Prethodni
ANATOMIJA I FIZIOLOGIJA
(za obrazovni profil FARMACEUTSKI TEHNIČAR - ogled)
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
| RAZRED | NASTAVA | PRAKSA | UKUPNO |
| Teorijska
nastava | Vežbe | Praktična
nastava | Nastava u
bloku |
| I | 132 | | | | | 132 |
NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA:
- Sticanje neophodnih stručnih znanja o anatomskoj građi, položaju i funkciji organa i organizma kao celine
- Shvatanje da je znanje iz anatomije i fiziologije osnov za izučavanje svih stručnih medicinskih predmeta
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
| NAZIV MODULA | Trajanje modula
(časovi) |
| Tkiva | 8 |
| Anatomija koštano-zglobnog sistema | 13 |
| Miologija | 5 |
| Anatomija kardiovaskularnog sistema | 9 |
| Anatomija respiratornog sistema | 6 |
| Anatomija digestivnog trakta | 8 |
| Anatomija urogenitalnog sistema | 7 |
| Anatomija sistema endokrinih žlezda | 4 |
| Anatomija nervnog sistema | 8 |
| Anatomija čulnih organa | 5 |
| Fiziologija tkiva i krvi | 7 |
| Fiziologija lokomotornog aparata | 5 |
| Fiziologija kardiovaskularnog sistema | 7 |
| Fiziologija respiratornog sistema | 5 |
| Fiziologija digestivnog trakta | 6 |
| Metabolizam i termoregulacija | 5 |
| Fiziologija urogenitalnog sistema | 7 |
| Fiziologija endokrinog sistema | 5 |
| Fiziologija nervnog sistema | 8 |
| Fiziologija čula | 4 |
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
| Naziv modula: | Tkiva |
| Trajanje modula: | 8 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o vrstama i građi tkiva
| - znati vrste tkiva
- razumeti osnove strukture tkiva
- umeti da prepozna pod mikroskopom pojedine vrste tkiva
| - definicija tkiva, podela tkiva
- epitelno, mišićno i nervno tkivo
- potporna tkiva (kostno, hrskavičavo i vezivno tkivo)
- krv, limfa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija koštano-zglobnog sistema |
| Trajanje modula: | 13 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o postanku, razvoju, građi i podeli kostiju
- sticanje znanja o građi i vrstama zglobova
| - znati osnove građe, način i postanak kostiju, sastav koštane srži
- znati kriterijume za podelu kostiju
- znati da pokaže i stručnim terminima opiše kosti glave
- znati koje kosti pripadaju ramenom pojasu i slobodnom delu ruke, pojedinačno ih imenovati i opisati njihove glavne delove stručnom terminologijom
- znati da na kosturu prepozna i stručnom terminologijom imenuje i opiše delove kostiju grudnog koša i kičmenog stuba
- znati koje kosti čine karlicu i slobodni deo noge
- znati da prepozna i stručno imenuje najmasivniju i najdužu kost čovečijeg organizma
- znati strukturu zglobova i podelu zglobova prema njihovoj pokretljivosti
- steći saznanja o najjačem i najosetljivijem zglobu čovečijeg organizma
- umeti da na kosturu pokaže i stručnom terminologijom opiše najvažnije pokretne zglobove
| - građa i podela kostiju prema obliku i anatomskoj lokalizaciji
- kosti glave (kosti lobanje i lica)
- kosti ramenog pojasa i slobodnog dela ruke (kosti nadlakta, podlakta i šake)
- kosti kičmenog stuba i grudnog koša (rebra i grudna kost)
- kosti karličnog pojasa (karlica kao celina-dijametri), slobodnog dela noge (kosti nadkolenice, potkolenice i stopala)
- podela zglobova po obliku i pokretljivosti
- najvažniji zglobovi čovečijeg tela (rameni, lakatni, šačno-žbični, zglob kuka, kolena, gornji skočni zglob, zglob donje vilice...)
| - teorijska nastava
- osteološka radionica: mozaično formiranje delova kostura - ruke, noge, kičmenog stuba...
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Miologija |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o građi, obliku i podeli mišića
- shvatanje mesta i uloge mišića u izgradnji lokomotornog sistema
| - znati osnove građe mišića
- znati kriterijume za podelu mišića prema obliku, građi i anatomskoj lokalizaciji
- znati da pokaže glavne mišiće glave i vrata i da ih stručnom terminologijom imenuje i determiniše pripoje istih
- znati mišićnu strukturu trupa i stručnom terminologijom imenovati najvažnije mišiće leđa, grudi i trbušne prese
- znati da pokaže i imenuje mišiće karlice i međice a naročito glutealne regije, među njima i mišić koji se najviše koristi za davanje i.m. injekcija
- znati građu, oblik i imena najvažnijih mišića, donjih i gornjih ekstremiteta kao i njihove pripoje znati da imenuje i pokaže najduži mišić čovečijeg tela
| - građa i podela mišića
- mišići glave i vrata
- mišići trupa (leđa, grudi i trbuha)
- mišići ramena i ruku
- mišići međice, mišići sedalnog predela i nogu
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija kardiovaskularnog sistema |
| Trajanje modula: | 9 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o topografiji srca, obliku, veličini i osnovnoj histološkoj strukturi
- sticanje znanja o morfološkim karakteristikama vaskularnog sistema: arterija, vena i kapilara
- spoznaja da srce i krvni sudovi čine nedeljiv sistem
| - znati totpografiju srca, oblik, veličinu i histološku građu
- znati morfološke karakteristike srca i stručnim terminima ih imenovati: građa zida srca, srčane pregrade, pretkomore, komore, srčani zalisci
- znati da objasni lokaciju delova sprovodnog sistema srca (SA čvor, AV čvor, AV snop...)
- znati građu arterijskih krvnih sudova. a posebno najveće arterije čovečijeg organizma (aorte) i njene bočne i završne grane
- znati da objasni sistem formiranja vena, a naročito gornje i donje šuplje vene i površinskih vena ruku
- znati da objasni građu kapilarne mreže (glavni i pravi kapilari)
- znati način formiranja najvećih limfnih sudova i mesta njihovog ulivanja u venski sistem (veliko grudno limfno stablo...)
| - građa srca i srčane kese
- krvni sudovi srca
- sprovodni sistem srca
- arterije
- vene, kapilari i krvni sudovi
- veliki i mali krvotok
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
- radionica: sklapanje modela srca iz delova
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | * | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija respiratornog sistema |
| Trajanje modula: | 6 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o položaju i građi organa za disanje
- razumevanje podele disajnih organa na organe koji sprovode vazduh i one u kojima se vrši razmena gasova
| - znati anatomsku lokalizaciju, građu i stručne nazive gornjih disajnih puteva (nos, ždrelo)
- znati topografiju i građu donjih disajnih puteva (grkljan, dušnik, dušnice)
- znati građu pluća i plućne maramice
- imenovati stručnom terminologijom glavne delove pomenutih organa (režanj-segment-režnjić-alveola)
- znati da imenuje i na slici pokaže nutritivne i funkcionalne krvne sudove pluća
| - građa gornjih disajnih puteva
- građa donjih disajnih puteva
- građa pluća i plućne maramice
- krvni sudovi pluća
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija digestivnog trakta |
| Trajanje modula: | 8 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o položaju, obliku i građi organa koji čine sistem za varenje
- sticanje stručnih znanja o građi žlezda pridodatih sistemu organa za varenje
| - znati da opiše položaj, oblik i građu usne duplje, ždrela i jednjaka
- znati da locira organe: želudac, tanko i debelo crevo: imenuje ih stručnom terminologijom i pokaže njihove glavne delove
- znati anatomsku lokalizaciju, građu i stručne nazive za organe: pljuvačne žlezde. jetru, žučne puteve i gušteraču
- znati da pokaže puteve i mesta spajanja žlezda pridodatih sistemu organa za varenje sa glavnim digestivnim kanalom
| - građa usne duplje, pljuvačnih žlezda, ždrela i jednjaka
- građa želuca, tankog i debelog creva i trbušne maramice
- građa jetre, žučnih puteva i gušterače
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
- radionica: modelarno formiranje digestivnog aparata
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija urogenitalnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o građi mokraćnih organa
- sticanje stručnih znanja o polnim organima
- razumeti anatomsku povezanost mokraćnog i polnog sistema
| - znati položaj, oblik, veličinu i građu bubrega, uključujući sve njegove strukturne delove
- znati pokazati (na slici, modelu) i stručno imenovati organe mokraćnih puteva
- znati položaj, morfološke karakteristike i latinske nazive unutrašnjih i spoljašnjih ženskih polnih organa
- znati anatomsku lokalizaciju, morfološke karakteristike i latinske nazive unutrašnjih i spoljašnjih muških polnih organa
| - građa bubrega
- građa mokraćnih puteva
- građa unutrašnjih muških polnih organa
- građa spoljašnjih muških polnih organa
- građa unutrašnjih ženskih polnih organa
- građa spoljašnjih ženskih polnih organa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija sistema endokrinih žlezda |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o položaju, obliku i građi žlezda sa unutrašnjim lučenjem
| - znati da pokaže na slici i modelu čoveka i stručno imenuje žlezde sa unutrašnjim lučenjem: hipofiza, štitna žlezda, paraštitna žlezda, gušterača, nadbubrežne žlezde, polne žlezde
- znati glavne delove pomenutih žlezda i imena hormona koji se luče u tim delovima
| - građa hipofize, štitne i paraštitne žlezde
- građa nadbubrežnih žlezda
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija nervnog sistema |
| Trajanje modula: | 8 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o podeli i građi organa koji čine nervni sistem, čoveka
- sticanje stručnih znanja o moždanim ovojnicama i sastavu likvora
| - znati kriterijume za podelu nervnog sistema u morfološkom i funkcionalnom smislu
- znati pokazati (na slici i modelu) i stručno imenovati pojedine delove centralnog nervnog sistema (kičmena moždina, moždani most, srednji mozak, međumozak, mali i veliki mozak, moždanice i moždane komore)
- znati obeležiti anatomske strukture na preseku kičmene moždine (na crtežu kontrolnih testova)
- znati nabrojati i stručno imenovati spletove kičmenih živaca i njihove najvažnije grane
- znati latinske nazive moždanih živaca, njihova ishodišta i organe koje oživčavaju
- znati glavne krvne sudove mozga i puteve centralnog nervnog sistema
| - podela nervnog sistema na centralni i periferni; somatski i vegetativni
- građa kičmene moždine, produžene moždine, mosta i srednjeg mozga
- građa međumozga, malog i velikog mozga
- struktura moždanica, moždanih komora i sastav likvora
- krvni sudovi mozga i putevi centralnog nervnog sistema
- kičmeno moždinski živci (spletovi)
- lobanjski živci
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija čulnih organa |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o čulnim organima-vrste čula i građa
- sticanje znanja o građi kože kao organu u kome su smešteni receptori senzibiliteta
| - znati vrste i lokalizaciju receptora (receptori za dodir, bol, toplo, hladno, visceroreceptori, kinestetički receptori, receptori za miris i ukus)
- znati osnovu građe očne jabučice (omotače, i sadržaj očne jabučice)
- znati anatomsku lokalizaciju i građu spoljašnjeg, srednjeg i unutrašnjeg uha
- znati strukturu kože i kožnih adneksa
| - vrste receptora (receptori za bol, toplo, hladno, - visceroreceptori, kinestetički receptori, receptori za ukus i miris)
- građa čula sluha i ravnoteže
- građa oka, očne jabučice i pomoćni aparat oka
- građa kože i kožnih adneksa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija tkiva i krvi |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkcionalnim karakteristikama tkiva
- shvatanje da čovečiji organizam poseduje sposobnost održavanja stabilnosti svoje unutrašnje sredine uprkos promenama u spoljašnjoj sredini
- razumevanje uloga krvi i pojava karakterističnih za krv
| - znati funkcionalne karakteristike tkiva: epitelno, mišićno, nervno, kostno, hrskavičavo, vezivno, krvno, limfno
- znati da je stalnost unutrašnje sredine preduslov za funkcionisanje svih organskih sistema u organizmu
- znati uloge krvi: u disanju, ishrani, odbrani organizma, regulaciji telesne temperature, eliminaciji štetnih materija, regulatornu i transportnu funkciju
- razumeti uzroke nastanka sedimentacije i hemolize i shvatiti njihovu međusobnu uslovljenost
- razumeti pojam i značaj koagulacije krvi, znati faze ovog procesa i stručne nazive faktora koji je omogućavaju
- znati kriterijume za podelu krvnih grupa i rezus faktora, koje krvne grupe postoje i procenat njihove zastupljenosti
| - uloge tkiva
- homeostaza, membranski i akcioni potencijal, biološka reakcija tkiva
- pregled funkcija krvi, uloge plazme i krvnih elemenata
- hemoliza i sedimentacija eritrocita, koagulacija krvi
- krvne grupe i rezus faktor
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija lokomotornog aparata |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o ulogama organa koji čine lokomotorni aparat (uloge kostiju, zglobova i mišića)
- razumeti principe rada svih delova aparata za kretanje
- shvatanje funkcionalne povezanosti kostiju, zglobova i mišića u jedinstvenu celinu - lokomotorni sistem
| - znati da objasni uloge kostne srži, dugih, kratkih i pljosnatih kostiju
- znati koje su uloge zglobova i vrste pokreta u njima
- znati uloge mišića glave i vrata
- znati uloge i objasniti efekte rada mišića leđa, grudi i trbuha, a naročito prečage
- znati da objasni koje su uloge mišića ramenog pojasa i ruke i efekte istih
- znati osobine mišića karlice i nogu i umeti da objasni ulogu ovih mišića u kretanju
- znati vrste i oblike mišićnih kontrakcija
- shvatiti vezu između rada i zamora mišića i razumeti način funkcionisanja glatkih mišića
| - uloge kostiju, kostne srži i pokreti u zglobovima
- uloge mišića glave, vrata i leđa
- uloge mišića grudi, trbuha i međice
- uloge mišića gornjih i donjih ekstremiteta
- mišićne kontrakcije (vrste, oblik), rad i zamor mišića, osobine glatkih mišića
- nastavna sredstva
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija kardiovaskularnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkciji srca i krvnih sudova
- shvatanje važne uloge ovog sistema u povezivanju svih životnih procesa u organizmu
| - razumeti pojam srčane pumpe i znati principe rada iste
- umeti da uoči povezanost uloge malog i velikog krvotoka sa respiratornim i nutritivnim procesima
- umeti da objasni faze srčanog ciklusa, stručno ih imenovati i znati dužinu njihovog trajanja
- znati da objasni zakone srca (Starlingov zakon i zakon "sve ili ništa"), i opiše pojave vezane za srčani rad
- sa razumevanjem znati da objasni automatizam srčane radnje (razdražljivost srca, sprovodljivost i kontraktilnost)
- znati faktore koji regulišu srčani rad (autoregulacija, nervna, humoralna)
- znati načine kretanja krvi u krvnim sudovima
- razumeti pojmove krvnog pritiska i pulsa kao fenomena rada srca i cirkulacije, znati njihove normalne vrednosti
- umeti da na osnovu već ranije stečenih znanja u ovom modulu ustanovi faktore koji regulišu cirkulaciju
| - srce kao pumpa; veliki i mali krvotok
- srčani ciklus
- zakoni srca, pojave vezane za rad srca
- automatizam rada srca
- regulacija rada srca
- kretanje krvi u krvnim sudovima (arterijama, venama, kapilarima)
- regulacija cirkulacije
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija respiratornog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkcijama organa za disanje
- razvijanje saznanja o funkcionalnoj povezanosti sistema organa za disanje sa srčano-sudovnim i ostalim sistemima organizma
| - znati da objasni uloge organa koji čine disajne puteve i mehanizam ostvarivanja disajnih pokreta
- razumeti pojmove plućnih volumena i kapaciteta, znati vrednosti i njihovu primenljivost u proceni funkcija respiratornog sistema
- razumeti način razmene gasova u nivou pluća
- znati načine transporta gasova (kiseonika i ugljen dioksida) krvlju
- znati sa razumevanjem objasniti načine regulacije disanja (nervna i humoralna regulacija)
| - uloge disajnih puteva
- mehanizam disajnih pokreta
- plućni volumeni i kapaciteti
- razmena gasova u nivou pluća
- transport kiseonika i ugljen dioksida krvlju
- regulacija disanja
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija digestivnog trakta |
| Trajanje modula: | 6 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o sekretornim procesima, varenju hranljivih materija u pojedinim delovima digestivnog sistema i motornim aktivnostima organa ovog sistema
| - znati da u usnoj duplji započinje proces varenja hrane
- znati sastav, uloge i način lučenja pljuvačke
- znati da u želucu hrana biva podvrgnuta pravom varenju, kao i sastav, uloge i način lučenja želudačnog soka
- znati da se u tankom crevu odvija završna faza procesa razgradnje hranljivih materija pod uticajem žuči, enzima pankreasnog i crevnog soka
- znati sastav, uloge i mehanizam lučenja žuči, pankreasnog i crevnog soka
- znati najvažnije uloge jetre: sekretorna, metabolička, u deponovanju, u neutralizaciji otrovnih materija, u prečišćavanju, koagulaciji, regulisanju količine krvi i stvaranju krvnih ćelija
- znati sastav i način formiranja fekalija
- sa razumevanjem znati objasniti mesto i način resorpcije vode, hranljivih i mineralnih materija
- znati vrste i lokalizaciju pokreta digestivnog kanala (gutanje, povraćanje, pokreti jednjaka, želuca, tankog i debelog creva, akt defekacije)
| - varenje u usnoj duplji, sastav, uloge i regulacija lučenja pljuvačke
- varenje u želucu, sastav, uloge i načini lučenja želudačnog soka
- varenje u crevima, osobine i mehanizam regulacije izlučivanja pankreasnog soka
- crevni sok, uloge žuči, mehanizam izlučivanja
- uloge jetre
- varenje u debelom crevu, sastav i formiranje fekalija
- resorpcija u digestivnom traktu
- motorna aktivnost digestivnog trakta (gutanje, povraćanje, pokreti jednjaka, želuca, tankog i debelog creva i defekacija)
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Metabolizam i termoregulacija |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih znanja o prometu materija i energije u organizmu
- shvatanje da je promet materija osnovni biološki proces
- saznanje da organizam čoveka poseduje sposobnost održavanja svoje telesne temperature uprkos temperaturnim promenama spoljašnje sredine
| - znati da objasni šta je metabolizam, katabolizam i anabolizam
- znati izvore energije koji zadovoljavaju energetske potrebe organizma
- znati da masti kao izvor energije, imaju najveći značaj, ali će sa razumevanjem moći da objasni zašto su glavni izvor energije ugljeni hidrati, i da se belančevine u manjoj meri koriste kao energetske, a više kao gradivne materije
- znati šta je glad i koji su simptomi gladi, te pojam apetita i sitosti
- znati lokalizaciju centra za uzimanje hrane i način regulacije unošenja hrane
- umeti da objasni pojam bazalnog metabolizma i znati njegove normalne vrednosti
- znati da objasni pojam temperature, njene vrednosti i dozvoljena odstupanja i umeti da je izmeri
- biti u stanju da objasni načine regulacije telesne temperature (hemijska, fizička) termoregulacija
| - pojam metabolizma, izvori energije
- metabolizam šećera, masti i belančevina
- regulacija uzimanja hrane i bazalni metabolizam
- telesna temperatura, hemijska i fizička termoregulacija
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
- nastavna sredstva:
- tabelarni prikaz energetskih vrednosti hranljivih materija
- termometar
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija urogenitalnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o funkcijama organa urinarnog sistema
- sticanje stručnih znanja o funkciji organa polnog sistema
- dolaženje do saznanja da isto embrionalno poreklo uslovljava funkcionalnu povezanost pojedinih organa mokraćnog i polnog sistema
| - znati da objasni osnovne funkcije bubrega: u izlučivanju, održavanju vodeno-sonog bilansa, acido-bazne ravnoteže, sekretornu i endokrinu ulogu
- znati da se mokraća stvara u bubrezima procesima glomerularne filtracije, tubularne reapsorpcije, sekrecije i ekskrecije
- znati da je mokrenje refleksna radnja regulisana vegetativnim nervnim sistemom sa centrom u lumbo-sakralnom delu kičmene moždine znati sastav i fizičko-hemijske osobine mokraće
- znati uloge unutrašnjih i spoljašnjih muških i ženskih polnih organa
- biti u stanju da stručnim terminima objasni procese gametogeneze
- znati da objasni pojam ovulacije, znati dužinu i faze menstrualnog ciklusa
| - opšti pregled funkcija bubrega
- mehanizam stvaranja mokraće
- fiziologija mokrenja
- sastav i osobine mokraće
- uloge unutrašnjih i spoljašnjih muških polnih organa
- uloge unutrašnjih i spoljašnjih ženskih polnih organa
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija endokrinog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih stručnih znanja o ulogama endokrinih žlezda i njihovih hormona
- shvatanje da hormoni kao proizvodi endokrinih žlezda imaju izuzetno važnu ulogu u regulaciji svih životnih procesa
| - znati opšte osobine hormona i način uticanja na zdravlje čoveka
- znati koje hormone stvara hipofiza i njihove uloge
- znati i stručnim terminima imenovati hormone štitne, paraštitne žlezde i pankreasa i njihove uloge
- znati nazive hormona nadbubrežnih i polnih žlezda i njihove uloge
- znati da objasni pojam negativne povratne sprege
- znati stručne nazive bolesti koje nastaju usled smanjenog ili povećanog lučenja pojedinih hormona
| - opšte osobine hormona
- sekrecija hormona hipofize i uloge hormona hipofize
- sekrecija hormona štitne, paraštitne žlezde i pankreasa; njihove uloge
- sekrecija hormona nadbubrežnih i polnih žlezda i njihove uloge
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija nervnog sistema |
| Trajanje modula: | 8 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o funkcijama nervnih organa
- saznanje da je nervni sistem regulator funkcija svih organskih sistema
- shvatanje da je znanje stečeno na kraju ovog modula neophodan preduslov za izučavanje stručnih predmeta kao što su: psihologija, neuropsihijatrija, pedijatrija.
| - znati funkcionalne karakteristike CNS-a
- znati da uoči razlike između mijeliniziranih i nemijeliziranih, motornih i senzitivnih nervnih vlakana i načine sprovođenja nadražaja u nervima
- znati koje su osobine sinaptičkog sprovođenja impulsa i objasniti način prenosa impulsa sa nervnog na mišićno vlakno
- znati da objasni pojam refleksnog luka, elemente koji ga čine, kao i najvažnije kliničke reflekse (tetivne, kožne i reflekse oka)
- razumeti i objasniti funkcije kičmene moždine, produžene moždine i malog mozga
- razumeti i objasniti funkcije srednjeg mozga, međumozga i velikog mozga (kore i subkortikalnih jedara)
- znati da objasni pojam više nervne delatnosti, način formiranja motornih navika, karakteristike i faze sna
| - opšte funkcionalne osobine CNS-a
- funkcionalne karakteristike perifernih nerava
- osobine sinaptičkog sprovođenja impulsa (nervno-nervna i nervno- mišićna sinapsa)
- refleksni luk i klinički važni refleksi, karakteristike bezuslovnih i uslovnih refleksa
- funkcije kičmene moždine, produžene moždine i malog mozga
- funkcije srednjeg mozga, međumozga i velikog mozga (kore i subkortikalnih jedara)
- viša nervna delatnost, formiranje motornih navika i san
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija čula |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o vrstama draži i načinima prijema draži, kao i funkcijama čula vida, sluha i ravnoteže
- shvatanje da je normalno funkcionisanje čulnih organa neophodno za opstanak organizma u uslovima spoljašnje sredine
| - znati definiciju receptora, načine ostvarivanja recepcije (viscerorecepcija, recepcija bola, taktilna i toplotna recepcija)
- znati da objasni kako se pojedine vrste recepcija ostvaruju (recepcija položaja i kretanja tela, recepcija mirisa i ukusa, sluha i vida)
- znati da definiše pojam akomodacije i refrakcije oka, načine korekcije poremećaja refrakcije i njihov klinički značaj
| - recepcija bola, viscerorecepcija, taktilna i toplotna recepcija
- recepcija položaja i kretanja tela, recepcija mirisa i ukusa
- recepcija sluha i vida
- akomodacija i refrakcija oka
| - teorijska nastava
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| 5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA |
| - | I. Anđelković, A. Stajkovac, A. Ilić: Anatomija i fiziologija za 1 razred medicinske i zubotehničke škole; Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1997. god. |
| - | M. Bošković: Anatomija; Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1998. god. |
| - | J. Boteri: Atlas of the anatomi, 1998. god |
| - | A. Gajton: Medicinska fiziologija |
| | |
| 6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA |
| - | Biologija za VIII razred osnovne škole |
| - | Hemija |
| - | Fizika |
| - | Farmakologija |
| - | Moduli iz fiziologije koreliraju sa odgovarajućim modulima iz anatomije |
| - | Osnovi kliničke medicine |
| - | Medicinska mikrobiologija i epidemiologija |
| - | Patologija |
| - | Medicinska biohemija |
| - | Medicinska mikrobiologija i epidemiologija |
ANATOMIJA I FIZIOLOGIJA
(za obrazovni profil LABORATORIJSKI TEHNIČAR - ogled)
1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE
| RAZRED | NASTAVA | PRAKSA | UKUPNO |
| Teorijska
nastava | Vežbe | Praktična
nastava | Nastava u
bloku |
| I | 99 | | | | | 99 |
NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILJEVI PREDMETA
| - | Sticanje neophodnih stručnih znanja o anatomskoj građi i funkciji organa i organizma kao celine |
| - | Shvatanje da je znanje iz anatomije i fiziologije osnov za izučavanje svih stručnih predmeta |
3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA
| NAZIV MODULA | Trajanje modula
(časovi) |
| Tkiva | 6 |
| Anatomija koštanozglobnog sistema | 7 |
| Miologija | 4 |
| Anatomija kardiovaskularnog sistema | 7 |
| Anatomija respiratornog sistema | 4 |
| Anatomija digestivnog trakta | 5 |
| Anatomija urogenitalnog sistema | 5 |
| Anatomija sistema endokrinih žlezda | 4 |
| Anatomija nervnog sistema | 4 |
| Anatomija čulnih organa | 3 |
| Fiziologija tkiva i krvi | 7 |
| Fiziologija lokomotornog aparata | 4 |
| Fiziologija kardiovaskularnog sistema | 5 |
| Fiziologija respiratornog sistema | 5 |
| Fiziologija digestivnog trakta | 6 |
| Metabolizam i termoregulacija | 4 |
| Fiziologija urogenitalnog sistema | 7 |
| Fiziologija endokrinog sistema | 5 |
| Fiziologija nervnog sistema | 4 |
| Fiziologija čula | 3 |
4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA
| Naziv modula: | Tkiva |
| Trajanje modula: | 6 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o vrstama i građi tkiva
| - znati vrste tkiva
- razumeti osnove strukture tkiva
- prepoznati pod mikroskopom pojedine vrste tkiva
| - definicija tkiva, podela tkiva
- epitelno, mišićno i nervno tkivo
- potporna tkiva (kostno, hrskavičavo i vezivno)
- krv; limfa
NASTAVNA SREDSTVA: - crteži tkiva, slike, slajdovi, histološki preparati tkiva, mikroskop
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija koštano zglobnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o postanku, razvoju, građi i podeli kostiju
- sticanje znanja o građi vrstama zglobova
| - znati osnove građe, način i postanak kostiju, sastav koštane srži
- znati kriterijume za podelu kostiju
- znati da pokaže i stručnim terminima opiše kosti glave
- znati koje kosti pripadaju ramenom pojasu i slobodnom delu ruke, pojedinačno ih imenovati i opisati njihove glavne delove stručnom terminologijom
- znati na kosturu da prepozna i stručnom terminologijom imenuje i opiše delove kostiju grudnog koša i kičmenog stuba
- znati koje kosti čine karlicu i slobodi deo noge
- znati da prepozna i stručno imenuje najmasivniju i najdužu kost čovečijeg organizma
- znati strukturu zglobova i podelu zglobova prema njihovoj pokretljivosti
- steći saznanja o najjačem i najosetljivijem zglobu čovečijeg organizma
- pokazati na kosturu i stručnom terminologijom opisati najvažnije pokretne zglobove
| - građa i podela kostiju prema obliku i anatomskoj lokalizaciji
- kosti glave (kosti lobanje i lica)
- kosti ramenog pojasa i slobodnog dela ruke (kosti nadlakta, podlakta i šake)
- kosti kičmenog stuba i grudnog koša (rebra i grudna kost)
- kosti karličnog pojasa (karlica kao celina-dijametri), slobodnog dela noge (kosti nadkolenice, potkolenice i stopala)
- podela zglobova po obliku i pokretljivosti
- najvažniji zglobovi čovečijeg tela (rameni, lakatni, šačno-žbični, zglob kuka, kolena, gornji skočni zglob, zglob donje vilice...)
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
- osteološka radionica: mozaično formiranje delova kostura-ruke, noge, kičmenog stuba.... (puzzle sistem)
NASTAVNA SREDSTVA: - slike, mulaži, šema pokretnog zgloba, kostur, anatomski atlas, pojedinačne kosti
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Miologija |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o građi, obliku i podeli mišića
- shvatanje mesta i uloge mišića u izgradnji lokomotornog sistema
| - znati osnove građe mišića
- znati kriterijume za podelu mišića prema obliku, građi i anatomskoj lokalizaciji
- znati da pokaže glavne mišiće glave i vrata i da ih stručnom terminologijom imenuje i determiniše pripoje istih
- znati mišićnu strukturu trupa i stručnom terminologijom imenovati najvažnije mišiće leđa, grudi i trbušne prese
- znati da pokaže i imenuje mišiće karlice i međice a naročito glutealne regije, među njima i mišić koji se najviše koristi za davanje I.M. injekcija
- znati građu, oblik i imena najvažnijih mišića, donjih i gornjih ekstremiteta kao i njihove pripoje
- znati da imenuje i pokaže najduži mišić čovečijeg tela
| - građa i podela mišića
- mišići glave i vrata
- mišići trupa (leđa, grudi i trbuha)
- mišići ramena i ruku
- mišići međice, mišići sedalnog predela i nogu
NASTAVNA SREDSTVA: - slike, grafofolije, slajdovi, anatomski atlas, modeli
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija kardiovaskularnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o topografiji srca, obliku, veličini i osnovnoj histološkoj strukturi
- sticanje znanja o morfološkim karakteristikama vaskularnog sistema: arterija, vena i kapilara
- spoznaja da srce i krvni sudovi čine nedeljiv sistem
| - znati topografiju srca, oblik, veličinu i histološku građu
- znati morfološke karakteristike srca i stručnim terminima ih imenovati: građa zida srca, srčane pregrade, pretkomore, komore, srčani zalisci
- znati da objasni lokaciju delova sprovodnog sistema srca (SA čvor, AV čvor, AV snop...)
- znati građu arterijskih krvnih sudova, a posebno najveće arterije čovečijeg organizma (aorte) i njene bočne i završne grane
- znati da objasni sistem formiranja vena, a naročito gornje i donje šuplje vene i površinskih vena ruku
- znati da objasni građu kapilarne mreže (glavni i pravi kapilari)
- znati način formiranja najvećih limfnih sudova i mesta njihovog ulivanja u venski sistem (veliko grudno limfno stablo...)
| - građa srca i srčane kese
- krvni sudovi srca
- sprovodni sistem srca
- arterije
- vene, vene, kapilari i krvni sudovi
- veliki i mali krvotok
NASTAVNA SREDSTVA: - slike,
- šeme
- modeli
- slajdovi
- videofilm
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
- radionica: "sklapanje modela srca iz delova"
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija respiratornog sistema |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o položaju i građi organa za disanje
- razumevanje podele disajnih organa na organe koji sprovode vazduh i one u kojima se vrši razmena gasova
| - znati anatomsku lokalizaciju, građu i stručne nazive gornjih disajnih puteva (nos, ždrelo)
- znati topografiju i građu donjih disajnih puteva (grkljan, dušnik, dušnice)
- znati građu pluća i plućne maramice
- imenovati stručnom terminologijom glavne delove pomenutih organa (režanj-segment-režnjić-alveola)
- znati da imenuje i na slici pokaže nutritivne i funkcionalne krvne sudove pluća
| - građa gornjih disajnih puteva
- građa donjih disajnih puteva
- građa pluća i plućne maramice
- krvni sudovi pluća
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- modeli
- slajdovi
- grafofolije
- video film
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija digestivnog trakta |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o položaju, obliku i građi organa koji čine sistem za varenje
- sticanje stručnih znanja o građi žlezda pridodatih sistemu organa za varenje
| - znati da opiše položaj, oblik i građu usne duplje, ždrela i jednjaka
- znati da locira organe: želudac, tanko i debelo crevo; imenuje ih stručnom terminologijom i pokaže njihove glavne delove
- znati anatomsku lokalizaciju, građu i stručne nazive za organe: pljuvačne žlezde, jetru, žučne puteve i gušteraču
- znati da pokaže puteve i mesta spajanja žlezda pridodatih sistemu organa za varenje sa glavnim digestivnim kanalom
| - građa usne duplje, pljuvačnih žlezda, ždrela i jednjaka
- građa želuca, tankog i debelog creva i trbušne maramice
- građa jetre, žučnih puteva i gušterače
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- modeli
- grafofolije
- videofilm
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
- radionica: Modelarno formiranje digestivnog aparata
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija urogenitalnog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o građi mokraćnih organa
- sticanje stručnih znanja o polnim organima
- razumeti anatomsku povezanost mokraćnog i polnog sistema
| - znati položaj, oblik, veličinu i građu bubrega, uključujući sve njegove strukturne delove
- znati pokazati (na slici, modelu) i stručno imenovati organe mokraćnih puteva
- znati položaj, morfološke karakteristike i latinske nazive unutrašnjih i spoljašnjih ženskih polnih organa
- znati anatomsku lokalizaciju, morfološke karakteristike i latinske nazive unutrašnjih i spoljašnjih muških polnih organa
| - građa bubrega
- građa mokraćnih puteva
- građa unutrašnjih muških polnih organa
- građa spoljašnjih muških polnih organa
- građa unutrašnjih ženskih polnih organa
- građa spoljašnjih ženskih polnih organa
NASTAVNA SREDSTVA: | - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija sistema endokrinih žlezda |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o položaju, obliku i građi žlezda sa unutrašnjim lučenjem
| - znati da pokaže na slici i modelu čoveka i stručno imenuje žlezde sa unutrašnjim lučenjem: hipofiza, štitna žlezda, paraštitna žlezda, gušterača, nadbubrežne žlezde, polne žlezde
- znati glavne delove pomenutih žlezda i imena hormona koji se luče u tim delovima
| - građa hipofize, štitne i paraštitne žlezde
- građa nadbubrežnih žlezda
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- modeli organa
- grafofolije
- film
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija nervnog sistema |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje znanja o podeli i građi organa koji čine nervni sistem, čoveka
- sticanje stručnih znanja o moždanim ovojnicama i sastavu likvora
| - znati kriterijume za podelu nervnog sistema u morfološkom i funkcionalnom smislu
- znati pokazati (na slici i modelu) i stručno imenovati pojedine delove centralnog nervnog sistema (kičmena moždina, moždani most, srednji mozak, međumozak, mali i veliki mozak, moždanice i moždane komore)
- znati obeležiti anatomske strukture na preseku kičmene moždine (na crtežu kontrolnih testova)
- znati nabrojati i stručno imenovati spletove kičmenih živaca i njihove najvažnije grane
- znati latinske nazive moždanih živaca, njihova ishodišta i organe koje oživčavaju
- znati glavne krvne sudove mozga i puteve centralnog nervnog sistema
| - podela nervnog sistema na centralni i periferni; somatski i vegetativni
- građa kičmene moždine, produžene moždine, mosta i srednjeg mozga
- građa međumozga, malog i velikog mozga
- struktura moždanica, moždanih komora i sastav likvora
- krvni sudovi mozga i putevi centralnog nervnog sistema
- kičmeno moždinski živci (spletovi)
- lobanjski živci
NASTAVNA SREDSTVA: | - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Anatomija čulnih organa |
| Trajanje modula: | 3 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o čulnim organima-vrste čula i građa
- sticanje znanja o građi kože kao organu u kome su smešteni receptori senzibiliteta
| - znati vrste i lokalizaciju receptora (receptori za dodir, bol, toplo, hladno, visceroreceptori, kinestetički receptori, receptori za miris i ukus)
- znati osnovu građe očne jabučice (omotače, i sadržaj očne jabučice)
- znati anatomsku lokalizaciju i građu spoljašnjeg, srednjeg i unutrašnjeg uha
- znati strukturu kože i kožnih adneksa
| - vrste receptora (receptori za bol, toplo, hladno, visceroreceptori, kinestetički receptori, receptori za ukus i miris)
- građa čula sluha i ravnoteže
- građa oka, očne jabučice i pomoćni aparat oka
- građa kože i kožnih adneksa
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- modeli
- reljefni prikaz kože
- film
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim propitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija tkiva i krvi |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkcionalnim karakteristikama tkiva
- shvatanje da čovečiji organizam poseduje sposobnost održavanja stabilnosti svoje unutrašnje sredine uprkos promenama u spoljašnjoj sredini
- razumevanje uloga krvi i pojava karakterističnih za krv
| - znati funkcionalne karakteristike tkiva: epitelno, mišićno, nervno, kostno, hrskavičavo, vezivno, krvno, limfno
- znati da je stalnost unutrašnje sredine preduslov za funkcionisanje svih organskih sistema u organizmu
- znati uloge krvi: u disanju, ishrani, odbrani organizma, regulaciji telesne temperature, eliminaciji štetnih materija, regulatornu i transportnu funkciju
- razumeti uzroke nastanka sedimentacije i hemolize i shvatiti njihovu međusobnu uslovljenost
- razumeti pojam i značaj koagulacije krvi, znati faze ovog procesa i stručne nazive faktora koji je omogućavaju
- znati kriterijume za podelu krvnih grupa i rezus faktora, koje krvne grupe postoje i procenat njihove zastupljenosti
| - uloge tkiva
- homeostaza, membranski i akcioni potencijal, biološka reakcija tkiva
- pregled funkcija krvi, uloge plazme i krvnih elemenata
- hemoliza i sedimentacija eritrocita, koagulacija krvi
- krvne grupe i rezus faktor
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- šeme
- histološki preparati
- mikroskop
- film
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija lokomotornog aparata |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o ulogama organa koji čine lokomotorni aparat (uloge kostiju, zglobova i mišića)
- razumeti principe rada svih delova aparata za kretanje
- shvatanje funkcionalne povezanosti kostiju, zglobova i mišića u jedinstvenu celinu-lokomotorni sistem
| - znati da objasni uloge kostne srži, dugih, kratkih i pljosnatih kostiju
- znati koje su uloge zglobova i vrste pokreta u njima
- znati uloge mišića glave i vrata
- znati uloge i objasniti efekte rada mišića leđa, grudi i trbuha, a naročito prečage
- znati da objasni koje su uloge mišića ramenog pojasa i ruke i efekte istih
- znati osobine mišića karlice i nogu i umeti da objasni ulogu ovih mišića u kretanju
- znati vrste i oblike mišićnih kontrakcija
- shvati vezu između rada i zamora mišića i razume način funkcionisanja glatkih mišića
| - uloge kostiju, kostne srži i pokreti u zglobovima
- uloge mišića glave, vrata i leđa
- uloge mišića grudi, trbuha i međice
- uloge mišića gornjih i donjih ekstremiteta
- mišićne kontrakcije (vrste, oblik), rad i zamor mišića, osobine glatkih mišića
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- kostur
- film
- kompjuterska animacija pokreta
- ergometar bicikl
- ergometar staza
- izometričke mašine (PEK-DEK, LAT. mašina
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija kardiovaskularnog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkciji srca i krvnih sudova
- shvatanje važne uloge ovog sistema u povezivanju svih životnih procesa u organizmu
| - razumeti pojam srčane pumpe i znati principe rada iste
- umeti da uoči povezanost uloge malog i velikog krvotoka sa respiratornim i nutritivnim procesima
- umeti da objasni faze srčanog ciklusa, stručno ih imenovati i znati dužinu njihovog trajanja
- znati da objasni zakone srca (starlingov zakon i zakon "sve ili ništa"), i opiše pojave vezane za srčani rad
- sa razumevanjem znati da objasni automatizam srčane radnje (razdražljivost srca, sprovodljivost i kontraktilnost)
- znati faktore koji regulišu srčani rad (autoregulacija, nervna, humoralna)
- znati načine kretanja krvi u krvnim sudovima
- razumeti pojmove krvnog pritiska i pulsa kao fenomena rada srca i cirkulacije, znati njihove normalne vrednosti
- umeti da na osnovu već ranije stečenih znanja u ovom modulu ustanovi faktore koji regulišu cirkulaciju
| - srce kao pumpa; veliki i mali krvotok
- srčani ciklus
- zakoni srca, pojave vezane za rad srca
- automatizam rada srca
- regulacija rada srca
- kretanje krvi u krvnim sudovima (arterijama, venama, kapilarima)
- regulacija cirkulacije
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- šeme
- film
- aparat za merenje krvnog pritiska
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija respiratornog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o funkcijama organa za disanje
- razvijanje saznanja o funkcionalnoj povezanosti sistema organa za disanje sa srčano-sudovnim i ostalim sistemima organizma
| - znati da objasni uloge organa koji čine disajne puteve i mehanizam ostvarivanja disajnih pokreta
- razumeti pojmove plućnih volumena i kapaciteta, znati vrednosti i njihovu primenljivost u proceni funkcija respiratornog sistema
- razumeti način razmene gasova u nivou pluća
- znati načine transporta gasova (kiseonika i ugljen dioksida) krvlju
- znati sa razumevanjem objasniti načine regulacije disanja (nervna i humoralna regulacija)
| - uloge disajnih puteva
- mehanizam disajnih pokreta
- plućni volumeni i kapaciteti
- razmena gasova u nivou pluća
- transport kiseonika i ugljen dioksida krvlju
- regulacija disanja
NASTAVNA SREDSTVA: - šeme
- grafikoni
- film - spoljašnje disanje
- školski spirometar (merenje vitalnog kapaciteta)
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija digestivnog trakta |
| Trajanje modula: | 6 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o sekretornim procesima, varenju hranljivih materija u pojedinim delovima digestivnog sistema i motornim aktivnostima organa ovog sistema
| - znati da u usnoj duplji započinje proces varenja hrane
- znati sastav, uloge i način lučenja pljuvačke
- znati da u želucu hrana biva podvrgnuta pravom varenju, kao i sastav, uloge i način lučenja želudačnog soka
- znati da se u tankom crevu odvija završna faza procesa razgradnje hranljivih materija pod uticajem žuči, enzima pankreasnog i crevnog soka
- znati sastav, uloge i mehanizam lučenja žuči, pankreasnog i crevnog soka
- znati najvažnije uloge jetre: sekretorna, metabolička, u deponovanju, u neutralizaciji otrovnih materija, u prečišćavanju, koagulaciji, regulisanju količine krvi i stvaranju krvnih ćelija
- znati sastav i način formiranja fekalija
- sa razumevanjem znati objasniti mesto i način resorpcije vode, hranljivih i mineralnih materija
- znati vrste i lokalizaciju pokreta digestivnog kanala (gutanje, povraćanje, pokreti jednjaka, želuca, tankog i debelog creva, akt defekacije)
| - varenje u usnoj duplji, sastav, uloge i regulacija lučenja pljuvačke
- varenje u želucu, sastav, uloge i načini lučenja želudačnog soka
- varenje u crevima, osobine i mehanizam regulacije izlučivanja pankreasnog soka
- crevni sok, uloge žuči, mehanizam izlučivanja
- uloge jetre
- varenje u debelom crevu, sastav i formiranje fekalija
- resorpcija u digestivnom traktu
- motorna aktivnost digestivnog trakta (gutanje, povraćanje, pokreti jednjaka, želuca, tankog i debelog creva i defekacija)
NASTAVNA SREDSTVA: | - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Metabolizam i termoregulacija |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih znanja o prometu materija i energije u organizmu
- shvatanje da je promet materija osnovni biološki proces
- saznanje da organizam čoveka poseduje sposobnost održavanja svoje telesne temperature uprkos temperaturnim promenama spoljašnje sredine
| - znati da objasni šta je metabolizam, katabolizam i anabolizam
- znati izvore energije koji zadovoljavaju energetske potrebe organizma
- znati da masti kao izvor energije, imaju najveći značaj, ali će sa razumevanjem moći da objasni zašto su glavni izvor energije ugljeni hidrati, i da se belančevine u manjoj meri koriste kao energetske, a više kao gradivne materije
- znati šta je glad i koji su simptomi gladi, te pojam apetita i sitosti
- znati lokalizaciju centra za uzimanje hrane i način regulacije unošenja hrane
- umeti da objasni pojam bazalnog metabolizma i znati njegove normalne vrednosti
- znati da objasni pojam temperature, njene vrednosti i dozvoljena odstupanja i umeti da je izmeri
- biti u stanju da objasni načine regulacije telesne temperature (hemijska, fizička termoregulacija)
| - pojam metabolizma, izvori energije
- metabolizam šećera, masti i belančevina
- regulacija uzimanja hrane i bazalni metabolizam
- telesna temperatura, hemijska i fizička termoregulacija
NASTAVNA SREDSTVA: - tabelarni prikaz energetskih vrednosti hranljivih materija
- termometar
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija urogenitalnog sistema |
| Trajanje modula: | 7 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o funkcijama organa urinarnog sistema
- sticanje stručnih znanja o funkciji organa polnog sistema
- dolaženje do saznanja da isto embrionalno poreklo uslovljava funkcionalnu povezanost pojedinih organa mokraćnog i polnog sistema
| - znati da objasni osnovne funkcije bubrega: u izlučivanju, održavanju vodeno-sonog bilansa, acido-bazne ravnoteže, sekretornu i endokrinu ulogu
- znati da se mokraća stvara u bubrezima procesima glomerularne filtracije, tubularne reapsorpcije, sekrecije i ekskrecije
- znati da je mokrenje refleksna radnja regulisana vegetativnim nervnim sistemom sa centrom u lumbo-sakralnom delu kičmene moždine
- učenik će znati sastav i fizičko-hemijske osobine mokraće
- znati uloge unutrašnjih i spoljašnjih muških i ženskih polnih organa
- biti u stanju da stručnim terminima objasni procese gametogeneze
- znati da objasni pojam ovulacije, znati dužinu i faze menstrualnog ciklusa
| - opšti pregled funkcija bubrega
- mehanizam stvaranja mokraće
- fiziologija mokrenja
- sastav i osobine mokraće
- uloge unutrašnjih i spoljašnjih muških polnih organa
- uloge unutrašnjih i spoljašnjih ženskih polnih organa
NASTAVNA SREDSTVA: | - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija endokrinog sistema |
| Trajanje modula: | 5 časova |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje osnovnih stručnih znanja o ulogama endokrinih žlezda i njihovih hormona
- shvatanje da hormoni kao proizvodi endokrinih žlezda imaju izuzetno važnu ulogu u regulaciji svih životnih procesa
| - znati opšte osobine hormona i način uticanja na zdravlje čoveka
- znati koje hormone stvara hipofiza i njihove uloge
- znati i stručnim terminima imenovati hormone štitne, paraštitne žlezde i pankreasa i njihove uloge
- znati nazive hormona nadbubrežnih i polnih žlezda i njihove uloge
- znati da objasni pojam negativne povratne sprege
- znati stručne nazive bolesti koje nastaju usled smanjenog ili povećanog lučenja pojedinih hormona
| - opšte osobine hormona
- sekrecija hormona hipofize i uloge hormona hipofize
- sekrecija hormona štitne, paraštitne žlezde i pankreasa; njihove uloge
- sekrecija hormona nadbubrežnih i polnih žlezda i njihove uloge
NASTAVNA SREDSTVA: - tabelarni prikaz naziva žlezda, njihovih hormona i uloga istih
- film
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija nervnog sistema |
| Trajanje modula: | 4 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje neophodnih stručnih znanja o funkcijama nervnih organa
- saznanje da je nervni sistem regulator funkcija svih organskih sistema
- shvatanje da je znanje stečeno na kraju ovog modula neophodan preduslov za izučavanje stručnih predmeta kao što su: psihologija, neuropsihijatrija, pedijatrija..
| - znati funkcionalne karakteristike CNS-a
- znati da uoči razlike između mijeliniziranih i nemijeliziranih, motornih i senzitivnih nervnih vlakana i načine sprovođenja nadražaja u nervima
- znati koje su osobine sinaptičkog sprovođenja impulsa i objasniti način prenosa impulsa sa nervnog na mišićno vlakno
- znati da objasni pojam refleksnog luka, elemente koji ga čine, kao i najvažnije kliničke reflekse (tetivne, kožne i reflekse oka)
- razumeti i objasniti funkcije kičmene moždine, produžene moždine i malog mozga
- razumeti i objasniti funkcije srednjeg mozga, međumozga i velikog mozga (kore i subkortikalnih jedara)
- znati da objasni pojam više nervne delatnosti, način formiranja motornih navika, karakteristike i faze sna
| - opšte funkcionalne osobine CNS-a
- funkcionalne karakteristike perifernih nerava
- osobine sinaptičkog sprovođenja impulsa (nervno-nervna i nervno-mišićna sinapsa)
- refleksni luk i klinički važni refleksi, karakteristike bezuslovnih i uslovnih refleksa
- funkcije kičmene moždine, produžene moždine i malog mozga
- funkcije srednjeg mozga, međumozga i velikog mozga (kore i subkortikalnih jedara)
- viša nervna delatnost, formiranje motornih navika i san
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- šeme
- film
- perkusioni čekić
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
| Naziv modula: | Fiziologija čula |
| Trajanje modula: | 3 časa |
| CILJEVI MODULA | ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će: | PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA | PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA |
- sticanje stručnih znanja o vrstama draži i načinima prijema draži, kao i funkcijama čula vida, sluha i ravnoteže
- shvatanje da je normalno funkcionisanje čulnih organa neophodno za opstanak organizma u uslovima spoljašnje sredine
| - znati definiciju receptora, načine ostvarivanja recepcije (viscerorecepcija, recepcija bola, taktilna i toplotna recepcija)
- znati da objasni kako se pojedine vrste recepcija ostvaruju (recepcija položaja i kretanja tela, recepcija mirisa i ukusa, sluha i vida)
- znati da definiše pojam akomodacije i refrakcije oka, načine korekcije poremećaja refrakcije i njihov klinički značaj
| - recepcija bola, viscerorecepcija, tektilna i toplotna recepcija recepcija položaja i kretanja tela, recepcija mirisa i ukusa
- recepcija sluha i vida
- akomodacija i refrakcija oka
NASTAVNA SREDSTVA: - slike
- šeme
- film
- zvučna viljuška
| - teorijska nastava
- praćenje postignuća učenika usmenim ispitivanjem u toku trajanja modula
- test znanja na kraju modula
|
Preporučeni načini ocenjivanja modula
| usmeno
izlaganje | test | esej | domaći
zadatak | pismeni
zadatak | aktivnost
na času | praćenje praktičnog rada | dnevnik rada | test praktičnih veština | samostalni praktični rad | grafički rad |
| * | * | | | | * | | | | | |
6. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
| - | I. Anđelković, A. Stajkovac, A. Ilić, Anatomija i fiziologija za I razred medicinske i zubotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1997. god. |
| - | M. Bošković, Anatomija Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1998. god. |
| - | Boteri J. Altas of the anatomi, 1998. god |
| - | A. Gajton, Medicinska fiziologija |
7. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA
| - | Biologija za VIII razred osnovne škole |
| - | Hemija |
| - | Vanškolska znanja medijskog porekla |
| - | Fizika |
| - | Moduli iz fiziologije |
| - | Koreliraju sa odgovarajućim modulima iz anatomije |
Sledeći