Prethodni

MATEMATIKA
(za obrazovne profile: TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled
i TEHNIČAR ZA OBLIKOVANJE GRAFIČKIH PROIZVODA - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- dobijanje temeljnih teoretskih znanja

- razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja

- razvijanje sistematičnosti i urednosti u radu

- dobijanje znanja potrebnih za rešavanje problema i simulaciju procesa rada

- osposobljavanje za planiranje rada i preuzimanje odgovornosti za sopstveno učenje

- sticanje sposobnosti za primenu znanja u stručno-teoretskim predmetima

- sticanje sposobnosti za pravilnu upotrebu poslovne dokumentacije uz korišćenje računara

- formiranje osnova za nastavak obrazovanja

- sticanje sposobnosti za primenu računara u obradi podataka

- podsticanje stručnog razvoja i usavršavanje u skladu sa individualnim sposobnostima i potrebama društva

- formiranje matematičke kulture koja podrazumeva svest o univerzalnosti i primeni matematike i matematičkog načina mišljenja.

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Proporcionalnost veličina	9
Uvod u geometriju	4
Racionalni algebarski izrazi	22
Izometrijske transformacije	21
Linearne jednačine, nejednačine i funkcije	18

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Proporcionalnost veličina
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja iz proporcija, procentnog računa i njihova primena	znati šta je razmera i umeće da je proširi i skrati primenjivaće razmeru u rešavanju problema prepoznaće direktnu i obrnutu proporcionalnost i primenjuje pri rešavanju problema rešava će problem mešanja izračunavaće nepoznati član proporcije izračunavaće deo neke veličine izračunavaće procenat i promil neke veličine izračunavaće veličinu ako je poznat procentni iznos izračunavaće novu cenu posle promene za određeni procenat (množi određenim koeficijentom)	razmera račun mešanja proporcije procentni i promilni račun	insistirati na potpunom razumevanju i efikasnoj primeni znanja o procentu izgrađivati predstavu o mogućim okvirima rešenja uraditi jedan test na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*	*	*

Naziv modula:	Uvod u geometriju
Trajanje modula:	4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja i veština iz geometrije	znati šta je duž, poluprava, ugao, krug znati šta su kolinearne, odnosno nekolinearne tačke razlikovati mogući međusobni položaj pravih razumeti mogući međusobni položaj ravni, diedar znati kakav je međusobni položaj prave i ravni, ugao između prave i ravni	geometrijski pojmovi i veze između njih	insistirati na jasnom sagledavanju pojmova, diedara i ugla između prave i ravni

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*

Naziv modula:	Racionalni algebarski izrazi
Trajanje modula:	22 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje skupa realnih brojeva Sticanje osnovnih znanja i veština o polinomima i racionalnim izrazima	znati da odredi NZS i NZD brojeva znati osnovna pravila deljivosti prevodi decimalne brojeve u razlomke i obrnuto znati da izračuna vrednost racionalnog brojevnog izraza razlikovati iracionalne od racionalnih brojeva izračunavati ili procenjivati vrednost kvadratnog korena znati da odredi apsolutnu vrednost realnog broja zaokrugljivati broj na određeni broj decimala znati osnovne podskupove skupa realnih brojeva (N, Z, Q, I) znati da sredi polinom dobijen sabiranjem, oduzimanjem i množenjem polinoma znati da primeni distributivni zakon množenja prema sabiranju i formule za kvadrat i kub binoma, razliku kvadrata, zbir i razliku kubova pri transformaciji polinoma znati da rastavi polinom na činioce znati da transformiše jednostavniji racionalni izraz	Skup realnih brojeva i njegovi podskupovi Rastavljanje polinoma na činioce Sabiranje, oduzimanje, množenje i deljenje algebarskih razlomaka Racionalni izrazi	Uraditi jedan test iz realnih brojeva Insistirati na preciznosti, tačnosti, sistematičnosti i urednosti u radu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*	*	*

Naziv modula:	Izometrijske transformacije
Trajanje modula:	21 čas

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja i veština iz geometrije	znati šta je duž, poluprava, ugao, krug znati šta su kolinearne, odnosno nekolinearne tačke znati da sabira i oduzima vektore i množi ih skalarom znati stavove o podudarnosti trougla i primenjuje ih znati šta su uglovi sa paralelnim kracima i veze između njih; znati relacije vezane za unutrašnje i spoljašnje uglove trougla znati svojstva simetrale duži i njenu konstrukciju i konstrukciju centra opisane kružnice oko trougla znati svojstva simetrale ugla i njenu konstrukciju i konstrukciju centra upisane kružnice u trougao znati da konstruiše visinu trougla i odredi ortocentar znati osnovne relacije u jednakokrakom, odnosno jednakostraničnom trouglu razlikuje vrste četvorouglova znati osnovne stavove o paralelogramu i njihovu primenu	geometrijski pojmovi i veze između njih pojam vektora sabiranje, oduzimanje vektora i množenje vektora skalarom pojam podudarnosti i primena značajne tačke trougla četvorougao	insistirati na izvođenju precizne i uredne konstrukcije jednostavnih figura izvesti dokaze najjednostavnijih tvrđenja (npr. tvrđenje o simetrali duži) uraditi jedan seminarski rad na kraju modula (npr. o srednjoj liniji trougla, značajnim tačkama trougla. podeli četvorouglova itd.)

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*	*	*

Naziv modula:	Linearne jednačine, nejednačine i funkcije
Trajanje modula:	18 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
pravilno rešavanje linearnih jednačina i nejednačina i usvajanje pojma linearne funkcije	rešavati linearne jednačine rešavati probleme koji se svode na rešavanje linearnih jednačina prikazivati, analitički, tabelarno i grafički linearnu funkciju analizirati grafik linearne funkcije rešavati linearne nejednačine i grafički prikazuje skup rešenja	linearna jednačina linearna funkcija linearna nejednačina	istaći povezanost između analitičkog i grafičkog prikaza funkcije uraditi jedan test na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*	*	*

5 PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Zbirka rešenih zadataka iz matematike 1, autor: Bogoslavov Vene

- Matematika za prvi razred srednje škole autori: Radivoje Despotović, Ratko Tošić i Branimir Šešelj

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Fizika - vektori

TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM
(za obrazovne profile: TEHNIČAR ZA OBLIKOVANJE GRAFIČKIH PROIZVODA - ogled
i TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika za shvatanje prostora i prostorno predstavljanje predmeta

- Osposobljavanje učenika za razumevanje i čitanje tehničke dokumentacije, komuniciranje i sporazumevanje u procesu proizvodnje

- Razvijanje osećaja za tačnost, preciznost, urednost, ekonomičnost, estetiku i odgovornost

- Razvijanje stvaralačkog odnosa i odgovornosti učenika prema radu kao i interesovanje za usmeravanje u ovoj oblasti

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Uvod u tehničko crtanje	4
Standardi i njihova primena	8
Osnovi nacrtne geometrije	24
Aksonometrijsko projektovanje	4
Osnove tehničkog crtanja	28
Kompjuterska grafika	6

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Uvod u tehničko crtanje
Trajanje modula:	4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje značaja tehničkog crtanja za savremenu industrijsku proizvodnju i komunikaciju među ljudima	znati šta je tehnički crtež shvatiti značaj tehničkog crteža znati da pravilno koristi i održava pribor za tehničko crtanje	značaj tehničkog crteža tehnički crtež pribor za izradu tehničkog crteža	svaki učenik mora imati svoje radno mesto i svoj pribor za crtanje

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

Naziv modula:	Standardi i njihova primena
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o standardima i njihovoj primeni u tehničkom crtanju	znati šta su standardi upoznati klasifikaciju i označavanje standarda upoznati vrste tehničkih crteža znati šta je razmera znati da koristi razne tipove i debljine linija znati šta je tehničko pismo znati da nacrta i napiše zaglavlje tehničkog crteža	standardizacija i standardi vrste tehničkih crteža formati tehničkih crteža razmera na tehničkom crtežu tipovi i debljina linija na tehničkom crtežu tehničko pismo zaglavlja tehničkih crteža	vežbati pravilno i racionalno korišćenje pribora za tehničko crtanje pokazati sitne i krupne predmete koje je teško nacrtati u prirodnoj veličini i uvesti pojam razmere pošto se danas za izradu tehničkih crteža sve više koriste računari profesor treba sam da proceni obim vežbanja i pisanja tehničkog pisma koristiti za prikazivanje tehničke crteže (štamparskih mašina, mašina za doradu itd.)

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

Naziv modula:	Osnovi nacrtne geometrije
Trajanje modula:	24 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o projektovanju kao načinu izrade tehničkog crteža	razumeti projektovanje znati vrste projekcija koristiti ortogonalno projektovanje za izradu projekcija tačke, duži, lika i predmeta shvatiti prostor i prostorno predstavljanje predmeta razviti osećaj za preciznost, tačnost i urednost	vrste projektovanja ortogonalna projekcija orijentacija u prostoru, kvadranti projekcija tačke projekcija duži projekcija lika projekcija (predmeta) tela	predstaviti model pravouglog trijedra sadržaj povezati sa drugim predmetima kao što je matematika preporuka je izrada domaćih zadataka (izrada oktanta, model od kartona; crtanje ortogonalnih projekcija matematičkih tela i proizvoljnih predmeta) kontrolu domaćih radova vršiti u prisustvu učenika i ukazati mu na moguće greške

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

Naziv modula:	Aksonometrijsko projektovanje
Trajanje modula:	4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
stvaranje osnovnih predstava o prostornom izgledu predmeta	razumeti pojam aksonometrijskog projektovanja shvatiti oblik predmeta u prostoru na osnovu aksonometrijske projekcije znati da samostalno uradi aksonometrijsku projekciju nekog predmeta razviti interesovanje za konstruisanje i modeliranje	pravougla aksonometrija izometrija	vežbati samostalnu izradu aksonometrijskih projekcija proizvoljnih predmeta urađene crteže redovno kontrolisati i upućivati na greške

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

Naziv modula:	Osnove tehničkog crtanja
Trajanje modula:	28 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o principima tehničkog crtanja osposobljavanje učenika za čitanje tehničkog crteža osposobljavanje učenika za samostalnu izradu jednostavnijih tehničkih crteža	razumeti tehnički crtež znati da čita tehnički crtež umeti da uradi jednostavne tehničke crteže znati osnovne elemente kota znati da unese kote u tehnički crtež znati da kotira nagib i konus znati šta je tolerancija i kako se predstavlja znati šta je kvalitet površine i kako se predstavlja znati da koristi delimičan i pun presek	pravouglo projektovanje, potreban broj projekcija kotiranje, elementi kota tolerancija i predstavljanje kvalitet površine i predstavljanje preseci, delimičan i potpun presek	samostalna izrada jednostavnijih tehničkih crteža unošenje elemenata kota koristiti modele matematičkih tela i proizvodnih predmeta za izradu tehničkih crteža i kotiranje i na osnovu toga vršiti ocenjivanje učenika koristiti složenije predmete za izradu tehničkog crteža - ovaj rad se može raditi u grupama

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*		*

Naziv modula:	Kompjuterska grafika
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
razvijanje svesti o prednosti korišćenja računara u oblasti tehničkog crtanja nad klasičnim crtanjem upoznavanje značaja računara u oblasti tehničkog crtanja ovladavanje potrebnim veštinama u korišćenju kompjuterske grafike u crtanju	shvatiti prednost računara u oblasti tehničkog crtanja upoznati programe za crtanje razviti interesovanje za usavršavanje u ovoj oblasti	crtanje i rad sa grafičkim elementima korišćenje teksta u grafičkom okruženju	povezati sadržaj sa predmetom informatike

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*			*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

-	Spasoje Drapić i Danilo Gačić: Tehničko crtanje sa mašinskim elementima, Zavod za izdavanje udžbenika i nastavna sredstava, Beograd, 1997.
-	Grupa autora: Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom, Zavod za izdavanje udžbenika i nastavna sredstva, Beograd, 2003.

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Matematika

- Računarstvo i informatika

- Praktična nastava

HEMIJA
(za obrazovni profil: TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Povezivanje ranije stečenih znanja iz hemije i upoznavanje učenika sa hemijskim osnovama grafičke tehnologije

- Sticanje i povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim radom u procesu izrade grafičkih proizvoda

- Razvijanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje, analiziranje i rešavanje problema

- Razvijanje svesti o sopstvenim znanjima i sposobnostima u daljoj profesionalnoj orijentaciji

- Razvijanje navika učenika koji će doprinositi unapređenju i zaštiti prirodne životne i radne sredine

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Osnovni hemijski pojmovi i zakonitosti	9
Struktura atoma	10
Struktura supstanci	5
Disperzni sistemi i koncentracija rastvora	10
Oksido-redukcioni procesi i naponski niz metala	5
Organska hemija	14
Organska jedinjenja sa kiseonikom	16
Organska jedinjenja sa azotom	5

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Osnovni hemijski pojmovi i zakonitosti
Trajanje modula:	9 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o hemijskim pojmovima i zakonitostima	razlikovati smeše, elemente, jedinjenja znati da napiše hemijske jednačine znati da objasni razliku između Ar, Mr i M znati da rešava stehiometrijske zadatke	materija supstanca smeše elementi jedinjenja hemijski simboli, formule i jednačine relativna atomska masa, molekulska masa, mol, molarna masa, molarna zapremina stehiometrijska proračunavanja	proveriti i izvršiti rekapitulaciju znanja stečenih u osnovnoj školi demonstrirati sastavljanje modela molekula demonstrirati odmeravanje različitih količina pojedinih supstanci obratiti pažnju na stehiometrijske proračune na osnovu formule i na osnovu hemijskih jednačina za proračune na osnovu hemijskih jednačina koristiti jednačine koje su prethodno usvojene

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Struktura atoma
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o strukturi atoma povezivanje strukture atoma sa svojstvima elemenata i sa njihovim mestom u periodnom sistemu elemenata	navesti čestice atoma i objasniti njihovu građu znati da uoči vezu atom - elemenat periodnog sistema elemenata uočiti vezu između elemenata iz periodnog sistema elemenata sa njihovom primenom u grafičkoj industriji	struktura atoma čestica omotač elektronska konfiguracija periodni sistem elemenata grupe periodnog sistema: I, VII, 0, prelazni elementi, nemetali, predstavnici iv, v i vi grupe	povezati strukturu atoma sa svojstvima elemenata i njihovim mestom u periodnom sistemu elemenata konfiguraciju elektronskog omotača obraditi zaključno sa četvrtim energetskim nivoom insistirati da učenici koriste periodni sistem elemenata koristiti demonstracione oglede pri obradi metala ukazati na njihovu primenu u grafičkoj industriji

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Struktura supstanci
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o strukturi supstance	razumeti važnost građenja hemijske veze razumeti pojam međumolekularnih sila	hemijske veze međumolekularne sile	obratiti više pažnje na jonsku i kovalentnu vezu kovalentnu vezu treba objasniti na primeru spajanja istoimenih (x-x) i različitih atoma (x-cl)

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Disperzni sistemi i koncentracija rastvora
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o disperznim sistemima i koncentracijama rastvora	shvatiti razliku između pravih rastvora, koloidnih i grubo disperznih sistema znati da pripremi rastvore različitih koncentracija razumeti nastajanje soli uočiti značaj rastvora elektrolita razumeti pojam ph vrednosti znati da objasni građenje oksida	podela disperznih sistema kvantitativni sastav rastvora rastvori elektrolita oksidi kiseline baze soli Arenijusova i protolitička teorija kiselina i baza jonski proizvod vode i ph rastvora	dati što više primera disperznih sistema koji se sreću u praktičnom radu na primer: rastvori za nagrizanje za izradu štamparske forme, fotografska emulzija, rastvori za kopiranje itd. vežbati određivanje pH vrednosti pomoću indikatora kod rastvora za ofset ploče kvantitativni sastav rastvora ilustrovati kroz pripremu rastvora za nagrizanje za izradu reljefnih štamparskih formi

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Oksido-redukcioni procesi i naponski niz metala
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o oksido-redukcionim procesima	znati da objasni pojam oksidacije i redukcije razumeti građenje naponskog niza metala	oksido-redukcioni procesi naponski niz metala	naglasiti suštinu na kojoj se zasnivaju oksido-redukcioni procesi insistirati da usvojena znanja koriste za sastavljanje hemijskih jednačina nastojati da koriste naponski niz metala

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Organska hemija
Trajanje modula:	14 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o organskim jedinjenjima	znati da navede osobine s-atoma razlikovati alifatične ugljovodonike uočiti značaj ugljovodonika u svetu oko nas posebno u grafičkoj industriji znati da objasni ulogu aromatičnih ugljovodonika u grafičkoj tehnologiji	osobine s-atoma podela organskih jedinjenja alifatični ugljovodonici alkani alkeni alkini nafta aromatični ugljovodonici	ponoviti i sistematizovati znanja o ugljeniku i kovalentnim vezama koristiti model s-atoma istaći sličnosti i razlike između neorganskih i organskih jedinjenja posebno skrenuti pažnju na strukturu i prostornu građu organskih molekula i na zavisnost njihovih svojstava od strukture posebno naglasiti reakciju polimerizovanja zbog značaja ove reakcije za postupke kopiranja naftu treba obraditi kao izvor organskih jedinjenja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Organska jedinjenja sa kiseonikom
Trajanje modula:	16 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o organskim jedinjenjima sa kiseonikom	razlikovati jedinjenja sa kiseonikom razlikovati tipove hemijskih reakcija dobiti znanje o primeni ovih jedinjenja u grafičkoj tehnologiji	alkoholi fenoli aldehidi ketoni kiseline estri	posebno naglasiti da svojstva ovih jedinjenja ne zavise samo od prisustva već i od načina vezivanja atoma kiseonika u molekulu i od toga kakvu funkcionalnu grupu grade pri obradi alkohola istaći njegovu ulogu u rastvoru za vlaženje štamparske forme za ofset štampu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Organska jedinjenja sa azotom
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o organskim jedinjenjima sa azotom	shvatiti značaj aminokiselina i proteina za živi svet znati fizička i hemijska svojstva ovih jedinjenja i kakvu primenu imaju	amino kiseline proteini	naglasiti da sličnosti u svojstvima proteina potiču od prisustva peptidne veze a razlike od vrste, broja i redosleda aminokiselina u molekulima proteina

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Opšta hemija za I razred srednje škole: S. Đukić, M. Šurjanović, S. Nikolajević

- Hemija za II razred srednje škole: Momčilo Jeftić

- Organska hemija za II, III i IV razred: Rade Marković i Vladimir Pavlović

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Fizika

- Matematika

- Tehnologija grafičkog materijala

OSNOVI GRAFIČKE TEHNIKE
(za obrazovni profil: TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Sticanje osnovnih znanja o fazama izrade grafičkog proizvoda

- Dobijanje osnovnih teorijskih znanja za uspešno savladavanje programa stručnih predmeta

- Podsticanje interesovanja kod učenika za praktičnu primenu stručnih znanja

- Sticanje teorijske osnove za uspešno nastavljanje obrazovanja

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Grafička industrija	8
Izrada sloga	22
Izrada kopirnih predložaka	20
Izrada štamparskih formi	24

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Grafička industrija
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o razvoju i podeli grafičke industrije sticanje osnovnih znanja o proizvodima grafičke industrije sticanje osnovnih znanja o glavnim proizvodnim područjima grafičke industrije	shvatiti položaj grafičke industrije u savremenoj industriji upoznati razvoj grafičke industrije upoznati različite vrste grafičkih proizvoda znati postupke za dobijanje grafičkog proizvoda	podela grafičke industrije razvoj grafičke industrije proizvodi grafičke industrije faze izrade grafičkog proizvoda	ove sadržaje izučavaju učenici svih obrazovnih profila pa ih treba ostvariti tako da čine integralnu celinu jer je finalni grafički proizvod timskog rada koristiti šeme za podelu grafičke industrije kao i šeme tehnoloških postupaka za izradu grafičkih proizvoda omogućiti učenicima obilazak kabineta za praktičnu nastavu i savremenih štamparija

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*

Naziv modula:	Izrada sloga
Trajanje modula:	22 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o različitim tehnološkim postupcima za izradu sloga sticanje osnovnih znanja o tipografiji	shvatiti značaj tipografskog pisma u grafičkoj industriji upoznati osnovne karakteristike tipografskog pisma znati šta je rez pisma znati jedinice mera u tipografiji upoznati sa načinom formiranja rukopisa znati vrste sloga znati sve vrste sloga i njihove postupke dobijanja	tipografsko pismo karakteristike pisma osnovna tipografska pravila tipografski sistem mera rukopis olovni slog, pisani slog, fotoslog, kompjuterski slog	ukazati na mogućnost pojedinih tehnika za izradu sloga navodeći prednosti u odnosu na njihovu upotrebu, vreme korišćenja i cenu proizvoda omogućiti obilazak školskih kabineta demonstrirati uzorke različitih vrsta slogova sadržaj povezati sa predmetom informatike i programima za izradu kompjuterskog sloga

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Izrada kopirnih predložaka
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o fazama izrade kopirnih predložaka sticanje osnovnih znanja o fotografskom materijalu upoznavanje sa fotografskim aparatima i uređajima	poznavati faze izrade kopirnih predložaka shvatiti ulogu repropripreme upoznati sa radom u repropripremi upoznati fotografske materijale, njihovu građu i karakteristike upoznati princip rada fotografskih aparata i uređaja znati ulogu i vrste reproretuša	repropriprema reprofotografija fotografski materijali fotografske kamere i uređaji snimanje originala vrste i karakteristike kopirnih predloćaka za osnovne tehnike štampanja reproretuš	učenicima omogućiti obilazak kabineta za repropripremu demonstrirati obradu fotografskih materijala pokazati različite uzorke kopirnih predložaka istaći značaj kvaliteta kopirnih predložaka za kvalitet štamparske forme demonstrirati rad fotografskih aparata i uređaja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*

Naziv modula:	Izrada štamparskih formi
Trajanje modula:	24 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o postupcima izrade štamparskih formi za sve tehnike štampanja sticanje znanja o vrstama materijala za izradu štamparske forme	shvatiti ulogu štamparske forme u procesu štampanja upoznati sa grafičkom montažom razlikovati štamparske forme zavisno od vrste tehnike štampanja upoznati postupke dobijanja štamparske forme za visoku štampu upoznati postupke dobijanja štamparske forme za ravnu štampu upoznati postupke dobijanja štamparske forme za duboku štampu upoznati postupke dobijanja štamparske forme za propusnu štampu	grafička montaža štamparska forma za visoku štampu štamparska forma za ravnu štampu štamparska forma za duboku štampu štamparska forma za propusnu štampu	demonstrirati postupke izrade štamparskih formi za sve tehnike štampe omogućiti obilazak školskih kabineta za izradu štamparske forme

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Osnovi grafičke tehnike: Vladimir Konstatinović, Aleksandar Petrović, Zavod za udžbenike, Beograd 2002.

- Tehnologija grafičke montaže i hemigrafije: Gordana Milovanović, Zavod za udžbenike, 1999.

- Tehnologija tipografije: Zoran Urošević, Zavod za udžbenike, 1999.

- Tehnologija reprodukcije: Jovan Češka, Zavod za udžbenike

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Računarstvo i informatika

- Tehnologija grafičkog materijala

- Tehnologija tipografije

- Tehnologija izrade štamparske forme

- Tehnologija reprodukcije

LIKOVNA KULTURA
(za obrazovni profil: TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	31	6				37

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Sticanje znanja o svetski priznatim istorijsko-likovnim vrednostima (arhitektura, skulptura, slikarstvo)

- Sticanje znanja o značaju sopstvenih potencijala koje treba razvijati u okviru talenta koji poseduju odabrani učenici

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Počeci umetnosti	3
Umetnost starih naroda	8
Umetnost srednjeg veka	6
Umetnost renesanse	5
Umetnost baroka	5
Umetnost XIX veka	4
Umetnost XX veka	6

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Počeci umetnosti
Trajanje modula:	3 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje učenika sa značajem i uticajem umetnosti na sve elemente u društvu	napraviti razliku po hiljadugodištima kojima pripadaju paleolit, mezolit i neolit shvatiti zašto su praistorijski umetnici bili pravi umetnici svog zanata pri izradi skulptura i crteža	praistorija linija kao granica oblika i površine	koristiti literaturu i udžbenike iz istorije umetnosti

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*						*			*

Naziv modula:	Umetnost starih naroda
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
učenici se osposobljavaju da razlikuju način života i umetničkog izražavanja raznih civilizacija	uočiti razliku između starih civilizacija porediti i pronaći sličnosti između starih civilizacija	umetnost Egipta i Mesopotamije umetnost antičke Grčke proporcija i zlatni presek konstrukcija - viziranje	koristiti što više reprodukcija iz umetnosti Egipta, Mesopotamije i Grčke

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*						*			*

Naziv modula:	Umetnost srednjeg veka
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
da uoče i raspoznaju različita obeležja gotičkih katedrala i naših pravoslavnih manastira	upoznati razlike između romaničkih i gotičkih katedrala prepoznati vizantijsku i srednjevekovnu umetnost na našem području	romanika gotika vizantijska umetnost i srednjevekovna umetnost na našem tlu boja kao elemenat izražavanja	koristiti reprodukcije koje prikazuju gotičke prozore sa vitražima i zidove naših manastira sa freskama

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*						*			*

Naziv modula:	Umetnost renesanse
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
da učenici naprave razliku izmeću srednjeg veka i procvata - preporoda ljudskog društva - renesanse	povezati likovnu umetnost sa vrednostima u književnosti, muzici... shvatiti značaj perspektive u oblikovanju grafičkih proizvoda	renesansa perspektiva konstrukcija - crtanje	posebno skrenuti pažnju ia značaj renesansnog grafičara Direra koji je učinio da grafika postane ravnopravna sa ostalim umetnostima

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*			*			*

Naziv modula:	Umetnost baroka
Trajanje modula:	5 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
osposobiti učenike da razlikuju umetnost manirizma od baroka	shvatiti uticaj baroknih vrednosti na kasnije periode umetnosti praviti paralelu između baroka i renesanse	barok i manirizam svetlost i senka (kontrast) valer (harmonija)	kroz konkretne arhitektonske primere u našem gradu pokazati karakteristike baroknih građevina sa ukrasnim skulpturama na njima posetiti Narodni muzej za uočavanje razlike između manirizma i baroka koristiti primere: manirizam - Parmiđanino, barok - Rubens

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*						*			*

Naziv modula:	Umetnost XIX veka
Trajanje modula:	4 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o pokretima i pravcima kao što su neoklasicizam, romantizam, realizam i impresionizam	biti u stanju da znanja iz klasične grčke umetnosti primeni na umetnost XIX veka (klasicizam)	klasicizam romantizam realizam ritam (dominanta)	koristiti što više reprodukcija dela poznatih umetnika posetiti muzeje i galerije

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*			*			*

Naziv modula:	Umetnost XX veka
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o fovističkim bojama i potezima	shvatiti ulogu novih pravaca u slikarstvu porediti stare vrednosti i nove tendencije u slikarstvu	moderna umetnost savremena umetnost kompozicija, primena boje u kompoziciji	istaći značaj ekspresionista (E. Nolde, E. Munk) u odnosu na kubiste (Ž. Brak i Pikaso) posetiti Muzej savremene umetnosti

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*			*			*			*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Likovna kultura: Vidosava Galović i Branka Karadžić, Zavod za udžbenike, 1991.

- Istorija umetnosti: Janson

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Srpski jezik i književnost

- Istorija

- Tehničko crtanje i nacrtna geometrija

- Geografija

- Muzička kultura

- Grafičko oblikovanje i pismo

FIZIKA
(za obrazovni profil: TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

-	Upoznavanje osnovnih prirodnih pojava i razumevanje nekih osnovnih prirodnih zakona
-	Povezivanje ranije stečenih znanja iz fizike i upoznavanje učenika sa fizičkim pojavama koje može sresti u procesu izrade grafičkih proizvoda
-	Sticanje i povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim radom u procesu izrade grafičkih proizvoda
-	Razvijanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje, analiziranje i rešavanje problema
-	Navikavanje da primenjuju stečena znanja u drugim naukama (shvatanje korelacije fizike sa drugim naukama)

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula časovi)
Fizičke veličine	7
Kretanja	12
Oscilacije i talasi	10
Talasna optika	8
Geometrijska optika	12
Atom i atomsko jezgro	13
Molekularna fizika	6
Elektrostatičko polje	6

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Fizičke veličine
Trajanje modula:	7 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
poznavanje i upotreba mernih jedinica Si-sistema sticanje osnove za primenu vektora i skalara u fizici	razlikovati i upotrebljavati merne jedinice Si-sistema razlikovati skalarne i vektorske veličine objasniti kolinearnost, jednakost i suprotnost vektora sabirati i oduzimati vektore metodom trougla i paralelograma razlagati vektore razlikovati skalarni i vektorski proizvod	fizika i fizičke veličine vektori i operacije sa vektorima (sabiranje, oduzimanje, razlaganje) skalarni i vektorski proizvod vežbanje (operacije sa vektorima)	koristiti prethodno stečena znanja učenika u ovoj oblasti istaći vezu vektora i skalara u fizičkim vežbati operacije sa vektorima

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Kretanja
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje učenika sa osnovnim pojmovima i parametrima kretanja razviti sposobnost učenika da vidi primenu kretanja u svakodnevnom životu	moći da definiše i navede osnovne parametre kretanja razlikovati rotaciono i translatorno kretanje razlikovati osnovne pojmove kinematike rotacionog i translatornog kretanja razlikovati osnovne pojmove dinamike rotacionog i translatornog kretanja	osnove kretanja (referentno telo, referentni sistem, radijus vektor) brzina (srednja, trenutna) - kinematika translacije pravolinijsko kretanje sa stalnim ubrzanjem kinematika rotacionog kretanja (ugaona brzina i ugaono u brzanje) dinamika rotacionog kretanja (moment)	istaći veze i razlike rotacionog i translatornog kretanja obratiti pažnju na objašnjavanje vektora ubrzanja i vektora ugaonog ubrzanja za opisivanje rotacionog kretanja primeniti analogiju između translatornog i rotacionog kretanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Oscilacije i talasi
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
produbljivanje, proširivanje i povezivanje znanja o oscilacijama i talasima putem objašnjenja mehaničkog talasa lakše shvatanje elektromagnetnih talasa i svetlosti	shvatiti suštinu harmonijskih oscilacija moći da definiše i navede osnovne (karakteristike) parametre harmonijskih oscilacija razlikovati prinudne, prigušene, slobodne oscilacije moći da navede osnovne pojmove, karakteristike i vrste mehaničkih talasa objasniti kako nastaju em-talasi kao i vrste em-talasa povezivati znanja sa svakodnevnim životom	harmonijske oscilacije i njihove karakteristike (period, frekvencija, amplituda, elongacija) vrste oscilacija u mehanici (prinudne, prigušene, slobodne) rezonanca elektromagnetne oscilacije mehanički talasi i njihove karakteristike (talasna dužina, brzina, jednačina talasa) elektromagnetni talasi	putem primera iz svakodnevnog života objasniti oscilacije i mehanički talas rezonanciju objasniti preko zvučne rezonancije (da se približi učenicima preko ogleda sa zvučnom viljuškom) naznačiti veliki značaj primene elektromagnetnih talasa

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Talasna optika
Trajanje modula:	8 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
stvoriti jasnu sliku talasne prirode svetlosti preko polarizacije, interferencije i difrakcije upoznati učenike sa svih sedam boja iz spektra bele svetlosti	moći da objasni talasnu prirodu svetlosti - interferencija, difrakcija moći da objasni transferzalnost svetlosti - polarizacija moći da objasni spektar svetlosti - disperzija razumeti difuziju povezati znanja sa pojavama u svakodnevnom životu	interferencija svetlosti difrakcija i difrakciona rešetka polarizacija svetlosti disperzija svetlosti difuzija svetlosti	utvrditi dosadašnja poznavanja pojma svetlosti ukazati na talasnu prirodu svetlosti preko objašnjenja interferencije, difrakcije i polarizacije primeniti osobine svetlosti u grafičkoj struci

Preporučeni način ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Geometrijska optika
Trajanje modula:	12 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
osposobiti učenike da razlikuju ogledala sticanje znanja o odbijanju i prelamanju svetlosti navikavanje učenika da primene zakone geometrijske optike	razlikovati rasipna, sabirna sočiva, sferna ogledala objasniti osnovne pojmove o odbijanju i prelamanju svetlosti razumeti pojavu totalne refleksije shvatiti suštinu fotometrije povezati stečena znanja sa optikom	pravolinijsko prostiranje svetlosti fotometrija odbijanje svetlosti i sferna ogledala prelamanje svetlosti na ravnoj površini i totalna refleksija prelamanje svetlosti kroz planparalelnu ploču prolazak svetlosti kroz prizmu prelamanje svetlosti na sfernim površinama sabirna i rasipna sočiva jednačina sočiva	grafičkim putem pomoću karakterističnih zraka (geometrijske optike) odrediti gde se stvara i kakav je lik znanje primeniti na objašnjenje funkcije prostih optičkih instrumenata

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Atom i atomsko jezgro
Trajanje modula:	13 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje učenika sa atomom i atomskim jezgrom sticanje znanja o stacionarnim i pobuđenim stanjima razviti kod učenika mogućnost otkrivanja veze fizike i hemije	objasniti osnovne pojmove o strukturi atoma i atomskog jezgra razumeti emitovanje i apsorpciju zračenja moći da navede osnovne osobine nuklearnih sila objasniti stacionarna i pobuđena stanja povezati stečena znanja sa hemijom i stručnim predmetima	stacionarna stanja atoma emisija i apsorpcija zračenja spektar atoma vodonika nuklearne sile defekt mase	vratiti se na ranije stečena znanja i povezati ih sa novim objasniti proces emisije i apsorpcije kvanta energije u atomu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Molekularna fizika
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje potrebnih znanja o tečnostima navikavanje primene stečenih znanja u drugim naukama	razumeti površinski napon objasniti viskoznost kvašenjem povezati stečena znanja sa hemijom i stručnim predmetima	tečnosti površinski napon viskoznost	istaći primenu površinskog napona i viskoznosti u svakodnevnom životu povezati površinski napon sa procesom kvašenja štamparske forme bojom, rastvorom za vlaženje, papira lepilom i td.

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Elektrostatičko polje
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
upoznavanje sa osnovnim pojmovima elektrostatičkog polja	moći da navede i definiše fizičke veličine koje opisuju elektrostatičko polje povezati stečeno znanje sa stručnim predmetima	veličine koje opisuju elektrostatičko polje	uvesti osnovne veličine elektrostatičkog polja

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Fizika za I razred četvorogodišnjih stručnih škola: D. Ivanović, M. Raspopović, D. Krpić, S. Božin

- Fizika za III razred gimnazije prirodno-matematičkog i opšteg smera: S. Božin, M. Raspopović, E. Danilović

- Fizika za II razred gimnazije prirodno-matematičkog smera: G. L. Dimić, D. M. Radivojević

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Matematika

- Hemija

- Tehnologija grafičkih materijala

TEHNOLOGIJA TIPOGRAFIJE
(za obrazovni profil: TEHNIČAR ZA GRAFIČKU PRIPREMU - ogled)

1. OSTVARIVANJA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I	74					74

NAPOMENA: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Sticanje osnovnih teorijskih znanja iz oblasti tipografije

- Sticanje osnovnih teorijskih znanja o grafičkoj montaži

- Osposobljavanje da stečena teorijska znanja primene u rešavanju zadataka u praksi

- Upoznavanje tehničko-tehnoloških karakteristika sredstava za rad

- Osposobljavanje za pravilnu upotrebu tehničke dokumentacije

- Razvijanje sistematičnosti i urednosti u obavljanju radnih zadataka

- Razvijanje interesovanja za stalno praćenje dostignuća u oblasti grafičarstva

- Dobijanje osnove za dalje obrazovanje

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred: prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Mesto i uloga tehničara za grafičku pripremu	2
Tipografski sistem mera	6
Tipografski elementi sa likom i bez lika	22
Grafička i osnovna pravopisna pravila pri izradi sloga - mikrotipografija	28
Korektura i korektorski znaci	10
Uvod u računarski slog	6

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Mesto i uloga tehničara za grafičku pripremu
Trajanje modula:	2 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o mestu i ulozi tehničara za grafičku pripremu u procesu izrade grafičkog proizvoda	shvatiti mesto i ulogu budućeg zanimanja u procesu izrade grafičkih proizvoda	uloga grafičke industrije vrste grafičkih proizvoda faze izrade grafičkih proizvoda	prikazati što više različitih grafičkih proizvoda dati šemu procesa izrade grafičkih proizvoda

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*

Naziv modula:	Tipografski sistem mera
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o tipografskim sistemima mera sticanje znanja o načinu preračunavanja tipografskih mera u metrične i obrnuto	biti osposobljen da koristi sve sisteme mera koji se primenjuju u grafičarstvu koristiti tipometar prepoznavati standardne pismovne veličine	tipometar standardne veličine pismovnih veličina tipografski sistem mera proračun i pretvaranje tipografskih mera u metrične i obrnuto	pokazati različite veličine slova u novinskom, knjižnom, akcideničnom slogu itd. uraditi što više primera proračuna

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Tipografski elementi sa likom i bez lika
Trajanje modula:	22 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o tipografskim elementima sa likom i bez lika	sagledati slovni znak i sve ostale štamparske elemente u funkciji oblikovanja grafičkih proizvoda izvršiti klasifikaciju slova prema likovnim rešenjima prepoznati različite linije kao i mogućnost njihovih korišćenja shvatiti ulogu ukrasnih elemenata, specijalnih univerzalnih znakova prepoznati različitost i svojstva garnitura i familija pisama shvatiti svrhu i ulogu belina u slogu	elementi slova gradacija pisma klasifikacija pisma prema likovnim rešenjima linije ukrasni elementi specijalni znaci pismovni oblici (rezovi) garniture i familije pisama ostvarivanje belina u slogu	posebno istaći gradaciju i klasifikaciju slova prema likovnim rešenjima koristiti što više primera tekstova sa različitim vrstama pisma ukazati na najčešće korišćena pisma za određene vrste grafičkih proizvoda

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*

Naziv modula:	Grafička i osnovna pravopisna pravila pri izradi sloga - mikrotipografija
Trajanje modula:	28 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o grafičkim i osnovnim pravopisnim pravilima pri izradi sloga	shvatiti pojam rukopisa u štamparstvu prepoznati osnovne elemente rukopisa neophodne pri izradi bilo kog grafičkog proizvoda prepoznati i znati da upotrebi osnovne elemente pri izradi teksta kao što su: dužina reda, beline između slova u reči, beline između reči, uloga uvlačenja početnog i izlaznog reda slova	rukopis, standardi rukopisa isključivanje radova i postavljanje beline između slova u reči i između reči uvlačenje početnog reda pasusa isključivanje izlaznog reda pasusa povećanje belina u slogu (proređivanje) isticanje u slogu slaganje naslova, nadnaslova, međunaslova, potpisa ispod slike u novinskoj i knjižnoj tipografiji pravilna upotreba velikih i malih slova sastavljeno i rastavljeno pisanje reči interpunkcija i pravopisni znaci skraćenice - brojevi (arapski i rimski) pisanje stranih reči podela reči na slogove upotreba minusa i diviza pravila pri slaganju zagrada i navodnica	posebno naglasiti uslove za pripremu rukopisa na računaru koristiti ranije stečena znanja učenika u oblasti pravopisa koristiti što više primera različitih tekstova

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*		*

Naziv modula:	Korektura i korektorski znaci
Trajanje modula:	10 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje znanja o korekturi i korektorskim znacima osposobljavanje za njihovu praktičnu primenu	znati da koristi korektorske znake	pojam korekture način čitanja korekture vrste korekture tekstualni, promenljivi znaci specijalnog značenja i dogovoreni znaci	davati što više različitih tekstova sa greškama kako bi učenici samostalno izvršili korekturu

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*		*

Naziv modula:	Uvod u računarski slog
Trajanje modula:	6 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
sticanje osnovnih znanja o računarskom slogu	shvatiti značaj i nezamenljivu ulogu računara u tipografiji shvatiti princip rada pojedinih delova računarskog sistema	primena računara u tipografiji pojmovi softvera i hardvera struktura računara programi za obradu teksta	koristiti prethodno stečena znanja iz informatike koristiti šeme računarskih radnih stanica

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Tehnologija tipografije: Zoran Urošević, Zavod za udžbenike, Beograd 1999.

- Priprema grafičke proizvodnje: Grupa autora, Zavod za udžbenike, Beograd 1991.

- Slog sa elementarnom tipografijom: Milan Jovanović, Viša politehnička škola, Beograd 1997.

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA/MODULIMA

- Srpski jezik i književnost

- Računarstvo i informatika

- Grafičko oblikovanje i pismo

Sledeći