PRVA POMOĆ
(za obrazovne profile: ZDRAVSTVENA NEGOVATELJICA - NEGOVATELJ - ogled;
MASERKA - MASER - ogled; KOZMETIČKI TEHNIČAR - ogled; MEDICINSKA SESTRA - TEHNIČAR - ogled;
STOMATOLOŠKA SESTRA - TEHNIČAR - ogled; FARMACEUTSKI TEHNIČAR - ogled
i FIZIOTERAPEUTSKI TEHNIČAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I				120		120

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Praktično obučavanje budućih zdravstvenih radnika za valjano ukazivanje neodložne pomoći životno ugroženim licima u nepredviđenim zadesnim situacijama što predstavlja osnovu spasavanja i očuvanja života u zbrinjavanju životno ugroženih, ublažavanje posledica nastalog stanja i potpomaganje oporavka praktičnim radnjama koje su na međunarodnom planu propisane i usvojene ako metode izbora
-	Podsticanje razvoja etičkih osobina ličnosti koje karakterišu profesionalni lik zdravstvenih radnika kao što su: humanost, altruizam, preciznost, samoinicijativnost, odgovornost i požrtvovanost
-	Razvijanje svesti kod pojedinaca i grupa o štetnim uticajima sredine i prihvatanje zdravog načina života
-	Osposobljavanje učenika za uspešno prenošenje saznanja iz domena prve pomoći u širu društvenu zajednicu
-	Formiranje kod učenika pozitivnog ponašanja u ličnom životu i profesionalnom radu

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Organizacija pružanja prve pomoći	6
Utvrđivanje stanja p/o lica	6
Vrste zavojnog materijala i tehnike primene	9
Imobilizacija, sredstva i tehnike primene	12
Razna stanja, strana tela, ujedi i ubodi	9
Termička oštećenja	6
Poremećaji svesti	6
KPR	12
Krvarenja i metode hemostaze	12
Rane, politraume, ratna rana	9
Povrede kostiju i zglobova	12
Povrede unutrašnjih organa; kraš i blast povrede	6
Trovanja, povrede strujom, udar groma	6
Tehnike pomeranja, prenosa, izvlačenja i transporta p/o	9

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Organizacija pružanja prve pomoći
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje sa stanjima koja zahtevaju pružanje neodložne prve pomoći, organizacijom pružanja iste kao i posebnostima koje zahtevaju različite situacije u akcidentalnim stanjima	biti osposobljen za različite postupke u hitnom slučaju umeti da vrši trijažu i odredi red hitnosti vršiti postupke po planu akcije spasioca biti osposobljen za prepoznavanje i upotrebu različitih sredstava za pružanje prve pomoći znati da prepozna i odredi faktore unesrećenja (akcidentogeni faktori)	pojam hitnog slučaja definicija, cilj i zadaci prve pomoći karike lanca PP plan akcije spasioca trijaža i red hitnosti faktori unesrećenja prevencija i mere zaštite od povreda kako postupiti u hitnim slučajevima (saobraćajni udes, požar, strujni udar, utapanje...)	davanjem primera iz realnih životnih situacija ukazati na različite vrste nesreća koje uzrokuju nastanak P/O analizirati faktore unesrećenja u svojoj bližoj životnoj okolini, okruženju analizirati standardne komplete za pružanje prve pomoći koristiti zakonska uputstva za postupke u slučaju nesreće utvrditi poznavanje telefona spasilačkog servisa kao i verbalnu komunikaciju sa dispečerima hitnih službi uraditi scenski prikaz zamišljene nesreće sa prikazom pružanja PP radi evaluacije i plana akcije spasioca dati uputstva za korišćenje zaštitnih rukavica u toku zbrinjavanja P/O lica

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*			*

Naziv modula:	Utvrđivanje stanja povređenih/obolelih lica
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o načinu provere životnih funkcija (svesti, disanja, cirkulacije) usvajanje tehnike pregleda p/o radi utvrđivanja znakova povrede/oboljenja i stanja sticanje veština zbrinjavanja p/o u položaj za oporavak prepoznavanje znakova smrti	znati da utvrdi prisustvo/odsustvo znakova života znati da izvrši detaljan pregled od glave do pete usvojiti tehniku postavljanja p/o u bočni relaksirajući položaj znati da prepozna znake smrti	prilaz p/o licu utvrđivanje stanja svesti utvrđivanje disanja (obezbeđivanje prohodnosti disajnih puteva) utvrđivanje cirkulacije utvrđivanje stanja p/o i vrste povreda/oboljenja nakon detaljnog pregleda "od glave do pete" primena bočnog relaksirajućeg položaja za oporavak (koma položaj) nesigurni i sigurni znaci smrti	demonstraciju vršiti prvo na fantomima a potom na simulantima demonstrirati različite tehnike održavanja prohodnosti disajnih puteva prikaze vršiti po fazama proveru stečenih znanja vršiti individualno

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*			*

Naziv modula:	Vrste zavojnog materijala i tehnike primene
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o osnovnom zavojnom materijalu usvajanje tehnika osnovnih oblika zavoja	raspoznavati osnovne zavojne materijale znati da koristi "prvi zavoj" znati da koristi trouglu maramu znati da koristi različite poveske znati da upotrebljava sterilnu gazu naučiti da postavlja osnovne tipove zavoja	osnovni zavojni materijal ("prvi zavoj", sterilna gaza, poveske, trougla marama) primena "prvog zavoja" (tip 1, tip 2, abdominalni zavoj, aluplast zavoj) tehnika postavljanja zavoja glave tehnika postavljanja zavoja trupa i ekstremiteta primena trougle marame na svim delovima tela	uvežbati korišćenje "prvog zavoja" u testu praktičnih veština sa jednim i dva sterilna jastučeta uvežbati korišćenje trougle marame kao vid samopomoći i pomoći veštine postavljanja različitih oblika osnovnih zavoja uvežbati radom u parovima

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
			*		*			*	*

Naziv modula:	Imobilizacija, sredstva i tehnika primene
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o značaju imobilizacije u postupku pružanja pp usvajanje veština za postavljanje različitih priručnih i standardnih sredstava za privremenu imobilizaciju na različitim delovima tela sticanje znanja o izgledu pravilno loše postavljene imobilizacije razvijanje sposobnosti za uočavanje i moguću upotrebu priručnih sredstava na mestu nesreće	znati da prepozna uslove za postavljanje imobilizacije usvojiti tehniku primene standardnih i priručnih sredstava za imobilizaciju znati da proveri znake dobro/loše postavljene imobilizacije	pojam imobilizacije sredstva za privremenu imobilizaciju (standardna i priručna) pravila za postavljanje imobilizacije tehnika imobilizacije za različite delove tela (glava, vrat, kičmeni stub, zglobovi - rame, lakat, ručni zglob, koleno, skočni zglob, karlica, gornji i donji ekstremiteti) primena improvizovanih sredstava (trougla marama, ćebad, šatorsko krilo, karton, novine, drveni profili...)	za demonstraciju povreda koštano-zglobnog sistema koristiti obučenog simulanta insistirati na primeni priručnih sredstava prilikom demonstracije angažovati učenike u postupku postavljanja imobilizacije prikazati neadekvatno postavljenu imobilizaciju sa komentarom o mogućim posledicama slike postavljene privremene imobilizacije različitim sredstvima serija dijapozitiva "imobilizacija" nastavni film

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*			*	*

Naziv modula:	Razna stanja, strana tela, ujedi i ubodi
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o različitim faktorima koji ugrožavaju zdravlje i uočavanje istih u životnom okruženju usvajanje principa pružanja prve pomoći kod raznih stanja stranih tela, ujeda i uboda	znati da prepozna izgled raznih stanja i da pruži adekvatnu pomoć praktično moći da reši problem stranog tela i zbrine isto po principima pp ovladati veštinama za zbrinjavanje ujeda i uboda različitih organizama	znaci prepoznavanja i uloga spasioca kod raznih stanja: groznica, glavobolje, zubobolje, bola u uhu, bola u trbuhu, dijareje i povraćanja, hernije, grča, histerije, štucanja, alergije, asmatičnog napada, anafilaktičkog šoka, konvulzija usled hipertermije, angine pektoris i srčanog napada znaci prepoznavanja i uloga spasioca kod pojave stranog tela i mere pp: strano telo u koži (krhotine, udice), strano telo u oku, uhu, progutana strana tela, strana tela u manjim ranama znaci prepoznavanja i uloga spasioca i mere pp kod: ujeda životinja (psa, zmije), uboda insekata (pčele, ose, stršljena, pauka, krpelja), morskih organizama ...	insistirati na primerima iz svakodnevnog života tražiti od učenika da iznesu sopstvena iskustva teorijske iskaze potkrepiti primenom realističkog prikaza na simulantima insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*			*	*

Naziv modula:	Termička oštećenja
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o uticaju visokih i niskih temperatura na zdravlje čoveka razumevanje uloge spasioca u postupku pružanja PP kod termičkih povreda usvajanje veština za praktično pružanje PP	prepoznavati termičke povrede ovladati tehnikom pružanja PP i veštinama potrebnim za zbrinjavanje navedenih povreda znati da pravilnim posmatranjem utvrdi stepen i dubinu oštećenja smirenim pristupom pružiti psihičku podršku/negu povređenom	oštećenja toplotom (opekotine), znaci prepoznavanja, procenjivanje opekotine, mere zbrinjavanja toplotni udar, znaci prepoznavanja i mere PP sunčanica, znaci prepoznavanja i mere PP opekotine dejstvom sunca, električne struje, elektriciteta, bljesak u oku, opekotine hemijskim materijama, prepoznavanje i mere PP opekotine disajnih puteva, prepoznavanje i mere PP oštećenja hladnoćom (promrzline - smrzotine), znaci prepoznavanja i mere PP opšte ohlađenje organizma, prepoznavanje i mere PP	insistirati na primerima iz svakodnevnog života upoznati se sa preventivnim merama zaštite od nastanka termičkih povreda na mestima sa visokim rizikom za nastanak istih demonstriranje zbrinjavanja termičkih povreda vršiti angažovanjem učenika i primenom prethodno stečenih znanja i veština

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*				*

Naziv modula:	Poremećaji svesti
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o različitim poremećajima svesti usvajanje veština za pružanje pomoći licima u besvesnom stanju razvijanje svesti o sopstvenim sposobnostima za uočavanje promena nivoa reagovanja	prepoznavati različite poremećaje svesti ovladati tehnikom postavljanja p/o u relaksirajući bočni položaj znati da kontroliše nivo reagovanja primenom BGBN skale prepoznati i pružiti adekvatnu pomoć kod potresa mozga, epileptičnog napada, hipo- i hiperglikemije, moždanog udara	klasifikacija poremećaja svesti nesvestica, znaci prepoznavanja i mere PP potres mozga, prepoznavanje i mere PP epileptični napad, prepoznavanje i mere PP besvesno stanje, prepoznavanje i mere PP i specifičnosti pregleda "od glave do pete" hipo- i hiperglikemija, prepoznavanje i mere PP primena BGBN skale u kontroli nivoa reagovanja	insistirati na primerima iz svakodnevnog života obučiti učenike da koriste opservacione kartone i prate nivo reagovanja individualnim testom uvežbati postavljanje p/o u bočni položaj insistirati na traženju medicinske dokumentacije i lekova u odeći unesrećenih

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*				*

Naziv modula:	Kardiopulmonalna reanimacija
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
uočavanje stanja koja zahtevaju izvođenje KPR sticanje veština u tehnici oživljavanja uvežbavanje individualnog i rada u parovima	znati da primeni metode veštačkog disanja znati da primeni spoljašnju masažu srca biti osposobljen za primenu tehnike KPR individualno i radom u paru razlikovati specifičnosti KPR u određenoj uzrasnoj dobi	PP kod prestanka disanja - veštačko disanje, insuflacione metode (usta na usta, usta na nos i usta na usta i nos, preko Ambu balona, džepne maske) manuelne metode smetnje u disajnim putevima (gušenje, zadavljivanje, davljenje u vodi) primena Hajmlihovog zahvata i specifičnosti u različitoj uzrasnoj dobi, kod trudnice PP kod prestanka rada srca -spoljašnja masaža srca kod odrasle osobe, malog deteta, novorođenčeta-odojčeta tehnika KPR - rad jednog i dva spasioca tehnika KPR kod različite uzrasne dobi	insistirati na primerima iz svakodnevnog života učenike osposobiti do nivoa primene da samostalno izvode tehnike reanimacije na fantom lutkama, a Hajmlihov hvat ne uvežbavati na simulantima radi potpune obučenosti po mogućstvu koristiti trenažere sa senzorima tehniku KPR uvežbati na trenažeru individualnim testom i radom u paru

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*			*	*

Naziv modula:	Krvarenja i metode hemostaze
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o uzrocima i vrstama krvarenja usvajanje veština privremene hemostaze razvijanje sposobnosti za procenu stanja iskrvarenosti i primenu mera za borbu protiv šoka usvajanje veština za zaustavljanje krvarenja na specifičnim mestima razumevanje važnosti primenjenih mera PP u cilju spasavanja života	razlikovati vrste krvarenja znati da privremeno zaustavi krvarenje znati da zbrine krvarenja na specifičnim mestima primenjivati mere za borbu protiv šoka primenjivati metode privremene hemostaze kao meru samopomoći, uzajamne pomoći i PP smirenim pristupom i pravilnim stavom da pruži psihičku podršku/negu p/o i time spreči moguće komplikacije	pojam, uzroci i vrste krvarenja metode privremene hemostaze: digitalna kompresija, kompresivni zavoj, tamponada rane, primena poveske "Garo", Ezmarhove poveske (stroge indikacije) procena iskrvarenosti mere PP i mere za sprečavanje šoka unutrašnje krvarenje, znaci prepoznavanja i mere PP PP kod krvarenja na specifičnim mestima (uho, nos, oko, usna duplja, vaginalno krvarenje)	insistirati na primerima iz svakodnevnog života insistirati na potpunom poznavanju vrste i tipova krvarenja demonstraciju krvarenja uraditi na modelu primenom sistema za krvarenje određivanje tačaka digitalne kompresije vršiti prvo na fantomu, a zatim na simulantu (voditi računa o jačini pritiska) demonstraciju različitih metoda vršiti po fazama, a demonstraciju zbrinjavanja krvarenja vršiti u celosti ekipni test realistički prikazanih povreda i stanja: opsežna povreda mekih tkiva butine sa jakim krvarenjem, hiperglikemijska koma i oguljotinom laktova, krvarenje iz nosa, epileptični napad u toku zbrinjavanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
					*	*		*	*

Naziv modula:	Postupak sa ranom, politraume, ratna rana
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o uzrocima i vrstama rana razvijanje sposobnosti primene znanja sticanje veština radi zbrinjavanja traumatske amputacije sticanje znanja o infekciji i merama sprečavanja usvajanje znanja za prepoznavanje politraume i zbrinjavanje istih i razvijanje sposobnosti za prepoznavanje ratnih rana i njihov tretman	prepoznavati vrste rana znati da zbrine traumatsku amputaciju sprečiti infekciju u ranama znati da zbrine politraumatizovana lica i u slučaju potrebe da pravilno postupi i zbrine ratnu ranu	vrste povreda - rana znaci prepoznavanja različitih rana mere PP u zbrinjavanju različitih rana postupak kod traumatske amputacije infekcija u ranama pojam i uzroci politraume trijaža politraumatizovanih lica, pristup i postupak zbrinjavanja uzroci ratne rane, karakteristike, znaci prepoznavanja i mere PP na simulantima, obučenim da glume	navesti primere iz svakodnevnog života u tretmanu različitih povreda koristiti prethodno stečena znanja insistirati na kompletnom zbrinjavanju povreda koristeći standardni materijal za PP napraviti situacioni prikaz sa navedenim povredama i praktično prikazati zbrinjavanje ekipni test sa realistički prikazanim povredama i oboljenjima: hemijske opekotine oka, oguljotine kolena i razderotinama podlaktice sa krvarenjem, infarkt miokarda u početku svestan, a potom gubi svest i prestaju sve funkcije - ubaciti trenažer, posekotina dlana sa prisutnim stranim telom (staklo).

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
					*	*		*	*

Naziv modula:	Povrede kostiju i zglobova
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o uzrocima i vrstama povreda koštano-zglobnih sistema sticanje manuelnih veština za primenu mera PP kod navedenih povreda razvijanje sposobnosti uočavanja karakterističnih povreda	razlikovati vrste povreda znati da zbrine nagnječenja, uganuća, iščašenja i prelome znati da primeni već naučena sredstva za imobilizaciju kod različitih vrsta povreda adekvatno zbrinuti povrede kostiju i zglobova po principima PP	pojam, uzrok, i vrste povreda koštano-zglobnog sistema znaci prepoznavanja i mere PP kod različitih vrsta povreda: nagnječenja, uganuća, iščašenja, otvorenih i zatvorenih preloma znaci prepoznavanja i mere PP kod povreda: glave i vrata, kičmenog stuba, grudnog koša, karlice, gornjih i donjih ekstremiteta	ilustrovati primerima iz svakodnevnog života koristeći mogućnost realističkog prikaza na simulantima prikazati sve vrste povreda sa pristupom povređenom i primenom mera PP zaključno sa psihičkom negom napraviti scenski prikaz zamišljene nesreće uraditi praktičan ekipni test sa sledećim realistički prikazanim stanjima, povredama i oboljenjima: besvesno stanje usled hipoglikemije i zatvorenim prelomom podlaktice, povreda vratnog dela kičmenog stuba zbog pada sa visine i uganućem skočnog zgloba u svesnom stanju, zatvoreni prelom rebara sa paradoksalnim disanjem (sindrom kapka). Ekipno zbrinjavanje traje deset minuta uz korišćenje ponuđenog materijala za zbrinjavanje. Uočene greške odmah ispraviti uz komentar.

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*			*	*

Naziv modula:	Povrede unutrašnjih organa; kraš i blast povrede
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o povredama unutrašnjih organa sticanje znanja o kraš i blast povredama razvijanje sposobnosti primene znanja u cilju otkrivanja unutrašnjih povreda radi pravilnog zbrinjavanja merama PP	znati da posumnja na povrede unutrašnjih organa prepoznati kraš i blast povrede znati da zbrine merama PP gore navedene povrede shvatiti važnost navedenih povreda za opšte stanje unesrećenih	vrste unutrašnjih povreda i uzroci znaci prepoznavanja i mere PP kod: povreda moždanog stabla, povrede baze lobanje, povrede grudne duplje (pneumotoraks), povrede organa trbušne duplje kraš povrede, uzroci, znaci prepoznavanja i mere PP blast povrede, uzroci, znaci prepoznavanja i mere PP	ilustrovati primerima iz svakodnevnog života skrenuti pažnju učenicima da uoče važnost navedenih povreda u stopi opšteg mortaliteta kod saobraćajnog traumatizma

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*			*	*

Naziv modula:	Trovanja, povrede strujom, udar groma
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o uzrocima i vrstama trovanja ovladavanje veštinama za pružanje neodložne PP kod trovanja, povreda strujom i udara groma	razumeti uzroke trovanja raspoznavati različita trovanja moći da otkrije faktore rizika za nastanak akcidenta u zoni prisutnih otrova primenjivati mere prevencije u zaštiti pri radu sa električnom energijom znati pravilno da reaguje u slučaju udara groma koristi mere samozaštite u tretmanu povređenih kod udara struje	pojam, vrste i uzroci trovanja načini unošenja otrova u organizam otkrivanje otrova i zbrinjavanje ostataka radi detekcije znati prepoznavanja i mere PP kod trovanja: dimom i gasovima, alkoholom, lekovima, psihoaktivnim supstancama, industrijskim otrovima, bazama, kiselinama, otrovnim biljkama i hranom znaci prepoznavanja, mere samozaštite i mere PP kod udara struje i groma	insistirati na primerima iz svakodnevnog života navesti učenike da razmišljaju o mogućim otrovima u svom okruženju navesti učenike da razmišljaju o nezaštićenim električnim izvorima u bližoj okolini model očiju sa prikazanom miozom i medrijazom kutije sa lekovima koji se najčešće zloupotrebljavaju u pokušaju suicida komplet za pružanje PP komplet za realistički prikaz stanja p/o realistički prikazana stanja i povrede na simulantima obučenim za glumu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*			*	*

Naziv modula:	Tehnike pomeranja, prenosa, izvlačenja i transporta p/o
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Sticanje veština manipulisanja povređenih i obolelih lica tokom pružanja PP, priprema za transport i transport Sticanje znanja o značaju pravilnog pristupa, pomeranja i prenosa Ovladavanje tehnikom pravilnog iznošenja povređenih iz slupanog vozila	znati pravilno da ručno pomera i nosi P/O - samostalno i u paru znati da koristi ljudsku štaku, različite načine vuče znati da nosi u naručju, "na krkače", da primenjuje stolicu sa rukama umeti da koristi standardna i improvizuje nosila ovladati tehnikom prihvatanja i izvlačenja iz ruševina i vozila permanentno kontrolisati stanje P/O u toku transporta	Ručno pomeranje i nošenje lica (rad jednog i više spasilaca) Različiti načini prenosa povređenih lica Vrste nosila, primena i tehnika nošenja Improvizacija nosila Tehnike izvlačenja iz ruševina i vozila Permanentna kontrola stanja i osnovna nega lica sa životno ugrožavajućim stanjima, povredama i oboljenjima u toku transporta NASTAVNA SREDSTVA	Individualno obučiti svakog učenika da koristi zaštitne hvatove u toku prenošenja tereta Praktično uvežbati sa simulantima pomeranje, prenos i transport P/O lica različitim tehnikama uz korišćenje različitih sredstava Realizovati praktičnu vežbu sa zamišljenim stanjima, povredama i oboljenjima (ekipni test): zatvoreni prelom kuka desne noge koja je u ispruženom položaju kod vozača, otvoreni prelom donje vilice suvozača i modrica na čelu, pešak oboren u pijanom stanju, odbačen vozilom u besvesnom stanju sa prelomom baze lobanje i prisutnim fenomenom naočara. U sceni se nalazi i histerična osoba koja ometa zbrinjavanje. Ekipa zbrinjava unesrećene u sceni deset minuta koristeći ponuđen materijal za zbrinjavanje. Nakon testa izvršiti evaluaciju postignuća i ukazati na učinjene propuste. Učinjene greške ispraviti!

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
					*	*		*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

-	Prva pomoć; prevod udžbenika engleskog Crvenog krsta za internu upotrebu u medicinskim školama; grupa autora, Medicinska škola Beograd, 1995
-	Realistički prikaz životno ugrožavajućih stanja, povreda i oboljenja; T. Ćuk, CKB, Novi Sad, 2001.

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Anatomija i fiziologija

- Biologija

- Hemija

- Higijena i zdravstveno vaspitanje

- Fizika

HIGIJENA I ZDRAVSTVENO VASPITANJE
(za obrazovne profile: LABORATORIJSKI TEHNIČAR - ogled; MEDICINSKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled
i FARMACEUTSKI TEHNIČAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
1	66					66

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Sticanje znanja o higijenskim principima na osnovu kojih učenici formiraju pozitivan stav sa ciljem da se usvoji i uvek implementira zdravo ponašanje - zdrav stil življenja, kao osnova za očuvanje zdravlja.
-	Sticanje znanja o značaju i ulozi održavanja lične higijene u prevenciji nastanka raznih bolesti i poremećaja koji nastaju kao posledica nedovoljnog i nepravilnog održavanja lične higijene i nehigijenskog načina življenja.
-	Sticanje znanja o uticaju fizičke aktivnosti na organizam u zavisnosti od starosnog doba i psihofizičkih sposobnosti, kao i da usvoji fizičku aktivnost kao deo životnog stila.
-	Sticanje znanja o značaju očuvanja mentalnog zdravlja i upoznavanja higijenskih aspekata prevencije od mentalnih poremećaja i posebno bolesti zavisnosti.
-	Sticanje znanja o značaju i ulozi higijene ishrane u zaštiti i unapređenju zdravlja i upoznavanje poremećaja i bolesti koje najčešće nastaju kao posledica nepravilne ishrane.
-	Sticanje znanja i shvatanje značaja komunalne higijene, kao i upoznavanje sa pozitivnim i negativnim uticajima spoljne sredine na zdravlje.
-	Sticanje znanja o značaju i ulozi higijene školske sredine u zaštiti zdravlja dece i omladine i razvijanju njihove zdravstvene kulture.
-	Sticanje znanja o uticaju radne sredine i procesa rada na zdravlje, kao i o značaju sprovođenja preventivno higijenskih mera za očuvanje zdravlja.
-	Sticanje znanja o specifičnostima u uslovima vanrednih stanja, ratnih stanja i katastrofa i primena specifičnih metoda sprovođenja higijenskih mera u datim uslovima.
-	Sticanje znanja o ciljevima, metodama i oblicima zdravstveno vaspitnog rada, kao i pripremu učenika za samostalan zdravstveno vaspitni rad.
-	Sticanje znanja o osnovnim principima savremene zaštite zdravlja, kao i preventivnim aktivnostima koje su najefikasnije u zaštiti zdravlja stanovništva.

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Lična higijena	8
Higijena fizičke kulture i telesnog vaspitanja	4
Mentalna higijena	10
Higijena ishrane	10
Komunalna higijena	8
Školska higijena	6
Higijena radne sredine	8
Higijena u vanrednim stanjima	4
Zdravstveno vaspitanje	8

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Lična higijena
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o značaju koji lična higijena ima za očuvanje i unapređenje zdravlja sticanje znanja o higijenskim principima koji sprečavaju nastanak poremećaja i bolesti usled nepravilnog održavanja lične higijene sticanje znanja o bolestima koje se prenose polnim kontaktom sticanje znanja o primeni kontraceptivnih sredstava sticanje znanja o značaju higijenskog odevanja i poremećajima koji nastaju usled nepridržavanja higijenskih principa odevanja	znati da održava ličnu higijenu znati da odabere zdravstveno ispravna sredstva za održavanje lične higijene znati da se zaštiti od bolesti koje se prenose polnim kontaktom znati da odabere i upotrebi odgovarajuće kontraceptivno sredstvo znati da odabere adekvatnu odeću i obuću	definicija zdravlja, koncept zdravlja značaj i principi održavanja higijene kože, sluzokože i aneksa higijenski zahtevi sredstava za održavanje lične higijene i poremećaji koji nastaju usled neodgovarajućeg kvaliteta tih sredstava bolesti koje nastaju usled nepravilnog održavanja lične higijene polno prenosive bolesti zdravstveni aspekti kontracepcije i primene kontraceptivnih sredstava higijenski i zdravstveni značaj odeće i obuće	teorijska nastava nastava metodom demonstracije test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Higijena fizičke kulture i telesnog vaspitanja
Trajanje modula:	4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o fiziologiji rada, zamora, umora i premora sticanje znanja o odmoru, rekreaciji i snu sticanje znanja o uticaju atmosferskih faktora na zdravlje sticanje znanja o uticaju vode i fizičke aktivnosti na očuvanje i unapređenje zdravlja sticanje znanja o uticaju fizičke aktivnosti na organizam u zavisnosti od starosnog doba i psihofizičkih sposobnosti	znati da se vrsta rada mora prilagoditi telesnoj konstituciji i zdravstvenom stanju organizma znati da planira dnevne aktivnosti, fizičku aktivnost, odmor i san znati da koristi blagodeti vode, vazduha i sunčevog zračenja u cilju unapređenja zdravlja znati da se zaštiti od nepovoljnog dejstva sunčevog zračenja znati da je fizička aktivnost deo zdravog stila življenja	fiziološki aspekti higijene rada, odmora, rekreacije i sna umor, zamor, premor uloga sunčevog zračenja, vode, vazduha i fizičke aktivnosti u očuvanju i unapređenju zdravlja fizička aktivnost kao mera prevencije oboljenja u različitim životnim dobima	teorijska nastava test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Mentalna higijena
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o značaju očuvanja mentalnog zdravlja i upoznavanje sa faktorima koji mogu da naruše mentalno zdravlje sticanje znanja o specifičnostima mentalnog zdravlja u zavisnosti od starosnog doba sticanje znanja o rizičnom ponašanju dece i adolescenata sticanje znanja o bolestima zavisnosti i njihovoj prevenciji	znati da se prilagođava uticajima sredine i deluje kao stabilna i zrela ličnost znati da se odupre faktorima koji narušavaju mentalno zdravlje znati da primeni mere koje podižu nivo psihičke kondicije znati da usvoji zdrav stil življenja, što znači da ne postane zavisan od nikotina, alkohola i opojnih droga	mentalno zdravlje, odnos telesnog i mentalnog zdravlja, faktori koji utiču na mentalno zdravlje interpersonalni odnosi i njihova pozitivna modifikacija specifičnosti mentalnog zdravlja kod dece i omladine zrelost mladih za brak i formiranje porodice specifičnosti mentalnog zdravlja žena u prelaznom dobu i starih ljudi prevencija duševnih poremećaja u zavisnosti od starosnog doba stres prevencija bolesti zavisnosti: pušenje, narkomanija i alkoholizam	teorijska nastava nastava metodom demonstracije test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Higijena ishrane
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o značaju i ulozi higijene ishrane u zaštiti i unapređenju zdravlja sticanje znanja o hranjivim materijama, namirnicama i njihovoj biološkoj vrednosti sticanje znanja o povezanosti pravilne ishrane i nastanku bolesti sticanje znanja u cilju usvajanja navika za zdrav način života	znati kako da se pravilno hrani i koristi zdravstveno bezbedne namirnice znati koje hranjive materije je neophodno da unosi znati koje bolesti nastaju usled nepravilne ishrane i neispravne hrane znati koje bolesti nastaju usled poremećaja ponašanja u ishrani znati da sve konsultacije vezane za bolesti nepravilne ishrane traži od stručnog lica	fiziologija ishrane energetski bilans hranljive materije grupe namirnica i njihova biološka vrednost osnovni principi pravilne ishrane procena uhranjenosti i poremećaji usled nepravilne ishrane poremećaji ponašanja u ishrani bolesti usled neispravne hrane sanitarno-higijenski nadzor, zdravstvena ispravnost, zdravstveno bezbedna hrana i zakonska regulativa	teorijska nastava nastava metodom demonstracije test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Komunalna higijena
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o pozitivnim i negativnim uticajima spoljnje sredine na zdravlje sticanje znanja o značaju vode za piće i resursima voda kod nas sticanje znanja o kruženju materija i zaštiti životne sredine sticanje znanja o higijeni stanovanja i higijenskom stanu	znati kako vlaga, atmosferski pritisak, kretanje vazduha i temperatura utiču na zdravlje znati kako aerozagađenje dovodi do nastanka bolesti znati značaj higijenski ispravne vode za piće znati načine konačnog uklanjanja otpadnih materija i zaštite životne sredine znati higijenu stanovanja i tipove naselja	sastav atmosfere i aerozagađenja higijenski, epidemiološki, ekološki i zdravstveni značaj vode za piće higijenski zahtevi dispozicije otpadnih voda i čvrstih otpadnih materija sastav zemljišta, kruženje materija i mere zaštite zemljišta od zagađenja higijena naselja, tipovi naselja i higijena stanovanja	teorijska nastava test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Školska higijena
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o karakteristikama rasta i razvoja dečjeg uzrasta sticanje znanja o uticaju faktora školske sredine na zdravlje učenika sticanje osnovnih znanja o predškolskim ustanovama, domovima i rekreativnim objektima	znati o karakteristikama rasta i razvoja pojedinih perioda dečjeg uzrasta znati kako školska sredina, objekti i nameštaj utiču na zdravlje znati osnovne karakteristike i prednosti korišćenja predškolskih ustanova, domova i rekreativnih objekata znati prevenciju bolesti koje nastaju kao posledica uticaja školske sredine na učenika	osnovne karakteristike rasta i razvoja periodizacija dečjeg uzrasta školski objekti i školski nameštaj faktori školske sredine koji utiču na zdravlje učenika organizacija nastave predškolske ustanove domovi učenika, odmarališta i rekreativni objekti najčešća oboljenja koja nastaju usled uticaja organizacije nastave i školske sredine	teorijska nastava nastava metodom demonstracije test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Higijena radne sredine
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o uticaju radne sredine i procesa rada na zdravlje sticanje znanja o dejstvu štetnih noksi i drugih faktora u radnoj sredini koji dovode do narušavanja zdravlja sticanje znanja o prevenciji profesionalnih oboljenja i traumatizma sticanje znanja o zaštiti vulnerabilnih kategorija stanovništva	znati o faktorima i štetnim noksama koje utiču na zdravlje znati primenu preventivnih mera u cilju očuvanja zdravlja i sprečavanja profesionalnih bolesti i profesionalnog traumatizma znati mere zaštite vulnerabilnih kategorija stanovništva	uticaj radne sredine i procesa rada na zdravlje podela i značaj štetnih noksi radne sredine prevencija profesionalnih oboljenja i profesionalnog traumatizma zaštita zdravlja i posebni zahtevi za rad vulnerabilnih kategorija stanovništva	teorijska nastava test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Zdravstveno vaspitanje
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o ciljevima, metodama i oblicima zdravstveno vaspitnog rada sticanje znanja o korišćenju i primeni zdravstveno vaspitnih sredstava sticanje znanja o sprovođenju zdravstveno vaspitnog rada u svakodnevnoj praksi	znati koji je cilj zdravstveno vaspitnog rada znati da napravi operativni plan i program zdravstveno vaspitnog rada u okviru svoje kompetencije znati da primeni oblike i metode zdravstveno vaspitnog rada znati da koristi očigledna zdravstveno vaspitna sredstva	ciljevi i principi zdravstvenog vaspitanja planiranje i programiranje zdravstvenog vaspitanja metode i oblici zdravstveno vaspitnog rada očigledna sredstva u zdravstveno-vaspitnom radu zdravstveno vaspitanje kao obavezan vid zdravstvene zaštite zdravstveno vaspitanje kao sastavni deo rada zdravstvenih radnika	teorijska nastava nastava metodom demonstracije test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Higijena u vanrednim stanjima
Trajanje modula:	4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o specifičnostima vanrednih stanja kao i specifičnoj epidemiološkoj problematici sticanje znanja o snabdevanju higijenski ispravnom vodom sticanje znanja o problemima ishrane u vanrednim stanjima sticanje znanja o problemima smeštaja u vanrednim stanjima	znati specifičnosti vanrednih uslova kao posledicu elementarnih i drugih vrsta katastrofa znati probleme vodosnabdevanja, ishrane i smeštaja u vanrednim uslovima znati ulogu i zadatke zdravstvenog radnika i zdravstvene službe u sprovođenju higijenskih mera u vanrednim stanjima	specifičnosti vanrednih uslova koji nastaju usled elementarnih i drugih vrsta katastrofa specifični higijensko epidemiološki problemi u vanrednim uslovima snabdevanje higijenski ispravnom vodom za piće u vanrednim uslovima organizacija i problemi ishrane u vanrednim uslovima higijena smeštaja stanovništva u vanrednim uslovima zadaci zdravstvene službe u sprovođenju higijenskih mera u vanrednim stanjima	teorijska nastava test znanja na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

-	Dr M. Nikolić, dr R. Kocijančić, dr M. Pecelj-Gec, dr V. Parezanović, Higijena sa zdravstvenim vaspitanjem, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001. god.
-	Prof. dr R. Kocijančić, urednik: Higijena, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2002. god.
-	Dr V. Damjanov, dr S. Tošović, Komunalna higijena, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1993. god.
-	Prof. dr J. Jorga. Prof. dr I. Gajić, urednici, Ishrana u prevenciji i lečenju hroničnih masovnih nezaraznih oboljenja, Institut za zaštitu zdravlja Srbije, Beograd, 2002. god.
-	Dr D. Nikolić, Bolesti zavisnosti, Socijalna misao, Beograd, 2000. god.
-	Priručnik iz preventivne medicine za trupne lekare, Institut za vojnomedicinske naučne informacije i dokumentaciju, Beograd, 1984. god.
-	Dr B. Simić, Medicinska dijetetika, Beograd, 1977. god.

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Biologija

- Medicinska mikrobiologija sa epidemiologijom

- Psihologija

- Psihijatrija

- Hemija

- Fizika

- Anatomija i fiziologija

- Patologija

- Dijetetika

- Ishrana

- Interne bolesti

- Pedijatrija

- Zdravstvena nega

- Prva pomoć

ZDRAVSTVENA NEGA
(za obrazovni profil ZDRAVSTVENA NEGOVATELJICA - NEGOVATELJ - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	66	132				198

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Sticanje potrebnih stručnih znanja, radnih veština i navika u praktičnoj primeni znanja odn. izvršavanju profesionalnih zadataka
-	Usvajanje etičkog kodeksa kao pravila ponašanja u profesionalnom radu
-	Razvijanje ljubavi prema pozivu i humanog odnosa prema bolesnim, starim, socijalno ugroženim i hendikepiranim licima
-	Sticanje sposobnosti sagledavanja ličnosti bolesnika - štićenika
-	Osposobljavanje učenika za uspešno prenošenje znanja na zaštiti zdravlja populacije
-	Osposobljavanje učenika za implementaciju praktičnih znanja u toku izvođenja zadataka iz profesionalne nadležnosti
-	Sticanje znanja radi učešća u aktivnom procesu obuke populacije za zdrave stilove života

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Zdravstvena nega kao medicinska disciplina	15
Organizacija zdravstvene službe	15
Profilaksa infekcije u zdravstvenim ustanovama	60
Bolesnička soba	16
Sprovođenje lične higijene bolesnika i drugih lica u stanju potrebe	60
Položaj bolesnika u postelji, prenos bolesnika i pomoć pri kretanju	32

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Zdravstvena nega kao medicinska disciplina
Trajanje modula:	15 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o zadacima i ulozi, predmeta u profesionalnom osposobljavanju negovatelja/negovateljice
razumevanje organizacije zdravstvene nege
razvijanje profesionalnog etičkog odnosa prema licima u stanju potrebe

poznavati cilj i zadatke predmeta
prihvatiti kodeks profesionalnog ponašanja
razumeti etičke principe
razumeti organizaciju zdravstvene nege

cilj, zadaci i predmet izučavanja nege bolesnika
pojam etike zdravstvenog radnika i osnovna načela
čuvanje medicinske tajne
kodeks ponašanja i lik zdravstvene negovateljice/negovatelja pri radu u bolničkim uslovima i uslovima kućne nege i obavljanju profesionalnih zadataka iste
zbrinjavanje hendikepirane dece i omladine
organizacija i podela zdravstvene nege

analiza uloge negovateljice/negovatelja u sistemu zdravstvene zaštite sa isticanjem značaja i uloge u timu za negu

NASTAVNA SREDSTVA:

kodeks etike zdravstvenog radnika
slike različitih zdravstvenih ustanova za negu bolesnika
medicinska etika - udžbenik

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Organizacija zdravstvene službe
Trajanje modula:	15 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

razumevanje sistema zdravstvene zaštite i organizacije zdravstvene službe
sticanje znanja o medicinskoj dokumentaciji, načinu vođenja i zaštiti podataka

razlikovaće vrste zdravstvenih ustanova prema zahtevu sistema zdravstvene zaštite
razumeće organizaciju rada zdravstvenih ustanova
biti upoznat sa vrstama medicinske dokumentacije i načinom vođenja obaveznih zdravstvenih obrazaca

vrste zdravstvenih ustanova, specifičnosti i zadaci (preventivne; preventivno-kurativne, dom zdravlja, bolnica, zdravstveni centar, zavodi, instituti i kliničko-bolnički centri i klinike)
specifičnosti ustanova za smeštaj i trajni boravak lica u stanju potrebe - ustanove socijalne zaštite (dom za nezbrinutu decu, ustanove za smeštaj i lečenje hendikepiranih lica, gerontološki centri)
dokumentacija u zdravstvu, vrste i specifičnosti
organizacija rada zdravstvenih ustanova (službe, režim rada, prateće radne tehničke i medicinske prostorije - rtg, laboratorija, kabineti, kuhinja, magacin, perionica, prosektura, apoteka)

kroz praktične primere uzimanja ličnih podataka od obolelih uputiti učenike na pravilno vođenje medicinske dokumentacije i načine zaštite istih u korelaciji sa profesorom računarstva i informatike obraditi kompjutersko vođenje obrasca

NASTAVNA SREDSTVA:

slike različitih zdravstvenih ustanova
medicinska dokumentacija
pravilnik o kućnom redu
povelja bolničkih pacijenata

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Profilaksa infekcije u zdravstvenim ustanovama
Trajanje modula:	60 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o infekciji, način širenja i borbe protiv iste
sticanje znanja o merama dezinfekcije i sterilizacije
sticanje znanja o profilaksi intrahospitalnih i infekcija u kući
razvijanje svesti o potrebi samozaštite i zaštite obolelih u toku rada sa zaraznim materijalom

shvatiti problem infekcije za zdravstvenu delatnost
razumeti način prenošenja infekcije
primenjivaće mere zaštite u borbi protiv infekcije
znati da pravilno dezinfikuje i steriliše upotrebljeni pribor, aparate, uređaje i sav ostali materijal koji dolazi u kontakt sa bolesnikom
kontroliše izvršenu sterilizaciju
moći da identifikuje moguće izvore zaraze

pojam, uzročnici i vrste infekcija
vogralikov lanac zaraze
opšte mere u suzbijanju infekcije
pojam dezinsekcije, deratizacije, eradikcije
dezinfekcija - pojam, vrste, metode i sredstva
sterilizacija - pojam, vrste, metode i sredstva
kontrola sterilizacije
antisepsa i asepsa u borbi protiv infekcije
intrahospitalna infekcija - pojam i uloga u sprečavanju infekcija u kućnim uslovima
mere zaštite
protokol za praćenje bolničkih infekcija

obučiti učenike za potpuno poznavanje ličnih mera zaštite od infekcije kao i tehnike zaštite obolelih i članova zdravstvenog tima i porodice u cilju zaštite od infekcije i profesionalnih oboljenja zdravstvenih radnika
u kabinetu izvršiti demonstracioni prikaz praktične pripreme i izvođenja dezinfekcije i sterilizacije medicinskog pribora i aparata

NASTAVNA SREDSTVA:

slike zaraznih bolesti
šema vogralikovog lanca
slike uzročnika infektivnih oboljenja
različite vrste dezinfekcionih sredstava
uređaji i aparati za sterilizaciju

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*	*

Naziv modula:	Sprovođenje lične higijene i drugih lica u stanju potrebe
Trajanje modula:	60 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o značaju i merama za sprovođenje lične higijene
razvijanje pozitivnih higijenskih navika i njihovo usvajanje
sticanje znanja o praktičnim postupcima za sprovođenje lične higijene

znati da odredi potrebu za sprovođenjem lične higijene
znati da pravilno sprovodi mere lične higijene
znati da vrši pravilnu fizičku manipulaciju sa bolesnikom u toku sprovođenja mera lične higijene
znati da koristi savremenu opremu za sprovođenje lične higijene
znati da sprovodi ličnu higijenu u kućnim uslovima

higijenske potrebe polupokretnih i nepokretnih lica u stanju potrebe
umivanje, kupanje, pranje kose, pranje pojedinih telesnih segmenata i održavanje higijene prirodnih otvora
sprovođenje lične higijene u kućnim uslovima
savremena oprema za sprovođenje lične higijene, način upotrebe i tehnika rada

NASTAVNA SREDSTVA;

materijal za sprovođenje lične higijene kabineta za zdravstvenu negu
higijenska sredstva za održavanje lične i intimne higijene
savremena tehnička pomagala za sprovođenje lične higijene

demonstracioni prikaz postupaka sprovođenja lične higijene izvesti u kabinetu na fantom lutki: kad se savlada tehnika postupak ponoviti na učeniku simulantu da bi se inkorporirala stečena znanja o veštini komunikacije sa bolesnim, a potom u realnim uslovima

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*	*		*	*

Naziv modula:	Položaj bolesnika u postelji, prenos bolesnika i pomoć pri kretanju
Trajanje modula:	32 časa

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o vrstama položaja i tehnici pomeranja kao i prenosa bolesnika
razvijanje veština o načinu obuke lica koja koriste različita pomagala za hod

posedovaće veštinu za pomeranje, promenu položaja i prenos bolesnika
biti osposobljen da obuči p/o za aktivnost samozbrinjavanja u cilju promene položaja
znati da koristi savremena pomagala za kretanje bolesnika i obuči ih za upotrebu

osnovna podela i vrste položaja u postelji
zaštitni položaji i pokreti
hvatovi koji olakšavaju podizanje
podizanje pacijenta sa nivoa zemlje i iz pognutog stava, čučnja, skleka, invalidskih kolica, sa nivoa kreveta
tehnika postavljanja bolesnika u različite položaje (Fovlerov, Kvinkeov, Trendelerburgov, Kolemanov, položaj po Beleru i različite prinudne položaje)
promena položaja u postelji - rad jedne i dve osobe, pomeranje, podizanje i povlačenje
prelazak iz ležećeg u sedeći položaj, rad jedne i dve osobe
prenošenje bolesnika nošenjem na rukama, nosilima
hod uz tuđu pomoć, pomoću pomagala (štaka, dupka, tronošca, sobnih kolica - guranje, voženje)

demonstraciju započeti usvajanjem zaštitnih hvatova; vežbanjem na fantomu, zatim na učeniku, a potom u realnim uslovima
posebnu pažnju skrenuti učeniku pri rukovanju sa obolelim velike telesne mase i korišćenje mera samozaštite u cilju sprečavanja povrede

NASTAVNA SREDSTVA:

razna pomagala (štake, dubak, tronožac, sobna kolica)
nastavni film
slike i šeme različitih vrsta položaja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*		*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- A. Baljozović, S. Kostić, N. Baljozović: Zdravstvena nega I, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Anatomija i fiziologija

- Prva pomoć

- Biologija

- Fizika

ZDRAVSTVENA NEGA
(za obrazovni profil MEDICINSKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	66	99				165

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Osposobljavanje za prijem i otpust bolesnika, negovanje i održavanje higijene, postavljanje u odgovarajući položaj, sprovođenje mera antisepse i asepse, postavljanje zavoja i vođenje dokumentacije
-	Da posmatra, prati i evidentira opšte stanje bolesnika, vitalnih funkcija i izlučevina; priprema, asistira i sprovodi dijagnostičko-terapijske procedure, učestvuje u izvođenju punkcija i sprovodi ishranu bolesnika
-	Posmatra spoljašnji izgled bolesnika, sprovodi dijetalnu ishranu i medicinsko-terapijske radnje, priprema, asistira za rendgenska, endoskopska i savremena dijagnostička ispitivanja, sprovodi proces zdravstvene nege kroz specijalnu negu bolesnika u hirurgiji, neuropsihijatriji, infektologiji, internoj medicini, ginekologiji i akušerstvu i pedijatriji
-	Pruža hitnu i neodložnu medicinsku pomoć životno ugroženim licima, sprovodi zdravstveno-vaspitni rad, edukuje pojedinca i zajednicu da prihvati zdrav način života i život sa bolešću

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Organizacija zdravstvene službe i medicinska dokumentacija	18
Prijem, smeštaj i otpust bolesnika	26
Postavljanje bolesnika u odgovarajući položaj i asistiranje pri lekarskom pregledu i viziti	20
Mere antisepse i asepse	50
Higijena ličnog i posteljnog rublja, kože i sluzokože i mere profilakse	28
Priprema i primena tehnika postavljanja zavoja	23

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Organizacija zdravstvene službe i medicinska dokumentacija
Trajanje modula:	18 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

priprema i vodi medicinsku i ostalu dokumentaciju

oformi potrebnu medicinsku dokumentaciju pri prijemu bolesnika
kompletira bolesničku dokumentaciju pri otpustu vodi i ostalu dokumentaciju
da poznaje organizaciju rada preventivnih i stacionarnih ustanova

vrste zdravstvenih ustanova
preventivne
prev. - kurativne
stacionare
dokumentacija zdravstvene ustanove
prateće radiotehničke i medicinske jedinice u bolnici
organizacija bolničkog odeljenja
bolesnička soba

NASTAVNA SREDSTVA:

formulari za medicinsku dokumentaciju
knjige trebovanja

obilazak zdravstvenih ustanova - preventivnih, preventivno kurativnih stacionarnih,
demonstracioni prikaz vođenja medicinske dokumentacije

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*	*			*

Naziv modula:	Prijem - smeštaj i otpust bolesnika
Trajanje modula:	26 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sprovodi prijem - smeštaj i otpust bolesnika; upoznaje bolesnika sa kućnim redom.

sprovodi sanitarnu obradu;
prima hitne slučajeve;
sprovodi otpust bolesnika sa odeljenja;
premešta bolesnika na drugo odeljenje;
da upozna bolesnika sa kućnim redom;
da učestvuje pri prijemu bolesnika u ambulantno - polikliničkim i stacionarnim ustanovama
da razlikuje hitan od klasičnog prijema

prijem bolesnika u zdravstvenu ustanovu
ambulantno polikliničku i
stacionarnu zdr. ustan.
pregled i sanitarna obrada i smeštaj na bolničko odeljenje
prijem hitnog bolesnika
otpust bolesnika sa odeljenja
premeštanje bolesnika na drugo odeljenje
kućni red
primopredaja dužnosti

NASTAVNA SREDSTVA:

kolica - ležeća, sedeća
dokumentacija pri prijemu i otpustu
knjiga primopredaje
pravilnik kućnog reda

analizirati ulogu medicinske sestre pri prijemu i otpustu bolesnika
analizirati pravilnosti postupka i odnosa sestre prema bolesniku i članovima porodice
demonstracioni prikaz dokumentacije pri prijemu i otpustu
prikaz pravilnika kućnog reda
rad učenika u zdravstvenim ustanovama

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*			*

Naziv modula:	Postavljanje bolesnika u odgovarajući položaj, priprema i asistiranje pri lekarskom pregledu i viziti
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

postavlja bolesnika u odgovarajući položaj i priprema bolesnika za pregled i vizitu

da postavlja bolesnika
u privremeni prinudni položaj
u stalni prinudni položaj
da pripremi bolesnika za lekarski pregled
da pripremi bolesnika i potrebnu dokumentaciju i potrebne aparate za lekarsku vizitu

vrste položaja
aktivni - pasivni
prinudni
pomeranje i okretanje bolesnika
ustajanje bolesnika
priprema bolesnika za vizitu
zadaci medicinske sestre

NASTAVNA SREDSTVA:

specijalni krevet jastuci - nasloni, gumirana platna, antidekubitori, slike i crteži, knjiga vizite

demonstracioni prikaz svih položaja kod bolesnika
davanje primera iz realnih životnih situacija i ukazati na moguće komplikacije;
uraditi scenski prikaz lekarske vizite sa posebnim osvrtom na ulogu sestre

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*			*

Naziv modula:	Mere antisepse i asepse
Trajanje modula:	50 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

da sprovodi metode antisepse;
da sprovodi metode asepse;

da priprema dezinfekciona sredstva i primenjuje ih;
da priprema materijal, sprovodi sterilizaciju i rukuje sterilnim materijalom;
da vrši kontrolu sterilizacije

infekcije - vogralikov lanac;
profilaksa intrahospitalnih infekcija;
opšte i specifične mere u suzbijanju infekcije;
dezinfekcija;
sterilizacija;
metode;
kontrola;
značaj sterilizacije;

NASTAVNA SREDSTVA:

slike i crteži
dezinfekciona sredstva
materijal za sterilizaciju
instrumenti, zavoj,
aparati za sterilizaciju,
doboši, kasete...

pravljenje i praktična primena dezinfekcionih sredstava;
analizirati značaj antisepse i sepse u radu
demonstracioni prikaz pripreme materijala i izvođenja sterilizacije;
uraditi kontrolu sterilizacije

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*	*			*

Naziv modula:	Higijena ličnog i posteljnog rublja, kože i sluzokože i mere profilakse
Trajanje modula:	28 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sprovođenje higijene ličnog i postelj. rublja, kože i vidljivih sluzokoža i mere profilakse dekubitusa i infekcija

da promeni lično i posteljno rublje,
da umije, okupa, opere kosu, neguje čula i anogenitalnu regiju
da pomeri, okrene i postavi bolesnika u odgovarajući položaj
da izmasira bolesnika

umivanje - kupanje, pranje kose, održavanje prirodnih otvora,
zadaci med. sestre u prevenciji i lečenju dekubitusa
promena posteljnog rublja aktivnog i pasivnog bolesnika
promena ličnog rublja nepokretnom bolesniku

NASTAVNA SREDSTVA:

pribor za ličnu higijenu
lično i posteljno rublje
dezinfekciona sredstva
antidekubitori

demonstracioni prikaz sprovođenja higijene nepokretnog bolesnika
demonstracioni prikaz promene ličnog i posteljnog rublja
demonstracioni prikaz primene antidekubitora
davanje primera iz realnog života o nastanku komplikacija zbog nesavesnog rada sestre

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

Naziv modula:	Priprema i primena tehnika postavljanja zavoja
Trajanje modula:	23 časa

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

priprema i primenjuje tehniku postavljanja zavoja
da postavi bol u odgovarajući položaj
da vrši kontrolu postavljenog zavoja

da poznaje materijal za previjanje
da zna pravila postavljanja zavoja;
da postavlja zavoje;

Ruska i Hipokratova kapa;
Zavoj jednog i oba oka;
Zavoj lica;
Praćka za nos i donju vilicu; Zavoj vrata;
Zavoj ramena i nadlaktice, lakta; Podlaktice;
Šake, prstiju;
Zavoj leđa, grudi, dojki,
Dezolov zavoj, trbuha, kuka, natkolenice, kolena, potkolenice, skočnog zgloba i stopala.
Zavoj međice

materijal za previjanje
osnovni oblici zavoja
osnovna pravila pri postavljanju zavoja
zavoj glave: Ruska kapa, Hipokratova kapa, zavoj jednog i oba oka i uha, zavoj lica, nosa i brade, zavoj vrata, ramena, nadlaktice, lakta, podlaktice, šake, prstiju; zavoj grudnog koša, dojke, Dezolov zavoj trbuha, kuka, karlice, međice; zavoj nadkolenice, kolena, podkolenice, stopala i skočnog zgloba

NASTAVNA SREDSTVA:

zavoji svih dimenzija - gaza
vata, leukoplast, nepromočivo platno

demonstracioni prikaz postavljanja svih zavoja;
kontrola pravilnog postavljanja zavoja
analizirati najčešće greške u postavljanju zavoja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*	*		*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Dr Radmila Popović, dr Petar Borović - Zdravstvena nega III;

- Dr Jovan Teodorović i saradnici - Interne bolesti sa negom II;

- Dr A. i N. Baljozović - Hirurgijska nega II;

- Dr Svetislav Kostić - Pedijatirija sa negom;

- Dr Dragomir Mladenović - Ginekologija i akušerstvo sa negom.

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- svi stručni predmeti

ZDRAVSTVENA NEGA
(za obrazovni profil STOMATOLOŠKA SESTRA-TEHNIČAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	66	99				165

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Sticanje znanja o savremenoj nezi bolesnika

- Sticanje saznanja o karakteristikama zdravstvenih ustanova

- Sticanje praktičnih veština i teoretskog znanja o vitalnim znacima bolesnika

- Sticanje praktičnih i teoretskih znanja o značaju i karakteristikama izlučevina

- Sticanje teoretskih znanja o savremenoj terapiji

- Sticanje praktičnih znanja o načinima aplikacije odrinirane terapije

- Sticanje znanja o ličnoj higijeni

- Sticanje znanja o specifičnim načinima ishrane

- Prepoznavanje i reagovanje u urgentnim stanjima u stomatologiji

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Zdravstvene ustanove, prijem i dezinfekcija	28
Posmatranje i vitalni znaci	26
Izlučevine i njihov značaj	20
Terapijske tehnike	39
Lična higijena i ishrana	21
Urgentna stanja	31

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Zdravstvene ustanove, prijem i dezinfekcija
Trajanje modula:	28 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o preventivnim i stacionarnim ustanovama
sticanje znanja o unapređivanju zdravlja i prevenciji bolesti
sticanje znanja o organizaciji rada u stacionarnim, polikliničkim ustanovama i domovima zdravlja organizaciji rada
sticanje znanja o dezinfekciji

razlikovati preventivnu od stacionarne ustanove
znati dinamički, stacionarni i tehnički deo bolnice
znati da pripremi i rasporedi osnovni hirurški materijal na mobilni stočić
znati psihičku i fizičku pripremu pacijenta za intervencije
znati pripremu i korišćenje dezinfekcionih sredstava
sprovođenje mera zaštite i samozaštite

vođenje medicinske dokumentacije
principi oko prijema i otpusta bolesnika
značaj čuvanja etičke i profesionalne tajne
principi prijema i obrade urgentnih slučajeva
postupci pri primopredaji dužnosti
vrste, priprema i primena dezinfekcionih sredstava

teorijska nastava
praktične vežbe
aktivna nastava
interaktivna nastava

NASTAVNA SREDSTVA:

kompjuter
klinička dokumentacija
sveska primopredaje
kućni red
dezinfekciona sredstva

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

Naziv modula:	Posmatranje i vitalni znaci
Trajanje modula:	26 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o položaju bolesnika u postelji
sticanje teoretskih znanja o vrstama vitalnih funkcija
sticanje praktičnih veština o tehnikama merenja vitalnih funkcija
sticanje znanja o pripremi i primeni antidekubitera

znati aktivan, pasivan i prinudan položaj
znati postavljanje pacijenata u odgovarajući položaj
zna tehnike pripreme za transport
zna merenje vitalnih funkcija
zna ubeležavanje dobijenih vrednosti u bolesničku listu
zna mere sprečavanja nastanka dekubita
zna pripremu i primenu antidekubitera

principi postavljanja pacijenata u adekvatan položaj
principi, vrste, tehnike i način merenja vitalnih funkcija
sprovođenje mera profilakse dekubitusa
objektivni simptomi i observacija
standardna i inprovizovana sredstva antidekubitera

teorijska nastava
praktične vežbe
aktivna nastava
interaktivna nastava

NASTAVNA SREDSTVA:

bolesnička postelja i posteljina
aparati za merenje vitalnih funkcija
temperaturne liste

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

Naziv modula:	Izlučevine i njihov značaj
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o vrstama i značaju izlučevina
sticanje praktičnih znanja o tehnikama uzimanja, čuvanju, obeležavanju i transportu
sticanje znanja o sprovođenju mera zaštite i samozaštite pri radu sa izlučevinama

znati pripremu pacijenata za uzimanje materijala za testiranje
znaće pripremu i primenu instrumenta za uzimanje materijala za testiranje
znaće asistiranje pri uzimanju biološkog uzorka tkiva
znaće tehnike uzimanja brisa nosa, ždrela i jezika
znaće tehnike uzimanja sputuma i urina za hemijske i bakteriološke pretrage

opservacija pacijenta pre i u toku uzimanja krvi za analize
principi nekontaminacije uzetog uzorka stranim materijalom
principi obeležavanja, zbrinjavanja uzorka
uticaj vremena transporta na vrednost uzetog uzorka
mera zaštite i samozaštite u radu sa uzorcima visokorizičnih grupa pacijenata

teorijska nastava
praktične vežbe
aktivna nastava
interaktivna nastava

NASTAVNA SREDSTVA:

epruvete
brisevi
petrijeve šolje
uputnice
antikoagulansi
alkoholi
kape i maske
rukavice
kaljače

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

Naziv modula:	Terapijske tehnike
Trajanje modula:	31 čas

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o trebovanju, skladištenju i čuvanju lekova
sticanje praktičnih znanja o pravilnoj pripremi i doziranju lekova
sticanje znanja o najčešćim terapijskim procedurama
sticanje znanja o primeni termičkih postupaka

znati čuvanje lekova i otrova
znati osnovne vrste lekova i ciljeve terapije
znati da pripremi i primeni ordiniranu terapiju
znati praktičnu primenu infracrvenih zraka i terapijske svrhe

oznake na posudama sa lekom i otrovima
propisi o čuvanju lekova i otrova
pripremu i primenu terapije
dejstvo infracrvenih zraka i izvori zračenja
ampulirani i tabletarni lekovi
infuzioni sistemi
trenažne gumene lutke

teorijska nastava
praktične vežbe
aktivna nastava
interaktivna nastava

NASTAVNA SREDSTVA:

kutije sa oznakama
nalozi sa ordiniranom terapijom
brizgalice, igle i gumene poveske

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

Naziv modula:	Lična higijena i ishrana
Trajanje modula:	21 čas

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o važnosti dnevne nege u pogledu lične higijene
sticanje znanja o važnosti nege pacijenata sa epitezama
sticanje znanja o dijetetskom režimu, prirodnoj i veštačkoj ishrani
sticanje znanja o ishrani bolesnika sa povredama orofacijalnog sistema
sticanje znanja o ishrani bolesnika nazogastričnom sondom

znati negovati pokretnog, nepokretnog i bolesnika sa epitezama
znati pripremu hrane, adekvatno načinu hranjenja
znati nadoknadu izgubljene tečnosti
znati hranjenje bolesnika cevčicom, kašičicom i nazogastričnom sondom

odgovarajući položaji pri hranjenju bolesnika
načini pripreme i serviranja hrane
higijena bolesnika sa nazogastričnom sondom
presvlačenje i održavanje lične higijene ležećih pacijenata
higijena usne duplje, uha i oka

terapijska nastava
praktične vežbe
aktivna nastava
interaktivna nastava

NASTAVNA SREDSTVA:

bolesničko rublje
komprese
nazogastrična sonda
žanetova brizgalica
pribor za ličnu higijenu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

Naziv modula:	Urgentna stanja
Trajanje modula:	31 čas

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o besvesnim stanjima
sticanje znanja o epileptičnom napadu
sticanje praktičnih znanja pri zbrinjavanju povreda mekih i kostnih tkiva orofacijalne regije

znati da postavi bolesnika u odgovarajući položaj
znati održavanje vitalnih funkcija
znati postupanje sa histeričnim pacijentima
znati zbrinjavanje pacijenata sa povredama glave i orofacijalne regije

položaji kod određenih urgentnih stanja
KPR
urgentna prva pomoć kod povreda orofacijalne regije

teorijska nastava
praktične vežbe
aktivna nastava
interaktivna nastava

NASTAVNA SREDSTVA:

lutka za KPR
gaza, zavoji, vata, makaze, leukoplast
alufolije
alkohol

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- A. Baljozović; S. Kostić; N. Baljozović, Zdravstvena nega

- Grupa autora, Prva pomoć

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Fizika

- Higijena i zdravstveno vaspitanje

- Mikrobiologija

- Hemija

- Oralna hirurgija

- Farmakologija

- Anatomija

- Patologija

- Računarstvo i informatika

OSNOVI NEGE U REHABILITACIJI
(za obrazovni profil FIZIOTERAPEUTSKI TEHNIČAR - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	66	66				132

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Upoznavanje učenika sa osnovnim pojmovima nege i rehabilitacije, njihovim ciljevima i principima na kojima se zasnivaju
-	Praktično osposobljavanje budućih fizioterapeutskih tehničara za poslove vezane za rehabilitacione bolesničke jedinice i tretman bolesnika u istim
-	Podsticanje razvoja etičkih osobina ličnosti koje karakterišu profesionalni lik zdravstvenih radnika kao što su: humanost, altruizam, preciznost, odgovornost i požrtvovanost
-	Osposobljavanje učenika za uspešno prenošenje znanja u zaštiti zdravlja populacije
-	Sticanje uvida u specifičnosti i značaj uloge rehabilitacije u kineziterapiji, radnoj i fizikalnoj terapiji, protetici, sportu i rekreaciji
-	Osposobljavanje učenika za uspešno prilagođavanje fizioterapeuta timskom radu u zdravstvenom timu

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Nega bolesnika u rehabilitaciji	20
Bolesnička jedinica	12
Metode nege u rehabilitaciji	60
Proces rehabilitacije i medicinske rehabilitacije	25
Osnovne specifičnosti rehabilitacije pojedinih starosnih grupa i lica u stanju potrebe	15

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Nega bolesnika u rehabilitaciji
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o specifičnostima nege u rehabilitaciji u bolničkim i kućnim uslovima
sticanje znanja o načinu provođenja medicinsko-sanitarne obrade pacijenata
razumevanje procesa rehabilitacije
sticanje znanja o problemu infekcije i zaštite od iste
sticanje znanja o dezinfekciji i sterilizaciji
razvijanje pozitivnih etičkih osobina ličnosti
razumevanje načina sprovođenja zv rada

razumeti ciljeve i zadatke nege
znati da vrši prijem i medicinsko-sanitarnu obradu pacijenta
razumeće proces rehabilitacije
shvatiti režim rada na odeljenju
sprovoditi higijensko-tehničku zaštitu i sprečavati pojavu infekcije
znati da primeni metode dezinfekcije i sterilizacije
razvijati pozitivne etičke osobine
shvatiti način i potrebu za provođenjem zv rada

program rada i zadaci nege i rehabilitacije u procesu osposobljavanja p/o
definicija, podela nege i savremene teorije
ciljevi i zadaci nege u rehabilitaciji
specifičnosti nege u rehabilitaciji
nega i rehabilitacija bolesnika u kućnim uslovima
prijem i medicinsko-sanitarna obrada pacijenata
program rehabilitacije i praćenje njenog ostvarivanja od prijema i u toku rehabilitacije
sprovođenje lične higijene lica u stanju potrebe
ishrana bolesnika (način, vrste)
organizacija posla, plan dnevnog i noćnog rada, primopredaja dužnosti
osnovni pojmovi o infekciji
antisepsa i asepsa u prevenciji infekcije
metode dezinfekcije i sterilizacije
vrste zdravstvenih ustanova, specifičnosti rada
ličnost zdravstvenog radnika, kodeks etike fizioterapeutskog tehničara
zdravstveno-vaspitni rad u domenu ft

nakon obrade teorijskih znanja i uvežbavanja u kabinetu učenike upoznati sa realnim uslovima u nastavnoj bazi, a posebno sa načinom prijema, tretmana u rehabilitacionim jedinicama i različitim programima rehabilitacije

NASTAVNA SREDSTVA

kodeks etike FT
slike različitih zdravstvenih ustanova
medicinska dokumentacija
šema Vogralikovog lanca zaraze
dezinfekciona sredstva
aparati i uređaji za sterilizaciju
zdravstveno-vaspitna sredstva

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*			*	*

Naziv modula:	Bolesnička jedinica
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o organizaciji rada i sadržaju prostora odeljenja za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju njegovim funkcionalnim jedinicama
razumevanje uloge savremene opreme i pribora za povećanje komfora bolesnika u sobi i značaj za njegov ugodniji boravak
razvijanje svesti o potrebi estetski uređene bolesničke sobe

razlikovati vrste bolesničkih soba
poznavati specifičnu opremu
znati da rukuje različitim vrstama postelja i nagibnih stolova

odeljenje za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju
bolesnička soba, vrste, oprema, komfor
sobe za intervencije
higijensko-sanitarni čvor
krevet (standardni, modifikovani, specijalni)
nagibni sto, ostala oprema bolesničke sobe

NASTAVNA SREDSTVA

različite vrste bolesničkih postelja
trapez
nagibni sto
slike savremene bolesničke sobe
nastavni film

u toku vežbi obaviti posetu jedinici za lečenje bolesnika na rehabilitacionom tretmanu i upoznati se sa primerima različito opremljenih soba, komunikacionim uređajima, pomagalima i ostalom opremom

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*			*	*

Naziv modula:	Metode nege u rehabilitaciji
Trajanje modula:	60 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o načinu manipulacije sa bolesnikom u postelji i aktivnostima istih sticanje znanja o specifičnim korektivnim položajima kod pojedinih patoloških stanja razumevanje potrebe održavanja lične higijene u procesu samozbrinjavanja kod delimično i potpuno nepokretnih razvijanje svesti o potrebi poznavanja posmatranja izlučevina bolesnika i njihovoj distribuciji do laboratorije sticanje znanja o prevenciji i lečenju dekubitalnih rana i osnovna znanja o podeli oralne i parenteralne terapije posmatranje promena položaja bolesnika u postelji	koristiti zaštitne hvatove, položaje i pokrete pravilno pomerati, podizati i spuštati bolesnika znati da prenosi bolesnika na pokretni sto i kolica znati da vrši promenu položaja u postelji znati da asistira pri prvom ustajanju i pruži pomoć pri kretanju znati da vrši obuku obolelih za hod sa pomagalima vršiti promenu posteljnog i ličnog rublja i poznavati tehniku provođenja higijenskih tretmana bolesnika znati da primeni preventivne mere protiv dekubitusa	zaštitni hvatovi, položaji i pokreti tehnika podizanja sa nivoa zemlje, iz pognutog stava, čučnja i skleka podizanje iz sobnih kolica i pokretnih nosila, sa nivoa kreveta položaj bolesnika u postelji (aktivan, pasivan, prinudan) prinudni, privremeni i stalni položaj promena položaja u postelji primena pokretne dizalice prenošenje na rukama, nosilima pomeranje podizanjem i povlačenjem pomoć pri ustajanju i kretanju bolesnika tehnička pomagala za pomoć pri hodu (štap, štake, tronožac, dubak, invalidska kolica) kupanje i promena ličnog i posteljnog rublja dekubitus (uzroci, klinička slika i tretman) prevencija dekubitusa i savremeno lečenje posmatranje stolice i aplikacija klizme posmatranje urina i tehnika kateterizacije trening debelog creva trening mokraćne bešike nortonova skala, rankin skala i bartel indeks i značaj u nezi nepokretnih bolesnika specifični korektivni položaj kod nekih patoloških stanja aplikacija oralne i parenteralne terapije (vrste lekova, način trebovanja i čuvanja, pravilo 5p) anafilaktički šok, izgled i tretman	uvežbati radom u parovima manipulaciju sa bolesnikom kod pomeranja, prenosa i transporta naučiti do nivoa primene tehnike pomoći pri hodu i naučiti na upotrebu pomagala pri kretanju tehnike promene položaja u postelji fantom lutki, a potom vežbom sa simulantima, a onda u realnim bolničkim uslovima tehnike oralne i epikutane aplikacije naučiti do nivoa primene, a parenteralnu aplikaciju do nivoa razumevanja obučiti učenike da u nedostatku savremenih sredstava prave improvizacije kod zaštite od dekubitusa tehniku davanja klizme i kateterizacije objasniti do nivoa razumevanja, a trening mokraćne bešike i debelog creva do nivoa primene nastavna sredstva slike i šeme različitih položaja šematski prikazi promene položaja, prenosa i transporta bolesnika medicinsko-tehnička pomagala (trapez, štap, štaka, dubak, invalidska kolica) različite vrste postelja pribor za peroralnu i parenteralnu aplikaciju lekova antišok set antidekubitor jastuk, dušek serija dijapozitiva "postupci u pomeranju i prenosu bolesnika" nastavni film

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*		*	*

Naziv modula:	Proces rehabilitacije i medicinska rehabilitacija
Trajanje modula:	25 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje znanja o ciljevima, principima i podeli procesa rehabilitacije
sticanje znanja o podeli medicinske rehabilitacije u jedinstvenom procesu rehabilitacije
ovladavanje veštinama upotrebe pomagala za bolesnike

razumeti ciljeve rehabilitacije
sarađivaće u timskom radu
razumeće ciljeve i metode medicinske rehabilitacije
znati da održava pomagala i proteze
biti obučen za upotrebu invalidskih kolica

proces rehabilitacije
ciljevi i principi procesa rehabilitacije
tim za rehabilitaciju
podela procesa rehabilitacije
Uloga i podela medicinske rehabilitacije u jedinstvenom procesu rehabilitacije
ciljevi i metode medicinske rehabilitacije
pojam i vrste invalidnosti
terapijski doziran pokret
vežbe izdržljivosti
hidrokineziterapija
sport i rekreacija
radna terapija (specifična i nespecifična)
ortotika i protetika
održavanje pomagala i proteza
upotreba invalidskih kolica (guranjem, voženjem)

NASTAVNA SREDSTVA

sve vrste ortoza i proteza
mehanička i električna kolica
nastavni film
oprema sale za kineziterapiju
oprema sale za terapiju radom
oprema sale za hidroterapiju

nakon izlaganja teorijskih saznanja u kabinetima za stručne predmete fizioterapeutskog tehničara upoznati sa prethodno navedenim materijalno-tehničkim sredstvima, a potom u različitim organizacionim jedinicama Službe za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju učenike upoznati sa različitim procesima rehabilitacije i vrstama medicinske rehabilitacije
insistirati da učenici shvate problem invalidnosti kao hendikep koji je moguće prevazići

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*		*	*

Naziv modula:	Osnovne specifičnosti rehabilitacije pojedinih starosnih grupa i lica u stanju potrebe
Trajanje modula:	15 časova

CILJEVI MODULA

ISHODI MODULA
Po završetku modula učenik će:

PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA

sticanje osnovnih znanja o osnovnim specifičnostima rehabilitacije određenih starosnih grupa i kategorija lica u stanju potrebe

znati osnovne specifičnosti i razlike u tretmanu dece
znati osnovne specifičnosti i razlike u tretmanu odraslih
znati osnovne specifičnosti i razlike u tretmanu starih lica
znati osnovne specifičnosti i razlike u tretmanu različitih kategorija lica u stanju potrebe

razlozi za usvajanje specifičnosti rehabilitacije pojedinih starosnih grupa
specifičnosti dečje rehabilitacije
specifičnosti rehabilitacije odraslih
specifičnosti rehabilitacije starih lica
specifičnosti rehabilitacije lica u stanju potrebe
mesto i uloga prirodnih faktora u rehabilitaciji

NASTAVNA SREDSTVA

serija dijapozitiva "Deca sa invaliditetom"
nastavni film "Prirodni faktori u medicinskoj rehabilitaciji"
slike različitih starosnih grupa u procesu rehabilitacije

u saradnji sa kliničkim psihologom održati ogledno predavanje o psihološkim potrebama različitih starosnih grupacija
u saradnji sa lekarom specijalistom pojasniti učenicima različitosti u primeni terapijskih procedura
pratiti kako učenici uočavaju navedene razloge za specifičnosti rehabilitacije i izvršiti evaluaciju zajedno sa školskim psihologom

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- P. Zeković, R. Mihajlova Zeković: Zdravstvena nega i rehabilitacija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.

- M. Stevanović: Nega u rehabilitaciji, Medicinska knjiga, Beograd

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Anatomija i fiziologija

- Biologija

- Higijena sa zdravstvenim vaspitanjem

- Osnove masaže

- Fizika

Sledeći