u t aktivne materije po jedinici površine poljoprivrednog zemljišta; 4. Uvoz, izvoz i proizvodnja sredstava za zaštitu bilja u kg/godišnje; 5. Tretirane poljoprivredne površine; 6. Ukupne površine useva.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izračunava na osnovu podataka o potrošnji mineralnih đubriva na zasejanim poljoprivrednim površinama, na godišnjem nivou. Potrošnja sredstava za zaštitu bilja (SZB) se izračunava: - Prema formuli: Po/ha= U + Prdom / OP - I, gde je: Po - potrošnja SZB U - uvoz Prdom - proizvodnja za domaće tržište OP - obradive površine I - izvoz Uvoz i proizvodnja SZB posmatra se ukupno i prema aktivnoj materiji u kg/godišnje. Izvoz SZB posmatra se ukupno i prema aktivnoj materiji u kg/godišnje. Tretirane površine i ukupne površine useva se izražavaju u ha. - Prema PEAR/SWAP modelu, prosečno, maksimalno i minimalno doziranje prema kulturama u kg aktivne materije/ha.
Jedinica mere	Indikator se izražava u kilogramu po hektaru, po godini (kg/ha/god) za mineralna đubriva, odnosno u tonama aktivne materije po jedinici površine poljoprivrednog zemljišta (t a.m./ha), ili u kilogramima godišnje po ha obradive površine (kg/god/ha) za sredstva za zaštitu bilja.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o sredstvima za ishranu bilja i oplemenjivačima zemljišta ("Službeni glasnik RS", broj 56/10); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik RS", br. 62/06 i 41/09); - Pravilnik o načinu dostavljanja podataka o proizvedenim i u promet stavljenim sredstvima za ishranu bilja ("Službeni glasnik RS", broj 56/10); - Zakon o sredstvima za zaštitu bilja ("Službeni glasnik RS", broj 41/09); - Zakon o zdravlju bilja ("Službeni glasnik RS", broj 41/09); - Zakon o potvrđivanju Stokholmske konvencije ("Službeni glasnik RS", broj 42/09); - Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Okvirna direktiva o vodama 2000/60/EEC Direktiva o zaštiti voda od zagađivanja nitratima poljoprivrednog porekla 91/676/EEC; Stokholmska konvencija o postojanim organskim zagađujućim materijama (Stockholm 2001); - Direktiva Saveta 79/117/EEC kojom se zabranjuje stavljanje na tržište i primena sredstava za zaštitu bilja koja sadrže određene aktivne materije; - Direktiva Saveta 76/464/ EEC o zagađenju uzrokovanom ispuštanjem određenih opasnih materija u vodeni ekosistem Zajednice; - Indikator održivog razvoja Republike Srbije - IOR-SRB; - Evropska Agencija za zaštitu životne sredine (EEA) - Irena Indicator - Fertiliser consumption; Copnsumption of pesticides; - UNECE Indicator F23 i F24, Fertiliser consumption i Pesticide consumption.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku i Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede - Uprava za zaštitu bilja Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za predhodnu godinu

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
POLJOPRIVREDA
Red. br.	Naziv indikatora
10.69.	10.69. Navodnjavanje poljoprivrednih površina
Tematsko područje	Pritisci
Definicija i opis indikatora	Indikator prati trendove u ukupnoj potrošnji vode za potrebe navodnjavanja i površine koje se navodnjavaju. Podaci o povećanju površina koje se navodnjavaju ili o površinama pod kulturama koje se uobičajeno navodnjavaju omogućavaju procenu ukupnih poljoprivrednih pritisaka na vodne resurse. Podindikatori: 1. Površine koje se navodnjavaju; 2. Ukupna godišnja potrošnja vode za navodnjavanje prema načinu navodnjavanja; 3. Ukupna godišnja potrošnja vode prema navodnjavanoj kulturi.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izrađuje na osnovu analize podataka o potrošnji vode za potrebe navodnjavanja prema načinu navodnjavanja, poreklu vode za navodnjavanje, navodnjavanoj kulturi i podataka o godišnjoj količini potrošene vode u odnosu na ukupnu količinu potrošene vode na području Republike Srbije, kao i na osnovu analize površina koje se navodnjavaju. Indikator se prikazuje numerički, tabelarno i grafikonom.
Jedinica mere	Indikator se izražava u hektarima (ha), odnosno u procentima (%), odnosno u metrima kubnim po hektaru godišnje (m3/ha/god)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik RS", 62/06 i 41/09); - Zakon o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Okvirna Direktiva o vodama 2000/60/EEC; - Evropska Agencija za zaštitu životne sredine (EEA) - Irena Indicator - Water use.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu
Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
POLJOPRIVREDA
Red. br.	Naziv indikatora
10.70.	10.70. Poljoprivredne oblasti visoke prirodne vrednosti
Tematsko područje	Pritisci
Definicija i opis indikatora	Poljoprivredne oblasti visoke prirodne vrednosti uključuju područja sa brojnim diverzitetom vrsta i staništa koje su najčešće karakterisane ekstenzivnom poljoprivrednom proizvodnjom. Ove oblasti karakteriše prisustvo vrsta koje su na listi zaštite na Evropskom nivou. Indikator pokazuje udeo poljoprivrednih oblasti koje su procenjene kao visoko vredne sa aspekta biodiverziteta u odnosu na ukupnu poljoprivrednu površinu.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se dobija mapiranjem poljoprivrednih oblasti sa velikim biološkim diverzitetom korišćenjem: - Corine Land Cover baze podataka; - Podataka o sastavu poljoprivredne proizvodnje; - Podataka o NATURA2000 i drugim područjima vrednim sa aspekta biodiverziteta; - Podataka o rasprostranjenosti i brojnosti ugroženih vrsta. Indikator se predstavlja grafikonom kao % poljoprivrednih oblasti visoke prirodne vrednosti u odnosu na ukupno poljoprivredno zemljište za petogodišnje razdoblje i u vidu mape prostorne rasprostranjenosti ovih područja.
Jedinica mere	Indikator se izražava u hektarima (ha), odnosno procentima (%).
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09, 88/10 i 91/10 - ispr.); - Zakon poljoprivredi i ruralnom razvoju ("Službeni glasnik RS", 41/09); - Direktiva Saveta 92/43/EEC o očuvanju prirodnih staništa i divlje faune i flore; - Direktiva 79/409/EEC o zaštiti ptica.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Agencija za zaštitu životne sredine; - Zavod za zaštitu prirode; - Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede; - Poljoprivredni fakultet Beograd; - Poljoprivredni fakultet Novi Sad; - Biološki fakultet Beograd. Periodičnost sakupljanja podataka: pet godina
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Indikator prati dinamiku izrade baza podataka koje su osnova za izradu indikatora.

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
TRANSPORT
Red. br.	Naziv indikatora
10.71.	10.71. Prevoz putnika i tereta u odnosu na BDP
Tematsko područje	Pokretački faktori
Definicija i opis indikatora	Indikator je definisan kao bazni indeks ostvarenih putničkih kilometara/tonskih kilometara (tkm) u odnosu na bruto domaći proizvod (BDP). Uključen je ukupan broj prevezenih putnika/ ukupno prevezeni teret u tonama, kao i broj prevezenih putnika/tereta prema vrsti (vidu) transporta: drumski prevoz (ličnim automobilima i autobusima), železnički, vazdušni i vodni prevoz. Podindikatori: 1. Prevoz putnika prema vrsti i svrsi prevoza; 2. Ostvareni putnički kilometri (pkm); 3. Putnički kilometri (pkm) po stanovniku; 4. Prevoz tereta; 5. Ostvareni tonski kilometri (tkm); 6. Ukupno tona.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izrađuje na osnovu izračunavanja odnosa između putničkih kilometara/tonskih kilometara i BDP-a izražen kao indeks, 2000=100, odnosno stopa rasta pkm/stopa rasta BDP-a.
Jedinica mere	Neimenovani broj.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - CSI 035 - Passenger transport demand. Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - CSI 036 - Freight transport demand.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički Zavod za statistiku Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu
Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
TRANSPORT
Red. br.	Naziv indikatora
10.72.	10.72. Potrošnja goriva, čistijih i alternativnih goriva u saobraćaju
Tematsko područje	Pokretački faktori
Definicija i opis indikatora	Indikator je definisan kao ukupna potrošnja goriva, čistijih i alternativnih goriva po vrstama prevoza i vrstama goriva. Indikator se izražava za drumski, železnički, vazdušni i vodni prevoz. Podindikatori: - Ukupna potrošnja goriva; - Ukupna potrošnja čistijih goriva; - Ukupna potrošnja alternativnih goriva; Potrošnja goriva po vrsti goriva.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izrađuje na osnovu podataka o potrošnji goriva po vrstama prevoza i vrstama goriva.
Jedinica mere	Tona (t)
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - TERM 001- Transport final energy consumption by mode. Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - CSI 037 - Use of cleaner and alternative flues.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički Zavod za statistiku i NIS Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu
Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
TRANSPORT
Red. br.	Naziv indikatora
10.73.	10. 73. Motorna vozila
Tematsko područje	Pokretački faktori
Definicija i opis indikatora	Indikator prati broj motornih vozila u Republici Srbiji koja su u toku jedne godine pristupila redovnom tehničkom pregledu prema vrstama vozila. Podindikatori: 1. Broj vozila prema vrsti; 2. Broj motornih vozila prema vrstama i prema ekološkim homogacijskim kategorijama motora; 3. Broj motornih vozila prema vrsti i prema alternativnim pogonskim gorivima; 4. Broj prevoznih sredstava prema vrsti (vidu) transporta (drumski, železnički, vazdušni, rečni); 5. Prosečna starost voznog parka.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Indikator se izrađuje na osnovu broja vozila prema vrsti vozila i prema vrsti motora koja su u toku jedne godine pristupila redovnom tehničkom pregledu.
Jedinica mere	Broj, godina.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - TERM 034 - Prortion of vehicle fleet meeting certain emission standards. Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - TERM 032 - Size the vehicle fleet. Evropska agencija za životnu sredinu (EEA) - TERM 033 - Avegare age of the vehicle fleet.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Republički zavod za statistiku; - Ministarstvo unutrašnjih poslova; - Agencija za zaštitu životne sredine; - Plovput; - Agencija za kontrolu leta Srbije i Crne Gore; - Železnice Srbije. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu
Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
TURIZAM
Red. br.	Naziv indikatora
10.74.	10.74. Intenzitet turizma
Tematsko područje	Pokretački faktori /ili pritisci
Definicija i opis indikatora	Indikator prikazuje dolaske i noćenja turista, kroz vremenski i prostorni raspored prema vrstama turističkih mesta, kao i broj ležajeva, u cilju praćenja pritisaka na životnu sredinu. Pod pojmom dolasci podrazumeva se broj turista koji borave jednu ili više noći u smeštajnom objektu u posmatranom periodu. U noćenja spada broj noćenja koje ostvare turisti u smeštajnom objektu. Indikatorom se daju podaci o gustini turističkog prometa. Podindikatori: 1. Dolasci i noćenja turista (domaći i strani); 2. Turistički promet (dolasci) i boravak (noćenja) prema vrstama turističkih mesta. Prema utvrđenim kriterijumima, sva mesta se razvrstavaju u 5 vrsta: glavni administrativni centri, banjska mesta, planinska mesta, ostala turistička mesta i ostala mesta; 3. Broj ležajeva; 4. Trendovi u broju ležajeva i broju noćenja.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku podatke prikuplja mesečnim izveštajem ugostiteljskih i drugih poslovnih subjekata koji pružaju usluge smeštaja turistima, odnosno koje posreduju u pružanju tih usluga. Podaci se preuzimaju iz Republičkog zavoda za statistiku i preračunavaju prema metodologiji Evropske agencije za životnu sredinu - YIR01TO10, Tourism intensity
Jedinica mere	- Dolasci i noćenja turista: u hiljadama turista; - Turistički promet i boravak prema vrstama turističkih mesta: u hiljadama turista i procenat učešća u odnosu na ukupan promet; - Trendovi u broju ležajeva i broju noćenja: indeks 2000=100%.
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS", br. 135/04 i 88/10); - Zakon o turizmu ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Strategija turizma Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 91/06); - Evropska Agencija za životnu sredinu (EEA) - Indicator YIR01TO10 - Tourism intensity); - Indicators of Sustainable Development: Guidelines and Methodologies; - Third edition, Methodology sheets, United Nations, New York, 2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku i Registar turizma Periodičnost sakupljanja: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu

Tematska celina	10. PRIVREDNI I DRUŠTVENI POTENCIJALI I AKTIVNOSTI OD ZNAČAJA ZA ŽIVOTNU SREDINU
URBANIZACIJA
Red. br.	Naziv indikatora
10.75.	10.75. Urbana naselja
Tematsko područje	Stanje i/ili pokretački faktori i/ili pritisci
Definicija i opis indikatora	Indikator prikazuje rast urbanih naselja preko površina urbanih naselja i stanovništva u njima. Podindikatori: 1. Površina urbanih naselja - prikazuje promene veličine površine koje zauzimaju urbana naselja. On prikazuje površine zauzete izgradnjom objekata i urbanom infrastrukturom, urbanim zelenim, sportskim i rekreacionim površinama, kao i transportnom infrastukturom. Prate se: površina ukupnog urbanog područja i površina urbanog područja prema CORINE Land Cover (CLC) klasama. (pritisak); 2. Procenat stanovništva u urbanim naseljima - prikazuje koliko stanovnika živi u gradskim (urbanim) naseljima u odnosu na ukupan broj stanovnika (stanje); 3. Stopa rasta stanovništva u urbanim naseljima prikazuje prosečnu godišnju promenu broja stanovnika koji žive u gradskim (urbanim) naseljima. Ovaj podindikator meri koliko se brzo menja veličina stanovništva u urbanim naseljima (pokretački faktor); 4. Gustina stanovništva u urbanim naseljima - prikazuje promene gustine stanovništva u urbanim područjima (pritisci).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Površina urbanih naselja se izračunava analizom karata zasnovanih na snimcima Landsat satelita za CLC 1990., 2000. i 2006. godine, odnosno na osnovu trenda porasta prenamenjenih površina izgradnjom u određenom vremenskom razdoblju (5-10 godina) CLC-baza podataka promena; Procenat stanovništva u urbanim naseljima se računa kao odnos/količnik stanovništva urbanih naselja i ukupnim stanovništvom na posmatranom području (cele zemlje ili određene oblasti), izražen u procentima; Stopa rasta stanovništva u urbanim naseljima se računa kao odnos/količnik Procenta stanovništva u urbanim naseljima prema popisima stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srbiji, podeljen sa brojem godina između popisa, izražen u procentima; Gustina stanovništva u urbanim naseljima se računa kao odnos/količnik broja stanovnika u urbanim naseljima i površine urbanih naselja. Podaci za Površina urbanih naselja se koriste iz CLC baza podataka (Agencija za zaštitu životne sredine). Procenat stanovništva u urbanim naseljima se preuzimaju iz Republičkog zavoda za statistiku, dok se Stopa rasta stanovništva u urbanim naseljima izračunava na osnovu podataka o Procentima stanovništva u urbanim naseljima. Gustina stanovništva u urbanim naseljima izračunava se na osnovu podataka o broju stanovnika u urbanim naseljima (Republički zavod za statistiku) i površine urbanih naselja CLC baza podataka (Agencija za zaštitu životne sredine).
Jedinica mere	Površina urbanih naselja: ha ili km2; Procenat stanovništva u urbanim naseljima: % (procenat) ukupnog stanovništva; Stopa rasta stanovništva u urbanim naseljima: % (procenat); Gustina stanovništva u urbanim naseljima: broj stanovnika/km2
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Zakon o prostornom planu Republike Srbije od 2010. do 2020. godine ("Službeni glasnik RS", broj 88/10); - 6th Environment Action Programme (6EAP COM (2001) 31); - Saopštenje Evropske Komisije "Towards a Thematic Strategy on the Urban Environment" (COM (2004) 60); - EU Strategy for Sustainable Development (COM (2001) 264); - Urban sprawl in Europe, EEA Report, 2006; - Evropska Agencija za zaštitu životne sredine (EEA) - Indicator CSI 014 - Land take; - UN Komisija za održivi razvoj (UN CSD) - Indicator UN_ME047 Percent of population in urban areas; - UN Komisija za održivi razvoj (UN CSD) - Indicator UN_ME044 - Rate of growth of urban population; - UN Komisija za održivi razvoj (UN CSD) - Indicator UN_ME048 - Area and population of urban formal and informal settlements.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku i Agencija za zaštitu životne sredine Periodičnost sakupljanja podataka: pet i deset godina
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Periodika izrade CLC baze podataka i periodika izrade Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srbiji

Tematska celina	11. MEĐUNARODNA I NACIONALNA ZAKONSKA REGULATIVA, KAO I MERE (STRATEGIJE, PLANOVI, PROGRAMI, SPORAZUMI), IZVEŠTAJI I OSTALA DOKUMENTA I AKTIVNOSTI IZ OBLASTI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE
Red. br.	Naziv indikatora
11.76.	11. 76. Uspešnost sprovođenja zakonske regulative
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator kvantitativno daje stepen uspešnosti sprovođenja zakonske regulative iz oblasti zaštite životne sredine, građevine i urbanizma. Indikator se zasniva na podacima iz godišnjeg Izveštaja o radu republičke inspekcije u Ministarstvu životne sredine i prostornog planiranja (Sektora za kontrolu i nadzor). U izveštaju je sadržan rad svih osam odeljenja Sektora sa tabelarnim prikazom za svaku oblast koju pokriva, iz nadležnosti sprovođenja zakona iz oblasti zaštite životne sredine, građevine i urbanizma. Tabelarni prikaz rada republičke inspekcije po Odeljenjima sadrži: broj inspekcijskih pregleda, broj rešenja inspektora. broj podnetih zahteva za pokretanje prekršajnog postupka, broj zahteva za pokretanje postupka za privredni prestup, broj podnetih krivičnih prijava, godišnji izveštaj sadrži i liste objekata za kontrolu u toku godine, inventar IPPC instalacija, podatke o operaterima koji generišu otpadne vode, spisak korisnika ribarskih područja, spisak zaštićenih područja, podatke prikupljene u zajedničkim inspekcijskim nadzorima (lokalni inspektori za zaštitu životne sredine, MUP i druge nadležne inspekcije).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	U skladu sa Direktivom o obavezi planiranja i izveštavanja inspekcije za zaštitu životne sredine (na republičkom nivou) br. 353-03-2196/2006-01, stupila na snagu 31.1.2007. godine, usklađenom sa Preporukom Evropskog Parlamenta i Saveta Evrope od 4. aprila 2001. god. (2001/331/EC) o uvođenju minimalnih kriterijuma za inspekcijsku kontrolu u oblasti zaštite životne sredine (RMCEI - Recommendation on Minimum Criteria for Environmentarl Inspection for EU member countries), svaki inspektor, u skladu sa opisom poslova koje obavlja, sačinjava mesečni izveštaj o radu za prethodni mesec, kao i plan za naredni mesec, koje na početku meseca (svakog 1. u mesecu) dostavlja svom neposrednom rukovodiocu. Svi izveštaji se grupišu po odeljenjima i objavljuju jednom godišnje, u januaru, za prethodnu godinu na vebsajtu Ministarstva. Plan za naredni mesec inspektora mora biti usklađen sa godišnjim planom rada Sektora. Za planiranje inspekcijskog nadzora veoma su važni podaci koje inspekcija sakuplja "na terenu"; ovi podaci se prikupljaju i sistematizuju i na osnovu njih se formira lista objekata za kontrolu za svaku od oblasti nadzora (za svako odeljenje inspekcije posebno). Indikator se računa kao odnos/količnik broja preduzetih mera (nadzor, rešenje, prijava,...), tekuće sa prethodnom godinom izraženu u % (procenat, pojedinačno za Odeljenja i ukupno za Sektora za kontrolu i nadzor.
Jedinica mere	Po odeljenjima republičke inspekcije, broj preduzetih mera, i to: - broj inspekcijskih nadzora; - broj rešenja inspektora; - broj podnetih zahteva za pokretanje prekršajnog postupka; - broj zahteva za pokretanje postupka za privredni prestup; - broj podnetih krivičnih prijava; - broj obavljenih inspekcijskih nadzora operatera koji generišu otpadne vode; - broj obavljenih zajedničkih inspekcijskih nadzora (saradnja sa lokalnim inspektorima za zžs, MUP i drugim nadležnim inspekcijama).
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Preporuka Evropskog Parlamenta i Saveta Evrope od 4. aprila 2001. god. (2001/331/EC) o uvođenju minimalnih kriterijuma za inspekcijsku kontrolu u oblasti zaštite životne sredine; - (Recommendation of the European Parliament and of the Council of 4 April 2001 providing for minimum criteria for environmental inspections in the Member States (2001/331/EC); - Direktiva o obavezi planiranja i izveštavanja inspekcije za zaštitu životne sredine br. 353-03-2196/2006-01 od 20.12.2006; - Instrukcija o potrebi izveštavanja inspekcije za zaštitu životne sredine br. 353-03-2197/2006-01 od 26.01.2007.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja - Sektor za kontrolu i nadzor.
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: jednom godišnje, u januaru, za prethodnu godinu

Tematska celina	12. SUBJEKTI SISTEMA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE
EKONOMSKI INSTRUMENTI
Red. br.	Naziv indikatora
12.77.	12.77. Izdaci iz budžeta
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator se odnosi na sve izdatke budžeta Republike, AP Vojvodine i gradova i opština (uključujući i plate) koji su izvršeni sa funkcije "zaštita životne sredine". Podindikatori: 1. Ukupni izdaci za zaštitu životne sredine; 2. Ukupni izdaci za zaštitu životne sredine u odnosu na bruto domaći proizvod (BDP); 3. Struktura izdataka prema nivou (republika, pokrajina, lokalne samouprave).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	- Ukupni izdaci se odnose na sve izdatke budžeta Republike, AP Vojvodine i gradova i opština (uključujući i plate) koji su izvršeni sa funkcije Zaštita životne sredine prema Funkcionalnoj klasifikaciji javnih rashoda. - Ukupni izdaci u odnosu na bruto domaći proizvod (BDP) se računaju kao odnos/količnik BDP i izdataka za zaštitu životne sredine, i prikazuju se kao procenat.
Jedinica mere	Milioni dinara i procenti
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Milenijumski ciljevi razvoja u Srbiji; - Zakon o budžetu, donosi se svake godine za narednu godinu; - Memorandum o budžetu i ekonomskoj i fiskalnoj politici za narednu godinu sa projekcijama za naredne dve godine, donosi se svake godine; - UN Komisija za održivi razvoj (UN CSD) - Indicator UN_ME070 - Environmental protection expenditures as a percent of Gross Domestic Product (GDP).
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo finansija - Budžet Republike; - budžeti AP Vojvodine i jedinica lokalne samouprave; - finansijski planovi OOSO; - Republički zavod za statistiku - DEVINFO baza podataka. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici donošenja Zakona o budžetu, kao i objavljivanja u DEVINFO bazi podataka (Dvanaest meseci nakon obračunske godine (t+12)

Tematska celina	12. SUBJEKTI SISTEMA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE
Red. br.	Naziv indikatora
12.78.	12.78. Investicije i tekući izdaci
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Investicije i tekući izdaci za zaštitu životne sredine jesu svi izdaci kojima se sprečava, uklanja ili smanjuje štetni uticaj na životnu sredinu (bez investicionih izdataka i amortizacije): - u vezi s uređajima i opremom za zaštitu životne sredine (tekući izdaci za potrošenu energiju, za rezervne delove, zaposlena lica, usluge unutar preduzeća, tuđe usluge, kamate); - drugi izdaci (za planiranje, istraživanje, razvoj, itd.). Investicije podrazumevaju investicije u zemljište, zgrade i druge objekte i opremu za: - prikupljanje, prevoz, obradu, odlaganje i skladištenje otpada; - zaštitu i remedijaciju zemljišta, podzemnih i površinskih voda; - sprečavanje ili smanjivanje zagađivanja otpadnih voda; - zaštitu prirode i biodiverziteta; - zaštitu klime i vazduha; - smanjivanje, izbegavanje ili sprečavanje buke. Podindikatori: 1. Investicije ukupno i prema nameni (uklanjanje otpada, zaštita površinskih voda, zaštita vazduha, zaštita podzemnih voda i zemljišta, zaštita prirode, zaštita od buke); 2. Tekući rashodi ukupno i prema nameni (uklanjanje otpada, zaštita površinskih voda zaštita vazduha, zaštita podzemnih voda i zemljišta, zaštita prirode, zaštita od buke).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Podaci se prikupljaju godišnjim istraživanjem o investicijama u osnovna sredstva - INV-01 - koje sprovodi Republički zavod za statistiku.
Jedinica mere	Hiljade dinara
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o zvaničnoj statistici ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Eurostat - Indicator ten0049 - Environmental protection expenditure; - Eurostat - Indicator ten00050 - Environmental investment by the public sector.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Republički zavod za statistiku, Statistika životne sredine. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici izrade godišnjih istraživanja o investicijama u osnovna sredstva

Tematska celina	12. SUBJEKTI SISTEMA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE
Red. br.	Naziv indikatora
12.79.	12.74. Prihodi od naknada i taksi
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator pokazuje finansijske efekte od naknada za zagađivanje životne sredine i korišćenja prirodnih resursa. Naknade su jedan od ekonomskih instrumenata zaštite životne sredine, čiji je cilj promovisanje smanjenja opterećenja životne sredine korišćenjem principa zagađivač plaća. U skladu s tim, rashodi po osnovu štete nanesene životnoj sredini su bar delimično uključeni u troškove proizvodnje Podindikatori: 1. Ukupni prihodi od taksi i naknada za zaštitu životne sredine uključuju naknade za transport, energetiku, zagađenje, resurse, itd. Prikazuju se: - prihodi od naknada i taksi ukupno; - struktura prihoda prema vrsti naknada i taksi; - struktura prihoda prema korisnicima (organi koji prikupljaju naknade) i nivoima korisnika (republika/pokrajina/lokalne samouprave); - učešće u bruto domaćem proizvodu (BDP). 2. Prihodi Fonda za zaštitu životne sredine od naknada su naknade koje se namenski vraćaju u životnu sredinu preko projekata koji se finansiraju iz sredstava Fonda. Prikazuju se: - prihodi Fonda od naknada ukupno; - struktura prihoda prema vrsti naknada; - učešće u bruto domaćem proizvodu (BDP). 3. Prihodi lokalne samouprave od naknada su sredstva koja se prikupljaju u budžetskim fondovima za životnu sredinu lokalnih samouprava, i namenski se koriste za zaštitu životne sredine. Prikazuju se: - ukupni prihodi lokalne samouprave od naknada; - struktura prihoda prema vrsti naknada; - učešće ovih sredstava u bruto domaćem proizvodu (BDP).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Svaki organ koji prikuplja naknade, prema odgovarajućim propisima, obračunava prihode o naknadama. Učešće ovih sredstava u bruto domaćem proizvodu se računa kao procenat BDP.
Jedinica mere	Milioni dinara i procenti
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o Fondu za zaštitu životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Zakon o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik RS", br. 36/09 i 88/10); - Zakon o ambalaži i ambalažnim otpadom ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - Uredba o vrstama zagađivanja, kriterijumima za obračun naknade za zagađivanje životne sredine i obveznicima. visini i načinu obračunavanja i plaćanja naknade ("Službeni glasnik RS", br. 113/05, 06/07, 08/10 i 102/10); - Uredba o merilima i kriterijumima za povraćaj, oslobađanje i smanjenje plaćanja naknade za zagađivanje životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 113/05 i 24/10); - Uredba o kriterijumima za utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine i najvišeg iznosa naknade ("Službeni glasnik RS", broj 111/09); - Uredba o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune ("Službeni glasnik RS", br. 31/05, 45/05, 22/07, 38/08 i 9/10); - Uredba o proizvodima koji posle upotrebe postaju posebni tokovi otpada, obrascu dnevne evidencije o količini i vrsti proizvedenih i uvezenih proizvoda i godišnjem izveštaju, načinu i rokovima dostavljanja godišnjeg izveštaja, obveznicima plaćanja naknada, kriterijumima za obračun, visinu i način obračunavanja i plaćanja naknade ("Službeni glasnik RS", broj 54/10); - Uredba o kriterijumima za obračun naknade za ambalažu ili upakovan proizvod i oslobađanje od plaćanja naknade, obveznicima plaćanja, visini naknade kao i načinu obračunavanja i plaćanja naknade ("Službeni glasnik RS", broj 8/10); - Uredba o visini naknade za korišćenje voda, naknade za zaštitu voda i naknade za izvađeni materijal iz vodotoka za 2010. godinu ("Službeni glasnik RS", broj 17/10); - Zakon o rudarstvu ("Službeni glasnik RS", broj 104/09); - Pravilnik o utvrđivanju usklađenih iznosa naknade za zagađivanje životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 05/10); - Eurostat - Indicator ten00065 - Total environmental tax revenues as a share of GDP; - OECD/EEA database on instruments used for environmental policy and natural resources management.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo finansija; - Uprava za trezor; - Fond za zaštitu životne sredine Republike Srbije; - Ministarstvo za poljoprivredu, trgovinu, šumarstvo i vodoprivredu; - javna komunalna preduzeća; - jedinice lokalne samouprave i ostale institucije koje prikupljaju naknade. Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje.
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Prema dinamici izrade finansijskih izveštaja nadležnih institucija Rok dostavljanja: 31. mart tekuće godine za prethodnu godinu

Tematska celina	12. SUBJEKTI SISTEMA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE
Red. br.	Naziv indikatora
12.80.	12.80. Sredstva za subvencije i druge podsticajne mere
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator prati ekonomske podsticaje države u oblasti zaštite životne sredine. To su ekonomski instrumenti koji privrednim subjektima i građanima ukazuju da postoje i ekonomske koristi od ulaganja u zaštitu životne sredine. Podindikatori: 1. Ukupna sredstva za subvencije i druge podsticajne mere u oblasti zaštite životne sredine; 2. Učešće ovih sredstava u bruto domaćem proizvodu (BDP); 3 Struktura sredstava prema nameni (zaštita voda, vazduha, zemljišta, energetska efikasnost, otpad, itd.).
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	Svaki organ koji pruža subvencije i druge podsticajne mere, prema odgovarajućim propisima obračunava sredstva koja pruža. Struktura se izračunava kao procentualno učešće pojedinačnih namena u odnosu na ukupna sredstva. Učešće ovih sredstava u bruto domaćem proizvodu se računa kao procenat BDP.
Jedinica mere	Milioni dinara i procenti
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10); - Zakon o Fondu za zaštitu životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 72/09); - Uredba o visini i uslovima za dodelu podsticajnih sredstava ("Službeni glasnik RS", br. 88/09, 67/10 i 101/10); - Pravilnik o načinu i postupku upravljanja otpadnim gumama ("Službeni glasnik RS", broj 104/09 i 81/10); - Zakon o zaštiti prirode ("Službeni glasnik RS", br. 36/09, 88/10 i 91/10 - ispr.); - Zakon o zaštiti vazduha ("Službeni glasnik RS", broj 36/09); - OECD/EEA database on instruments used for environmental policy and natural resources management.
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	- Ministarstvo finansija; - Fond za razvoj; - Fond za zaštitu životne sredine Republike Srbije; - Ministarstvo životne sredine, rudarstva i prostornog planiranja; - Ministarstvo prosvete i nauke i ostale institucije koje pružaju subvencije Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje.
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Info. sistem	Prema dinamici izrade finansijskih izveštaja nadležnih institucija Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu
Tematska celina	12. SUBJEKTI SISTEMA ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE
Red. br.	Naziv indikatora
12.81.	12.81. Međunarodne finansijske pomoći
Tematsko područje	Reakcije društva
Definicija i opis indikatora	Indikator prikazuje međunarodne finansijske pomoći - donacije i kredite za oblast zaštite životne sredine. Podindikatori: 1. Ukupne međunarodne pomoći u oblasti zaštite životne sredine (po razvojnim partnerima); 2. Procentualno učešće ukupne pomoći za zaštitu životne sredine u odnosu na ukupne međunarodne pomoći Republici Srbiji; 3. Ukupne bespovratne međunarodne pomoći (donacije) u oblasti zaštite životne sredine (po razvojnim partnerima); 4. Procentualno učešće donacija za zaštitu životne sredine u odnosu na ukupne donacije Republici Srbiji; Procentualno učešće ukupnih pomoći i donacija za zaštitu životne sredine u odnosu na bruto domaći proizvod.
Metodologija izračunavanja i sakupljanja podataka	ISDAKON (Međusektorska radna grupa, odnosno mreža odeljenja za međunarodnu saradnju sa zadatkom da proaktivno programira, koordinira, upravlja i prati međunarodnu pomoć u Republici Srbiji) u svojoj bazi podataka sadrži podatke o svim vidovima međunarodnih finansijskih pomoći, razvojnim partnerima i oblastima pomoći.
Jedinica mere	Milioni RSD i EURO i procenti
Pravna pokrivenost nacionalnim i međunarodnim propisima i obavezama izveštavanja	- Zakon o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik RS", br. 135/04, 36/09, 36/09 - dr. zakon i 72/09 - dr. zakon); - Nacionalni program zaštite životne sredine ("Službeni glasnik RS", broj 12/10).
Izvor i dostupnost podataka i periodičnost sakupljanja podataka	Ministarstvo finansija - FISDAKON baza podataka Periodičnost sakupljanja podataka: godišnje
Način i rokovi dostavljanja podataka, informacija, indikatora i izveštaja u Informacioni sistem	Rok dostavljanja: do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu