FIZIČKA GEOGRAFIJA
(za obrazovni profil: GEODETSKI TEHNIČAR - GEOMETAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Upoznavanje sa prirodnogeografskim pojmovima i objektima od nastanka Sunčevog sistema do pojave života

- Uočavanje i shvatanje korelacionih odnosa između geografije i drugih prirodnih nauka sa posebnim osvrtom na geodeziju

- Shvatanje i razumevanje zakonomernog razvoja geografske sredine kao rezultat delovanja prirodnih pojava i čoveka

- Upoznavanje sa životnom okolinom i njenom zaštitom

- Upoznavanje karakteristika zemljišta sa stanovišta nastanka i sa stanovišta kategorizacije

- Upoznavanje sa reljefom i njegovim karakteristikama i povezivanje sa premerom zemljišta kao primarnim poslom geometra

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Oblik i veličina Zemlje i drugih nebeskih tela, osnove kartografije	17
Geološke strukture geografskog prostora	7
Makro i mikro oblici reljefa	14
Klima	10
Vode na kopnu	9
Zemljište i biljne zajednice sa planiranjem i uređenjem prostora	17

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Oblik i veličina Zemlje i drugih nebeskih tela
Trajanje modula:	17 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o nastanku sunčevog sistema i zemlje njenom obliku i veličini sticanje opštih znanja o topografskim i geografskim kartama i predstavljanju fizičkih veličina u razmerama usvajanje znanja o digitalnoj kartografiji sticanje znanja o daljinskoj detekciji geografskog prostora orijentacija pomoću savremenih sredstava i pomoću karte i klasičnih sredstava	znati kako je nastao sunčev sistem znati kako se vrši kartografsko projektovanje znati šta su topografske karte i planovi znati kako se predstavljaju geografski elementi na karti znati šta je temetska karta i za šta se koristi znati šta je to digitalna kartografija znati da se orijentiše na terenu uz pomoć karte i kompasa odnosno savremenih sredstava	nastanak Sunčevog sistema i planete Zemlje oblik i veličina Zemlje koordinatni sistemi kartografske projekcije i matematički elementi karte topografske karte i planovi opšte geografske i tematske karte predstavljanje geografskih elemenata na karti (reljef , voda , granica , naselja it) digitalna kartografija metode daljinske detekcije u istraživanju geografskog prostora orijentacija u prostoru pomoću karte i instrumenata (kompas, GPS, itd) i testiranje jednočasovni test	prikazati film ili slajdove o nastanku sunčevog sistema i zemlje na primerima topografskih i geografskih karata definisati razlike između njih objasniti način predstavljanja geografskih elemenata na primeru karte naše zemlje praktična demonstracija orijentacije na terenu pomoću kompasa i geografske karte

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Geološke strukture geografskog prostora
Trajanje modula:	7 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o izgledu i razvoju Zemljine kore sticanje znanja o načinu rada geometra na različitim zemljištima sticanje znanja o sastavu zemljišta i njegovom uticaju na kategorizaciju zemljišta	steći znanja o geološkom razvoju zemljine kore i nastanku magmatskih , sedimentnih i metamorfnih stena i uočavanju razlika između njih saznati osnovna svojstva ruda, minerala i njihove eksploatacije saznati kako određeni sastav zemljišta utiče na njegov izgled i kvalitet	geološki razvoj Zemljine kore minerali i njihove osobine stene, magmatske, sedimentne i metamorfne rude i mineralni resursi eksploatacija, prerada i korišćenje energetskih resursa	prikazati film ili slajdove o razvoju zemljine kore i promenama koje nastaju raznim tektonskim pomeranjima demonstrirati primerke minerala i prikazati slajd o njihovom uticaju na izgled zemljišta i ukazati na uslovljenost kategorizacije tla

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Makro i mikro oblici reljefa
Trajanje modula:	14 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o reljefu i koja su potrebna geometru sticanje znanja o uticaju elementarnih nepogoda na izgled Zemljine kore sticanje znanja o uticaju erozije na promene na zemljištu sticanje znanja o metodama zaštite tla od erozije	steći osnovna znanja o pojmu reljefa sa stanovišta izvođenja geodetskih merenja steći znanja o tektonici i pokretima Zemljine kore saznati kako vulkani i zemljotresi menjaju izgled tla saznati koji oblici erozije postoje i šta oni prouzrokuju steći znanja zašto treba sprečavati eroziju tla i kako se to čini	tektonika ploča i pokreti zemljine kore geološke elementarne nepogode (vulkani, zemljotresi) procesi i oblici erozije tla (abrazija, eolska erozija, denudacioni oblici, klizišta plavine i odroni i kraška erozija) metode zaštite zemljišta od erozije i drugih geomorfoloških nepogoda i testiranje	prikazati slajdove o tektonskim pokretima Zemljine kore istaći značaj vulkana i zemljotresa za izgled Zemljine površine kroz načine zaštite od erozije ukazati na opasnosti koje ona stvara kao problem za rad geometra na terenu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Klima
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o strukturi i osnovnim osobinama atmosfere sticanje znanja o klimi i klimatskim elementima razvijanje saznanja o uticaju čoveka na klimatske promene razvijanje osećanja za zaštitu čovekove okoline i njenoj neophodnosti za život	se upoznati sa strukturom i osnovnim svojstvima atmosfere se upoznati sa osnovnim klimatskim elementima i tipovima klime kod nas i u svetu se upoznati sa uticajem čoveka na klimatske promene se upoznati sa pojmom mikroklime steći osnovna znanja o zaštiti čovekove okoline , atmosfere, zemljišta i vodenih površina	struktura, stratifikacija i osnovna svojstva atmosfere klima i klimatski elementi tipovi klime u svetu vreme i vremenske nepogode čovek i klima ( globalno zagrevanje , kisele kiše, uništavanje ozonskog omotača) mikroklima i klima gradova problem zagađivanja i zaštite vazduha jednočasovni test	na šemi prikazati strukturu i sastav zemljine atmosfere na klimatskoj karti sveta prikazati klimatski pojas u kome je naša zemlja izložiti posledice koje atmosferske promene izazivaju na zemlji (globalno zagrevanje , kisele kiše, uništavanje ozonskog omotača) istaći značaj zaštite čovekove sredine u radu geometra

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Vode na kopnu
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o hidrosferi i koja su potrebna geometru sticanje znanja o vodenim resursima sticanje znanja o metodama zaštite hidrosfere	se upoznati sa strukturom hidrosfere steći znanja o korišćenju vodenih resursa steći znanja o neophodnosti zaštite vodenih površina	struktura hidrosfere (svetsko more , podzemne i kontinentalne vode) korišćenje degradacija i hidromelioracije vodni resursi (hidroenergetski , tehnološki , poljoprivredni i komunalni) zagađenje i zaštita voda jednočasovni test	na globusu i geografskoj karti sveta i naše zemlje prikazati odnos vodenih površina i zemljišta prikazati slajdove sa posledicama hidrozagađenja na prirodu i ljude

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Zemljište i biljne zajednice sa planiranjem i uređenjem prostora
Trajanje modula:	17 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o tipovima zemljišta koja su potrebna geometru sticanje znanja o načinu zaštite i uređenja poljoprivrednog zemljišta sticanje znanja o izradi prostornih i urbanističkih planova, planova uređenja teritorija, sticanje znanja o izradi regulacionih i infrastrukturnih planova	steći znanja o tipovima zemljišta i povezati sa kategorizacijom zemljišnih parcela steći znanja o zaštiti , uređenju i unapređivanju poljoprivrednog zemljišta steći znanja o izradi planova uređenja teritorija steći znanja o izradi prostornih i urbanističkih planova na osnovu strukture zemljišta steći znanja o izradi regulacionih planova infrastruktura i saobraćajnih koridora	nastanak i tipovi i degradacija zemljišta izrada osnova zaštite, korišćenja, uređenja i unapređenja poljoprivrednog zemljišta šume i šumski eko sistemi (korišćenje, eksploatacija i unapređenje) oblici plantažnog gajenja poljoprivrednih kultura zaštita prirode (konzervatorska i funkcionalna zaštita) izrada prostornih i urbanističkih planova izrada programa i planova uređenja teritorija izrada regulacionioh planova infrastruktura i saobraćajni koridori jednočasovni test	prikazati slajdove ili film o vrstama zemljišta obratiti pažnju da prilikom izlaganja o načinu zaštite budu obuhvaćeni svi vidovi zaštite tla i svega što je na njemu prikazati po jedan primerak planova uređenja teritorija prikazati po jedan primerak prostornog, urbanističkog, infrastrukturnog i regulacionog plana i ukazati na razlike među njima

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Fizička geografija

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Geodezija

NACRTNA GEOMETRIJA
(za obrazovni profil: GEODETSKI TEHNIČAR - GEOMETAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	37	37				74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Razvijanje sposobnosti kod učenika za orijentaciju u ravni i prostoru
-	Prepoznavanje prostornog rasporeda na dvodimenzionalnoj slici
-	Razvijanje sistematičnosti, preciznosti i urednosti kod učenika
-	Priprema učenika za izradu geodetskih podloga i planova

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Vrste projekcije ortoganalna projekcija na jednu ravan, ortoganalna projekcija na dve ravni	18
Kvadranti i oktanti	14
Transformacija - rotacija	8
Kotirana projekcija	14
Rešavanje putnog pojasa - plato i put	20

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Vrste projekcije, ortogonalna projekcija na jednu ravan, ortogonalna projekcija na dve ravni
Trajanje modula:	18 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o vrstama projekcija sticanje znanja o ortogonalnom projektovanju tačke, prave, i duži na jednu ravan sticanje znanja o ortogonalnom projektovanju tačke, prave, i duži na dve ravni	znati da razlikuje vrste projekcija znati da ortogonalno projektuje sve geometrijske likove na jednu ravan znati da ortogonalno projektuje sve geometrijske likove na dve ravni znati da ortogonalno projektuje sva geometrijska tela na jednu ravan (valjak , kupa..)	upoznavanje sa vrstama projekcija ortoganalna projekcija geometrijskih likova tačke , prave i duži na jednu ravan ortoganalna projekcija geometrijskih likova kupa, valjak i duži na jednu ravan ortoganalna projekcija geometrijskih likova tačke, prave i duži na dve ravni ortoganalna projekcija geometrijskih likova kupa, valjak i duži na jednu ravan dvočasovni test - kontrolna vežba	u izlaganju materije o vrstama projekcije definisati pojam ortogonalne projekcije (primer sa senkom objekta na ravni stola demonstrirati model oktanta i na njemu pokazati kako izgledaju ortodonalne projekcije na istom modelu prikazati projekciju tela prezentirati formu testa i kriterijum ocenjivanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*

Naziv modula:	Kvadranti i oktanti
Trajanje modula:	14 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
razvijanje sposobnosti kod učenika da stvori prostornu sliku na osnovu crteža sticanje znanja o orijentisanoj ravni i prostoru sticanje znanja o određivanju dimenzija projekcija na osnovu dimenzija tela koje se projektuje	steći znanja o orijentisanoj ravni i orijentisanom prostoru znati da odredi dimenzije projektovanog tela i dimenzije projekcija znati da uradi svaki zadatak iz projekcija geometrijskih elemenata u oktantima	orijentacija ravni i prostora pomoću koordinatnog sistema tačka u oktantima i njene projekcije prava i duž u oktantima i njihove projekcije lopta, kupa, valjak u oktantima i njihove projekcije provera znanja putem dvočasovnog testa	definisati pojam koordinatnog sistema u ravni i prostoru povezati sa istim pojmom u matematici definisati projekcije tačke, prave i duži u oktantima demonstrirati na grafoskopu folije sa projekcijama geometrijskih tela u oktantima prezentirati formu testa i kriterijum ocenjivanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	Transformacija - rotacija
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o vrstama transformacija sticanje znanja o nagibnom uglu duži prema projekcijskoj ravni sticanje znanja o pojmu rotacije i uglu za koji se ona vrši	znati da prepozna transformacije i da ih primeni u zadacima znati da odredi nagibni ugao prema ravni projektovanja znati da definiše rotaciju i ugao za koji se ona vrši znati da uradi zadatke iz ove oblasti	pojam transformacije i vežbanje određivanje nagibnog ugla duži prema projekcijskoj ravni pojam rotacije i vežbanje	definisati vrste transformacija definisati nagibni ugao duži prema projekcijskoj ravni definisati pojam rotacije i ugla za koji se vrši rotacija prezentirati formu testa i kriterijum ocenjivanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	Kotirana projekcija
Trajanje modula:	14 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o pojmu kotiranja i sposobnost kotiranja u zadacima sticanje znanja o graduiranju prave i određivanju pada prave i intervala sticanje znanja međusobnom položaju dve prave sticanje znanja o ravni u kotiranoj projekciji sticanje znanja o preseku dve ravni i primene u zadacima	znati da kotira svaku projekciju znati da graduira pravu , odredi pad prave i interval znati da definiše međusobni položaj dve prave znati da predstavi presek dve ravni u kotiranoj projekciji	kotirana projekcija uvod graduiranje prave , pad prave i interval međusobni položaj dve prave ravan u kotiranoj projekciji dve ravni presek test provere znanja u trajanju od dva časa	definisati pojam kotiranja uopšte i u nacrtnoj geometriji definisati kako se graduira prava i određuje pad prave (povezati sa merenjem dužina na terenu) definisati međusobni položaj dve prave i (povezati sa matematikom) definisati pojam ravni u kotiranoj projekciji definisati pojam preseka dve ravni prezentirati formu testa i kriterijum ocenjivanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	Rešavanje putnog pojasa - plato i put
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o pojmu > plato < sticanje znanja o pojmu > put < rešavanje zadataka iz ove dve oblasti	znati šta znači pojam > plato< znat da kroz zadatke reši plato < znati šta znači >put< znati da da kroz zadatke reši > put<	pojam platoa i njegovo rešavanje provera znanja putem testa pojam puta i njegovo rešavanje provera znanja putem testa u trajanju od dva časa	definisati pojam >platoa < definisati šta znači rešiti plato definisati pojam >put< definisati šta znači rešiti>put< povezati sa primerima iz geodetskih merenja i računanja prezentirati formu testova i kriterijum ocenjivanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

-	S. Živanović - Udžbenik nacrtna geometrija za prvi razred geodetske tehničke škole

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Matematika

- Tehničko crtanje

- Geodetska merenja i računanja

TEHNIČKO CRTANJE
(za obrazovni profil: GEODETSKI TEHNIČAR - GEOMETAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		74				74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	razvijanje sposobnosti kod učenika da rade i čitaju tehnički crtež kao načina komuniciranja i sporazumevanja u tehničkoj struci
-	razvijanje sistematičnosti, preciznosti i urednosti kod učenika
-	osposobljenost za izradu grafičkog prikaza detalja i celine u zadatim razmerama
-	priprema učenika za izradu geodetskih podloga i planova

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Izvlačenje pravih i kružnih linija 0,1 - 0,8	14
Pisanje teksta pomoću šablona	10
Pisanje kaligrafije	10
"Redis" pismo i brojevi	20
Topografski znaci objekata i graničnih linija	20

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Izvlačenje pravih i kružnih linija 0,1 - 0,8
Trajanje modula:	14 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
razvijanje osećaja za tačnost, preciznost i pedantnost neophodne geometru upoznavanje sa priborom za crtanje ovladavanje veštinom izvlačenja pravih i krivih linija u olovci i u tušu	posedovati tačnost, preciznost i pedantnost neophodnu pri izradi tehničkog crteža znati da rukuje priborom za crtanje	upoznavanje sa priborom za crtanje i načinom njegove upotrebe iscrtavanje pravih i izlomljenih linija različitih debljina i odstojanja tuširanje pravih i izlomljenih linija različitih debljina i odstojanja crtanje krugova nultim i običnim šestarom (koncentričnih) izrada prvog radnog lista - test 1	prikazati sav pribor i definisati tačne nazive objasniti potrebu da se radi i u olovci i u tušu proveriti svakog učenika koliko je u stanju da rukuje priborom objasniti sadržaj prvog radnog lista i način izrade kao i kriterijum ocenjivanja testa

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	Pisanje teksta pomoću šablona
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje veštine korišćenja svih vrsta šablona za ispisivanje teksta u olovci i u tušu sticanje navike da sam odredi debljinu linije za svaki šablon	znati da koristi sve vrste šablona za ispisivanje slova i brojeva u olovci i u tušu znati da odredi odgovarajuću debljinu linije tuširanja za svaki šablon	upotreba šablona ispisivanje teksta šablonom u olovci ispisivanje teksta šablonom u tušu izrada drugog radnog lista - test 2	pokazati različite vrste šablona i demonstrirati pisanje pomoću olovke proveriti svakog učenika da li pravilno koristi šablon prilikom ispisivanja u olovci i u tušu objasniti sadržaj drugog radnog lista i način izrade kao i kriterijum ocenjivanja testa

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	Pisanje kaligrafije
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje navike da vodi računa o estetskom izgledu teksta pisanog kaligrafijom sticanje veštine pisanja ćiriličnom i latiničnom kaligrafijom	posedovati osećaj za estetsko oblikovanje teksta pisanog kaligrafijom znati da razlikuje sve vrste pisma koje se koriste kod geodetskih crteža znati da piše ćiriličnim i latiničnim kaligrafskim pismom u olovci i u tušu	upoznavanje sa kaligrafijom kao pismom - pisanje kaligrafijom ćirilica i latinica u olovci pisanje kaligrafijom ćirilica i latinica u tušu izrada trećeg radnog lista u tušu - test 3	prikazati ugledni primer kaligrafije proveriti svakog učenika da li je shvatio izgled i formu ispisivanja kaligrafije u olovci i u tušu objasniti sadržaj trećeg radnog lista i način izrade kao i kriterijum ocenjivanja testa

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	"Redis" pismo i brojevi
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje sa karakteristikama i potrebom korišćenja "redis" pisma i brojeva stvaranje navike da u skladu sa važećim normama u geodeziji koristi "redis" pismo ovladavanje veštinom slobodoručnog ispisivanja cifara u olovci i u tušu prema normama koje važe u geodeziji	znati kada treba da koristi "redis" kao i kada treba slobodoručno da ispisuje cifre ovladati veštinom ispisivanja "redis" pismom slova i brojeva u olovci i u tušu ovladati veštinom slobodoručnog ispisivanja cifara u olovci	upoznavanje sa karakteristikama "redis" pisma "redis" pismo, vežbanje u olovci "redis" pismo, vežbanje u tušu ispisivanje cifara slobodnom rukom u olovci brojevi : prav i kosi "redis" u olovci brojevi : prav i kosi "redis" u tušu izrada četvrtog radnog lista u tušu - test 4	prikazati ugledni primer slova i brojeva ispisanik "redis" pismom proveriti svakog učenika da li je shvatio izgled i formu ispisivanja "redis" lista u olovci i u tušu obratiti pažnju na izgled slobodoručno ispisanih cifara kao i ispisanih "redis" objasniti sadržaj četvrtog radnog lista i način izrade kao i kriterijum ocenjivanja testa

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

Naziv modula:	Topografski znaci objekata i graničnih linija
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja kako izgledaju i kada se i gde koriste topografski znaci geodetskih tačaka, repera objekata i graničnih linija sticanje znanja da topografske znake može da čita i tumači sticanje veštine crtanja topografskih znaka svih elemenata u geodeziji	znati kako izgledaju topografski znaci geodetskih tačaka, repera objekata i graničnih linija moći da čita sve topografske znake umeti da pravilno crta sve topografske znake	vrste topografskih znakova topografski znaci geodetskih tačaka i repera u olovci topografski znaci geodetskih tačaka i repera u tušu topografski znaci objekata u olovci topografski znaci objekata u tušu topografski znaci graničnih linija u olovci topografski znaci graničnih linija u tušu izrada petog radnog lista u tušu - test 5	prikazati ugledni primer topografskih znakova prikazati ugledni primer topografskih znakova geodetskih tačaka , repera i graničnih linija proveriti svakog učenika da li je shvatio izgled i formu topografskih znakova u olovci i u tušu objasniti sadržaj petog radnog lista i način izrade kao i kriterijum ocenjivanja testa

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*					*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

-	S. Živanović - Udžbenik tehničko crtanje za Geodetsku tehničku školu
-	Zbirka radnih listova

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Geodezija

- Nacrtna geometrija

GEODEZIJA
(za obrazovni profil: GEODETSKI TEHNIČAR - GEOMETAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	111					111

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Upoznavanje sa poslovima geometra
-	Sticanje potrebnih znanja iz oblasti geodezije
-	Priprema za izučavanje i uspešno usvajanje znanja iz drugih stručnih oblasti geodezije
-	Upoznavanje metoda merenja i instrumenata
-	Ovladavanje formulama za obradu podataka merenja
-	Ovladavanje postupcima merenja uglovnih i linearnih veličina
-	Sposobnost izrade horizontalne predstave terena
-	Spremnost za izradu testa provere znanja po modulima i u celini

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Opšti pojmovi u geodeziji	11
Priprema instrumenata za merenje horizontalnih uglova; merenje, zapisivanje i kontrola horizontalnih uglova	36
Priprema instrumenata za merenje vertikalnih uglova; merenje, zapisivanje i kontrola vertikalnih uglova	20
Teorija grešaka	6
Priprema za merenje dužine pantljikom i obrada podataka merenih dužina na terenu pantljikom	17
Terenski radovi u poligonskoj mreži	21

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Opšti pojmovi u geodeziji
Trajanje modula:	11 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o geodeziji* čime se bavi i koje se metode koriste sticanje znanja o geodetskoj mreži i čemu ona služi shvatanje pojmova visinskih razlika i kao one utiču na merenja na terenu a kako se predstavljaju na planu i karti	dobiti jasnu predstavu o tome šta je geodezija i njen zadatak znati šta je geodetska mreža i čemu ona služi znati koje se metode koriste u geodeziji znati kako se u geodeziji definiše koordinatni sistem i značaj korišćenja koordinata dobiti jasnu predstavu o razmeri , karti i planu kao načinu predstavljanja fizičke stvarnosti	pojam, zadatak i značaj geodezije geodetske mreže metode snimanja osnovne jedinice mere uglova i dužina koordinatni sistem i koordinate pojam visinske razlike i visine razmera; karta; plan; jednočasovni test provere stečenog znanja	definisati pojam i značaj geodezije i insistirati na tome da svaki učenik to ponovi obnoviti osnovne mere za dužinu i uglove na ravanskom i prostornom modelu definisati koordinatni sistem prikazati kartu i plan i na njima definisati pojam razmere

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Priprema instrumenata za merenje horizontalnih uglova; merenje, zapisivanje i kontrola horizontalnih uglova
Trajanje modula:	36 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o teodolitu sticanje znanja kako se čitaju uglovi sticanje znanja o uslovima teodolita sticanje znanja o centrisanju i horizontiranju teodolita	se upoznati sa teodolitom i svim njegovim delovima znati za šta se upotrebljavaju libela , durbin, limb i alhidada znati da centriše i horizontira teodolit	teodolit; delovi teodolita libele durbin limb alhidada sprave za čitanje uglova uslovi teodolita centrisanje i horizontiranje teodolita postupak merenja horizontalnih uglova prosta metoda merenja horizontalnih uglova girusna metoda metoda merenja horizontalnih uglova jednočasovni test provere stečenog znanja	na teodolitu pokazati i opisati sve njegove delove i objasniti čemu služi i kako se koristi jasno definisati uslove teodolita demonstrirati centrisanje i horizontiranje i zahtevati da svaki učenik to učini

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Priprema instrumenta za merenje vertikalnih uglova; merenje, zapisivanje i kontrola vertikalnih uglova
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o postupku merenja horizontalnih i vertikalnih uglova sticanje znanja o metodama merenja sticanje znanja o merenju vertikalnih uglova prostom i girusnom metodom sticanje znanja kada se koja metoda primenjuje	znati da meri horizontalne uglove prostom i girusnom metodom znati značenje pojmova vertikalni i zenitni ugao i moći će da ih izmeri znati da ispita uslove i rektifikuje teodolit znati da prostom metodom izmeri vertikalni ugao znati da girusnom metodom izmeri vertikalni ugao znati kada koju metodu treba primeniti	pojam vertikalnog ugla pojam zenitnog ugla pojam vertikalnog ugla instrumenti sprave za čitanje uglova uslovi teodolita ispitivanje uslova i rektifikacija teodolita jednočasovni test provere stečenog znanja postupak merenja vertikalnih uglova prosta metoda merenja vertikalnih uglova girusna metoda metoda merenja vertikalnih uglova	demonstrirati merenje horizontalnih i vertikalnih uglova teodolitom definisati uslove teodolita i insistirati da ih svi učenici ponove definisati sprave za čitanje uglova i objasniti razliku proste i girusne metode merenja uglova objasniti rektifikaciju teodolita objasniti postupak merenja vertikalnih uglova prostom i girusnom metodom definisati razlike između te dve metode

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*			*	*

Naziv modula:	Teorija grešaka
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o značaju otklanjanja greške pri merenju u uslovima predstavljanja realnih veličina u razmeri sticanje znanja o prepoznavanju razlika između sistematskih i slučajnih grešaka	znati da pripremi uslove merenja znati da definiše nivo tačnosti merenja znati da otkloni grube, slučajne i sistematske greške	uslovi merenja tačnost merenja slučajne, sistematske i grube greške	objasniti na primeru merenja dužina i uglova kako se može javiti greška i kako se ona mora otkloniti odnosno minimizovati insistirati na nivou tačnosti i objasniti njen značaj na planu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Priprema za merenje dužina pantljikom i obrada podataka merenih dužina na terenu pantljikom
Trajanje modula:	17 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje sa priborom za obeležavanje i merenje dužina i njihovim korišćenjem sticanje znanja o komparisanju sticanje znanja o značaju redukcije na osnovu visinskih razlika na osnovu približne i tačne formule	znati da koristi pribor i opremu za merenje dužina znati da kompariše pantljiku i otkloni grešku u merenju dužine na terenu sa i bez preloma znati približnu i tačnu formulu za redukciju dužine znati da redukuje dužinu pomoći tačne i približne formule znati da odredi visinsku razliku potrebnu za redukciju	opis pribora; obeležavanje dužina na terenu značkama komparisanje pantljike greške merenje dužina na terenu bez i sa prelomima redukcija dužine-približna formula redukcija dužine-tačna formula visinska razlika potrebna za redukciju jednočasovni test provere stečenog znanja	demonstrirati upotrebu pribora i opreme za obeležavanje dužina na terenu objasniti kako se kompariše pantljika objasniti zašto se vrši redukcija dužina i definisati tačnu i približnu formulu za redukciju objasniti kako visinska razlika utiče na potrebu redukcije

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Terenski radovi u poligonskoj mreži
Trajanje modula:	21 čas

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje sa pojmom i klasifikacijom poligonske mreže upoznavanje sa projektovanjem poligonske mreže upoznavanje sa vrstama belega i obeležavanjem poligonske mreže usvajanje znanja o izvorima i vrstama greški pri merenju u poligonskoj mreži kao i o odstupanjima pri merenju usvajanje znanja o principima određivanja položaja poligonskih tačaka	steći znanja o pojmu poligonske mreže i njenoj kvalifikaciji steći znanja o projektovanju i rekognosciranju poligonske mreže steći znanja o vrstama belega i načinu obeležavanja i merenja u poligonskoj mreži steći znanja o pojmu poligonskog vlaka steći znanja o principu određivanja položaja poligonskih tačaka izvorima grešaka i dozvoljenom odstupanju	osnovni pojmovi poligonske mreže klasifikacija poligonske mreže projektovanje i rekognosciranje mreže vrsta belega i obeležavanje merenja u poligonskoj mreži elementi poligonskog vlaka izvori grešaka, dozvoljeno odstupanje princip određivanja položaja poligonskih tačaka jednočasovni test provere stečenog znanja	prezentirati učenicima model poligonske mreže sa klasifikacijom izložiti način projektovanja mreže demonstracija različitih belega i definisanje kada se i za šta koje od njih koriste definisanje mogućih izvora grešaka pri merenju i dozvoljeno odstupanje pri određivanju položaja poligonskih tačaka.

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- K. Mihajlović i grupa autora, Geodezija za prvi i drugi razred Geodetske škole

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA MODULIMA

- Geodetska merenja i računanja

- Matematika

- Fizička geografija

GEODETSKA MERENJA I RAČUNANJA
(za obrazovni profil: GEODETSKI TEHNIČAR - GEOMETAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		148				148

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Sticanje potrebnih znanja iz oblasti geodezije
-	Priprema za izučavanje i uspešno usvajanje znanja iz drugih stručnih oblasti
-	Upoznavanje sa instrumentima i metodama merenja
-	Ovladavanje formulama za obradu podataka merenja
-	Ovladavanje postupcima merenja uglovnih i linearnih veličina
-	Ovladavanje upotrebom instrumenata i pribora za merenje
-	Osposobljavanje učenika za samostalno prikupljanje i obradu podataka merenja
-	Sposobnost izrade horizontalne predstave terena
-	Spremnost za izradu testa provere znanja po modulima i u celini

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Priprema za merenje dužina pantljikom i merenje dužina na terenu pantljikom	20
Priprema za merenje horizontalnih uglova, jedinice uglovnih mera i računske operacije sa uglovima	24
Izračunavanje horizontalnih uglova i upis u TO 1 Izračunavanje vertikalnih uglova i upis u TO 1B	36
Računanje redukcije i redukovanih dužina	20
Merenje horizontalnih i vertikalnih uglova	48

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Priprema za merenje dužina pantljikom i merenje dužina na terenu pantljikom
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja i veština potrebnih za merenje dužina na terenu	poznavati jedinice za merenje dužine umeti da koristi pantljiku i pribor za merenje dužina. umeti da pomoću viska uspostavi vertikalnost značke. znati da obeleži pravac na terenu kada se krajnje tačke dogledaju i kada se ne dogledaju znati da meri dužine poligonskih strana između preloma i neprekidno umeti da izmerene podatke unese u TO18	jedinice za merenje i način merenja dužina pantljikom pribor za merenje dužina pantljikom materijalizacija pravca vertikale značke pomoću viska obeležavanje pravca duži na terenu kada se krajnje tačke dogledaju i ne dogledaju merenje dužina poligonski strana po ravnom terenu sa upisom u TO18 merenje dužina poligonskih strana od preloma do preloma merenje dužina poligonskih strana neprekidno	insistirati na tome da svaki učenik zna da izmeri zadatu dužinu na terenu i unese podatke merenja u odgovarajući obrazac izložiti formu testa usvojenih znanja i veština i upoznati učenike sa kriterijumom ocenjivanja izvršiti testiranje usvojenih znanja i veština

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*				*

Naziv modula:	Priprema za merenje horizontalnih uglova, jedinice uglovnih mera i računske operacije sa uglovima
Trajanje modula:	24 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
ovladavanje veštinom postavljanja i korišćenja teodolita ovladavanje veštinom viziranja i očitavanja podele ovladavanje znanjima o uglu i jedinicama uglovnih mera sticanje znanja o pretvaranju mernih jedinica za uglove jednih u druge	znati sastavne delove teodolita, njihove nazive i funkciju umeti da pripremi teodolit za rad i da rukuje njime ovladati tehnikom viziranja tačke umeti da otkloni končaničnu paralaksu umeti da očita vrednost pravca na limbu umeti da izmeri zadati ugao i da ga izrazi u različitim mernim jedinicama	teodolit, sastavni delovi teodolita, rukovanje teodolitom viziranje, dovođenje končanice na daljinu jasnog vida poništavanje končanične paralakse očitavanje podele limba pomoću mikroskopa sa crtom i skalom crtica pojam ugla uglovnih mera jedinice za merenje uglova osnovne računske operacije sa uglovima uz pretvaranje iz seksa decimalne u gradusnu vrednost i obrnuto	insistirati na tome da svaki učenik ume da postavi i koristi teodolit proveriti da li svaki učenik zna da vizira i očitava vrednost pravca izložiti formu testa usvojenih znanja i veština i upoznati učenike sa kriterijumom ocenjivanja izvršiti testiranje usvojenih znanja i veština

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*				*

Naziv modula:	Izračunavanje horizontalnih uglova i upis u TO 1
	Izračunavanje vertikalnih uglova i upis u TO 1V
Trajanje modula:	36 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o pravilnom unošenju merenih podataka u TO1 i TO1V sticanje znanja o obradi podataka u TO1 i TO1V i metoda kontrole računanja	znati da na pravilan način unese podatke merenja u TO1 znati da izračuna sredine, redukovane sredine i da izvrši kontrolu računanja znati da izračuna sredinu uglova iz dva i više girusa i da dobijene podatke, prema pravilima upisa, unese u obrazac TO1V znati da izvrši kontrolu računanja	upis podataka merenja u zapisnik TO1 i pravila upisivanja računanje sredina, redukovanih sredina i kontrola računanja računanje sredina uglova iz dva i više girusa upis podataka merenja u obrazac TO1V i pravila upisa računanje sredina iz opažanja u jednom girusu i kontrola računanja računanje sredina iz opažanja u tri girusa i kontrola računanja	uraditi kompletan ugledni primer unošenja podataka sa izračunavanjem i predviđenim kontrolama računanja u TO1 i TO1V učenici samostalno ili uz pomoć nastavnika obrađuju svoje primere sa terena izložiti formu testa usvojenih znanja i veština i upoznati učenike sa kriterijumom ocenjivanja izvršiti testiranje usvojenih znanja i veština

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*				*

Naziv modula:	Računanje redukcija i redukovanih dužina
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o načinu izračunavanja redukovanih dužina i računanje redukcije	znati da izračuna redukovane dužine bez preloma sa i bez izdizanja znati da izračuna redukovane dužine od preloma do preloma znati da izračuna redukovane dužine merene neprekidno	računanje redukcija i redukovanih dužina bez preloma i izdizanja računanje redukcija i redukovanih dužina bez preloma sa izdizanjem računanje redukcija i redukovanih dužina od preloma do preloma računanje redukcija i redukovanih dužina merenih neprekidno	uraditi kompletne ugledne primere redukovanja dužina za sve različite situacije na terenu (sa i bez preloma, sa i bez izdizanja i neprekidno) učenici samostalno ili uz pomoć nastavnika obrađuju svoje primere sa terena izložiti formu testa usvojenih znanja i veština i upoznati učenike sa kriterijumom ocenjivanja izvršiti testiranje usvojenih znanja i veština

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*				*

Naziv modula:	Merenje horizontalnih i vertikalnih uglova
Trajanje modula:	48 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o načinu izračunavanja redukovanih dužina i računanje redukcije	znati da izračuna redukovane dužine bez preloma sa i bez izdizanja znati da izračuna redukovane dužine od preloma do preloma znati da izračuna redukovane dužine merene neprekidno	računanje redukcija i redukovanih dužina bez preloma i izdizanja računanje redukcija i redukovanih dužina bez preloma sa izdizanjem računanje redukcija i redukovanih dužina od preloma do preloma računanje redukcija i redukovanih dužina merenih neprekidno	uraditi kompletne ugledne primere redukovanja dužina za sve različite situacije na terenu (sa i bez preloma, sa i bez izdizanja i neprekidno) učenici samostalno ili uz pomoć nastavnika obrađuju svoje primere sa terena izložiti formu testa usvojenih znanja i veština i upoznati učenike sa kriterijumom ocenjivanja izvršiti testiranje usvojenih znanja i veština

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
	*				*				*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- K. Mihajlović - Praktikum iz predmeta Geodetska merenja i računanja

- K. Mihajlović i grupa autora - Geodezija - za I i II razred geodetske škole

- Zbirka geodetskih obrazaca

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Geodezija

- Matematika

NASTAVNI PLAN I PROGRAM OGLEDA

Područje rada:	Geodezija i građevinarstvo
Oblast:	Građevinarstvo
Obrazovni profil:	MONTER SUVE GRADNJE - ogled
Trajanje obrazovanja:	tri godine

CILJ OGLEDA:

Unapređenje kvaliteta i osavremenjivanje obrazovno-vaspitnog rada kroz:

- uvođenje u svakodnevnu nastavnu praksu savremenih i efikasnih metoda rada sa učenicima

- uvođenjem novog nastavnog plana i programa kroz horizontalno i vertikalno povezivanje nastavnih tema i sadržaja, u sklopu modula, a u cilju ostvarivanja ishoda obrazovanja (predlog novog nastavnog plana i programa za prvi i drugi razred dat je u prilogu ovog predloga, njegov je sastavni deo i predstavlja polaznu osnovu za kontinuirani rad na poboljšanju njegovog kvaliteta)

- uvođenje fleksibilnog nastavnog programa, definisanog u potpunosti od strane škole kao krajnjeg realizatora programa, a u zavisnosti od interesa lokalne sredine, kako bi se obezbedila efikasnija upošljivost stručnjaka ovog obrazovnog profila u lokalnoj sredini,

- izradu kriterijuma ocenjivanja i građenja standarda ocenjivanja učenika.

Uvođenje organizacionih novina:

- prilagođavanje unutrašnje strukture nastavnog plana i časova u okviru godišnjeg fonda časova u skladu sa postavljenim ishodima obrazovanja i uslovima rada u školi i na radnom mestu (nov nastavni plan) a prema strategiji strukture nastavnog plana u reformisanoj srednjoj stručnoj školi

- nastavni plan i program će biti objavljivani za svaku školsku godinu radi usaglašavanja sa neophodnim izmenama tokom realizacije programa ogleda

- nastavni sadržaji su organizovani modularno

- povećanje fonda časova praktične nastave radi uspešnijeg ostvarivanja opštih ciljeva obrazovanja u ovom obrazovnom profilu

- uvođenje izborne nastave, kao mogućnosti za učenika da samostalno planira i organizuje svoj ukupni obrazovni proces.

OČEKIVANI ISHODI OGLEDA

Unapređen i kvalitetan obrazovno-nastavni rad:

- efikasni i podsticajni metodi rada sa učenicima primenjeni u svakodnevnoj obrazovnoj praksi

- nastavni sadržaji organizovani modularno, na način koji omogućava usvajanje generativnih, transfernih i funkcionalnih znanja i veština, relevantnih za buduću profesiju a koja predstavljaju osnovu za usvajanje pojmova i znanja u narednim fazama rada i školovanja

- vertikalno i horizontalno povezani nastavni planovi i programi

- objektivno ocenjivanje učenika prema postavljenim kriterijumima

TRAJANJE OGLEDA

Predviđeno je da ogled traje od septembra 2003. do juna 2007. godine.

NAČIN OSTVARIVANJA OGLEDA

Ogled će biti realizovan putem obuke nastavnika srednjih stručnih škola područja rada Geodezija i građevinarstvo, primene novih metoda rada sa učenicima, primene novog nastavnog programa i objektivnog ocenjivanja u svakodnevnoj obrazovnoj praksi.

Obuka za nastavnike srednjih stručnih škola u kojima se realizuje program ovog ogleda, biće organizovana u sledećim oblastima koje su bitne za unapređenje kvaliteta obrazovnog rada:

- nova koncepcija obrazovanja (usmerenost na ciljeve i ishode obrazovanja, modularni pristup u obrazovanju) trodnevna obuka

- ocenjivanje učenika - trodnevna obuka

- stručno usavršavanje nastavnika kroz obuku za akreditovane programe

Nastavnici srednjih stručnih škola će u okviru obrazovnog rada primenjivati metode rada i ocenjivanja za koje su obučavani na seminarima.

U okviru stručnih aktiva biće izdvojene ključne teme u okviru kojih je moguće postizanje obrazovnih ishoda.

Stručni timovi će sarađivati na horizontalnom i vertikalnom povezivanju nastavnih tema i sadržaja kako sa oblasnim i predmetnim timovima, tako i sa predstavnicima privrede.

Planirana je izrada testova sa zajedničkim sadržajima i zajednički postavljenim kriterijumima.

USLOVI OSTVARIVANJA PROGRAMA OGLEDA

Ogled će se realizovati u uslovima svakodnevnog obrazovnog rada u srednjim stručnim školama. NJegova realizacija podrazumeva uključenost i saradnju nastavnika u okviru stručnih timova i stručnih organa u školama.

Ministarstvo prosvete i sporta i Centar za stručno obrazovanje i obrazovanje odraslih će pružiti kadrovsku i materijalnu podršku za realizaciju obuke profesora, materijal za rad, praćenje i evaluaciju ogleda.

PRAĆENJE I VREDNOVANJE OGLEDA

Praćenje i vrednovanje ogleda obavljaće Centar za stručno obrazovanja i obrazovanje odraslih.

Primena ogleda će biti praćena najmanje četiri puta u toku školske godine.

Na kraju školske godine, metodom paralelnih grupa biće ispitani ishodi obrazovno-vaspitnog rada, adekvatnost ocenjivanja, mišljenja učenika i nastavnika.

I NASTAVNI PLAN

1. Nedeljni i godišnji fond časova obaveznih i izbornih predmeta I razreda

	I RAZRED
	nedeljno	godišnje
A: OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI	11	385
1a. Srpski jezik i književnost	2	70
1b. _____________jezik i književnost
2. Strani jezik	2	70
3. Fizičko vaspitanje	2	70
4. Matematika	3	105
5. Računarstvo i informatika	2	70
B: OPŠTESTRUČNI PREDMETI	1	35
1. Ekologija	1	35
V: STRUČNI PREDMETI	17	655
1. Tehničko crtanje	2	70
2. Nacrtna geometrija	2	70
3. Građevinski materijali	2	70
4. Građevinske konstrukcije	3	105
5. Građevinska fizika	2	70
6. Tehnologija rada sa praktičnom nastavom	6	270
G: IZBORNI PREDMETI	1	35
1. Izborni predmet predviđen Zakonom	1	35
Ukupno: A + B + V + G	30	1110

Broj časova po predmetima dat je na nedeljnom nivou kao zbir časova teorije i vežbi. Blok nastava i praksa prikazuju se u ukupnom zbiru na godišnjem nivou.

2. Lista ponuđenih izbornih predmeta po razredima

G: IZBORNI PREDMETI	I	II	III
Izborni predmet predviđen Zakonom
1. Građansko vaspitanje / Verska nastava	*	*	*

Izborna nastava sastoji se svake školske godine iz:

- Građanskog vaspitanja ili Verske nastave - 1 čas nedeljno tokom školske godine

3. Ostali obavezni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine

	I RAZRED časova	II RAZRED časova	III RAZRED časova	UKUPNO časova
Čas odeljenskog starešine	do 70	do 70	do 64	do 204
Dodatni rad *	do 30	do 30	do 30	do 90
Dopunski rad *	do 30	do 30	do 30	do 90
Pripremni rad *	do 30	do 30	do 30	do 90

*Ako se ukaže potreba za njim.

4. Fakultativni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine po razredima

	I	II	III
Ekskurzija	1-2 dana	2-3 dana	3-4 dana
Jezik drugog naroda ili nacionalne manjine sa elementima nacionalne kulture	2 časa nedeljno
Drugi strani jezik	2 časa nedeljno
Drugi predmeti *	1-2 časa nedeljno
Stvaralačke i slobodne aktivnosti učenika (hor, sekcije i drugo)	30-60 časova godišnje
Društvene aktivnosti - učenički parlament, učeničke zadruge	15-30 časova godišnje
Kulturna i javna delatnost škole	2 radna dana

*Pored navedenih predmeta škola može da organizuje, u skladu sa opredeljenjima učenika, fakultativnu nastavu iz predmeta koji su utvrđeni nastavnim planom drugih obrazovnih profila istog ili drugog područja rada, kao i u nastavnim planovima gimnazije.

5. Ostvarivanje planova i programa po nedeljama

razred	razredno časovna nastava	mentorski rad (nastava u bloku, praksa)	obavezne vannastavne aktivnosti	ukupno radnih nedelja	ostalo (završni ispit)
I	35	2	2	39
II	35	2	2	39
III	34	3	2	39	3

II NASTAVNI PLAN

SRPSKI JEZIK I KNJIŽEVNOST
(za obrazovni profil: MONTER SUVE GRADNJE - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	70					70

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje za efikasno komuniciranje

- Unapređivanje znanja o sopstvenoj kulturi i kulturama drugih naroda i civilizacija

- Aktivno učestvovanje u dijalogu i argumentovano učestvovanje u debati

- Poštovanje književne tradicije i vrednosti humanističke baštine

- Razvijanje i negovanje jezičke kulture, poštovanje pravila standardnog književnog jezika u usmenom i pisanom izražavanju

- Uobličavanje jasnih i logičkih tekstova različitih dužina, složenosti, formi, tematika koristeći odgovarajuće tehničke pripreme i poštujući pravopisnu normu

- Iskazivanje svoje kreativne sposobnosti i negovanje ličnog izraza i komunikativnosti

- Praćenje i vrednovanje sadržaja iz različitih oblasti medijske produkcije

- Doživljavanje, razumevanje i procenjivanje idejno-estetskih vrednosti i poruka reprezentativnih dela nastalih određenim društvenim uslovima i razdobljima

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Uvod u proučavanje književnog dela	9
Književnost starog veka	10
Srednjovekovna književnost	10
Narodna književnost	6
Humanizam i renesansa	7
Opšti pojmovi o jeziku	5
Fonetika	5
Pravopis 1	6
Kultura izražavanja 1	12

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Uvod u proučavanje književnog dela
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje znanja o podeli i vrstama umetnosti Uočavanje strukture književnog teksta, funkcije književnosti i povezanosti književnosti i drugih umetnosti Usvajanje osnovnih književno teorijskih znanja, pojma književnog roda i vrsta Razvijanje sposobnosti mišljenja i kritičkog stava prema stvarnosti	znati da prepozna vrste umetnosti i njihova izražajna sredstva shvatati pojam i funkciju književnosti; shvatati povezanost književnosti sa drugim umetnostima poznavati naučne discipline koje se njome bave uviđati razliku između usmene i pisane književnosti razlikovati književne rodove i vrste uočavati na primerima lirskog, epskog, i dramskog dela strukturu književnog teksta (tema, motiv, siže, fabula) prepoznavati lik i ideju shvatati funkciju jezika kao sredstva umetničkog izražavanja iznositi svoje zapažanje o umetničkom delu	Vrste umetnosti, podela umetnosti Književnost kao umetnost, književnost i druge umetnosti Teorija književnosti Istorija književnosti Književna kritika Struktura lirskog književnog dela: lirska umetnička pesma po izboru profesora Struktura epskog dela: (predlog Dragoslav Mihailović "Kad su cvetale tikve") Struktura dramskog dela: poseta pozorišnoj predstavi ili snimak iste na videu, a potom razgovor o specifičnostima ovog književnog roda (predlog) Domaći zadatak vezan za subjektivan doživljaj određenog umetničkog dela Evaluacija - test	Selekcija i organizovanje informacija Tekst - metoda Prepoznavanje različitih žanrova Evaluacija informacija Kritički odnos prema izvoru informacija Analiza argumenata i kontraargumenata u tekstu Poređenje sa drugim medijima

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Književnost starog veka
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje učenika sa najvećim kulturnim i umetničkim tekovinama čovečanstva Sticanje znanja o klasičnim kulturama, književnoj tradiciji i univerzalnim vrednostima humanističke baštine Shvatanje značaja književnosti Starog veka za razvoj evropske kulture, umetnosti i književnosti	steći uvid o najznačajnijim piscima i delima u književnosti Starog veka umeti da sagleda razvoj književnosti Starog veka uočavati raznovrsnost tematike i motiva, zastupljenost književnih vrsta shvatati značaj mitologije za antičku književnost i razvoj evropske kulture shvatati univerzalne poruke koje nam ova dela pružaju	Sumersko-vavilonska književnost Ep o Gilgamešu (analiza odlomka) Helenska književnost Struktura mitskog mišljenja Obraditi mitove sa čijim se junacima i motivima susrećemo kada izražavamo određene životne pozicije (Tantal, Sizif, Narcis) kao i najprezentativnije o Trojancima, Atrejevišima ili Tebancima (Parisov sud, Odisej i Penelopa, mit o Edipu) koji su poslužili kao osnova epskim i dramskim delima antičke i evropske književnosti. Sofokle-Antigona (obrada na odlomcima) Hebrejska književnost Biblija - Legenda o potopu (analiza odlomka iz Starog zaveta) Novi zavet - Stradanje i vaskrsenje Hristovo Evaluacija - test	Problemski pristup Prepoznavanje značenja i smisla Rad po grupama Jasno definisani istraživački zadaci Tekst-metoda Selekcija i organizovanje informacija Analiza argumenata i kontraargumenata u tekstu Grupni i individualni rad

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Srednjovekovna književnost
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Razvijanje svesti o potrebi negovanja sopstvene književne kulture i tradicije Usvajanje znanja o prvim pismima, jeziku i najstarijim pisanim spomenicima jugoslovenske kulture Sticanje znanja o osobenostima književnih dela ove epohe i duhu vremena u kome su nastale Analizom dela izazvati u učenicima raznorodna estetička i etička osećanja	steći jasnu sliku o počecima slovenske pismenosti i njihovom značaju za razvoj srpske kulture i književnosti uočavati zastupljenost književnih vrsta i poznavati karakteristike najprisutnijih umeti da prati razvoj književnog jezik i pisma umeti da analizira izabrane tekstove i uoči vezu između književnosti i istorije imati stav o etičkim vrednostima koje nose ova dela i uviđaće njihov udeo u našoj kulturnoj baštini	Počeci slovenske pismenosti - Crnorisac Hrabar: Slovo o pismenima Rad Ćirila i Metodija - slovensko pismo i književni jezik, glagoljica, ćirilica, staroslovenski jezik, recenzije Sveti Sava - Žitje svetog Simeona (odlomak Bolest i smrt svetog Simeona) Jefimija - Pohvala knezu Lazaru. Despot Stefan Lazarević Slovoljublje Evaluacija- test	Selekcija i organizovanje informacija Tekst-metoda Prepoznavanje značenja i smisla Izgrađivanje ličnog odnosa prema izvoru informacija Jasno definisani istraživački zadaci

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Narodna književnost
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Razvijanje nacionalne samosvesti i poštovanja duhovnih vrednosti koje neguje narodna književnost Formiranje estetskih kriterijuma u analiziranju dela naše narodne književnosti Podsticanje istraživačkog mišljenja i formiranje originalnog gledišta Ukazivanje na narodnu književnost kao izraz kolektivnog mišljenja i osećanja, riznicu narodnih običaja, kodeks etičkih normi	razlikovati epske, lirske, i lirsko-epske pesme uočavati raznolikost u tematici, oblicima i postupcima izlaganja shvatati da narodna književnost obuhvata način života i običaje umeti da zaključi da je u njoj najizrazitije i najpotpunije izražen duh i karakter našeg naroda umeti da sagleda bogatstvo i lepotu jezika samostalno analizirati štivo iz narodne književnosti argumentovano iznositi svoj sud	Odlike lirske narodne pesme, kriterijum podele, vrste (izbor pesama prepustiti nastavnicima i učenicima) Narodne epske pesme i epsko-lirske pesme, kompoziciona struktura, motivi, narativni postupci (mogućnost obrade po zastupljenosti motiva, po ciklusima ili odabirom pojedinih pesama - dogovor učenika i nastavnika) Narodna proza, podela, bogatstvo motiva, specifičnosti narativnih postupaka (mogućnost obrade poređenjem sa motivima bajki i pripovedaka drugih naroda ili odabirom konkretnih bajki - izbor nastavnika i učenika). Evaluacija - test	Rad po grupama Tekst-metoda Selekcija i organizovanje informacija Prepoznavanje značaja i smisla Izgrađivanje ličnog odnosa prema izvoru informacija Analiza argumenata i kontraargumenata u tekstu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Humanizam i renesansa
Trajanje modula:	7 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje sa poetikom književnosti humanizma i renesanse Sagledavanje značaja procvata umetnosti, kulture, nauke i ljudske misli Osposobljavanje učenika za apstraktno i kreativno promišljanje stvarnosti Razvijanje sposobnosti analize, sinteze, i komparacije	znati da objasni nastanak i razvoj ove epohe društveno-istorijskim kontekstom praviti paralelu sa duhom srednjeg veka i uočavati razlike shvatati značenje pojmova humanizam i renesansa uviđati zastupljenost književnih formi, tematsku raznovrsnost i jezičko bogatstvo shvatati važnost umetnosti renesanse za razvoj evropske kulture i civilizacije poznavati najznačajnije predstavnike u književnosti i umetnosti	Poetika humanizma i renesanse u Evropi i kod nas, najznačajniji predstavnici u književnosti i umetnosti Pojam petrarkističke poezije, njeni uticaji u evropskoj i dubrovačkoj književnosti Đovani Bokačo Dekameron (pripovetka po izboru nastavnika) Vilijem Šekspir - Romeo i Julija - rad na odlomcima Migel Servantes -- Don Kihot (rad na odabranom odlomku) Evaluacija - test	Tekst-metoda Individualni i grupni rad Prepoznavanje značaja i smisla Analiza argumenata i kontraargumenata Izgrađivanje ličnog odnosa prema izvoru informacija Uočavanje i prepoznavanje problema Jasno definisani istraživački zadaci Domaći zadatak

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Opšti pojmovi o jeziku
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Utemeljivanje nastave pismenosti i nastave gramatike na jezičkim vežbanjima Usvajanje znanja o jeziku kao sistemu znakova i jeziku kao društvenoj i istorijskoj pojavi Razvijanje svesti o potrebi negovanja sopstvenog jezika	shvatati jezik kao društveno-istorijsku kategoriju razlikovati govor od jezika shvatati funkciju jezika znati da objasni pojam jezičkog znaka imati znanja o izvorima informacija i vidovima komunikacije shvatati pojam standardnog jezika, njegov nacionalni i kulturni značaj uočavati odstupanja od standardnog jezika, poznaje pojam nestandardnog varijeteta poznavati istorijske etape u standardizaciji jezika poznavati discipline koje se bave izučavanjem jezičkog sistema	Mesto jezika u ljudskom društvu (bitna svojstva jezika, jezik i komunikacije) Književni jezik, jezička norma i standardizacija Narečja srpskog jezika Književni jezici na jugoslovenskom jezičkom području do 19. veka Početak standardizacije srpskog književnog jezika pravopisa u prvoj polovini 19. veka Razvoj srpskog književnog jezika u 19. i 20. veku Osnovni principi jezičke norme srpskog književnog jezika. Ekavski i ijekavski izgovor i pisma srpskog jezika (ćirilica i latinica). Priručnici za negovanje jezičke kulture i služenje njima Evaluacija - test	Sve teme obuhvaćene ovim modulom obraditi informativno, kako bi učenici stekli predstavu o razvoju jezika i kako bi mogli samostalno da proširuju svoja znanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Fonetika
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Razvijanje jezičke kulture učenika Podsticanje i negovanje istraživačkog odnosa prema jezičkim pojavama Uspešna primena stečenih znanja iz fonetike i fonologije	pravilno artikulisati glasove umeti da sagleda fonetsku prirodu srpskog jezika vladati pojmovima: glas, fonema, fonetika, fonologija primenjivati već stečena znanja o glasovnim alternacijama u pravopisnim rešenjima	Fonetika i fonologija Fonologija - glasovi i foneme Slog i granica sloga Glasovne promene suglasnika i samoglasnika sa pravopisnim rešenjima (po mestu tvorbe i zvučnosti izgovora) Palatalizacija i sibilarizacija Jotovanje L>O, nepostojano a, prevoj vokala O>E, disimilacija Gubljenje suglasnika i suglasničkih Evaluacija - test	Vežbe na konkretnim tekstovima Individualni i grupni rad Pravopisni diktat Samostalan rad učenika na prikupljanju primera koji predstavljaju odstupanja od fonetskih pravila Ponavljanje već stečenih znanja, a ne njihova ponovna obrada

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Pravopis
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Usvajanje kulture pisanog izražavanja po normama i standardima srpskog književnog jezika Praktična primena stečenih znanja iz jezika i pravopisa Osposobljavanje učenika da se u pisanom sastavu pravopisa vežbanja stavljaju u službu praktičnih pisanih ostvarenja	razlikovati dve glavne službe početnog velikog slova: na početku rečenice (naslova, natpisa i slično) i kod jednočlanih vlastitih imena poznavati kurtoaznu upotrebu velikog slova savladati upotrebu suglasnika h i j u srpskom jeziku uspešno primenjivati osnovna pravila o podeli reči na kraju reda	Upotreba velikog slova: na početku rečenice (naslovi, natpisi i slično) Kod jednočlanih vlastitih imena (ljudska, verska i mitološka imena) Imena naroda, etničkih zajednica i naziva njihovih pripadnika Geografska i topografska mesta Nebeska tela i njihovi sistemi Individualna imena životinja Praznici Ustanove, organizacije, društva i slično Glasila i autorska dela. Prisvojni pridevi na -ov i -in Mogućnost kurtoaznog markiranja pisanjem velikog slova u zamenicama Vi i Vaš kada se odnose na jednu osobu i diferenciranje od prave množinske upotrebe Normativno usvojeni oblici sa izvorima h i u kojima je h izostalo kao i varijante u kojima je zamenjeno suglasnicima v ili j Poziciono j u susedstvu sa i, i ostali slučajevi formant eja, pridevi na -iski, imperativ glagola) Obavezni normativni minimum u vezi sa podelom reči na kraju reda Evaluacija - test	Pravopisne vežbe Diktat Preoblikovanje teksta Samodiktat Nakon obrade glasovnih promena, ove teme iz pravopisa sprovesti praktičnim vežbanjima u kojima će učenici sami prikupljati građu (naslovi, natpisi na raznim ustanovama, prodavnicama, reklamnim panoima, televiziji, štampi) i pokazati zakonitosti funkcionisanja glasovnih promena i međusobne odnose glasova, odustajanje od njih, eventualna kolebanja i greške u tekstu.

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Kultura izražavanja
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika da teorijska znanja o jezičkim kategorijama i pravopisnoj normi uspešno primenjuju u praksi Adekvatna upotreba različitih oblika kazivanja i funkcionalnih stilova Mogućnost povezivanja informacija unutar jednog teksta i između više njih, uspostavljajući logičku hijerarhiju među njima Vladanje konvencijama obraćanja u pisanoj formi	precizno izražavati svoja osećanja, raspoloženja, stavove pravilno akcentovati reči, grupe reči, rečenica ispravljati nestandardne akcentuacije korektno interpretirati i kazivati odabrane tekstove praktično primenjivati stečena znanja iz jezika i pravopisa savladati metodologiju izrade pismenog sastava znati da se služi stručnom literaturom i drugim izvorima saznanja umeti da prepozna funkcionalne stilove, služi se administrativnim stilom znati da napiše različite vrste poruka, pisama, zahteva, molbi, ponuda odgovarati na javne pozive, oglase, ankete, konkurse negovati pravilno usmeno i pismeno izražavanje standardnim jezikom	jezičke vežbe stilske vežbe vrste funkcionalnih stilova, osnovne odlike administrativni funkcionalni stil (poslovno pismo, molba, ponuda, zahtev, prigovor) pismeni zadaci domaći zadaci evaluacija - test	vežbe zapažanja vežbanje asocijacija situacioni izazovi za bogaćenje rečnika i traženje pogodnog izraza uopšteno i konkretno kazivanje otklanjanje nejasnosti i dvosmislenosti razlikovna uloga intonacija stilska usmerenost pismenih sastava

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Književne kritike

- Studije

- Eseji

- Rečnici

- Leksikoni

- Enciklopedije

- Internet

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Likovna kultura i crtanje

Sledeći