Prethodni
FIZIKA
(za sve ogledne obrazovne profile u području rada Zdravstvo i socijalna zaštita)
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
| RAZRED | NASTAVA | PRAKSA | UKUPNO |
| Teorijska nastava | Vežbe | Praktična nastava | Nastava u bloku |
| I | 66 | | | | | 66 |
NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja o osnovnim fizičkim zakonima
- Osposobljavanje učenika za praktičnu primenu fizičkih zakonitosti u profesionalnom radu i svakodnevnom iskustvu
- Razvijanje svesti o značaju fizičkih zakonitosti i fizičkih fenomena za očuvanje i unapređivanje zdravlja
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred: prvi
| NAZIV MODULA | Trajanje modula
(časovi) |
| Mehanika čvrstih tela | 23 |
| Mehanika fluida | 17 |
| Elektrostatičko polje i jednosmerna struja | 16 |
| Magnetno polje i elektromagnetna indukcija | 10 |
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
| Naziv modula: | Mehanika čvrstih tela |
| Trajanje modula: | 23 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o svojstvima čvrstih tela
- raspoznavanje vrsta kretanja
- poznavanje vrsta sila i energija
- razumevanje zakona održanja
- sticanje znanja o uslovima ravnoteže
| - razumeti mehaničke pojave u svakodnevnom iskustvu
- razumeti da objasni ponašanje organizma izloženog dejstvu mehaničkih sila
- biti sposoban da objasni ponašanje i funkcionisanje lokomotornog sistema
- razumeti smisao mehanoterapije
| - fizičke veličine i SI sistem
- mehaničko kretanje (podela i osnovni pojmovi)
- brzina i ubrzanje
- kinematički parametri kružnog kretanja
- ravnomerna kretanja (pravolinijsko i kružno)
- neravnomerna kretanja (pravolinijsko i kružno)
- Njutnovi zakoni mehanike
- dinamika kružnog kretanja
- trenje
- elastičnost i mehaničke deformacije
- dinamika rotacionog kretanja
- rad, snaga, energija
- zakoni održanja u mehanici
- uslovi ravnoteže i poluga
| - teorijska nastava
- demonstracioni ogledi: za kinematiku
- Atvudova mašina ili Galilejev žleb za Njutnove zakone
- kolica sa tegovima
- za dinamiku rotacije
- Oberbekov točak za mehaničku energiju i rad
- top sa oprugom i sabijena opruga
Za trenje |
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Mehanika fluida |
| Trajanje modula: | 17 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o svojstvima tečnosti i gasova
- razumevanje zakonitosti ponašanja tečnosti i gasova
- sticanje znanja o zakonitostima kretanja fluida
- shvatanje pojmova temperature, toplote i unutrašnje energije
- sticanje znanja o toplotnim svojstvima supstancije
- razumevanje uslova za promenu agregatnog stanja
| - umeti da objasni pojave vezane za ponašanje fluida
- znati da objasni razliku temperature i toplote
- shvatiti funkcionisanje respiratornog i kardiovaskularnog sistema
- znati da primeni stečeno znanje iz termodinamike u dijagnostici i terapiji
- umeti da obezbedi optimalne uslove za boravak pacijenta
- shvatiti primenu termodinamičke ravnoteže na biološke sisteme
| - statika fluida
- površinski sloj tečnosti
- dinamika fluida
- viskoznost
- parametri stanja gasa i jednačina gasnog stanja
- gasni zakoni
- toplota, toplotni kapacitet i unutrašnja energija
- principi termodinamike
- agregatna stanja i promene stanja (topljenje, kristalizacija, isparavanje, kondenzacija, sublimacija)
| - teorijska nastava
- demonstracioni ogledi:
za površinski napon - razne lamele, voda, sapunica, dinamometar
za kapilarne pojave, - razne kapilarne cevi
- spojene posude
za promenu agregatnih stanja: - topljenje leda, isparavanje i ključanje vode
za toplotno širenje čvrstih tela: - metalna kugla sa prstenom
za gasne zakone: - kompjuterska animacija (CD)
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Elektrostatičko polje i jednosmerna struja |
| Trajanje modula: | 16 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o naelektrisanim telima
- sticanje znanja o uzajamnom delovanju naelektrisanih tela
- sticanje znanja o fizičkim veličinama koje karakterišu elektrostatičko polje
- sticanje osnovnih znanja o kondenzatorima
- sticanje osnovnih znanja o jednosmernoj struji
- sticanje znanja o dejstvima i primeni jednosmerne struje
| - shvatiti funkcionisanje ćelije i ljudskog organizma zasnovanog na bioelektričnim pojavama
- znati da primeni fiziološko dejstvo struje
- znati da objasni princip rada električnih instrumenata koje koristi u dijagnostici
- moći da shvati ljudsko telo kao sistem provodnika različitih otpornosti
- znati da koristi stečena znanja u dijagnostici, elektrostimulaciji i medicinskoj kibernetici
| - Kulonov zakon, linije sile polja
- fizičke veličine koje karakterišu elektrostatičko polje
- električni kapacitet, kondenzatori
- strujno kolo jednosmerne struje
- električni otpor, Omov zakon
- Džul-Lenciv zakon
- Kirhofova pravila
| - teorijska nastava
- demonstracioni ogledi:
za elektrostatičko polje: - grafoskop sa grizom ili papirne trake i elektrostatička mašine
za naelektrisavanje i Kulonov zakon za jednosmernu struju za Omov zakon - sklopiti proizvoljno strujno
kolo sa voltmetrom i
ampermetrom |
Preporučeni načini ocenjivalja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Magnetno polje i elektromagnetna indukcija |
| Trajanje modula: | 10 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o magnetnom polju i fizičkim veličinama koje ga opisuju
- sticanje znanja o delovanju
magnetnog polja na naelektrisanja u kretanju - sticanje osnovnog znanja o
magnetnom svojstvu supstance - sticanje znanja o transformaciji energije magnetnog polja u električnu energiju i poznavanje odgovarajuće zakonitosti
| - biti sposoban da primeni stečeno znanje u magnetoterapiji
- znati da se tkivo organizma u magnetnom polju ponaša kao dijamagnetik ili kao paramagnetik
- razumeti dijagnostičku
metodu: NMR (Nuklearnu
magnetnu rezonancu) | - magnetno polje i veličine
koje ga karakterišu - linije sile magnetnog polja,
magnetni fluks - Lorencova sila
- Amperova sila
- elektromagnetna indukcija,
Faradejev zakon - uzajamna indukcija i samoindukcija
| - teorijska nastava
- demonstracioni ogledi:
za magnetno polje: - prikaz linija sile pomoću
opiljaka gvožđa za Lorencovu i Amperovu silu - kompjuterska animacija (CD)
za elektromagnetnu indukciju - primarno i sekundarno kolo
- permanentni magneti
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Udžbenik fizike za srednju školu
- stručni časopisi i druga stručna literatura
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA
- Biologija
- Hemija
- Stručni predmeti
- Matematika
HEMIJA
(za obrazovne profile: LABORATORIJSKI TEHNIČAR - ogled i FARMACEUTSKI TEHNIČAR - ogled)
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
| RAZRED | NASTAVA | PRAKSA | UKUPNO |
| Teorijska nastava | Vežbe | Praktična nastava | Nastava u bloku |
| I | 99 | | | | | 99 |
NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Razvijanje prirodne naučne kulture
- Razvijanje funkcionalne hemijske pismenosti
- Razumevanje pojava, procesa i odnosa u prirodi
- Povezivanje hemijskih pojava sa svakodnevnim životom
- Sticanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje i rešavanje hemijskih problema
- Uvođenje u metodologiju istraživačkog rada u hemiji
- Razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja
- Sticanje znanja o resursima
- Primena znanja iz hemije u hemijskoj industriji
- Sticanje osnovnih hemijskih predznanja neophodnih za izučavanje stručnih predmeta
- Briga za razvoj celovite ličnosti
- Razvijanje smisla za kreativnost, kritičnost, radoznalost, slobodu uma
- Briga o zdravlju i njegovo očuvanje
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred: prvi
| NAZIV MODULA | Trajanje modula (časovi) |
| Struktura atoma | 12 |
| Hemijska veza | 10 |
| Hemijske reakcije | 19 |
| Rastvori | 20 |
| Kiseline i baze | 18 |
| Opšta svojstva elemenata | 20 |
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
| Naziv modula: | Struktura atoma |
| Trajanje modula: | 12 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- Sticanje i usvajanje znanja o atomima i molekulima kao osnovnim česticama čistih supstanci (prostih i složenih)
- Razlikovanje čistih supstanci od smeša
- Sticanje znanja o strukturi atoma i uočavanje razlike o tumačenju atoma po staroj i novoj teoriji
- Shvatanje načina izgradnje elektronskog omotača i periodnog sistema elemenata
- Sticanje znanja o formiranju anjona i katjona
- Razvijanje radoznalosti, sistematičnosti, kreativnosti i istrajnosti kod učenika
| - biti sposoban da razlikuje simbole i formule
- znati razliku u tumačenju atomske strukture po Boru i po savremenoj teoriji
- znati strukturu atoma, elementarne čestice atoma i njihovo naelektrisanje i razlikovati energetske nivoe u atomu
- znati kako je izgrađen PSE
- biti sposoban da razlikuje atom, delove atoma, jone od molekula
| - Elementi jedinjenja, smeše
- Borov model atoma i savremeni način tumačenja strukture atoma
- Izgradnja elektronskog omotača i izgradnja PSE
- Energija jonizacije i afinitet prema elektronu
| - Grupni rad
- Aktivna nastava
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Hemijske veze |
| Trajanje modula: | 10 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o kovalentnoj i jonskoj vezi
- sticanje znanja o osobinama jonskih i kovalentnih jedinjenja
- uočavanje bitne razlike između jonskih i kovalentnih jedinjenja
- sticanje znanja o formiranju vodonične veze
- razvijanje sposobnosti za nastavljanje obrazovanja u drugim oblastima u kojima se hemija primenjuje
| - znati i razumeti formiranje kovalentno-nepolarne veze, kovalentno-polarne veze
- razlikovati kovalentno-polarnu od kovalentno-nepolarne veze
- znati da predstavi formiranje jonske veze i razumeti između kojih elemenata se jonska veza može formirati
- znati osnovne i bitne karakteristike kovalentnih i jonskih jedinjenja
- biti sposoban da razlikuje jonsku od kovalentne veze i da prepozna vodoničnu vezu
| - kovalentna veza: nepolarna i polarna
- osobine kovalentnih jedinjenja
- jonska veza i osobine jonskih jedinjenja
- vodonična veza
| - grupni rad
- aktivna nastava
- korišćenje stručne literature
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Hemijske reakcije |
| Trajanje modula: | 19 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- Sticanje znanja o različitim tipovima hemijskih reakcija
- Sticanje znanja o molu i primena mola u izračunavanju
- Sticanje osnovnih znanja iz stehiometrijskog izračunavanja
- Sticanje znanja o brzini hemijske reakcije
- Sticanje osnovnih pojmova o hemijskoj ravnoteži
- Razvijanje sposobnosti za naučnu i eksperimentalnu aktivnost
| - biti sposoban da razlikuje tipove hemijskih reakcija: sinteze, analize, supstitucije, adicije, oksidoredukcije...
- biti sposoban da primeni i koristi osnovna znanja iz stehiometrijskog izračunavanja
- razumeti pojam mola, kao osnovne jedinice količine supstance, shvatiti značaj i primenu mola u hemiji
- biti sposoban da razlikuje reakcije prema njihovoj brzini (spore, brze...)
- znati koji faktori utiču na brzinu hemijske reakcije i kako utiču na brzinu reakcije
- razlikovati povratnu od nepovratne reakcije i da usvoji pojam o ravnoteži u hemijskim reakcijama
- znati uticaj faktora (r, t, [ ]) na hemijsku ravnotežu
- znati primenu hemijske ravnoteže
| - Tipovi hemijskih reakcija
- Stehiometrija
- Mol
- Brzina hemijske reakcije
- Faktori koji utiču na brzinu hemijske reakcije
- Hemijska ravnoteža
- Faktori koji utiču na hemijsku ravnotežu
| - Grupni rad
- Demonstracioni ogledi
- Aktivna nastava
- Stručna literatura
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Rastvori |
| Trajanje modula: | 20 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja i pojmova o rastvornoj supstanci, rastvaraču, rastvoru
- sticanje i usvajanje znanja o rastvaranju supstanci
- sticanje znanja iz masenog udela, količinske koncentracije rastvora i molalne koncentracije rastvora
- sticanje osnovnih pojmova o difuziji i osmozi
- sticanje osnovnih pojmova o elektrolitima
- sticanje i usvajanje znanja o kiselinama i bazama po arenijusovoj teoriji
- usvajanje osnovnih pojmova o konstanti disocijacije i mogućnosti njene primene
- sticanje znanja o jonskim reakcijama
- razvijanje kritičke i stvaralačke mašte putem eksperimentalne nastave i formiranje pravilnog odnosa prema radu
| - znati podelu disperznih sistema
- razumeti proces rastvaranja čvrstih i tečnih supstanci
- razumeti i shvatiti osmozu i difuziju
- razumeti koligativne osobine rastvora
- razumeti proces elektrolitičke disocijacije (kiselina, baza i soli)
- znati šta su kiseline, baze i soli po Arenijusovoj teoriji
- znati i razumeti ravnotežne procese kod rastvora elektrolita
- razlikovati slabe i jake elektrolite
- razumeti hemijski proces između jona (kod taložnih reakcija, kod izdvajanja gasova i slabo disonovanih jedinjenja)
| - disperzni sistemi
- sastav rastvora
- maseni udeo rastvora
- količinska i molalna koncentracija
- osmoza i difuzija
- koligativne osobine rastvora
- rastvori elektrolita (slabi i jaki)
- arenijusova teorija elektrolitičke disocijacije
- konstanta disocijacije
- jonske reakcije
| - grupni rad
- aktivna nastava
- demonstracioni ogledi
- stručna literatura
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Kiseline i baze |
| Trajanje modula: | 18 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o
protolitičkoj teoriji kiselina
i baza - sticanje osnovnih pojmova o vodoničnom eksponentu i o njegovoj primeni
- sticanje znanja o pojavi hidrolize i njenom uticaju
- sticanje znanja o puferima i njihovoj primeni
- savladavanje sposobnosti za uspešno nastavljanje obrazovanja i izučavanje drugih oblasti u kojima se hemija primenjuje
| - biti sposoban da razume i primeni protolitičku teoriju kiselina i baza
- znati da uoči razliku između kiselina i baza po Arenijusovoj teoriji i po protolitičkoj teoriji
- znati da odredi vodonični eksponent primenom indikatora kiselosti i baznosti i pH-metra
- znati šta je kisela a šta alkalna sredina rastvora
- biti pripremljen da razume i shvati različito ponašanje soli u vodenoj sredini zbog hidrolize
- znati pufere (acetatni, amonijačni...)
- biti sposoban da shvati važnost i primenu pufera u biološkim sistemima
| - protolitička teorija kiselina i baza
- jonski proizvod vode i vodonični eksponent
- hidroliza soli
- puferi
| - grupni rad
- aktivna nastava
- demonstracioni ogledi
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Opšta svojstva elemenata |
| Trajanje modula: | 20 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o opštim svojstvima
metala - sticanje znanja o opštim svojstvima
nemetala - sticanje znanja o opštim svojstvima prelaznih elemenata
- uočavanje razlika u hemijskom
ponašanju metala, nemetala
i prelaznih elemenata - sagledavanje osnovnih znanja
neophodnih za razumevanje i
primenu u hemijskoj industriji i u
svakodnevnom životu | - biti osposobljen da zna hemijsko ponašanje metala i osobine metala
- biti osposobljen da zna osnovna hemijska svojstva nemetala i osobine nemetala
- biti osposobljen da zna osnovna hemijska svojstva i ponašanje prelaznih elemenata
| - opšta svojstva elemenata: Ia, IIa, IIIa, IVa, Va, VIa, VIIa i prelaznih elemenata
| - grupni rad
- aktivna nastava
- stručna literatura
- demonstracioni ogledi
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Opšta hemija za studente medicine i stomatologije; J. Bojanović, M. Čorbić
- Opšta hemija; M. Čorbić, R. Horvat
- Hemija; R. Horvat
- Neorganska hemija; dr. I. Rikovski
- Zbirka zadataka; R. Nikolajević, M. Šurjanović
- Zbirka zadataka; Glinka
- Testovi sa prijemnog ispita farmaceutskog, medicinskog i stomatološkog fakulteta
- Hemija; J. Petrović, S. Velimirović
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA
- Fizika
- Analitička hemija
- Biologija
- Farmaceutska hemija
- Medicinska mikrobiologija sa epidemiologijom
- Medicinska biohemija
- Uvod u kozmetologiju
- Higijena i zdravstveno vaspitanje
HEMIJA
(za obrazovne profile: ZDRAVSTVENA NEGOVATELJICA-NEGOVATELJ - ogled; MASERKA-MASER - ogled; KOZMETIČKI TEHNIČAR - ogled; MEDICINSKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled; STOMATOLOŠKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled i FIZIOTERAPEUTSKI TEHNIČAR - ogled)
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
| RAZRED | NASTAVA | PRAKSA | UKUPNO |
| Teorijska nastava | Vežbe | Praktična nastava | Nastava u bloku |
| I | 132 | | | | | 132 |
NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Razvoj kulture u oblasti prirodnih nauka
- Razumevanje pojava, procesa i odnosa u prirodi na osnovu hemijskih zakona, modela i teorija
- Povezivanje primera hemijskih pojava sa svakodnevnim životom
- Sticanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje i rešavanje hemijskih problema
- Razvijanje sposobnosti za izvođenje jednostavnih istraživanja u hemiji
- Razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja i kritičkog stava u mišljenju
- Razvijanje sistematičnosti pri ispitivanju različitih pojava i procesa
- Sticanje osnovnih hemijskih predznanja neophodnih za izučavanje stručnih predmeta
- Razvijanje radoznalosti i samostalnosti
- Razvijanje svesti o sopstvenim znanjima i daljem profesionalnom napretku
- Razvijanje smisla za kreativnost, kritičnost, radoznalost
- Briga o zdravlju i njegovo očuvanje
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred: prvi
| NAZIV MODULA | Trajanje modula (časovi) |
| Struktura atoma | 12 |
| Hemijska veza | 10 |
| Hemijske reakcije | 14 |
| Rastvori | 14 |
| Kiseline i baze | 10 |
| Opšta svojstva elemenata | 16 |
| Ugljovodonici i halogeni derivati ugljovodonika | 19 |
| Organska jedinjenja sa kiseonikom | 20 |
| Organska jedinjenja sa azotom i sumporom | 4 |
| Biomolekuli | 13 |
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
| Naziv modula: | Struktura atoma |
| Trajanje modula: | 12 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih hemijskih znanja o elementima i njihovoj strukturi, o jedinjenjima kao složenim strukturnim jedinicama
- uočavanje razlike između elemenata, jedinjenja i smeša
- sticanje znanja o strukturi atoma i njegovoj složenosti
- sticanje znanja o delovima atoma
- sticanje znanja o elektronskim nivoima u atomu i načinu izgradnje elektronskog omotača
- sticanje znanja o izgradnji PSE
- razvijanje radoznalosti,
sistematičnosti i kreativnosti i | - biti sposoban da razlikuje simbole i formule i shvati
njihovo kvantitativno značenje - znati razliku između elemenata i jedinjenja od smeša
- znati strukturu atoma po Boru i uočiti razliku između Borove teorije o strukturi atoma i savremenog tumačenja strukture atoma
- prepoznati energetske nivoe u atomu
- razumeti izgradnju elektronskog omotača atoma i preko izgradnje elektronskog omotača atoma shvatiti izgradnju PSE
- biti sposoban da razlikuje atom i jone od molekula
| - elementi, jedinjenja, smeše
- Borov model atoma i savremeni način tumačenja strukture atoma
- izgradnja elektronskog omotača i izgradnja PSE
- energija jonizacije i afinitet prema elektronu
| - grupni rad
- aktivna nastava
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Hemijske veze |
| Trajanje modula: | 10 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o kovalentnoj vezi (nepolarnoj i polarnoj)
- sticanje znanja o osobinama kovalentnih jedinjenja
- sticanje i usvajanje znanja o formiranju jonske veze
- sticanje znanja o osobinama jonskih jedinjenja
- sticanje znanja o formiranju vodonične veze i njenom uticaju na proces rastvaranja
- razvijanje sposobnosti za
nastavljanje obrazovanja
u drugim oblastima u kojima se hemija primenjuje | - znati da predstavi formiranje kovalentno-nepolarne veze i kovalentno-polarne veze
- znati osobine kovalentnih jedinjenja
- znati da predstavi formiranje jonske veze
- znati osobine jonskih jedinjenja
- biti sposoban da razlikuje jonsku od kovalentne veze
- prepoznati kada i kako se formira vodonična veza i kakav uticaj ima na rastvaranje
| - kovalentna veza: nepolarna i polarna
- osobine kovalentnih jedinjenja
- jonska veza i osobine jonskih jedinjenja
- vodoničnih veza (formiranje
i njen uticaj na rastvaranje
supstanci) | - grupni rad
- aktivna nastava
- korišćenje stručne literature
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Hemijske reakcije |
| Trajanje modula: | 14 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o različitim tipovima hemijskih reakcija
- nalaženje koeficijenta u oksido-redukcionim reakcijama
- sticanje osnovnih znanja iz stehiometrijskog izračunavanja
- sticanje osnovnih znanja o molu kao osnovnoj jedinici količine supstance i njihova primena u hemijskim izračunavanjima
- sticanje znanja o brzini hemijske reakcije
- sticanje osnovnih pojmova o hemijskoj ravnoteži
- razvijanje sposobnosti za naučnu i eksperimentalnu aktivnost
| - biti sposoban da razlikuje tipove hemijskih reakcija sinteze, analize, supstitucije, adicije, oksidoredukcije...
- znati da reši oksido-redukcionu reakciju
- biti sposoban da primeni i koristi osnovna znanja iz stehiometrijskog izračunavanja
- razumeti pojam mola, kao osnovne jedinice količine supstance, shvatiti značaj i primenu mola u hemiji
- biti sposoban da razlikuje reakcije prema njihovoj brzini (spore. brze...)
- znati koji faktori utiču na brzinu hemijske reakcije i kako utiču na brzinu reakcije
- razlikovati povratnu od nepovratne reakcije i da usvoji pojam o ravnoteži u hemijskim reakcijama
- znati uticaj faktora (r, t, ŠĆ) na hemijsku ravnotežu
- znati primenu hemijske ravnoteže
| - tipovi hemijskih reakcija
- stehiometrija
- mol
- brzina hemijske reakcije
- faktori koji utiču na brzinu hemijske reakcije
- hemijska ravnoteža
- faktori koji utiču na hemijsku ravnotežu i primena hemijske ravnoteže kod hemijskih reakcija
| - grupni rad
- demonstracioni ogledi
- aktivna nastava
- stručna literatura
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Rastvori |
| Trajanje modula: | 14 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja i pojmova o rastvornoj supstanci, rastvaraču, rastvoru
- sticanje znanja o procesu rastvaranja supstanci
- sticanje znanja iz masenog udela, količinske koncentracije rastvora i molalne koncentracije rastvora
- sticanje osnovnih pojmova o difuziji i osmozi
- sticanje osnovnih pojmova o elektrolitima (uočavanje razlike između slabih i jakih elektrolita)
- sticanje i usvajanje znanja o kiselinama i bazama po arenijusovoj teoriji
- usvajanje osnovnih pojmova o konstanti disocijacije i mogućnosti njene primene
- razvijanje kritičke i stvaralačke mašte putem eksperimentalne nastave i formiranje pravilnog odnosa prema radu
| - znati podelu disperznih sistema
- razumeti proces rastvaranja čvrstih i tečnih supstanci
- razumeti i shvatiti osmozu i difuziju
- razlikovati jake i slabe elektrolite
- razumeti proces elektrolitičke disocijacije (kiselina, baza i soli)
- razumeti šta su kiseline, baze i soli
- znati i razumeti ravnotežne procese kod rastvora elektrolita
- razumeti hemijski proces između jona (kod taložnih reakcija, kod izdvajanja gasova i slabo disonovanih jedinjenja)
| - Disperzni sistemi
- Sastav rastvora
- Maseni udeo rastvora
- Količinska i molalna koncentracija
- Osmoza i difuzija
- Koligativne osobine rastvora
- Rastvori elektrolita
- Arenijusova teorija elektrolitičke disocijacije
- Konstanta disocijacije
- Jonske reakcije
| - Grupni rad
- Aktivna nastava
- Demonstracioni ogledi
- Stručna literatura
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Kiseline i baze |
| Trajanje modula: | 10 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o protolitičkoj teoriji kiselina i baza
- uočavanje različitog tumačenja kiselina i baza po arenijusovoj teoriji i protolitičkoj teoriji
- sticanje osnovnih pojmova o vodoničnom eksponentu i o njegovoj primeni
- sticanje znanja o pojavi hidrolize i njenom uticaju
- sticanje znanja o puferima i njihovoj primeni
- savladavanje sposobnosti za uspešno nastavljanje obrazovanja i izučavanje drugih oblasti u kojima se hemija primenjuje
| - biti sposoban da razume i primeni protolitičku teoriju kiselina i baza
- znati šta su kiseline i baze po Arenijusovoj teoriji i po protolitičkoj teoriji i uočiti razliku između ove dve teorije
- znati da odredi vodonični eksponent primenom indikatora kiselosti i baznosti
- znati šta je kisela a šta alkalna sredina rastvora
- biti pripremljen da razume i shvati različito ponašanje soli u vodenoj sredini zbog hidrolize
- biti sposoban da shvati važnost i primenu pufera u biološkim sistemima
| kiselina i baza - vodonični eksponent i njegova primena
- hidroliza soli
- puferi
| - grupni rad
- aktivna nastava
- demonstracioni ogledi
(određivanje pH - rastvora) |
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Opšta svojstva elemenata |
| Trajanje modula: | 16 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o opštim svojstvima metala
- sticanje znanja o opštim svojstvima nemetala
- sticanje znanja o opštim svojstvima prelaznih elemenata
- sagledavanje osnovnih znanja neophodnih za razumevanje i primenu u hemijskoj industriji i u svakodnevnom životu
| - biti osposobljen da zna hemijsko ponašanje metala i osobine metala
- biti osposobljen da zna osnovna hemijska svojstva nemetala i osobine nemetala
- biti osposobljen da zna osnovna hemijska svojstva i ponašanje prelaznih elemenata
| - opšta svojstva elemenata: Ia, IIa, IIIa, IVa, Va, VIa, VIIa i prelaznih elemenata
| - grupni rad
- aktivna nastava
- stručna literatura
- demonstracioni ogledi
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Ugljovodonici i halogeni derivati ugljovodonika |
| Trajanje modula: | 19 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih pojmova o organskim molekulima i organskim reakcijama
- sticanje znanja o alkanima, njihovim halogenim derivatima i njihovoj primeni
- sticanje znanja o strukturi i hemijskom ponašanju alkena
- sticanje osnovnih pojmova o alkinima
- sticanje osnovnih znanja o ciklo-alkanima
- sticanje osnovnih znanja o halogenim derivatima alkana (hlorni i fluorni derivati) i njihov uticaj na okolinu
- sticanje znanja o aromatičnim jedinjenjima i njihovoj primeni
| - znati strukturu organskih molekula, vrste hemijskih reakcija (supstitucija, adicija, eliminacija)
- prepoznati i razlikovati
alkane, alkene, alkine i
cikloalkane, njihovu nomenklaturu i hemijsko ponašanje - znati strukturu, nomenklaturu i hemijsko ponašanje aromatičnih ugljovodonika
- razumeti i uočavati bitne razlike između alifatičnih i aromatičnih ugljovodonika
- znati strukturu halogenih derivata
- znati da razlikuje halogeni
derivat od ostalih ugljovodonika - znati primenu ugljovodonika (rastvarači, freoni, anestetici,...)
| - struktura organskih molekula i hemijske reakcije
- alkani i halogeni derivati
- alkeni
- alkini
- cikloalkani
- aromatični ugljovodonici
- halogeni derivati ugljovodonika
| - grupni rad
- aktivna nastava
- demonstarcioni ogledi
- stručna literatura
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Organska jedinjenja sa kiseonikom |
| Trajanje modula: | 20 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih pojmova o klasifikaciji organskih jedinjenja preko funkcionalnih grupa
- sticanje znanja o alkoholima
- sticanje znanja o fenolima i uočavanje bitne razlike između alkohola i fenola i štetan uticaj fenola na mikrosvet
- sticanje znanja o aldehidima i ketonima
- sticanje znanja o karboksilnim kiselinama
- sticanje osnovnih pojmova o estrima i mogućnosti njihove primene u svakodnevnom životu
- sticanje osnovnih pojmova etrima
| - znati da razlikuje hidroksilnu, aldehidnu, karbonilnu, karboksilnu, estarsku, etarsku i amino grupu
- znati šta su alkoholi
- razlikovati monohidroksilne i polihidroksilne alkohole, primarne, sekundarne i tercijarne; njihova svojstva i primenu
- razlikovati alkohol od fenola i uočiti toksičnost fenola
- znati sličnosti i razlike između aldehida i ketona, reaktivnost i njihovu primenu
- znati monokarboksilne kiseline i uočiti razliku između monokarbonskih i polikarbonskih, zasićenih i nezasićenih kiselina
- prepoznati estar i upoznati se sa njihovom primenom
- prepoznati etar i upoznati se sa njihovom primenom u medicini
| - funkcionalne grupe
- alkoholi
- fenoli
- aldehidi i ketoni
- kiseline
- estri
- etri
| - grupni rad
- aktivna nastava
- demonstracioni ogledi
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Organska jedinjenja sa azotom i sumporom |
| Trajanje modula: | 4 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih znanja o aminima, aminokiselinama, cikličnim jedinjenjima sa azotom
- sticanje osnovnih znanja i pojmova o organskim jedinjenjima sa azotom
- sticanje sposobnosti za uspešno izučavanje drugih oblasti u kojima se hemija primenjuje
| - prepoznati amine (primarne, sekundarne, tercijarne)
- prepoznati aminokiseline, praviti razliku između amina i aminokiselina, razlikovati aminokiseline od karboksilnih kiselina
- znati najvažnija ciklična jedinjenja (purin, pirimidin)
- prepoznati ciklična organska jedinjenja sa sumporom i merkaptane
| - amini
- aminokiseline
- ciklična jedinjenja sa azotom
- organska jedinjenja sa sumporom
| - grupni rad
- aktivna nastava
- stručna literatura
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Biomolekuli |
| Trajanje modula: | 13 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih pojmova o monosaharidima, disaharidima i polisaharidima
- sticanje znanja o neutralnim mastima
- sticanje osnovnih saznanja o peptidnoj vezi i nivoima strukture proteina
- sagledavanje i sticanje osnovnih znanja neophodnih za razumevanje osnovnih bioloških funkcija
| - razlikovati monosaharide (glukoza, fruktoza) od disaharida (saharoza) i polisaharida (skrob, celuloza)
- znati neutralne masti, višemasne kiseline (zasićene i nezasićene) i glicerol
- shvatiti šta su sapuni
- prepoznati peptidnu vezu i upoznati se sa strukturom proteina
| - ugljeni hidrati
- lipidi
- proteini
| - grupni rad
- aktivna nastava
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Opšta hemija za studente medicine i stomatologije; J. Bojanović, M. Čorbić
- Opšta hemija; M. Čorbić, R. Horvat
- Hemija; R. Horvat
- Neorganska hemija; dr I. Rikovski
- Zbirka zadataka; R. Nikolajević, M. Šurjanović
- Zbirka zadatak; Glinka
- Testovi sa prijemnog ispita farmaceutskog, medicinskog i stomatološkog fakulteta
- Hemija; J. Petrović, S. Velimirović
- Organska hemija za studente medicine, stomatologije i veterine; N. Stojanović, M. Dimitrijević, V. Andrejević
- Organska hemija; S. Arsenijević
- Hemija; A. Stoiljković
- Biohemija; V. Đurić
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA
- Fizika
- Stručni predmeti
- Medicinska mikrobiologija sa epidemiologijom
- Medicinska biohemija
- Higijena i zdravstveno vaspitanje
ANATOMIJA I FIZIOLOGIJA
(za obrazovne profile: ZDRAVSTVENA NEGOVATELJICA - NEGOVATELJ - ogled; MASERKA - MASER - ogled; KOZMETIČKI TEHNIČAR - ogled; MEDICINSKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled; STOMATOLOŠKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled i FIZIOTERAPEUTSKI TEHNIČAR)
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
| RAZRED | NASTAVA | PRAKSA | UKUPNO |
| Teorijska nastava | Vežbe | Praktična nastava | Nastava u bloku |
| I | 132 | | | | | 132 |
NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Sticanje neophodnih stručnih znanja o anatomskoj građi, položaju i funkciji organa i organizma kao celine
- Shvatanje da je znanje iz anatomije i fiziologije osnov za izučavanje svih stručnih medicinskih predmeta
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
Razred: prvi
| NAZIV MODULA | Trajaše modula
(časovi) |
| Tkiva | 6 |
| Anatomija koštano-zglobnog sistema | 13 |
| Miologija | 5 |
| Anatomija kardiovaskularnog sistema | 9 |
| Anatomija respiratornog sistema | 5 |
| Anatomija digestivnog trakta | 5 |
| Anatomija urogenitalnog sistema | 7 |
| Anatomija sistema endokrinih žlezda | 4 |
| Anatomija nervnog sistema | 10 |
| Anatomija čulnih organa | 5 |
| Fiziologija tkiva i krvi | 7 |
| Fiziologija lokomotornog aparata | 7 |
| Fiziologija kardiovaskularnog sistema | 7 |
| Fiziologija respiratornog sistema | 5 |
| Fiziologija digestivnog trakta | 6 |
| Metabolizam i termoregulacija | 5 |
| Fiziologija urogenitalnog sistema | 7 |
| Fiziologija endokrinog sistema | 5 |
| Fiziologija nervnog sistema | 10 |
| Fiziologija čula | 4 |
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
| Naziv modula: | Tkiva |
| Trajanje modula: | 6 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o
vrstama i građi tkiva | - znati vrste tkiva
- razumeti osnove strukture tkiva
- umeti da prepozna pod
mikroskopom pojedine
vrste tkiva | - definicija tkiva, podela tkiva
- epitelno, mišićno i nervno tkivno
- potporna tkiva (kostno, hrskavičavo i vezivno tkivo)
- krv, limfa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija koštano-zglobnog sistema |
| Trajanje modula: | 13 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o postanku, razvoju, građi i podeli kostiju
- sticanje znanja o građi i vrstama zglobova
| - znati osnove građe, način i postanak kostiju, sastav koštane srži
- znati kriterijume za podelu kostiju
- znati da pokaže i stručnim terminima opiše kosti glave
- znati koje kosti pripadaju ramenom pojasu i slobodnom delu ruke, pojedinačno ih imenovati i opisati njihove glavne delove stručnom terminologijom
- znati da na kosturu prepozna i stručnom terminologijom imenuje i opiše delove kostiju grudnog koša i kičmenog stuba
- znati koje kosti čine karlicu i slobodni deo noge
- znati da prepozna i stručno imenuje najmasivniju i najdužu kost čovečijeg organizma
- znati strukturu zglobova i podelu zglobova prema njihovoj pokretljivosti
- steći saznanja, o najjačem i najosetljivijem zglobu čovečijeg organizma
- umeti da na kosturu pokaže i stručnom terminologijom opiše najjvažnije pokretne zglobove
| - građa i podela kostiju prema obliku i anatomskoj lokalizaciji
- kosti glave (kosti lobanje i lica)
- kosti ramenog pojasa i slobodnog dela ruke (kosti nadlakta, podlakta i šake)
- kosti kičmenog stuba i grudnog koša (rebra i grudna kost)
- kosti karličnog pojasa (karlica kao celina-dijametri), slobodnog dela noge (kosti nadkolenice, potkolenice i stopala)
- podela zglobova po obliku i pokretljivosti
- najvažniji zglobovi čovečijeg tela (rameni, lakatni, šačno-žbični, zglob kuka, kolena, gornji skočni zglob, zglob donje vilice...)
| - teorijska nastava
- osteološka radionica: mozaično formiranje delova kostura - ruke, noge, kičmenog stuba...
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Miologija |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o građi, obliku i podeli mišića
- shvatanje mesta i uloge mišića u izgradnji lokomotornog sistema
| - znati osnove građe mišića
- znati kriterijume za podelu mišića prema obliku, građi i anatomskoj lokalizaciji
- znati da pokaže glavne mišiće glave i vrata i da ih stručnom terminologijom imenuje i determiniše pripoje istih
- znati mišićnu strukturu trupa i stručnom terminologijom imenovati najvažnije mišiće leđa, grudi i trbušne prese
- znati da pokaže i imenuje mišiće karlice i međice a naročito glutealne regije, među njima i mišić koji se najviše koristi za davanje I.M. injekcija
- znati građu, oblik i imena najvažnijih mišića, donjih i gornjih ekstremiteta kao i njihove pripoje znati da imenuje i pokaže najduži mišić čovečijeg tela
| - građa i podela mišića
- mišići glave i vrata
- mišići trupa (leđa, grudi i trbuha)
- mišići ramena i ruku
- mišići međice, mišići sedalnog predela i nogu
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju
modula |
Preporučeni mačini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija kardiovaskularnog sistema |
| Trajanje modula: | 9 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o topografiji srca, obliku, veličini i osnovnoj histološkoj strukturi
- sticanje znanja o morfološkim karakteristikama vaskularnog sistema: arterija, vena i kapilara
- spoznaja da srce i krvni sudovi čine nedeljiv sistem
| - znati topografiju srca, oblik, veličinu i histološku građu
- znati morfološke karakteristike srca i stručnim terminima ih imenovati: građa zida srca, srčane pregrade, pretkomore, komore, srčani zalisci
- znati da objasni lokaciju delova sprovodnog sistema srca (SA čvor, AV čvor, AV snop...)
- znati građu arterijskih krvnih sudova, a posebno najveće arterije čovečijeg organizma (aorte) i njene bočne i završne grane
- znati da objasni sistem formiranja vena, a naročito gornje i donje šuplje vene i površinskih vena ruku
- znati da objasni građu kapilarne mreže (glavni i pravi kapilari)
- znati način formiranja najvećih limfnih sudova i mesta njihovog ulivanja u venski sistem (veliko grudno limfno stablo...)
| - građa srca i srčane kese
- krvni sudovi srca
- sprovodni sistem srca
- arterije
- vene, kapilari i krvni sudovi
- veliki i mali krvotok
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
- radionica: sklapanje modela srca iz delova
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | * | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija respiratornog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o položaju i građi organa za disanje
- razumevanje podele disajnih organa na organe koji sprovode vazduh i one u kojima se vrši razmena gasova
| - znati anatomsku lokalizaciju, građu i stručne nazive gornjih disajnih puteva (nos, ždrelo)
- znati topografiju i građu donjih disajnih puteva (grkljan, dušnik, dušnice)
- znati građu pluća i plućne maramice
- imenovati stručnom terminologijom glavne delove pomenutih organa (režanj-segment-režnjić-alveola)
- znati da imenuje i na slici pokaže nutritivne i funkcionalne krvne sudove pluća
| - građa gornjih disajnih puteva
- građa donjih disajnih puteva
- građa pluća i plućne maramice
- krvni sudovi pluća
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija digestivnog trakta |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o položaju, obliku i građi organa koji čine sistem za varenje
- sticanje stručnih znanja o građi žlezda pridodatih sistemu organa za varenje
| - znati da opiše položaj, oblik i građu usne duplje, ždrela i jednjaka
- znati da locira organe: želudac, tanko i debelo crevo; imenuje ih stručnom terminologijom i pokaže njihove glavne delove
- znati anatomsku lokalizaciju, građu i stručne nazive za organe: pljuvačne žlezde, jetre, žučne puteve i gušteraču
- znati da pokaže puteve i mesta spanja žlezda pridodatih sistemu organa za varenje sa glavnim digestivnim kanalom
| - građa usne duplje, pljuvačnih žlezda, ždrela i jednjaka
- građa želuca, tankog i debelog creva i trbušne maramice
- građa jetre, žučnih puteva i gušterače
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
- radionica: Modelarno formiranje digestivnog aparata
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | * | | * |
| Naziv modula: | Anatomija urogenitalnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o građi mokraćnih organa
- sticanje stručnih znanja o polnim organima
- razumeti anatomsku
povezanost mokraćnog
i polnog sistema | - znati položaj, oblik, veličinu i građu bubrega, uključujući sve njegove strukturne delove
- znati pokazati (na slici, modelu) i stručno imenovati organe mokraćnih puteva
- znati položaj, morfološke karakteristike i latinske nazive unutrašnjih i spoljašnjih ženskih polnih organa
- znati anatomsku lokalizaciju, morfološke karakteristike i latinske nazive unutrašnjih i spoljašnjih muških polnih organa
| - građa bubrega
- građa mokraćnih puteva
- građa unutrašnjih muških polnih organa
- građa spoljašnjih muških polnih organa
- građa unutrašnjih ženskih polnih organa
- građa spoljašnjih ženskih polnih organa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija sistema endokrinih žlezda |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o položaju, obliku i građi žlezda sa unutrašnjim lučenjem
| - znati da pokaže na slici i modelu čoveka i stručno imenuje žlezde sa unutrašnjim lučenjem: hipofiza, štitna žlezda, paraštitna žlezda, gušterača, nadbubrežne žlezde, polne žlezde
- znati glavne delove pomenutih žlezda i imena hormona koji se luče u tim delovima
| - građa hipofize, štitne i paraštitne žlezde
- građa nadbubrežnih žlezda
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija nervnog sistema |
| Trajanje modula: | 10 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o podeli i građi organa koji čine nervni sistem, čoveka
- sticanje stručnih znanja o moždanim ovojnicama i sastavu likvora
| - znati kriterijume za podelu nervnog sistema u morfološkom i funkcionalnom smislu
- znati pokazati (na slici i modelu) i stručno imenovati pojedine delove centralnog nervnog sistema (kičmena moždina, moždani most, srednji mozak, međumozak, mali i veliki mozak, moždanice i moždane komore)
- znati obeležiti anatomske strukture na preseku kičmene moždine (na crtežu kontrolnih testova)
- znati nabrojati i stručno imenovati spletove kičmenih živaca i njihove najvažnije grane
- znati latinske nazive moždanih živaca, njihova ishodišta i organe koje oživčavaju
- znati glavne krvne sudove mozga i puteve centralnog nervnog sistema
| - podela nervnog sistema na centralni i periferni: somatski i vegetativni
- građa kičmene moždine, produžene moždine, mosta i srednjeg mozga
- građa međumozga, malog i velikog mozga
- struktura moždanica,
moždanih komora i
sastav likvora - krvni sudovi mozga i putevi centralnog nervnog sistema
- kičmeno moždinski živci (spletovi)
- lobanjski živci
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni način ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija čulnih organa |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o čulnim organima - vrste čula i građa
- sticanje znanja o građi kože kao organu u kome su smešteni receptori senzibiliteta
| - znati vrste i lokalizaciju receptora (receptori za dodir, bol, toplo, hladno, visceroreceptori, kinestetički receptori, receptori za miris i ukus)
- znati osnovu građe očne jabučice (omotače, i sadržaj očne jabučice)
- znati anatomsku lokalizaciju i građu spoljašnjeg, srednjeg i unutrašnjeg uha
- znati strukturu kože i kožnih
adneksa | - vrste receptora (receptori za bol, toplo, hladno, visceroreceptori, kinestetički receptori, receptori za ukus i miris)
- građa čula sluha i ravnoteže
- građa oka, očne jabučice i pomoćni aparat oka
- građa kože i kožnih adneksa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija tkiva i krvi |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkcionalnim karakteristikama tkiva
- shvatanje da čovečiji organizam poseduje sposobnost održavanja stabilnosti svoje unutrašnje sredine uprkos promenama u spoljašnjoj sredini
- razumevanje uloga krvi i pojava karakterističnih za krv
| - znati funkcionalne karakteristike tkiva: epitelno, mišićno, nervno, kostno, hrskavičavo, vezivno, krvno, limfno
- znati da je stalnost unutrašnje sredine preduslov za funkcionisanje svih organskih sistema u organizmu
- znati uloge krvi: u disanju, ishrani, odbrani organizma, regulaciji telesne temperature, eliminaciji štetnih maternja, regulatornu i transportnu funkciju
- razumeti uzroke nastanka sedimentacije i hemolize i shvatiti njihovu međusobnu uslovljenost
- razumeti pojam i značaj koagulacije krvi, znati faze ovog procesa i stručne nazive faktora koji je omogućavaju
- znati kriterijume za podelu krvnih grupa i rezus faktora, koje krvne grupe postoje i procenat njihove zastupljenosti
| - uloge tkiva
- homeostaza, membranski i akcioni potencijal, biološka reakcija tkiva
- pregled funkcija krvi, uloge plazme i krvnih elemenata
- hemoliza i sedimentacija eritrocita, koagulacija krvi
- krvne grupe i rezus faktor
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija lokomotornog aparata |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o ulogama organa koji čine lokomotorni aparat (uloge kostiju, zglobova i mišića)
- razumeti principe rada svih delova aparata za kretanje
- shvatanje funkcionalne povezanosti kostiju, zglobova i mišića u jedinstvenu celinu-lokomotorni sistem
| - znati da objasni uloge kostne srži, dugih, kratkih i pljosnatih kostiju
- znati koje su uloge zglobova i vrste pokreta u njima
- znati uloge mišića glave i vrata
- znati uloge i objasniti efekte rada mišića leđa, grudi i trbuha, a naročito prečage
- znati da objasni koje su uloge mišića ramenog pojasa i ruke i efekte istih
- znati osobine mišića karlice i nogu i umeti da objasni ulogu ovih mišića u kretanju
- znati vrste i oblike mišićnih kontrakcija
- shvati vezu između rada i zamora mišića i razume način funkcionisanja glatkih mišića
| - uloge kostiju, kostne srži i pokreti u zglobovima
- uloge mišića glave, vrata i leđa
- uloge mišića grudi, trbuha i međice
- uloge mišića gornjih i donjih ekstremiteta
- mišićne kontrakcije (vrste, oblik), rad i zamor mišića, osobine glatkih mišića
- nastavna sredstva:
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija kardiovaskularnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkciji srca i krvnih sudova
- shvatanje važne uloge ovog sistema u povezivanju svih životnih procesa u organizmu
| - razumeti pojam srčane pumpe i znati principe rada iste
- umeti da uoči povezanost uloge malog i velikog krvotoka sa respiratornim i nutritivnim procesima
- umeti da objasni faze srčanog ciklusa, stručno ih imenovati i znati dužinu njihovog trajanja
- znati da objasni zakone srca (starlingov zakon i zakon "sve ili ništa"), i opiše pojave vezane za srčani rad
- sa razumevanjem znati da objasni automatizam srčane radnje (razdražljivost srca, sprovodljivost i kontraktilnost)
- znati faktore koji regulišu srčani rad (autoregulacija, nervna, humoralna)
- znati načine kretanja krvi u krvnim sudovima
- razumeti pojmove krvnog pritiska i pulsa kao fenomena rada srca i cirkulacije, znati njihove normalne vrednosti
- umeti da na osnovu već ranije stečenih znanja u ovom modulu ustanovi faktore koji regulušu cirkulaciju
| - srce kao pumpa; veliki i mali krvotok
- srčani ciklus
- zakoni srca, pojave vezane
za rad srca - automatizam rada srca
- regulacija rada srca
- kretanje krvi u krvnim
sudovima (arterijama,
venama, kapilarima) - regulacija cirkulacije
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija respiratornog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkcijama organa za disanje
- razvijanje saznanja o funkcionalnoj povezanosti sistema organa za disanje sa srčano-sudovnim i ostalim sistemima organizma
| - znati da objasni uloge organa koji čine disajne puteve i mehanizam ostvarivanja disajnih pokreta
- razumeti pojmove plućnih volumena i kapaciteta, znati vrednosti i njihovu primenljivost u proceni funkcija respiratornog sistema
- razumeti način razmene gasova u nivo pluća
- znati načine transporta gasova (kiseonika i ugljen dioksida) krvlju
- znati sa razumevanjem objasniti načine regulacije disanja (nervna i humoralna regulacija)
| - uloge disajnih puteva
- mehanizam disajnih
pokreta - plućni volumeni i kapaciteti
- razmena gasova u nivou pluća
- transport kiseonika i ugljen dioksida krvlju
- regulacija disanja
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija digestivnog trakta |
| Trajanje modula: | 6 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o sekretornim procesima, varenju hranljivih materija u pojedinim delovima digestivnog sistema i motornim aktivnostima organa ovog sistema
| - znati da u usnoj duplji započinje proces varenja hrane
- znati sastav, uloge i način lučenja pljuvačke
- znati da u želucu hrana biva podvrgnuta pravom varenju, kao i sastav, uloge i način lučenja želudačnog soka
- znati da se u tankom crevu odvija završna faza proiesa razgradnje hranljivih materija pod uticajem žuči, enzima pankreasnog i crevnog soka
- znati sastav, uloge i mehanizam lučenja žuči, pankreasnog i crevnog soka
- znati najvažnije uloge jetre: sekretorna, metabolička, u deponovanju, u neutralizaciji otrovnih materija, u prečišćavanju, koagulaciji, regulisanju količine krvi i stvaranju krvnih ćelija
- znati sastav i način formiranja fekalija
- sa razumevanjem znati objasniti mesto i način resorpcije vode, hranljivih i mineralnih materija
- znati vrste i lokalizaciju pokreta digestivnog kanala (gutanje, povraćanje, pokreti jednjaka, želuca, tankog i debelog creva, akt defekacije)
| - varenje u usnoj duplji, sastav, uloge i regulacija lučenja pljuvačke
- varenje u želucu, sastav, uloge i načini lučenja želudačnog soka
- varenje u crevima, osobine i mehanizam regulacije izlučivanja pankreasnog soka
- crevni sok, uloge žuči, mehanizam izlučivanja
- uloge jetre
- varenje u debelom crevu, sastav i formiranje fekalija
- resorpcija u digestivnom traktu
- motorna aktivnost digestivnog trakta (gutanje, povraćanje, pokreti jednjaka, želuca, tankog i debelog creva i defekacija)
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Metabolizam i termoregulacija |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih znanja o prometu materija i energije u organizmu
- shvatanje da je promet materija osnovni biološki proces
- saznanje da organizam čoveka poseduje sposobnost održavanja svoje telesne temperature uprkos temperaturnim promenama spoljašnje sredine
| - znati da objasni šta je metabolizam, katabolizam i anabolizam
- znati izvore energije koji zadovoljavaju energetske potrebe organizma
- znati da masti kao izvor energije, imaju najveći značaj, ali će sa razumevanjem moći da objasni zašto su glavni izvor energije ugljeni hidrati, i da se belančevine u manjoj meri koriste kao energetske, a više kao gradivne materije
- znati šta je glad i koji su simptomi gladi, te pojam apetita i sitosti
- znati lokalizaciju centra za uzimanje hrane i način regulacije unošenja hrane
- umeti da objasni pojam bazalnog metabolizma i znati njegove normalne vrednosti
- znati da objasni pojam temperature, njene vrednosti i dozvoljena odstupanja i umeti da je izmeri
- biti u stanju da objasni načine regulacije telesne temperature (hemijska, fizička termoregulacija)
| - pojam metabolizma, izvori energije
- metabolizam šećera, masti i belančevina
- regulacija uzimanja hrane i bazalni metabolizam
- telesna temperatura, hemijska i fizička termioregulacija
- NASTAVNA SREDSTVA:
- tabelarni prikaz energetskih vrednosti hranljivih materija
- termometar
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija urogenitalnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o funkcijama organa urinarnog sistema
- sticanje stručnih znanja o funkciji organa polnog sistema
- dolaženje do saznanja da isto embrionalno poreklo uslovljava funkcionalnu povezanost pojedinih organa mokraćnog i polnog sistema
| - znati da objasni osnovne funkcije bubrega: u izlučivanju, održavanju vodeno-sonog bilansa, acido-bazne ravnoteže, sekretornu i endokrinu ulogu
- znati da se mokraća stvara u bubrezima procesima glomerularne filtracije, tubularne reapsorpcije, sekrecije i ekskrecije
- znati da je mokrenje refleksna radnja regulisana vegetativnim nervnim sistemom sa centrom u lumbo-sakralnom delu kičmene moždine znati sastav i fizičko-hemijske osobine mokraće
- znati uloge unutrašnjih i spoljašnjih muških i ženskih polnih organa
- biti u stanju da stručnim terminima objasni procese gametogeneze
- znati da objasni pojam ovulacije, znati dužinu i faze menstrualnog ciklusa
| - opšti pregled funkcija bubrega
- mehanizam stvaranja mokraće
- fiziologija mokrenja
- sastav i osobine mokraće
- uloge unutrašnjih i spoljašnjih muških polnih organa
- uloge unutrašnjih i spoljašnjih ženskih polnih organa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | * | | * |
| Naziv modula: | Fiziologija endokrinog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih stručnih znanja o ulogama endokrinih žlezda i njihovih hormona
- shvatanje da hormoni kao proizvodi endokrinih žlezda imaju izuzetno važnu ulogu u regulaciji svih životnih procesa
| - znati opšte osobine hormona i način uticanja na zdravlje čoveka
- znati koje hormone stvara hipofiza i njihove uloge
- znati i stručnim terminima imenovati hormone štitne, paraštitne žlezde i pankreasa i njihove uloge
- znati nazive hormona nadbubrežnih i polnih žlezda i njihove uloge
- znati da objasni pojam negativne povratne sprege
- znati stručne nazive bolesti koje nastaju usled smanjenog ili povećanog lučenja pojedinih hormona
| - opšte osobine hormona
- sekrecija hormona hipofize i uloge hormona hipofize
- sekrecija hormona štitne, paraštitne žlezde i pankreasa; njihove uloge
- sekrecija hormona nadbubrežnih i polnih žlezda i njihove uloge
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija nervnog sistema |
| Trajanje modula: | 10 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o funkcijama nervnih organa
- saznanje da je nervni sistem regulator funkcija svih organskih sistema
- shvatanje da je znanje stečeno na kraju ovog modula neophodan preduslov za izučavanje stručnih predmeta kao što su: psihologija, neuropsihijatrija, pedijatrija.
| - znati funkcionalne karakteristike CNS-a
- znati da uoči razlike između mijeliniziranih i nemijeliziranih, motornih i senzitivnih nervnih vlakana i načine sprovođenja nadražaja u nervima
- znati koje su osobine sinaptičkog sprovođenja impulsa i objasniti način prenosa impulsa sa nervnog na mišićno vlakno
- znati da objasni pojam refleksnog luka, elemente koji ga čine, kao i najvažnije kliničke reflekse (tetivne, kožne i reflekse oka)
- razumeti i objasniti funkcije kičmene moždine, produžene moždine i malog mozga
- razumeti i objasniti funkcije srednjeg mozga, međumozga i velikog mozga (kore i subkortikalnih jedara)
- znati da objasni pojam više nervne delatnosti, način formiranja motornih navika, karakteristike i faze sna
| - opšte funkcionalne osobine CNS-a
- funkcionalne karakteristike perifernih nerava
- osobine sinaptičkog sprovođenja impulsa (nervno-nervna i nervno- mišićna sinapsa)
- refleksni luk i klinički važni refleksi, karakteristike bezuslovnih i uslovnih refleksa
- funkcije kičmene moždine, produžene moždine i malog mozga
- funkcije srednjeg mozga, međumozga i velikog mozga (kore i subkortikalnih jedara)
- viša nervna delatnost, formiranje motornih navika i san
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija čula |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o vrstama draži i načinima prijema draži, kao i funkcijama čula vida, sluha i ravnoteže
- shvatanje da je normalno funkcionisanje čulnih organa neophodno za opstanak organizma u uslovima spoljašnje sredine
| - znati definiciju receptora, načine ostvarivanja recepcije (viscerorecepcija, recepcija bola, taktilna i toplotna recepcija)
- znati da objasni kako se pojedine vrste recepcija ostvaruju (recepcija položaja i kretanja tela, recepcija mirisa i ukusa, sluha i vida)
- znati da definiše pojam akomodacije i refrakcije oka, načine korekcije poremećaja refrakcije i njihov klinički značaj
| - recepcija bola, viscerorecepcija, taktilna i toplotna recepcija
- recepcija položaja i kretanja tela, recepcija mirisa i ukusa
- recepcija sluha i vida
- akomodacija i refrakcija
oka | - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- I. Anđelković, A. Stajkovac, A. Ilić, Anatomija i fiziologija za I razred medicinske i zubotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1997. god.
- M. Bošković, Anatomija Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1998. god.
- Boteri J. Atlas of the anatomi, 1998. god
- A. Gajton, Medicinska fiziologija
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA
- Biologija za VIII razred osnovne škole
- Hemija
- Fizika
- Moduli iz fiziologije koreliraju sa odgovarajućim modulima iz anatomije
- Patologija
- Medicinska biohemija
- Drugi stručni predmeti
Sledeći